Ảnh hưởng của liều lượng phân bón NPK đến sinh trưởng và chất lượng rừng trồng bạch đàn PNCTIV tại huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ

Sử dụng phân bón NPK với liều lượng khác nhau trong trồng rừng Bạch đàn giống PNCTIV đã có những ảnh hưởng khác biệt đến năng suất và chất lượng rừng. KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP ẢNH HƯỞNG CỦA LIỀU LƯỢNG PHÂN BÓN NPK ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ CHẤT LƯỢNG RỪNG TRỒNG BẠCH ĐÀN PNCTIV TẠI HUYỆN PHÙ NINH, TỈNH PHÚ THỌ Nguyễn Thị Xuân Viên1, Triệu Hoàng Sơn2, Hà Ngọc Anh2 1 Khoa Nông Lâm Ngư, Trường Đại học Hùng Vương 2 Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy TÓM TẮT Sử dụng phân bón NPK với liều lượng khác nhau

Thể loại Tài liệu miễn phí Lâm nghiệp

Số trang 5

Ngày tạo 3/30/2020 12:46:44 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.29 M

Tên tệp

Tải Ảnh hưởng của liều lượng phân bón NPK đến sinh trư... (.pdf)

Xem mẫu

KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP ẢNH HƯỞNG CỦA LIỀU LƯỢNG PHÂN BÓN NPK ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ CHẤT LƯỢNG RỪNG TRỒNG BẠCH ĐÀN PNCTIV TẠI HUYỆN PHÙ NINH, TỈNH PHÚ THỌ Nguyễn Thị Xuân Viên1, Triệu Hoàng Sơn2, Hà Ngọc Anh2 1 Khoa Nông Lâm Ngư, Trường Đại học Hùng Vương 2 Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy TÓM TẮT Sử dụng phân bón NPK với liều lượng khác nhau trong trồng rừng Bạch đàn giống PNCTIV đã có những ảnh hưởng khác biệt đến năng suất và chất lượng rừng. Trong 3 công thức thí nghiệm, tại thời điểm cây 53 tháng tuổi, liều lượng bón 1000g/cây (CT3) cho thấy các chỉ tiêu sinh trưởng về đường kính ngang ngực (D1.3, cm) và chiều cao vút ngọn (Hvn, m) của cây đều vượt hơn so với công thức đối chứng (CT1) ở liều lượng bón 400g/cây - như rừng trồng sản xuất cây nguyên liệu giấy hiện hành. Chất lượng thân cây của công thức CT3 cũng cho thấy sự vượt trội so với các công thức còn lại. Từ khóa: Bạch đàn PNCTIV, phân bón, sinh trưởng. 1. Mở đầu lượng rừng trồng bach đàn tại Phù Ninh - Phú Hiện nay, đất trồng rừng nguyên liệu giấy ngày Thọ, với mục tiêu là giới thiệu kết quả về liều càng hạn hẹp, không thể tránh khỏi việc thiết lập lượng phân bón NPK thích hợp cho rừng trồng rừng trồng công nghiệp trên những vùng đất đã qua bạch đàn tại khu vực nghiên cứu. thời gian dài trồng rừng nhiều luân kỳ, đất đã thoái 2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu hóa, rất bạc màu dẫn đến năng suất rừng thấp (Phạm Thế Dũng và Kiều Tuấn Đạt, 2012). Do đó, yêu cầu 2.1. Nội dung cấp thiết hiện nay là phải nâng cao năng suất rừng Nghiên cứu ảnh hưởng của các công thức bón trồng trên diện tích đất hiện có để có thể đáp ứng phân khác nhau đến tỷ lệ sống, sinh trưởng và chất được nhu cầu trong điều kiện đất cho trồng rừng lượng rừng trồng Bạch đàn PNCTIV. không tăng (Schonau A. P. G, 1985). Làm thế nào để 2.2. Vật liệu nghiên