Xem mẫu
- Nga Mi (võ phái)
Nga Mi là tên gọi một môn phái võ thuật Trung Hoa ra đời tại núi Nga Mi và
được truyền bá rộng rãi ở Tứ Xuyên.
[sửa] Nguồn gốc và danh xưng
Núi Nga Mi, cao 3.099 m, là một trong bốn ngọn núi danh thắng được gọi là Tứ
đại Phật giáo danh sơn ở tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc. Đây cũng chính là ngọn
núi xuất phát lịch sử võ thuật của một môn phái võ đã đi vào huyền thoại lịch sử
võ thuật Trung Hoa mà cho đến nay không còn ai nghe thấy sự tồn tại của nó có
hay không, hay chỉ là những lời đồn thổi vô căn cứ huyền hoặc và chỉ tồn tại trong
các tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung, đó là võ phái Nga Mi, còn gọi là Nga Mi
quyền hay Nga Mi công phu hay Nga Mi võ phái.
Theo các tài liệu văn bản được viết bằng tiếng Anh bởi người Trung Hoa [1] [2], võ
phái Nga Mi có nguồn gốc từ chùa Thiếu Lâm Tung Sơn, Hà Nam do các sư tăng
của Thiếu Lâm đến núi Nga Mi hoằng dương Phật pháp vào khoảng từ triều nhà
Đường và phát triển mạnh từ thời nhà Nguyên đến thời nhà Minh.
Cho đến nay nguồn gốc của Nga Mi võ phái vẫn chưa có ai biết được sư tổ sáng
lập ra môn võ này là ai, có lẽ đây là môn phái có nhiều người sáng tạo trải qua
nhiều thế hệ do tính chất phong phú đa dạng và không nhất quán về đường lối kỹ
pháp của nó nhất trong các phái võ miền Bắc Trung Hoa.
Theo tài liệu của Giáo sư Vũ Đức ghi rằng:
"Vào thời vua Minh Tuyên Tôn (1426) tại núi Nga Mi, thuộc tỉnh Tứ Xuyên,
võ phái Nga Mi được sáng lập, do nữ sáng tổ Chu Tú Anh, xuất thân từ
- dòng họ Chu gia giỏi võ, danh tiếng nhiều đời, tại tỉnh Sơn Đông, Hoa Bắc.
Thuở nhỏ, vì cha mất sớm, hai anh em Chu Đức Kiệt và Chu Tú Anh được
chú ruột, Chu Đức Võ Thượng Nhân, nuôi dưỡng và truyền dạy võ nghệ rất
cẩn thận".
Nguồn tài liệu này cho đến nay vẫn chưa thấy có tài liệu nào đề cập đến nên chưa
thể xác minh được.
Do kỹ pháp của Nga Mi chịu ảnh hưởng nhiều của lối luyện công Thiền đạo của
Phật giáo nhiều hơn Phép đạo dẫn của Đạo gia nên võ phái Nga Mi được xem như
là một chi phái trong hệ phái Thiếu Lâm và có một tên gọi khác nữa là Thiếu Lâm
Nga Mi (Shaolin Emei).
[sửa] Trong văn học
Sự tồn tại của Nga Mi Võ Phái đã được nhà văn Kim Dung thổi phồng lên trong
bộ tiểu thuyết Ỷ Thiên Đồ Long Ký, cho rằng võ lâm Trung Hoa có ba phái lớn là
Thiếu Lâm, Võ Đang, Nga Mi độc lập với nhau về mặt kỹ pháp và luyện công và
sư tổ sáng lập ra Nga Mi võ phái là Quách Tương, con gái của Quách Tĩnh và
Hoàng Dung.
Các chưởng môn trong tiểu thuyết Kim Dung:
1. Quách Tương
2. Phong Lăng sư thái
3. Diệt Tuyệt sư thái
4. Chu Chỉ Nhược
- [sửa] Các lưu phái của Nga Mi quyền
Theo các tài liệu tiếng Anh của người Trung Hoa viết và một số tài liệu được cho
là của Giáo sư Vũ Đức thì Nga Mi Võ Phái có 5 lưu phái và 8 bộ môn quyền thuật
[3]
.
5 lưu phái của Nga Mi:
1. Hoàng Lăng Phái (Huangling Pai): Nguyên được truyền từ tỉnh Thiểm Tây
vào.
2. Điểm dị phái (Dianyi Pai): Được mang tên từ Điểm Dị động thuộc Bồi
Lăng,thịnh hành tại vùng phía đông Tứ Xuyên.
