Xem mẫu
- PHAÀN I: DAÃN NHAÄP
I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ:
Coâng ngheä thoâng tin lieân laïc ngaøy nay ñaõ phaùt trieån moät caùch nhanh choùng vaø
vöôït böïc, nhaèm ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa xaõ hoäi. Coâng ngheä thoâng tin
ñoùng vai troø coát loõi trong vieäc caäp nhaät thoâng tin cho moïi ngöôøi, trong dòch vuï vieãn
thoâng ñieän töû döïa treân heä thoáng maïng ñieän thoaïi, hoaït ñoäng ñoäc laäp thoâng qua
maïng thueâ bao ñieän thoaïi.
Ngaøy nay thoâng tin lieân laïc phaùt trieån cao, ñeå coù theå laøm vieäc coù hieäu quaû thì
taïi caùc thueâ bao coâng coäng ta coù theå ñaët moät maùy tính cöôùc, maùy naøy cho ngöôøi goïi
bieát quay soá vaø thôøi gian ñaøm thoaïi, ñoàng thôøi tính soá tieàn cuûa moãi cuoäc goïi.
Vôùi suy nghó laø öùng duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ôû tröôøng, em choïn ñeà taøi maùy
tính cöôùc ñieän thoaïi, nhaèm giaûi quyeát phaàn naøo khoù khaên maø caùc thueâ bao coâng
coäng ñaõ gaëp phaûi.
Vôùi maùy tính cöôùc naøy, ngöôøi goïi coù theå bieát soá quay soá, thôøi gian ñaøm thoaïi
vaø giaù tieàn cuoäc goïi: noäi haït, lieân tænh, nöôùc ngoaøi. Nhôø ñoù maø caùc dòch vuï thueâ bao
coâng coäng phuïc vuï khaùch haøng ñöôïc toát hôn.
II. MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU CUÛA ÑEÀ TAØI:
Vôùi ñeà taøi maùy tính cöôùc ñieän thoaïi ñöôïc ñaët ôû caùc dòch vuï thueâ bao coâng
coäng, thì nhieäm vuï chuû yeáu laø tính toaùn chính xaùc thôøi gian ñaøm thoaïi vaø ñoåi ra soá
tieàn öùng vôùi thôøi gian ñaõ goïi, ngoaøi ra coøn coù theå hoaït ñoäng nhö ñoàng hoà chæ thò thôøi
gian. Töø muïc ñích naøy neân maùy tính cöôùc phaûi ñaït nhöõng yeâu caàu sau:
- Ñöôïc söû duïng treân toaøn nöôùc khoâng caàn thay ñoåi veà phaàn cöùng.
- Theå hieän ñuùng soá quay ôû hai cheá ñoä Pulse vaø Tone.
- Thôøi gian ñaøm thoaïi keå töø khi thoâng thoaïi ñoái vôùi maáy coù ñaêng kyù ñaûo cöïc
taïi toång ñaøi moät caùch chính xaùc vaø baét ñaàu tính thôøi gian ñaøm thoaïi sau khi
nhaác maùy 10s ñoái vôùi maùy khoâng coù ñaêng kyù ñaûo cöïc.
- Löu tröõ taïm thôøi taát caû caùc thoâng soá cuûa cuoäc goïi nhö: soá quay soá, giaù tieàn
cuûa moãi cuoäc goïi vaø thôøi gian goïi.
III. GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI:
Ñieän thoaïi coâng coäng laø moät ñeà taøi thuoäc phaïm vi chuyeân moân trong ngaønh
vieãn thoâng, cho neân ñeå nghieân cöùu kyõ thì phaûi caàn moät thôøi gian. Vôùi thôøi gian 6
tuaàn maø coù nhieàu vaán ñeà caàn giaûi quyeát, hôn nöõa kieán thöùc veà vieãn thoâng coù haïn
cho neân ñeå thöïc hieän ñeà taøi naøy em taäp trung vaøo giaûi quyeá nhöõng vaán ñeà sau:
- Thieát keá phaàn cöùng maùy tính cöôùc ñieän thoaïi.
- Xaùc ñònh chính xaùc thôøi gian ñaøm thoaïi vaø qui ra giaù tieàn.
- Löu tröõ caùc giaù trò cuûa cuoäc goïi.
- IV. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC THI ÑEÀ TAØI:
Vôùi nhöõng yeâu caàu ñaõ ñöôïc trình baøy ôû treân, ta coù theå ñöa ra caùc phöông phaùp
ñeå thöïc thi ñeà taøi sau:
Phöông phaùp söû duïng kyõ thuaät soá.
Phöông phaùp söû duïng kyõ thuaät vi xöû lyù.
Phöông phaùp söû duïng kyõ thuaät vi ñieàu khieån.
Vôùi kyõ thuaät soá, ñeå coù theå ñaùp öùng nhu caàu treân thì khoù coù theå vì khaû naêng môû
roäng boä nhôù bò giôùi haïn. Coøn kyõ thuaät vi xöû lyù coù theå khaéc phuïc ñöôïc nhöõng yeáu
ñieåm cuûa kyõ thuaät soá laø boä nhôù ñöôïc môû roäng nhöng phaàn thi coâng phaàn cöùng thì
khoù, ñoù laø trôû ngaïi lôùn trong phaàn thieát keá vaø thi coâng.
