1. Trang Chủ
  2. Cơ khí - Chế tạo máy
  3. Luận văn: Tổng quan về điều hòa không khí trong ô tô

Luận văn: Tổng quan về điều hòa không khí trong ô tô

Ngày nay, ôtô đợc sử dụng rộng rãi nhmột ph ơng tiện giao thông thông dụng. ôtô hiện đại thiết kế nhằm cung cấp tối đa về mặt tiện nghi cũng nhtính năng an toàn cho ngời sử dụng. Các tiện nghi đợc sử dụng trên ôtô hiện đại ngày càng phát triển, hoàn thiện và giữ vai trò hết sức quan trọng đối với việc đảm bảo nhu cầu của khách hàng nhnghe nhạc, xem truyền hình, … Một trong những tiện nghi phổ biến đó là hệ thống điều hoà không khí (hệ thống điện lạnh) trong ôtô.... Luận văn: Tổng quan về điều hò

Thể loại Tài liệu miễn phí Cơ khí - Chế tạo máy

Số trang 79

Ngày tạo 8/29/2018 5:12:20 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải Luận văn: Tổng quan về điều hòa không khí trong ô ... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Luận văn: Tổng quan về điều hòa không khí trong ô tô 
  2. Khoa c¬ khÝ §éng lùc MôC Lôc CH­¬NG 1. tæng Quan vÒ ®iÒu hßa kh«ng khÝ trong « t« .......................... 4 1.1. Lý thuyÕt vÒ ®iÒu hßa kh«ng khÝ ................................................................................................ 4 1.1.1. Môc ®Ých vÒ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ ......................................................................................... 4 1.1.2. Lý thuyÕt vÒ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ trong «t« ..................................................................... 4 1.1.3. §¬n vÞ ®o nhiÖt l­îng – M«i chÊt l¹nh – DÇu nhên b«i tr¬n ........................................... 6 1.2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« ................................................. 10 1.2.1. HÖ thèng ®iÖn l¹nh vµ c¸c thµnh phÇn chÝnh .................................................................. 10 1.2.2. M¸y nÐn ............................................................................................................................... 11 1.2.3. Bé ng­ng tô ( giµn nãng) .................................................................................................... 18 1.2.4. HÖ thèng ®iÖn l¹nh víi van gi·n në ................................................................................... 19 1.2.5. HÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« trang bÞ èng tiÕt l­u ................................................................... 24 1.2.6. C¸c bé phËn phô ................................................................................................................. 28 1.3. §iÒu khiÓn hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t«............................................................................................ 37 1.3.1. KiÓm so¸t t×nh tr¹ng ®ãng b¨ng giµn l¹nh ....................................................................... 37 1.3.2. ThiÕt bÞ an toµn b¶o vÖ hÖ thèng ®iÖn l¹nh ...................................................................... 39 1.3.3. Ph©n phèi kh«ng khÝ ®· ®­îc ®iÒu hßa ............................................................................ 41 CH­¬NG 2. chän lùa ph­¬ng ¸n THIÕT KÕ chÕ t¹o M¤ H×NH ......................... 48 2.1. Chän ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ ........................................................................................................... 48 2.1.1. C«ng viÖc chuÈn bÞ.............................................................................................................. 48 2.1.2. Chän ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ .................................................................................................... 48 2.2. M« h×nh thiÕt kÕ ......................................................................................................................... 