- Trang Chủ
- Lâm nghiệp
- Bài giảng giống cây rừng : Chọn lọc cây trội và khảo nghiệm hậu thế part 3
Xem mẫu
- Ch¬ng III. Chän läc c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm hËu thÕ
* Ý nghĩa của khảo nghiệm hậu thế:
Ngoài ý nghĩa là để xác định cây ưu việt, khảo nghiệm
hậu thế còn giúp các nhà chọn giống xác định được:
- Các cặp bố mẹ để tiến hành lai giống.
- Sơ đồ tối ưu của các dòng cây mẹ trong vườn giống.
- Các dòng cây mẹ cần phải được loại bỏ khỏi vường
giống.
- Và cuối cùng là Hệ số di truyền của các tính trạng là
mục tiêu của công tác cải thiện giống.
23
- Ch¬ng III. Chän läc c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm hËu thÕ
6. Kh¶o nghiÖm hËu thÕ (Progeny test)
6 .1 . … .
6.3. Quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ sinh ra tõ cïng mét c©y mÑ
- Gia ®×nh: Là tập hợp các cá thể được sinh ra từ hạt của cùng một
cây mẹ. Hay nói cách khác thì đó là một tập hợp các cá thể được
sinh ra từ cùng một cây mẹ bằng hình thức sinh sản hữu tính
Vậy gia đình là một tập hợp các cá thể được sinh ra từ cùng một cây
mẹ, còn các cá thể trong một gia đình được gọi là gì? Trong sinh học
có một thuật ngữ dùng để nói về các cá thể này, đó là "Sib".
Vậy, Sib (Sibs) là các cá thể của cùng một gia đình , hay nói cách
khác Sib là các anh chị em ruột thịt với nhau. Người ta chia mối
quan hệ giữa các cá thể của cùng một gia đình thành 2 loại:
24
- Ch¬ng III. Chän läc c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm hËu thÕ
- Các loại quan hệ giữa các cá thể trong một gia đình:
+ Các cá thể nửa Sib (half sibs): Là các cá thể cùng mẹ khác bố hoặc
cùng bố khác mẹ, là các cây con mọc lên từ hạt lấy trên cùng một cây mẹ
được thụ phấn bởi nhiều cây bố khác nhau. Các cây con mọc từ hạt của một
cây mẹ thụ phấn tự do (không biết cây cung cấp hạt phấn) là một trường
hợp đặc biệt của các cá thể nửa Sib. Các cá thể nửa Sibs còn có thẻ là các
cây con gộp chung của những cây mẹ khác nhau được thụ phấn tự do bởi
hạt phấn của cùng một cây bố.
+ Các cá thể cả Sib (full Sibs): Là các cá thể cùng chung cả bố lẫn mẹ.
Trong trường hợp này cả bố và mẹ đều được biết rõ ràng.
Như vậy, trong trường hợp thụ phấn tự do ta thu được các các thể nửa Sib,
còn trong trường hợp thụ phấn khống chế (có kiểm soát) ta sẽ thu được các
cá thể cả Sib.
- Dòng vô tính: Là tập hợp các cá thể sinh ra từ các bộ phận sinh dưỡng
(hom, mô, cành ghép hay cành chiết) của cùng một cây mẹ.
25
- Ch¬ng III. Chän läc c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm hËu thÕ
6. Kh¶o nghiÖm hËu thÕ (Progeny test)
6.1. ….
6.4. Kh¶ n¨ng tæ hîp (Combining ability)
- Kh¸i niÖm: Kh¶ n¨ng t¬ng ®èi cña sinh vËt truyÒn ®¹t u thÕ di truyÒn cña
m×nh cho ®êi sau th«ng qua sinh s¶n h÷u tÝnh.
