Xem mẫu
- 85 NĂM BÀI V NG C RA I
T trong quá kh n hi n t i, b n v ng c luôn ư c xem là b n ch l c
c a nh c tài t c i lương. Cho n nay nó như m t v hoàng trong các cu c
chơi n ca tài t và c trên sân kh u c i lương.
Bu i bình minh d c
Ai cũng bi t b n v ng c do nh c sĩ Cao Văn L u sáng tác t i th xã B c
Liêu .Ban u có tên D c , k ó là D c hoài lang và nay là bài v ng c , v i
t ng giai o n ư c n i r ng ti t t u.
Nh c sĩ Cao Văn L u sinh năm 1892, t i làng Thu n L , t ng C u Cư h ,
nay là xã Thu n M - Châu Thành - Long An. Ông m t ngày 13.08.1976 (âm l ch)
t i th xã B c Liêu mà ông ch n làm quê hương th hai, nơi ã khai sinh ra b n
v ng c . Thân ph c a ông cũng là ngh nhân – Hương nh c ch huy ban nh c l
trong làng, tên là Cao Văn Gi i (Chín Gi i). vào cái th i mà th c dân và phong
ki n àn áp dân nghèo, ngư i mang n ng ki p t m nghi p dĩ u ph i ch u c nh
ói kh , lúc ó, gia ình ông ph i r i nơi chôn nhau c t r n (Long An) d t v phía
Nam, ghé nhi u nơi Nam kỳ l c t nh và cu i cùng d ng l i B c liêu. T i ây,
Cao Văn L u (Sáu L u) th giáo th y n Nh c Kh , m t th y n gi i n i tíêng
kh p Nam kỳ l c t nh, ng u nhóm tài t B c Liêu, ngư i i tôn ông là h u t
- tài t c i lương. Sau m t th i gian h c n tranh và kìm, ông Sáu L u tr thành
h c trò xu t s c nh t trong nhóm các môn c a th y Nh c Kh . Sáu L u th m
yêu cô Hai Thân (con gái th y Nh c Kh ), nhưng vì nhà nghèo không ti n cư i
nên cô Hai Thân ph i i l y ch ng. Câu chuy n tình yêu c a Sáu L u và Hai Thân
theo th i gian ch còn là k ni m. Gia ình cư i m t ngư i con gái cùng quê cho
Sáu L u nhưng tr trêu thay, ã ba năm mà nàng không sinh n , trong khi cha m
Sáu L u luôn mong có a cháu n i. H i ó quan ni m “Tam niên vô t b t thành
thê” r t kh c nghi t. Cha m Sáu L u bu c ông thôi v cư i ngư i khác và cho
v ông ư c tr v nhà cha m .
Sáu L u v n chung th y v i v . êm êm m t mình chăn ơn g i chi c
ông n m nghe ti ng tr ng chùa Vĩnh Phư c v ng l i n não lòng. Ông liên tư ng
n tình c m c a v ch ng ông ch ng khác gì thi u ph trông ch ng như Hòn
V ng Phu, cùng lúc c nh t nư c ang b th c dân phong ki n th ng tr . êm
khuya thanh v ng ôm n mà gi i bày tâm s , ông nh n i u Nam ai v i bài
Tô Hu Ch c c m h i văn và d a theo t ó sáng tác b n D c . T câu chuy n
tình yêu và n i kh c a mình, nh c sĩ Cao Văn L u ã nâng lên thành tâm tr ng
chung, tư tư ng ngh thu t chung c a dân t c lúc b y gi môi ngư i cùng chia
s .
...T là t phu tư ng
B o ki m s c phong lên àng
- ...Tr l i giang àng
Cho én nh n hi p ôi ... ơ
ó là bu i bình minh c a b n v ng c . Nh c sĩ Cao Văn L u sáng tác giai
i u này kho ng cu i năm 1918, n năm 1919 thì ư c ph bi n trong gi i tài t
B c Liêu. Cũng năm y ông lén n thăm v và m y tháng sau ư c v báo tin bà
ã có thai. Cha m ông vui m ng và rư c v ông v oàn t . K t qu bào thai y
là c u bé Cao Ki n Thi t ra i (hi n nay là cán b v hưu).