cứu nâng cao năng suất rừng trên một đơn vị diện tích - Giống: Dòng Bạch đàn PNCTIV là giống tiến bộ cần phải có những hướng giải quyết về giống và biện kỹ thuật của Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy pháp kỹ thuật thâm canh rừng trồng. Bón phân phù được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công hợp là một trong các giải pháp có hiệu quả giúp tăng nhận năm 2014. năng suất và chất lượng của rừng trồng cây nguyên - Phân bón: phân bón tổng hợp NPK tỷ lệ 10:5:5. liệu giấy. Do vậy, việc nghiên cứu để điều chỉnh bổ sung, 2.2. Phương pháp tăng cường về liều lượng phân bón NPK cho phù Bố trí thí nghiệm hợp (Nguyễn Minh Đức và cộng sự, 2006), chọn - Bố trí theo khối đầy đủ ngẫu nhiên hoàn toàn, ra liều lượng bón có hiệu lực làm tăng năng suất diện tích thí nghiệm được chia ra 4 khối (4 lặp) sao đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao cho kinh cho trong mỗi khối có được điều kiện lập địa tương doanh rừng trồng là rất cần thiết. Bài viết này đối đồng nhất. Trong từng khối bố trí đầy đủ các trình bày kết quả nghiên cứu đề tài về ảnh hưởng công thức tham gia thí nghiệm với số lượng là 64 của liều lượng phân bón đến sinh trưởng và chất cây/công thức (8 hàng x 8 cây). 96 Tạp chí Khoa học Công nghệ • Số 1 (1) - 2015
KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP Bảng 1: Công thức bố trí thí nghiệm Chia ra Liều lượng Năm 1 Năm 2 Năm 3 Công thức (gam) Bón lót Bón thúc 1 lần Bón thúc 1 lần (gam) (gam) (gam) CT1 (Đc) 400 200 200 CT 2 600 400 200 CT 3 1000 500 300 200 Ghi chú: Đường kính thân cây (D1.3): Đo tại vị trí cách + CT1 (công thức): Bón lót: 200g + bón thúc mặt đất 1,3m, đo bằng thước kẹp kính (độ chính xác năm 2: 200g (Như sản xuất - công thức đối chứng) đến mm) + CT2: Bón lót: 400g + bón thúc năm 2: 200g Chiều cao vút ngọn (Hvn): Đo từ sát mặt đất tới đỉnh ngọn sinh trưởng, đo bằng thước mét (sào + CT3: Bón lót: 500g + bón thúc năm 2: 300g + bằng tre, nứa: có khắc các giá trị đo) (độ chính xác bón thúc năm 3: 200g đến cm) - Bón lót: Bón trước khi trồng cây 10 ngày. Đường kính tán (Dt): Đo chiều rộng tán bằng - Bón thúc năm 2: Bón khi chăm sóc rừng lần 1 thước mét, đo chiều rộng tán ở hai hướng Đông - năm thứ 2 (Tháng 3- 4) Tây và Nam - Bắc sau đó lấy trị số trung bình cộng - Bón thúc năm 3: Bón khi chăm sóc rừng lần 1 của hai chiều tán để đánh giá. năm thứ 3 (Tháng 3- 4) Đánh giá theo cấp sinh trưởng của cây: Được - Địa điểm bố trí thí nghiệm: xã Bảo Thanh, chia làm 3 cấp như sau: huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ Cấp I: Cây sinh trưởng tốt, sức sống tốt, không - Mật độ trồng: 1.333 cây/ha (hàng cách hàng = 3 sâu, bệnh m; cây cách cây = 2,5 m) Cấp II: Cây sinh trưởng bình thường - Kích thước hố trồng: 40 cm x 40 cm x 40 cm Cấp III: Cây sinh trưởng chậm, sức sống kém, bị sâu hoặc bệnh làm ảnh hưởng đến sức sinh - Thời vụ trồng: vụ Xuân (tháng 3 đến