Xem mẫu
- Thuật Nói Chuyện Hằng Ngày Hoàng Xuân Việt Ph
ần 029
Phải Biết Khen
Trước hết, chúng tôi muốn bạn hiểu đúng tiếng "khen".
Khen để thu tâm trong câu chuyện không phải nịnh. Người
nịnh là người có tâm hồn đê mạt, tự hạ mình để tôn thờ giả
dối kẻ khác, hầu tìm một lợi ích nào, chúng tôi nhớ một câu:
"Mọi tên nịnh nọt đều sống nhờ kẻ nghe theo nó" Thật là
những lời biểu lộ được hết bụng dạ tiểu nhân của kẻ nịnh.
Ngọn lưỡi của người nịnh, không phải là ngọn lưỡi khen
người mà chúng tôi muốn bạn có.
Khen đây là một đức tính họa hiếm, như bông hoa thơm
dịu khó kiếm. Nó là kết quả của đầu óc khôn ngoan, thành
thật, tự chủ, khoan từ, tế nhị.
Trong câu chuyện, rất nhiều người không biết coi nó
như bí quyết để thu tâm. Không ít kẻ dùng nó quá lố, thành
ra người vụng xã giao. Chúng tôi muốn bạn khôn khéo sử
dụng nó, như chiếc chìa khóa thần diệu để mở mọi cửa
lòng.
Mà làm sao cho lời khen có hiệu quả mong muốn. Phải
có những đức tính mà chúng tôi vừa kể trên.
Có màu sắc khôn ngoan. Người lặn lội nhiều với đời,
sau cùng nhận thấy con người rất yếu với lời khen. Bạn
- chắc từng thấy nhiều em bé giúp bạn làm một việc gì, mà
bạn khen giỏi, chúng làm đổ mồ hôi hột mà cũng không rên
khổ. Mà không phải con nít thích lời khen. Washington lấy
làm sung sướng khi ai gọi ông là "Đại Tổng Thống Hoa Kỳ".
Còn Victor Hugo, lúc nào cũng muốn tên mình được đặt thế
Paris. Trong cuộc sống hàng ngày, quan sát một chút, bạn
thấy không biết bao nhiêu người cao tuổi, ăn học rộng, vẫn
thèm lời khen. Biết tâm lí bất diệt ấy, người khôn ngoan
dùng lời khen để làm thỏa dạ những kẻ họ giao tiếp.
Có màu sắc thành thật. Ở trên chúng tôi đã muốn bạn
phân biệt đức tánh khen ngợi với sự dua nịnh. Dua nịnh giả
dối, còn đức tánh khen do sự thành tâm. Bạn nhận rằng,
người nói chuyện với bạn có những khuyết điểm cũng như
ưu điểm. Bạn không mù quáng đâu. Nhưng bởi ưu điểm của
họ, làm bạn quí phục họ nên bạn mới nói cho họ biết tâm
trạng của bạn. Tài đức bạn nhận ở họ có thật, mà niềm quí
phục trong lòng bạn cũng thật. Ở đời ai mà không sung
sướng nghe những lời khen như vậy.
Do con người tự chủ. Bạn để ý điều này là khen ai một
cách thành thật không phải dễ như nhiều người tưởng. Nịnh
thì không có gì. Cứ gán cho kẻ khác đủ thứ tài đức họ không
có, và tâm hồn thì coi rẻ họ. Còn khen thật, phải tự chủ.
Phải dẹp đi tính tự ái, mới mong khiêm tốn nhận cái hơn ở
người. Mỗi lần bạn khen ai, là bạn chịu rằng, kẻ ấy có
phần bằng bạn hay hơn bạn. Mà khi bạn chịu cách thành
thật như vậy, bạn bắt mình lép xuống, làm kẻ mình khen
nổi bật lên. Người được khen có sẵn thị dục huyên ngã, thấy
bạn gãi ngay chỗ ngứa, tự nhiên thích bạn.
- Mang tính chất khoan tử. Khi buông lời khen ngợi, bạn
phải có lòng vị tha. Bạn không thích nhận ở kẻ khác những
khuyết điểm, ưa tha thứ lỗi lầm của họ và chân thành ca
ngợi những ưu điểm của họ.
Tế nhị. Nhưng không phải lúc nào cũng khen, ở đâu cũng
khen, thấy cái gì cũng khen và gặp ai cũng khen. Bạn có đầu
óc tế nhị, bạn không quá hà tiện lời khen, nhưng phải xài
đúng lúc, đúng người. Và những điều bạn khen, ai cũng phải
chịu là đáng ca tụng. Sự tế nhị của bạn, cũng cầm cương
cho ngọn lưỡi của bạn. Kẻ kém lương tri khen quá lố, thành
ra ngạo nghễ, khiến người được khen phải đỏ mặt. Bạn
không như họ. Lời bạn khen rất xứng với công lao, tài đức
kẻ khác, vừa đủ tỏ rằng bạn kính phục họ. Vậy trong câu
chuyện, bạn đừng tiếc những lời khen hàm súc những đức
tính trên. Khen nào tốn tiền bạc gì đâu, nhưng nếu bạn biết
dùng nó, đời sống bạn sẽ được nhiều cái lợi do thiện cảm
của bạn, gieo ở người nói chuyện với bạn. Trên đời, kẻ
nịnh có nhiều, mà kẻ không biết khen cũng không ít. Một
đàng làm cho người ta ngượng, một đàng làm cho người ta
buồn. Con người luôn luôn muốn thiên hạ nhận mình có
công lao, có giá trị. Một khi ai buông lời khen đúng chổ, con
người nghe tâm hồn lâng lâng. Bạn là người khéo sử dụng
lời khen. Bạn tập can đảm, buông những lời thành thật tán
dương người nói chuyện với bạn. Bạn sẽ nắm tâm hồn họ.
Sự khen ngợi, không phải chỉ căn cứ ở một đôi tiếng bạn
thốt ra, để làm nổi bật những ưu điểm của kẻ khác. Bạn có
thể nhìn nhận cái hay của họ, bằng cách bạn che lấp mình đi
- khi nói chuyện. Gặp vấn đề nào, kẻ đàm luận với mình
không hiểu, bạn đừng giành nói, hãy để họ tỏ bày. Bạn nên
mở đầu: "Xin ngài dùng kinh nghiệm của mình chỉ cho
biết... nhờ sức học vấn uyên thâm của ngài, ngài cắt nghĩa
cho..." Những tiếng ấy, vừa có giá trị khiêu khích kẻ khác
nói, vừa khen họ. Trong khi họ nói, bạn đừng quên có thái
độ, có gương mặt biểu lộ sự đồng tình của bạn. Thỉnh
thoảng dùng cái ngó, hay nói vài lời tán dương câu chuyện
của họ. Những bí quyết gây thiện cảm này xin bạn đừng
tưởng ai làm cũng được. Phải lâu ngày luyện tập, người ta
mới biết lúc nào nên sử dụng chúng một cách tinh tế cho
người được khen mến yêu mình.
[Phần Trước] [Phần Kế]
nguon tai.lieu . vn