1. Trang Chủ
  2. Thư viện thông tin
  3. 40 năm xây dựng và trưởng thành của Viện Thông tin Khoa học Xã hội

40 năm xây dựng và trưởng thành của Viện Thông tin Khoa học Xã hội

Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của Viện Thông tin Khoa học Xã hội; những thành tựu đạt được của Viện Thông tin Khoa học Xã hội trong 40 năm xây dựng và phát triển; chiến lược phát triển đến năm 2020. 40 N¡M x©y dùng vµ tr−ëng thµnh CñA VIÖN TH¤NG TIN KHOA HäC X· HéI Lª thÞ lan(*) I. S¬ l−îc lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn phiÕu tra cøu s¸ch b¸o t− liÖu trong th− ViÖn Th«ng tin KHXH trùc thuéc viÖn cña ñy ban. ñy ban KHXH ViÖt Nam (nay lµ ViÖn 3. DÞch vµ qu¶n lý viÖc dÞch tµi liÖu Hµn

Thể loại Tài liệu miễn phí Thư viện thông tin

Số trang 19

Ngày tạo 10/17/2019 3:12:26 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.23 M

Tên tệp

Tải 40 năm xây dựng và trưởng thành của Viện Thông tin... (.pdf)

Xem mẫu

  1. 40 N¡M x©y dùng vµ tr−ëng thµnh CñA VIÖN TH¤NG TIN KHOA HäC X· HéI Lª thÞ lan(*) I. S¬ l−îc lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn phiÕu tra cøu s¸ch b¸o t− liÖu trong th− ViÖn Th«ng tin KHXH trùc thuéc viÖn cña ñy ban. ñy ban KHXH ViÖt Nam (nay lµ ViÖn 3. DÞch vµ qu¶n lý viÖc dÞch tµi liÖu Hµn l©m KHXH ViÖt Nam) ®−îc thµnh khoa häc tõ tiÕng n−íc ngoµi ra tiÕng lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 93/CP ngµy ViÖt trong ph¹m vi ñy ban, phèi hîp víi 8/5/1975 cña Héi ®ång ChÝnh phñ, trªn c¸c c¬ quan kh¸c trong viÖc tæ chøc dÞch c¬ së thèng nhÊt hai tæ chøc ®· cã lµ Th− vµ sö dông tµi liÖu dÞch. ViÖn KHXH (thµnh lËp n¨m 1968) vµ 4. Tæ chøc viÖc cho m−în s¸ch b¸o, Ban Th«ng tin KHXH (thµnh lËp n¨m t− liÖu. 1973). ViÖn cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ 5. Th«ng b¸o kÞp thêi vµ chÝnh x¸c Institute of Social Sciences Information. nh÷ng thµnh tùu míi, nh÷ng vÊn ®Ò Theo QuyÕt ®Þnh nµy, ViÖn Th«ng míi cña c¸c ngµnh KHXH trong vµ tin KHXH ®−îc giao chøc n¨ng “nghiªn ngoµi n−íc cho c¸n bé vµ c¬ quan cã cøu, th«ng b¸o, cung cÊp tin tøc vµ t− tr¸ch nhiÖm vÒ KHXH, tr−íc m¾t nh»m liÖu vÒ khoa häc x· héi cho c¸c c¬ quan vµo nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan trùc tiÕp §¶ng, Nhµ n−íc vµ c¸c tæ chøc quÇn ®Õn c¸ch m¹ng XHCN vµ x©y dùng x· chóng cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng t¸c héi XHCN ë n−íc ta. khoa häc x· héi”. 6. Cïng víi thñ tr−ëng c¸c viÖn vµ Ngµy 24/3/1976, trªn c¬ së tæ chøc ban nghiªn cøu khoa häc x©y dùng hÖ hÖ thèng th«ng tin t¹i ñy ban, Chñ thèng th− viÖn, t− liÖu vµ th«ng tin nhiÖm ñy ban KHXH ViÖt Nam ®· ra KHXH trong toµn ñy ban, chØ ®¹o vÒ QuyÕt ®Þnh sè 54/KHXH-Q§, quy ®Þnh: nghiÖp vô ®èi víi hÖ thèng ®ã.(*) 7. Nghiªn cøu th«ng tin häc, th− “ViÖn Th«ng tin Khoa häc x· héi lµ viÖn häc vµ th− môc häc nh»m c¶i tiÕn vµ c¬ quan khoa häc phô tr¸ch c«ng t¸c th− hoµn thiÖn kh«ng ngõng c¸c c«ng t¸c ®ã. viÖn, t− liÖu vµ th«ng tin cña ñy ban Khoa häc x· héi”. ViÖn cã nhiÖm vô: 8. §µo t¹o, båi d−ìng c¸n bé th«ng tin t− liÖu, th− viÖn trong toµn ñy ban. 1. Bæ sung vµ thèng nhÊt qu¶n lý vèn s¸ch b¸o t− liÖu trong ph¹m vi ñy ban. 2. Bæ sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng (*) PGS.TS., ViÖn tr−ëng ViÖn Th«ng tin KHXH.
  2. 8 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 9. X©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü hai lÜnh vùc lín lµ Nghiªn cøu - Th«ng thuËt cho c«ng t¸c th«ng tin t− liÖu, th− tin vµ Th− viÖn. Tõ khi ®−îc thµnh lËp viÖn trong toµn ñy ban. ®Õn nay, chøc n¨ng ho¹t ®éng cña ViÖn 10. Thùc hiÖn viÖc hîp t¸c quèc tÕ Th«ng tin KHXH vÒ c¬ b¶n kh«ng cã vÒ th«ng tin vµ th− viÖn KHXH trong nhiÒu thay ®æi. Tuy nhiªn, quy m« vµ ph¹m vi nh÷ng hiÖp ®Þnh mµ ñy ban ph¹m vi ho¹t ®éng nghiªn cøu, th«ng tin, KHXH ®· ký kÕt (§iÒu 1, QuyÕt ®Þnh sè th− viÖn cña ViÖn ®· ®−îc më réng, ph¸t 54/KHXH-Q§). triÓn m¹nh mÏ vµ cã søc ¶nh h−ëng to lín ®èi víi sù nghiÖp KHXH cña ®Êt n−íc. Ngµy 25/4/2005, Chñ tÞch ViÖn KHXH ViÖt Nam ban hµnh QuyÕt ®Þnh Lµ mét c¬ quan th«ng tin chuyªn sè 352/2005/Q§-KHXH, tiÕp tôc kh¼ng ngµnh vÒ KHXH, ViÖn Th«ng tin KHXH ®Þnh chøc n¨ng cña ViÖn lµ: Nghiªn cøu cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt nhiÒu mèi khoa häc, th«ng tin khoa häc, ho¹t ®éng quan hÖ vÒ th«ng tin: gi÷a th«ng tin th− viÖn, ®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ xuÊt phôc vô l·nh ®¹o víi th«ng tin phôc vô b¶n t¹p chÝ cïng c¸c s¶n phÈm th«ng tin nghiªn cøu khoa häc, gi÷a th«ng tin KHXH. khoa häc c¬ b¶n vµ th«ng tin mòi nhän Ngµy 27/02/2013, Chñ tÞch ViÖn Hµn mang tÝnh cÊp thiÕt, gi÷a th«ng tin cò l©m KHXH ViÖt Nam ®· ra QuyÕt ®Þnh vµ th«ng tin míi, gi÷a th«ng tin tõ sè 266/2013/Q§-KHXH, quy ®Þnh chøc nguån tµi liÖu trong n−íc vµ th«ng tin n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ tõ nguån tµi liÖu n−íc ngoµi,v.v... ®¸p chøc cña ViÖn Th«ng tin KHXH, quy øng yªu cÇu ®a d¹ng vµ phong phó vÒ ®Þnh râ 4 chøc n¨ng cña ViÖn lµ: nghiªn cøu KHXH vµ thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ qua tõng thêi kú. §Æc biÖt, 1) Th«ng tin khoa häc cho c¸c cÊp ViÖn lµ mét nguån cung cÊp th«ng tin, l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ n−íc, c¸c c¬ quan t− liÖu quan träng hµng ®Çu trong lÜnh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c tæ chøc nghiªn vùc khoa häc lÞch sö vµ v¨n hãa häc g¾n cøu vµ ®µo t¹o, c¸c doanh nghiÖp... vÒ liÒn víi vÊn ®Ò d©n téc vµ ph¸t triÓn. nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ xu h−íng ph¸t triÓn cña thÕ giíi, khu vùc vµ ViÖt Nam, C¸c Ên phÈm khoa häc cña ViÖn vÒ KHXH thÕ giíi vµ ViÖt Nam. hiÖn cã: T¹p chÝ Th«ng tin KHXH; Tµi 2) B¶o tån, khai th¸c vµ ph¸t huy di liÖu phôc vô nghiªn cøu; Niªn gi¸m s¶n truyÒn thèng Th− viÖn KHXH. X©y th«ng tin KHXH; Th«ng tin KHXH dùng vµ ph¸t triÓn Th− viÖn lµ Th− viÖn chuyªn ®Ò; Th«ng b¸o s¸ch míi; C¸c Ên Quèc gia vÒ KHXH. phÈm dÞch tõ tiÕng n−íc ngoµi... 3) Chñ tr×, ®iÒu phèi vµ hç trî c¸c Th− viÖn KHXH do ViÖn qu¶n lý lµ ho¹t ®éng nghiÖp vô thuéc lÜnh vùc mét trong 5 th− viÖn cÊp quèc gia, lµ th«ng tin vµ th− viÖn trong toµn ViÖn th− viÖn hµng ®Çu vÒ KHXH cña ®Êt Hµn l©m KHXH ViÖt Nam. n−íc, trong nh÷ng n¨m qua ®· phôc vô ®«ng ®¶o giíi nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y 4) §µo t¹o, x©y dùng vµ ph¸t triÓn KHXH, c¸c nhµ ho¹t ®éng x· héi, c¸c tæ nguån nh©n lùc th«ng tin vµ th− viÖn chøc vµ c¸ nh©n dïng tin trong vµ ngoµi KHXH. n−íc, gãp phÇn to lín vµo sù nghiÖp Nh− vËy, ho¹t ®éng cña ViÖn gåm n©ng cao d©n trÝ vµ ph¸t triÓn KHXH
  3. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 9 cña ViÖt Nam. XVIII-XIX. Th− viÖn còng ®ang l−u gi÷ h¬n 3.534 b¶n kª b»ng ch÷ H¸n, ch÷ Th− viÖn KHXH chÝnh thøc ®−îc N«m c¸c d¹ng v¨n hãa lµng x· nh− v¨n thµnh lËp n¨m 1968, sau khi Héi ®ång bia, ®Þa b¹ vµ b¶n kª ®Þa danh lµng x· ChÝnh phñ ra NghÞ ®Þnh sè 117/CP ngµy n¨m 1923 cña hÇu hÕt c¸c tØnh, thµnh 31/7/1967, quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn trong c¶ n−íc vµ h¬n 400 b¶n s¾c phong h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña ñy ban cña triÒu Lª, triÒu NguyÔn vµ c¸c triÒu KHXH ViÖt Nam. Nh−ng thùc tÕ lµ, ®¹i phong kiÕn thêi tr−íc víi b¶n cæ Th− viÖn ®· cã lÞch sö tån t¹i h¬n 100 nhÊt mµ Th− viÖn cã ®−îc lµ vµo ®Çu n¨m do ®−îc tiÕp nhËn di s¶n trô së vµ thÕ kû XVII: b¶n s¾c phong cã ký hiÖu kho t− liÖu ®å sé, quý gi¸ cña ViÖn ViÔn VHTS2, ngµy ban s¾c 17/6 n¨m Ho»ng §«ng B¸c cæ Ph¸p (EFEO, thµnh lËp §Þnh thø hai - 1602. n¨m 1901) bµn giao l¹i cho ViÖt Nam n¨m 1957. Kho b¶n ®å cã gi¸ trÞ ®Æc biÖt trong Th− viÖn KHXH, ®ang l−u gi÷ 3.137 HiÖn t¹i, Th− viÖn cã kho¶ng lo¹i b¶n ®å víi trªn 9.437 tÊm vµ 122 1.000.000 ®Çu tµi liÖu, gåm 500.000 tËp atl¸t vÒ 3 n−íc §«ng D−¬ng ®−îc vÏ s¸ch, h¬n 2.000 lo¹i b¸o, t¹p chÝ tiÕng hoÆc in rÊt sím, tõ nh÷ng n¨m 1584 ViÖt vµ tiÕng n−íc ngoµi thuéc c¸c lÜnh ®Õn n¨m 1942. NhiÒu b¶n ®å rÊt quý gi¸ vùc kh¸c nhau, trong ®ã h¬n 400 lo¹i vÒ mÆt lÞch sö, v¨n hãa, ch¼ng h¹n b¶n b¸o vµ t¹p chÝ tiÕng n−íc ngoµi ®−îc bæ ®å Hµ Néi n¨m 1831 Hoµi §øc phñ toµn sung ®ñ vµ th−êng xuyªn. Bé s−u