Xem mẫu
- Võ Thuật Tại
Nhật Bản
Nhiều người trên khắp thế giới hiện đang luyện tập hai môn Nhu Đạo và Không
Thủ Đạo. Vì hai môn võ này bắt nguồn từ Nhật Bản nên một số người lầm tưởng
rằng hầu hết người Nhật đều giỏi võ. Nhưng nếu bạn thử làm một cuộc thăm dò
trên một đường phố ở Tokyo, bạn sẽ thấy rằng tìm trong 100 người Nhật rất khó
có được một người có tập Không Thủ Đạo, Nhu Đạo, hoặc một môn võ thuật nào
khác.
Võ thuật nhật phát triển trong một thời kỳ hơn 700 năm khi giai cấp quân nhân
thống lĩnh vũ đài chính trị. Võ thuật ngày nay, với mục đích tự vệ và trau dồi tinh
thần cảnh giác, tự nó cũng có những sắc thái văn hóa tốt đẹp.
SỰ PHONG PHÚ CỦA CÁC TRƯỜNG PHÁI VÕ THUẬT
Võ thuật Nhật Bản có thể chia làm hai nhóm lớn - Các kỹ thuật Võ Nghệ Cổ
Truyền được truyền lại qua nhiều thế kỷ và Võ Đạo ngày nay , được tập như các
môn thể thao . Chúng ta hãy tìm hiểu một số môn thuộc mỗi nhóm này .
- 1. Kendo (Kiếm Đạo)
Kiếm đạo là một môn thể thao tranh tài . Đánh vào những vùng nào đó của đối
phương thì được tính điểm , người thi đấu dùng một cây kiếm tre ( shinai ) dài tối
đa 118 cm . Các kiếm sĩ dùng bốn loại dụng cụ để bảo vệ thân thể - một cái Men (
Mặt nạ ) , một cái Do ( Giáp ngực ) , hai cái Kote ( vật bảo vệ bàn tay và ống tay )
, và một cái Tare ( Giáp eo ) . Cũng như kiếm thuật phương Tây , kiếm thuật cổ
truyền Nhật Bản đã trở thành một môn thể thao hiện đại . Casc kiếm sĩ Tây
phương cầm kiếm thép bằng một tay , còn các kiếm sĩ Nhật cầm kiếm tre Shinai
bằng cả hai tay . Người Nhật thích Kiếm đạo cũng như Nhu đạo , vì thế môn này
có khoảng hai triệu môn sinh . Cũng như Nhu Đạo , kiếm đạo là một trong chương
trình giáo dục học đường và thường được luyện tập như một hoạt động ngoại khóa
. Liên đoàn kiếm đạo quốc tế được thành lập năm 1970 và hiện có khoảng 8 triệu
người luyện tập kiếm đạo ngoài Nhật Bản .
- 2. Judo (Nhu Đạo)
Năm 1882 , Kano Jigoro sáng lập môn Nhu đạo dựa trên môn Jujutsu ( Nhu thuật )
cổ truyền . Nhu đạo là một hình thức chiến đấu không dùng vũ khí , chế ngự đối
phương bằng những kỹ thuật như ném , đè , nắm chặt , hoặc khóa các khớp xương
. Điểm khác biệt lớn nhất giữa Nhu Đạo và Nhu thuật là , trong Nhu thuật , các
đấu thủ được phép đấm, đá , và xô đối phương , trong khi ở Nhu đạo những động
tác này bị cấm vì nguy hiểm . Nhu đạo trở thành một môn Thể thao Olympic năm
1964 , đúng dịp Thế vận hội 1964 tại Tokyo . Khoảng 1,5 triệu ng ười Nhật có
đẳng cấp , và có chừng 20 triệu người luyện tập nhu đạo trên khắp thế giới .
3. Shorinji Kempo (Thiếu Lâm Nhật Bản)
Shorinji Kempo do Michiomi theo học các kỹ thuật chiến đấu của các Võ tăng ở
chùa Thiếu Lâm , một chùa Thiền Tông tại Trung Quốc , rồi phát triển các kỹ
thuật này thành một môn võ công mới sau Đệ nhị thế chiến . Các võ sĩ dùng các
kỹ thuật liên quan đến tay chân như chưởng và cước . Trong lúc luyện tập có dụng
cụ bảo vệ thân thể và các võ sinh có thể tự do tấn công và tự vệ . Khi thi đáu , các
võ sinh mặc võ phục như cá vị sư Thiền Tông ( vì việc luyện tập này được xem là
một phần tu Thiền ) , và chỉ biểu diễn cá thế Kata . Có khoảng 1.300.000 người
Nhật và 150.000 người ở các nước khác luyện tập môn võ Thiếu Lâm Nhật Bản .
