Xem mẫu
- Trẻ bị điếc, chữa càng sớm càng tốt
Để trẻ điếc có thể hòa nhập với cộng đồng trong học
tập và lao động thì vấn đề can thiệp sớm có ý nghĩa vô
cùng quan trọng.
Ảnh: minh họa - Internet
Sự phát triển thính giác
Ngay từ khi sinh ra, bộ máy thính giác đã hoàn thiện, hệ
thống thần kinh thính giác ngoại biên hoạt động nhưng
chỉ đến 4 tuổi, sự hình thành các bao sợi dây thần kinh
mới hoàn chỉnh. Sự thành thục của hệ thần kinh trung
ương tùy thuộc vào hoạt động bình thường của cơ quan
thần kinh ngoại biên.
- Trẻ sơ sinh chỉ phản ứng với tiếng ồn ở khoảng 60-
100dB, đến khi trẻ 4-6 tháng ngưỡng này chỉ khoảng 10-
20dB. Lúc đầu, trẻ phản ứng với kích thích âm theo phản
xạ như: co cơ lan tỏa hay khu trú, nháy mi, thay đổi nhịp
thở hay quay đầu chậm hướng về nguồn âm. Trẻ sơ sinh
hay những tuần đầu của trẻ nhũ nhi có thể không có bất
kỳ phản ứng nào với kích thích âm mặc dù bộ máy thính
giác bình thường. Chỉ khi trẻ khoảng 4-5 tháng tuổi, phân
biệt thế giới âm mới dần dần xuất hiện.
Trẻ hướng về nguồn tiếng ồn, rồi nhận biết được một số
tiếng ồn như tiếng mẹ, tiếng lắc bình sữa... Trên lâm sàng,
phương pháp đo thính lực ứng xử khó xác định ở trẻ nhỏ,
vì vậy trước đây, những trường hợp trẻ 5-6 tuổi mới chẩn
đoán bị điếc sâu không phải là hiếm.
Nhưng từ những năm 90 của thế kỷ trước, nhờ tiến bộ của
các thăm dò thính giác khách quan như đo âm ốc tai
(OtoAcoustic Emission - OAE), đo điện thế kích thích
thân não (Auditory Brain stem Responses - ABR) nên trẻ
được phát hiện điếc từ rất sớm. Nhiều nước trên thế giới
đã thực hiện đo âm ốc tai OAE sàng lọc cho tất cả trẻ
trong vòng 3 ngày sau sinh để phát hiện sớm.
Sự hình thành ngôn ngữ
Đeo máy trợ
thính sớm trước
6 tháng tuổi,
- Dù nghe bình thường hay điếc hoàn
thậm chí vào
toàn, khoảng 3 hay 4 tháng tuổi, trẻ sẽ
khoảng tháng thứ
tự phát ra các âm, đó là lời nói bi bô
3 cho phép trẻ sử
(babil). Trẻ nghe bình thường sẽ tình cờ
dụng phần thính
phát ra nhiều âm mà dần dần nó tự hiệu
giác còn lại, đa
chỉnh dựa trên tiếng nói của người
số các trường
xung quanh. Nhờ cố gắng bắt chước,
hợp là các tần số
thử và mò mẫm, trẻ dần dần sẽ nhắc lại
trầm còn tồn tại.
được những từ đơn giản mà nó nghe
Tuy nhiên, máy
thấy.
trợ thính không
cho phép trẻ
Chính vì vậy, tiếng nói được tạo ra dựa
nhận biết được
trên một vòng tròn thực sự về thính
thế giới âm thanh
thanh học. Trẻ bị điếc nặng không nghe
mà người bình
được những âm mà nó phát ra và không
thường nhận thấy
hòa vào môi trường âm thanh xung
mà chỉ cho một
quanh. Nên vài tháng sau, lời nói bi bô
số thông tin thính
sẽ ít dần, rồi biến mất.
giác. Nếu đeo
máy muộn sau 3- Ngoài ra, điếc nặng còn gây hậu quả
4 tuổi, trẻ đã lớn trong lĩnh vực cảm xúc tâm lý của
quen với thế giới trẻ. Do không nghe được và không nói
mà não không có được, trẻ điếc sâu sẽ bị cô lập với giới
các thông tin bên ngoài, trẻ không thể hiểu suy nghĩ
thính giác, vì của người khác cũng như không thể thể
vậy, hiệu quả đeo hiện những mong muốn của chúng.
máy sẽ kém hơn
Vì vậy dẫn đến các biểu hiện: rối loạn
rất nhiều.
tâm lý, thiếu các quan hệ xã hội và
- nghèo nàn hiểu biết về thế giới bên ngoài. Tuỳ theo mỗi
trẻ, phản ứng diễn ra khác nhau: gây gổ, phẫn nộ, vô cảm
hay tính nết thất thường. Tình trạng này đôi khi trở nên
trầm trọng tùy thuộc vào cách đối xử của gia đình: bỏ rơi
hay quá bao bọc trẻ.
Sự cần thiết phải can thiệp sớm
Khi trẻ điếc đã hoàn toàn không nói trong một thời gian
dài thì việc phát âm trở lại sau này sẽ trở nên khó khăn.
Các công trình nghiên cứu gần đây khẳng định: phát hiện
và can thiệp sớm cho trẻ điếc giúp trẻ hòa nhập tốt hơn
với thế giới bên ngoài do tính tự tạo của não phát triển
nhất ở giai đoạn này. Trẻ nhỏ phát hiện điếc sâu hay điếc
nặng đều phải đeo máy trợ thính ngày nay là cấy ốc tai
điện tử.
Đeo máy này chỉ có hiệu quả trong điều kiện giáo dục
sớm với sự phối hợp của nhiều chuyên khoa (chỉnh giọng,
tâm lý học, sư phạm và ngữ âm) nhằm giúp trẻ duy trì sự
hình thành âm tự phát trong những tháng đầu tiên và phát
triển các âm đó; dẫn dắt trẻ nhận thức được thế giới âm
xung quanh; khai thác các giác quan khác như nhìn, sờ...;
phát triển nhu cầu giao tiếp của trẻ; sử dụng đọc hình
miệng và giao tiếp bằng cử chỉ nếu cần. Giáo dục sớm
thích ứng tùy từng trẻ và giáo viên cần hướng dẫn cha mẹ,
bởi gia đình đóng vai trò đáng kể trong việc phát hiện các
dấu hiệu nghi ngờ của trẻ điếc, cũng như giúp trẻ nhận
biết được thế giới âm thanh và ngôn ngữ. Chìa khóa thành
- công của can thiệp sớm cho trẻ điếc chính là sớm tạo nhu
cầu giao tiếp, đặc biệt là khả năng bắt chước của trẻ
nguon tai.lieu . vn