tËp ®å, b¶n ®å Hµ Néi n¨m 1873; b¶n ®å Sµi s¸ch NhËt B¶n cæ cã 11.223 b¶n, Trung Gßn n¨m 1902. Quèc cæ cã 31.175 b¶n (®øng thø 4 sau Th− viÖn Quèc gia B¾c Kinh, Th− viÖn Kho ¶nh cña Th− viÖn cã 58.000 ¶nh §¹i häc Tokyo vµ Th− viÖn Quèc gia §µi vÒ c¸c di tÝch lÞch sö, kiÕn tróc, kh¶o cæ, Loan), s¸ch Trung Quèc hiÖn ®¹i cã sinh ho¹t v¨n hãa, trong sè nµy cã 11.000 b¶n, s¸ch Latinh cã 40.000 b¶n... kho¶ng 40.000 ¶nh vÒ ViÖt Nam, Lµo, B¶n s¸ch cæ nhÊt cña Th− viÖn cã niªn Campuchia. Kho ¶nh nµy ®−îc h×nh ®¹i tõ thÕ kû XIV. B¶n ®éc ®¸o nhÊt cña thµnh chñ yÕu tõ c¸c c«ng tr×nh nghiªn Th− viÖn cã dÊu “Ngù” cña TriÒu Thanh cøu cña c¸c nhµ sö häc, kiÕn tróc s−, Trung Quèc (ThÕ kû XVIII). Th− viÖn kh¶o cæ häc, d©n téc häc... ng−êi Ph¸p KHXH ®ang l−u gi÷ ®−îc mét phÇn bé vµ ng−êi ViÖt Nam. UNESCO ®· ®Ò VÜnh l¹c ®¹i ®iÓn vµ mét phÇn bé Tø nghÞ ViÖn Th«ng tin KHXH lµm hå s¬ khè toµn th−, lµ nh÷ng s¸ch cã gi¸ trÞ ®Ó bé s−u tËp ¶nh nµy ®−îc ®¨ng ký ®Æc biÖt mµ ngay t¹i n¬i sinh ra nã lµ c«ng nhËn lµ Ký øc ThÕ giíi (Memory of Trung Quèc còng kh«ng cã ®ñ. the World). Trong kho t− liÖu truyÒn thèng cã VÒ c¬ cÊu tæ chøc: ViÖn hiÖn cã 21 h¬n 160 tËp ThÇn tÝch, ThÇn s¾c, 1.225 phßng chøc n¨ng, gåm: Phßng Th«ng tin b¶n H−¬ng −íc ®−îc viÕt b»ng ch÷ H¸n, ChÝnh trÞ vµ Nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn l−îc ch÷ N«m, b»ng bót l«ng trªn giÊy dã ph¸t triÓn; Phßng Th«ng tin Kinh tÕ; (víi kho¶ng 230 ngh×n trang t− liÖu viÕt Phßng Th«ng tin Ng÷ v¨n; Phßng Th«ng tay) cña gÇn 9.000 lµng ViÖt, trong ®ã cã tin Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt; Phßng kho¶ng 50 v¨n b¶n so¹n vµo thÕ kû Th«ng tin LÞch sö, D©n téc vµ T«n gi¸o;
  4. 10 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 Phßng Th«ng tin V¨n hãa vµ Ph¸t triÓn; Tr−íc n¨m 1973, Th− ViÖn KHXH Phßng Th«ng tin X· héi vµ Con ng−êi; sö dông khung ph©n lo¹i thËp tiÕn rót Phßng Th«ng tin Toµn cÇu vµ Khu vùc; gän cã bæ sung, gåm 17 líp do Th− viÖn Phßng NghiÖp vô Th− viÖn; Phßng Bæ Quèc gia ViÖt Nam biªn so¹n d−íi sù sung - Trao ®æi; Phßng Ph©n lo¹i - Biªn gióp ®ì cña c¸c chuyªn gia Liªn X«. §Õn môc; Phßng B¶o qu¶n; Phßng C«ng t¸c n¨m 1973, Th− viÖn ®· nghiªn cøu ®Ó b¹n ®äc; Phßng B¸o - T¹p chÝ; Phßng ¸p dông khung ph©n lo¹i th− môc - th− X©y dùng C¬ së d÷ liÖu - Th− môc; viÖn (BBK) cña Liªn X«; tæ chøc dÞch, Phßng Tin häc hãa; Phßng Phæ biÕn tin; biªn tËp vµ biªn so¹n l¹i c¸c ch−¬ng, môc Phßng In; Phßng Tæ chøc - Hµnh chÝnh; cho phï hîp víi t×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn Phßng Qu¶n lý Khoa häc vµ Hîp t¸c ph¸t triÓn cô thÓ cña c¸c ngµnh KHXH ë quèc tÕ; Phßng Biªn tËp - TrÞ sù (T¹p ViÖt Nam. chÝ Th«ng tin KHXH). Tõ n¨m 1976, ViÖn ®· b¾t ®Çu HiÖn tæng sè c¸n bé, viªn chøc cña nghiªn cøu vµ ®−a vµo ¸p dông m« t¶ ViÖn lµ 97 ng−êi. VÒ häc hµm, häc vÞ, th− môc theo quy t¾c ISBD (M) vµ ISBD hiÖn nay ViÖn cã 1 gi¸o s−, 2 phã gi¸o s−, (S) cña Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c HiÖp héi 2 tiÕn sÜ; 49 th¹c sÜ (trong ®ã 9 th¹c sÜ vµ Tæ chøc Th− viÖn (IFLA). ®ang lµm nghiªn cøu sinh); 35 cö nh©n ViÖc ¸p dông m« t¶ th− môc theo (trong ®ã 12 cö nh©n ®ang häc cao häc). ISBD lµ mét b−íc ®i lín cña ViÖn Th«ng VÒ c¬ së vËt chÊt: sau 37 n¨m ho¹t tin KHXH trong tiÕn tr×nh x©y dùng ®éng t¹i Trô së chÝnh 26 Lý Th−êng nghiÖp vô th− viÖn v−¬n lªn n¾m b¾t KiÖt, Hµ Néi tõ n¨m 2012, Trô së chÝnh tr×nh ®é quèc tÕ. cña ViÖn ®−îc chuyÓn vÒ toµ nhµ 1B LiÔu b. Sù h×nh thµnh c¸c s¶n phÈm vµ Giai, Hµ Néi. T¹i trô së míi nµy, víi c¬ së dÞch vô th«ng tin vËt chÊt ®−îc trang bÞ t−¬ng ®èi hiÖn ®¹i, ViÖn Th«ng tin KHXH ®· cã nh÷ng ®iÒu Ngay tõ khi thµnh lËp, ViÖn ®· chó kiÖn thuËn lîi c¨n b¶n cho sù ph¸t triÓn träng tæ chøc - x©y dùng hÖ thèng c¸c ®óng chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh. Ên phÈm th«ng tin KHXH. §Õn nay, hÖ II. Nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu thèng Ên phÈm - nguån tin néi sinh cña ViÖn ®· x¸c lËp ®−îc vÞ trÝ ®Æc thï riªng 1. Giai ®o¹n 1975-1985 trªn thÞ tr−êng tin trong n−íc, vµ trë a. X©y dùng hÖ thèng tra cøu, khai nªn quen thuéc víi ®«ng ®¶o ng−êi dïng th¸c nguån lùc th«ng tin - th− viÖn tin tõ Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng. Bªn c¹nh vèn tµi liÖu, s¸ch, b¸o Nh÷ng n¨m th¸ng ho¹t ®éng cña ViÖn ®−îc bµn giao tõ EFEO, trong giai ®o¹n còng lµ thêi gian ViÖn dß t×m, nghiªn ®Çu tõ khi thµnh lËp, viÖc trao ®æi cøu, s¸ng t¹o vµ ®Þnh h×nh c¸c h×nh thøc nguån lùc th«ng tin cña ViÖn Th«ng tin xö lý th«ng tin nh−: lµm chó gi¶i, l−îc KHXH ®−îc thùc hiÖn chñ yÕu víi c¸c c¬ thuËt, dÞch thuËt vµ tæng thuËt. Trªn quan th«ng tin - th− viÖn cña c¸c n−íc nh÷ng nÒn mãng ®ã, ViÖn ®· x©y dùng XHCN thêi kú ®ã, ®Æc biÖt lµ Liªn X«. c¸c lo¹i h×nh Ên phÈm th«ng tin cho Do vËy, vèn tµi liÖu s¸ch b¸o khoa häc nghiªn cøu lý luËn vµ qu¶n lý triÓn khai tiÕng Nga chiÕm mét tû lÖ kh¸ cao trong nhiÒu ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nguån tµi liÖu bæ sung. kinh tÕ - x· héi, v¨n hãa, khoa häc, gi¸o
  5. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 11 dôc... ë Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng. 387/GPXB cña Bé V¨n hãa. Mét n¨m Ên phÈm th«ng tin ®Çu tiªn mang sau, TËp san ®−îc cÊp giÊy phÐp chuyÓn tªn ViÖn Th«ng tin KHXH lµ lo¹i th«ng thµnh T¹p chÝ Th«ng tin KHXH vµo tin th− môc “Th«ng b¸o s¸ch míi” n¨m 1979, lµ c¬ quan ng«n luËn cña (th¸ng 12/1975). Sau ®ã c¸c th«ng tin ViÖn Th«ng tin KHXH, cã nhiÖm vô th− môc ®−îc xuÊt b¶n hµng quý, theo “nghiªn cøu vÒ mÆt lý luËn vµ phæ biÕn tõng bé m«n KHXH nh− TriÕt häc, X· nh÷ng thµnh tùu míi, luËn ®iÓm míi, héi häc, Kinh tÕ häc, LuËt häc, Sö häc, ph−¬ng h−íng míi vµ ph−¬ng ph¸p míi D©n téc häc, Kh¶o cæ häc, V¨n häc, cña c¸c bé m«n khoa häc x· héi ë ViÖt Ng«n ng÷ häc... Ngoµi ra, ViÖn cßn biªn Nam vµ trªn thÕ giíi” (GiÊy phÐp sè so¹n th«ng tin th− môc bµi trÝch c¸c t¹p 378/GPXB). T¹p chÝ Th«ng tin KHXH chÝ trong vµ ngoµi n−íc vµ cho xuÊt b¶n nhanh chãng chiÕm mét vÞ trÝ quan thµnh nh÷ng tËp riªng. Lý do chñ yÕu träng trong qu¸ tr×nh cung cÊp th«ng ®Ó th«ng tin th− môc ra ®êi sím, tr−íc tin khoa häc cho giíi nghiªn cøu vµ c¸c hÕt lµ v× lo¹i h×nh th«ng tin nµy ®· kÕ nhµ qu¶n lý. thõa nh÷ng s¶n phÈm th− môc cña Th− Trong c¸c Ên phÈm cña ViÖn Th«ng viÖn KHXH, còng cßn v× th«ng tin th− tin KHXH, cßn ph¶i kÓ ®Õn tµi liÖu dÞch. môc ph¶i lµ b−íc ®i tr−íc tiªn chuÈn bÞ §©y lµ nh÷ng tµi liÖu n−íc ngoµi cã gi¸ cho c¸c b−íc xö lý tiÕp theo trong qu¸ trÞ khoa häc, cã tÝnh cËp nhËt vµ thêi sù. tr×nh th«ng tin. Ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu ho¹t ®éng, Trªn c¬ së nguån vèn th«ng tin ®−îc ViÖn ®· chó ý ®Õn lo¹i h×nh dÞch thuËt. tæ chøc vµ x©y dùng trong nh÷ng n¨m Cuèn s¸ch ®Çu tiªn mµ ViÖn ®· tuyÓn 1975-1977, tõ n¨m 1977-1978 ViÖn ®· chän, tæ chøc dÞch vµ xuÊt b¶n (n¨m xuÊt b¶n ®Þnh kú c¸c tËp san th«ng tin 1978) lµ “Cã thÓ nu«i ®−îc 10 tû ng−êi chuyªn ngµnh KHXH, chñ yÕu lµ c¸c bµi kh«ng?” cña J. Klatsmann; sau ®ã, mét dÞch thuËt, l−îc thuËt c¸c c«ng tr×nh sè tµi liÖu kh¸c ®−îc xuÊt b¶n phôc vô nghiªn cøu KHXH ë trong vµ ngoµi n−íc. cho c«ng t¸c t− t−ëng nh− “Håi ký V−¬ng Minh” (1979); “Ghi chÐp vÒ Mét lo¹i h×nh Ên phÈm th«ng tin Trung Quèc” (1979), “C¸c khoa häc x· kh¸c - ®ã lµ c¸c s−u tËp th«ng tin héi vµ th«ng tin” (1980)… chuyªn ®Ò. Còng gièng nh− c¸c tËp san th«ng tin chuyªn ngµnh, c¸c s−u tËp c. Nghiªn cøu lý luËn nghiÖp vô th«ng tin chuyªn ®Ò gåm c¸c bµi dÞch th«ng tin - th− viÖn thuËt, l−îc thuËt, tæng thuËt ph©n tÝch Th− viÖn KHXH, tõ tr−íc n¨m khoa häc nh−ng mang tÝnh chän läc, 1975, tõng triÓn khai c«ng t¸c nghiªn ®Þnh h−íng râ rÖt, th−êng lµ vÒ nh÷ng cøu c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña Th− viÖn häc, vÊn ®Ò mµ ®«ng ®¶o giíi dïng tin trong Th− môc häc, Th− tÞch häc, mét sè vÊn n−íc ®ang quan t©m, hoÆc vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cña th«ng tin häc vµ ®−îc tiÕp tôc ®Ò cã tÝnh tæng kÕt c¸c lÜnh vùc kh¸c t¨ng c−êng sau ngµy thµnh lËp ViÖn nhau cña ®êi sèng khoa häc vµ thùc tiÔn nh»m t¹o nÒn t¶ng x©y dùng c¬ së lý x· héi. luËn cho chuyªn ngµnh th«ng tin - th− N¨m 1978, TËp san Th«ng tin viÖn trong lÜnh vùc KHXH. KHXH ®−îc xuÊt b¶n theo GiÊy phÐp sè Th− viÖn ®· nghiªn cøu vµ ®−a vµo