ÔÛ ñaây chuùng em muoán giôùi thieäu kyõ thuaät môùi ñoù laø kyõ thuaät vi ñieàu khieån, noù
coù theå khaéc phuïc ñöôïc taát caû caùc hoï treân vì boä nhôù môû roäng vaø phaàn meàm linh hoaït
hôn. Hôn nöõa noù ñöôïc thò tröôøng hieän nay duøng raát phoå bieán vaø giaù caû hôïp lyù.
Coù raát nhieàu hoï vi ñieàu khieån, ôû ñaây choïn vi ñieàu khieån 8031 cuûa haõng Intel
cuøng vôùi caù IC chuyeân duøng, nhaèm ñeå coù theå giao tieáp vôùi beân ngoaøi ñeå ñaùp öùng
ñaàu ñuû caùc yeâu caàu cuûa ñeà taøi ñaët ra. Vi ñieàu khieån 8031 ñöôïc choïn vì coù nhöõng lôïi
ñieåm sau:
- Vi ñieàu khieån 8031 treân thò tröôøng ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán vaø giaù thaønh
hôïp lyù.
- Caùc bus ñòa chæ vaø caùc bus döõ lieäu roäng vaø khaû naêng chuyeån ñoåi cho nhau
linh hoaït bôûi phaàn meàm.
- Ñôn giaûn ôû phaàn cöùng cho maùy tính cöôùc laø khoâng caàn theâm maïch nhaän bieát
quay soá Pulse. Maø duøng tröïc tieáp maïch nhaác maùy ñaûo cöïc ñeå nhaän bieát quay soá
naøy. Nhö vaäy phaàn cöùng cuûa maùy seõ bôùt coàng keành, giaûm giaù thaønh cuûa maùy.
- PHAÀN II: LYÙ THUYEÁT
CHÖÔNG I: GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ
MAÏNG ÑIEÄN THOAÏI
I.Sô löôïc veà maïng ñieän thoaïi:
Maïng ñieän thoaïi hieän nay ñöôïc phaân thaønh 5 caáp toång ñaøi:
Caáp cao nhaát goïilaø toång ñaøi caáp 1.
Caáp thaáp nhaát goò laø toång ñaøi caáp 5 (caáp cuoái)
Toång ñaøi caáp 5 laø toång ñaøi ñöôïc keát noái vôùi thueâ bao vaø coù theå thieát keá ñöôïc
10000 ñöôøng daây thueâ bao.
Moät vuøng neáu coù 10000 ñöôøng daây thueâ bao trôû leân thì caùc soá ñieän thoaïi ñöôïc
phaân bieät nhö sau:
Phaân bieät maõ vuøng.
Phaân bieät ñaøi cuoái.
Phaân bieät thueâ bao.
Hai ñöôøng daây noái thueâ bao vôùi toång ñaøi cuoái goïi laø“vuøng noäi boä“ trôû khaùng
khoaûng 600 .
Toång ñaøi cuoái seõ ñöôïc cung caáp cho thueâ bao moät ñieän aùp 48VDC.
Hai daây daãn ñöôïc noái vôùi jack caém.
Loõi giöõa goïi laø Tip (+).
Loõi boïc goïi laø Ring (-).
Voû ngoaøi goïi laø Sleeve.
Khi thueâ bao nhaác maùy toå hôïp, khi ñoù caùc tieáp ñieåm seõ ñoùng taïo ra doøng chaïy
trong thueâ bao laø 20mA DC vaø aùp rôi treân Tip vaø Ring coøn +4VDC.
II CAÙC CHÖÙC NAÊNG CUÛA HEÄ THOÁNG TOÅNG ÑAØI:
Maëc duø caùc heä thoáng toång ñaøi ñöôïc naâng caáp raát nhieàu töø khi noù ñöôïc phaùt
minh ra, caùc chöùc naêng cô baûn cuûa noù nhö xaùc ñònh cac cuoäc goïi thueâ bao, keát noùi
vôùi thueâ bao bò goïi vaø sau ñoù tieán haønh phuïc hoài laïi khi caùc cuoäc goïi ñaõ hoaøn thaønh
haàu nhö vaãn nhö cuõ. Heä thoáng toång ñaøi duøng nhaân coâng tieán haønh caùc quaù trình naøy
baèng tay, trong khi heä toång ñaøi töï ñoäng tieán haønh nhöõng coâng vieäc naøy baèng caùc
thieáp bò ñieän.
