Xem mẫu
- cßn chưa râ.
2.1.2. Néi tiÕt
ư Tæn thư¬ng vïng h¹ ®åi g©y ¨n nhiÒu: vïng h¹ ®åi cã vai trß
®iÒu hßa ¨n
uèng, vai trß cña “nót leptine ư neuropeptide Y” (NPY)
NPY la mét neuropeptid tõ vïng h¹ ®åi, la chÊt kÝch thÝch ¨n m¹nh
nhÊt.
Sù tiÕt chÊt nay ®ưîc ®iÒu hßa mét phÇn bëi leptin øc chÕ sù tiÕt
NPY.
Leptin la mét hormon do m« mì tiÕt ra, th«ng tin cho vïng h¹ ®åi
vÒ møc
®é khèi mì, do ®ã nã la mét chØ ®iÓm.
Trong mét sè trưêng hîp ngo¹i lÖ bÐo ph× gia ®×nh, ngưêi ta còng
®· ghi
nhËn ®ét biÕn gen leptin va thô thÓ cña nã.
ư Suy sinh dôc gi¶m gonadotropin hormon g©y héi chøng mËp ph×
ư sinh
dôc (Babinski ư Froehlich).
- ư Suy gi¸p.
ư Cưêng vá thưîng thËn (Cushing).
369
Copyright@Ministry Of Health
ư U tôy tiÕt insulin, thưêng la u lanh, mËp la do insulin lam h¹
®ưêng
huyÕt ®ãi ph¶i ¨n nhiÒu.
2.1.3. Do c¸c bÖnh hiÕm gÆp
ư Héi chøng Laurence ư Moon ư Biedl ư Bardet.
ư Héi chøng Prader ư Willi.
2.2. Sinh bÖnh häc cña bÐo ph×
BÐo ph× chØ x¶y ra khi cã sù mÊt qu©n b×nh gi÷a cung cÊp thøc ¨n
va tiªu
tèn n¨ng lưîng, khi sù cung cÊp n¨ng lưîng vưît tréi h¬n sù tiªu
hao n¨ng
lưîng lam cho c¸n c©n thu ư chi n¨ng lưîng lu«n mÊt c©n ®èi theo
chiÒu hưíng
- tÝch tô l¹i va ø ®äng. Hay nãi mét c¸ch kh¸c h¬n la sù mÊt c©n ®èi
trong c¸ch
¨n uèng va sù chËm trÔ trong chuyÓn hãa n¨ng lưîng.
2.2.1. MÊt c©n ®èi trong c¸ch ¨n uèng
ư ¡n qu¸ møc cÇn thiÕt va thøc ¨n Ýt thay ®æi, qu¸ nhiÒu chÊt bÐo,
Ýt thøc
¨n lo¹i sinh nhiÖt nhanh (protid).
ư Nguyªn nh©n cña sù mÊt c©n ®èi nay cã thÓ do mét rèi lo¹n t¹i
h¹ ®åi:
trung t©m chØ huy c¶m gi¸c ®ãi ư no, mét sù gi¶m tiÕt serotonin
ma hËu
qu¶ la lam mÊt c¶m gi¸c no.
2.2.2. ChËm trÔ trong chuyÓn hãa n¨ng lưîng
Nguyªn nh©n chñ yÕu la Ýt ho¹t ®éng thÓ lùc.
Tuy nhiªn 2 yÕu tè nãi trªn biÓu hiÖn víi nhiÒu møc ®é kh¸c nhau:
ư §Çy ®ñ như trưêng hîp ngưêi ¨n nhiÒu va chuyÓn hãa gi¶m.
- ư Kh«ng ®Çy ®ñ la trưêng hîp ngưêi ¨n Ýt, nhưng chuyÓn hãa l¹i
chËm trÔ
nhiÒu.
3. CHÈN §O¸N
3.1. ChÈn ®o¸n theo y häc hiÖn ®¹i
3.1.1. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh
ư BÐo ph× ®ưîc x¸c ®Þnh khi BMI > 27.
