Xem mẫu
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015
NGHIÊN CỨU VAI TRÒ D-DIMER TRONG CHẨN ĐOÁN
HUYẾT KHỐI TĨNH MẠCH NÃO
Phạm Ngọc Hoa*; Lê Văn Minh*; Phan Việt Nga**; Trần Thanh Tùng*
TÓM TẮT
Mục tiêu: đánh giá vai trò của D-dimer trong chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch não (HKTMN).
Đối tượng: 58 bệnh nhân (BN) ≥ 16 tuổi đƣợc chẩn đoán HKTMN tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ
tháng 1 - 2010 đến 5 - 2012. Trong nhóm tham chiếu, chọn ngẫu nhiên 57 ngƣời khám sức
khỏe định kỳ tại Phòng khám, Bệnh viện Chợ Rẫy. Phương pháp: nghiên cứu tiến cứu, mô tả
cắt ngang. Kết quả: nồng độ trung bình của D-dimer ở nhóm bệnh cao hơn nhiều so với nhóm
tham chiếu (1.890,92 ± 309,03 so với 146,19 ± 15,55 µg/l). Nếu chọn điểm ngƣỡng D-dimer
≥ 302 µg/l, ở nhóm bệnh có 91,33% và nhóm tham chiếu có 10,6% dƣơng tính với xét nghiệm
D-dimer. Có tƣơng quan nghịch về nồng độ của D-dimer với thang điểm Glasgow và thời điểm
của bệnh HKTMN. Kết luận: D-dimer có giá trị cao trong chẩn đoán HKTMN. Có tƣơng quan
nghịch về nồng đồ của D-dimer với thang điểm Glasgow và thời điểm của bệnh HKTMN.
* Từ khóa: Huyết khối tĩnh mạch não; Xét nghiệm D-dimer.
Studying the Role of D-dimer Measurement in Diagnosis of Cerebral
Venous Thrombosis
Summary
Objective: To evaluate the role of D-dimer test in diagnosis of cerebral venous thrombosis.
Subjects: 58 patients ≥ 16 years of age were diagnosed cerebral venous thrombosis at Choray
Hospital during January, 2010 to May, 2012. In the control group, we randomly selected 57
patients with a periodic health examination at Choray Hospital. Methods: The prospective,
cross-sectional descriptive study. Results: The mean ± SD titers of D-dimer test in patients with
cerebral venous thrombosis was higher than control group (1,890.92 ± 309.03 vs 146.19 ±
15.55 µg/L), which were statistically meaningful (p < 0.000). If we selected the cut off level of
D-dimer test at 302 µg/L, positive D-dimer test was found in 91.33% of thrombotic and 10.6% of
non-thrombotic patients. There was a significant negative correlation between D-dimer levels
and duration of symptoms and Glasgow coma scale. Conclusions: D-dimer test has high
sensitivity value. There was a significant negative correlation between D-dimer levels and
duration of symptoms and Glasgow coma scale.
* Key words: Cerebral venous thrombosis; D-dimer test.
* Bệnh viện Chợ Rẫy
** Bệnh viện Quân y 103
Người phản hồi (Corresponding): Phan Việt Nga (dr.vietnga@gmail.com)
Ngày nhận bài: 30/01/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 15/02/2015
Ngày bài báo được đăng: 06/03/2015
23
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015
ĐẶT VẤN ĐỀ
Huyết khối tĩnh mạch não chiếm tỷ lệ
0,5% của bệnh đột quỵ. Theo một số
nghiên cứu ở Anh, tỷ lệ bệnh HKTMN là
4/1 triệu dân, ở các nƣớc đang phát triển
có khoảng 4,5 BN HKTMN/10.000 dân.