tháng 4) trưởng. - Phương pháp trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng Đánh giá độ thẳng thân cây: Được chia làm 3 cấp áp dụng theo quy trình trồng rừng hiện hành của như sau: Tổng Công ty giấy Việt Nam (trừ liều lượng phân Cấp I: Thân cây thẳng bón vì đây là nhân tố thí nghiệm). Cấp II: Thân cây có một vài chỗ hơi cong, nhưng đường trục thẳng từ ngọn tới gốc chưa vượt - Thời gian trồng tháng 5 năm 2011 ra ngoài giới hạn thân cây. Phương pháp thu thập số liệu Cấp III: Thân cây rất cong, đường trục thẳng từ gốc đã vượt ra ngoài giới hạn thân cây Đánh giá tình hình sinh trưởng và chất lượng rừng trồng thông qua việc thu thập các chỉ tiêu của Phương pháp tính và xử lý số liệu: tất cả các cây trong ô thí nghiệm, thực hiện vào cuối Nht mùa sinh trưởng gồm có: Tỷ lệ sống (%), đường TLS = Tỷ lệ sống (TLS): × 100 (%) kính ngang ngực (D1.3, cm), đường kính tán lá (Dt, Nbd m), chiều cao vút ngọn (Hvn, m), cấp sinh trưởng, độ Trong đó: Nht: là mật độ rừng hiện tại, Nbd: là thẳng thân cây. mật độ trồng rừng ban đầu Tỷ lệ sống: Đếm các cây còn sống trong ô Hệ số biến động (S%) được tính theo công thức: tiêu chuẩn. S% = Sd / X * 100 Tạp chí Khoa học Công nghệ • Số 1 (1) - 2015 97
KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP Trong đó: S%: Là hệ số biến động, Sd: Là sai tiêu 0,05 thì sinh trưởng (D1.3, Hvn) giữa các công thức chuẩn mẫu, X : Là trung bình mẫu. không thuần nhất (sai khác có ý nghĩa). Lượng tăng trưởng bình quân chung về đường 3. Kết quả và thảo luận kính D1.3 & chiều cao Hvn 3.1. Đánh giá ảnh hưởng của các công thức thí DD1.3 = X /A (cm/năm) nghiệm bón phân đến tỷ lệ sống rừng trồng dòng DHvn = X /A (m/năm) Bạch đàn PNCTIV Trong đó: Bảng 2 dưới đây cho thấy: Tại địa điểm xã Bảo X : Là giá trị trung bình về D1.3 & Hvn tại tuổi A Thanh, ở thời điểm 7 tháng tuổi, tỷ lệ sống trong tất cả A: Là tuổi cây các công thức thí nghiệm đạt trên 98%, ở thời điểm 18 Số liệu sau khi thu thập được xử lý và phân tích tháng tuổi tỷ lệ sống giảm trung bình là 1,2%, đến 30 theo phương pháp thống kê trong lâm nghiệp; Xử lý tháng tuổi tỷ lệ sống trung bình là 95,8% giảm so với ở bằng phần mềm SPSS 16.0. Phương pháp phân tích thời điểm sau trồng 7 tháng tuổi là 2,6%. Ở thời điểm phương sai (ANOVA) trong SPSS được áp dụng cho 53 tháng tuổi, tỷ lệ sống trong tất cả các công thức thí kiểu thí nghiệm theo khối ngẫu nhiên đầy đủ để so nghiệm đã tương đối ổn định đạt trên 94,6% chỉ giảm sánh, đánh giá sinh trưởng rừng trồng giữa các công so với ở thời điểm 30 tháng tuổi là 1,2%. Trong 3 công thức thí nghiệm. Trong bảng phân tích phương sai, thức thí nghiệm thì công thức 1 đạt tỷ lệ sống cao nhất ở hàng “công thức”: (+) nếu xác suất của F (Sig.) > (96,3%), công thức 3 tỷ lệ sống thấp nhất 91,9%. Kết 0,05 thì sinh trưởng (D1.3, Hvn) giữa các công thức quả kiểm tra sự sai khác giữa các công thức thí nghiệm là thuần nhất (không có sự sai khác hoặc sai khác cho thấy, giữa 3 công thức thí nghiệm chưa có sự sai không có ý nghĩa); (+) nếu xác suất của F (Sig.) < khác (c2 = 0,199 > 0,05). Bảng 2. Tỷ lệ sống của rừng trồng dòng Bạch đàn PNCTIV 7 Tháng 18 Tháng 30 Tháng 42 Tháng 53 Tháng Công thức Địa điểm (10/2011) (10/2012) (10/2013) (10/2014) (9/2015) thí nghiệm (%) (%) (%) (%) (%) Bảo CT1 97,9 96,5 96,3 96,3 96,3 Thanh CT2 98,6 98,6 95,6 95,6 95,6 CT3 98,6 96,5 95,6 91,9 91,9 TB 98,4 97,2 95,8 94,6 94,6 Kết quả trên hoàn toàn phù hợp với những cây tại vị trí 1.3 m (D1.3) và chiều cao vút ngọn (Hvn) nghiên cứu trước đây về theo dõi diễn biến tỷ lệ sống là tốt và có sự khác nhau rõ rệt giữa các công thức của các dòng vô tính bạch đàn, tỷ lệ sống của rừng thí nghiệm (sig < 0,05). trồng Bạch đàn thường rất cao đạt từ 90 - 95% cho Trong 3 công thức thí nghiệm thì công thức CT3 đến các năm thứ 4 và 5 sau trồng. Đặc biệt, trong (Bón lót: 500g + bón thúc năm 2: 300g + bón thúc các thí nghiệm nghiên cứu, tỷ lệ này được duy trì năm 3: 200g) có sinh trưởng về đường kính D1.3 là cao hơn so với rừng trồng sản xuất đại trà do các thí 11,2 cm, chiều cao vút ngọn Hvn là 16,9 m, lượng nghiệm được chăm sóc và bảo vệ tốt hơn (Nguyễn tăng trưởng bình quân hàng năm (ΔD1.3 và ΔHvn) là Quang Đức và Nguyễn Thái Ngọc, 2006; Nguyễn lớn nhất. Đồng thời, rừng trồng có tỷ lệ đồng đều về Hoàng Nghĩa và cộng sự, 2013). đường kính và chiều cao cao nhất, hệ số biến động (S%) nhỏ nhất, lần lượt là 11,5% và 5,9%. Công thức 3.2. Đánh giá ảnh hưởng của các công thức thí đối chứng bón phân như sản xuất hiện tại CT1 (Bón nghiệm bón phân đến sinh trưởng rừng trồng lót: 200g + bón thúc năm 2: 200g) cho sinh trưởng dòng Bạch đàn PNCTIV về đường kính, chiều cao vút ngọn, lượng tăng Kết quả theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng rừng trưởng bình quân hàng năm là thấp nhất rừng phát trồng tại thời điểm 53 tháng tuổi được tổng hợp qua triển không đồng đều, sinh trưởng về đường kính và bảng 3. Khả năng sinh trưởng về đường kính thân chiều cao đạt lần lượt 10,3 cm; 16,1 m. 98 Tạp chí Khoa học Công nghệ • Số 1 (1) - 2015
KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP Bảng 3. Sinh trưởng rừng trồng dòng Bạch đàn PNCTIV (53 tháng tuổi) Công thức Hvn ΔHvn D1.3 (cm) S% (%) ΔD1.3 (cm) S% (%) thí nghiệm (m) (m) CT1 10,3 16,7 2,3 16,1 6,8 3,6 CT2 11,1 13,4 2,5 16,3 6,6 3,7 CT3 11,2 11,5 2,5 16,9 5,9 3,8 TB 10,9 13,9 2,5 16,4 6,4 3,7 Kết quả phân Sig= 0,001 Sig=0.001 tích phương sai 3.3. Đánh giá ảnh hưởng của các công thức thí Riêng công thức CT1, tỷ lệ cây cấp 1 chỉ đạt 72,2%, nghiệm bón phân đến chất lượng rừng trồng dòng nhưng về độ thẳng thân cây cũng đạt rất cao 99,4%. Bạch đàn PNCTIV Như vậy, với tỷ lệ cây sinh trưởng có chất lượng Qua bảng 4 cho thấy: Cả 3 công thức thí nghiệm cao, cùng với sự phát triển đồng đều được đánh giá đều có tỷ lệ cây sinh trưởng tốt (trên 72,2%) và chất thông qua hệ số biến động về sinh trưởng đường kính lượng thân cây đạt độ thẳng cấp một cao trên 98%. thân cây và sinh trưởng chiều cao sẽ là những yếu tố Trong 3 công thức thí nghiệm thì công thức CT3 tạo điều kiện quan trọng để rừng trồng dòng Bạch có tỷ lệ cây cấp 1 về cấp sinh trưởng đạt 90%, chất đàn PNCTIV ở địa điểm Bảo Thanh đạt năng suất chất lượng thân cây đạt độ thẳng cấp 1 rất cao 100%. lượng cao sau này. Bảng 4: Chất lượng rừng trồng dòng Bạch đàn PNCTIV Công thức Cấp sinh trưởng (%) Độ thẳng thân cây (%) thí nghiệm Cấp 1 Cấp 2 Cấp 3 Cấp 1 Cấp 2 Cấp 3 CT1 72,2 27,8 - 99,4 0,6 - CT2 88,7 11,3 - 98,7 1,3 - CT3 90 10 - 100 - - TB 83,6 16,4 - 99,37 0,63 - Kết quả trên bước đầu đã có ý nghĩa nhất định, được bón phân của Nguyễn Đức Minh, Nguyễn Thu giúp người trồng rừng xác định đầu tư liều lượng Hương và Đoàn Đình Tam (2006) cho thấy, ở những phân bón phù hợp để nâng cao năng suất và chất nơi có điều kiện bón phân chuồng kết hợp với 100 g lượng rừng trồng bạch đàn. Tuy nhiên, vấn đề phân NPK, rừng Bạch đàn urô cho sinh trưởng tốt nhất. bón cho rừng trồng vẫn có những kết quả rất khác Nếu chỉ sử dụng một loại phân, bón NPK tổng hợp nhau: Nguyễn Thu Hương, Lê Quốc Huy và Ngô có hiệu lực cao hơn so với bón phân vi sinh. Khi bón Đình Quế (2006) cho rằng, các tài liệu bón phân NPK tổng hợp, liều lượng cao có hiệu lực tốt hơn đều không đề cập rõ ràng về chủng loại, tỷ lệ thành so với liều lượng thấp (300 g > 200 g > 100 g). Như phần phân bón và cũng chưa quan tâm đến việc bón vậy, có thể thấy rằng đối với đất đã bị thoái hoá, bạc phân trên các loại đất khác nhau. Qua đây, nhóm mầu sau nhiều luân kỳ canh tác các loài cây mọc tác giả đã kết luận rằng, phương thức phối trộn hai nhanh, việc bổ sung nhiều phân bón hơn là việc làm loại phân là phân vô cơ (lân, NPK) và phân hữu cơ cần thiết. (phân chuồng, lân hữu cơ vi sinh) cho thấy hiệu quả và hiệu lực phân bón cao nhất, đặc biệt trên các lập 4. Kết luận địa bị thoái hóa nặng, đất chua, nghèo dinh dưỡng. Dòng Bạch đàn PNCTIV trồng trên đất feralite Kết quả khảo sát rừng trồng Bạch đàn urô và keo lai màu vàng nhạt phát triển trên đá mẹ phiến thạch Tạp chí Khoa học Công nghệ • Số 1 (1) - 2015 99
KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP sét tại Bảo Thanh, Phù Ninh, Phú Thọ tương đối nghiên cứu khoa học công nghệ giai đoạn 2000-2005, thích hợp. Khi sử dụng phân bón tổng hợp NPK Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy, Phú Thọ, tập 1, 10:5:5 với các liều lượng phân bón khác nhau đã tr. 25-37 có những ảnh hưởng khác biệt về năng suất và 3. Nguyễn Quang Đức và Nguyễn Thái Ngọc (2006), chất lượng rừng. Trong 3 công thức thí nghiệm “ Khảo nghiệm loài và xuất xứ Bạch đàn tại Đồng Nai”, thì công thức CT3 với liều lượng bón lót: 500g + Kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ giai đoạn 2000- bón thúc năm 2: 300g + bón thúc