Xem mẫu
- Người già, phổi cũng già theo
Viêm phổi là bệnh người già thường gặp. Những người có nguy cơ là người có thể
trạng kém suy yếu, gầy còm, nghiện rượu, mắc các bệnh mạn tính, bệnh đái tháo
đường và sau khi bị cúm. Bệnh phổi cấp tính cũng là một trong những nguyên nhân
tử vong chính của người già.
Tại sao người cao tuổi dễ bị viêm phổi?
Phổi lúc về già bị giảm cả về khối lượng và thể tích, trở nên ít di động. Độ đàn hồi thành
phế nang bị giảm và bị giãn hẳn ra. Khi lão hóa dung tích chung bị giảm đặc biệt giảm
dung tích sống (DTS) của phổi. Theo tính toán, trên người Việt Nam, DTS của nam giới
lúc 25 tuổi là 3,82 lít, lúc 60 - 64 tuổi chỉ còn lại 2,57 lít. Giảm DTS liên quan với giảm
khả năng di động của lồng ngực và lực cơ hô hấp cũng như khả năng thông hành của phế
quản và độ đàn hồi của phổi. Hậu quả của những biến đổi này sẽ gây nên giảm thông khí
tối đa và dự trữ thông khí phổi, cho nên lúc về già dễ xuất hiện khó thở khi hoạt động
căng thẳng (gắng sức); sự suy giảm thông khí phổi sẽ đưa đến tích góp nhiều bụi phổi,
khó khăn hơn khi muốn khạc nhổ, không tạo đủ áp lực để đưa dị vật ra khỏi phế quản.
Tăng nguy cơ bị các bệnh viêm nhiễm phế quản và phổi, cung cấp ôxy cho cơ thể bị
giảm. Đồng thời cũng giảm độ bão hòa ôxy máu động mạch. Hơn nữa về già có các cơ
chế bù làm tăng chức năng hệ hô hấp, thí dụ thở nhanh làm tăng thông khí phổi. Trong
điều kiện nghỉ ngơi những cơ chế này đảm bảo trao đổi khí bình thường giữa phổi và môi
trường ngoài. Tuy nhiên khả năng thích nghi và dự trữ của chúng lúc tuổi cao bị hạn chế.
- Thủ phạm gây bệnh
Có loại không do vi khuẩn và có loại do vi khuẩn.
- Bệnh phổi không do vi khuẩn: có thể gặp tuy không nhiều viêm phổi và viêm phế quản
phổi do Ricketsia, bệnh virut do chim, bệnh phổi do Adenovirus, do các bệnh virut phát
ban và nhất là bệnh phổi do mycoplasma pneumoniae. Nguy hiểm hơn cả là bệnh phổi do
cúm.
- Bệnh phổi do vi khuẩn: tuy vẫn còn các bệnh phổi do phế cầu nhưng hiện nay cần chú ý
hơn đến tụ cầu và liên cầu. Ngoài ra còn có các vi khuẩn gram (-) E.coli... Trên những
bệnh nhân dùng kháng sinh và corticoid dài ngày
có thể gặp nấm phổi.
Những biểu hiện viêm phổi ở
người cao tuổi
Viêm phổi ở người cao tuổi có đặc
điểm lâm sàng là âm thầm không
rầm rộ, không điển hình, không rõ
ràng. Người bệnh không sốt cao, ít
khi rét run, ho ít, nhẹ, khạc đờm
- không nhiều, thường cũng chỉ như Xử trí như thế nào?
mọi ngày hoặc tăng hơn chút ít nên
Tùy nguyên nhân và tình trạng bệnh. Thể nhẹ có
ít chú ý, người trong gia đình cũng
thể chữa trị, theo dõi tại nhà. Các thể nặng phải
ít quan tâm. Thở có thể nhanh, thở
được điều trị theo dõi tại viện.
gấp hơn bình thường. Dấu hiệu khó
thở thường nổi trội hơn trong viêm - Điều trị nguyên nhân: nguyên nhân thường do
phổi; nghe phổi có nhiều ran ẩm rải các vi khuẩn cư trú ở răng miệng, họng mũi, loại
rác khắp hai phổi, không có biểu phế cầu khuẩn, hemophilus influenzae... Nguyên
hiện của hội chứng đông đặc tập tắc là dùng kháng sinh sớm, phổ rộng.
trung ở một thùy phổi. Các tiếng
thở bất thường có thể tập trung - Điều trị triệu chứng: Dùng các thuốc giảm ho nếu
nhiều hơn ở các thùy dưới của phổi; người bệnh ho nhiều, chú ý dùng loại không chứa
chụp Xquang phổi có thể thấy opium, không có tác dụng kháng histamin có thể
nhiều hình ảnh mờ rải rác hoặc tập gây ngủ, giảm phản xạ ho khạc như catabex,
trung hơn ở vùng đáy phổi nhưng mucitux, silomat... dùng aspirin (pH8), aspegic nếu
không có hình tam giác thường sốt; khó thở dùng các thuốc chống khó thở và trợ
thấy trong viêm phổi do phế cầu ở tim mạch.
lứa tuổi thanh niên và trung niên;
Chăm sóc người bệnh rất quan trọng: Cho uống
xét nghiệm máu thấy số lượng bạch
nhiều nước giúp loãng đờm dễ khạc và hạ sốt
cầu tăng không nhiều, hồng cầu có
(dung dịch oresol, nước hoa quả, nước rau...);
thể hơi tăng... Các dấu hiệu cần chú
truyền dịch nếu cần; giữ ấm cho bệnh nhân, nơi
ý khác là tình trạng tinh thần có thể
nằm của bệnh nhân cần thoáng, ấm, khô ráo,
suy giảm một cách bất thường nhất
không có gió lùa và yên tĩnh; cần có chế độ nuôi
là ở những người cao tuổi, có thể lú
dưỡng thích hợp tùy từng giai đoạn bệnh (giai
lẫn, rối loạn tâm thần, rối loạn tiêu
đoạn đầu ăn lỏng hoặc nửa lỏng, sau đó ăn đặc
hóa, bỏ ăn.
dần).
Phòng bệnh
Như trên đã nói, viêm phổi người già hay gặp ở người có thể trạng kém, mắc bệnh mạn
tính sau cúm... do vậy phải tích cực điều trị bệnh mạn tính, bệnh viêm mũi họng, răng
miệng. Nếu có điều kiện nên tiêm phòng vaccin chống phế cầu, vaccin đa giá chống cúm.
- Người bệnh phải tuyệt đối bỏ thuốc lá, thuốc lào, không uống rượu, bia quá mức, giữ gìn
sức khỏe tránh để lạnh.
nguon tai.lieu . vn
