Xem mẫu
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Thöïc traïng thieáu maùu ôû phuï nöõ mang thai taïi
huyeän Leä Thuûy, tænh Quaûng Bình naêm 2016
Leâ Thò Thuøy Trang1, Ñinh Thò Phöông Hoøa2, Nguyeãn Phöông Lieân3
Thieáu maùu trong thôøi gian mang thai laø moät trong caùc yeáu toá quan troïng gaây beänh taät, töû vong cho
ngöôøi meï vaø treû sô sinh. Ñaùnh giaù thieáu maùu ôû phuï nöõ mang thai nhaèm coù cô sôû khoa hoïc ñeå ñeà xuaát caùc
bieän phaùp can thieäp phuø hôïp. Vì vaäy, nghieân cöùu naøy ñöôïc tieán haønh vôùi muïc tieâu xaùc ñònh tyû leä, möùc ñoä
vaø phaân boá tình traïng thieáu maùu ôû phuï nöõ mang thai taïi huyeän Leä Thuûy, tænh Quaûng Bình.
Söû duïng thieát keá nghieân cöùu moâ taû caét ngang treân 536 phuï nöõ mang thai töø 12/2015 - 06/2016. Laáy maùu
xeùt nghieäm ñeå ño noàng ñoä Hb vaø söû duïng boä caâu hoûi coù caáu truùc phoûng vaán tröïc tieáp phuï nöõ mang thai.
Keát quaû cho tyû leä thieáu maùu chung ôû phuï nöõ mang thai laø 27,2%, trong ñoù 80,1% laø thieáu maùu nheï vaø
19,9% thieáu maùu vöøa. Tyû leä thieáu maùu ôû vuøng nuùi (32,4%) cao hôn vuøng ñoàng baèng vaø ven bieån. Tyû
leä thieáu maùu raát cao ôû phuï nöõ daân toäc Vaân Kieàu (41,9%); laøm nöông, raãy (41%); coù töø 3 con trôû leân
(38%); phuï nöõ ngheøo (36,1%), phuï nöõ >35 tuoåi (31,6%); vaø phuï nöõ khoâng bieát chöõ (31,7%). Can thieäp
phoøng choáng thieáu maùu caàn daønh öu tieân ñaëc bieät cho caùc ñoái töôïng naøy.
Töø khoùa: thieáu maùu, phuï nöõ mang thai
Anemia in pregnant women in Le Thuy district,
Quang Binh province, 2016
Le Thi Thuy Trang1, Dinh Thi Phuong Hoa2, Nguyen Phuong Lien3
Anemia in pregnancy is an important contributor to maternal and neonatal morbidity and mortality. To assess
the prevalence of anemia amongst pregnant women is necessary to provide evidence for implementation of
appropriate interventions. This study was conducted with the aims to determine the prevalence, levels and
distribution of anemia amongst pregnant women in Le Thuy district, Quang Binh province.
A cross-sectional study was conducted amongst 536 pregnant women from December 2015 - June 2016.
Blood samples were taken from all the study participants and followed by a structured questionnaire
interview.
The results showed that the prevalence of anemia among pregnant women was 27.2% with 80.1%
classified as mild anemia and 19.9% as moderate. The prevalence of anemia in the mountainous areas
6 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44
Ngaøy nhaän baøi: 30.01.2017 Ngaøy phaûn bieän: 15.02.2017 Ngaøy chænh söûa: 15.07.2017 Ngaøy ñöôïc chaáp nhaän ñaêng: 15.09.2017
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
of the province (32,4%) was higher than that in the lowland and seacoast areas. Anemia was very
high amongst women in the Van Kieu ethnic group (41,9%); working in kaingin land (41%); having
3 children (38%); living in poverty (36,1%), aged >35 years (31,6%); and being illiterate (31,7%).
Interventions aimed to prevent anemia amongst pregnant women should prioritize the groups of women
with very high anemia prevalence mentioned above.
Keywords: anemia, pregnant women.
Taùc giaû:
1. Trung taâm Y teá Leä Thuûy – Quaûng Bình
Email: Lethithuytrang2801@gmail.com
2. Vieän nghieân cöùu söùc khoûe treû em – Beänh vieän Nhi Trung öông
3. Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng Haø Noäi.