  6. 12 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 ¸p dông c¸c quy tr×nh xö lý kü thuËt tµi häc (chiÕm kho¶ng 70 - 80% sè l−îng tµi liÖu, quy tr×nh lùa chän vµ duyÖt mua liÖu ®−îc xö lý). Do vËy, ViÖn ®· tiÕn s¸ch b¸o t− liÖu khoa häc, tæ chøc kho hµnh nghiªn cøu c¸c ph−¬ng ph¸p lµm vµ c¸c chÕ ®é phôc vô b¹n ®äc. Mét vÊn l−îc thuËt c«ng bè trong c¸c Ên phÈm ®Ò v« cïng quan träng trong giai ®o¹n th«ng tin cña ViÖn, gióp ng−êi t×m tin nµy lµ nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn n¾m b¾t ®−îc mét c¸ch bao qu¸t néi vµ cÊu tróc cña khung ph©n lo¹i BBK dung chÝnh cña tµi liÖu gèc (tµi liÖu cÊp nh»m môc tiªu ®−a khung ph©n lo¹i mét), ®ång thêi cã tÝnh h−íng dÉn kü BBK cña Liªn X« ¸p dông vµo c«ng t¸c n¨ng cña ng−êi lµm th«ng tin khoa häc. ph©n lo¹i c¸c tµi liÖu cña Th− viÖn. Nh÷ng nghiªn cøu trªn ®©y ®· ®−îc ¸p Ngoµi ra, Th− viÖn cßn tæ chøc nghiªn dông trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xö lý tin cøu c¸c lo¹i h×nh th− môc nh»m môc cña ViÖn trong suèt giai ®o¹n nµy. ®Ých biªn so¹n c¸c lo¹i th− môc phôc vô Trong 10 n¨m ®Çu, ViÖn ®· b¸m s¸t nhu cÇu tra cøu tin ®a d¹ng cña nhiÒu thùc tiÔn x· héi, ®êi sèng khoa häc cña ®èi t−îng dïng tin kh¸c nhau. ®Êt n−íc, nghiªn cøu ®−a ra c¸c lo¹i NhiÒu vÊn ®Ò lý luËn, ph−¬ng ph¸p h×nh Ên phÈm th«ng tin KHXH ®−îc luËn, ph−¬ng ph¸p cña c¸c khoa häc ng−êi dïng tin chÊp nhËn. th«ng tin, th− viÖn ®· ®−îc triÓn khai C«ng t¸c phæ biÕn tin ®−îc b¾t ®Çu nghiªn cøu. Tr−íc hÕt, ViÖn tËp trung triÓn khai tõ n¨m 1977 khi hµng lo¹t Ên nghiªn cøu vµ lµm s¸ng tá m« h×nh tæ phÈm th«ng tin khoa häc cña ViÖn ra chøc th«ng tin KHXH, trong ®ã cã vÊn ®Ò ®êi. Khi ®ã c¸c Ên phÈm th«ng tin ®−îc thèng nhÊt th− viÖn víi th«ng tin. Nh÷ng phôc vô miÔn phÝ ®Õn c¸c c¬ quan cña vÊn ®Ò nghiªn cøu tiÕp theo lµ x¸c ®Þnh râ §¶ng vµ Nhµ n−íc, c¸c ®ång chÝ l·nh vai trß, vÞ trÝ cña th«ng tin KHXH trong ®¹o cao cÊp cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu KHXH, gi¶ng d¹y viÖn nghiªn cøu khoa häc, c¸c tr−êng vµ truyÒn b¸ KHXH, n©ng cao d©n trÝ vµ ®¹i häc trong ph¹m vi c¶ n−íc. gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc. 2. Giai ®o¹n tõ 1986 ®Õn 2004 Sau 10 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng Lµ mét c¬ quan th«ng tin ®a ngµnh vÒ KHXH, nªn viÖc nghiªn cøu nh÷ng thµnh, ViÖn Th«ng tin KHXH b−íc sang mét giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. §−êng lèi ®Æc thï cña th«ng tin KHXH còng lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng. Vµo ®æi míi ®−îc ho¹ch ®Þnh t¹i §¹i héi §¹i thêi ®iÓm nµy, vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®Æt ra lµ biÓu lÇn thø VI cña §¶ng ®· ¶nh h−ëng tÝch cùc vµ trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng ph¶i nhanh chãng nghiªn cøu nh»m nghiªn cøu KHXH&NV, vµ ®Æc biÖt ®Õn ®−a ra ®−îc c¸c ph−¬ng ph¸p xö lý, ph©n tÝch, tæng hîp th«ng tin KHXH, ho¹t ®éng th«ng tin - th− viÖn cña ViÖn. ViÖn ®· dÞch vµ biªn so¹n tµi liÖu h−íng a. X©y dùng, nghiªn cøu nguån lùc dÉn lµm chó gi¶i tµi liÖu, còng ®· ¸p th«ng tin dông vµo viÖc biªn so¹n th− môc cã chó Nh»m môc tiªu n©ng cao chÊt l−îng gi¶i, giíi thiÖu tµi liÖu trªn t¹p chÝ vµ néi dung th«ng tin, n¾m v÷ng nh÷ng c¸c Ên phÈm th«ng tin kh¸c cña ViÖn. vÊn ®Ò khoa häc ®−îc th«ng tin, phôc vô H×nh thøc xö lý th«ng tin chñ yÕu cña nhiÖm vô ph¸t triÓn KHXH&NV, bªn ViÖn lµ lµm l−îc thuËt c¸c tµi liÖu khoa c¹nh x©y dùng, bæ sung nguån lùc th«ng
  7. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 13 tin th−êng xuyªn, c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc cña ViÖn tham gia ý kiÕn t− vµ th«ng tin lµ mét trong sè c¸c ho¹t vÊn vµ ®Ò xuÊt lùa chän −u tiªn thùc ®éng khoa häc chñ yÕu cña ViÖn. hiÖn. C¸n bé cña c¸c phßng ph¸t huy tinh thÇn chñ ®éng, s¸ng t¹o tæ chøc Trong giai ®o¹n nµy, ViÖn Th«ng tin KHXH ®· chó träng x©y dùng nguån thùc hiÖn víi sù hîp t¸c cña ®éi ngò vèn tµi liÖu khoa häc phong phó vµ cã céng t¸c viªn khoa häc. Nhê vËy, nhiÒu chÊt l−îng khoa häc cao. Kh«ng chØ c¸c ®Ò tµi khoa häc ®· hoµn thµnh kÞp thêi vµ víi chÊt l−îng cao. lo¹i h×nh s¸ch, b¸o, t¹p chÝ, microfilm, mµ nhiÒu CSDL rÊt phong phó trªn Tõ n¨m 1991, ViÖn chñ tr× vµ thùc CD-ROM…, nhiÒu bé tõ ®iÓn song ng÷ hiÖn 16 ®Ò tµi/nhiÖm vô cÊp Bé vµ tham quý hiÕm, tõ ®iÓn ®èi chiÕu, tõ ®iÓn gi¶i gia nghiªn cøu nhiÒu ch−¬ng tr×nh, ®Ò nghÜa, nhiÒu bé ®¹i b¸ch khoa toµn th−, tµi cÊp Nhµ n−íc. ViÖc thùc hiÖn c¸c ®Ò cïng víi hµng chôc bé b¸ch khoa th− tµi khoa häc kh¼ng ®Þnh thªm vai trß vµ chuyªn ngµnh rÊt quý, míi ®−îc xuÊt vÞ trÝ cña th«ng tin khoa häc trong ®êi b¶n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¹i nhiÒu sèng khoa häc vµ ®êi sèng tinh thÇn x· n−íc trªn thÕ giíi... ®−îc bæ sung vÒ héi, kh¼ng ®Þnh kh¶ n¨ng vµ n¨ng lùc ViÖn ®Ó phôc vô nhu cÇu cña ®éc gi¶. t−¬ng ®èi cao cña ®éi ngò c¸n bé cña ViÖn. Tõ gãc ®é nghiªn cøu ®Ó th«ng tin, b. HÖ thèng Ên phÈm vµ dÞch vô nhiÒu vÊn ®Ò cÊp thiÕt trong ®êi sèng x· th«ng tin héi vµ häc thuËt ®· ®−îc chän läc, xö lý, * Th«ng tin th− môc tæng quan trong c¸c Ên phÈm cña ViÖn Tõ n¨m 1986 ®Õn n¨m 2004, ViÖn nh− c¸c xu h−íng ph¸t triÓn cña thÕ ®· xuÊt b¶n trªn 50 bé th− môc c¸c lo¹i. giíi ngµy nay, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i Tr−íc hÕt lµ c¸c Th− môc th«ng b¸o hãa, c¸c vÊn ®Ò téc ng−êi vµ xung ®ét s¸ch míi nhËp vÒ ViÖn vµ vÒ c¸c ViÖn téc ng−êi, sù ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch cña trong toµn Trung t©m KHXH&NV Quèc c¸c n−íc lín ®èi víi khu vùc §«ng Nam gia (nay lµ ViÖn Hµn l©m KHXH ViÖt ¸ sau ChiÕn tranh L¹nh, c¸c vÊn ®Ò Nam). Lo¹i th− môc nµy, vµo thêi kú khu vùc vµ toµn cÇu, v¨n häc nghÖ ®Çu mçi n¨m ra mét sè vµ ®Õn n¨m thuËt trong c¬ chÕ thÞ tr−êng, vÊn ®Ò 1993 mçi n¨m ra hai sè. Tõ n¨m 1998 t«n gi¸o, vai trß cña Nhµ n−íc trong nÒn ®Õn 2004, Th− môc th«ng b¸o s¸ch míi kinh tÕ thÞ tr−êng, sö häc tr−íc ng−ìng nhËp vÒ c¸c ViÖn nghiªn cøu chuyªn cöa cña thÕ kû XXI,v.v... ngµnh thuéc Trung t©m KHXH&NV C¸c ®Ò tµi khoa häc vµ nhiÖm vô Quèc gia, ra ®Òu ®Æn hµng th¸ng, do chuyªn m«n cÊp ViÖn ®−îc tæ chøc thùc ViÖn Th«ng tin KHXH chñ tr× phèi hîp hiÖn ë c¸c phßng chuyªn m«n theo vµ xuÊt b¶n. §©y lµ mét nghiÖp vô rÊt ph−¬ng thøc võa phôc vô c«ng t¸c c¬ b¶n cña ho¹t ®éng th− viÖn, ®ång thêi nghiªn cøu c¬ b¶n võa ®¸p øng nhu cÇu rÊt cÇn thiÕt ®èi víi giíi nghiªn cøu. tin vÒ nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cña ®êi Tr−íc n¨m 1987, ViÖn cßn biªn so¹n sèng häc thuËt vµ cña sù nghiÖp ph¸t vµ xuÊt b¶n th− môc chuyªn ngµnh vÒ triÓn kinh tÕ - x· héi. C¸c ®Ò tµi vµ c¸c bé m«n KHXH nh− TriÕt häc, X· héi nhiÖm vô khoa häc cÊp ViÖn do c¸c häc, Kinh tÕ häc, LuËt häc, V¨n häc, phßng x¸c ®Þnh, ®¨ng ký ®−îc Héi ®ång Ng«n ng÷ häc, Sö häc, Kh¶o cæ häc, D©n
  8. 14 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 téc häc... VÒ sau, do nh÷ng yªu cÇu cña sè/n¨m. Tõ n¨m 1986 ®Õn ®Çu nh÷ng bèi c¶nh míi nªn c¸c lo¹i th− môc trªn n¨m 1990 do gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ ®· kh«ng ®−îc tiÕp tôc mµ chuyÓn sang kinh phÝ, T¹p chÝ ph¸t hµnh rót xuèng biªn so¹n th− môc chuyªn ®Ò, th− môc cßn 6 sè/n¨m, vµ tõ 100 trang in rót nh©n vËt, th− môc ®Þa chÝ... KÕ tiÕp c¸c xuèng cßn 84 trang. §Õn gi÷a n¨m 1994 tËp th− môc rÊt cã gi¸ trÞ khoa häc ë do nhu cÇu th«ng tin, T¹p chÝ trë l¹i ra giai ®o¹n tr−íc nh− “Th− môc Hå ChÝ hµng th¸ng, trung b×nh mçi sè 1.500 Minh” (1970), “Th− môc NguyÔn Tr·i” b¶n, mçi b¶n 64 trang (in lazer, h×nh (1980), trong ®ã cã chó gi¶i néi dung, cã thøc ®Ñp, trang träng). TÝnh ®Õn hÕt c¸c lo¹i b¶ng tra..., nh©n dÞp kû niÖm th¸ng 4/2005, T¹p chÝ ®· ra ®−îc 268 sè trßn 100 n¨m ngµy sinh cña Chñ tÞch vµ mét Tæng môc lôc 20 n¨m t¹p chÝ Hå ChÝ Minh, ViÖn ®· biªn so¹n vµ xuÊt Th«ng tin KHXH (1978-1998). b¶n “Tæng môc lôc c¸c c«ng tr×nh T¹p chÝ thùc hiÖn ®óng t«n chØ môc nghiªn cøu vÒ Hå ChÝ Minh cña c¸c t¸c ®Ých b¸o chÝ, b¸m s¸t t×nh h×nh thùc tÕ gi¶ trong n−íc vµ ngoµi n−íc cã tµng tr÷ ®êi sèng KHXH&NV trong vµ ngoµi t¹i