Đo nồng độ D-dimer, một sản phẩm
của sự thoái hóa fibrin, đã đƣợc chứng
minh là một công cụ chẩn đoán rất hữu
ích trong việc quản lý BN nghi ngờ huyết
khối tĩnh mạch sâu và/hoặc thuyên tắc
phổi. Trong công bố gần đây của Hiệp hội
Tim mạch và Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ,
các tác giả cho rằng khi lƣợng D-dimer
bình thƣờng có thể trợ giúp xác định BN
với một xác suất thấp bị HKTMN. Tuy
nhiên, mức độ chắc chắn và bằng chứng
về các đề xuất này chƣa cao, chỉ có một
vài nghiên cứu về vấn đề này nên kết
luận không rõ ràng. Hiện nay, ở nƣớc ta
chƣa có một nghiên cứu nào công bố
về giá trị của D-dimer trong chẩn đoán
HKTMN. Vì vậy, cần phải có nghiên cứu
tại Việt Nam về vai trò của D-dimer trong
HKTMN. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu
nhằm: Đánh giá vai trò của D-dimer trong
chẩn đoán HKTMN.
ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
1. Đối tƣợng nghiên cứu.
58 BN ≥ 16 tuổi đƣợc chẩn đoán HKTMN
tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 1 - 2010
đến 5 - 2012. Nhóm tham chiếu chọn ngẫu
nhiên 57 ngƣời khám sức khỏe định kỳ
tại Phòng khám, Bệnh viện Chợ Rẫy.
24
2. Phƣơng pháp nghiên cứu.
Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang.
Dùng kỹ thuật đo độ đục miễn dịch ngƣng
kết vi hạt (Microlatex Immunoturbidimetric
Assays). Đây là phƣơng pháp xét nghiệm
mới và chính xác hơn so với các phƣơng
pháp trƣớc đây. Phƣơng pháp này đƣợc
xem nhƣ kết hợp giữa ƣu điểm của xét
nghiệm ELISA nên chính xác, nhanh chóng
và đơn giản.
Bệnh phẩm: huyết tƣơng của BN.
Quy trình: lấy máu tĩnh mạch BN, cho
máu vào trong tuýp có sẵn tại mỗi khoa,
sau đó đƣa tới Phòng Xét nghiệm Sinh
hóa, Bệnh viện Chợ Rẫy. Máy: ACL 7000
(sản xuất tại Thành phố Milan, Ý). Kết quả:
đơn vị tính µg/l hay ng/ml.
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bảng 1: Nồng độ D-dimer (µg/l) của BN
nghiên cứu.
D-DIMER (µg/l)
Trung bình
Độ lệch chuẩn
Số quan sát
NHÓM BỆNH
NHÓM
THAM CHIẾU
1.890,92
146,19
309,03
15,55
58
57
Khoảng tin cậy 95% 1.272,95 - 2.509
115,03 - 177,35
(T-test phương sai không đồng nhất:
t = -5,63; p = 0,000)
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015
Khác biệt có ý nghĩa thống kế về nồng
độ trung bình của D-dimer ở nhóm bệnh
cao hơn nhóm chứng (1.890,92 ± 309,03
so với 146,19 ± 15,55), p < 0,000.
Bảng 2: D-dimer tại ngƣỡng ≥ 302 µg/l.
D-DIMER
(µg/l)
SỐ BN
Nhóm
bệnh
Nhóm
tham chiếu
TỔNG
SỐ
≥ 302
53
6
14 ngày
6
1.531,43 ± 561
Tổng số
58
1.890,92 ± 309,03
(p = 0,025)
Nồng đồ D-dimer có khuynh hƣớng giảm
dần với thời gian diễn tiến của bệnh, sự
khác biệt có ý nghĩa thống kê.
( 2 = 4,25; p = 0,372)
Khác biệt không có ý nghĩa thống kê về
nồng độ trung bình của D-dimer với giới.
Bảng 7: Nồng độ D-dimer với dấu hiệu
tổn thƣơng thần kinh.
CÓ DẤU HIỆU TỔN
THƢƠNG NÃO KHU TRÚ
(Spearman rank correlation rs = -0,76;
SỐ
BN
X ± SD
Có
45
1.917,63 ± 343,11
Không
13
1.798,45 ± 298,32
Tổng số
58
1.890,92 ± 309,03
( 2 = 1,56; p = 0,156)
26
p = 0,025)
Biểu đồ 2: Tƣơng quan giữa D-dimer với
thời gian diễn biến bệnh.