1. Ñaët vaán ñeà xuaát caùc bieän phaùp can thieäp phuø hôïp, chuùng toâi tieán
haønh nghieân cöùu naøy vôùi muïc tieâu xaùc ñònh tyû leä,
Thieáu maùu ôû phuï nöõ mang thai (PNMT) laø möùc ñoä vaø phaân boá tình traïng thieáu maùu ôû PNMT
moät vaán ñeà quan troïng ñoái vôùi söùc khoûe coäng ñoàng trong ñòa baøn huyeän.
ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi, ñaëc bieät laø ôû caùc nöôùc
ñang phaùt trieån. Theo thoáng keâ cuûa Toå chöùc Y teá theá 2. Phöông phaùp nghieân cöùu
giôùi, coù tôùi 50% PNMT treân theá giôùi bò thieáu maùu Söû duïng phöông phaùp nghieân cöùu moâ taû caét
[11]. Thieáu maùu trong thôøi gian mang thai laø moät ngang treân ñoái töôïng laø 536 PNMT trong thôøi gian
trong caùc nguyeân nhaân chính gaây beänh taät, tai bieán töø 12/2015 – 06/2016 taïi 8 xaõ cuûa huyeän Leä Thuûy,
cho ngöôøi meï trong suoát thôøi gian mang thai sinh Quaûng Bình. Côõ maãu ñöôïc tính theo coâng thöùc:
ñeû ñoàng thôøi cuõng laø yeáu toá nguy cô laøm chaäm phaùt
Z 21 / 2 p (1 p )
trieån thai nhi, gaây ñeû non, nheï caân, thai cheát löu hoaëc n xDE
töû vong khi ñeû [19]. d2
Trong ñoù:
Vieät Nam naèm trong caùc nöôùc ñang phaùt trieån
n: côõ maãu caàn thieát cho nghieân cöùu
coù tyû leä thieáu maùu cao. Theo ñieàu tra cuûa Vieän dinh
döôõng naêm 2014, tyû leä thieáu maùu ôû PNMT ôû möùc : möùc yù nghóa (= 0,05), coù Z1-/2= 1,96
32,8% [8]. Thieáu maùu ôû PNMT cao hôn nhieàu ôû p = 0,328 (Tham khaûo keát quaû cuûa Ñieàu tra quoác gia
mieàn nuùi vaø nhöõng vuøng kinh teá khoù khaên. Tình hình dinh döôõng Vieät Nam 2014-2015 do Vieän dinh
döôõng thöïc hieän, tyû leä PNMT taïi Vieät Nam thieáu maùu laø
32,8%).
Leä Thuûy laø moät huyeän cuûa tænh Quaûng Bình goàm
28 xaõ, coù ñuû caû mieàn nuùi, ñoàng baèng vaø ven bieån. d: Sai soá cho pheùp 0,05
Coù khoaûng 20% ngöôøi daân laø ñoàng baøo daân toäc Vaân
Kieàu chuû yeáu soáng baèng ngheà nöông raãy ôû vuøng nuùi DE (Design effect): Hieäu löïc thieát keá ñeå haïn cheá
vaø chaøi löôùi ôû vuøng ven bieån. Leä Thuûy cuõng laø nôi coù sai soá cuûa choïn maãu cuïm nhieàu giai ñoaïn, choïn DE
beänh soát reùt löu haønh vaø coù tyû leä nhieãm giun cao, laø = 1,5. Soá ñoái töôïng tính theo coâng thöùc laø 508, coäng
nhöõng yeáu toá nguy cô gaây thieáu maùu cho coäng ñoàng theâm 5% döï kieán cho ñoái töôïng boû cuoäc cho toång soá
[13,14]. Ñeå ñaùnh giaù tình thieáu maùu ôû PNMT vaø ñeà ñoái töôïng nghieân cöùu laø 533.
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44 7
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
AÙp duïng phöông phaùp choïn maãu phaân taàng töø nöûa (47,8%) soá PNMT soáng trong caùc hoä gia ñình
26 xaõ trong huyeän (tröø 2 xaõ ñang coù döï aùn PLAN ngheøo/caän ngheøo.
can thieäp veà suy dinh döôõng treû em), theo 3 vuøng
sinh thaùi bao goàm 13 xaõ vuøng nuùi, 6 xaõ vuøng ñoàng 3.1. Tyû leä thieáu maùu ôû PNMT
baèng vaø 7 xaõ vuøng bieån. Tieáp ñoù, choïn ngaãu nhieân
trong moãi vuøng sinh thaùi theo tyû leä 4 xaõ vuøng nuùi,
2 xaõ vuøng ñoàng baèng vaø 2 xaõ vuøng bieån. Laáy danh
saùch taát caû PNMT trong 8 xaõ ñöôïc choïn cho toång soá
laø 536, cuõng gaàn baèng soá côõ maãu tính ñöôïc (n=533)
vì theá taát caû 536 PNMT trong 8 xaõ ñeàu ñöôïc choïn laø
ñoái töôïng nghieân cöùu.