50 CH­¬NG 3. C¸C BµI LUYÖN TËP TRªN M« H×NH ®IÖN L¹NH «T« .......................... 52 3.1. Dông cô vµ thiÕt bÞ th«ng th­êng khi söa ch÷a, b¶o tr× hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« .................. 52 3.1.1. Bé ®ång hå ®o ¸p suÊt hÖ thèng ®iÖn ................................................................................ 53 3.1.2. B¬m hót ch©n kh«ng .......................................................................................................... 56 3.1.3. ThiÕt bÞ ph¸t hiÖn x× ga ...................................................................................................... 57 3.2. B¶o tr× söa ch÷a hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« .................................................................................. 59 3.2.1. An toµn kü thuËt ................................................................................................................. 59 3.2.2. Ph­¬ng ph¸p l¾p r¸p bé ¸p kÕ vµo hÖ thèng .................................................................... 62 3.2.4. Rót ch©n kh«ng hÖ ®iÖn l¹nh ............................................................................................. 65 3.2.5. Kü thuËt n¹p m«i chÊt l¹nh ............................................................................................... 67 Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  3. Khoa c¬ khÝ §éng lùc Lêi nãi ®Çu Ngµy nay, «t« ®­îc sö dông réng r·i nh­ mét ph­¬ng tiÖn giao th«ng th«ng dông. «t« hiÖn ®¹i thiÕt kÕ nh»m cung cÊp tèi ®a vÒ mÆt tiÖn nghi còng nh­ tÝnh n¨ng an toµn cho ng­êi sö dông. C¸c tiÖn nghi ®­îc sö dông trªn «t« hiÖn ®¹i ngµy cµng ph¸t triÓn, hoµn thiÖn vµ gi÷ vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi viÖc ®¶m b¶o nhu cÇu cña kh¸ch hµng nh­ nghe nh¹c, xem truyÒn h×nh, … Mét trong nh÷ng tiÖn nghi phæ biÕn ®ã lµ hÖ thèng ®iÒu hoµ kh«ng khÝ (hÖ thèng ®iÖn l¹nh) trong «t«. HÖ thèng ®iÒu hoµ kh«ng khÝ giíi thiÖu nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lý thuyÕt ®iÒu hoµ kh«ng khÝ, vÒ cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc, thiÕt kÕ m« h×nh ®Ó gi¶ng d¹y cho häc sinh, sinh viªn trong nhµ tr­êng vµ thùc hiÖn c¸c bµi thùc hµnh trªn m« h×nh trong x­ëng, c¸ch vËn hµnh c¸c m¸y l¹nh trªn «t« hiÖn nay. Néi dung c¬ b¶n cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Tæng quan vÒ hÖ thèng ®iÖn l¹nh trang bÞ trªn «t«, ch­¬ng 2: ThiÕt kÕ m« h×nh cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh trªn «t«, ch­¬ng 3: X©y dùng c¸c bµi thùc hµnh trªn m« h×nh. Lµ sinh viªn ®­îc ®µo t¹o t¹i tr­êng §¹i häc SPKT H­ng Yªn, chóng em ®· ®­îc c¸c thÇy c« trang bÞ cho nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ chuyªn m«n. §Õn nay ®· kÕt thóc kho¸ häc, ®Ó tæng kÕt, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn t¹i tr­êng, chóng em ®­îc nhµ tr­êng vµ khoa c¬ khÝ ®éng lùc giao cho tr¸ch nhiÖm hoµn thµnh ®Ò tµi tèt nghiÖp víi néi dung: “ ThiÕt kÕ chÕ t¹o m« h×nh hÖ thèng ®iÖn l¹nh trªn «t«”. Chóng em rÊt mong r»ng khi ®Ò tµi cña chóng em ®­îc hoµn thµnh sÏ ®ãng gãp phÇn nhá trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y trong nhµ tr­êng. §ång thêi cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c b¹n häc sinh, sinh viªn chuyªn ngµnh «t« vµ c¸c b¹n sinh viªn häc c¸c chuyªn ngµnh kh¸c ham thÝch t×m hiÓu vÒ kÜ thuËt «t«. Do néi dung ®Ò tµi cßn míi, kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, chóng em rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« vµ b¹n bÌ ®ång nghiÖp ®Ó ®Ò tµi cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  4. Khoa c¬ khÝ §éng lùc Ch­¬ng 1. Tæng Quan vÒ ®iÒu hßa kh«ng khÝ trong « t« 1.1. Lý thuyÕt vÒ ®iÒu hßa kh«ng khÝ 1.1.1. Môc ®Ých