ư BÐo ph× ®ưîc x¸c ®Þnh khi c©n nÆng > 20% c©n nÆng lý tưëng lý
thuyÕt
(c«ng thøc Lorentz).
ư Nh»m nhËn diÖn ®ưîc sù ph¸t triÓn ¶nh hưëng cña bÐo ph× ®èi
víi:
+ C¬, xư¬ng, khíp: lo·ng xư¬ng, biÕn d¹ng xư¬ng khíp, tho¸i
hãa khíp.
370
Copyright@Ministry Of Health
+ Tim m¹ch: t¨ng HA, viªm t¾c ®éng m¹ch chi dưíi.
- + H« hÊp: suy h« hÊp, viªm phÕ qu¶n m¹n, héi chøng Pickwick.
ư §¸nh gi¸ bÐo ph×:
+ §¸nh gi¸ bÐo ph× qua chØ sè BMI như sau:
BMI L©m sang
§é I 25ư30 Thõa c©n
§é II 31ư35 BÐo ph× nhÑ
§é III 36ư40 BÐo ph× võa
§é IV > 40 BÐo ph× nÆng
+ X¸c ®Þnh kiÓu bÐo ph×:
KiÓu nam: m« mì tËp trung ë nöa trªn c¬ thÓ: cæ, vai, tay, bông.
KiÓu n÷: m« mì tËp trung ë phÇn dưíi c¬ thÓ: eo, m«ng, ®ïi.
ư CËn l©m sang: thùc hiÖn nh»m môc ®Ých chÈn ®o¸n c¸c nguy c¬
trªn
bÖnh nh©n bÐo ph×. C¸c xÐt nghiÖm thưêng quy bao gåm:
+ Cholesterol m¸u (toan phÇn, HDL, LDL), triglycerid m¸u.
+ Chøc n¨ng gan.
- + Chøc n¨ng thËn.
+ §ưêng huyÕt, acid uric, phosphokinase.
NghiÖm ph¸p t¨ng ®ưêng huyÕt nÕu cã nghi ngê
3.1.2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
ư Phï:
+ Do suy tim, do héi chøng thËn hư, do x¬ gan… c¨n cø vao bÖnh
c¶nh
l©m sang.
+ Phï chu kú kh«ng râ nguyªn nh©n: cã liªn quan ®Õn chu kú kinh
nguyÖt, yÕu tè t©m lý va thay ®æi sè c©n trong ngay.
ư Héi chøng Cushing:
+ Líp mì khu tró ë mÆt ư cæ ư th©n chø kh«ng ®ång ®Òu.
+ Lưîng cortisol m¸u buæi s¸ng (8 giê) thưêng cao do cưêng
thưîng thËn
chøc n¨ng øc chÕ ®ưîc b»ng nghiÖm ph¸p Nugent, chu kú tiÕt
cortisol
trong ngay vÉn b×nh thưêng tøc kh«ng t¨ng vao buæi chiÒu.
- + U mì: kh«ng t¨ng c©n, khèi mì khu tró, biÕn d¹ng (ph¶i phÉu
thuËt).
371
Copyright@Ministry Of Health
3.2. ChÈn ®o¸n theo y häc cæ truyÒn
3.2.1. BÐo ph× thÓ ®am thÊp nhiÖt
ư ThÓ tr¹ng mËp, ch©n tay nÆng nÒ.
ư Ngùc bông ®Çy khã chÞu.
ư î h¬i, nuèt chua.
ư Chãng mÆt, nÆng ®Çu.
ư TiÓu Ýt, mau vang sËm; ¨n mau ®ãi, miÖng kh¸t, thÝch uèng m¸t.
ư ChÊt lưìi ®á, rªu vang day.
3.2.2. ThÓ can vưîng, tú suy
ư ThÓ tr¹ng mËp bÖu, bông to trưíng ®Çy, ngùc nÆng.
ư TiÓu tiÖn rÊt Ýt.
ư §¹i tiÖn kh«ng dÔ chÞu.
nguon tai.lieu . vn