c¸c th− viÖn lín ë ViÖt Nam (4 thø n−íc. C¸c bµi c«ng bè trªn T¹p chÝ chñ tiÕng ViÖt, Nga, Anh, Ph¸p)” (1990), vµ yÕu lµ c¸c bµi nghiªn cøu, tæng thuËt, c¸c bé th− môc ®−îc biªn so¹n kh¸ c«ng l−îc thuËt vµ mét sè Ýt lµ dÞch thuËt. phu nh−: “H−¬ng −íc ViÖt Nam - thêi kú cËn ®¹i” (1991), “H−¬ng −íc ViÖt Nam - VÒ néi dung, T¹p chÝ ®· tuyÓn chän, V¨n b¶n H¸n - N«m” (1994), Th− môc xö lý vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin míi “ThÇn tÝch, ThÇn s¾c” (1996). C¸c th− phôc vô c¸c ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn môc h−¬ng −íc vµ thÇn tÝch thÇn s¾c kinh tÕ - x· héi, c¸c chñ tr−¬ng chÝnh trªn ®©y ph¶n ¸nh toµn bé c¸c t− liÖu s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ gi¸o dôc H−¬ng −íc vµ ThÇn tÝch thÇn s¾c hiÖn - ®µo t¹o, vÒ khoa häc - c«ng nghÖ, vÒ ®ang ®−îc b¶o qu¶n, l−u tr÷ trong kho v¨n hãa, vÒ t«n gi¸o vµ d©n téc, vÒ s¸ch cña ViÖn. Ngoµi ra, ViÖn cßn xuÊt nh÷ng kinh nghiÖm c¶i c¸ch, më cöa vµ b¶n c¸c th− môc tæng hîp nh− “Tæng héi nhËp quèc tÕ, vÒ c¸c ch−¬ng tr×nh môc lôc c¸c c«ng tr×nh khoa häc x· héi nghiªn cøu KHXH&NV... d−íi d¹ng s¸ch 1953-1992” (1993); “Môc Ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò trªn, T¹p chÝ lôc liªn hîp - tµi liÖu tiÕng ViÖt vÒ khoa cßn ®¨ng tin, bµi trong c¸c môc “Ch©n häc x· héi vµ nh©n v¨n. T1” (1994); “Th− dung c¸c nhµ KHXH&NV”, “DiÔn ®µn môc V¨n hãa lµng x· ViÖt Nam. TruyÒn th«ng tin KHXH”, “§êi sèng - T− liÖu thèng vµ ph¸t triÓn” (1996); “Th− môc khoa häc”, “Giíi thiÖu s¸ch nhËp vÒ Th− Phan Ch©u Trinh” (1998), “Th− môc ViÖt viÖn ViÖn Th«ng tin KHXH” (nay lµ Nam häc” (1999); “Th− môc ngµn n¨m “Giíi thiÖu s¸ch nhËp vÒ Th− viÖn Th¨ng Long - Hµ Néi” (2000); “Tæng KHXH”). Tõ ®Çu n¨m 2000, T¹p chÝ më môc lôc T¹p chÝ Th«ng tin Khoa häc x· thªm chuyªn môc “Giíi thiÖu luËn ¸n héi: 1978- 1998” (2000)... tiÕn sÜ KHXH&NV”. * T¹p chÝ Th«ng tin KHXH Cïng víi qu¸ tr×nh tr−ëng thµnh T¹p chÝ Th«ng tin KHXH (xuÊt b¶n cña ViÖn, T¹p chÝ Th«ng tin KHXH tõ n¨m 1979), lóc ®Çu ph¸t hµnh 12 trong suèt thêi gian qua ®· kh«ng ngõng
  9. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 15 phÊn ®Êu, tù kh¼ng ®Þnh vai trß lµ c¬ chuyªn s©u phôc vô giíi nghiªn cøu vµ quan ng«n luËn cña ViÖn vµ cña giíi gi¶ng d¹y KHXH ë n−íc ta. Hµng chôc KHXH ViÖt Nam, lµ cÇu nèi gi÷a b¹n ®äc, Ên phÈm theo h−íng chuyªn ®Ò ®· ®−îc ng−êi dïng tin vµ ViÖn Th«ng tin KHXH. tæ chøc biªn so¹n vµ phôc vô b¹n ®äc T¹p chÝ cã mèi quan hÖ trao ®æi víi trong c¶ n−íc vÒ nhiÒu diÖn ®Ò tµi, trong nhiÒu t¹p chÝ khoa häc trong c¶ n−íc. ®ã kh«ng Ýt s−u tËp mang tÝnh ®Þnh * TËp san th«ng tin chuyªn ngµnh h−íng ®èi víi ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc nh−: §µo t¹o c¸n bé qu¶n lý (1987), Trong giai ®o¹n tõ n¨m 1977 - Phong c¸ch qu¶n lý cña ng−êi l·nh ®¹o 1982, ViÖn cã xuÊt b¶n TËp san Th«ng (1987), Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ë mét tin KHXH chuyªn ngµnh nh−ng ®Õn sè n−íc trªn thÕ giíi (1988), T©m lý x· n¨m 1983 c¸c lo¹i tËp san trªn bÞ ®×nh héi vµ ®êi sèng x· héi (1988), N«ng b¶n do khã kh¨n vÒ kinh phÝ vµ giÊy in. nghiÖp, n«ng th«n, n«ng d©n trªn thÕ giíi N¨m 1990, TËp san Th«ng tin KHXH (1990), VÒ chñ nghÜa x· héi mang ®Æc chuyªn ngµnh ®−îc xuÊt b¶n trë l¹i d−íi s¾c Trung Quèc (1990), V¨n hãa vµ tÝnh tªn gäi C¸i míi trong KHXH. TÝnh ®Õn c¸ch ng−êi Mü (1991), Nhµ n−íc ph¸p gi÷a n¨m 1994, ViÖn ®· cho xuÊt b¶n sè quyÒn vµ x· héi c«ng d©n (1991), Nh÷ng thø 40 C¸i míi trong KHXH, sè l−îng in cuéc tranh luËn vÒ chñ nghÜa x· héi ra b×nh qu©n 300 - 500 b¶n/sè. Mét ®iÒu (1991), V¨n häc - nghÖ thuËt vµ sù tiÕp ®¸ng chó ý ë lo¹i h×nh Ên phÈm nµy lµ nhËn (1991), Khoa häc - v¨n hãa - ph¸t c«ng bè nhiÒu vÊn ®Ò cña c¸c khoa häc triÓn (1993), Nhá lµ ®Ñp (1994),... liªn ngµnh. Tõ ngµy thµnh lËp ViÖn cho Tõ n¨m 1994, Th«ng tin chuyªn ®Ò ®Õn nay ®· cã trªn 65 sè tËp san ®−îc KHXH ®−îc xuÊt b¶n thay cho C¸i míi ph¸t hµnh, ®−a ®Õn cho b¹n ®äc nh÷ng trong KHXH, (theo GiÊy phÐp xuÊt b¶n th«ng tin míi bæ Ých vÒ t×nh h×nh nghiªn sè 1708/BC ngµy 27/6/1994 cña Bé V¨n cøu, triÓn khai nh÷ng vÊn ®Ò khoa häc, hãa Th«ng tin), gåm c¸c bµi nghiªn cøu vÒ nh÷ng c¸i míi trong lÜnh vùc vµ th«ng tin vÒ c¸c thµnh tùu vµ kÕt KHXH&NV. TËp san th«ng tin KHXH qu¶ nghiªn cøu, th«ng tin dù b¸o vÒ sù chuyªn ngµnh C¸i míi trong KHXH tån ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh KHXH&NV, t¹i ®Õn n¨m 1994 th× chuyÓn sang lo¹i vÒ v¨n hãa vµ ph¸t triÓn... Cã thÓ nªu ra h×nh Ên phÈm Th«ng tin chuyªn ®Ò. hµng lo¹t Ên phÈm th«ng tin chuyªn ®Ò §Ó chuÈn bÞ chuyÓn sang d¹ng ®· ®−îc ng−êi sö dông rÊt quan t©m Th«ng tin chuyªn ®Ò, ®Õn cuèi nh÷ng nh− Xung quanh sù ®ông ®é gi÷a c¸c n¨m 1980, lo¹i h×nh th«ng tin C¸i míi nÒn v¨n minh (1995), Kinh nghiÖm ph¸t trong KHXH ®· b¾t ®Çu ®−îc thùc hiÖn triÓn §«ng ¸ (1995), QuyÒn con ng−êi theo h−íng chuyªn ®Ò thay cho chuyªn trong thÕ giíi hiÖn ®¹i (1995), TriÕt häc ngµnh. §ã lµ mét lo¹i h×nh Ên phÈm §«ng - T©y (1996), C¸c chiÒu trong th«ng tin KHXH gåm c¸c bµi dÞch thuËt, kh«ng gian th«ng tin (1996), C¶i c¸ch sö l−îc thuËt, tæng thuËt ph©n tÝch khoa häc (1996), Kinh tÕ c¸c n−íc trong khu häc vÒ mét vÊn ®Ò lý luËn hay thùc tiÔn vùc (1996), T«n gi¸o vµ ®êi sèng hiÖn ®ang ®−îc ng−êi dïng tin quan t©m ®¹i (5 tËp, 1997 - 2001), Nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn cøu. Lo¹i h×nh Ên phÈm nµy ra xung quanh viÖc hîp nhÊt ch©u ¢u ®êi ®· gãp phÇn cung cÊp c¸c th«ng tin (1997), HiÖn t−îng thÇn kú §«ng ¸ - C¸c
  10. 16 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 quan ®iÓm kh¸c nhau (1997), Sö häc kû XXI (2003), Kinh tÕ t− nh©n trong tr−íc ng−ìng cöa cña thÕ kû XXI (1997), giai ®o¹n toµn cÇu hãa hiÖn nay (2003), Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng t×m kiÕm Nh÷ng vÊn ®Ò v¨n häc vµ ng«n ng÷ häc mét h×nh thøc hîp t¸c míi cho thÕ kû - 30 n¨m th«ng tin c¸c khoa häc ng÷ v¨n XXI (1998), VÞ trÝ chiÕn l−îc vÊn ®Ò biÓn (2003), Chñ nghÜa khñng bè toµn cÇu: vµ luËt biÓn ë khu vùc ch©u ¸ - Th¸i VÊn ®Ò vµ c¸ch tiÕp cËn (2004)... Nh×n l¹i B×nh D−¬ng (1998), Khñng ho¶ng tµi chÆng ®−êng tiÕn hãa cña tËp san th«ng chÝnh tiÒn tÖ ë ch©u ¸ - Nh÷ng vÊn ®Ò tin chuyªn ngµnh vµ s−u tËp chuyªn ®Ò, ®Æt ra hiÖn nay (1998), Sù ®ét ph¸ cña chóng ta cã thÓ thÊy th«ng tin KHXH khoa häc th«ng tin tr−íc thÕ kû XXI ®ang ph¸t triÓn theo chiÒu s©u. (1998), TruyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i trong C¸c Ên phÈm th«ng tin khoa häc v¨n hãa (1999), N«ng nghiÖp, an ninh chuyªn ®Ò ®· cung cÊp kÞp thêi c¸c l−¬ng thùc víi vÊn ®Ò t¨ng tr−ëng (1999), th«ng tin bæ Ých cho ng−êi dïng tin vµ Sö gia vµ thêi ®¹i (1999), V¨n häc Mü ®−îc ®«ng ®¶o ng−êi dïng tin trong c¶ Latinh (1999), Khu vùc hãa vµ toµn cÇu n−íc hoan nghªnh ®ãn nhËn. C¸c Ên hãa - Hai mÆt cña tiÕn tr×nh héi nhËp phÈm th«ng tin chuyªn ®Ò ®· kh¾c phôc quèc tÕ (2000), Toµn cÇu hãa vµ khu vùc phÇn nµo sù thiÕu hôt th«ng tin vµ gãp hãa - C¬ héi vµ th¸ch thøc (2000), Tri phÇn gióp b¹n ®äc tiÕp cËn nhanh víi thøc, th«ng tin vµ ph¸t triÓn (2000), V¨n nh÷ng thµnh tùu KHXH cña nhiÒu quèc hãa häc vµ v¨n hãa thÕ kû XX (2 tËp, gia trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Cïng 2000), ChuÈn hãa vµ phong c¸ch ng«n víi c¸c s−u tËp chuyªn ®Ò, c¸c sè th«ng ng÷ (2000), Sö häc Trung Quèc tr−íc tin chuyªn ®Ò KHXH ®· ®øng v÷ng g¹ch nèi hai thÕ kû (2000), S¸ng t¸c cña trong hÖ thèng Ên phÈm th«ng tin cña Dostoevski - Nh÷ng c¸ch tiÕp cËn tõ ViÖn Th«ng tin KHXH vµ chiÕm mét vÞ nhiÒu phÝa (2000), Nh÷ng vÊn ®Ò cña trÝ quan träng trªn thÞ tr−êng th«ng tin toµn cÇu hãa kinh tÕ (2001),... khoa häc ë n−íc ta hiÖn nay. §Õn n¨m 2003, do nh÷ng thay ®æi trong c¸c ®iÒu kiÖn xuÊt b¶n, ViÖn * B¶n tin “Tµi liÖu phôc vô nghiªn cøu” (Tin nhanh) Th«ng tin KHXH kh«ng cßn tù xuÊt b¶n c¸c s−u tËp th«ng tin chuyªn ®Ò n÷a mµ §©y lµ lo¹i h×nh tµi liÖu dÞch toµn chuyÓn sang liªn kÕt víi Nhµ xuÊt b¶n v¨n c¸c bµi viÕt míi ®−îc c«ng bè trªn KHXH ®Ó xuÊt b¶n lo¹i Ên phÈm nµy s¸ch, b¸o vµ (chñ yÕu lµ) t¹p chÝ n−íc d−íi d¹ng s¸ch. Mét lÇn n÷a lo¹i h×nh ngoµi vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc Ên phÈm th«ng tin tham kh¶o nµy l¹i tiÔn cña KHXH&NV còng nh− nh÷ng tr¶i qua mét b−íc ®æi míi vÒ h×nh thøc. vÊn ®Ò quèc tÕ ®ang ®−îc giíi dïng tin Tõ ®©y, phô san chuyªn ®Ò cña T¹p chÝ n−íc ta quan t©m. B¶n tin lo¹i nµy ®−îc Th«ng tin KHXH chÊm døt tån t¹i ®Ó xuÊt b¶n lÇn ®Çu tiªn vµo th¸ng 9/1990. nh−êng chç cho lo¹i h×nh “s¸ch s−u tËp Tin nhanh thÓ hiÖn tÝnh ®Æc thï vµ ®éc chuyªn ®Ò”. Víi h×nh thøc xuÊt b¶n míi ®¸o cña th«ng tin KHXH ë n−íc ta, nµy, ViÖn ®· cho ra m¾t ®−îc mét sè Ên phôc vô kÞp thêi cho nghiªn cøu KHXH phÈm nh−: Khñng bè vµ chèng khñng bè vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ë tr×nh ®é víi vÊn ®Ò an ninh quèc tÕ (2003), Chñ chuyªn s©u cËp nhËt ®−îc c¸c ho¹t ®éng nghÜa t− b¶n hiÖn ®¹i Hoa Kú ®Çu thÕ míi cña KHXH thÕ giíi trong qu¸ tr×nh