Có mối tƣơng quan nghịch, nồng độ
D-dimer càng thấp khi thời gian diễn tiến
bệnh kéo dài hơn.
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015
BÀN LUẬN
1. So sánh nồng độ trung bình D-dimer.
Trong nghiên cứu của chúng tôi, xét
nghiệm đo nồng độ D-dimer trong máu
thực hiện trên 58 BN nhóm bệnh trƣớc
điều trị thuốc kháng đông và nhóm tham
chiếu (57 ngƣời tự nguyện) thực hiện
xét nghiệm này. So sánh nồng độ trung
bình với các tác giả trong và ngoài nƣớc.
Bảng 9: Nồng độ D-dimer theo một số
nghiên cứu [X ± SD (µg/l)].
NGHIÊN
CỨU
Bành Quốc Đại
Kosinski
Crassard
Ghaffarpour
Chúng tôi
NHÓM
BỆNH
1.159,8 ±
327,01
2.052 ±
1286
1521 ±
938
1.380 ±
920
1.890,92 ±
309,03
THAM
CHIẾU
680,29 ±
457,74
375 ±
368
*
388 ±
205
146,19 ±
15,55
p
0,0003
0,001
*
= 0,001
< 0,000
(*Không báo cáo)
Nghiên cứu của chúng tôi, nồng độ
trung bình D-dimer ở nhóm bệnh cao hơn
nhiều so với nhóm tham chiếu (1.890,92
so với 146,19), sự khác biệt có ý nghĩa
thống kê (p < 0,000). Thời điểm xét
nghiệm trung bình trên BN sau khởi phát
là 10,24 ± 9,67.
Nồng độ D-dimer nhóm bệnh trong
nghiên cứu này thấp hơn của Kosinski và
CS, nhƣng cao hơn của Bành Quốc Đại,
Crassard, Ghaffarpour, còn nồng độ
D-dimer trong nhóm tham chiếu lại thấp
nhất so với 4 tác giả.
27
Điều này cho thấy, trong nƣớc chƣa có
nghiên cứu về giá trị xét nghiệm D-dimer
trên BN HKTMN, nên chúng tôi so sánh
với nghiên cứu của Bành Quốc Đại về giá
trị của D-dimer trên 15 BN có huyết khối
tĩnh mạch sâu điều trị tại Bệnh viện Chợ
Rẫy. Nồng độ trung bình của nhóm bệnh
cao hơn so với nghiên cứu của Bành
Quốc Đại (1.890,92 so với 1.159,8), còn
ở nhóm chứng thấp hơn so với Bành Quốc
Đại (146,19 so với 680,29). Sự khác biệt
này có thể do hai loại bệnh khác nhau,
đặc biệt là trong nhóm chứng của Bành
Quốc Đại chọn từ những BN đang nằm
điều trị trong các khoa nội tại Bệnh viện
Chợ Rẫy với thời gian nằm viện ít nhất
7 ngày, điều này cũng khác với nhóm
chứng trong nghiên cứu của chúng tôi,
đó là những ngƣời khỏe mạnh.
So sánh kết quả nghiên cứu của Kosinski,
Crassard, Ghaffarpour, chúng tôi thấy
nồng độ trung bình của nhóm bệnh của
chúng tôi thấp hơn so với Kosinski
(1.890,92 so với 2.052), nhƣng cao hơn
của Crassard (1.890,92 so với 1.521)
và Ghaffarpour (1.890,92 so với 1.380),
còn nồng độ trung bình của nhóm tham
chiếu trong nghiên cứu này thấp hơn
so với Kosinski (146,19 so với 375) và
Ghaffarpour (146,19 so với 388). Chúng
tôi nhận thấy, độ lệch chuẩn trong nhóm
bệnh của Kosinski (1.286), Crassard (938)
và Ghaffarpour (920) rất cao (1.286).