Thu thaäp soá lieäu ñöôïc tieán haønh taïi TYT xaõ. Taát
caû PNMT ñöôïc phoûng vaán theo boä caâu hoûi thieát keá
saün. Caùc bieán soá nghieân cöùu bao goàm caùc thoâng tin
veà caù nhaân, tieàn söû saûn khoa, beänh taät vaø tình traïng Bieåu ñoà 1. Tyû leä thieáu maùu ôû PNMT (n=536)
thai laàn naøy.
Keát quaû xeùt nghieäm maùu treân 536 ñoái töôïng
Ñaùnh giaù thieáu maùu döïa vaøo keát quaû ñònh löôïng nghieân cöùu cho thaáy, coù 146 phuï nöõ thieáu maùu,
huyeát saéc toá maùu (Hb) theo tieâu chuaån thieáu maùu chieám tyû leä laø 27,2%.
cuûa WHO laø khi noàng ñoä Hb < 120g/l. Phaân loaïi
thieáu maùu theo 3 möùc ñoä: nheï: Hb töø 100 120g/l; 3.2. Phaân loaïi möùc ñoä thieáu maùu PNMT
thieáu maùu vöøa: Hb töø 70 100g/l vaø thieáu maùu
Baûng 1. Phaân loaïi thieáu maùu ôû PNMT
naëng: Hb < 70g/l.
Phaân loaïi thieáu maùu Taàn soá (n) Tyû leä (%)
Trung bình 29 19,9
Nghieân cöùu ñaõ ñöôïc Hoäi ñoàng ñaïo ñöùc tröôøng
Nheï 117 80,1
Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng thoâng qua. Ñoái töôïng tham
Toång soá 146 100
gia nghieân cöùu ñöôïc giaûi thích cuï theå, roõ raøng veà
noäi dung nghieân cöùu vaø hoaøn toaøn töï nguyeän. Caùc Trong soá 146 phuï nöõ thieáu maùu coù 80,1% laø
phöông phaùp laáy maãu maùu, maãu phaân ñaûm baûo ñuùng thieáu maùu nheï vaø 19,9% thieáu maùu ôû möùc trung
quy trình, an toaøn. Nghieân cöùu chæ thöïc hieän taïi 26 bình. Khoâng coù phuï nöõ naøo bò thieáu maùu naëng.
xaõ, chöa theå suy roäng ra toaøn tænh. Beân caïnh ñoù,
nghieân cöùu coøn haïn cheá laø Trung taâm y teá Huyeän 3.3. Phaân boá thieáu maùu theo vuøng ñòa lyù vaø
khoâng ñuû maùy moùc ñeå laøm xeùt nghieäm thieáu maùu kinh teá hoä gia ñình
hoàng caàu hình löôõi lieàm. Nghieân cöùu caét ngang neân
Baûng 2. Phaân boá thieáu maùu theo ñaëc ñieåm gia ñình
tyû leä thieáu maùu ñöôïc xaùc ñònh taïi thôøi ñieåm nghieân
cuûa ÑTNC (n=146)
cöùu vaø khoâng theo doõi ñöôïc tyû leä thieáu maùu treân töøng
PNMT qua moãi thôøi kyø. Ñaëc ñieåm Taàn soá (n) Tyû leä (%)
Vuøng nuùi 84 32,4
3. Keát quaû Vuøng sinh soáng Vuøng ñoàng baèng 30 23
Vuøng bieån 32 21,7
Toång soá ñoái töôïng nghieân cöùu laø 536 PNMT, Ngheøo 74 36,1
Kinh teá
trong ñoù 80,4% laø ngöôøi Kinh vaø 19,6% laø ngöôøi Vaân Caän ngheøo 14 27,5
hoä gia dình
Khoâng ngheøo 58 20,7
Kieàu. Gaàn moät nöûa (49,7%) soá phuï nöõ trong ñoä tuoåi
26-35 tuoåi vaø coù 3,7% ôû löùa tuoåi vò thaønh nieân. Soá
phuï nöõ hoïc heát caáp 2 vaø töø caáp 3 trôû leân töông ñöông Tyû leä thieáu maùu thaáp nhaát ôû nhöõng phuï nöõ trong
nhau (35,8% vaø 37,3%). Phuï nöõ laøm noâng chieám gia ñình khoâng ngheøo (20,7%); caän ngheøo laø 27,5%
48,9%, buoân baùn laø 20,3%, caùn boä coâng nhaân vieân vaø cao nhaát laø caùc phuï nöõ ngheøo (36,1%). Tyû leä thieáu
chöùc chæ chieám tyû leä nhoû (12,3%). Coù 48,3% PNMT maùu trong soá PNMT soáng ôû vuøng nuùi cao nhaát laø
soáng ôû vuøng nuùi; Soá coøn laïi töông ñöông nhau ôû vuøng 32,4%. Vuøng ñoàng baèng vaø vuøng bieån coù tyû leä töông
ñoàng baèng vaø vuøng bieån (25,9% vaø 25,8%). Gaàn moät ñöông nhau (23% vaø 21,7%).
