Xem mẫu
- NỘI DUNG MÔN HỌC CHĂN NUÔI TRÂU BÒ
Lợi nhuận Dinh d−ìng vμ thøc ¨n
sinh sản năng suất sức khoẻ
• §Æc ®iÓm tiªu ho¸ cña GSNL
quản lí sinh + thức ăn (2) + chuồng trại • Nhu cÇu dinh d−ìng cña tr©u bß
sản (4, 5) + (3) • nguån thøc ¨n cho tr©u bß
giống • KhÈu phÇn nu«i d−ìng tr©u bß
(1)
kỹ thuật
chăn nuôi
(6, 7, 8, 9) 1
ĐẶC ĐIỂM TIÊU HOÁ ®−êng tiªu ho¸ GSNL
®−êng tiª ho¸
CỦA GSNL Ruột non
Dạ lá sách
Dạ múi khế
• Đặc điểm đường tiêu hoá
Tuyến nước
• Hệ vi sinh vật dạ cỏ bọt
• Đặc thù của các quá trình Dạ tổ ong
tiêu hoá Dạ cỏ
Ruột già
contents
3 4
Miệng Ảnh hưởng của loại hình thức ăn
hưở củ loạ hì thứ
đến lượng nước bọt tiết ra
lượ nướ bọ tiế
Miệng có chức năng lấy thức ăn,
tiết nước bọt và nhai lại:
Nước bọt đóng vai trò quan trọng trong việc làm mềm, tạo miếng
thức ăn và cung cấp các yếu tố cần thiết cho VSV dạ cỏ (N, khoáng.
Dung dịch đệm trong nước bọt (cacbonat và phốt phát) ⇒ trung hoà các
AXBH ⇒ tạo thuận lợi cho sự phát triển của các vi sinh vật tiêu hoá xơ nhờ
duy trì độ axít trung tính trong dạ cỏ
Nhai lại làm giảm kích thước các mẩu thức ăn ⇒ tạo thuận lợi cho việc
tấn công xơ của vi sinh vật và enzym của chúng.
5 6
- Dạ dày kép
ké Sù ph¸t triÓn cña d¹ dµy kÐp
ph¸ triÓ cñ d¹
7 8
Dạ cỏ và
khí
Chức năng của
Cắt ngang
Các phần tử dài chằng chịt
dạ tổ ong Các phần tử nhỏ lơ lửng
dạ cỏ và dạ tổ ong
Thùng để lên men (130 đến 180 lít) ở phần trước của ống tiêu hoá.
D¹ Giữ lại các mẩu thức ăn có sợi dài kích thích nhai lại và tiết nước bọt
cá
VSV lên men thức ăn sinh ra axít béo bay hơi và sinh khôi VSV giàu
D¹ tæ
ong protéin
Hấp thụ axít béo bay hơi để sử dụng như một nguồn năng lượng trong
cơ thể cũng như tổng hợp lactoza, các protéin và chất béo trong sữa
D¹ l¸
D¹ mói khÕ 9 10
s¸ch
D¹ l¸ s¸ch
Dạ múi khế
Dạ múi khế có chức năng tiêu hoá bằng dịch vị:
Tiết axít clohydric và nhiều enzym tiêu hoá tiêu hoá các
protéin thoát qua.
Tiêu hoá các protéin VSV sinh ra trong dạ cỏ (0,5-
Dạ lá sách có chức năng hấp thụ nước, natri, phốt 2,5kg/ ngày)
pho và các axít béo bay hơi.
11 12
- Ruột non Ruột già
Ruộ già
Manh tràng có chức năng lên
Ruột non có chức năng tiêu hoá và hấp thu: men và trực tràng có chức năng
tạo phân
Tiết các enzym tiêu hoá qua thành ruột và tuyến tuỵ
VSV lên men các sản phẩm đưa từ trên xuống
Tiêu hoá các hydrát cácbon, protéin và lipít nhờ các enzym
Hấp thụ ABBH, nước và tạo phân
Hấp thụ nước, khoáng và các sản phẩm tiêu hoá ở ruột
Xác VSV không được tiêu hoá mà thải ra ngoài qua
(glucoza, axít amin và axít béo) phân
13 @
14
Vi khuÈn (Bacteria)
khuÈ
HỆ VI SINH VẬT DẠ CỎ
VẬ DẠ
- Sè l−îng: 109-1010 tÕ bµo/g chÊt
−îng: bµ
chøa d¹ cá
chø d¹
- Ho¹t ®éng:
Ho¹ ®éng:
Các nhóm VSV dạ cỏ
nhó dạ + Ph©n gi¶i x¬ (xenluloza
Ph© gi¶ x¬
vµhemixenluloza)
Môi trường dạ cỏ cần cho VSV + Ph©n gi¶i tinh bét vµ d−êng
Ph© gi¶ bé vµ
Hoạt động của VSV dạ cỏ + Sö dông c¸c axit h÷u c¬
Sö c¸ h÷ c¬
+ Ph©n gi¶i vµ tæng hîp protein
Ph© gi¶ vµ hî
Vai trò của VSV dạ cỏ đối với vật chủ + T¹o mªtan
T¹ mª
+ Tæng hîp vitamin nhãm B vµ
Tæ hî vµ
vitamin K
-
- §éng vËt nguyªn sinh (Protozoa)
vË nguyª NÊm (Fungi)
Sè l−îng: 105-106 tÕ bµo/g chÊt
−îng: bµ NÊm trong d¹ cá thuéc lo¹i yÕm khÝ.
d¹ thué lo¹
chøa d¹ cá
chø d¹
Cã kho ¶ng trªn 100 tÕ bµo nÇm/g chÊt
trª bµ nÇ
Ho¹t ®éng:
Ho¹ ®éng: chøa d¹ cá.
chø d¹
+ Tiªu ho¸ tinh bét vµ ®−êng.
Tiª ho¸ bé vµ ®−êng. Nh÷ng loµi nÊm ®−îc ph©n lËp tõ d¹ cá
Nh÷ loµ ®−îc ph© lË d¹
+ XÐ r¸ch mµng mµng tÕ bµo thùc
r¸ mµ mµ bµ thù cõu gåm: Neocallimastix frontalis,
gå frontalis,
vËt. Piramonas communis vμ Sphaeromonas
vμ
+ TÝch luü polysaccarit.
luü communis.
communis.