Sự khác biệt nồng độ D-dimer trong
nghiên cứu này so với các tác giả có thể
giải thích: thứ nhất, bản chất đo nồng độ
nguon tai.lieu . vn
NGHIÊN CỨU VAI TRÒ D-DIMER TRONG CHẨN ĐOÁN
HUYẾT KHỐI TĨNH MẠCH NÃO
Phạm Ngọc Hoa*; Lê Văn Minh*; Phan Việt Nga**; Trần Thanh Tùng*
TÓM TẮT
Mục tiêu: đánh giá vai trò của D-dimer trong chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch não (HKTMN).
Đối tượng: 58 bệnh nhân (BN) ≥ 16 tuổi đƣợc chẩn đoán HKTMN tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ
tháng 1 - 2010 đến 5 - 2012. Trong nhóm tham chiếu, chọn ngẫu nhiên 57 ngƣời khám sức
khỏe định kỳ tại Phòng khám, Bệnh viện Chợ Rẫy. Phương pháp: nghiên cứu tiến cứu, mô tả
cắt ngang. Kết quả: nồng độ trung bình của D-dimer ở nhóm bệnh cao hơn nhiều so với nhóm
tham chiếu (1.890,92 ± 309,03 so với 146,19 ± 15,55 µg/l). Nếu chọn điểm ngƣỡng D-dimer
≥ 302 µg/l, ở nhóm bệnh có 91,33% và nhóm tham chiếu có 10,6% dƣơng tính với xét nghiệm
D-dimer. Có tƣơng quan nghịch về nồng độ của D-dimer với thang điểm Glasgow và thời điểm
của bệnh HKTMN. Kết luận: D-dimer có giá trị cao trong chẩn đoán HKTMN. Có tƣơng quan
nghịch về nồng đồ của D-dimer với thang điểm Glasgow và thời điểm của bệnh HKTMN.
* Từ khóa: Huyết khối tĩnh mạch não; Xét nghiệm D-dimer.
Studying the Role of D-dimer Measurement in Diagnosis of Cerebral
Venous Thrombosis
Summary
Objective: To evaluate the role of D-dimer test in diagnosis of cerebral venous thrombosis.
Subjects: 58 patients ≥ 16 years of age were diagnosed cerebral venous thrombosis at Choray
Hospital during January, 2010 to May, 2012. In the control group, we randomly selected 57
patients with a periodic health examination at Choray Hospital. Methods: The prospective,
cross-sectional descriptive study. Results: The mean ± SD titers of D-dimer test in patients with
cerebral venous thrombosis was higher than control group (1,890.92 ± 309.03 vs 146.19 ±
15.55 µg/L), which were statistically meaningful (p < 0.000). If we selected the cut off level of
D-dimer test at 302 µg/L, positive D-dimer test was found in 91.33% of thrombotic and 10.6% of
non-thrombotic patients. There was a significant negative correlation between D-dimer levels
and duration of symptoms and Glasgow coma scale. Conclusions: D-dimer test has high
sensitivity value. There was a significant negative correlation between D-dimer levels and
duration of symptoms and Glasgow coma scale.
* Key words: Cerebral venous thrombosis; D-dimer test.
* Bệnh viện Chợ Rẫy
** Bệnh viện Quân y 103
Người phản hồi (Corresponding): Phan Việt Nga (dr.vietnga@gmail.com)
Ngày nhận bài: 30/01/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 15/02/2015
Ngày bài báo được đăng: 06/03/2015
23
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015
ĐẶT VẤN ĐỀ
Huyết khối tĩnh mạch não chiếm tỷ lệ
0,5% của bệnh đột quỵ. Theo một số
nghiên cứu ở Anh, tỷ lệ bệnh HKTMN là
4/1 triệu dân, ở các nƣớc đang phát triển
có khoảng 4,5 BN HKTMN/10.000 dân.