8 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
3.4. Phaân boá thieáu maùu theo ñaëc ñieåm caù caùc hoä gia ñình ngheøo/caän ngheøo chieám ñeán gaàn
nhaân cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu 50% toång soá phaûn aùnh ñuùng thöïc traïng kinh teá, xaõ
hoäi cuûa 1 huyeän ngheøo trong tænh.
Baûng 3. Tyû leä thieáu maùu theo ñaëc ñieåm nhaân khaåu hoïc
cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu (n=536)
Tyû leä thieáu maùu: Coù 146 PNMT trong toång soá
536 ÑTNC bò thieáu maùu, chieám tyû leä 27,2%. Vôùi
Ñaëc ñieåm Toång soá (n) Thieáu maùu Tyû leä (%)
tyû leä naøy, möùc ñoä thieáu maùu trong ñòa baøn nghieân
Daân toäc
Kinh 431 102 23,7 cöùu xeáp ôû möùc trung bình coù yù nghóa söùc khoûe coäng
Vaân Kieàu 105 44 41,9 ñoàng. Tyû leä thieáu maùu ôû PNMT trong nghieân cöùu cuûa
15-18 tuoåi 20 4 20 chuùng toâi thaáp hôn soá lieäu chung cuûa toaøn quoác naêm
19-25 tuoåi 149 32 21,5 2014 (32,8%), vaø caùc nghieân cöùu taïi daân toäc thieåu
Tuoåi
26-35 tuoåi 266 70 26,3 soá vaø ôû moät soá vuøng nuùi tænh Kon Tum (31,8%), Lai
> 35 tuoåi 101 40 39,6
Chaâu (38,6%) [2]. Tuy nhieân, so vôùi caùc nghieân cöùu
Khoâng bieát chöõ 58 23 39,7
ôû vuøng ñoàng baèng, thaønh phoá nhö nghieân cöùu taïi Haø
Caáp 1 86 31 36
Hoïc vaán Nam (16,2%) [7], Höng Yeân (20,8%) [5] vaø ôû thaønh
Caáp 2 192 49 25,5
Caáp 3 trôû leân 200 43 21,5
phoá Hoà Chí Minh [4,6], tyû leä thieáu maùu ôû PNMT ôû
Laøm ruoäng 262 70 26,7
ñòa baøn cuûa chuùng toâi laïi cao hôn. Tyû leä thieáu maùu ôû
Laøm raãy
PNMT trong ñòa baøn nghieân cöùu cuûa chuùng toâi coù theå
83 34 41
Ngheà laø haäu quaû ñôøi soáng kinh teá khoù khaên cuûa ngöôøi daân.
