- Trang Chủ
- Lâm nghiệp
- Bài giảng giống cây rừng : Những vấn đề chính trong cải thiện giống cây rừng part 1
Xem mẫu
- Bµi gi¶ng m«n
Gièng c©y rõng
Chuyªn ngµnh: L©m häc vµ CNSH
Ngêi biªn so¹n: ThS. Hå H¶i Ninh
Email: honinhvfu@gmail.com
6/2008
1
- Tài liệu tham khảo
Giáo trình Giống cây rừng (tài liệu chính) sử dụng tại
-
trường ĐHLN do GS.TS Lê Đình Khả và PGS.TS Dương
Mộng Hùng biên soạn năm 2003.
- Giáo trình Lai giống cây rừng do GS.TS Lê Đình Khả
biên soạn (tham khảo thêm).
- Giáo trình Kỹ thuật nhân giống cây rừng do PGS.TS
Dương Mộng Hùng biên soạn (tham khảo thêm).
- Tài liệu chuyên sâu: tài liệu quản lí, pháp lệnh giống cây
trồng, tiêu chuẩn ngành, qui phạm về xây dựng và quản lí
vườn giống rừng giống,… do Bộ NN & PTNT phát hành.
(website: http://www.agroviet.gov.vn/)
2
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn
gièng c©y rõng
I. Kh¸i niÖm vÒ c¶i thiÖn gièng c©y rõng.
§Ó n¾m v÷ng ®îc kh¸i niÖm c¶i thiÖn gièng c©y rõng
cÇn hiÓu 3 thuËt ng÷ :
1. Di truyÒn häc gièng c©y rõng (Forest tree genetics):
2. Kh¸i niÖm chän gièng (Forest tree breeding):
- Theo nghÜa hÑp
- Theo nghÜa réng
- Chän gièng c©y rõng
3. C¶i thiÖn gièng c©y rõng (Forest tree improvement):
3
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i
thiÖn gièng c©y rõng
1. ………….
2. Kh¸i niÖm chän gièng (Forest tree breeding).
+ Theo nghÜa hÑp: Lµ sù chän läc nh÷ng c¸ thÓ tèt nhÊt
trong quÇn thÓ råi lÊy s¶n phÈm gièng tõ chóng ®em ra s¶n xuÊt
ë vô sau hay ë løa sau.
+ Theo nghÜa réng: Chän gièng lµ mét qu¸ tr×nh cã ®îc
nh÷ng gièng tèt víi sè lîng lín ®Ó ®a vµo s¶n xuÊt cho vô
sau, løa sau.
+ Chän gièng c©y rõng: Lµ lÜnh vùc nghiªn cøu vµ ¸p dông
c¸c ph¬ng ph¸p t¹o gièng c©y rõng cã ®Þnh híng nh t¨ng
n¨ng xuÊt, tÝnh chèng chÞu vµ nh©n c¸c gièng nµy ph¸t triÓn vµo
s¶n xuÊt.
4
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i
thiÖn gièng c©y rõng
1. …………..
2. …………..
3. C¶i thiÖn gièng c©y rõng (Forest tree improvement):
Lµ ¸p dông c¸c nguyªn lý di truyÒn häc vµ ph¬ng
ph¸p chän gièng ®Ó n©ng cao n¨ng xuÊt vµ chÊt lîng c©y
rõng theo môc tiªu kinh tÕ cïng víi viÖc ¸p dông c¸c
biÖn ph¸p kü thuËt trång rõng th©m canh.
5
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn
gièng c©y rõng
II. VÞ trÝ cña c«ng t¸c gièng trong s¶n xuÊt L©m nghiÖp.
Nh chóng ta ®· biÕt :
P = G + E +A
Phenotype = Gennotype + Environment + Age
(KiÓu h×nh = KiÓu gen + M«i trêng sèng + Tuæi)
- B¶n chÊt cña c«ng t¸c sx LN lµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng thay ®æi vÒ
kiÓu h×nh (P) : Cã 3 c¸ch.
- Kh¸c víi sx NN ë chç:
- NÕu t¸c ®éng vµo m«i trêng sèng trong c¸c giai ®o¹n:
6
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn
gièng c©y rõng
III. Môc tiªu cña c¶i thiÖn gièng c©y rõng.
N©ng cao s¶n lîng vµ chÊt lîng gç (lÊy gç lµ l©m s¶n chÝnh)
LÊy qu¶, h¹t, nhùa, tinh dÇu, … (LS ngoµi gç). => MT lµ trång rõng kinh tÕ
T¹o m«i trêng (phñ xanh) => môc tiªu c¶i t¹o m«i trêng.
