Xem mẫu
- Văn hóa chào hỏi
“Lời chào cao hơn mâm cỗ”. Trong tiếng Việt chào thường đi kèm với
hỏi, mời. Cách chào hỏi, chào mời ở mỗi địa phương, vùng miền khác
nhau. Lời chào biểu hiện cho phong cách con người, nề nếp gia đình,
thuần phong mỹ tục của địa phương và cả dân tộc. Chào hỏi chính là nét
văn hóa, tính nhân văn của cộng đồng người Việt Nam.
Chào có nhiều cách thể hiện không chỉ chào băng tiếng mà có thể chào
bằng các cử chỉ, hành động của cơ thể. Ở Việt Nam thông thường không
chỉ là lời chào. Một số nước trên Thế Giới thường chào nhau bằmg lời
chào như nước Anh: hello, Pháp: bonjour…tất cả dịch ra đều là xin
chào. Còn đối với Việt Nam câu chào có thể là câu hỏi, câu mời. Câu
chào hỏi thường dùng: “Ông khoẻ không?” “Bà đi đâu đấy?”, “Cô làm
gì đấy?”… Hay như những lời chào mời trong trường hợp khách đến
chơi nhà gặp lúc gia đình đang ăn cơm thay vì lời chào thì thường là lời
chào mời: “Mời bác xơi cơm”…
- Trong chào hỏi cũng cần phải chào hỏi đúng phong cách nếu không sẽ
gây ra phản tác dụng. Đối với những người già khi chào khúm núm kính
cẩn đứng lại “bẩm cụ ạ” thì đó là một cách chào gây được tình cảm cho
người được chào. Ngược lại đối với trung niên tân tiến nếu cũng chào
với phong cách trên thì sẽ gây ra phản cảm khiến người được chào hiểu
nhầm dễ tưởng là chế giễu. Tuỳ từng trường hợp, hoàn cảnh, đối tượng
mà có phong cách chào hỏi khác nhau.
Có khi chào không thành tiếng đó là những cử chỉ gật đầu, cười, hay
chào bằng ánh mắt, bằng những hành động khác. Cách chào này cũng
tuỳ vào từng đối tượng hoàn cảnh. Thông thường đây là cách chào của
những người đồng trang lứa. Còn đối với những người cao tuổi hơn thì
phải chào lễ phép có thưa, có gửi đàng hoàng. Trẻ con khi gặp những
người lớn, cụ già, bà lão thường khoanh tay trước ngực và chào lớn
thành tiếng: “cháu chào cụ ạ!”, “cháu chào bác ạ!”…
Có trường hợp: “Đi qua nghiêng nón không chào” đừng lầm tưởng
“nghiêng nón không chào” là ghét nhau mà không chào nhau, hờ hững
với nhau. Mà là vì quá yêu nhau nên người ta chỉ cần dựa vào hành động
- cử chỉ cũng đủ hiểu ý nhau rồi. Hành động “nghiêng nón” đó chính là
hành động chào hỏi. Người ta chào nhau bằng hành động nhưng đều
ngầm hiểu đó là lời chào yêu thương thân thiết, có trường hợp mắt nói rõ
hơn miệng.
Ngưòi Việt Nam phân biệt kĩ các lời chào theo quan hệ xã hội, theo sắc
thái tình cảm. Phong tục chào hỏi là mỹ tục của người Việt Nam. Hễ ra
đường gặp nhau là chào hỏi nhau lời chào có thể là lời hỏi thăm không
đơn thuần chỉ dừng lại ở lời chào. Chào hỏi gắn bó tình cảm con người
hơn vì người Việt Nam mang tính cộng đồng cao. Khi chào hỏi nhau thì
cảm thấy thân thiết hơn. Ra đường cho dù gặp người già trẻ nhỏ mọi
người đều chào hỏi nhau. Người trẻ chào người già, người dưới chào
người trên. Mỗi khi nhận được lời chào từ người khác thi luôn luôn được
đáp lại bằng một câu trả lời hay một cử chỉ hành động nào đó, có thể là
cái gật đẩu hay nụ cười kèm theo là một câu hỏi lại vừa mang tính chất
hỏi vừa mang tình chất chào. Câu hỏi đưa ra khi gặp nhau cũng là câu
chào vì vậy những câu chào hỏi kiểu này thường không cần câu trả lời.
Có thể người chào đã biết rồi nhưng vẫn hỏi vì đó là phong cách chào
- hỏi của người Việt Nam. Đó không phài là điều lạ kì vì nêu không chào
hỏi thì ra điều lạnh nhạt, khinh người. Những câu như vậy nghe qua có
vẻ thừa nhưng lại là nhịp cầu tình cảm nối mọi người với nhau. Chào hỏi
thể hiện tình cảm giữa người với người. Gắn bó con người với nhau
trong cộng đồng dân tộc. Không chỉ ngưòi được chào mới cảm nhận
được tình cảm, cảm thấy vui vẻ có khi người chào còn thấy vui hơn khi
mình chào người khác.