  11. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 17 ®æi míi, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa Tin nhanh vµ Tin tham kh¶o ®Æc ®Êt n−íc. biÖt kh«ng chØ coi träng chÊt l−îng khoa Tin nhanh ®· nhanh chãng trë häc cña c¸c tµi liÖu gèc mµ c¶ chÊt l−îng thµnh ho¹t ®éng mòi nhän cña ViÖn vµ dÞch thuËt, hiÖu ®Ýnh, biªn tËp vµ in Ên. gãp phÇn ®¸p øng mét nhu cÇu th«ng §©y lµ nh÷ng b¶n dÞch toµn v¨n, ®−îc tin rÊt lín ë n−íc ta cho ®Õn hiÖn nay. xö lý kÞp thêi, nªn nhËn ®−îc sù quan t©m vµ ®ãn nhËn nhiÖt t×nh cña ng−êi Ban Tin nhanh ®· kh«ng ngõng c¶i dïng tin lµ c¸c nhµ l·nh ®¹o §¶ng vµ tiÕn, n©ng cao chÊt l−îng néi dung Nhµ n−íc, ®«ng ®¶o giíi nghiªn cøu vµ th«ng tin vµ rµ so¸t l¹i ®èi t−îng ng−êi ho¹t ®éng qu¶n lý, chØ ®¹o thùc tiÔn t¹i dïng tin th−êng xuyªn. TÝnh −u viÖt c¸c c¬ së vµ ®Þa ph−¬ng trong c¶ n−íc. cña Tin nhanh nµy lµ xö lý nhanh, dÞch, biªn tËp víi chÊt l−îng tèt, néi dung Trong nh÷ng n¨m 1980, do nh÷ng th«ng tin phong phó vµ kh¸ tËp trung khã kh¨n vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh, giÊy, vÒ nhiÒu lÜnh vùc ®ang ®−îc quan t©m. mùc in nªn nhiÒu c«ng tr×nh dÞch thuËt (Còng do vËy, mét sè c¬ quan cña §¶ng kh«ng cã ®iÒu kiÖn xuÊt b¶n. Sau ®ã do ®· t¸i sö dông c¸c tµi liÖu cña Tin sù thóc b¸ch cña nhu cÇu x· héi, ViÖn nhanh cho c¸c Ên phÈm cña m×nh). dÇn dÇn phôc håi l¹i vµ xuÊt b¶n hµng lo¹t c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ khoa häc cao Tõ th¸ng 6/1993, ViÖn ph¸t hµnh thuéc nhiÒu lÜnh vùc nh−: vÒ CNXH, vÒ thªm B¶n tin Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc t− t−ëng Marx - Lenin, vÒ vÊn ®Ò d©n biÖt, lµ lo¹i tµi liÖu phôc vô cho mét sè téc, vÒ kinh tÕ häc, vÒ chÝnh trÞ ®Þa chØ x¸c ®Þnh, víi sè l−îng kh«ng häc,v.v...… nhiÒu (25 - 30 sè mçi n¨m). §©y còng lµ nh÷ng b¶n dÞch toµn v¨n c¸c bµi nghiªn NhiÒu c«ng tr×nh dÞch thuËt ®−îc cøu ®−îc c«ng bè trªn s¸ch b¸o n−íc giíi khoa häc ®¸nh gi¸ cao vÒ mÆt chÊt ngoµi vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn, chÝnh trÞ l−îng phôc vô nghiªn cøu, l·nh ®¹o vµ - x· héi, vÒ chñ nghÜa Marx - Lenin, vÒ qu¶n lý cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh nh−: Chñ CNXH, vÒ chñ nghÜa t− b¶n hiÖn ®¹i, vÒ nghÜa x· héi vµ tin häc cña N. N. Moissev nh÷ng vÊn ®Ò d©n téc vµ xung ®ét s¾c (1989); CÈm nang tµi kho¶n kh¸ch hµng téc, vÒ kinh tÕ häc,v.v... ®−îc cung cÊp (1993); CÈm nang tÝn dông (1994); CÈm ®Õn ®Þa chØ ng−êi dïng tin lµ c¸c c¸n bé nang thanh to¸n quèc tÕ (1996); Nhá lµ l·nh ®¹o tõ Trung −¬ng ®Õn c¸c tØnh ®Ñp cña E.F. Schumacher (1994); Chñ thµnh trong c¶ n−íc. §©y lµ lo¹i h×nh tµi nghÜa Tam d©n cña T«n Trung S¬n liÖu dÞch th«ng tin nhiÒu chiÒu trong (1995); Marx - Nhµ t− t−ëng cña c¸i cã thÓ KHXH&NV. Trung b×nh mçi n¨m, ViÖn cña Michel VadÐe (1996); ChiÕn tranh vµ cung cÊp cho ng−êi dïng tin 145 sè b¶n chèng chiÕn tranh cña A. Toffler vµ H. tin gãp phÇn b¶o ®¶m th«ng tin ®a d¹ng, Toffler (1998);... Cã nh÷ng cuèn thuéc kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu hôt th«ng diÖn tham kh¶o hÑp nh−: ThÊt b¹i lín. tin, gãp phÇn phôc vô nghiªn cøu khoa Sù ra ®êi vµ c¸i chÕt cña chñ nghÜa céng häc, ho¹t ®éng lý luËn vµ sù chØ ®¹o s¶n trong thÕ kû XX cña Zbigniew qu¶n lý cña c¸c c¬ quan §¶ng, Nhµ n−íc Brzezinski (1992); §Õ chÕ tan vì. Cuéc vµ c¸c ngµnh, c¸c cÊp tõ Trung −¬ng næi dËy cña c¸c d©n téc ë Liªn X« cña ®Õn c¸c ®Þa ph−¬ng trong t×nh h×nh míi. HÐlÌne Carrere d’Encausse (1993).
  12. 18 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 C¸c lo¹i h×nh Ên phÈm th«ng tin cña nhiÒu lÜnh vùc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn. ViÖn Th«ng tin KHXH ®−îc x©y dùng lµ Cã thÓ nãi ho¹t ®éng th«ng tin KHXH ph−¬ng thøc chuyÓn t¶i th«ng tin theo cña ViÖn ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh qu¶ c¸c cÊp ®é phôc vô nh÷ng nhu cÇu cña ®¸ng khÝch lÖ so víi nh÷ng n¨m tr−íc ®ã. thùc tiÔn x· héi ®ang ®Æt ra. §iÒu nµy HiÖu qu¶ th«ng tin ®−îc kh¼ng ®Þnh cã thÓ c¾t nghÜa ®−îc sù nç lùc cña ho¹t b»ng sù tin cËy cña ng−êi dïng tin thÓ ®éng th«ng tin KHXH trong t×nh h×nh hiÖn qua c¸c ®¬n ®Æt hµng th−êng xuyªn, míi vµ v× sao th«ng tin KHXH ®øng æn ®Þnh vµ ®Æc biÖt ViÖn nhËn ®−îc v÷ng ®−îc trªn vÞ trÝ cña m×nh vµ kh«ng nh÷ng nhËn xÐt quý b¸u vµ rÊt tèt cña ngõng c¶i tiÕn, ph¸t triÓn. ng−êi sö dông c¸c Ên phÈm th«ng tin. Tõ n¨m 1986 ®Õn 2004, ViÖn ®· x©y Tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2004, ViÖn dùng vµ tæ chøc c¸c kªnh th«ng tin tõ ®· chuyÓn tíi ng−êi dïng tin trªn 70 tªn Trung −¬ng xuèng c¸c ®Þa ph−¬ng trong s¸ch tham kh¶o néi bé, c¸c s−u tËp c¶ n−íc, ®· nghiªn cøu vµ ph©n lo¹i ®èi chuyªn ®Ò, c¸c sè t¹p chÝ Th«ng tin t−îng ng−êi dïng tin vµ t−¬ng øng víi KHXH, gÇn 1.000 sè b¶n tin Tµi liÖu tõng ®èi t−îng ®ã lµ c¸c lo¹i h×nh Ên phôc vô nghiªn cøu (c¶ Tin nhanh lÉn phÈm th«ng tin vµ h×nh thøc xö lý tµi liÖu Tin ®Æc biÖt). C¸c lo¹i h×nh Ên phÈm phï hîp. Ng−êi dïng tin - ®èi t−îng phôc th«ng tin cña ViÖn ngµy cµng phong phó vô, nhu cÇu tin cña hä lµ yÕu tè quyÕt vµ ®a d¹ng. H×nh thøc phôc vô còng hÕt ®Þnh vµ ®Þnh h−íng ho¹t ®éng cña ViÖn. søc linh ho¹t, kh«ng chØ phôc vô göi tíi C«ng t¸c phæ biÕn tin thùc sù ph¸t tËn tay ng−êi dïng tin sè rêi mµ cßn triÓn m¹nh vµ cã hiÖu qu¶ cao nhÊt vµo chän läc c¸c b¶n tin ®· ph¸t hµnh theo nh÷ng n¨m 1990. ViÖn ®· chuyÓn t¶i néi dung, gióp cho ng−êi dung tin cã th«ng tin cña m×nh tíi 800 c¬ së dïng ®−îc tµi liÖu nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ tin tõ Trung −¬ng ®Õn c¸c tØnh, thµnh thèng. KÕt qu¶ nµy lµ c«ng søc ®ãng gãp phè, nhµ tr−êng, viÖn nghiªn cøu vµ c¸c cña tËp thÓ c¸n bé, c«ng chøc cña ViÖn c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh... trong c¶ lµm viÖc ë nhiÒu bé phËn kh¸c nhau n−íc; chuyÓn tíi tay ng−êi dïng tin trong d©y chuyÒn nghiªn cøu, xö lý, nhiÒu tr¨m ngh×n Ên phÈm th«ng tin qu¶n lý, s¶n xuÊt, chÕ b¶n, in Ên… trong cña ViÖn. Khi B¶n tin Tµi liÖu phôc vô ®ã cã sù ®ãng gãp tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ nghiªn cøu (Tin nhanh) ra ®êi, chØ tÝnh cña c«ng t¸c n¾m b¾t nhu cÇu tin, tuyªn riªng s¸u th¸ng cuèi n¨m 1990 ®· cã 40 truyÒn, giíi thiÖu, phæ biÕn tin. tµi liÖu víi sè l−îng in 300 b¶n vÒ c¸c vÊn ®Ò: sù tiÕn hãa cña CNXH, vÒ së Riªng trong n¨m 2000, ViÖn ®· h÷u, vÒ nhµ n−íc, vÒ con ng−êi míi, vÒ phôc vô gÇn 4.000 l−ît ng−êi dïng tin kinh tÕ, v¨n hãa... ®· ®−îc ph¸t hµnh vµ trong c¶ n−íc, víi 57.149 ®¬n vÞ tµi liÖu. cung cÊp cho 200 ®Þa chØ ng−êi dïng tin Cã 10.899 ®¬n vÞ tµi liÖu ®−îc biÕu trùc lµ c¸c c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý, nghiªn tiÕp ®Õn c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o §¶ng vµ cøu khoa häc... Trong c¸c n¨m 1992- Nhµ n−íc, c¸c Bé, ban, ngµnh Trung 1994, ViÖn ®· cung cÊp, phæ biÕn trªn −¬ng vµ c¸c ®Þa ph−¬ng, ngoµi ra cßn cã 118.000 ®¬n vÞ Ên phÈm c¸c lo¹i, ®−a 46.520 ®¬n vÞ tµi liÖu ®−îc b¸n trùc tiÕp ®Õn cho ng−êi dïng tin nhiÒu t− liÖu cã cho ng−êi dïng tin. gi¸ trÞ tham kh¶o, gîi ý nhiÒu mÆt trªn MÆc dï kinh phÝ cßn h¹n hÑp, hµng