- C¸c lo¹i kh¶ n¨ng tæ hîp:
+ Kh¶ n¨ng tæ hîp chung (general combining ability):
+ Kh¶ n¨ng tæ hîp riªng (specific combining ability):
- ý nghÜa:
+ Tõ kÕt qu¶ x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tæ hîp chung nhµ chän gièng cã thÓ t×m ra
®îc nh÷ng c©y cÇn ph¶i ®îc chÆt bá khái vên gièng ®Ó chØ gi÷ l¹i nh÷ng c©y
cã thÓ cho hËu thÕ tèt nhÊt lµm ®èi tîng nh©n gièng.
+ Tõ kÕt qu¶ x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tæ hîp riªng nhµ chän gièng cã thÓ t×m ra
®îc nh÷ng c¸ thÓ tèi u ®Ó dïng ®Ó lµm cÆp bè mÑ tiÕn hµnh lai gièng hoÆc x¸c
®Þnh ®îc s¬ ®å bè trÝ c©y tèi u trong vên gièng nh»m cung cÊp nguån h¹t
gièng cã phÈm chÊt di truyÒn cao nhÊt.
26
- Chương III. Chọn lọc cây trội và khảo nghiệm hậu thế
6. Khảo nghiệm hậu thế (Progeny test)
6.1. ….
6.5. Hệ số di truyền(heritability coefficient)
- Khái niệm:
Mỗi tính trạng của một loài cây đều có một khả năng nhất định là di truyền
lại cho đời sau, khả năng đó được gọi là mức di truyền.
+ Mức di truyền: Là phần đóng góp của kiểu gen trong tổng biến dị chung
của kiểu hình.
VP = V G + V E
( tổng biến dị kiểu hỡnh = biến dị kiểu gen + biến dị mụi trường)
+ Biến dị kiểu gen hay còn gọi là mức di truyền
27
- Chương III. Chọn lọc cây trội và khảo nghiệm hậu thế
+ Hệ số di truyền: Khi mức di truyền được thể
hiện bằng trị số tương đối thì được gọi là Hệ
số di truyền và có giá trị từ 0 đến 1.
+ Công thức xác định:
28
- Chương III. Chọn lọc cây trội và khảo nghiệm hậu thế
6. Khảo nghiệm hậu thế (Progeny test)
6.5. Hệ số di truyền(heritability coefficient)
- Các loại hệ số di truyền:
+ Hệ số di truyền theo nghĩa rộng (heritability coefficient in
broad sense) : Là phần biến dị chung do các nhân tố di truyền gây
nên so với tổng biến bị theo kiểu hình.
Áp dụng: cho các khảo nghiệm là khảo nghiệm dòng vô tính
+ Hệ số di truyền theo nghĩa hẹp (heritability coefficient in
narrow sense): Là phần biến dị do các gen lũy tích gây nên so với
tổng biến dị theo kiểu hình. Hệ số di truyền theo nghĩa hẹp thường
thể hiện chính xác hơn phần hiểu quả di truyền có thể truyền đạt cho
đời sau.
Áp dụng: cho các khảo nghiệm hậu thế thụ phấn tự do nửa Sib
29
- Ch¬ng III. Chän läc c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm hËu thÕ
- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh:
Sö dông c¸c phÇn mÒm xö lÝ thèng kª Excel, SPSS,
GenStat, SAS, hay AsReml.
- ý nghÜa:
+ Lµ c¬ së ®Ó c¸c nhµ chän gièng lùa chän ph¬ng ph¸p
chän läc phï hîp cho ®èi tîng quan t©m
+Lµ c¬ së ®Ó nhµ s¶n xuÊt lùa chän ph¬ng ph¸p c¶i thiÖn
n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm phï hîp víi ®èi tîng kinh
doanh
+ Lµ c¬ së gióp nhµ chän gièng cã thÓ tÝnh to¸n tríc ®îc
lîng t¨ng thu di truyÒn ®em l¹i nhê viÖc sö dông gièng tèt, ®Ó
tõ ®ã nhµ chän gièng cã thÓ thuyÕt minh ®îc gi¸ trÞ kinh tÕ
cña viÖc sö dông gièng tèt vµ ®Þnh lîng ®îc gi¸ thµnh cña
gièng tèt.
