Xem mẫu
- Nghệ sĩ chụp ảnh báo chí
Nhìn vào danh sách những tác giả VN ghi cuối cuốn sách ảnh (Year Book)
hàng năm của cuộc thi WPP mới thấy một sự lạ: Đến gần 90% người dự thi
là nghệ sĩ nhiếp ảnh, trong khi các tác giả nước ngoài đều là phóng viên ảnh
từ các hãng thông tấn, các tờ báo, tạp chí lớn trên thế giới.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh ở ta thì thường tham dự các cuộc thi salon của FIAP (Liên
đoàn Nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế) và quen với việc can thiệp, xử lý vào
ảnh. Vì tính chất FIAP là nghiệp dư, là chơi nên càng thi thố thủ pháp, càng
dụng công sáng tạo thì có khi bức ảnh càng được đánh giá cao. Trong khi
với các phóng viên ảnh, việc thể hiện quan điểm cá nhân còn gây tranh cãi.
Hal Buell - nguyên Trưởng ban ảnh của Hãng Thông tấn AP (Mỹ) - từng
nói: "Nhà báo không phải và không nên trở thành nghệ sĩ bởi vì nghệ sĩ
thường có quan điểm hay ít ra cũng cần có quan điểm. Còn nhà báo chỉ
tường thuật lại những gì đã xảy ra".
Phóng viên ảnh thì sao?
Nếu nói ở ta không có sự kiện tầm cỡ để phóng viên tác nghiệp là sai! Phóng
viên VN cũng không thiếu sự nhiệt tình trong nghề, nhưng kỹ năng tác
nghiệp còn những hạn chế, chế độ bảo hiểm vào vùng nguy hiểm chưa có và
nhuận ảnh thường chưa xứng đáng.
Nhiều phóng viên ảnh trong toà soạn vẫn mặc cảm so với phóng viên viết,
- hầu hết các báo chưa có biên tập ảnh riêng, và khả năng chọn ảnh của biên
tập hay bất đồng với phóng viên. Một thực tế khác là nhiều phóng viên ảnh
không chú ý đúng mức đến phần ghi chú cho ảnh, nên chú thích không đầy
đủ...
Dạng phóng sự ảnh, ký sự ảnh đúng tính chất của nó- rất ít phóng viên ảnh
VN làm tốt- mà hầu hết chỉ là những ảnh đơn lẻ ghép lại mà thiếu một móc
xích kết nối chặt chẽ. Đó là chưa kể một số phóng viên ảnh vẫn quen dàn
dựng, sắp đặt vì thiếu tính kiên nhẫn hoặc chậm chân.
Về điểm này, Richard Voger- phóng viên một hãng thông tấn quốc tế tại VN
- nói: "Tôi đã đi cùng và nhiều lần chứng kiến các phóng viên Châu Á dàn
dựng hiện trường. Điều đó là không thể. Nếu bạn đến muộn bạn phải chấp
nhận thất bại".
Sự nhầm lẫn về ảnh báo chí
Không ít người cho rằng: ảnh báo chí không cần tính nghệ thuật, quan trọng
nhất là khoảnh khắc diễn ra sự kiện nóng và phóng viên ảnh bất chấp hiểm
nguy ghi lại sự kiện đó thì làm sao còn có điều kiện chú ý tới tính mỹ thuật
trong ảnh. Điều đó chỉ đúng một phần.
Tất nhiên, không phải ai cũng làm được như nhà nhiếp ảnh lừng danh James
Natchwey (Mỹ) với những bức ảnh vừa có chất sống động của sự kiện, vừa
giàu chất tạo hình.
Thực tế các tác phẩm đoạt giải WPP 2005 vừa qua là minh chứng rõ nét về
- sự kết hợp nhuần nhuyễn báo chí và nghệ thuật, tiêu biểu ở các thể loại ảnh
thể thao, nghệ thuật...
Chúng ta hay nhắc đến "đào tạo"- khâu đầu vào để chỉ ra nguyên nhân chính
của sự thua kém trong ảnh báo chí ở ta. Nhưng thực tế là còn nhiều nguyên
nhân khác như đã nêu trên. Vì thế việc phóng viên Việt Thanh (Báo VN
News) đoạt 1 trong 8 giải nhất ảnh báo chí do hai tờ báo Asia News Network
và China Daily (Châu Á) tổ chức là một tin vui, nhưng cũng vì thế mà có
người vội tung hô quá mức về một sự "đối trọng" với World Press Photo là
chuyện buồn cười. Ngộ nhận về mình cũng là một điểm rất nên tránh.
Bàn luận
Nhân tiện ta bàn luôn về "Ảnh báo chí" nhỉ
Chả là NTL có được khá nhiều dịp tham gia cùng và chứng kiến anh em
phóng viên của TTXVN tác nghiệp. Đã gọi là "Thông tấn xã" thì chắc chắn
là chuyên về tin tức rồi thế nhưng lúc xem lại ảnh của anh em đang trên báo
mới thấy là người nhà mình thiếu được đào tạo nghiệp vụ thật. Có mấy vấn
đề nổi cộm:
1. Nội dung:
Ảnh phóng sự rất cần nội dung và khả năng chuyển tải thông tin. Ảnh phóng
sự của TTXVN còn rất yếu về khoản này, nó gần với ảnh "ghi chép" hơn là
"báo chí". Có lẽ một trong những nguyên nhân chính là thiếu đào tạo chuyên
nghiệp và kinh nghiệm. Để ý thì thấy ngay là phóng viên nhà mình đi
"cover" hội nghị thường chỉ đơn giản xin "Press release", copy bài phát
- biểu...mà không thật sự tìm hiểu nội dung của nó. Chính vì thế mà họ thiếu
khả năng tổng quát để "phóng sự" lại sự kiện bằng ảnh. Ảnh chụp rất nhiều
đến mức không cần thiết.
2. Kỹ thuật thể hiện:
Đa phần anh em phóng viên nhà mình bị hạn chế bởi phương tiện kỹ thuật.
Chụp ảnh phóng sự bằng dCam và BCam là phổ biến. Thêm vào đó là khả
năng thao tác kỹ thuật vẫn còn hạn hẹp nên gặp rất nhiều trường hợp phóng
viên nhà mình đứng xa hơn 10m và chụp ảnh với flash của BCam! Đấy là
chưa nói tới cách thức thao tác khi chụp ảnh, di chuyển...để tránh trở thành
vật cản không cần thiết cho hội nghị và truyền hình.
Nói tới ảnh báo chí không có nghĩa là đặt yếu tố "nghệ thuật" sang một bên.
Ảnh báo chí nhất thiết phải đẹp về kỹ thuật và mang sức mạnh của nội dung.
Giá trị thời sự là quan trọng nhất với ảnh báo chí. Tiếp theo đó là hiệu quả
của ảnh báo chí đem lại trong xã hội thông tin. Xét về một khía cạnh nào đó
ảnh báo chí gần với những ảnh nghệ thuật của khoảnh khắc. Tuy nhiên trong
ảnh báo chí người ta không "xét nét" một cách quá đáng về "ý tưởng sáng
tạo" mà quan tâm nhiều về kỹ năng thể hiện.
nguon tai.lieu . vn