+ B¶o tån m¹ch nèi ®«i cña c¸c
B¶ tå m¹ nè ®«i cñ c¸ Hoạt động:
Hoạ độ
axit bÐo kh«ng no.
kh« NÊm lµ vi sinh vËt ®Çu tiªn x©m nhËp vµ
lµ vË ®Çu tiª x© nhË vµ
tiªu ho¸ thµnh phÇn cÊu tróc thùc vËt b¾t
tiª ho¸ thµ phÇ tró thù vË b¾
+ Sö dung protein cña VK
Sö cñ ®Çu tõ bªn trong:
®Çu bª
+ Sö dông vitamin tõ thøc ¨n hay
Sö thø - Mäc chåi ph¸ vì cÊu tróc thµnh tÕ bµo
chå ph¸ tró thµ bµ
do vi khuÈn t¹o nªn.
khuÈ t¹ thùc vËt
thù vË
- TiÕt men tiªu ho¸ x¬
tiª ho¸
19
< 20
Môi trường dạ cỏ cần cho VSV Dinh dưỡng cần cho tæng hîp
dư cầ tæ hî
VSV d¹ cá
d¹
Vi sinh vật đòi hỏi cân bằng dinh dưỡng
Vi khuÈn d¹ cá cã thÓ sö
khuÈ d¹ thÓ
tốt nhất cũng như các điều kiện nhất định dung amoniac ®Ó tæng hîp hî Gluxit & Lipit Kho¸ng NPN Protein
protein
về môi trường cho chính nó:
Amoniac trong d¹ cá ®−îc
d¹ ®−îc N
hÊp thu rÊt nhanh
• Dinh dưỡng (năng lượng, N, khoáng,…) Vi sinh vËt
Amoniac cÇn cã ë møc tèi
cÇ tè d¹ cá
• Nhiệt độ (39,5 °C) thÝch cïng víi gluxit ®−îc
cï ví ®−îc
ph©n gi¶i (®Ó cung cÊp ®ång
ph© gi¶ (®Ó ®ång
• Yếm khí thêi N vµ n¨ng l−îng)
vµ l−îng)
VSV d¹ cá cã nhu cÇu vÒ
d¹ cÇ N¨ng l−îng Kho¸ng Protein
• Độ ẩm (80 – 85%)
kho¸ng (S, P)
kho¸
• pH 6 – 7 VSV d¹ cá cÇn mét sè axit
d¹ mé sè
amin (m¹ch nh¸nh) nh− lµ
(m¹ nh¸ nh−
Nếu thiếu các yếu tố trên ⇒ xẩy ra “rối loạn vi sinh vật” => rối loạn nh÷ng yÕu tè sinh tr−ëng cÇn
nh÷ tè tr−ëng cÇ
thiÕt.
tiêu hoá hoặc chuyển hoá và/hoặc vi sinh vật gây bệnh
< 21 back22
Phối hợp các loại thức ăn để cung cÊp
Phố hợ cá loạ thứ để
Cung cấp gluxít có thể lên men và
®ång thêi N vμ n¨ng l−îng cho VSV d¹ cá
®ång vμ l−îng d¹
protéin dễ phân giải cần phải:
⇒ Đủ cho tổng hợp và hoạt động của VSV – để động vật nhai lại thu được
nhiều năng lượng và protéin.
⇒ Cân bằng – theo quy luật chung về yếu tố hạn chế – mức năng lượng
hoặc protéin thiếu sẽ quyết định hiệu quả sử dụng và phần cung cấp lãng
phí.
⇒ Đồng thời – các vi khuẩn cần đồng thời năng lượng và N vì chúng không
có khả năng dự trữ.
⇒ Liên tục– hoạt động vi khuẩn ở mức cao, đều đặn và thường xuyên – rất
hiệu quả. Phân bố thức ăn dần dần theo từng bữa nhỏ. Thức ăn giàu N Thức ăn giàu gluxit
23 @@
24
- ¶nh h−ëng cña pH d¹ cá ®Õn ho¹t
h−ëng cñ d¹ ho¹ Thay ®æi pH d¹ cá phô thuéc vμo tÇn suÊt
®æi d¹ thué vμ tÇ
lùc cña c¸c nhãm VSV
cñ c¸ cung cÊp thøc ¨n tinh
thø
Ho¹t lùc
VSV
pH
VSV Cho ¨n nhiÒu lÇn/ngµy
ph©n gi¶i x¬
6
VSV ph©n
gi¶i tinh bét
Cho ¨n 2 lÇn/ngµy
5 6 7 pH
25 back26
Hoạt động của VSV dạ cỏ
Hoạ độ củ
Hoạt động của VSV dạ cỏ
Hoạ độ củ Thøc ¨n
CHC tiªu ho¸
-
Protein Kho¸ng:
NH3 S Gluxit (N) S, P, Co, Cu, ... Lipit
Glucoza Na, K, P, etc
VSV §−êng ph©n ChÊt trung gian Amoniac
NH3 C¸c chÊt lªn
CO2 2-
Tæng hîp
Methane
S men trung gian VSV
ATP
Tæng hîp
Lªn men ATP (B) Mªtan
(A)
Duy tr× NhiÖt NhiÖt
ABBH Sinh khèi
ADP
(Axetat, Propionat VSV TÕ bµo VSV
Axit bÐo bay h¬i:
Butyrat) acetic, propionic & butyric
HÊp thu Tiªu ho¸
< 27 qua v¸ch d¹ cá trong ruét 28
Vai trß cña vi sinh vËt d¹ cá ®èi
trß vË d¹ ®èi
víi vËt chñ
vË chñ ĐẶC THÙ CÁC QUÁ TRÌNH TIÊU
THÙ QUÁ
1. Cung cÊp n¨ng l−îng
n¨ l−îng
C¸c axit bÐo bay h¬i (axetic, propionic, butiric vµ mét
h¬ (axetic, vµ
HOÁ VÀ TRAO ĐỔI CHẤT
HOÁ ĐỔ CHẤ
l−îng nhá izobytyric, valeric, izovaleric) cung cÊp
−îng nhá
kho¶ng 70-80% tæng sè nhu cÇu n¨ng l−îng.
kho¶ 70- tæ sè cÇ n¨ l−îng. Sự nhai lại
lạ
2. Cung cÊp protein
C¸c hîp chÊt chøa nit¬ (kÓ c¶ NPN) ®−îc VSV sö
hî chø nit¬ (kÓ ®−îc sö
Động thái phân giải thức ăn trong dạ cỏ
Độ thá giả thứ dạ
dông ®Ó tæng hîp nªn sinh khèi protein cã chÊt l−îng
hî nª khè
cao vµ ®−îc tiªu ho¸ hÊp thu ë ruét non.
vµ ®−îc tiª ho¸ rué
l−îng Tiêu hoá gluxit
hoá
3. ChuyÓn ho¸ lipit
ChuyÓ ho¸ Tiêu hoá protein
hoá
- Ph©n gi¶i triaxylglycerol vµ galactolipit cña thøc ¨n
Ph© gi¶ vµ cñ thø
- No ho¸ vµ ®ång ph©n ho¸ c¸c axit bÐo kh«ng no.
ho¸ ®ång ph© ho¸ kh« Tiêu hoá lipit
hoá
- Tæng hîp lipit cã chøa c¸c axit bÐo l¹.