- 4. Aikido (Hiệp Khí Đạo)
Hiệp Khí Đạo được Sáng tổ Ueshiba Morihei hệ thống hóa năm 1922 dựa trên
những kỹ thuật của chi phái Daito Aiki ( Đại Đông Hiệp Khí ) của môn Nhu thuật
. Mục tiêu là để chống trả một cuộc tấn công bằng chính sức mạnh của đối ph ương
. Nhiều thế võ cần phải sử dụng tay chân như khóa ngoặc cổ tay , cùi tay , hoặc
một khớp nào khác của đối phương , rồi ném hoặc đè anh ta xuống . Những kỹ
thuật này có thể gây nguy hiểm , vì thế khi luyện tập phải theo đúng trình tự quy
định . Ít khi có những cuộc thi đấu . Hiệp khí đạo được nữ giới và những người
lớn tuối yêu thích vì nó là một nghệ thuật tự vệ ít dùng sức . Có khoảng 600.000
người tại Nhật và 1.200.000 người tại nước ngoài luyện tập môn võ công này .
5. Karate (Không Thủ Đạo)
- Karate có cả các thế tấn công và tự vệ . Các kỹ thuật tấn công gồm có đánh , đấm ,
và đá . Lại có những kỹ thuật phòng vệ tương ứng để đánh bạt những thế tấn công
này . Hình thức thi đáu có thể là một loạt bài quyền Kata biểu diễn nhiều kỹ thuật
khác nhau hoặc công thủ tự do . Một soos võ đường Karate không tập một bài
quyền Kata nào cả . Karate vốn là một môn quyền cước Trung Quốc được phát
triển trên đất Nhật tại Okinawa . Ngày xưa chỉ có người ở Okinawa luyện tập môn
này . Sau cuộc Canh tân Minh Trị ( 1868 ) Karate được phổ biến khắp Nhật Bản
và sau Đệ nhị Thế chiến , truyền đến các nước khác . Karate có hơn 3.000.000
môn sinh tại Nhật và khoảng 30.000.000 người trên khắp Thế giới .
6. Naginata (Múa Kích)
Naginata ( Kích ) là một cây gậy dài có một lưỡi cong nhọn ở đầu . Ngày xưa nó
được dùng trong chiến tranh , rồi được các bà trong các gia đình Samurai dùng để
tự vệ vào thời Edo ( 1603 - 1867 ) , vì đây là một môn võ thuật cần phải học của
giai cấp này . Ngày nay , hầu như chỉ có phụ nữ tập môn này . Khoảng 55.000
người đã đạt một đẳng cấp nào đó trong môn thể thao này . Có hai loại thi đấu :
Trong một loại , các đấu thủ đánh vào những vùng nào đó của đối phưong thì được
- tính điểm . Những chỗ này được bảo vệ bằng mặt nạ , găng tay , và các giáp ở
ngực , eo và ống chân . Còn trong loại kia , những người dự thi sẽ biểu diễn một số
bài quyền Kata theo một trình tự quy định . Kích dùng trong thi đấu dài khoảng
215 đến 225 cm . Một điều chú ý khác là : Trong khi thi đấu , các võ sinh dùng
kích có gắn lưỡi bằng tre còn trong các bài biểu diễn Kata thì dùng kích có gắn
lưỡi làm bằng gỗ sồi .
7. Nippon Kempo (Quyền Cước Nhật Bản)
Năm 1932 , Sawayama Muneomi lấy những kỹ thuật của Jujutsu và hệ thống
chúng thành Nippon Kempo . Các thế võ của Nhu thuật như đánh , đá , ném , và
khóa sẽ rất nguy hiểm nếu không có gì bảo vệ cơ thể . Nhưng với những vật bảo
vệ như mặt nạ , giáp ngực , găng tay và giáp đùi , các đối thủ có thể công kích
trong lúc luyện tập . Vì môn này có tính chiến đấu nhất trong các môn võ hiện đại
của Nhật , Nippon Kempo được dùng để huấn luyện các nhân viên lực lượng Cảnh
- sát và Phòng vệ về nghệ thuật chiến đấu không dùng vũ khí . Một số chuyên gia
của ngành võ thuật này đã giành chức vô địch thế giới về Boxing ( quyền Anh ) và
Kick Boxing ( Quyền Thái ). Có khoảng 500.000 võ sinh Nippon Kempo .
8. Kyudo (Cung Đạo)
Từ thời Kamakura ( 1192 - 1333 ) đã có những cuộc tranh tài , cung đạo - nghệ
thuật bắn cung Nhật - là môn võ nghệ đầu tiên tại Nhật phát triển thành một môn
thể thao, dầu quy luật thời bấy giờ có khác với ngày nay . Sau khi có súng , các
nhà quân sự không còn quan tâm đến cung tên nữa , nhưng cung thuật vẫn là một
kỹ năng mà các võ sĩ Samurai phải luyện tập . Dần dần nó phát triển thành một
môn thể thao tranh tài . Cái cung tre dùng ngày nay dài khoảng 215 đến 230 cm .