Đo nồng độ D-dimer, một sản phẩm
của sự thoái hóa fibrin, đã đƣợc chứng
minh là một công cụ chẩn đoán rất hữu
ích trong việc quản lý BN nghi ngờ huyết
khối tĩnh mạch sâu và/hoặc thuyên tắc
phổi. Trong công bố gần đây của Hiệp hội
Tim mạch và Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ,
các tác giả cho rằng khi lƣợng D-dimer
bình thƣờng có thể trợ giúp xác định BN
với một xác suất thấp bị HKTMN. Tuy
nhiên, mức độ chắc chắn và bằng chứng
về các đề xuất này chƣa cao, chỉ có một
vài nghiên cứu về vấn đề này nên kết
luận không rõ ràng. Hiện nay, ở nƣớc ta
chƣa có một nghiên cứu nào công bố
về giá trị của D-dimer trong chẩn đoán
HKTMN. Vì vậy, cần phải có nghiên cứu
tại Việt Nam về vai trò của D-dimer trong
HKTMN. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu
nhằm: Đánh giá vai trò của D-dimer trong
chẩn đoán HKTMN.
ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
1. Đối tƣợng nghiên cứu.
58 BN ≥ 16 tuổi đƣợc chẩn đoán HKTMN
tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 1 - 2010
đến 5 - 2012. Nhóm tham chiếu chọn ngẫu
nhiên 57 ngƣời khám sức khỏe định kỳ
tại Phòng khám, Bệnh viện Chợ Rẫy.
24
2. Phƣơng pháp nghiên cứu.
Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang.
Dùng kỹ thuật đo độ đục miễn dịch ngƣng
kết vi hạt (Microlatex Immunoturbidimetric
Assays). Đây là phƣơng pháp xét nghiệm
mới và chính xác hơn so với các phƣơng
pháp trƣớc đây. Phƣơng pháp này đƣợc
xem nhƣ kết hợp giữa ƣu điểm của xét
nghiệm ELISA nên chính xác, nhanh chóng
và đơn giản.
Bệnh phẩm: huyết tƣơng của BN.
Quy trình: lấy máu tĩnh mạch BN, cho
máu vào trong tuýp có sẵn tại mỗi khoa,
sau đó đƣa tới Phòng Xét nghiệm Sinh
hóa, Bệnh viện Chợ Rẫy. Máy: ACL 7000
(sản xuất tại Thành phố Milan, Ý). Kết quả:
đơn vị tính µg/l hay ng/ml.
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bảng 1: Nồng độ D-dimer (µg/l) của BN
nghiên cứu.
D-DIMER (µg/l)
Trung bình
Độ lệch chuẩn
Số quan sát
NHÓM BỆNH
NHÓM
THAM CHIẾU
1.890,92
146,19
309,03
15,55
58
57
Khoảng tin cậy 95% 1.272,95 - 2.509
115,03 - 177,35
(T-test phương sai không đồng nhất:
t = -5,63; p = 0,000)
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015
Khác biệt có ý nghĩa thống kế về nồng
độ trung bình của D-dimer ở nhóm bệnh
cao hơn nhóm chứng (1.890,92 ± 309,03
so với 146,19 ± 15,55), p < 0,000.
Bảng 2: D-dimer tại ngƣỡng ≥ 302 µg/l.
D-DIMER
(µg/l)
SỐ BN
Nhóm
bệnh
Nhóm
tham chiếu
TỔNG
SỐ
≥ 302
53
6
14 ngày
6
1.531,43 ± 561
Tổng số
58
1.890,92 ± 309,03
(p = 0,025)
Nồng đồ D-dimer có khuynh hƣớng giảm
dần với thời gian diễn tiến của bệnh, sự
khác biệt có ý nghĩa thống kê.
( 2 = 4,25; p = 0,372)
Khác biệt không có ý nghĩa thống kê về
nồng độ trung bình của D-dimer với giới.
Bảng 7: Nồng độ D-dimer với dấu hiệu
tổn thƣơng thần kinh.
CÓ DẤU HIỆU TỔN
THƢƠNG NÃO KHU TRÚ
(Spearman rank correlation rs = -0,76;
SỐ
BN
X ± SD
Có
45
1.917,63 ± 343,11
Không
13
1.798,45 ± 298,32
Tổng số
58
1.890,92 ± 309,03
( 2 = 1,56; p = 0,156)
26
p = 0,025)
Biểu đồ 2: Tƣơng quan giữa D-dimer với
thời gian diễn biến bệnh.