hî chø c¸ l¹ Chuyển hoá các chất dinh dưỡng
Chuyể hoá chấ dưỡ
4. Cung cÊp vitamin: nhãm B vµ K vµ
5. Gi¶i ®éc
Gi¶ ®éc
- SỰ NHAI LẠI
LẠ
ĐỘNG THÁI PHÂN GIẢI THỨC ĂN
THÁ GIẢ THỨ
Thức ăn bò ăn vào thường dưới TRONG DẠ CỎ
DẠ
dạng các mẩu thức ăn dài với kích cỡ
quá to nên các vi khuẩn dạ cỏ khó có
Động thái phân giải thức ăn tinh
Độ thá giả thứ
thể lên men hoàn toàn
Động thái phân giải thức ăn thô
Độ thá giả thứ
Sự lên men các loại thức ăn khác
cá loạ thứ khá
Bò ợ lên để nhai lại nhiều lần cho cho đến khi các mẩu thức ăn đủ
nhau trong dạ cỏ
dạ
nhỏ
Bò nhai lại 6 đến 8 tiếng và tiết 160 đến 180 lít nước bọt mỗi ngày
BACK BACK
31 32
Động thái phân giải thức ăn tinh
Độ thá giả thứ Động thái phân giải thức ăn thô ở
thá giả thứ
(protein) ở dạ cỏ dạ cỏ
100 100
80 i 80 i
Vách tế bào
(NDF)
Tỷ lệ phân giải (%)
60
Tỷ lệ phân giải (%)
60
c
c
40 40
P = a + b (1 - e-ct) b (a+b)
B (A+B)
P = a + b (1 - e-ct)
20 20 L
a A
Chất chứa TB
0 0
0 20 40 60 80 100 a
0 20 40 60 80 100
-20 Thời gian (h) Thời gian (h)
-20
33 34
TIÊU HOÁ GLUXIT Ở GSNL Lên men gluxit ở dạ cỏ
Gluxit phi cÊu tróc (NSC) Gluxit v¸ch tÕ bµo (CW)
Xenluloza
Pectin Hemixenluloza
Tinh bét
ABBH §−êng
D¹ cá Lªn men Lªn men D¹ cá
Sinh khèi VSV Pentoza
Polysaccarit
CW
NSC VSV kh«ng ph©n gi¶i
Hexoza Chu tr×nh pentoza
kh«ng ph©n gi¶i
Ruét non Glucoza Ruét non §−êng ph©n
Tiªu ho¸
NSC CW
kh«ng tiªu Pyruvat
kh«ng tiªu
Focmat Acrylat
ABBH Lªn men
Ruét giµ Lªn men Ruét giµ
Sinh khèi VSV
Co2+H2 Axetyl CoA Succinat
(vËt chñ kh«ng sö dông ®−îc)
Ph©n 35 Metan Acetat Butyrat Propionat 36
- Lên men đường sinh axit béo bay hơi
đườ bé Thay ®æi tû lÖ c¸c ABBH phô thuéc vμo
®æi tû thué vμ
cÊu tróc khÈu phÇn
tró khÈ phÇ
Acetic acid (C2)
C 6 H12O6 + 2H2O 2 CH3COOH + 2CO2 + 4H2
Propionic acid (C3)
C 6 H12O6 + 2H2 2 CH3CH2COOH +2H2O
Butyric acid (C4)
C 6 H12O6 CH3 CH2 CH2 COOH + 2CO2 + 2 H2
4H2 + CO2 CH4 + 2H2O
37 38
Tốc độ lên men các loại gluxít ở dạ cỏ Tốc độ lên men của các loại thức ăn
• Đườnglên men nhanh Cỏ : được nhai thành từng đoạn
chóng và gần như hoàn §−êng dài, thấm nhiều nước bọt, lên men
toàn (NSC)
chậm ⇒ giải phóng dần dần axít
• Tinhbột lên men khá béo bay hơi – được trung hoà tốt
nhanh, nhưng một phần có Tinh bét và dễ dàng hấp thụ dần
thể thoát qua dạ cỏ (sẽ (NSC)
được tiêu hoá trong ruột non
nhờ enzym) Thức ăn tinh : lên men quá dễ ⇒ ăn
X¬ vào nhanh và tiết ít nước bọt ⇒ sản
• Xơ lên men chậm, bình (CW)
quân 70 - 80% được lên xuất nhanh và nhiều axít béo bay hơi
men (biến đổi tuỳ theo mức ⇒ tích tụ gây ra sự giảm mạnh pH dạ
độ trùng hợp cuả xenluloza
cỏ
và lignin hoá) 39 BACK 40
TIÊU ho¸ PROTEIN ë GSNL Tiêu ho¸
Tiêu ho¸ protein (N) ë GSNL
Protein th« (N) thøc ¨n
Protein thøc ¨n NPN
N−íc Protein Protein
bät ph©n gi¶i kh«ng ph©n gi¶i
Protein
ph©n gi¶i NH3 Urea Protein Protein
ph©n gi¶i nhanh ph©n gi¶i chËm
Protein Protein d¹ cá
D¹ cá
kh«ng ph©n gi¶i VSV
(Gan) Urª NH3 A. amin Peptit
Ruét non Axit amin N−íc
Tiªu ho¸ tiÓu Protein VSV
D¹ khÕ vμ
Protein NH3 Urea Ph©n ruét non Ph©
kh«ng tiªu ho¸
Protein VSV Protein tho¸t qua
tiªu ho¸ ®−îc tiªu ho¸ ®−îc
Protein Protein
kh«ng tiªu VSV Ruét giμ
A. amin
Protein m« bµo
41 42
Ph©n
- ChuyÓn ho¸ N ë gia sóc
Tổng hợp protein
hợ
VSV
Sự tổng hợp protéin VSV dạ cỏ đảm bảo cung cấp các axít
amin cần thiết cho vật chủ
• Thiếu N – tăng sinh và hoạt động của VSV không tốt
• Thừa N => nhiễm độc amoniac với những hậu quả như
vô sinh, ngộ độc nitơ thức ăn, ...
43 BACK 44
CHUYỂN HOÁ LIPIT Ở GSNL CHUYỂN HOÁ DINH DƯỠNG Ở GSNL
CHUYỂ HOÁ DƯỠ
Lipit thøc ¨n (LCFA)
D¹ cá Sinh khèi VSV Dù tru Lªn men Dinh d−ìng
c¬ thÓ d¹ cá tho¸t qua
LCFA Lipit VSV Protein Lipit C2 C4 C3 VSV Tinh bét Protein Lipit
không tiêu
Ruét non Lipit hÊp thu
LCFA •Thuû ph©n triaxylglycerol vµ
Thuû ph© vµ Glucoza
Acetic
không tiêu galactolipit cña thøc ¨n
cñ thø C2 C6
• Làm no ho¸ vµ ®ång ph©n ho¸ c¸c
ho¸ ®ång ph© ho¸ Axit amin
Ruét giµ AA
axit bÐo kh«ng no.
kh«
Glycerol
•Tæng hîp lipit cã chøa c¸c axit bÐo l¹.