B n v ng c th i gian
T sau năm 1920 thì b n D c hay D c hoài lang ư c ph bi n càng
ngày càng r ng kh p mi n Tây Nam B , v i t ng th i gian và ti t t u ư c tăng
thêm: nh p ôi, nh p tư, nh p tám, nh p 16, và n nay là b n v ng c nh p 32. Các
cu c n ca tài t nào cũng không th thi u v ng b n v ng c , v i hơi i u Nam
ai oán, v a tr tình lãng m n, có chút bu n man mác…Ngay khi SKCL ra i
không lâu thì các tác gi ti n b i ã ưa b n v ng c vào c i lương và th nh hành
t sau năm 1930. Càng v sau b n v ng c ư c ưa vào c i lương v i s lư ng
nhi u hơn, ư c tách r i t ng câu cho phù h p v i tình hu ng, hoàn c nh k ch như
có l p ch câu 1+2, có l p 15+16, có màn 3+4 ho c 1+6… Các tác gi còn vi t
tr n bài theo các lo i nh p, g i là b n l và thư ng xu t hi n trên các hãng băng
ĩa, ài phát thanh và các cu c n ca tài t . T cu i th p niên 50 n nay, nhi u
- tác gi còn ghép b n v ng c v i ca khúc tân nh c, g i là tân c giao duyên r t ăn
ý và nhi u tác ph m ã làm say mê lòng ngư i không ít.
S thăng hoa c a b n v ng c
B n v ng c ã có s c s ng mãnh li t trong lòng công chúng, nó chi m
lĩnh tình c m t t c các t ng l p t trí th c, n nh ng ngư i bình dân nh t. Nhi u
v tư ng lĩnh, ti n sĩ, giáo sư, bác sĩ ca v ng c r t hay và h u h t dân chúng
vùng BSCL ca rành "sáu câu v ng c ". GSTS Tr n Văn Khê, có l n thuy t trình
v cái p c a âm nh c Vi t Nam t i TPHCM ã nói “b n v ng c r t a d ng v
phong cách và phong phú v tư tư ng n i dung. Ch có câu ch nh c trong khuôn
kh nh t nh mà m i ngư i n nghe khác nhau v âm s c, ngư i ca nhi u hơi,
k thu t gi ng i u cũng khác nhau, ngư i vi t l i khác nhau t o hương s c b n
v ng c muôn màu muôn s c tuy t v i. ”Nhi u nhà nghiên c u nư c ngoài n
Vi t Nam nghe b n v ng c r i b o V ng c ch t ng y câu, mà quá nhi u l i
văn, n i dung c nào cũng dung n p ư c và nghe hoài không th y chán. Và, m t
ngh sĩ mi n B c ã tâm c: Nam B có b n v ng c vư t th i gian và không
gian, th lo i hay mà ngư i ca cũng hay, nh t là mi n Tây Nam B s âu cũng
ng ca v ng c hay! Ph i chăng s thăng hoa y c a b n v ng c ã t n nh
i m c a nó trong lòng m i t ng l p công chúng và nó cũng ã vư t i dương
n nhi u nư c trên th gi i.
- Cũng chính b n v ng c ã kh ng nh s c s ng và v trí c a mình b i tính
ch t a d ng: h , n , ái, ... c i m này ã nhanh chóng ch p cánh cho nhi u l p
ngh sĩ n i danh. Cô Ba c, Năm Nghĩa, Tư S ng, cô Ba c n Thơ, Năm Trà
Vinh... nh t danh ca Út Trà Ôn, ti p n i nh ng s u n Út B ch Lan, Thanh
Nga, B ch Tuy t, Phư ng Liên, L Th y, M Châu, Thanh Kim Hu , T n Tài,
Minh C nh, Minh Ph ng, Minh Vương, Thanh Sang, Phương Quang, Thanh Tu n,
Vũ Linh… Nh nh ng câu v ng c c i lương hay trên SKCL sàn di n mà nhi u
ngh sĩ ư c khán gi coi như th n tư ng, h luôn mong ch cho ngh sĩ xu ng hò
v ng c v tay tán thư ng… V ng c ã làm "cho xiêu lòng ch cho dày duyên
em" là th . Có th nói không m t v c i lương nào mà không có ít nh t vài câu
v ng c , vì nó như là máu th t.
C n mùa Trung Thu hàng năm B c Liêu l i t ch c k ni m ngày m t
c a nh c sĩ Cao Văn L u, ngư i ã l i cho ngh thu t dân t c m t di s n c
áo, m t b n s c văn hoá c a c nư c nói chung và phía Nam nói riêng.
nguon tai.lieu . vn