Có mối tƣơng quan nghịch, nồng độ
D-dimer càng thấp khi thời gian diễn tiến
bệnh kéo dài hơn.
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015
BÀN LUẬN
1. So sánh nồng độ trung bình D-dimer.
Trong nghiên cứu của chúng tôi, xét
nghiệm đo nồng độ D-dimer trong máu
thực hiện trên 58 BN nhóm bệnh trƣớc
điều trị thuốc kháng đông và nhóm tham
chiếu (57 ngƣời tự nguyện) thực hiện
xét nghiệm này. So sánh nồng độ trung
bình với các tác giả trong và ngoài nƣớc.
Bảng 9: Nồng độ D-dimer theo một số
nghiên cứu [X ± SD (µg/l)].
NGHIÊN
CỨU
Bành Quốc Đại
Kosinski
Crassard
Ghaffarpour
Chúng tôi
NHÓM
BỆNH
1.159,8 ±
327,01
2.052 ±
1286
1521 ±
938
1.380 ±
920
1.890,92 ±
309,03
THAM
CHIẾU
680,29 ±
457,74
375 ±
368
*
388 ±
205
146,19 ±
15,55
p
0,0003
0,001
*
= 0,001
< 0,000
(*Không báo cáo)
Nghiên cứu của chúng tôi, nồng độ
trung bình D-dimer ở nhóm bệnh cao hơn
nhiều so với nhóm tham chiếu (1.890,92
so với 146,19), sự khác biệt có ý nghĩa
thống kê (p < 0,000). Thời điểm xét
nghiệm trung bình trên BN sau khởi phát
là 10,24 ± 9,67.
Nồng độ D-dimer nhóm bệnh trong
nghiên cứu này thấp hơn của Kosinski và
CS, nhƣng cao hơn của Bành Quốc Đại,
Crassard, Ghaffarpour, còn nồng độ
D-dimer trong nhóm tham chiếu lại thấp
nhất so với 4 tác giả.
27
Điều này cho thấy, trong nƣớc chƣa có
nghiên cứu về giá trị xét nghiệm D-dimer
trên BN HKTMN, nên chúng tôi so sánh
với nghiên cứu của Bành Quốc Đại về giá
trị của D-dimer trên 15 BN có huyết khối
tĩnh mạch sâu điều trị tại Bệnh viện Chợ
Rẫy. Nồng độ trung bình của nhóm bệnh
cao hơn so với nghiên cứu của Bành
Quốc Đại (1.890,92 so với 1.159,8), còn
ở nhóm chứng thấp hơn so với Bành Quốc
Đại (146,19 so với 680,29). Sự khác biệt
này có thể do hai loại bệnh khác nhau,
đặc biệt là trong nhóm chứng của Bành
Quốc Đại chọn từ những BN đang nằm
điều trị trong các khoa nội tại Bệnh viện
Chợ Rẫy với thời gian nằm viện ít nhất
7 ngày, điều này cũng khác với nhóm
chứng trong nghiên cứu của chúng tôi,
đó là những ngƣời khỏe mạnh.
So sánh kết quả nghiên cứu của Kosinski,
Crassard, Ghaffarpour, chúng tôi thấy
nồng độ trung bình của nhóm bệnh của
chúng tôi thấp hơn so với Kosinski
(1.890,92 so với 2.052), nhƣng cao hơn
của Crassard (1.890,92 so với 1.521)
và Ghaffarpour (1.890,92 so với 1.380),
còn nồng độ trung bình của nhóm tham
chiếu trong nghiên cứu này thấp hơn
so với Kosinski (146,19 so với 375) và
Ghaffarpour (146,19 so với 388). Chúng
tôi nhận thấy, độ lệch chuẩn trong nhóm
bệnh của Kosinski (1.286), Crassard (938)
và Ghaffarpour (920) rất cao (1.286).
Sự khác biệt nồng độ D-dimer trong
nghiên cứu này so với các tác giả có thể
giải thích: thứ nhất, bản chất đo nồng độ