Xem mẫu
- Vitamin D và bệnh còi
xương ở trẻ em
Ở nước ta, theo các tài liệu nghiên cứu tỷ lệ bệnh
còi xương chiếm khoảng 9-10% ở trẻ em dưới 3
tuổi, gặp nhiều ở các tỉnh phía Bắc hơn các tỉnh
phía Nam.Còi xương là một bệnh thường xảy ra ở trẻ
em nhỏ chủ yếu trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh này làm cho
xương mềm, xốp, đồng thời làm biến dạng xương.
Bệnh còi xương khác với bệnh suy dinh dưỡng, bệnh
suy dinh dưỡng là do thiếu calo, protein, làm cho trẻ
chậm phát triển về thể chất, "thấp bé nhẹ cân", còn
bệnh còi xương thường xuất hiện ở những trẻ được
ăn đầy đủ về năng lượng, thậm chí còn gặp ở những
trẻ cân nặng còn cao hơn so với cùng lứa tuổi. Chính
vì vậy mà nhiều bà mẹ đã không chú ý, bỏ qua các
dấu hiệu của bệnh, đến khi có biến chứng mới đưa
- con đi khám.
Nguyên nhân chính của bệnh còi xương là do thiếu
vitamin D. Vitamin D là một vitamin tan trong chất béo
(dầu mỡ). Nguồn cung cấp chủ yếu vitamin D cho cơ
thể do:
- Do ăn uống: thức ăn có chứa nhiều vitamin D như
dầu cá, gan cá, trứng, sữa, thịt v.v... Nguồn vitamin D
trong sữa mẹ có nhưng không đủ cung cấp cho trẻ,
mà nguồn chính là do ánh sáng mặt trời, tia cực tím,
kích thích sự tổng hợp vitamin D qua một quá trình
quang hóa ở da... Vitamin D giúp cho cơ thể trong
quá trình hấp thu và chuyển hóa canxi và phospho để
tạo thành xương giúp cho cơ thể phát triển.
Ơ' những trẻ do nuôi dưỡng thiếu vitamin D thường là
do ăn chủ yếu chất bột, hoặc kiêng ăn chất béo khi
trẻ bị tiêu chảy v.v... hoặc là sống ở nơi thiếu ánh
sáng mặt trời, ẩm thấp hoặc do tập quán giữ trẻ trong
nhà, mặc quần áo kín, che kín chân tay khi ra ngoài,
- đặc biệt là mùa đông nên dễ mắc bệnh còi xương.
Bệnh còi xương biểu hiện tùy theo tuổi của trẻ và tùy
theo thời kỳ của bệnh. Có khi xuất hiện rất sớm vài
tuần sau đẻ. Đứa trẻ thường biểu hiện: khó ngủ, ngủ
hay giật mình, hay ra mồ hôi, kể cả mùa đông, đặc
biệt là mồ hôi vùng đầu, gáy, trẻ ngứa lắc đầu nhiều
làm rụng tóc vùng gáy, nếu nặng làm đầu mềm, ấn
vào bập bềnh như ấn vào quả bóng cao su, dần dần
đầu bẹp (bẹp đầu cá trê). Sau đó đứa trẻ da xanh,
trương lực cơ giảm, cơ mềm, nhẽo, làm bụng to ra,
ngực lép do cơ thành bụng yếu, trẻ hay có rối loạn
tiêu hóa, hay bị viêm phế quản và viêm phổi v.v... Trẻ
chậm phát triển vận động, như chậm lẫy, chậm bò,
chậm ngồi, đi, đứng rồi chậm cả mọc răng và răng
mọc không đều (bình thường 6 tháng răng mọc). Đứa
trẻ yếu dần, ăn uống kém, rồi lại kiêng ăn khi bị tiêu
chảy dần dần đứa trẻ bị suy dinh dưỡng, lúc đó mới
đưa bé đi khám thì đứa trẻ đã có biểu hiện biến
chứng của bệnh còi xương.
- Bệnh còi xương ngoài các biểu hiện toàn thân như
trên, còn biểu hiện ở xương như : xương đầu thường
bẹp, hay đầu có bướu do xương phát triển không
đều.
Xương ngực bị nhô ra, giống như ngực gà, hạn
chế trao đổi khí của phổi.
Xương chầy ở chi dưới do trọng lực cơ thể đè
làm xương bị cong vòng như hình chữ O, hoặc là bẻ
ra ngoài như hình chữ bát.
Xương chậu bị biến dạng làm hẹp lại, rất trở ngại
cho việc sinh đẻ nếu là cháu gái.
Ngoài ra bệnh còi xương nếu không được điều trị kịp
thời, bệnh có thể gây co giật do hạ các ion canxi
trong huyết thanh, đôi khi gây khó thở do co thắt các
cơ thanh quản có thể nguy hiểm nếu không được cấp
cứu kịp thời.
Vì vậy chúng ta nên chú ý phòng bệnh còi xương cho
trẻ, và cũng cần phòng bệnh từ trong bụng mẹ, nghĩa
là chị em khi có thai cần ăn uống đầy đủ, nên tiếp xúc
- với ánh sáng mặt trời nhất là mùa đông để tạo được
nhiều vitamin D.
Cho trẻ bú sớm sau khi sinh và cho trẻ ăn bổ sung
sau 4, 5 tháng, ăn đầy đủ chất, đa dạng, gọi là tô màu
cho bát bột.
Một điều quan trọng là cho trẻ được tắm nắng sớm
ngay tuần lễ đầu sau khi sinh, nhất là mùa đông. Nên
cho trẻ ra tắm nắng vào buổi sáng, mỗi lần chỉ nên từ
5-10 phút và chỉ để hở hai cẳng chân của trẻ tiếp xúc
với ánh nắng, sau đó vuốt ve, xoa bóp cho trẻ. Nếu
mùa đông trời mưa ẩm nhiều không tắm được nắng,
có thể cho trẻ uống vitamin D để phòng bệnh (mỗi
ngày chỉ nên uống 400 đơn vị vitamin D).
Mặc khác chị em nên chú ý phát hiện những dấu hiệu
của bệnh còi xương, sớm đưa cháu đi khám để được
điều trị kịp thời, bệnh sẽ khỏi hoàn toàn và không để
lại di chứng. Không nên tự điều trị cho uống vitamin D
quá liều sẽ có hại cho trẻ và gây ra các biến chứng
- ngộ độc vitamin D và làm rối loạn chuyển hóa canxi
gây ra sỏi bàng quang và sỏi thận.
Tóm lại bệnh còi xương nguyên nhân chính là do
thiếu vitamin D, vitamin D lại do ánh sáng mặt trời
tổng hợp quang hóa qua da, là một nguồn vô tận, vừa
đơn giản lại không mất tiền. Vì vậy ngoài vấn đề cho
các cháu ăn uống đầy đủ, chúng ta cần cho trẻ tắm
nắng để phòng bệnh còi xương cho trẻ, đảm bảo cho
trẻ phát triển tốt.
nguon tai.lieu . vn