- Trong tröôøng hôïp ñaàu, khi moät thueâ bao ñöôïc gôûi ñi moät tín hieäu thoaïi tôùi toång
ñaøi, nhaân vieân caém nuùt traû lôøi ñuôøng daây bò goïi vaøo oå caém cuûa daây chuû goïi ñeå thieát
laäp cuoäc goïi vôùi phía beân kia. Khi cuoäc goïi ñaõ hoaøn thaønh, ngöôøi vaän haønh ruùt daây
noái ra vaø ñöa noù veà traïng thaùi ban ñaàu. Heä toång ñaøi nhaân coâng ñöôïc phaân loaïi
thaønh loaïi ñieän töø vaø heä duøng aêc-qui chung. Ñoái vôùi heä ñieän töø thì thueâ bao laép
theâm cho moãi aéc-qui moät nguoàn cung caáp ñieän. Caùc tín hieäu goïi vaø tín hieäu hoaøn
thaønh cuoäc goïi ñöôïc ñôn giaûn chuyeån ñeán ngöôøi thao taùc vieân thoâng qua caùc ñeøn.
Ñoái vôùi heä toång ñaøi töï ñoäng, caùc cuoäc goïi ñöôïc phaùt ra vaø hoaøn thaønh thoâng
qua caùc böôùc sau:
- Nhaän daïng thueâ bao goïi: xaùc ñònh khi thueâ bao nhaác oáng nghe vaø sau ñoù
ñöôïc noái vôùi maïch ñieàu khieån.
- Tieáp nhaän soá ñöôïc quay: khi ñaõ noái vôùi maïch ñieàu khieån, thueâ bao chuû baét
ñaàu nghe thaáy tín hieäu môøi quay soá vaø sau ñoù chuyeån soá ñieän thoaïi cuûa thueâ bao bò
goïi. Heä toång ñaøi thöïc hieän caùc chöùc naêng naøy.
- Keát noái cuoäc goïi: khi caùc soá quay ñöôïc ghi laïi, thueâ bao bò goïi ñaõ ñöôïc xaùc
ñònh, heä toång ñaøi seõ choïn moät boä caùc ñöôøng trung keá ñeán toång ñaøi thueâ bao bò goïi
vaø sau ñoù choïn moät ñöôøng roãi trong soá ñoù. Khi thueâ bao bò goïi naèm trong toång ñaøi
noäi haït thì moät ñöôøng goïi noäi haït ñöôïc söû duïng.
- Chuyeån thoâng tin ñieàu khieån: khi ñöôïc noái tôùi toång ñaøi cuûa thueâ bao bò goïi
hay toång ñaøi trung chuyeån, caû hai toång ñaøi trao ñoåi vôùi nhau caùc thoâng tin caàn thieát
nhö soá thueâ bao bò goïi.
- Keát noái trung chuyeån: trong tröôøng hôïp toång ñaøi ñöôïc noái ñeán laø toång ñaøi
trung chuyeån, treân daây ñöôïc nhaác laïi ñeå noái vôùi traïm cuoái vaø sau ñoù thoâng tin nhö
soá thueâ bao bò goïi ñöôïc truyeàn ñi.
- Keát noái taïi traïm cuoái: khi traïm cuoái ñöôïc ñaùnh giaù laø traâm noäi haït döïa treân
soá thueâ bao bò goïi ñöôïc truyeàn ñi, boä ñieàu khieån traïng thaùi maùy baän cuûa thueâ bao bò
goïi ñöôïc tieán haønh. Neáu maùy khoâng ôû traïng thaùi baän thì moät ñöôøng noái ñöôïc noái
vôùi caùc ñöôøng trung keá ñöôïc choïn ñeå keát noái caùc cuoäc goïi.
- Truyeàn tín hieäu chuoâng: ñeå keát noái cuoäc goïi, tín hieäu chuoâng ñöôïc truyeàn vaø
chôø cho ñeán khi coù traû lôøi töø thueâ bao bò goïi. Khi traû lôøi, tín hieäu chuoâng bò ngaét vaø
traïng thaùi ñöôïc chuyeån thaønh traïng thaùi maùy baän
- Tính cöôùc: toång ñaøi chuû goïi xaùc ñònh caâu traû lôøi cuûa theâu bao bò goïi vaø neáu
caàn thieát baét daàu tính toaùn giaù trò cöôùc phaûi traû theo khoaûng caùch goïi vaø theo thôøi
gian goïi.
- Truyeàn tín hieäu baùo baän: khi taát caû caùc ñöôøng trung keá ñeàu ñaõ bò chieám theo
caùc böôùc treân ñaây hoaëc thueâ bao bò goïi baän thì tín hieäu baän ñöôïc truyeàn ñeán cho
thueâ bao chuû goïi.
- Hoài phuïc heä thoáng: traïng thaùi naøy ñöôïc xaùc ñònh khi cuoäc goïi keát thuùc. Sau
ñoù taát caû caùc ñöôøng noái ñeàu ñöôïc giaûi phoùng
Nhö vaäy, caùc böôùc cô baûn cuûa heä thoáng to ång ñaøi tieán haønh ñeå xöû lyù caùc cuoäc
goïi ñaõ ñöôïc trình baøy ngaén goïn. Trong heä thoáng toång ñaøi ñieän töû, nhieàu ñaëc tính
dòch vuï môùi ñöôïc theâm vaøo cuøng vôùi caùc chöùc naêng treân.