Ngày nay trong những cuộc giao tiếp công việc hay trong cuộc sống
thường ngày người ta thường chào nhau bằng những cái bắt tay. Ngày
xưa người ta thường chào nhau bằng cách vái lạy. Khi chào người chào
luôn mong muốn người được chào đáp lại. Sự đáp lại ở đây thể hiện
được tình cảm của người được chào với người chào, thể hiện sự quan
tâm lẫn nhau, tính cộng đồng. Một khi chào mà được đáp lại thì sẽ thấy
thân thiết hơn, đầm ấm hơn, con người xích lại gần nhau hơn. Lời chào
phải thể hiện được tấm lòng, tình cảm của ngưòi chào. Lời chào mà nhạt
nhẽo khinh khi, kiêu kỳ thì có vàng mười cũng bỏ đi. Vì vậy khi chào
hỏi phải thể hiện sự chân thành, tôn trọng lẫn nhau.
- Chào hỏi như đã nói ở trên là mỹ tục của dân tộc ta. Nhưng ngày nay với
cuộc sống cơ chế thị trường hình như mỹ tục này ngày càng bị mai một
dần. Hiện nay về các vùng nông thôn thuần tuý người ta còn bắt gặp
những câu chào thân thương, những tình cảm đầm ấm. Ở thị thành nhộn
nhịp đông đúc văn hoá chào hỏi dường như rất thưa thớt có khi gặp nhau
còn không chào nhau được nửa tiếng. Còn có trường hợp gặp nhau chào
nhưng người được chào lại không đáp lại, dửng dưng như không. Có
chào hỏi thì sẽ tình cảm hơn, thể hiện sự quan tâm lẫn nhau. Vậy mà thật
buồn khi mà người được chào lại im lặng. Làm như vậy khiến cho người
chào cảm thấy hụt hẫng tổn thương đến lòng tự trọng. Người chào cảm
thấy như có sự ngăn cách với người được chào. Thái độ của người được
chào rất quan trọng trong văn hoá chào hỏi. Nếu khi chào được đáp lại
thì người chào cảm thấy vui hơn, phấn khởi hơn khi chào mà không
được đáp lại vì như vậy chứng tỏ người chào tôn trọng người chào.
Người được chào trả lời thì thể hiện tình cảm, sự quan tâm của mình với
người chào coi trọng sự có mặt của người chào. Cũng có khi cụ già chào
đứa trẻ đó là nét văn hoá vì thế hệ trẻ bây giờ thường không chú trọng
đến vấn đề này. Những cụ già làm vậy là đang dạy dỗ con trẻ giữ gìn nề
- nếp phong tục tốt đẹp của dân tộc mình. Nếu ra đường gặp nhau mà
không chào nhau thì cuộc sống quá tẻ nhạt. Có nghĩa là: “Đèn nhà ai
nhà nấy rạng” không có sự cố kết cộng đồng, không còn mối quan hệ xã
hội nữa. Khi gặp nhau mà không chào sẽ bị trách là con người không có
ý thức, đối với những người không quen biết cũng nên chào những câu
xã giao: “anh à?”, “chị à?” “Cụ à?” hoặc là ánh mắt, cái gật đầu hay nụ
cười cũng đã làm cho nhau vui hơn. Con người khi chào hỏi từ lạ sẽ trở
thành quen mà quen sẽ trở nên thân hơn. Khi chào ai cũng mong mình sẽ
được đáp lại. Chào đáp lại cũng thể hiện ý thức văn hoá của con người
không riêng gì người chào mới thể hiện được cái đó.
Chào hỏi là phong tục vốn có từ lâu đời nay của dân tộc Việt Nam. Con
người đã gặp nhau là chào nhau, chào thường đi đôi với hỏi, mọi người
có thể chào hỏi, chào mời thay cho những lời chào thuần tuý như các
nước khác. Chào hỏi thể hiện được bản chất, ý thức, phong cách của con
người và cao hơn là thể hiện được nề nếp gia phong cách giáo dục con
cái của mỗi gia đình và thể hiện được thuần phong mỹ tục của dân tộc
Việt Nam. Chào hỏi chính là mỹ tục của cả dân tộc ta vì vậy nên giữ gìn
- và phát triển nét văn hoá này trong cộng đồng dân cư. Nhất là trong cuộc
sống thị thành bon chen đô hội muốn gìn giữ nét văn hoá này thì cần
phải rèn luyện ý thức của người chào và người được chào. Mỗi người
khi gặp nhau thì nên chào nhau. Đối với người được chào dù thích hay
không cũng nên đáp lại có như vậy thì sẽ gắn bó con người với nhau
hơn. Chào hỏi thể hiện được tình đoàn kết thân ái giữa người và người
trên đất nước ta. Chào hỏi là cách thể hiện tình cảm tốt nhất của con
người. Con người sẽ xích lại gần nhau hơn, yêu thương nhau hơn, tôn
trọng nhau hơn thông qua nhưng câu chào hỏi.
nguon tai.lieu . vn