nghieäp Caùn boä coâng vieân chöùc 66 15 22,7
Ngheà khaùc 125 27 21,6 Moät soá nghieân cöùu ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån taïi
Chaâu AÙ, Chaâu Phi cho thaáy tyû leä thieáu maùu ôû PNMT
Tyû leä thieáu maùu ôû phuï nöõ Vaân Kieàu laø 41,9%, cao hôn nhieàu so vôùi keát quaû cuûa chuùng toâi (Malaysia
cao gaàn gaáp ñoâi phuï nöõ ngöôøi Kinh (23,7%). Thieáu 38,3%, Campuchia 66,4%, Angola 51,7%; Nigeria
maùu ôû PNMT coù xu höôùng taêng daàn theo nhoùm tuoåi 66,7%) [20]. Söï khaùc bieät naøy, ngoaøi caùc yeáu toá veà
vaø giaûm daàn theo trình ñoä hoïc vaán. Tyû leä thieáu maùu kinh teá, xaõ hoäi coøn coù theå lieân quan ñeán moät soá beänh
ôû nhöõng ngöôøi laøm raãy cao nhaát laø 41%, tieáp theo laø gaây thieáu maùu nhö soát reùt, nhieãm giun khaù phoå bieán
ñeán laøm ruoäng (26,7%). ôû caùc ñòa baøn nghieân cöùu trong caùc quoác gia naøy.
3.5. Phaân boá thieáu maùu theo tieàn söû sinh ñeû Möùc ñoä thieáu maùu: Keát quaû cuûa chuùng toâi cho thaáy
hôn 80% soá baø meï thieáu maùu ôû möùc ñoä nheï vaø 19,9%
Tình traïng thieáu maùu taêng theo tyû leä thuaän vôùi thieáu maùu ôû möùc ñoä trung bình, vaø khoâng coù thieáu
soá laàn mang thai vaø soá con cuûa ÑTNC. Tyû leä thieáu maùu ôû möùc ñoä naëng. Tyû leä thieáu maùu vöøa ôû nghieân
maùu ôû PNMT laàn 1, 2, 3 töông öùng laø 16,2; 25,3 vaø cöùu cuûa chuùng toâi thaáp hôn keát quaû nghieân cöùu taïi
34,6%; ñoái vôùi PNMT hieän taïi chöa coù con, coù 1, 2 beänh vieän Ñaïi hoïc Y Döôïc thaønh phoá Hoà Chí Minh
vaø 3 con trôû leân laø 18,0%; 24,3%; 33,8% vaø 38,0%. vôùi 37,7% thieáu maùu vöøa [3]. Söï khaùc bieät naøy coù theå
laø do nhöõng PNMT ñeán khaùm thai ôû beänh vieän thaønh
Baûng 4. Phaân boá thieáu maùu cuûa PNMT ôû caùc thôøi kyø
phoá coù tyû leä thai nguy cô cao hôn ôû coäng ñoàng. Cuõng
mang thai
vôùi lyù do töông töï, trong khi nghieân cöùu cuûa chuùng toâi
3 thaùng ñaàu 42 28,8
Thôøi kyø thai khoâng coù PNMT thieáu maùu naëng thì nghieân cöùu ôû BV
3 thaùng giöõa 78 25,7
3 thaùng cuoái 26 29,9
Phuï saûn trung öông vaãn coøn vôùi tyû leä 0,2% [1].
Tyû leä thieáu maùu ôû PNMT cao hôn ôû 3 thaùng ñaàu Phaân boá thieáu maùu: PNMT soáng ôû vuøng nuùi coù tyû
vaø 3 thaùng cuoái (28,8%; 29,9%) vaø thaáp hôn ôû 3 leä thieáu maùu cao nhaát (32,4%) trong nghieân cöùu cuûa
thaùng giöõa (25,7%). chuùng toâi cuõng phuø hôïp vôùi keát quaû cuûa taùc giaû khaùc
ôû trong nöôùc [8,10]. Lyù do coù leõ laø do ñieàu kieän sinh
4. Baøn luaän soáng khoù khaên vaø khoù tieáp caän ñöôïc vôùi caùc chöông
trình chaêm soùc söùc khoûe.
Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø 536
PNMT, trong ñoù 80,4% laø ngöôøi Kinh vaø 19,6% laø Tyû leä thieáu maùu raát cao ôû PNMT ngöôøi daân toäc
ngöôøi Vaân Kieàu. Soá PNMT laøm noâng vaø soáng trong Vaân Kieàu (41,9%) cuõng töông töï vôùi nghieân cöùu taïi
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44 9
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Ñaék Laék [10]. Cheá ñoä aên ít ñaïm, rau xanh, vaø nhieãm khoù khaên neân vieäc tieáp caän chaêm soùc, döï phoøng,
giun, soát reùt coù theå laø caùc yeáu toá chính gaây thieáu maùu ñieàu trò thieáu maùu thöôøng haïn cheá.
