Bài giảng Chương 2: Các quy luật cơ bản của tư duy lôgích

A. Tư duy lôgích là gì ? Để suy nghĩ hợp lý, lôgích hình thức cần: Để đạt được chân lý, lôgích biện chứng cần: Vạch ra các quy luật, quy tắc lôgích, các hình thức tư duy, kết cấu lôgích của tư tưởng,… Vạch ra các quy luật, nguyên tắc biện chứng, các hình thức, nội dung của tư tưởng,… Xây dựng phương pháp hình thức hóa,... Xây dựng phương pháp biện chứng,… Làm sáng tỏ bản chất của tư duy lôgích - quá trình vận động tư tưởng tuân theo các quy luật lôgích, để suy nghĩ được chính xác, nhất quán, phi mâu thuẫn và có căn cứ... Làm sáng tỏ bản chất của tư duy biện chứng - quá trình vận động tư tưởng tuân theo các quy luật biện chứng, để suy nghĩ được khách quan, tòan diện, lịch sử – cụ thể… A. Tư duy lôgích là gì ? Phương thức tồn tại của đối tượng tư duy là vừa ổn định (đứng im tương đối) vừa thay đổi (vận động tuyệt đối) đòi hỏi tư duy phản ánh đối tượng phải vừa mang tính lôgích, vừa mang tính biện chứng. Sự thay đổi (vận động tuyệt đối) bao hàm trong mình sự ổn định (đứng im tương đối) đòi hỏi tư duy biện chứng (tư duy vươn tới chân lý) phải bao hàm trong mình tư duy lôgích (tư duy hợp lý). Lôgích biện chứng đối lập nhưng không lọai trừ lôgích hình thức. Khi xây dựng các tư tưởng (ý nghĩ đã định hình rõ rệt trong tư duy, phản ánh về một đối tượng có phẩm chất và giá trị lôgích xác định, ký hiệu là a) để phản ánh đối tượng đứng im tương đối trong hiện thực, tư duy lôgích chủ yếu tác động lên các kết cấu lôgích của tư tưởng sao cho suy nghĩ xảy ra một cách hợp lý mà không quan tâm đến nội dung của nó. B. Các quy luật cơ bản 1. Quy luật đồng nhất Phát biểu Mỗi tư tưởng đồng nhất với chính nó. Hai hay nhiều tư tưởng cùng nói về một đối tượng, trong cùng điều kiện, hòan cảnh, quan hệ cùng khẳng định hay cùng phủ định một điều nào đó thì đồng nhất nhau. Ký hiệu a - tư tưởng (ý nghĩ rõ rệt trong tư duy, phản ánh về một đối tượng có phẩm chất và giá trị lôgích xác định) Yêu cầu Không được thay đổi đối tượng tư tưởng. Ngôn ngữ diễn đạt tư tưởng phải chính xác. Tư tưởng được nhắc lại phải đồng nhất với tư tưởng ban đầu. B. Các quy luật cơ bản Giá trị Làm cho tư duy có tính chính xác, rõ ràng; suy nghĩ trở nên khúc chiết, mạch lạc. Khi vi phạm những yêu cầu trên, tư duy sẽ mắc lỗi lôgích thay đổi tư tưởng (đánh tráo tư tưởng; nghĩ sai về đối tượng; phản ánh không đúng đối tượng; chọn từ, câu diễn đạt sai lệch ý, nghĩa;...) Quy luật đồng nhất chỉ là quy luật cơ bản của tư duy lôgích, là nguyên lý nền tảng của lôgích học; do đó, cần tránh cách hiểu siêu hình, coi quy luật đồng nhất là quy luật về tính bất biến của bản thân sự vật, hiện tượng (nguyên lý của siêu hình học). ... - tailieumienphi.vn