hî chø c¸ l¹
Lipit
Ph©n BACK 45 46
Tiêu hoá gluxít và thành phần sữa
dạ cỏ ruột non ruột già
Xenluloza
Tinh bột
Đường hoà tan
và pectin + năng lượng
khí
AXBH nhiệt
glucoza
AXBH
axit axetic (C2) axit butyric(C4)
tỉ lệ bơ
(45 - 70%) (5 à-15%)
axit propionic (C3)
tỉ lệ protéin
(15 - 25%)
47 BACK 48
- HỆ THỐNG DINH DƯỠNG
THỐ DƯỠ HỆ THỐNG DINH DƯỠNG
THỐ DƯỠ
NUÔI GSNL
•Khái niệm NHU CẦU VỀ THÀNH PHẦN VÀ GIÁ
DINH DƯỠNG TRỊ DINH DƯỠNG CỦA
•Hệ thống dinh dưỡng năng lượng CỦA GIA SÚC THỨC ĂN
•Hệ thống dinh dưỡng protein
contents
49 54
- HiÖu suÊt sö dông n¨ng l−îng ME
HiÖ sö n¨ l−îng VÝ dô tÝnh gi¸ trÞ n¨ng l−îng thøc ¨n
gi¸ n¨ l−îng thø
Mét con bß (180kg) ®−îc nu«i ë møc duy tr×,
bß ®−îc nu« tr×
HÖ sè Môc ®Ých ¦íc tÝnh
mçi ngµy ¨n mét l−îng thøc ¨n chøa 45 MJ,
ngµ mé l−îng thø chø
k (c«ng thøc) (theo ARC)
th¶i ra 15 MJ theo ph©n, 3 MJ theo n−íc tiÓu, 3
th¶ ph© n−íc tiÓ
km Duy tr× = 0.35qm + 0.053 MJ theo khÝ mªtan (î h¬i) vµ 24 MJ d−íi d¹ng
mª (î vµ d−íi d¹
(NEm/MEm) nhiÖt (17,3MJ NE duy tri + 6,7MJ HI duy tr×).
nhiÖ tr×
kg T¨ng träng = 0.78qm + 0.006 TÝnh l−îng thu nhËn theo DE, ME vµ NE.
l−îng nhË vµ
(NEg/MEg) Gi¶i:
Gi¶
kl TiÕt s÷a = 0.35qm + 0.420 Thu nhËn (GE):
nhË 45 MJ/ngµy
MJ/ngµ
(NEl/MEl) Th¶i ra: 24 + 15 + 3 + 3 = 45 MJ/ngµy
Th¶ MJ/ngµ
kw Lao t¸c = 0.35qm + 0.053 S¶n xuÊt: 0 MJ/ngµy
MJ/ngµ
(NEw/MEw) DE = 45 - 15 = 30 MJ/ngµy
MJ/ngµ
ME = 45 - 15 -3 -3 = 24 MJ/ngµy
MJ/ngµ
55 NE = 17,3 MJ/ngµy
MJ/ngµ 56
VÝ dô tÝnh n¨ng l−îng thøc ¨n
n¨ l−îng thø VÝ dô tÝnh n¨ng l−îng thøc ¨n
n¨ l−îng thø
Gi¶i:
Gi¶
Thu nhËn (GE):
nhË 18,4 MJ/ngµy
MJ/ngµ
Th¶i ra:
Th¶ 6,0 + 0,9 + 1,5 + 7,5 = 15,9MJ/ngµy
15,9MJ/ngµ
Mét con cõu (35 kg) mçi ngµy ¨n mét l−îng thøc ¨n
mç ngµ mé l−îng thø
S¶n xuÊt (NEp): 2,5 MJ/ngµy
MJ/ngµ
(1,1kg cá kh«) chøa 18,4 MJ, th¶i ra 6,0 MJ theo ph©n,
cá kh« chø th¶ ph© DE = 18,4 - 6,0 = 12,4MJ/ngµy
12,4MJ/ngµ
0,9 MJ theo n−íc tiÓu, 1,5 MJ theo khÝ mªtan (î h¬i) vµ
n−íc tiÓ mª (î vµ ME = 12,4 - (0,9 + 1,5) = 10,0MJ/ngµy
10,0MJ/ngµ
7,5 MJ d−íi d¹ng nhiÖt (gåm 4,3 MJ NE duy tri + 1,9
d−íi d¹ nhiÖ (gå MEm = 4,3 + 1,9 = 6,2 MJ/ngµy
MJ/ngµ
MJ HI duy tr× + 1,3 MJ HI s¶n xuÊt). Cõu t¨ng träng
tr× s¶ t¨ trä MEg = 10 - 6,2 = 3,8 MJ/ngµy
MJ/ngµ
140 g/ngµy (2,5 MJ). TÝnh l−îng thu nhËn theo DE, ME,
g/ngµ l−îng nhË NE = 10 - (1,9 + 1,3) = 6,8MJ/ngµy
6,8MJ/ngµ
MEm, MEg , NE, NEm, NEg . Tinh qm, k, km , kg ? NEm = 4,3
NEg = 3,8 - 1,3 = 2,5 MJ/ngµy
MJ/ngµ
qm = ME/GE = 10/18,4 =
k = NE/ME = 6,8/10 =
km = NEm/MEm = 4,3/ 6,2 =
kg = NEg/MEg = 2,5/ 3,8 =
57 58
C¸c hÖ thèng n¨ng l−îng nu«i GSNL
hÖ thè n¨ l−îng nu« C¸c hÖ thèng n¨ng l−îng nu«i GSNL
hÖ thè n¨ l−îng nu«
1. C¸c hÖ thèng cò
C¸ hÖ thè …
D−¬ng l−îng tinh bét (Kellner, 1900)
−¬ng l−îng bé 3. HÖ thèng n¨ng l−îng thuÇn (NE)
HÖ thè n¨ l−îng thuÇ
§¬n vÞ yÕn m¹ch
m¹
N¨ng l−îng cña thøc ¨n ®−îc tÝnh b»ng NE: cã
l−îng cñ thø ®−îc b»
N¨ng l−îng thuÇn cña Armsby (1900)
l−îng thuÇ cñ
c¸c gi¸ trÞ NE kh¸c nhau cho c¸c môc ®Ých sö
gi¸ kh¸ c¸ sö
TDN (tæng c¸c chÊt dinh d−ìng tiªu ho¸ ®−îc)
(tæ c¸ d−ìng tiª ho¸ ®−îc)
dông kh¸c nhau ë c¸c lo¹i gia sóc kh¸c nhau
kh¸ lo¹ só kh¸
2. HÖ thèng n¨ng l−îng trao ®æi (ME)
HÖ thè n¨ l−îng ®æi
Gi¸ trÞ NE cña khÈu phÇn ®−îc tÝnh b»ng c¸ch
Gi¸ cñ khÈ phÇ ®−îc b» c¸
N¨ng l−îng cña thøc ¨n ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ ME t−¬ng
l−îng cñ thø ®−îc ®¬n t−¬ng
øng víi c¸c lo¹i gia sóc kh¸c nhau
ví c¸ lo¹ só kh¸ céng gép NE cña c¸c thøc ¨n cã trong khÈu phÇn.
gé cñ c¸ thø khÈ phÇ
Gi¸ trÞ ME cña khÈu phÇn ®−îc tÝnh b»ng c¸ch céng gép
Gi¸ cñ khÈ phÇ ®−îc b» c¸ cé gé Nhu cÇu n¨ng l−îng cña gia sóc ®−îc thÓ hiÖn
cÇ n¨ l−îng cñ só ®−îc thÓ hiÖ
ME cña c¸c thøc ¨n cã trong khÈu phÇn.