ôû ñoàng baøo ngöôøi daân toäc [6]. Theâm vaøo ñoù, ít söû
duïng dòch vuï khaùm thai, khoâng ñöôïc uoáng vieân saét 5. Keát luaän
cuõng laø moät yeáu toá quan troïng gaây thieáu maùu ôû caùc
ñoái töôïng naøy. Tyû leä thieáu maùu ôû PNMT trong ñòa baøn nghieân
cöùu laø 27,2%, ôû möùc ñoä trung bình theo phaân loaïi veà
Tyû leä thieáu maùu cuõng cao hôn ôû ngöôøi mang thai yù nghóa söùc khoûe coäng ñoàng cuûa WHO. Tyû leä thieáu
nhieàu laàn vaø coù nhieàu con (34,6% vaø 38%). Keát quaû maùu nheï laø 80,1% vaø thieáu maùu vöøa chieám 19,9%.
naøy töông töï vôùi nhieàu nghieân cöùu khaùc ôû trong vaø Coù söï khaùc bieät roõ veà tyû leä thieáu maùu giöõa caùc vuøng
ngoaøi nöôùc [9,12,13,18]. Ñieàu naøy ñöôïc giaûi thích ñòa lyù, cao nhaát laø vuøng nuùi (32,4%). Tyû leä thieáu
do, ôû nhöõng PNMT, ñeû töø 3 laàn trôû leân thöôøng khoâng maùu raát cao ôû phuï nöõ daân toäc Vaân Kieàu (41,9%);
ñuû löôïng saét do nhu caàu cuûa meï vaø thai, baét buoäc laøm nöông, raãy (41%); coù töø 3 con trôû leân (38%); phuï
phaûi söû duïng ñeán löôïng saét döï tröõ cuûa ngöôøi meï do nöõ ngheøo (36,1%), phuï nöõ >35 tuoåi (31,6%) vaø phuï
ñoù laøm caïn kieät löôïng saét daãn ñeán thieáu maùu meï. nöõ khoâng bieát chöõ (31,7%). Can thieäp phoøng choáng
Cheá ñoä chaêm soùc meï vaø thai nhi coù theå cuõng haïn cheá thieáu maùu caàn ñöôïc tieáp tuïc tieán haønh trong ñòa baøn
hôn. Moät lyù do nöõa laø haàu heát caùc baø meï coù nhieàu vaø caàn daønh öu tieân ñaëc bieät trieån khai ôû vuøng mieàn
con thöôøng soáng trong caùc hoä gia ñình ngheøo, vuøng nuùi vaø caùc ñoái töôïng naøy.
10 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Taøi lieäu tham khaûo 11. Huyønh Nam Phöông vaø Traàn Thò Giaùng Höông (2013),
“Thöïc traïng kieán thöùc, thöïc haønh veà dinh döôõng vaø phoøng
Tieáng Vieät:
choáng thieáu maùu, thieáu saét cuûa phuï nöõ mang thai daân toäc
1. Phan Thò Ngoïc Bích (2008), Nghieân cöùu tình traïng thieáu Möôøng ôû Hoaø Bình”, Taïp chí Dinh döôõng vaø thöïc phaåm. 9(1),
maùu ôû thai phuï ñeû taïi Beänh vieän Phuï saûn Trung öông naêm tr. 1-7.
2007, Luaän vaên Thaïc só Y hoïc chuyeân ngaønh Phuï saûn, Tröôøng
12. Nguyeãn Nhaät Quang (2012), Nghieân cöùu thöïc traïng thieáu
Ñaïi hoïc Y Haø Noäi.
maùu ôû PNMT taïi huyeän Cuû Chi, TP Hoà Chí Minh vaø hieäu quaû
2. Boä Y teá (2015), Nhu caàu dinh döôõng khuyeán nghò cho moät soá bieän phaùp can thieäp, Luaän aùn Tieán só Y hoïc, Ñaïi hoïc
ngöôøi Vieät Nam, Nxb Y hoïc, Haø Noäi. Y döôïc TP Hoà Chí Minh.