  13. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 19 n¨m ViÖn ph¸t kªnh giíi thiÖu s¶n t©m, ®Çu ngµnh vÒ KHXH tÇm cì khu vùc. phÈm cña m×nh ®Õn gÇn 10.000 ®¬n vÞ Còng b¾t ®Çu tõ n¨m 2005, tr−íc ng−êi dïng tin trong c¶ n−íc. Do tiÕp t×nh h×nh trµn ngËp th«ng tin ®a d¹ng, cËn ®−îc thÞ tr−êng vµ ®Æc biÖt n¾m b¾t ®a chiÒu, ®a tr×nh ®é... cña thÕ giíi ngµy ®−îc nhu cÇu ngµy cµng cao cña ng−êi nay, cïng víi viÖc ViÖt Nam gia nhËp dïng tin, cho nªn nhiÒu Ên phÈm sè C«ng −íc Bern vÒ quyÒn t¸c gi¶, viÖc l−îng in ra ®· kh«ng ®ñ ®Ó ®¸p øng yªu duy tr× h×nh thøc phæ biÕn th«ng tin cÇu cña ng−êi dïng tin vµ ®· ®−îc t¸i nh− tr−íc kh«ng cßn ®¸p øng c¸c ®iÒu b¶n. Ch¼ng h¹n, n¨m 1997 lµ n¨m ViÖn kiÖn vµ yªu cÇu cña x· héi th«ng tin v−ît møc kÕ ho¹ch vÒ xuÊt b¶n vµ phôc hiÖn ®¹i. Tõ ®©y, ViÖn Th«ng tin KHXH vô tin vÒ tµi liÖu th«ng tin KHXH cho buéc ph¶i tõng b−íc thay ®æi c¸ch thøc ®«ng ®¶o ng−êi dïng tin trong c¶ n−íc, ho¹t ®éng cña m×nh cho thÝch hîp. C¸c gãp phÇn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ KHXH cña s−u tËp chuyªn ®Ò chØ chñ yÕu gåm c¸c ®Êt n−íc. bµi dÞch tõ n−íc ngoµi trë nªn kh«ng Tuy nhiªn, cho ®Õn n¨m 2004, c¸c phï hîp víi yªu cÇu b¶n quyÒn, buéc s¶n phÈm th«ng tin cña ViÖn Th«ng tin ph¶i chuyÓn sang h×nh thøc xuÊt b¶n KHXH ch−a tho¸t khái khu«n mÉu liªn kÕt víi c¸c nhµ xuÊt b¶n, ®Æc biÖt lµ truyÒn thèng, c«ng t¸c nghiªn cøu, n¾m Nhµ xuÊt b¶n KHXH. D¹ng chuyªn b¾t nhu cÇu tin, tuyªn truyÒn, phæ biÕn luËn th«ng tin ra ®êi, ®ßi hái mçi ng−êi tin còng ch−a cã sù ®Çu t− t−¬ng xøng. lµm tin ®ång thêi còng ph¶i ph¸t ng«n VÊn ®Ò b¶n quyÒn trªn thÕ giíi còng víi t− c¸ch lµ nhµ nghiªn cøu vµ gi÷ ®ang yªu cÇu ViÖn ph¶i cã sù thay ®æi quyÒn t¸c gi¶ ë møc ®é nhÊt ®Þnh. §ã lµ trong ph−¬ng thøc xö lý vµ phæ biÕn h×nh thøc xö lý tæng quan mét vÊn ®Ò th«ng tin. cña KHXH dùa trªn nguån tin ®a d¹ng 3. Giai ®o¹n tõ 2005 ®Õn nay trong vµ ngoµi n−íc. §iÒu nµy ®· gÆp a. XuÊt b¶n, liªn kÕt, ph¸t hµnh ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n, do ®éi ngò lµm th«ng tin - th− viÖn th«ng tin cña ViÖn ®ang cã sù chuyÓn giao thÕ hÖ, víi mét lùc l−îng trÎ ®ang B¾t ®Çu tõ n¨m 2005, Chñ tÞch ViÖn dÇn thay thÕ cho c¸c thÕ hÖ tr−íc ®ang KHXH ViÖt Nam ®· ban hµnh quy chÕ chuÈn bÞ vÒ h−u vµ mét sè c¸n bé ch−a míi cho ho¹t ®éng cña ViÖn Th«ng tin kÞp ®¸p øng b−íc chuyÓn ®æi nhanh KHXH, trong nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n sang h×nh thøc th«ng tin míi. cña ViÖn (nghiªn cøu khoa häc, th«ng tin khoa häc vµ ho¹t ®éng th− viÖn) th× chøc Ngoµi lo¹i h×nh chuyªn luËn th«ng n¨ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn Th− viÖn tin, ViÖn vÉn liªn hÖ ®µm ph¸n vÒ b¶n thµnh Th− viÖn Quèc gia vÒ KHXH ®· trë quyÒn ®Ó duy tr× lo¹i h×nh th«ng tin nªn cÊp thiÕt. Víi nhiÒu tiÒm lùc m¹nh dÞch toµn v¨n. §Õn nay, ViÖn ®· xuÊt ®· cã vµ ®ang ®−îc x©y dùng, Th− viÖn b¶n ®−îc mét sè c«ng tr×nh dÞch quan KHXH ngµy cµng ®−îc thõa nhËn lµ mét träng nh−: Cã mét n−íc Mü kh¸c: Sù th− viÖn cã tÇm cì kh«ng chØ trong n−íc nghÌo ®ãi ë Hoa Kú (2006), Nh÷ng vÊn mµ cßn ë tÇm khu vùc. HiÖn t¹i, ViÖn ®Ò mòi nhän trong nghiªn cøu triÕt häc ®ang x©y dùng ®Ò ¸n ®Ó ph¸t triÓn Th− ®−¬ng ®¹i (2008), T− duy chiÕn l−îc: viÖn KHXH trë thµnh th− viÖn trung TÝnh nh¹y bÐn c¹nh tranh trong kinh
  14. 20 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 doanh, chÝnh trÞ vµ cuéc sèng hµng ngµy héi nhËp quèc tÕ. (2010), Vèn con ng−êi: Ph©n tÝch lý Trong nh÷ng n¨m 2009-2013, ViÖn thuyÕt vµ kinh nghiÖm, liªn quan ®Æc cã nhiÒu nhiÖm vô cÊp bé vÒ c«ng t¸c th− biÖt ®Õn gi¸o dôc (2010),... viÖn, ph¸t triÓn vµ x©y dùng hÖ thèng §Æc biÖt, kÓ tõ n¨m 2005, ViÖn ®· CSDL; ph¸t triÓn bé s−u tËp tµi liÖu sè thùc hiÖn mét lo¹i h×nh th«ng tin míi lµ t¹o c«ng cô tra cøu thuËn tiÖn cho b¹n Niªn gi¸m th«ng tin KHXH, tæng kÕt ®äc t×m tin vµ khai th¸c vèn tµi liÖu quý, c¸c thµnh tùu KHXH hµng n¨m vµ xuÊt n©ng cao chÊt l−îng phôc vô, ®−a mét sè b¶n vµo n¨m sau. Sè ®Çu tiªn - Niªn CSDL lªn m¹ng phôc vô tra cøu... gi¸m th«ng tin KHXH sè 01 - ra m¾t N¨m 2011-2013, ViÖn ®· triÓn khai vµo n¨m 2006, tæng kÕt thµnh tùu Dù ¸n “N©ng cao chÊt l−îng qu¶n lý vµ KHXH trong vµ ngoµi n−íc cña n¨m phôc vô khai th¸c c¸c kho t− liÖu t¹i 2005. Cho ®Õn nay, ViÖn ®· xuÊt b¶n Th− viÖn KHXH”. KÕt qu¶ sau Dù ¸n lµ ®−îc 9 sè. Lo¹i h×nh Ên phÈm nµy ®· Th− viÖn ®· ®−îc trang bÞ phÇn mÒm nhanh chãng nhËn ®−îc sù ®¸nh gi¸ cao tÝch hîp qu¶n trÞ th− viÖn hiÖn ®¹i, x©y cña c¸c nhµ nghiªn cøu vµ qu¶n lý. dùng CSDL sè kho t− liÖu Trung Quèc Tõ n¨m 2005, phèi hîp víi M¹ng cæ, NhËt B¶n cæ; sè hãa kho tµi liÖu ®éc Quèc tÕ c¸c Ên phÈm khoa häc (INASP), b¶n: H−¬ng −íc, ThÇn tÝch, ThÇn s¾c ViÖn Th«ng tin KHXH ®· tæ chøc nhiÒu H¸n N«m, t− liÖu ®Þa danh lµng x·... Sù ho¹t ®éng nghiÖp vô, triÓn khai ®µo t¹o, chuyÓn ®æi thµnh c«ng toµn bé CSDL h−íng dÉn vÒ xuÊt b¶n trùc tuyÕn víi c¸c th− môc trªn phÇn mÒm CDS-ISIS sang t¹p chÝ khoa häc trong c¶ n−íc. Tõ n¨m phÇn mÒm Miliennium ®· cho phÐp 2006, T¹p chÝ Th«ng tin KHXH ®· xuÊt ng−êi t×m tin ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi cã b¶n toµn v¨n (d−íi d¹ng truy cËp më vµ thÓ tra cøu th− môc cña Th− viÖn cã ®é trÔ nhÊt ®Þnh) trªn trang CSDL KHXH trªn trang opac.issi.gov.vn, t¹o T¹p chÝ Khoa häc ViÖt Nam trùc tuyÕn nªn sù thuËn tiÖn, hiÖu qu¶ trong qu¶n (www.vjol.info.vn). §Þnh kú vµ ®Òu ®Æn lý, khai th¸c, sö dông nguån lùc th«ng ®Õn hÕt n¨m 2014, T¹p chÝ ®· xuÊt b¶n tin cña th− viÖn vµ kh¶ n¨ng héi nhËp gÇn 2.000 bµi trªn CSDL nµy, thu hót vµo ®êi sèng th«ng tin - th− viÖn hiÖn l−îng lín ®éc gi¶ trªn kh¾p thÕ giíi truy ®¹i cña thÕ giíi. cËp vµ download. §Õn nay, sè l−îng b. VÒ nghiªn cøu khoa häc vµ hîp ng−êi truy cËp ngµy mét t¨ng; tÝnh trung t¸c quèc tÕ b×nh mçi th¸ng cã kho¶ng 10.000 l−ît * ViÖn Th«ng tin KHXH lµ c¬ quan ng−êi truy cËp, mçi sè t¹p chÝ cã kho¶ng ®Çu ngµnh vÒ c«ng t¸c th«ng tin - th− 2.000 l−ît ng−êi download. viÖn, do ®ã, trong c«ng t¸c nghiªn cøu N¨m 2007, ViÖn b¾t ®Çu xuÊt b¶n khoa häc ViÖn lu«n chñ ®éng x©y dùng T¹p chÝ Th«ng tin KHXH b»ng tiÕng c¸c ch−¬ng tr×nh, ®Ò tµi, hÖ ®Ò tµi Anh: Social Sciences Information nghiªn cøu th«ng tin vµ th− viÖn trªn Review, ra 4 sè mét n¨m. T¹p chÝ ®· c¸c lÜnh vùc KHXH. Trong kho¶ng thêi nhËn ®−îc ph¶n håi tÝch cùc tõ phÝa c¸c gian tõ n¨m 2005-2015, ViÖn ®−îc giao ®éc gi¶ ngoµi n−íc. §©y lµ mét cè g¾ng thùc hiÖn 02 ®Ò tµi cÊp Nhµ n−íc, 03 ®Ò lín cña ViÖn trong xu h−íng tham gia tµi NAFOSTED, 23 ®Ò tµi vµ 13 nhiÖm
  15. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 21 vô cÊp Bé, 141 ®Ò tµi cÊp ViÖn. Bªn (2007), Con ng−êi vµ ph¸t triÓn con c¹nh ®éi ngò c¸n bé cã kinh nghiÖm ng−êi ë Hoµ B×nh (2007), ThÞ tr−êng mét nghiªn cøu ®øng ra ®¶m nhËn nghiªn sè n−íc ch©u Phi: C¬ héi vµ th¸ch thøc cøu th× ViÖn ®· tin t−ëng vµ giao cho ®èi víi ViÖt Nam (2007), Ng«n ng÷ häc: mét sè c¸n bé trÎ cã n¨ng lùc lµm chñ Mét sè ph−¬ng diÖn nghiªn cøu liªn nhiÖm c¸c ®Ò tµi, kÓ c¶ ®Ò tµi cÊp Bé cã ngµnh (2008), DiÖn m¹o vµ triÓn väng sù kÌm cÆp, gióp ®ì cña cña ®éi ngò cña x· héi tri thøc (2008), Con ng−êi vµ chuyªn gia giµu kinh nghiÖm. Ho¹t v¨n hãa ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi ®éng khoa häc vµ c«ng t¸c qu¶n lý khoa vµ héi nhËp (2009), Häc viÖn ViÔn §«ng häc cã b−íc ngoÆt lín khi ViÖn chñ B¸c cæ: Giai ®o¹n 1898-1957 (2009), §Þa tr−¬ng thùc hiÖn chiÕn l−îc ®µo t¹o chÝnh trÞ trong chiÕn l−îc vµ chÝnh s¸ch trong nghiªn cøu. ph¸t triÓn quèc gia (2011), ChÕ ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n Sù nç lùc nghiªn cøu cña c¸c thÕ hÖ ë mét sè n−íc trªn thÕ giíi (2012),... ®· gióp ViÖn cho ra m¾t ®−îc nh÷ng s¶n Cã thÓ nãi, trong mét thêi gian ng¾n phÈm nghiªn cøu vµ th«ng tin cã gi¸ trÞ cña giai ®o¹n míi nµy, ViÖn Th«ng tin khoa häc, ®−îc x· héi ghi nhËn. HÖ KHXH ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn vÒ thèng c¸c ®Ò tµi/nhiÖm vô nghiªn cøu chÊt, ®−îc c«ng nhËn lµ mét trong khoa häc c¸c cÊp do ViÖn chñ tr× ®· nh÷ng c¬ quan nghiªn cøu khoa häc triÓn khai thµnh c«ng. §Æc biÖt, cuèi thùc sù cña ViÖn Hµn l©m KHXH ViÖt n¨m 2007, lÇn ®Çu tiªn ViÖn ®· chñ tr× Nam, bªn c¹nh t− c¸ch lµ c¬ quan th«ng mét ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ tin khoa häc vµ ho¹t ®éng th− viÖn. n−íc do c¸n bé cña ViÖn lµm chñ nhiÖm: * Cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi, më Nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn sù réng hîp t¸c