- Do ñoù, caùc ñieåm cô baûn sau ñaây phaûi ñöôïc xem xeùt khi thieát keá caùc chöùc naêng
naøy:
1. Tieâu chuaån truyeàn daãn: muïc ñích ñaàu tieân cho vieäc ñaáu noái ñieän thoaïi laø truyeàn
tieáng noùi vaø theo ñoù laø moät chæ tieâu cuûa vieäc truyeàn daãn ñeå ñaùp öùng chaát löôïng
goïi phaûi ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch xem xeùt söï maát maùt khi truyeàn, ñoä roäng daõi
taàn soá truyeàn daãn vaø taïp aâm.
2. Tieâu chuaån keát noái: ñieàu naøy lieân quan ñeán vaán ñeà dòch vuï ñaáu noái cho caùc thueâ
bao. Nghóa laø ñoù laø chæ tieâu veà caùc yeâu caàu ñoái vôùi caù thieáp bò toång ñaøi vaø soá caùc
ñöôøng truyeàn daãn nhaèm baûo ñaûm chaát löôïng keát noái toát. Nhaèm muïc ñích naøy,
moät maïng löôùi tuyeán tính linh hoaït coù khaû naêng xöû lyù ñöôøng thoâng coù hieäu quaû
vôùi tyû leä cuoäc goïi bò maát ít nhaát phaûi ñöôïc laäp ra.
3. Ñoä tin caäy: caùc thao taùc ñieàu khieån phaûi ñöôïc tieán haønh phuø hôïp, ñaëc bieät caùc
loãi xuaát hieän trong heä thoáng vôùi nhöõng chöùc naêng ñieàu khieån taäp trung coù theå
gaëp phaûi haäu quaû nghieâm troïng trong thao taùc heä thoáng. Theo ñoù, heä thoáng phaûi
coù ñöôïc chöùc naêng söûa chöõa vaø baûo döôõng höõu hieäu bao goàm vieäc chuaån ñoaùn
loãi, tìm vaø söûa chöõa.
4. Ñoä linh hoaït: soá löôïng caùc cuoäc goïi coù theå xöû lyù thoâng qua caùc heä thoáng toång
ñaøi ñaõ taêng leân raát nhieàu vaø nhu caàu naâng caáp caùc chöùc naêng hieän nay ñaõ taêng
leân. Do ñoù, heä thoáng phaûi ñuû ling hoaït ñeå môû roäng vaø söûa ñoåi ñöôïc.
5. Tính kinh teá: do caùc heä thoáng toång ñaøi ñieän thoaïi laø cô sôû cho vieäc truyeàn thoâng
ñaïi chuùng neân chuùng phaûi coù hieäu quaû veà chi phí vaø coù khaû naêng cung caáp caùc
dòch vuï thoaïi chaát löôïng cao.
Caên cöù vaøo caùc xem xeùt treân, moät soá toång ñaøi töï ñoäng ñaõ ñöôïc trieån khai vaø
laép ñaët keå töø khi noù ñöôïc ñöa vaøo laàn ñaàu tieân.
III. CAÙC THOÂNG TIN BAÙO HIEÄU TRONG ÑIEÄN THOAÏI
1. GIÔÙI THIEÄU:
Trong maïng ñieän thoaïi, vieäc thieát laäp vaø giaûi toûa ñöôøng keát noái taïm thôøi tuøy
theo caùc chæ thò vaø thoâng tin nhaän ñöôïc töø caùc ñöôøng daây thue â bao. Vì vaäy caùc tín
hieäu baùo hieäu trong ñieän thoaïi coù vai troø quan troïng trong vieäc hoaït ñoäng cuûa toaøn
boä maïng löôùi cuõng nhö ôû trong moät soá loaïi hình dòch vuï cuûa maïng.
2. PHAÂN LOAÏI CAÙC THOÂNG TIN BAÙO HIEÄU
a. Thoâng tin yeâu caàu vaø giaûi toûa cuoäc goïi:
- Thoâng tin yeâu caàu cuoäc goïi: khi ñoù thueâ bao goïi nhaác toå hôïp vaø toång ñaøi seõ
keát noái ñeán thieáp bò thích hôïp ñeå nhaän thoâng tin ñòa chæ (soá bò goïi).
- Thoâng tin giaûi toûa: khi ñoù caû hai thueâ bao gaùc maùy toå hôïp (on hook) vaø toång
ñaøi seõ giaûi toûa taát caû caùc thieáp bò ñöôïc laøm baän cho cuoäc goïi, vaø xoùa saïch baát kyø
thoâng tin naøo khaùc ñöôïc duøng cho vieäc thieát laäp vaø keàm giöõ cuoäc goïi.
b. Thoâng tin choïn ñòa chæ:
Khi toång ñaøi ñaõ saün saøng nhaän thoâng tin ñòa chæ, noù seõ göûi moät tín hieäu yeâu
caàu. Ñoù chính laø aâm hieäu quay soá ñeán thueâ bao.
- c. Thoâng tin chaám döùt choïn ñòa chæ:
Thoâng tin naøy chæ daãn tình traïng cuûa ñöôøng daây bò goïi hoaëc lyù do khoâng hoaøn
taát cuoäc goïi.
d. Thoâng tin giaùm saùt:
Chæ roõ tình traïng nhaác/gaùc toå hôïp cuûa thueâ bao goïi vaø tình traïng on-off hook
cuûa thueâ bao goïi sau khi ñöôøng noái thoaïi ñaõ ñöôïc thieát laäp.