3. Boä Y teá (2012), Chieán löôïc quoác gia veà dinh döôõng giai 13. Phaïm Thò Ñan Thanh (2010), Tyû leä thieáu maùu, thieáu saét
ñoaïn 2011-2020 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2030, Nxb Y hoïc, Haø ôû phuï nöõ 3 thaùng ñaáu thai kyø vaø caùc yeáu toá lieán quan taïi tænh
Noäi. Baïc Lieâu, Luaän aùn chuyeân khoa 2 chuyeân ngaønh Saûn phuï
khoa, Tröôøng Ñaïi hoïc Y döôïc TP Hoà Chí Minh. .
4. Leâ Minh Chính (2010), Thöïc traïng thieáu maùu ôû phuï nöõ Saùn
Dìu trong thôøi kyø mang thai taïi huyeän Ñoàng Hyû, tænh Thaùi 14. TTYTDP huyeän Leä Thuûy (2015), Baùo caùo coâng taùc phoøng
Nguyeân vaø hieäu quaû cuûa caùc bieän phaùp can thieäp, Luaän aùn choáng soát reùt 9 thaùng ñaàu naêm 2015 cuûa TTYTDP Leä Thuûy,
Tieán só Y hoïc, Tröôøng Ñaïi hoïc Y Thaùi Nguyeân. Leä Thuûy, Quaûng Bình.
5. Nguyeãn Vaên Hoøa vaø caùc coäng söï. (2013), “Kieán thöùc veà 15. TTYTDP huyeän Leä Thuûy (2015), Hoaït ñoäng chaêm soùc
phoøng choáng thieáu maùu ôû PNCT vaø cho con buù taïi TP Hueá”, baø meï vaø tình hình söùc khoûe treû em, Leä Thuûy, Quaûng Bình.
Taïp chí Y hoïc thöïc haønh(911).
16. UNICEF (2009), Söùc khoûe baø meï vaø treû sô sinh, Tình
6. Leâ Thò Hôïp vaø Leâ Danh Tuyeân (2010), Tình hình thieáu vi traïng treû em treân theá giôùi.
chaát dinh döôõng, Toång ñieàu tra dinh döôõng 2009-2010, Vieän
17. UNICEF (2014), Baùo caùo khaûo saùt söï haøi loøng cuûa ngöôøi
Dinh döôõng, Nxb Y hoïc, Haø Noäi, 72-73.
daân ñoái vôùi dòch vuï y teá tuyeán xaõ tænh Ñieän Bieân 2013, Ñieän
7. Traàn Xuaân Mai vaø caùc coäng söï. (2010), Kyù sinh truøng y Bieân.
hoïc, Nxb Y hoïc.
8. Nguyeãn Xuaân Ninh vaø caùc coäng söï. (2012), Tình traïng
Tieáng Anh:
thieáu maùu vaø thieáu saét ôû treû em vaø phuï nöõ taïi 6 tænh mieàn nuùi
phía Baéc, mieàn Trung vaø Taây Nguyeân naêm 2009, Kyû yeáu Hoäi 18. F.I. Buseri et al. (2008), “Prevalence and risk factors
nghò Meâ koâng Sante laàn thöù 3, Haø Noäi, tr. 110. of anemia among pregnant women in Nigeria”, The Open
Hematology Journal. 2, pg. 14-19.
9. Voõ Thò Thu Nguyeät vaø caùc coäng söï. (2008), “Khaûo saùt tình
traïng thieáu saét trong 3 thaùng nöõa thai kyø vaø caùc yeáu toá lieân 19. Sant R. Pasricha, Sonia R. Caruana and Tran Q. Phuc
quan taïi Beänh vieän Ñaïi hoïc Y döôïc TP Hoà Chí Minh”, Taïp (2008), “Anemia, Iron Deficiency, Meat Consumption, and
chí Y hoïc TP Hoà Chí Minh. 12(1), tr. 162-170. Hookworm Infection in Women of Reproductive Age In
Northwest Vietnam”, Am.J.Trop. Med. Hy. 78(3), pg. 375-
10. Ñaëng Oanh vaø caùc coäng söï. (2009), “Tình traïng thieáu maùu
381.
dinh döôõng cuûa phuï nöõ mang thai ngöôøi daân toäc thieåu soá taïi
tænh Ñaék Laék, naêm 2008”, Taïp chí Dinh döôõng vaø thöïc phaåm 20. WHO (2008), WHO Global Database on Anaemia,
5(2), tr. 24-31. Worldwide prevalence of anaemia 1993-2005.
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2017, Soá 44 11
nguon tai.lieu . vn
