- Trang Chủ
- Chính trị học
- Bài giảng Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam: Chương 5 - Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM
Xem mẫu
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
II. TIẾP TỤC HOÀN THIỆN THỂ CHẾ
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở NƯỚC TA
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới
a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu bao cấp
* Khái niệm cơ chế kinh tế:
Cơ chế kinh tế hay cơ chế quản lý kinh tế
nói chung là hệ thống những tác động có ý
thức và có tổ chức của con người đến nền kinh
tế. Những tác động này phản ánh được và
đúng quy luật khách quan bảo đảm cho nền
kinh tế có thể tự vận động.
- Khái niệm kinh tế thị trường
Kinh tế thị trường là nền kinh tế mà trong đó
người mua và người bán tác động với nhau theo
quy luật cung cầu, giá trị để xác định giá cả và số
lượng hàng hoá, dịch vụ trên thị trường.
- Nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung
quan liêu, bao cấp:
* Đặc điểm của cơ chế quản lý TTQLBC:
- Nhà nước quản lý nền kinh tế chủ yếu bằng
mệnh lệnh hành chính thông qua chỉ tiêu,
kế hoạch.
- Các cơ quan hành chính can thiệp quá sâu
vào vào hoạt động sản xuất kinh doanh,..
Doanh nghiệp không có quyền tự chủ.
- - Quan hệ hàng hóa - tiền tệ bị coi nhẹ, chỉ là hình
thức, chủ yếu quan hệ hiện vật.
- Bộ máy quản lý cồng kềnh, nhiều cấp trung gian, kém
năng động, kém năng lực, cửa quyền, quan liêu.
- Có 3 hình thức bao cấp:
+ Bao cấp qua giá.
+ Bao cấp qua chế độ tem phiếu.
+ Bao cấp theo chế độ cấp phát vốn
- b. Nhu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế
Chỉ thị 100-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương
khóa IV.
Nghị quyết TW 8 khóa V về giá – lương – tiền.
Nghị định số 25, 26/CP của Chính Phủ về thực
hiện “ba phần kế hoạch” trong các xí nghiệp quốc
doanh.
- 2. Quá trình hình thành tư duy của
Đảng về kinh tế thị trường thời kỳ đổi
mới
a. Tư duy đổi mới kinh tế thị trường từ Đại
hội VI đến Đại hội VIII
- Kinh tế thị trường không phải là cái riêng của
CNTB mà là thành tựu phát triển chung của nhân
loại.
- Kinh tế thị trường không phải cái riêng có của chủ
nghĩa tư bản mà là thành tựu phát triển chung của
nhân loại là vì:
- Do lịch sử phát triển nền sản xuất xã hội, sản xuất
và trao đổi hàng hóa là tiền đề quan trọng cho sự ra
đời và phát triển của kinh tế thị trường.
- - Do kinh tế thị trường đã có mầm mống từ trong
xã hội nô lệ, hình thành trong xã hội phong kiến
và phát triển cao trong xã hội tư bản chủ nghĩa.
- - Do trong chủ nghĩa tư bản, kinh tế thị trường
đạt đến trình độ cao chi phối toàn bộ cuộc sống
của con người.
- Chủ nghĩa tư bản không sản sinh ra kinh tế
hàng hóa, do đó kinh tế thị trường với tư cách là
kinh tế hàng hóa ở trình độ cao không phải là sản
phẩm riêng của chủ nghĩa tư bản.
- - Kinh tế thị trường còn tồn tại khách quan trong
thời kỳ quá độ để đi lên CNXH.
- - Có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường
để xây dựng CNXH ở nước ta.
- Đặc điểm KTTT:
- Các chủ thể kinh tế có tính độc lập, có
quyền tự chủ trong SX kinh doanh, lỗ lãi tự
chịu.
- Giá cả do cung cầu điều tiết, hệ thống thị
trường pháp triển đồng bộ, hoàn hảo.
- Nền KT có tính mở cao và vận hành theo
quy luật vốn có của KTTT ( quy luật giá trị,
cạnh tranh, cung – cầu)
- Có hệ thống pháp quy kiện toàn và sự
quản lý vĩ mô của Nhà nước.
- b. Tư duy đổi mới kinh tế của Đảng từ Đại hội IX
đến Đại hội XI
- Đại hội IX (4/2001): xác định nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế tổng quát của
nước ta trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội.
Định nghĩa “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa”.
- Tính “định hướng xã hội chủ nghĩa” được thể
hiện trên cả ba mặt của quan hệ sản xuất: sở hữu,
tổ chức quản lý và phân phối, nhằm mục đích
cuối cùng là “dân giàu, nước mạnh, tạo điều kiện
cho mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh
phúc”.
- - Đại hội X và Đại hội XI làm sáng tỏ thêm
nội dung cơ bản của tính định hướng xã hội
chủ nghĩa trong phát triển kinh tế thị trường ở
nước ta:
+ Về mục đích phát triển
+ Về phương hướng phát triển
+ Về định hướng xã hội và phân phối
+ Về quản lý
- Đại hội Đảng lần thứ XII (2016) đã
kế thừa, làm rõ và thể hiện bước
phát triển mới trên năm luận điểm:
nguon tai.lieu . vn