- Thueâ bao goïi nhaác toå hôïp
- Thueâ bao bò goïi ñaõ traû lôøi vaø vieäc tính cöôùc ñaõ baét ñaàu.
- Thueâ bao bò goïi gaùc toå hôïp.
- Thueâ bao bò goïi ñaõ gaùc toå hôïp keát thuùc cuoäc goïi vaø ngaét ñöôøng keát noái cuoäc
goïi sau moät thôøi gian neáu thueâ bao goïi khoâng gaùc maùy.
3. BAÙO HIEÄU TREÂN ÑÖÔØNG DAÂY THUEÂ BAO:
a. Baùo Hieäu Treân Ñöôøng Daây Thueâ Bao Goïi:
Trong caùc maïng ñieän thoaïi hieän nay, nguoàn taïi toång ñaøi cung caáp ñeán caùc thueâ
bao thöôøng laø 48VDC .
* Yeâu caàu cuoäc goïi: khi thueâ bao roãi, trôõ khaùng ñöôøng daây cao, trôû khaùng
ñöôøng daây xuoáng ngay khi thueâ bao nhaác toå hôïp keát quaû laø doøng ñieän taêng cao.
Doøng taêng cao naøy ñöôïc toång ñaøi phaùt hieän nhö laø moät yeâu caàu moät cuoäc goïi môùi
vaø seõ cung caáp ñeán thueâ bao aâm hieäu môøi quay soá.
* Tín hieäu ñòa chæ: Sau khi nhaän tín hieäu môøi quay soá, thueâ bao seõ göûi caùc chöõ
soá ñòa chæ. Caùc chöõ soá ñòa chæ coù theå ñöôïc phaùt ñi baèng hai caùch quay soá, quay soá ôû
cheá ñoä Pulse vaø quay soá ôû cheá ñoä Tone.
* Tín hieäu chaám döùt vieäc löïa choïn: Sau khi nhaän ñuû ñòa chæ, boä phaän ñòa chæ
ñöôïc ngaét ra. Sau ñoù vieäc keát noái ñöôïc thieát laäp, luùc naøy toång ñaøi gôûi moät trong caùc
tín hieäu sau:
- Neáu ñöôøng daây goïi bò roãi, aâm hieäu hoài aâm chuoâng ñeán thueâ bao goïi vaø doøng
ñieän rung chuoâng ñeán thueâ bao bò goïi.
- Neáu ñöôøng daây bò baän hoaëc khoâng theå vaøo ñöôïc thì aâm hieäu baän seõ ñeán thueâ
bao goïi.
- moät thoâng baùo ñaõ ñöôïc ghi saün göûi ñeán soá thueâ bao goïi ñeå chæ daãn cuoäc goïi
hieän taïi bò thaát baïi, khaùc vôùi tröôøng hôïp thueâ bao bò goïi maéc baän.
* Tín hieäu traû lôøi trôû veà: Ngay khi thueâ bao bò goïi nhaác toå hôïp, moät tín hieäu
ñaûo cöïc ñöôïc phaùt leân thueâ bao goïi.Vieäc naøy cho pheùp söû duïng ñeå hoaït ñoäng thieáp
bò ñaëc bieät ñaõ ñöôïc gaén vaøo thueâ bao goïi (nhö maùy tín cöôùc).
* Tín hieäu giaûi toûa: Khi thueâ bao goïi giaûi toûa coù nghóa laù on hook, toång trôû
ñöôøng daây leân cao. Toång ñaøi xaùc nhaän tín hieäu naøy giaûi toûa taát caû caùc thieáp bò lieân
quan ñeán cuoäc goïi vaø xoùa caùc thoâng tin trong boä nhôù ñang ñöôïc duøng ñeå keàm giöõ
cuoäc goïi. Thoâng thöôøng tín hieäu naøy coù trong khoaûng thôøi gian hôn 500ms.
b. Baùo Hieäu Treân Ñöôøng Daây Thueâ Bao Bò Goïi:
* Tín hieäu rung chuoâng: Ñöôøng daây thueâ bao roãi nhaän cuoäc goâi ñeán, toång ñaøi
seõ göûi doøng ñieän rung chuoâng ñeán maùy bò goïi. Doøng ñieän naø coù taàn soá 20Hz, 25Hz,
- 50Hz ñöôïc ngaét khoaûng thích hôïp. AÂm hieäu hoài aâm chuoâng cuõng ñöôïc göûi veà thueâ
bao goïi.
* Tín hieäu traû lôøi: Khi thueâ bao bò goïi nhaác toå hôïp nhaän cuoäc goïi, toång trôû
ñöôøng daây xuoáng thaáp, toång ñaøi phaùt hieän vieäc naøy seõ caét doøng ñieän rung chuoâng
vaø aâm hieäu hoài aâm chuoâng baét ñaàu gian ñoaïn ñaøm thoaïi.