Các cung thủ bắn những mũi tên có gắn lông vào mục tiêu gần cahs 28 m hoặc xa
- từ 50 đến 90 mét để ghi điểm . khi luyện tập , tư thế rất quan trọng , vì thế các
cung thủ rất thận trọng khi thực hiện các thao tác đứng , ngồi , hoặc gi ương cung .
Khoảng 150.000 người tại Nhật có dẳng cấp về Cung Đạo .
9. Battojutsu (Bạt Đao Thuật)
Còn được gọi là Iaijutsu (Cư Hợp Thuậ ). Môn này có một đặc điểm chúng của
kiếm thuật là tuốt đao ra như chớp và vung chém . Kỹ thuật này được một số
trường phái luyện tập như trường phái Hayashizaki Muso-ryu , ra đời vào thời nội
chiến . Những trường phái như vậy vẫn tồn tại , và các trường phái kiếm thuật
cũng luyện tập lối tuốt kiếm này . Ngày nay , người ta dùng một thanh kiếm thật
chém một bó rơm hoặc một đoạn tre thành hai phần đều nhau , hoặc múa kiếm .
Ngưòi ta nói rằng các nhà danh kiếm có thể chém một cái mũ sắt ra làm hai.
- 10. Jojutsu (Thuật Dùng Gậy)
Cây gậy tròn làm bằng gỗ sồi trắng , dài khoảng 128 cm . Nó được dùng để đâm
như giáo , phang vào chân như Naginata và để chém như kiếm . Vũ khí này được
làm ra thời Edo để phòng vệ khi bị một địch thủ có kiếm hoặc một vũ khí khác tấn
công , mà không đả thương y chí tử . Trường phái Shindomuso - ryu hiện còn tại
tỉnh Fukuoka nổi tiếng nhất và có số môn sinh đông nhất . Jojutsu là một môn võ
thuật cổ xưa được ưa chuộng nhất . Ngành cảnh sát đã ứng dụng thuật dùng gậy
của trường phái Shindomuso - ryu có bổ sung chút đỉnh .
- 11. Kenjutsu (Kiếm thuật)
Kenjutsu , hoặc kiếm thuật Nhật Bản , ra đời cách đây khoảng 1.200 năm c ùng với
sự hình thành của giai cấp quân nhân . Vào thời Edo có hơn 300 phái kiếm thuật .
Một phái , Kashimashin-ryu , hiện có gần 1.000 môn sinh và cũng được dạy tại
các võ đường nước ngoài . Nhiều phái đã biến mất . Luật pháp Nhật Bản cấm giữ
kiếm làm vũ khí , vì thế người ta dùng gỗ sồi hoặc tre để làm những thanh kiếm
dài 1m để luyện tập . Một số kiếm tre được bọc bằng da .
- 12. Sojutsu (Thuật Dùng Giáo)
Giáo là một vũ khí chiến đấu chủ yếu tại Nhật cho đến khi súng được phổ biến vào
nửa sau của thời kỳ Nội chiến . Giáo được dùng để đâm , đánh và phang ngang .
Như kiếm thuật , thuật sử dụng giáo là một kỹ năng mà các võ sĩ Samurai phải
luyện tập . Sojutsu vẫn còn tồn tại với các trường phái như Hozoin-ryu , Saburi-
ryu , Kashimashin-ryu và Katorishindo-ryu . Loại giáo tùy theo mỗi trường phái -
ví dụ như giáo của phái Kashimashin-ryu là một ngọn giáo giả làm bằng gỗ sồi
trắng dài khoảng 225cm , có mũi bằng vải .
13. Bojutsu (Thuật Dùng Gậy)
Gậy - một số bằng gỗ sồi , một số bọc sắt hoặc hoàn toàn bằng sắt - được dùng
làm vũ khí tại Nhật Bản khoảng năm 1150 . Vào thời Edo , các võ sĩ Samurai anh
gác các thành trì và lính giữ anh ninh trật tự tại các thị tứ dùng gậy gỗ sồi dài
khoảng 180 cm . Nông dân dùng gậy để tự vệ . Ngày nay Bojutsu vẫn có một số
trường phái luyện tập , nhưng không phổ biến bằng Jojutsu ( Múa Gậy ) , môn võ
thuật dùng một vũ khí khá tương tự .