3. Thanh Thành phái (Qingchen Pai): Được mang tên từ thắng cảnh Thanh
Thành, thịnh hành tại vùng phía đông Tứ Xuyên.
4. Thiết Phật phái (Tiefo Pai hay Iron Buddha): (còn gọi là Vân Đỉnh phái),
thịnh hành tại vùng phía bắc Tứ Xuyên.
5. Thanh Ngưu phái (Qingniu Pai hay Black Cow): lấy tên từ núi Thanh
Ngưu, thuộc phía đông Tứ Xuyên.
Về hệ thống quyền thuật thì có 8 bộ môn quyền thuật - còn gọi là "Bát Diệp"
1. Tăng môn (Zhen Men): theo truyền thuyết của võ phái thì đây là tên từ một
nhà sư Thiếu Lâm, còn có tên khác là “Thâm môn”. Đặc trưng kỹ pháp là:
khéo léo (xảo), biến ảo (diệu), uyển chuyển (linh, hoạt), liên tục không
ngừng (động).
- 2. Khưu môn (Yue Men): Do Nhạc Phi truyền, có đặc điểm là các thế tấn hạ
trọng tâm xuống (trang thấp), các chiêu thức thủ pháp thường chuyển động
theo đường tròn tạo ra lực ly tâm.
3. Triệu môn (Zhao Men): Có lời tương truyền rằng hệ phái này do Tống thái
tổ Triệu Khoang Âm (Triệu Khuông Dẫn) truyền, có nhiều đặc điểm phong
cách và quyền pháp của Trường quyền Thiếu Lâm (cũng do Triệu Khoang
Âm truyền), do chủ yếu luyện Hồng quyền nên còn được gọi là “Hồng
Môn”. Sau này Hồng Môn có tham gia lập bang hội gọi là Hồng Bang Hội
trong phong trào phản Thanh phục Minh và tự xưng là Hồng quyền khiến
cho nhiều người lầm lẫn với Hồng Gia Quyền của Hồng Hy Quan ở Quảng
Đông.
4. Đỗ môn (Du Men): Theo truyền thuyết được lấy tên từ trận đồ “Đỗ môn”
của Gia Cát Lượng, cho rằng quyền pháp truyền cho Đỗ Quan Ấn -Tự
Nhiên Môn, có đặc điểm là quyền pháp nghiêm ngặt và kín đáo (phong tỏa
cẩn mật), chủ về phòng thủ (lấy thủ chế công).
5. Hồng môn (Hong Men): Theo lời truyền tụng dân gian được lấy tên từ niên
hiệu Hồng Võ Diên Niên của Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương. Chủ yếu
luyện Đại Hồng Quyền, Tiểu Hồng Quyền của Thiếu Lâm Tung Sơn Hà
Nam, chú trọng cương kình dũng mãnh, thế quyền nhanh mạnh, bộ pháp
vững chãi và rất linh hoạt.
6. Hóa môn (Hua Men): Có tên khác là ‘Tàm bế môn”, bao gồm 36 tuyệt đỉnh
kỹ pháp thi triển bế thủ như tằm nhả tơ y hệt như Thái Cực Quyền có yếu lý
"vận kình như trừu ty" (vận dụng kình lực như kéo sợi tơ) và "tương liên
bất đoạn" (liên tục không ngừng), đòn đánh chủ yếu lại thường khóa tay
đối thủ như Cầm nã Thủ pháp của Thiếu Lâm, không cho đối thủ thi triển
các chiêu thức thủ pháp (đòn tay).
- 7. Tự môn (Zi Men): Còn gọi là “Trí môn”, do thế quyền khi kết thúc bài thu
thức thường thành hình chữ “Chi” hoặc chữ “Nhất” nên có tên là Tự môn,
đặc điểm là các tư thế tấn thường không hạ trọng tâm thấp xuống (cao
trang) và các chiêu thức thường đánh xa và dài (trường thủ).
8. Hội môn (Hui Men): Có tên là “Tuệ môn”, lấy Thần quyền bắt quyết để thi
triển công phu, chú trọng đến vẻ ngoài hình thức (quan sư mạc tượng),
niệm chú, bề ngoài trông rất thần bí.
Tài liệu của Giáo sư Vũ Đức có chú giải thêm như sau:
"... Theo như ghi chép trong “Nga Mi quyền phổ” thời Thanh thì quyền thuật Nga
Mi là:
“Nhất thụ khai ngũ hoa,
Ngũ hoa bát diệp phù,
Giao giao Nga Mi nguyệt,
Quang huy mãn giang hồ”.