* Tín hieäu giaûi toûa: Neáu sau khi giai ñoaïn ñaøm thoaïi, thueâ bao bò goïi ngaét toå
hôïp tröôùc thueâ bao goïi seõ thay ñoåi tình traïng toång trôû ñöôøng daây, khi ñoù toång ñaøi seõ
gôûi tín hieäu ñöôøng daây laâu daøi ñeán thueâ boa goïi vaø giaûi toûa cuoäc goïi sau moät thôøi
gian.
* Tín hieäu goïi laïi boä ghi phaùt: Tín hieäu goïi laïi trong giai ñoaïn quay soá trong
khoaûng thôøi gian thoaïi ñöôïc goïi laø tín hieäu goïi laïi boä ghi phaùt.
4. HEÄ THOÁNG AÂM HIEÄU CUÛA TOÅNG ÑAØI:
Ñöôøng daây ñieän thoaïi hieän nay goàm coù hai daây vaø thöôøng goïi ñoù laø Tip vaø
Ring coù maøu ñoû vaø xanh. Chuùng ta khoâng caàn quan taâm ñeán daây naøo mang teân laø
Tip hoaëc Ring vì ñieàu naøy thaät söï khoâng quan troïng. Taát caû caùc ñieän thoaïi hieän nay
ñeàu ñöôïc caáp nguoàn töø toång ñaøi thoâng qua hai daây tip vaø ring. Ñieän aùp cung caáp
thöôøng laø 48 VDC, nhöng noù cuõng coù theå thaáp ñeán 47 VDC hoaëc cao ñeán 105 VDC
tuøy thuoäc vaøo toång ñaøi.
Ngoøai ra, Ñeå hoïat ñoäng giao tieáp ñöôïc deã daøng, toång ñaøi göûi moät soá tín hieäu
ñaëc bieät ñeán ñieän thoaïi nhö tín hieäu chuoâng, tín hieäu baùo baän .v.v.. Sau ñaây ta seõ
tìm hieåu veà caùc tín hieäu ñieän thoaïi vaø öùng duïng cuûa noù.
a. Tín hieäu chuoâng (Ring signal)
2s 4s
hình1 :daïng tín hieäu chuoâng
Khi moät thueâ bao bò goïi thì toång ñaøi seõ göûi tín hieäu chuoâng ñeán ñeå baùo cho
thueâ bao ñoù bieát coù ngöôøi bò goïi. Tín hieäu chuoâng laø tín hieäu xoay chie àu AC thöôøng
coù taàn soá 25Hz tuy nhieân noù coù theå cao hôn ñeán 60Hz hoaëc thaáp hôn ñeán 16Hz.
Bieân ñoä cuûa tín hieäu chuoâng cuõng thay ñoåi töø 40 VRMS ñeán 130 VRMS thöôøng laø 90
VRMS. Tín hieäu chuoâng ñöôïc göûi ñeán theo daïng xung thöôøng laø giaây coù vaø 4 giaây
khoâng (nhö hình veõ). Hoaëc coù theå thay ñoåi thôøi gian tuøy thuoäc vaøo töøng toång ñaøi.
b. Tín hieäu môøi goïi (Dial signal):
- Ñaây laø tín hieäu lieân tuïc khoâng phaûi laø tín hieäu xung nhö caùc tín hieäu khaùc ñöôïc
söû duïng trong heä thoáng ñieän thoaïi. Tín hieäu naøy ñöôïc taïo ra bôûi hai aâm thanh (tone)
coù taàn soá 350Hz vaø 440Hz.
c. Tín hieäu baùo baän (Busy signal):
Khi thueâ bao nhaác maùy ñeå thöïc hieän moät cuoäc goïi thì thueâ bao seõ nghe moät
trong hai tín hieäu:
- Tín hieäu môøi goïi cho pheùp thueâ bao thöïc hieän ngay moät cuoäc goïi.
- Tín hieäu baùo baän baùo cho thueâ bao bieát ñöôøng daây ñang baän khoâng theå thöïc
hieän cuoäc goïi ngay luùc naøy. Thueâ bao phaûi chôø ñeán khi nghe ñöôïc tín hieäu môøi goïi.
Khi thueâ bao bò goïi ñaõ nhaác maùy tröôùc khi theâu bao goïi cuõng nghe ñöôïc tín hieäu
naøy.
Tín hieäu baùo baän laø tín hieäu xoay chieàu coù daïng xung ñöôïc toång hôïp bôûi hai
aâm coù taàn soá 480Hz vaø 620Hz. Tín hieäu naøy coù chu kyø 1s (0.5s coù vaø 0.5s khoâng).
d. Tín hieäu chuoâng hoài tieáp:
Thaät laø khoù chòu khi baïn goïi ñeán moät thueâ bao nhöng baïn khoâng bieát ñaõ goïi
ñöôïc hay chöa. Baïn khoâng nghe moät aâm thanh naøo cho ñeán khi thueâ bao ñoù traû lôøi.
Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy toång ñaøi seõ göûi moät tín hieäu chuoâng hoài tieáp veà cho thueâ
bao goïi töông öùng vôùi tieáng chuoâng ôû thueâ bao bò goïi. Tín hieäu chuoâng hoài tieáp naøy
ñöôïc toång hôïp bôûi hai aâm coù taàn soá 440Hz vaø 480Hz. Tín hieäu naøy cuõng coù daïng
xung nhö tín hieäu chuoâng göûi ñeán cho thueâ bao bò goïi.
e. Goïi sai soá:
Neáu baïn goïi nhaàm moät soá maø noù khoâng toàn taïi thì baïn seõ nhaän ñöôïc tín hieäu
xung coù chu kyø 1Hz vaø coù taàn soá 200Hz–400Hz. Hoaëc ñoái vôùi caùc heä thoáng ñieän
thoaïi ngaøy nay baïn seõ nhaän ñöôïc thoâng baùo raèng baïn goïi sai soá.
f. Tín hieäu baùo gaùc maùy
Khi thueâ bao nhaác oáng nghe (Telephone reciever) ra khoûi ñieän thoaïi quaù laâu
maø khoâng goïi cho ai thì thueâ bao seõ nhaän ñöôïc moät tín hieäu chuoâng raát lôùn (ñeå thueâ
bao coù theå nghe ñöôïc khi ôû xa maùy) ñeå caûnh baùo. Tín hieäu naøy laø toång hôïp cuûa boán
taàn soá 1400Hz + 2050Hz + 2450Hz + 2600Hz ñöôïc phaùt daïng xung 0.1s coù vaø 0.1s
khoâng.
g. Tín Hieäu Ñaûo Cöïc:
Ñaûo cöïc
- Tín hieäu ñaûo cöïc chính laø söï ñaûo cöïc tính cuûa nguoàn taïi toång ñaøi, khi hai thueâ
bao baét ñaàu cuoäc ñaøm thoaïi, moät tín hieäu ñaûo cöïc seõ xuaát hieän. Khi ñoù heä thoáng
tính cöôùc cuûa toång ñaøi seõ baét ñaàu thöïc hieän vieäc tính cöôùc ñaøm thoaïi cho thueâ bao
goïi. ÔÛ caùc traïm coâng coäng coù trang bò maùy tính cöôùc, khi cô quan böu ñieän seõ cung
caáp moät tín hieäu ñaûo cöïc cho traïm ñeå thuaän tieän cho vieäc tính cöôùc.
BAÛNG TOÙM TAÉT TAÀN SOÁ TÍN HIEÄU TRONG HEÄ THOÁNG ÑIEÄN THOAÏI
Vuøng hoïat ñoäng Chuaån Daïng tín hieäu ñvò
(Hz) (Hz)
Tín hieäu chuoâng 16 – 60 25 Xung 2s on 4s off Hz
Tín hieäu môøi goïi 350+440 Lieân tuïc Hz
Tín hieäu baùo baän 480+620 Xung 0,5s on 0,5s off Hz
Tín hieäu chuoâng hoài tieáp 440+480 Xung 2s on 4s off Hz
Tín hieäu baùo gaùc maùy 1400+2060+ Xung 0,1s on 0,1s off Hz
2450+2600
Tín hieäu sai soá 200-400 Lieân tuïc Hz
IV. TÍN HIEÄU ÑIEÄN THOAÏI
Khi ta noùi vaøo oáng noùi, oáng noùi ñaõ bieán ñoåi soùng aâm thanh thaønh dao ñoäng
ñieän, töùc laø thaønh tín hieäu ñieän thoaïi. Moät trong nhöõng yeâu caàu quan troïng cuûa ñieän
thoaïi laø ñoä nghe roõ vaø ñoä hieåu. Hai chæ tieâu naøy lieân quan chaët cheõ ñeán ñaët tính cuûa
tín hieäu ñieän thoaïi laø möùc ñoäng, daûi ñoäng vaø baêng taàn ñieän thoaïi.
1. Möùc Ñoäng:
Bieát raèng: thính giaùc coù quaùn tính, tai khoâng phaûn öùng ñoái vôùi quaù trình töùc
thôøi cuûa aâm maø chæ caûm thuï sau moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh ñeå gom goùp caùc
nhaân toá cuûa aâm. Vaäy taïi thôøi ñieåm ñang xeùt, caûm thuï thính giaùc khoâng chæ ñöôïc xaùc
ñònh bôûi coâng suaát tín hieäu taïi thôøi ñieåm ñoù maø coøn bôûi caùc giaù trò vöøa môùi qua
khoâng laâu cuûa naêng löôïng tín hieäu. Vaäy möùc ñoäng cuûa tín hieäu ñieän thoaïi laø caûm
thuï thính giaùc coù ñöôïc nhôø tính bình quaân trong khoaûng thôøi gian xaùc ñònh caùc giaù
trò töùc thôøi ñaõ san baèng cuûa tín hieäu ñoù.
2. Daûi Ñoäng:
Daûi ñoäng cuûa tín hieäu laø khoaûng caùch giaù trò cuûa möùc ñoäng naèm giöõa möùc
ñoäng cöïc tieåu vaø cöïc ñaïi.