cñ c¸ thø khÈ phÇ b»ng NE trªn c¬ së nhu cÇu NE cho duy tr× vµ s¶n
trª c¬ cÇ tr×
Nhu cÇu n¨ng l−îng cña gia sóc ®−îc thÓ hiÖn b»ng NE
cÇ n¨ l−îng cñ só ®−îc thÓ hiÖ b» xuÊt.
hoÆc ME trªn c¬ së nhu cÇu duy tr× vµ c¸c nhu cÇu s¶n
hoÆ trª c¬ cÇ tr× cÇ s¶
xuÊt kh¸c nhau. Cã thÓ chuyÓn ®æi NE = k ME.
kh¸ thÓ chuyÓ ®æi
59
- C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt
nh© tè h−ëng
HỆ THỐNG DINH DƯỠNG PROTEIN
THỐ DƯỠ
l−îng protein thøc ¨n cña GSNL
−îng thø cñ
Gluxit Protein 1. Kh¶ n¨ng ph©n gi¶i cña protein ë d¹ cá
Kh¶ ph© gi¶ cñ =>
P = a + b (1 - e-ct)
Nit¬ Trong ®ã: P: tû lÖ ph©n gi¶i t¹i sau thêi gian t
tû ph© gi¶ t¹
a: tû lÖ ph©n gi¶i tøc th×
tû ph© gi¶ tø th×
NPN
Vi sinh vËt b: phÇn kh«ng hoµ tan nh−ng cã
phÇ kh« hoµ nh−
thÓ lªn men
thÓ
Kho¸ng
c: tèc ®é ph©n gi¶i cña b
tè ph© gi¶ cñ
N¨ng l−îng Protein
* Tû lÖ ph©n gi¶i h÷u hiÖu:
ph© gi¶ h÷ hiÖ
P = a + bc/(c + r)
Trong ®ã: r lµ tèc ®é chuyÓn dêi cña thøc ¨n qua
lµ chuyÓ cñ thø
d¹ c á
61 62
C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt
nh© tè h−ëng C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt
nh© tè h−ëng
l−îng protein thøc ¨n cña GSNL
−îng thø cñ l−îng protein thøc ¨n cña GSNL
−îng thø cñ
2. HiÖu suÊt lîi dông ni-t¬ trong d¹ cá cña VS
HiÖ lî ni- d¹ 3. N¨ng suÊt protein VSV
N¨
Phô thuéc:
thué - Phô thuéc vµo l−îng protein (N) cña thøc
thué vµ l−îng cñ thø
¨n nÕu n¨ng l−îng kh«ng bÞ h¹n chÕ
n¨ l−îng kh« h¹
- Tèc ®é ph©n gi¶i protein cña thøc ¨n: ph©n
ph© gi¶ cñ thø ph©
- Phô thuéc vµo l−îng chÊt h÷u c¬ hay
thué vµ l−îng h÷ c¬
gi¶i chËm => hiÖu suÊt sö dông cao
gi¶ chË hiÖ sö n¨ng l−¬ng cña thøc ¨n cã kh¶ n¨ng lªn
l−¬ng cñ thø kh¶ lª
- N¨ng l−îng dÔ lªn men cung cÊp kÞp thêi cho
l−îng lª men trong d¹ cá nÕu protein (N) kh«ng bÞ
d¹ kh«
h¹n chÕ
qu¸ tr×nh tæng hîp protein VSV
qu¸ tr× tæ hî
- Thay ®æi theo l−îng thu nhËn vµ tèc ®é
®æi l−îng nhË vµ
- C¸c yÕu tè kh¸c: kho¸ng (S, P), iso-axit, axit
tè kh¸ kho¸ iso- chuyÓn dêi thøc ¨n qua d¹ cá: thu nhËn
chuyÓ thø d¹ nhË
amin t¨ng => n¨ng suÊt protein VSV t¨ng
n¨ t¨
63 64
C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt
nh© tè h−ëng C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt
nh© tè h−ëng
l−îng protein thøc ¨n cña GSNL
−îng thø cñ l−îng protein thøc ¨n cña GSNL
−îng thø cñ
4. Tû lÖ tiªu ho¸ cña protein VSV vμ protein
Tû tiª ho¸ vμ 5. HiÖu suÊt sö dông axit amin hÊp thu
HiÖ sö
tho¸t qua
tho¸ - Phô thuéc thµnh phÇn hçn hîp axit amin
thué thµ phÇ hç hî
-Tû lÖ protein thùc trong protein th« cña
thù th« ®−îc hÊp thu vµ thµnh phÇn cña protein
®−îc vµ thµ phÇ cñ
VSV dao ®éng trong kho¶ng 0.6-0.8.
®éng kho¶ 0.6- ®−îc tæng hîp
®−îc tæ hî
- Tû lÖ tiªu ho¸ cña protein vi khuÈn (0.75)
tiª ho¸ khuÈ - Phô thuéc vµo gi¸ trÞ sinh häc cña protein
thué vµ gi¸ hä cñ
thÊp h¬n protein protozoa (0.9).
h¬ VSV (cao vµ æn ®Þnh) vµ cña protein tho¸t
vµ vµ tho¸
qua ®−îc tiªu ho¸ (thay ®æi).
®−îc tiª ho¸ ®æi).
- Tû lÖ tiªu ho¸ protein tho¸t qua phô
tiª ho¸ tho¸
thuéc vµo lo¹i thøc ¨n vµ tû lÖ nghÞch víi
thué vµ lo¹ thø vµ ví - Phô thuéc vµo môc ®Ých mµ c¸c axit amin
thué vµ mµ
phÇn N liªn kÕt víi x¬ kh«ng hoµ tan.