30
- Ch¬ng III. Chän läc c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm hËu thÕ
6. Kh¶o nghiÖm hËu thÕ (Progeny test)
6.1. ….
6.6. X©y dùng kh¶o nghiÖm
- Môc ®Ých: X¸c ®Þnh c©y u viÖt trong c¸c c©y ®îc chän vµ
x¸c ®Þnh hÖ sè di truyÒn.
- TiÕn hµnh: KN gia ®×nh vµ KN dßng v« tÝnh
+ KN ®îc bè trÝ theo khèi ngÉu nhiªn ®Çy ®ñ. Mçi khèi
t¬ng øng víi mét lÇn lÆp l¹i, bao gåm ®Çy ®ñ c¸c c«ng thøc thÝ
nghiÖm lµ c¸c gia ®×nh hay c¸c dßng v« tÝnh ®em KN, mçi c«ng
thøc ®îc bè trÝ thµnh mét « ngÉu nhiªn, mçi « cã sè c¸ thÓ ®ñ
lín ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c sö lý thèng kª to¸n häc. Sè khèi thÝ
nghiÖm (sè lÇn lÆp) ®ñ lín (>= 3)
+ Ta lÊy gièng tõ nh÷ng c©y tréi (theo gia ®×nh hoÆc dßng
v« tÝnh) ®em trång vµo vên KN theo mét m« h×nh sao cho c¸c
gia ®×nh hay c¸c dßng hoµn toµn mang tÝnh ngÉu nhiªn.
31
- Ch¬ng III. Chän läc c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm hËu thÕ
6. Kh¶o nghiÖm hËu thÕ (Progeny test)
6.1. ….
6.7. T¨ng thu di truyÒn (Genetic gian)
- Kh¸i niÖm: Lµ phÇn t¨ng thªm ®¹t ®îc nhê sö dông c¸c biÖn ph¸p chän gièng
- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh:
S - là sai tiêu chuẩn
C«ng thøc :
H2 - hệ số di truyền
- Nh÷ng ®iÒu cÇn chó ý khi ®¸nh gi¸ t¨ng thu di truyÒn:
+ CÇn quan t©m ®Õn lîng t¨ng thu di truyÒn tèi u chø kh«ng ph¶i t¨ng thu di truyÒn
tèi ®a v× khi ®¸nh gi¸ t¨ng thu di truyÒn ph¶i khÊu hao c¶ phÇn chi phÝ bá ra vµo lu©n kú kinh
doanh.
+ T¨ng thu di truyÒn thu nhËn ®îc tõ c¶i thiÖn gièng lµ tæng lîng t¨ng thu ®îc qui ra
trªn mét ®¬n vÞ thêi gian.
+ Khi ®¸nh gi¸ lîng t¨ng thu di truyÒn ph¶i chuyÓn thµnh ®¬n vÞ tiÒn tÖ.
+ Kh«ng lÊy t¨ng thu cña loµi c©y nµy, ë ®Þa ph¬ng nµy, tuæi nµy ®Ó suy diÔn ra t¨ng
thu cña loµi c©y kh¸c, tuæi kh¸c vµ ®Þa ®iÓm kh¸c.
+ Kh«ng dïng kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm ë tuæi non ®Ó suy ra kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm ë tuæi
thµnh thôc ®Ó tÝnh t¨ng thu.
+ T¨ng thu cã ý nghÜa lµ ph¶i t¨ng thu hiÖn thùc chø kh«ng ph¶i t¨ng thu høa hÑn chØ
khi dïng ph¬ng ph¸p nh©n gièng sinh dìng trong trång rõng th× lîng t¨ng thu di truyÒn
hiÖn thùc míi s¸t lîng t¨ng thu di truyÒn tÝnh to¸n.
32
nguon tai.lieu . vn