“Ngũ mai” ở đây là chỉ 5 đại chi phái của Nga Mi ... “Bát diệp” là nói đến 8 loại
quyền thuật của Nga Mi ..."
[sửa] Đặc trưng kỹ pháp
Quyền pháp Nga Mi rất phong phú do có sự tích hợp các loại quyền thuật của
Thiếu Lâm và Võ Đang Phái nên có đầy đủ các loại tượng hình quyền như Long,
Xà, Hổ, Báo, Hạc, Phụng, Quy, Đường Lang, Hầu ... và Bát Quái Chưởng, Hình Ý
Quyền.
- Trong hệ quyền Nga Mi có các thế tấn (bộ hình) chủ yếu như: hư bộ giống như
chảo mã tấn của Thiếu Lâm, trường sơn bộ (thác bộ) như cung bộ (còn gọi là đinh
tấn) của Thiếu Lâm.
Bộ pháp di chuyển chủ yếu có: xà hình bộ (chi tự bộ ) di chuyển như rắn bò hình
chữ chi tiến về phía trước y hệt như thế tấn tam giác bộ của Bạch Mi Quyền do
Bạch Mi đạo nhân thời nhà Thanh sau này sáng tác; tiễn bộ (tiễn là cắt hay (nhảy)
bắn về phía trước hoặc phía sau) tức hoàn khiêu bộ (nhảy đổi); thỏ tử bộ (bước
thỏ) như sau: chân trước bước lên trước, chân sau bước lên một bước thống nhất
(chụm hai chân vào cùng một vị trí), chân trước lại lên trước một bước, tức là loại
bộ pháp ba bước như trên liền nhau; thoa bộ (bước thoi đưa) di chuyển tới lui liên
tiếp; lưỡng tính bộ (bước hai chân ngang nhau) tiến về phía trước hay phía ngang
hông; v.v…
Thân pháp yêu cầu lên xuống như làn sóng giống nguyên lý "phù trầm thôn thổ"
(hụp xuống trồi lên khi di chuyển tới lui) của Bạch Mi Quyền, uyển chuyển luồn
lách như rắn bò, có thôn, thổ, phù, trầm, đằng, thiểm, toản v.v… (nghĩa là có nuốt,
nhả, nổi, chìm, lăng, né, chọc v.v…) thể hiện đặc điểm “quyền rắn luyện nhu” có
đầy đủ yếu tố nhanh chậm cương nhu.
Trong Đấu pháp thì Phép đánh có điểm, bàn, quan, đề (điểm, xoay, đóng, nâng) y
hệt nguyên lý vận động của Thiếu Lâm như nâng, đè, kéo, đẩy, chấn, điểm, cản
(bế), phức (phóng).
Đặc trưng quyền pháp là động tác nhỏ biến hóa lớn, lấy nhu khắc cương (dĩ nhu
chế cương), mượn sức dùng sức (của địch) như nguyên lý "dẫn tiến lạc không"
(đưa kẻ địch vào chỗ hư không) của Thiếu Lâm và nguyên lý "không vận sức mới
vận sức tận lực" và "dụng ý bất dụng lực" của Vịnh Xuân Quyền, hay như nguyên
lý "tứ lượng bát thiên cân" (bốn lạng đỡ ngàn cân) của Thái Cực Quyền. Khi công
thủ thì lấy cánh tay lăn áp tới sau quyền, thuận thế trước công vào, mượn sức phản
- kích phản công địch trên cùng trung tâm tuyến, xông thẳng và leo vào trực diện
trên đường thẳng tấn công của đối phương. Đòn đánh gây tử vong có phép điểm
huyệt, phép cầm nã bẻ tay chân đối phương, …
Về phong cách quyền pháp thể hiện có tính nghiêm ngặt, chặt chẽ của Thiếu Lâm
và tính khoáng đạt của Thái Cực Quyền và Võ Đang Phái, nghĩa là có tính nghiêm
trang của Phật gia và phong thái ung dung tự tại của Đạo gia. Thế quyền vận động
rất bay bổng như Trường Quyền của Bắc Thiếu Lâm trông rất mỹ cảm và lả lướt,
ngoạn mục. Phong thái đa dạng biến ảo hư hư thực thực cho nên các môn đồ của
Nga Mi Quyền có danh tiếng là lai vô ảnh, khứ vô hình (đến thì không có hình thù
nhân dạng, đi cũng không để lại dấu vết), mờ mờ ảo ảo, đi mây về gió, không biết
rõ là môn quyền của tông phái nào, đặc trưng của môn phái nào cũng có đầy đủ cả.
nguon tai.lieu . vn