vµ ®a ph−¬ng hãa c¸c quan biÕn ®æi cña con ng−êi vµ v¨n hãa ViÖt hÖ quèc tÕ cña ®Êt n−íc, trong nh÷ng Nam trong thêi kú ®æi míi vµ héi nhËp n¨m gÇn ®©y c«ng t¸c hîp t¸c quèc tÕ quèc tÕ. §Ò tµi ®· ®−îc nghiÖm thu ®óng cña ViÖn Th«ng tin KHXH ngµy cµng h¹n vµ ®· c«ng bè tr−íc mét phÇn kÕt phong phó, ®a d¹ng. HiÖn nay, ViÖn ®· qu¶. C¸n bé cña ViÖn còng ®· chñ tr× cã quan hÖ chÝnh thøc víi h¬n 80 trung c¸c ®Ò tµi cã sù phèi hîp nghiªn cøu víi t©m th«ng tin, th− viÖn vµ c¸c tr−êng ViÖn KHXH Quèc gia Lµo, víi mét sè ®¹i häc cña h¬n 30 n−íc trªn thÕ giíi tØnh nh− Hßa B×nh, Hµ T©y... nh− Nga, Trung Quèc, Ph¸p, Mü, NhËt Tõ n¨m 2005 ®Õn nay, ViÖn ®· c«ng B¶n, Ên §é,... víi c¸c tæ chøc nh− Quü bè ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu quan TOYOTA (NhËt B¶n); Quü Nghiªn cøu träng d−íi d¹ng c¸c c«ng tr×nh chuyªn ch©u ¸ (Hµn Quèc); Quü Ford, luËn cã gi¸ trÞ khoa häc cao nh−: VÒ gi¸ Christopher Roynolds, Obor, §¹i häc trÞ vµ gi¸ trÞ ch©u ¸ (2005, 2007), V¨n Temple (Mü); Tæ chøc CIDA (Canada); hãa vµ ph¸t triÓn trong bèi c¶nh toµn cÇu INASP (Anh),... ViÖc trao ®æi s¸ch b¸o hãa (2006), Kinh tÕ t− nh©n ViÖt Nam vµ c¸c t− liÖu th«ng tin kh¸c, trao ®æi sau hai thËp kû ®æi míi - Thùc tr¹ng vµ nghiÖp vô vµ ®µo t¹o c¸n bé, hîp t¸c nh÷ng vÊn ®Ò (2006), ViÖt ng÷ häc d−íi ho¹t ®éng th− viÖn, th«ng tin, dÞch ¸nh s¸ng c¸c lý thuyÕt hiÖn ®¹i (2006), thuËt... ®−îc triÓn khai cã hiÖu qu¶. Con ng−êi vµ ph¸t triÓn con ng−êi HiÖn nay, ViÖn vÉn lµm tèt chøc n¨ng lµ
  16. 22 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 thµnh viªn cña Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c trao ®æi kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong HiÖp héi vµ Tæ chøc Th− viÖn (IFLA), lÜnh vùc th− viÖn vµ nghiªn cøu khoa thµnh viªn cña APINESS... häc. C¸c ho¹t ®éng hîp t¸c quèc tÕ ngµy Trong ho¹t ®éng th− viÖn, viÖc t¨ng cµng më réng vµ phong phó nµy lµ ®iÒu c−êng c¸c hîp t¸c quèc tÕ ®Ó hiÖn ®¹i kiÖn gióp cho tr×nh ®é c¸n bé cña ViÖn hãa ho¹t ®éng th− viÖn còng ®−îc chó ý. ngµy cµng ®−îc n©ng cao, uy tÝn cña §· tõ nhiÒu n¨m, hîp t¸c quèc tÕ trong ViÖn ngµy cµng ®−îc kh¼ng ®Þnh, ho¹t lÜnh vùc th− viÖn lu«n ®−îc ®Æt ra. N¨m ®éng cña ViÖn ngµy mét tiÕp cËn vµ héi 2007, ViÖn ®· hîp t¸c víi c¸c c¬ quan nhËp h¬n víi c¸c ho¹t ®éng khoa häc, v¨n hãa khoa häc Ph¸p thö nghiÖm sè th− viÖn hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi. hãa mét sè tµi liÖu tiÕng Ph¸p. Tõ n¨m * * 2008, ViÖn ®· hîp t¸c víi §¹i häc * Temple (Mü) thö nghiÖm sè hãa mét sè Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t tµi liÖu H¸n N«m. N¨m 2008, ViÖn ®· tæ triÓn 40 n¨m qua, ViÖn Th«ng tin chøc tËp huÊn nghiÖp vô cho Th− viÖn KHXH lu«n h−íng mäi ho¹t ®éng vµo ViÖn KHXH Quèc gia Lµo. N¨m 2009, thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô ViÖn ®· tÆng Th− viÖn ViÖn KHXH Quèc chuyªn m«n vµ chÝnh trÞ ®−îc §¶ng vµ gia Lµo mét sè s¸ch vµ Ên phÈm cã gi¸ Nhµ n−íc giao phã, ®Æc biÖt lµ lu«n chó trÞ. N¨m 2010, nh©n dÞp §¹i lÔ kû niÖm träng ph¸t triÓn c«ng t¸c th«ng tin 1000 n¨m Th¨ng Long, ViÖn ®−îc giao trong ho¹t ®éng nghiªn cøu KHXH&NV nhiÖm vô tæ chøc lÇn ®Çu tiªn c«ng bè b¸m s¸t ph−¬ng ch©m th«ng tin “bèn c¸i tµi liÖu gèc B¶n ®å Hµ Néi 1831 - Hoµi míi”: luËn ®iÓm míi, thµnh tùu míi, §øc phñ toµn ®å vµ trao tÆng phiªn b¶n ph−¬ng h−íng míi vµ ph−¬ng ph¸p míi tÊm b¶n ®å nµy cho ñy ban nh©n d©n cña c¸c ngµnh KHXH&NV trong n−íc Thµnh phè Hµ Néi ®Ó l−u gi÷ truyÒn vµ thÕ giíi. thèng. N¨m 2014, ViÖn ®· ký hai b¶n Víi nh÷ng nç lùc kh«ng ngõng cña tho¶ thuËn hîp t¸c song ph−¬ng víi ®éi ngò l·nh ®¹o ViÖn qua c¸c thêi kú Trung t©m Nho häc, §¹i häc Chungnam vµ cña toµn thÓ ®éi ngò c¸n bé viªn vµ §¹i häc Jeju (Hµn Quèc) trong lÜnh chøc, ng−êi lao ®éng cïng ®oµn kÕt, vùc trao ®æi häc gi¶, ®µo t¹o nghiªn cøu h¨ng say lao ®éng, s¸ng t¹o trong suèt vµ trao ®æi nghiÖp vô th− viÖn, më ra 40 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn, ViÖn mét h−íng hîp t¸c quèc tÕ míi ®èi víi Th«ng tin KHXH ®· nhËn ®−îc nhiÒu ViÖn Th«ng tin KHXH lµ kÕt hîp trao phÇn th−ëng cao quý: ®æi häc thuËt vµ ho¹t ®éng th«ng tin - + Hu©n ch−¬ng §éc lËp h¹ng Ba th− viÖn. HiÖn nay, ViÖn ®ang cã kÕ (2010); ho¹ch hîp t¸c víi §¹i häc Waseda (NhËt + Hu©n ch−¬ng Lao ®éng h¹ng NhÊt B¶n) ®Ó hoµn thiÖn bé CSDL th− môc (1995); vµ sè hãa mét phÇn bé s−u tËp s¸ch NhËt B¶n cæ, hîp t¸c víi Th− viÖn Quèc + Cê thi ®ua cña ChÝnh phñ (2011); gia §µi Loan ®Ó hoµn thiÖn CSDL vµ sè + B»ng khen cña Thñ t−íng ChÝnh hãa mét phÇn bé s−u tËp tµi liÖu H¸n phñ (2009); cæ. Hµng n¨m, ViÖn th−êng cö c¸c ®oµn + Vµ nhiÒu b»ng khen, cê thi ®ua c«ng t¸c ®i n−íc ngoµi ®Ó tham quan, cña ViÖn KHXH ViÖt Nam (nay lµ ViÖn
  17. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 23 Hµn l©m KHXH ViÖt Nam) vµ c¸c Bé, Th− viÖn trung t©m - thµnh viªn. Trong ngµnh liªn quan. ®ã, Th− viÖn KHXH gi÷ vai trß chñ ®¹o thuéc ViÖn Hµn l©m KHXHVN, c¸c th− III. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn tõ nay ®Õn n¨m 2020 viÖn thuéc c¸c viÖn nghiªn cøu chuyªn 1. Th¸ch thøc trong ®iÒu kiÖn héi nhËp ngµnh lµ c¸c th− viÖn thµnh viªn. Theo ®ã, Th− viÖn KHXH kh«ng chØ lµ n¬i M«i tr−êng toµn cÇu hãa vµ chñ trao ®æi, chia sÎ th«ng tin, khai th¸c c¸c ®éng héi nhËp, c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t gi¸ trÞ v¨n b¶n hay t− liÖu sè, lµ n¬i l−u triÓn m¹nh ®em tíi nhiÒu thuËn lîi vµ gi÷, b¶o qu¶n tµi liÖu, tri thøc, mµ cßn th¸ch thøc cho ng−êi lµm c«ng t¸c th«ng lµ n¬i thùc hiÖn chøc n¨ng tr−ng bµy tin - th− viÖn trong viÖc n¾m b¾t, tæng triÓn l·m c¸c tµi liÖu, s¸ch b¸o, th− hîp th«ng tin, tiÕp cËn víi c¸c thµnh tÞch... theo chuyªn ®Ò phôc vô c«ng t¸c tùu khoa häc, c«ng nghÖ. M¹ng Internet nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn v¨n hãa céng víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh ®· gióp ®ång. §ång thêi, th− viÖn cßn thùc hiÖn nhµ khoa häc, nhµ qu¶n lý, b¹n ®äc t×m chøc n¨ng ®µo t¹o, båi d−ìng thùc hµnh kiÕm th«ng tin ë bÊt cø ®©u, bÊt cø lóc nghiÖp vô th− viÖn cho c¸n bé ngµnh nµo; tµi liÖu giÊy, th− viÖn truyÒn thèng KHXH theo ch−¬ng tr×nh cña Häc viÖn d−êng nh− ®ang bÞ thay thÕ dÇn bëi tµi KHXH (ViÖn Hµn l©m KHXH ViÖt liÖu ®iÖn tö, th− viÖn ®iÖn tö... Ng−êi Nam). dïng tin cã vÎ ®ang mÊt dÇn thãi quen ®äc s¸ch, b¸o giÊy; v¨n hãa nghe nh×n Mét trong nh÷ng thµnh tè quan ®ang lÊn ¸t v¨n hãa ®äc; hÖ thèng th− träng ®Ó x©y dùng th− viÖn ngµy nay lµ viÖn truyÒn thèng ®ang ®øng tr−íc nguy h−íng ®Õn hîp t¸c liªn th«ng trªn ph¹m c¬ kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña vi toµn cÇu. Do ®ã, gi¸ trÞ th− viÖn th− viÖn nÕu kh«ng hiÖn ®¹i hãa... Tuy kh«ng ë chç th− viÖn së h÷u bao nhiªu nhiªn, thùc tÕ c¸c th− viÖn trªn thÕ giíi tµi nguyªn th«ng tin mµ ë chç th− viÖn vÉn lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn, th− viÖn sö dông c«ng nghÖ th«ng tin nh− thÕ nµo truyÒn thèng vµ th− viÖn ®iÖn tö lu«n ®Ó truy håi th«ng tin kh¾p n¬i nh»m song hµnh. VÊn ®Ò ë chç cÇn cã chiÕn phôc vô tèt cho ng−êi sö dông. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn hîp lý cho mçi lo¹i h×nh l−îc t−¬ng lai cña c«ng t¸c th«ng tin - th− viÖn ®Ó ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu th− viÖn lµ ph¸t triÓn th− viÖn ®iÖn tö cña x· héi trong viÖc chia sÎ, kÕ thõa tri trªn c¬ së tµi nguyªn vèn cã vµ tµi nguyªn thøc nh©n lo¹i th«ng qua th− viÖn. §©y tiÕp cËn hiÖn ®¹i. §ång thêi trong l©u dµi, lµ nh÷ng th¸ch thøc lín ®Æt ra cho hÖ viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn th− viÖn ph¶i thèng th− viÖn truyÒn thèng nãi chung b»ng nguån lùc cña chÝnh m×nh. vµ Th− viÖn KHXH nãi riªng. 2. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn H−íng tíi x©y dùng Th− viÖn a. §Þnh h−íng chung KHXH trë thµnh th− viÖn hiÖn ®¹i cÊp quèc gia vÒ KHXH vµo nh÷ng n¨m - B¸m s¸t chøc n¨ng, nhiÖm vô cña 2030, tr−íc m¾t, cho ®Õn n¨m 2020, Th− c¬ quan, chñ ®éng ®¸p øng nhu cÇu vÒ viÖn KHXH cÇn tËp trung x©y dùng, th«ng tin KHXH vµ ho¹t ®éng th− viÖn ph¸t triÓn trë thµnh th− viÖn trung t©m cña c¸c c¬ quan §¶ng vµ Nhµ n−íc, c¸c cña ViÖn Hµn l©m KHXH theo m« h×nh giíi dïng tin.