phÇ liª ví x¬ kh« hoµ hÊp thu ®−îc sö dông
®−îc sö
65 66
- HÖ thèng ®¸nh gi¸ protein ARC (1992)
thè ®¸nh gi¸ ThÝ dô vÒ c¸ch ®¸nh gi¸ protein
c¸ ®¸nh gi¸
CP thøc ¨n GHI CHó:
CHó
a, b, c, r : c¸c hÖ sè ®éng th¸i
c¸ hÖ ®éng th¸
ph©n gi¶i protein (in-vitro)
ph© gi¶ (in- Gia sóc:
só Bß v¾t s÷a (y = 11g MCP/MJ FME)
s÷
a bc/(c + r) 1 - a - bc/(c + r) CP: Protein th« th«
QDP: Protein ph©n gi¶i
ph© gi¶
Hçn hîp thøc ¨n tinh chøa:
hî thø chø
QDP SDP UDP nhanh
SDP: Protein ph©n gi¶i chËm
ph© gi¶ chË
CP (g/kg VCK) = 550
0.8 1.0 0.9(UDP-6.25ADIN)
UDP: Protein kh«ng ph©n
kh« ph© DÉn suÊt kh«ng N (g/kg VCK) =
kh« 20
FME (MJ/ngµy) 0.1UDP/6.25 ADIN gi¶i
gi¶
FME: ME dÔ lªn men
lª ME (MJ/kg VCK) = 12,5
8-11g MCP/MJ MCP < ERDP ERDP: Protein ph©n gi¶i thùc
ph© gi¶ thù
(Protein VSV) sù a = 0,20
ADIN: Acid detergent
0.75 0.25MCP insoluble N
6.25
b = 0,65
MCP: Protein VSV
MTP
MTP: Protein thùc cña VSV
thù cñ c = 0,06
0.85 0.15 MTP NP: Protein thuÇn
thuÇ
6.25 DMTP: Protein tiªu ho¸ cña
tiª ho¸ r = 0,05
NP km DMTP + DUP = MP VSV
(Protein trao ®æi) DUP: Protein (tiªu ho¸)
(tiª ho¸ ADIN (g/kg VCK) = 0,20
tho¸t qua
tho¸
(1-km)/6.25 MP: Protein trao ®æi
®æi
BEN BEN: Nit¬ néi sinh
Nit¬
N n−íc tiÓu N ph©n 67 68
ThÝ dô vÒ c¸ch ®¸nh gi¸ protein (tiÕp)
c¸ ®¸nh gi¸ (tiÕp) HÖ thèng PDI (ProtÐines Digestibles dans l’’Intestine)
thè l
NPN
ERDP (g/kg DM) = 550(0,8x0,2 + 0,65x0,06/(0,06 + 0,05)) Protein vi sinh
Gi¸ trÞ protein cña Protein PDI
= 283 vËt (PDIM)
thøc ¨n
FME (MJ/kg VCK) = 12,5 - (35x0,02) = 11,8 mét thøc ¨n lµ tæng
ERDP/FME= 283/11,8 = 23,98 > y => ME bÞ h¹n chÕ NH3
h¹ l−îng protein ®−îc AA
VËy: tiªu ho¸ ë ruét (PDI): NL
DMP (g) = 11,8 x 11 x 0,75 x 0,85 = 82,7
DUP (g/kg VCK) = 0,9 ((550(1-0,2-0,65/(0,06 + 0,05)) - 6,25 x
((550(1- 0,2-
0,02) = 219,4
PDI = PDIA + PDIM Protein kh«ng
MP (g/kg) = DMP + DUP ph©n gi¶i (PDIA)
= 82,7 + 219,4 = 302,1 Trong ®ã:
VËy: - PDIM: PhÇn protein cña VSV tiªu ho¸ ë ruét (ProtÐines
ERDP = 283 g/kg VCK Digestibles dans l’Intestine d’orgigine Microbienne)
DUP = 219 g/kg VCK - PDIA: PhÇn protein cña khÈu phÇn kh«ng bÞ ph©n gi¶i ë
MP = 302 g/kg VCK d¹ cá nh−ng ®−îc tiªu ho¸ ë ruét (ProtÐines Digestibles dans
l’Intestine d’orgigine Alimantaire)
69 70
Tiêu hoá N ở động vật nhai lại
Đạm thức ăn
C¸ch tÝnh PDIM vµ PDI
Protéin dạ cỏ ruột non ruột già Cã 2 c¸ch tÝnh PDIM:
c¸
không phân giải
Đạm
phân giải Năng lượng phân
+ Sè l−îng PDIM cã ®−îc tõ nguån N ph©n gi¶i
Sè −îng ®−îc nguå ph© gi¶
Đạm phi protéin + khoáng
cña thøc ¨n khi mμ n¨ng l−îng vμ c¸c chÊt
thø mμ l−îng vμ
VSV dinh d−ìng kh¸c trong d¹ cá kh«ng bÞ chÕ
d−ìng kh¸ d¹ kh«
®−îc gäi lμ PDIMN.
®−îc gä lμ
NH3 PDIM PDIA
+ Sè l−îng PDIM cã ®−îc tõ nguån n¨ng l−îng
Sè −îng ®−îc nguå n¨ l−îng
PDI
cña thøc ¨n khi N vμ c¸c chÊt dinh d−ìng kh¸c
thø vμ d−ìng kh¸
Hấp thụ theo pH dạ cỏ
trong d¹ cá kh«ng bÞ h¹n chÕ ®−îc gäi lμ
d¹ kh« h¹ ®−îc gä lμ
PDIME.
Mét thøc ¨n cã hai gi¸ trÞ protein:
thø gi¸ protein:
bài tiết đạm qua
Giải độc nhờ gan nước tiểu
PDIN = PDIA + PDIMN
PDIE = PDIA + PDIME
Lãng phí đạm …
71 > 72
- C¸ch tÝnh to¸n gi¸ trÞ protein cña thøc
to¸ gi¸ cñ thø C¸ch tÝnh to¸n gi¸ trÞ protein cña thøc
to¸ gi¸ cñ thø
¨n tõ thùc nghiÖm
thù nghiÖ ¨n tõ thùc nghiÖm (tiÕp)
thù nghiÖ
Gi¸ trÞ protein tiªu ho¸ ë ruét (PDIN vµ PDIE) cña mçi
Gi¸ tiª ho¸ rué (PDIN vµ mç
lo¹i thøc ¨n cã thÓ tÝnh ®−îc tõ 4 th«ng tin sau ®©y
lo¹ thø thÓ ®−îc th« ®©y Tõ nh÷ng th«ng tin trªn, ¸p dông c¸c c«ng thøc sau ®©y
nh÷ th« trª c¸ c« thø ®©y
cña thøc ¨n:
thø ®Ó tÝnh to¸n gi¸ trÞ protein tiªu ho¸ ë ruét (g/kg VCK):
to¸ gi¸ tiª ho¸ rué
(1) Hµm l−îng protein th« (CP). Hµm l−îng nµy ®−îc
Hµ l−îng th« Hµ l−îng nµ ®−îc
tÝnh b»ng c¸ch lÊy hµm l−îng N (®Þnh l−îng theo
b» c¸ hµ l−îng (® l−îng PDIA = 1,11 x CP x (1-DT) x dr
(1- DT)
ph−¬ng ph¸p Kjeldalh) nhÇn víi hÖ sè 6,25.
ph−¬ng ph¸ nhÇ ví hÖ
(2) Tû lÖ ph©n gi¶i cña protein th« trong d¹ cá (DT). Tû
Tû ph© gi¶ cñ th« d¹ Tû PDIMN = 0,8 x 0,8 x CP x (DT-0,1)
(DT-
lÖ nµy cã ®−îc tõ c¸c nghiªn cøu in sacco theo c¸c
®−îc c¸ nghiª cø c¸
qui tr×nh tiªu chuÈn.
tr× tiª chuÈ PDIME = 0,145 x 0,8 x 0,8 x [DOM - CP(1-DT) - Mì]
CP(1-
(3) Hµm l−îng chÊt h÷u c¬ lªn men (FOM) cña thøc ¨n.
Hµ l−îng h÷ c¬ cñ thø PDIN = PDIA + PDIMN
Hµm l−îng nµy b»ng hµm l−îng chÊt h÷u c¬ tiªu ho¸
l−îng nµ b» hµ l−îng h÷ c¬ tiª ho¸
(DOM) sau khi ®· trõ ®i hµm l−îng lipit (kh«ng lªn
hµ l−îng (kh« lª PDIE = PDIA + PDIME
men ®−îc), hµm l−îng protein tho¸t qua vµ c¸c axit
®−îc), hµ l−îng tho¸ vµ
h÷u c¬ (trong tr−êng hîp c¸c thøc ¨n ñ chua).
c¬ tr− hî c¸ thø
(4) Tû lÖ tiªu ho¸ ë ruét non cña protein tho¸t qua (dr).