năm 3: 200g thì 2005, Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy, Phú Thọ, tập sinh trưởng về đường kính, chiều cao vút ngọn, 1, tr. 5-24 lượng tăng trưởng bình quân hàng năm về đường 4. Nguyễn Thu Hương, Lê Quốc Huy và Ngô Đình Quế (2006), Kết quả khảo sát đánh giá và xây dựng qui kính và chiều cao là lớn nhất. Đồng thời, rừng phạm kỹ thuật bón phân cho trồng rừng sản xuất một số trồng có tỷ lệ đồng đều về đường kính và chiều loài cây chủ yếu phục vụ chương trình 5 triệu ha rừng. cao là cao nhất, hệ số biến động nhỏ nhất. Kết quả Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội. nghiên cứu của đề tài này có thể giúp người trồng 5. Nguyễn Hoàng Nghĩa, Phạm Quang Thu, Nguyễn rừng bạch đàn xác định liều lượng phân bón NPK Minh Chí và Trần Xuân Hưng (2013), “Kết quả khảo phù hợp để nâng cao năng suất và chất lượng rừng nghiệm bổ xung kỹ thuật trồng rừng Bạch đàn tại một số trồng. Đồng thời, kết quả nghiên cứu góp phần bổ vùng sinh thái trọng điểm”, Tạp chí khoa học Lâm nghiệp, sung và cơ sở lý luận trong các biện pháp kỹ thuật số 4, tr. 3000 lâm sinh tăng năng suất và chất lượng rừng trồng 6. Nguyễn Đức Minh, Nguyễn Thu Hương và bạch đàn. Đoàn Đình Tam (2006), Nghiên cứu, xác định nhu Tài liệu tham khảo cầu dinh dưỡng khoáng (N, P, K) và chế độ nước của 1. Phạm Thế Dũng và Kiều Tuấn Đạt (2012), “Nghiên một số dòng Keo lai và Bạch đàn Urophylla ở giai đoạn cứu nâng cao độ phì của đất nhằm nâng cao năng suất vườn ươm và rừng non, Nhà xuất bản Nông nghiệp, rừng trồng Bạch đàn ở các luân kỳ sau”, Tạp chí khoa học Hà Nội. Lâm nghiệp, số 1, tr.224 7. Schonau, A. P. G (1985), “Basic silviculture for 2. Nguyễn Quang Đức (2006), “Sinh trưởng năng the establishment of Eucalyptus grandis”, South African suất của giống Bạch đàn PN3d, GU8 và U6”, Kết quả Forestry Journal (143), pp 4-9.` SUMMARY EFFECTS OF NPK FERTILIZER APPLICATION ON GROWTH AND QUALITY OF EUCALYPTUS CLONE PNCTIV IN PHU NINH, PHU THO Nguyen Thi Xuan Vien1, Trieu Hoang Son2, Ha Ngoc Anh2 1 Faculty of Agriculture-Forestry-Aquaculture, Hung Vuong University 2 Institute of Woodpulp Research The application of NPK fertiliser with different amounts for Eucalyptus clone PNCTIV has statistically significant different influences on growth and quality of its plantation. Among 3 experimental treatments (CT) for trees at 53 months old, the amount of 1000g/tree (CT3) showed a greater diameter at breast height (D1.3, cm) and total height (Hvn, m) in tested trees than those of the control (CT1) with the amount of 400g/ tree as currently being appplied in woodpulp plantations. Similarly, tree trunk quality in CT3 also showed better performance than in other treatments. Keywords: Eucalyptus PNCTVI, fertilizer, growth. 100 Tạp chí Khoa học Công nghệ • Số 1 (1) - 2015

nguon tai.lieu . vn

Nông nghiệp Ngư nghiệp Lâm nghiệp Sinh học Hoá học Ngôn ngữ học Ngân hàng - Tín dụng