  18. 24 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2015 - G¾n kÕt chÆt chÏ ho¹t ®éng th«ng + Th«ng tin ®¸p øng c¸c yªu cÇu tin víi ho¹t ®éng th− viÖn vµ xuÊt b¶n, “®Æt hµng” cña c¸c c¬ quan §¶ng vµ ®µo t¹o. Nhµ n−íc vµ cña giíi dïng tin. - T¨ng c−êng c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c + Th«ng tin vÒ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña KHXH thÕ giíi vµ trong n−íc. quèc tÕ nh»m trao ®æi, häc hái kinh nghiÖm, n©ng cao n¨ng lùc trong nghiªn Chñ ®éng tæ chøc ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc, n¾m b¾t th«ng tin khoa cøu th«ng tin theo h−íng tæng quan c¸c häc vµ nghiÖp vô th− viÖn. Chó träng kÕt qu¶ nghiªn cøu theo chuyªn ®Ò, theo giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm khoa häc ®Õn lÜnh vùc, theo thêi gian nh»m cung cÊp khu vùc vµ thÕ giíi. t− liÖu tæng quan nghiªn cøu cho c¸c ®Ò tµi KHXH cña c¸c viÖn, tr−êng, c¬ quan b. Môc tiªu chiÕn l−îc nghiªn cøu theo “®Æt hµng”. Chó träng phôc vô c¸c ®èi t−îng chuyªn biÖt vÒ Môc tiªu chiÕn l−îc cña ViÖn hiÖn th«ng tin KHXH nh− c¸c c¬ së ®µo t¹o, nay lµ hiÖn ®¹i hãa c«ng t¸c th«ng tin - c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc vµ c¶ c¸c th− viÖn ®Ó sím b¾t kÞp nhÞp ph¸t triÓn c¸ nh©n cã nhu cÇu; tæ chøc dÞch vô víi céng ®ång thÕ giíi. Tõng b−íc x©y cung cÊp tin... nh»m n©ng cao vÞ thÕ cña dùng ViÖn trë thµnh trung t©m cung ViÖn mang chøc n¨ng th«ng tin - th− cÊp c¸c nguån th«ng tin tri thøc hiÖn viÖn hµng ®Çu trong lÜnh vùc KHXH. ®¹i vÒ KHXH cña c¶ n−íc vµ c¸c tæ chøc §Èy m¹nh giíi thiÖu, c«ng bè c¸c quèc tÕ cã nhu cÇu. Th− viÖn KHXH s¶n phÈm lµ thÕ m¹nh truyÒn thèng vèn ®−îc qu¶n lý, vËn hµnh ë tr×nh ®é tiªn cã cña Th− viÖn KHXH. N©ng cao chÊt tiÕn cña quèc gia/khu vùc, trë thµnh ®Çu l−îng vµ tiÕp tôc xuÊt b¶n c¸c s¶n phÈm mèi liªn kÕt c¸c th− viÖn chuyªn ngµnh ®Æc thï cña ViÖn Th«ng tin KHXH. T¨ng trong ViÖn Hµn l©m KHXH ViÖt Nam vµ kú xuÊt b¶n T¹p chÝ Th«ng tin KHXH víi c¸c th− viÖn trong vµ ngoµi n−íc, ®¸p tiÕng Anh lªn 6 sè/n¨m (hiÖn 4 sè/n¨m). øng hiÖu qu¶ c¸c nhu cÇu tin phôc vô nghiªn cøu vµ ®µo t¹o cña ViÖn Hµn l©m * Trong lÜnh vùc th− viÖn: KHXH ViÖt Nam vµ cña toµn x· héi. N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô th− viÖn ë tÊt c¶ c¸c kh©u cña d©y chuyÒn c. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn th− viÖn. Cè g¾ng tõng b−íc hiÖn ®¹i * Trong nghiªn cøu khoa häc vµ hãa ho¹t ®éng th− viÖn. Coi tiªu chuÈn th«ng tin khoa häc: quèc tÕ vÒ ho¹t ®éng th− viÖn lµ môc tiªu phÊn ®Êu trong mäi c«ng ®o¹n vµ ë Tæ chøc thËt tèt c¸c ch−¬ng tr×nh mäi s¶n phÈm th− viÖn. nghiªn cøu vµ th«ng tin hµng n¨m theo Vai trß ng−êi c¸n bé th− viÖn dÇn h−íng cËp nhËt th«ng tin vÒ nh÷ng c¸i ®−îc thay ®æi tõ “thô ®éng” sang “chñ míi cña KHXH thÕ giíi vµ ViÖt Nam. Cè ®éng”. C¸n bé kh«ng chØ lµm c«ng viÖc tæ g¾ng nghiªn cøu s©u ®Ó cã c¸c s¶n phÈm chøc, qu¶n lý s¸ch b¸o b¹n ®äc cÇn th«ng tin chuyªn ®Ò vµ th«ng tin chuyªn m−în, cÇn ®äc mµ cÇn t− vÊn cho b¹n ngµnh ë c¶ 3 lÜnh vùc: ®äc nh÷ng ®Þa chØ cÇn tra t×m trªn m¹ng. + Th«ng tin vÒ nh÷ng vÊn ®Ò, hiÖn Tin häc hãa c¸c c¬ quan qu¶n lý t−îng cÊp b¸ch vÒ mÆt KHXH. th«ng tin vµ th− viÖn; tiÕn hµnh c¸c dù ¸n
  19. 40 n¨m x©y dùng vµ tr−ëng thµnh… 25 thö nghiÖm vÒ c¸c hÖ thèng vµ dÞch vô kü thuËt phôc vô c¸c ®èi t−îng b¹n ®äc th«ng tin chuyªn ngµnh; thµnh lËp c¸c ®Æc biÖt. hÖ thèng vµ dÞch vô ph©n phèi t− liÖu. * ChiÕn l−îc ph¸t triÓn c¸c nguån §Ó thùc hiÖn ®−îc yªu cÇu trªn, thêi tµi nguyªn th«ng tin d¹ng sè: gian tr−íc m¾t, l·nh ®¹o ViÖn chó träng + Tõng b−íc sè hãa toµn bé c¸c tµi mét sè nhiÖm vô: liÖu truyÒn thèng cã t¹i Th− viÖn + Ph¸t triÓn vÒ sè l−îng vµ chÊt KHXH. Sè hãa c¸c tµi liÖu lµ kÕt qu¶ l−îng c¸c nguån tµi nguyªn d¹ng truyÒn c¸c ®Ò tµi, nhiÖm vô nghiªn cøu KHXH thèng vÒ KHXH, ph¸t triÓn c¸c CSDL cÊp Nhµ n−íc, cÊp Bé vµ cÊp c¬ së do c¸c th− môc phôc vô tra cøu hiÖu qu¶ c¸c thµnh viªn trong ViÖn Hµn l©m KHXH nguån tµi nguyªn truyÒn thèng. ViÖt Nam thùc hiÖn. T¹o c¬ chÕ tËp + Ph¸t triÓn th− viÖn sè cã kh¶ n¨ng trung, bæ sung c¸c ®Ò tµi KHXH bªn cung cÊp c¸c nguån tµi nguyªn th«ng tin ngoµi, c¸c luËn v¨n, luËn ¸n tiÕn sÜ, th¹c d¹ng sè (c¶ néi sinh vµ ngo¹i sinh) cïng sÜ, c¸c s¸ch míi xuÊt b¶n tõ c¸c nhµ víi c¸c dÞch vô th«ng tin chÊt l−îng cao, xuÊt b¶n nép l−u chiÓu vÒ Th− viÖn, t¹o øng dông c¸c thµnh tùu cña c«ng nghÖ sù ®a d¹ng trong nguån tin truyÒn th«ng tin. thèng, nguån tin d¹ng sè. + X©y dùng chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch bæ + Tõng b−íc x©y dùng h¹ tÇng kü sung c¸c CSDL toµn v¨n c¸c t¹p chÝ thuËt c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i ®¸p nghiªn cøu, b¸ch khoa th− vÒ KHXH (VÝ øng nhu cÇu qu¶n lý, l−u tr÷ vµ phôc vô dô: EBSCO, Emerald, Proquest, khai th¸c hiÖu qu¶ kho tµi nguyªn Springers,v.v...) ®Ó phôc vô c«ng t¸c th«ng tin c¶ d¹ng truyÒn thèng vµ d¹ng nghiªn cøu vµ häc tËp cña toµn ViÖn sè ngµy cµng t¨ng cña Th− viÖn, ®¶m Hµn l©m KHXH ViÖt Nam. b¶o kh¶ n¨ng liªn kÕt c¸c th− viÖn + XuÊt b¶n ®Þnh kú vµ toµn v¨n T¹p chuyªn ngµnh trong ViÖn Hµn l©m KHXH ViÖt Nam, liªn kÕt víi c¸c th− chÝ Th«ng tin KHXH trªn trang CSDL viÖn tiÕn tiÕn trong vµ ngoµi n−íc. T¹p chÝ Khoa häc ViÖt Nam trùc tuyÕn + Tõng b−íc x©y dùng c¬ së vËt chÊt (VJOL) vµ tõng b−íc tham gia vµo c¸c vµ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, cã kh¶ n¨ng CSDL quèc tÕ kh¸c. Tõng b−íc c«ng bè ®¸p øng c¸c yªu cÇu ®a d¹ng vµ ngµy cµng online c¸c s¶n phÈm vèn cã ®Òu ®Æn vµ cao cña b¹n ®äc trong toµn ViÖn Hµn l©m ®Çy ®ñ trªn m¹ng INASP (M¹ng quèc tÕ KHXH ViÖt Nam vµ trong c¶ n−íc. c¸c Ên phÈm khoa häc). + TiÕp tôc ®¶m nhiÖm vai trß ®Çu §Ó ®¹t môc tiªu trë thµnh c¬ quan mèi c¸c ho¹t ®éng th«ng tin - th− viÖn nghiªn cøu - th«ng tin - th− viÖn hiÖn cña ViÖn Hµn l©m KHXH ViÖt Nam; ®¹i, ®ßi hái ViÖn ph¶i tiÕp tôc chó träng chñ ®éng lµm ®Çu mèi tæ chøc ®µo t¹o vµ t¨ng c−êng h¬n n÷a c¸c hîp t¸c quèc h−íng dÉn nghiÖp vô th«ng tin - th− tÕ; cñng cè hîp t¸c truyÒn thèng, më viÖn cho c¸n bé ho¹t ®éng trong hÖ réng, liªn kÕt c¸c ®èi t¸c míi nh»m thèng th− viÖn toµn quèc. tranh thñ kinh nghiÖm, tµi trî nguån Trong xu h−íng ph¸t triÓn KHXH lùc ph¸t triÓn th− viÖn ®iÖn tö; ®ång theo h−íng nh©n v¨n, b¶o ®¶m quyÒn thêi, tõng b−íc n©ng cao dÇn tr×nh ®é vµ con ng−êi, Th− viÖn cÇn thiÕt ph¶i dù v¨n hãa giao tiÕp quèc tÕ cho ®éi ngò phãng chuÈn bÞ c¬ së h¹ tÇng, vËt chÊt c¸n bé cña ViÖn 
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học