Tû tiª ho¸ rué cñ tho¸
Tû lÖ nµy cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p tói nylon
thÓ b» ph−¬ng ph¸ tó
di ®éng (mobile nylon bag technique).
®éng 73 74
NHU CẦU DINH DƯỠNG Nhu cầu nước
⇒ Gia sóc cÇn ®−îc cung cÊp n−íc
Gluxit Protein
NHU CẦU DUY TRÌ:
• NHU CẦU NƯỚC th−êng xuyªn ®Ó ®¸p øng c¸c chøc n¨ng
• Bò nghỉ ngơi, về mặt cơ thể không
• LƯỢNG VCK THU
thay đổi
Nit¬ sinh lý cña c¬ thÓ.
• Các nhu cầu tối thiểu để duy trì các cơ
NHẬN
quan ở tình trạng vận hành NPN ⇒ Nhu cÇu n−íc cña c¬ thÓ con vËt phô
• Duy trì sự CẦU NĂNG
• NHU sống cho bò Vi sinh vËt
LƯỢNG Kho¸ng
thuéc vµo b¶n chÊt thøc ¨n, ®iÒu kiÖn
NHU CẦU SẢN XUẤT:
• NHU CẦU PROTEIN
• Tăng trọng nhiÖt ®é, ®é Èm cña m«i tr−êng vµ t×nh
• • NHU CẦU KHOÁNG
N¨ng l−îng Protein
Mang thai
• VÀxuất sữa
Sản VITAMIN
tr¹ng sinh lý cña c¬ thÓ.
• Lao tác
⇒ Nếu nước ngon, đầy đủ thường xuyên
Nếu cung cấp không đủ dinh dưỡng, con
vật huy động dinh dưỡng dự trữ của nó
về số lượng, bò có thể tự điều chỉnh được
gầy đi contents 75 mức uống phù hợp. 76
Nước uống Cho uống nước
• Tổng các nhu cầu nước
• Các yêu cầu về chất lượng
(nước trong thức ăn + nước tự nhiên)
nhiệt độ môi trường
ở 4 – 5°C ở 26 – 27°C
duy trì 27 41 ⇒ Sạch – không có thức ăn thừa, nhiễm phân hoặc nước tiểu cũng như
chửa 37 58 không có sự phát triển của tảo
chu kì vắt sữa
9 l sữa/ngày 45 67
⇒ Lành – không có kí sinh, không quá nhiều thuốc trừ sâu cũng như nitrat,
18 l sữa/ngày 65 94
27 l sữa/ngày 85 120 không nhiễm nhiều sắt và các kim loại nặng
36 l sữa/ngày 100 147
45 l sữa/ngày ⇒ ngon – thoáng khí, ít khoáng, độ pH trung tính, không mùi không vị khó
120 173
(số lít / bò sữa có trọng lượng hơi là 635 kg / ngày) chịu, nhiệt độ bình thường (khoảng 15oC)
hoặc bình quân : 4 – 5 lít / kg chất khô hoặc
3 lít / lít sữa (+ nhu cầu duy trì) 77 78
- CƠ CHẾ ĐIỀU HOÀ LƯỢNG THU NHẬN
CHẾ ĐIỀ HOÀ LƯỢ NHẬ
Lượng thu nhân VCK
Lượ THỨC ĂN
THỨ
L−îng thu nhËn VCK phụ thuộc:
−îng nhË phụ thuộ 5
- Nhu cÇu dinh d−ìng: Gia sóc thu nhËn thøc ¨n theo
cÇ d−ìng: só nhË thø
nhu cÇu cña c¬ thÓ.
cÇ cñ c¬ thÓ 4
Luong thu nhan/ngay
- Giíi h¹n cña ®−êng tiªu ho¸: Gia sóc chØ thu nhËn
Gií h¹ cñ ®−êng tiª ho¸ só chØ nhË Thu nhËn max Ie = If
3
®−îc khèi l−îng thøc ¨n mµ ®−êng tiªu ho¸ cho
®−îc khè l−îng thø mµ ®−êng tiª ho¸
phÐp. 2 Nhu cÇu NL Søc chøa d¹ cá
- Chất lượng của thức ăn: Thức ăn dễ tiêu
Chấ lượ củ thứ ăn: Thứ dễ ăn được
đượ
nhiều
nhiề 1
NL min
§é cho¸n max
- Giíi h¹n thêi gian: Gia sóc chØ thu nhËn ®−îc thøc ¨n
Gií h¹ gian: só chØ nhË ®−îc thø 0
trong thêi gian cã thøc ¨n; mÆt kh¸c, gia sóc cÇn thêi
thø mÆ kh¸ só cÇ 0 20 40 60 80 100
gian nhai l¹i, lao t¸c (nÕu cã) vµ nghØ ng¬i trong
l¹ t¸ vµ nghØ ng¬ Do choan/kg VCK
ngµy.
ngµ
- C¸c yÕu tè kh¸c: Tr¹ng th¸i sinh lý, søc khoÎ, kinh
tè kh¸ Tr¹ th¸ sø khoÎ 100 80 60 40 20 0
nghiÖm víi thøc ¨n, ®é ngon miÖng cña thøc ¨n, t¸c
nghiÖ ví thø miÖ cñ thø t¸ N¨ng l−îng/kg VCK
®éng cña c¸c gia sóc kh¸c trong ®µn, v.v...
