Xem mẫu
- Ch¬ng 5- sèt (Febris) Ch¬ng Sèt lµ tr¹ng th¸i bÖnh lý gÆp trong rÊt nhiÒu bÖnh, lµ g©y ra nhiÒu rèi lo¹n quan träng cho c¸c chøc phËn cña cña c¬ thÓ. 1. Kh¸i niÖm: Sèt lµ t×nh tr¹ng t¨ng th©n nhiÖt do rèi ng lo¹n trung t©m ®iÒu hoµ nhiÖt, tríc t¸c dông cña c¸c yÕu tè cã h¹i, thêng gÆp nhÊt lµ yÕu tè nhiÔm khuÈn. §ã lµ mét ph¶n øng thÝch øng toµn th©n cña ®éng vËt lµ m¸u m¸u nãng. Ph¶n øng ®ã ®îc h×nh thµnh trong qu¸ nh tr tr×nh tiÕn ho¸ cña ®éng vËt. Kh¸c víi say nãng vµ say n¾ng, th©n nhiÖt t¨ng lµ do ng nhiÖt nhiÖt ®é bªn ngoµi t¨ng; cßn trong sèt, th©n nhiÖt t¨ng ng lµ do rèi lo¹n cña chÝnh trung t©m ®iÒu hoµ nhiÖt.
- 2. 2. Nguyªn nh©n g©y sèt Ngêi ta chia nguyªn nh©n sèt ra lµm hai nhãm: 2.1. Sèt do nhiÔm khuÈn. NhiÔm NhiÔm khuÈn lµ nguyªn nh©n phæ biÕn nhÊt, ®a sè c¸c bÖnh nhiÔm vi khuÈn vµ vi rót ®Òu cã sèt. Tuy nhiªn còng cã mét sè bÖnh nhiÔm khuÈn kh«ng sèt nh lþ amip; thËm chÝ cã khi th©n th©n nhiÖt l¹i gi¶m nh trong bÖnh t¶. Trong Trong trêng hîp nhiÔm khuÈn, sèt xuÊt hiÖn chñ yÕu lµ do t¸c dông cña ®éc tè vi khuÈn; ngoµi ra b¶n th©n vi khuÈn vµ c¸c s¶n phÈm ho¹t ®éng sèng cña chóng, còng nh c¸c s¶n phÈm phÈm cña huû ho¹i m« bµo, ®Òu cã kh¶ n¨ng ng g©y sèt.
- GÇn ®©y ngêi ta ®· tinh chÕ ®îc c¸c chÊt g©y sèt rÊt m¹nh tõ m«i trêng nu«i cÊy vi khuÈn (c¶ vi khuÈn Gram ©m vµ Gram d¬ng), tõ mñ vµ dÞch rØ viªm. §ã lµ nh÷ng chÊt polysaccarit ng hay lipo - polysaccarit cã t¸c dông g©y sèt rÊt polysaccarit m¹nh nhng ®éc tÝnh l¹i rÊt thÊp, kh«ng g©y t¸c h¹i c¬ thÓ. VÝ dô chÊt pyrlexa (lÊy tõ m«i trêng nu«i cÊy cña vi khuÈn Salmonella Aborlus Equi) ®em tiªm vµo tÜnh m¹ch thá víi lu lîng rÊt nhá: 0,003 microgam cho 1 kg c¬ thÓ, ®· cã thÓ g©y sèt kÐo dµi hµng giê. (Westplate, 1955). Nh ng Nh÷ng chÊt g©y sèt do vi khuÈn sinh ra cã thÓ chÞu ®îc nhiÖt ®Õn 1600C. chÞu
- 2.2. 2.2. Sèt kh«ng do nhiÔm khuÈn Sèt do protit l¹ Cã Cã hai lo¹i protit l¹: + ProtÝt tõ ngoµi ®a vµo c¬ thÓ nh kh¸ng huyÕt thanh, vacxin, truyÒn m¸u vµ mét sè lo¹i lo¹i protit ®îc dïng g©y sèt ®Ó ®iÒu trÞ. + Protit néi sinh do s¶n phÈm ph©n huû protit cña c¬ Protit thÓ, protÝt bÞ biÕn tÝnh. GÆp trong xuÊt huyÕt néi, ho¹i tö tæ chøc (báng chÊn th¬ng, huû ho¹i b¹ch cÇu, g·y x¬ng, x¬ng, dung huyÕt,v.v...) Sèt do muèi Khi Khi tiªm vµo c¬ thÓ dung dÞch muèi u tr¬ng, nhÊt lµ khi tiªm vµo tæ chøc díi da hay b¾p thÞt, cã thÓ g©y ra sèt. Ngêi ta cho r»ng, trong trêng hîp nµy cã lÏ dung dung dÞch muèi lµm ho¹i tö tÕ bµo sinh ra nh÷ng protit ng l¹ l¹ kh¸c.
- Sèt Sèt do t¸c dông cña dîc chÊt Mét Mét sè chÊt cã t¸c dông kÝch thÝch trung t©m ®iÒu nhiÖt, h¹n chÕ th¶i nhiÖt nh cafein, phenamin, adrenalin, tetra -hydronaphlylamin. Sèt do thÇn kinh Sèt Sèt do thÇn kinh cã thÓ xuÊt hiÖn khi tæn th¬ng hÖ thÇn thÇn kinh nh u n·o, ch¶y m¸u n·o. Sèt cßn xuÊt hiÖn do ph¶n x¹ ®au ®ín, sî h·i… Tuy Tuy ph©n chia ra c¸c lo¹i nguyªn nh©n cã tÝnh chÊt kh¸c kh¸c nhau nh vËy nhng trong thùc tÕ th× c¸c nguyªn c¸c nh©n Êy l¹i lu«n lu«n phèi hîp víi nhau. Ch¼ng h¹n sèt do nhiÔm khuÈn, ®øng vÒ b¶n chÊt mµ nãi, nã rÊt gièng sèt do protit l¹ hoÆc muèi.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học