=> MT kh¸c th× chØ tiªu chän läc còng kh¸c .
ChØ tiªu chän läc:
- S¶n lîng gç + chÊt lîng gç (®é c¬ lý + h×nh d¹ng th©n) => môc
tiªu sè mét.
- S¶n lîng + chÊt lîng c¸c s¶n phÈm ngoµi gç => môc tiªu sè hai.
- TÝnh chèng chÞu : Kh« h¹n , nãng , rÐt, kiÒm, mÆn, s©u bÖnh => môc
tiªu m«i trêng (cho n¨ng suÊt cao).
Chän gièng ®a môc tiªu (multipurpose): Chän gièng ®a môc tiªu chØ cã kÕt
qu¶ ®èi víi tÝnh tr¹ng cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau vµ cã t¬ng quan
thuËn.
7
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn
gièng c©y rõng
IV. LÞch sö ph¸t triÓn cña c¶i thiÖn gièng c©y rõng.
VÒ ho¹t ®éng nghiªn cøu: ë ViÖt Nam vµ trªn thÕ giíi
VÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt: 3 giai ®o¹n chÝnh
+ Giai ®o¹n 1: Thu h¸i h¹t gièng 1 c¸ch s« bå (Kh«ng qua tuyÓn chän, kiÓm nghiÖm)
+ Giai ®o¹n 2: Chän l©m phÇn vµ chuyÓn ho¸ rõng
=> môc ®Ých : h¹t gièng gåm: ph«i => ph¬ng ph¸p di truyÒn => l¸ mÇm; néi nhò => ph¬ng
ph¸p gieo ¬m => h¹t gièng tèt th× ph«i vµ néi nhò ®Òu tèt trong trêng hîp nµy n©ng cao
phÈm chÊt di truyÒn b»ng c¸ch tØa tha vµ c¸ch ly, cßn nghiªn cøu phÈm chÊt gieo ¬m b»ng
th©m canh vµ thu h¸i qu¶ h¹t ®óng thêi ®iÓm, cßn t¹o t¸n vµ kÝch thÝch sai hoa, lµm t ¨ng s¶n
lîng h¹t vµ dÔ dµng thu h¸i.
+ Giai ®o¹n ba: Chän c©y tréi ®Ó x©y dung vên gièng vµ rõng gièng
Chän läc nh÷ng c©y tèt nhÊt theo KH trong quÇn thÓ (c©y tréi)
KiÓm tra di truyÒn cña nh÷ng c©y tréi nh»m chän ra nh÷ng c©y tréi nµo theo
KH cã KG tèt, (c©y u viÖt) sau ®ã tiÕn hµnh x©y dùng vên gièng:
–
C©y tréi C©y u viÖt
H÷u tÝnh H÷u tÝnh(gia ®×nh)
Sinh dìng Sinh dìng(dßng)
Rõng gièng Vên gièng
Trång kh«ng theo s¬ ®å Trång theo s¬ ®å chÆt chÏ
+ Giai ®o¹n bèn: Chän gièng tæng hîp:
=> §èi víi VN chóng ta ®ang ë giai ®o¹n 2 lµ chÝnh vµ ®ang b¾t ®Çu tiÕn hµnh giai
®o¹n 3. 8
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn
gièng c©y rõng
V. C¸c bíc chÝnh cña mét ch¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng.
1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å.
9
- Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn
gièng c©y rõng
V. C¸c bíc chÝnh cña mét ch¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng.
1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å.
2. C¸c bíc chÝnh :
2.1. Chän loµi:
Nguyªn t¾c chÝnh trong chän loµi:
- Phï hîp víi môc tiªu kinh tÕ hoÆc phßng hé.
- Cã thÞ trêng tiªu thô ë trong níc vµ níc ngoµi.
- Phï hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ ®Êt ®ai mçi vïng.
- Mau ®a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ hoÆc phßng hé.
- DÔ g©y trång hoÆc cã hiÓu biÕt kü thuËt g©y trång.
10
nguon tai.lieu . vn