®éng cñ c¸ só kh¸ ®µn, 79 80
Gia súc, khẩu phần và mối quan hệ của chúng Khả năng ăn vào
Khả năng • là số lượng thức ăn mà bò có thể ăn tự do
GIA SÚC KHẨU PHẦN
ăn vào • phụ thuộc vào dung tích của dạ cỏ ( tuỳ thuộc vào
thể trọng và trạng thái sinh lý của bò)
⇑ số lượng thức ăn ngừng ăn vào
khả năng mức độ dễ (cỏ) trong dạ cỏ
dạ cỏ đầy
Lượng thu nhận ăn vào
ăn vào
dạ cỏ quy định số
lượng chất khô ăn vào ⇑ phân giải thức ăn bò lại ăn tiếp
(cỏ) trong dạ cỏ dạ dày rỗng
PHẦN GiÁ TRỊ DiNH
NHU CẦU DƯỠNG
(duy trì và sản ĐÓNG (năng lượng, protéin,
xuất)
=> Dạ cỏ rỗng nhanh hay chậm tuỳ thuộc khả năng tiêu hoá của khẩu
GÓP khoáng, vitamin…)
phần
• rơm giàu xenluloza và nghèo đạm ⇒ tiêu hoá trong dạ cỏ diễn ra chậm ⇒
bò thu nhận ít thức ăn
NĂNG SUẤT • cây cỏ non ⇒ tiêu hoá nhanh ⇒ bò ăn được nhiều hơn
81 < 82
Khả năng ăn vào Khả năng thu nhận thức ăn thay đổi
Khả năng • ít nhất vào lúc đẻ, tăng gần 50 % vào tháng thứ ba và
trong chu kỳ tiết sữa
ăn vào thứ tư vắt sữa để đạt được năng suất cao nhất (bò cao
Luợn
sản) g thu
nhận
VCK
• Các yếu tố khí hậu ảnh hưởng : nhiệt độ cao và độ Năng
s uất sữ
ẩm làm giảm sút khả năng ăn vào a
bò phải chống lại nhiệt độ cao từ bên ngoài
⇒ tăng nhanh nhịp thở ạ ng
Tại sao ? thể tr
Điểm
bò phải hạn chế nhiệt sản sinh do lên men
trong dạ cỏ ⇒ giảm lượng thức ăn ăn vào Thời gian của chu kỳ sữa
83 < 84
- Mức độ dễ ăn vào
Lượng thu nhận phụ thuộc chất
Lượ nhậ phụ thuộ chấ
Mức độ dễ •tương ứng với lượng chất khô mà một con lượng thức ăn
lượ thứ
ăn vào bò «bình thường» ăn tự do ChÊt l−îng cá L−îng thu nhËn VCK
(% thÓ träng)
• phụ thuộc tính chất của cỏ
RÊt tèt 3,0
• phụ thuộc vào mức ngon của thức ăn và
Tèt 2,5
khả năng tiêu hoá của chúng
Trung b×nh 2,0
• Cỏ ở vùng nhiệt đới chứa nhiều các chất cấu trúc thành tế XÊu 1,5
bào (xenluloza và hemixenluloza, lignin) => hạn chế lượng RÊt xÊu 1,0
thu nhận thức ăn => năng suất sản xuất bị hạn chế VÝ dô, víi cá xanh trung binh (20% VCK) bß 500kg cã thÓ thu
nhËn 500 x 2/100 x 100/20 = 50 kg.
85 86
Yếu tố ảnh hưởng đến lượng
Nhu cÇu n¨ng l−îng cña bß (INRA, 1989)
cÇ n¨ l−îng cñ bß INRA,
thu nhận thức ăn thô ở GSNL
- Nhu cÇu duy tr×:
cÇ tr×
UFL/ngµy = 1,4 + 0,6W/100
UFL/ngµ
Mức hoà tan (A)
hoà HiÖu chØnh:
HiÖ chØ
Mức lên men (B) T¨ng 10% cho bß nu«i nhèt kh«ng hoµn toµn.
bß nu« nhè kh« hoµ toµ
Thức ăn
Thứ T¨ng 5% cho bß nu«i nhèt hoµn toµn.
bß nu« nhè hoµ toµ
Tốc độ lên men (c)
độ T¨ng tõ 20 ®Õn 60% cho bß ch¨n th¶
bß ch¨ th¶
- Nhu cÇu sinh tr−ëng:
cÇ tr−ëng:
Pha dừng (L)
dừ UFL/ngµy = W0,75 (0,0732 + 0,0218 G1,4 )
UFL/ngµ
Gia súc
sú Tốc độ giảm độ lớn TA
độ giả độ - Nhu cÇu mang thai:
cÇ
T¨ng 20, 35 vµ 55 % so víi nhu cÇu duy tr× t−¬ng øng cho
vµ ví cÇ tr× −¬ng
Tốc độ thoát khỏi dạ cỏ
độ thoá khỏ dạ c¸c th¸ng chöa thø 7, 8 vµ 9.
th¸ chö thø vµ
- Nhu cÇu tiÕt s÷a:
cÇ s÷
Dung tích dạ cỏ
tí dạ 0,44 UFL/kg s÷a tiªu chuÈn (4% mì), hay
s÷ tiª chuÈ mì
0,44x(0,4+0,15x% mì thùc tÕ)/kg s÷a thùc tÕ
mì thù s÷ thù
Thành phần khẩu phần, v.v.
Thà phầ khẩ phầ v.v. 87 88
Nhu cÇu protein (PDI) cña bß
cÇ (PDI) cñ bß Nhu cÇu Ca và P cña bß (INRA, 1978)
cÇ và bß
- Nhu cÇu duy tr×
cÇ tr×
PDI (g/ngµy) = 3,25W0,75
(g/ngµ Nhu cÇu duy tr×:
cÇ tr×
PDI (g/ngµy) = 95 + 0,5W
(g/ngµ Ca (g/ngµy) =
(g/ngµ 6W/100
- Nhu cÇu t¨ng träng
cÇ t¨ trä P (g/ngµy) =
(g/ngµ 5W/100
280 g PDI/kg t¨ng träng.
t¨ trä
Nhu cÇu s¶n xuÊt
cÇ s¶
- Nhu cÇu mang thai
cÇ
- Nhu cÇu sinh tr−ëng:
cÇ tr−ëng:
19,5, 33 vµ 51g PDI/ngµy/10 kg khèi l−îng bª s¬
PDI/ngµ khè l−îng bª 3,2g Ca vµ 1,8g P/kg t¨ng träng
vµ t¨ trä
sinh t−¬ng øng cho c¸c th¸ng chöa thø 7, 8 vµ 9
t−¬ng c¸ th¸ chö thø vµ
- Nhu cÇu mang thai:
cÇ
- Nhu cÇu tiÕt s÷a
cÇ s÷ TÝnh cho 10 kg khèi l−îng bª s¬ sinh cho th¸ng chöa
khè l−îng bª th¸ chö
48 g PDI/ kg s÷a tiªu chuÈn
s÷ tiª chuÈ thø 7, 8 vµ 9:
thø vµ
hay Ca: 2,25, 4,0 vµ 25 g/ngµy
vµ g/ngµ
48x(0,4+0,15x% mì thùc tÕ) g PDI/kg s÷a thùc tÕ
48x (0,4+0,15x mì thù s÷ thù P: 0,75, 1,4 vµ 2,13 g/ngµy
vµ g/ngµ
- Nhu cÇu lao t¸c
cÇ t¸ - Nhu cÇu tiÕt s÷a:
cÇ s÷
0,1 UFL/100kg thÓ träng/giê lao t¸c
thÓ trä t¸ 4,2 g Ca vµ 1,7g P/kg s÷a tiªu chuÈn
vµ s÷ tiª chuÈ
89 contents 90
- Nhu cầu vitamin
• Ở vùng nhiệt đới, bò thường cần bổ sung vitamin A và E (đối với
bò chăn thả tự do) và vitamin D (đối với bò nuôi nhốt)
• Các vitamin B và K được tổng hợp trong các dạ dày trước và đáp ứng
đủ nhu cầu
• Các nhu cầu về vitamin A và E được đáp ứng với cỏ xanh đầy đủ
Thiếu vitamin A – lông «dựng», loạn thị,
hiệu quả sinh sản kém, dễ mắc bệnh.
Thiếu vitamin E – tác động đến chất lượng sữa
(sữa và bơ dễ bị hôi khét) 91
nguon tai.lieu . vn