- 14. Jujutsu (Nhu thuật)
Còn được gọi là Taijutsu ( Thể thuật ) , Koppojutsu ( Cốt Pháp Thuật ) và Yawara
( Nhu thuật ) . Tấn công nhưng không dùng vũ khí mà chỉ dùng chính thân thể của
mình . Võ sĩ dùng một số kỹ thuật tấn công , nhất là các thao tác tay chân như đấm
, đá , đánh , ném , vặn , chẹt và đè . Cũng có những kỹ thuật phòng vệ trước một
đối thủ có vũ trang . Vào thời Edo , cả cá võ sĩ Samurai được vũ trang cũng như
tầng lớp không được phép võ trang khác đều luyện tập Jujutsu . Sau cuộc canh tân
Minh Trị , Jujutsu tiến hóa thành Nhu đạo , Nippon Kempo , Hiệp khí đạo và
những môn võ thuật khác , còn chính nó thì gần như biến mất . nhưng ngày nay ,
môn võ này vẫn còn được lưu truyền nhờ một số trường phái luyện tập võ cổ
truyền .
15. Kusarigamajutsu (Xích Liềm Thuật)
Kusarigama ( Một cái liềm có xích ) là một võ khí Nhật Bản độc đáo phát sinh từ
nông nghiệp . Hình dạng liềm khác nhau theo từng trường phái . Loại hình phổ
biến mất là một chiêc liềm hai lưỡi có một dây xích dài 2-5 mét ở cán . Đầu kia
- của sợi xích có một cục sắt có thể dùng vung ra để triệt hạ đối phương hoặc đánh
rớt thanh kiếm của y . Lưỡi liềm dùng để tấn công . Ngày nay người ta dùng dụng
cụ có hình dạng giống như chiếc Kusarigama để tập các thế võ Kata cổ truyền .
Ngoại trừ một số người say mê môn này , những người từ những bộ môn võ thuật
khác như kiếm thuật , nhu thuật , và thuật dùng gậy , môn xích liềm thuật ít còn ai
quan tâm .
16. Jittejutsu
Jitte là một cây sắt dài 24 đến 90 cm , có một cái móc cong . Cái móc này được
dùng khi phòng thủ để móc rớt thanh kiếm của đối phương và khi tấn công để đâm
, đánh và đè . Thoạt đầu người ta làm ra nó để đạp vỡ nón sắt của kẻ địch và được
các võ sĩ Samurai mang theo trên người khi họ đi bắt phạm nhân . hiện nay vẫn
còn một số trường phái như Ikkaku-ryu Jitte , nhưng không còn mấy người theo .
- Các chuyển động thân thể độc đáo của võ thuật
Phỏng vấn Kono Yoshinori , nhà nghiên cứu võ thuật
Y phục cổ truyền Nhật Bản thật ra chỉ là những mảnh vải hình chữ nhật may lại
với nhau , rồi quấn quanh người và buộc chặt lại bằng những sợi dây và một đai
Obi . Để khỏi làm cho những mảnh vải này xổ ra , người ta tránh cử động nhiều .
Việc tránh nhiều cử động thân thể này đã trở thành nền tảng cho các chuyển động
trong võ thuật Nhật . Điều này cũng giúp chúng ta hiểu tại sao trước đây người
Nhật không đánh tay nhiều khi họ đi .
Trong các môn thể thao hiện đại và đánh vật , cơ thể con người bị vặn xoắn dữ dội
, chỉ có một phần thân thể - có lẽ là cặp chân , eo hoặc vai , vì được dùng làm một
thứ điểm tựa - là còn được an vị . Trong võ thuật Nhật , cơ thể chuyển động một
cách khác hẳn , gần giống như một đàn cá khi chúng đột nhiên chao mình đổi
hướng . Một võ sĩ cử động bàn tay , cánh tay , lưng , hông , chân - hầu như mọi bộ
phận cơ thể - bằng một động tác duy nhất và chớp nhoáng .
Chính động tác chao mình duy nhất và chớp nhoáng này đã giúp chúng ta đánh
ngã một đối thủ to lớn và khỏe hơn , trước khi y có thể lợi dụng sức mạnh áp đảo
của y .
Khi đứng , mọi chuyển động mà chúng ta tạo ra đều nhằm giúp chúng ta đứng
vững trên hai chân . Vì vậy , nếu ta có thể chuyển động theo một hướng khó tiên
đoán , và nếu hành động của ta nhanh hơn phảnứng của đối phương , ta có thể
khống chế hắn , dù ta không được mạnh lắm . Để làm chủ cái năng lực nhanh nhẹn
này , chúng ta tập kiếm thuật , bạt đao thuật , thể thuật , gậy thuật , phi tiêu thuật
và những môn võ thuật Nhật Bản khác . Thú vị thay , những động tác cổ xưa này
hiện đang được những con người hiện đại nghiên cứu tập luyện để giành thắng lợi
trong những môn thể thao hiện đại như golf hay tennis.
nguon tai.lieu . vn