YÙ nghóa: Ngöôøi ta coù theå bieán ñoåi daûi ñoäng baèng phöông phaùp neùn/daõn daûi
ñoäng ñeå taêng tyû soá tín hieäu/taïp aâm (S/N) ñaûm baûo tieâu chuaån.
- 3. Ñoä roõ vaø ñoä hieåu:
a/ Ñoä roõ laø tyû soá giöõa soá phaàn töû tieáng noùi nhaän ñuùng ôû ñaàu thu treân toång soá
phaàn töû tieáng noùi truyeàn ñaït ôû ñaàu phaùt.
Ví duï: Ta noùi vaøo ñieän thoaïi 50 töø maø beân ñoái phöông chæ nghe ñöôïc 45töø thì
ñoä roõ laø: 45/ 50 x 100% = 90%
b/ Ñoä hieåu laïi tuøy thuoäc vaøo chuû quan cuûa töøng ngöôøi.
Thoâng thöôøng ñoä roõ ñaït 85% thì ñoä hieåu raát toát, neáu ñoä roõ giaûm döôùi 70% thì
ñoä hieåu raát keùm.
c/ Ñoä trung thöïc truyeàn tín hieäu thoaïi: laø tyû soá giöõa caùc gioïng noùi maø ngöôøi
nghe nhaän bieát ñuùng treân toång soá caùc gioïng noùi ñöôïc truyeàn ñaït.
4. Baêng taàn ñieän thoaïi:
Qua quaù trình nghieân cöùu, ngöôøi ta thaáy raèng naêng löôïng tieáng noùi con ngöôøi
chæ taäp trung lôùn nhaát trong khoaûng taàn soá töø 500 – 2000 Hz vaø nguôøi ta hoaøn toaøn
nghe roõ, coøn trong khoaûng taàn soá khaùc naêng löôïng khoâng ñaùng keå. Song baêng taàn
caøng môû roäng thì tieáng noùi caøng trung thöïc, chaát löôïng aâm thanh caøng cao. Ñoái vôùi
ñieän thoaïi chuû yeáu laø yeâu caàu nghe roõ, coøn möùc ñoä trung thöïc cuûa tieáng noùi chæ caàn
ñaït ñeán moät möùc ñoä nhaát ñònh. Maët khaùc trong thoâng tin ñieän thoaïi neáu truyeàn caû
baêng taàn tieáng noùi thì yeâu caàu chaát löôïng cuûa caùc linh kieän, thieát bò nhö oáng noùi,
oáng nghe, bieán aùp … phaûi cao hôn. Ñaëc bieät vôùi thoâng tin nhieàu keânh, neáu truyeàn caû
baêng taàn tieáng noùi thì seõ gheùp ñöôïc ít keânh, vaø thieát bò ñaàu cuoái, caùc traïm laäp phaûi
coù yeâu caàu kyõ thuaät cao hôn. Cho neân baêng taàn trueàn daãn cuûa ñieän thoaïi hieän nay
ñöôïc choïn töø 300 ñeán 3400Hz, goïi laø baêng taàn truyeàn daãn hieäu duïng cuûa ñieän thoaïi.
- CHÖÔNG II: KHAÙI QUAÙT CHUNG VEÀ
MAÙY ÑIEÄN THOAÏI
I. NGUYEÂN LYÙ THOÂNG TIN ÑIEÄN THOAÏI:
Thoâng tin ñieän thoaïi laø quaù trình truyeàn ñöa tieáng noùi töø nôi naøy ñeán nôi khaùc,
baèng doøng ñieän qua maùy ñieän thoaïi. Maùy ñieän thoaïi laø thieáp bò ñaàu cuoái cuûa maïng
thoâng tin ñieän thoaïi. Quaù trình thoâng tin ñoù ñöôïc minh hoïa nhö sau:
1. Sô ñoà:
Maïch ñieän thoaïi ñôn giaûn goàm:
- OÁng noùi.
- OÁng nghe.
- Nguoàn ñieän.
- Ñöôøng daây.
Ñöôøng daây
oáng nghe Soùng aâm thanh
oáng noùi
Soùng aâm thanh
Nguoàn
Hình 2-1: Nguyeân lyù thoâng tin ñieän thoaïi
2. Nguyeân lyù:
Khi ta noùi tröôùc oáng noùi cuûa maùy ñieän thoaïi, dao ñoäng aâm thanh cuûa tieáng noùi
seõ taùc ñoäng vaøo maøng rung cuûa oáng noùi laøm cho oáng noùi thay ñoåi, xuaát hieän doøng
ñieän bieán ñoåi töông öùng trong maïch. Doøng ñieän bieán ñoåi naøy ñöôïc trueàn qua ñöôøng
daây tôùi oáng nghe cuûa maùy ñoái phöông, laøm cho maøng rung cuûa oáng nghe dao ñoäng,
lôùp khoâng khí tröôùc maøng rung dao ñoäng theo, phaùt ra aâm thanh taùc ñoäng ñeán tai
ngöôøi nghe vaø quaù trình truyeàn daãn ngöôïc laïi cuõng töông töï.
nguon tai.lieu . vn