vÒ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ - Läc s¹ch, tinh khiÕt khèi kh«ng khÝ tr­íc khi ®­a vµo cabin «t«. - Rót s¹ch chÊt Èm ­ít trong khèi kh«ng khÝ nµy. - Lµm m¸t khèi kh«ng khÝ vµ Lµm s¹ch Lµm l¹nh hót Èm duy tr× ®é m¸t ë nhiÖt ®é thÝch hîp. - Gióp cho kh¸ch hµng vµ ng­êi l¸i xe c¶m thÊy tho¶i m¸i, m¸t dÞu, khi xe ch¹y trªn ®­êng H×nh 1.1. S¬ ®å khèi giíi thiÖu qu¸ tr×nh tr­êng trong khi thêi tiÕt nãng bøc. läc s¹ch, hót Èm vµ lµm l¹nh khèi kh«ng Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ khÝ ®­a vµo cabin «t«. thèng ®iÖn l¹nh «t« ®­îc m« t¶ theo s¬ ®å khèi (h×nh 1.1). 1.1.2. Lý thuyÕt vÒ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ trong «t« HÖ thèng ®iÖn l¹nh ®­îc thiÕt kÕ dùa trªn c¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña sù truyÒn dÉn nhiÖt sau ®©y: Dßng nhiÖt, sù Má hµn hÊp thô nhiÖt vµ ¸p suÊt ®èi víi ®iÓm s«i. 1.1.2.1. Dßng nhiÖt HÖ thèng ®iÖn l¹nh ®­îc thiÕt kÕ ®Ó xua ®Èy nhiÖt tõ vïng nµy sang vïng kh¸c. NhiÖt cã tÝnh truyÒn dÉn tõ vËt nãng sang vËt nguéi. Sù chªnh lÖch nhiÖt H×nh 1.2. TruyÒn nhiÖt nhê sù dÉn nhiÖt. ®é gi÷a hai vËt cµng lín th× dßng ®iÖn l­u NhiÖt ®é cña má hµn ®­îc truyÒn ®i trong th«ng cµng m¹nh. thanh ®ång. NhiÖt truyÒn dÉn tõ vËt nµy sang vËt kh¸c theo ba c¸ch: Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  5. Khoa c¬ khÝ §éng lùc - DÉn nhiÖt. - Sù ®èi l­u. - Sù bøc x¹. a. DÉn nhiÖt Sù dÉn nhiÖt x¶y ra gi÷a hai vËt thÓ khi chóng ®­îc tiÕp xóc trùc tiÕp nhau. NÕu ®Çu cña mét ®o¹n d©y ®ång tiÕp xóc víi ngän löa (h×nh 1.2), nhiÖt ®é cña ngän löa sÏ truyÒn ®i nhanh chãng xuyªn qua ®o¹n d©y ®ång. Trong d©y ®ång, nhiÖt l­u th«ng tõ ph©n tö nµy sang ph©n tö kia. Mét vµi vËt chÊt cã ®Æc tÝnh dÉn H×nh 1.3. NhiÖt ®­îc truyÒn dÉn do nhiÖt nhanh h¬n c¸c vËt chÊt kh¸c. sù ®èi l­u. Kh«ng khÝ trªn bÒ mÆt nung nãng, bay nªn nung chÝn gµ. b. Sù ®èi l­u NhiÖt cã thÓ truyÒn dÉn tõ vËt thÓ nµy sang vËt thÓ kia, nhê trung gian cña khèi kh«ng khÝ bao quanh chóng. ®Æc tÝnh nµy lµ h×nh thøc cña sù ®èi l­u. Lóc khèi kh«ng khÝ ®­îc ®un nãng bªn trªn MÆt trêi Sãng tia hång ngo¹i mét nguån nhiÖt, kh«ng khÝ nãng sÏ bèc lªn phÝa trªn tiÕp xóc víi vËt thÓ nguéi h¬n ë phÝa trªn vµ lµm nãng vËt thÓ nµy (h×nh 1.3). Trong mét phßng, kh«ng khÝ nãng bay lªn trªn, kh«ng khÝ nguéi ®i chuyÓn xuèng Tr¸i §Êt d­íi t¹o thµnh vßng trßn lu©n chuyÓn khÐp kÝn, nhê vËy c¸c vËt thÓ trong phßng ®­îc nung nãng ®Òu, ®ã lµ H×nh 1.4. TruyÒn dÉn nhiÖt do bøc x¹. MÆt trêi hiÖn t­îng cña sù ®èi l­u. truyÒn nhiÖt nung nãng Tr¸i §Êt nhê tia hång c. Sù bøc x¹ ngo¹i. Sù bøc x¹ lµ sù truyÒn nhiÖt do tia hång ngo¹i truyÒn qua kh«ng gian xuèng Tr¸i §Êt, nung nãng Tr¸i §Êt (H×nh 1.4). Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  6. Khoa c¬ khÝ §éng lùc 1.1.2.2. Sù hÊp thu nhiÖt VËt cã thÓ ®­îc tån t¹i ë mét trong ba tr¹ng th¸i : ThÓ r¾n, thÓ láng vµ thÓ khÝ. Muèn thay ®æi tr¹ng th¸i cña vËt thÓ, cÇn ph¶i truyÒn cho nã mét l­îng nhiÖt. VÝ dô khi ta h¹ nhiÖt ®é cña n­íc xuèng ®Õn 320F (00C) n­íc sÏ ®«ng thµnh ®¸, nÕu ®un nãng lªn ®Õn 2120F (1000 C) n­íc s«i sÏ bèc h¬i. NÕu ta ®un n­íc ®¸ ë 00C th× nã sÏ tan ra, nh­ng n­íc ®¸ ®ang tan vÉn gi÷ nguyªn nhiÖt ®é. §un n­íc nãng ®Õn 1000C ta tiÕp tôc truyÒn nhiÖt nhiÒu h¬n n÷a cho n­íc bèc h¬i chØ thÊy nhiÖt ®é cña n­íc gi÷ nguyªn 1000C. HiÖn t­îng nµy gäi lµ Èn nhiÖt hay tiÒm nhiÖt. 1.1.2.3. ¸p suÊt vµ ®iÓm s«i Sù ¶nh h­ëng cña ¸p suÊt ®èi víi ®iÓm s«i cã mét t¸c ®éng quan träng ®èi víi ho¹t ®éng biÕn thÓ cña m«i chÊt l¹nh trong m¸y ®iÒu hoµ kh«ng khÝ. Thay ®æi ¸p suÊt trªn m¨t tho¸ng cña chÊt láng sÏ lµm thay ®æi ®iÓm s«i cña chÊt láng nµy. ¸p suÊt cµng lín th× ®iÓm s«i cµng cao, cã nghÜa lµ nhiÖt ®é lóc chÊt láng s«i sÏ cao h¬n so víi ¸p suÊt b×nh th­êng. Ng­îc l¹i, nÕu gi¶m ¸p suÊt trªn mÆt tho¸ng chÊt láng th× ®iÓm s«i cña nã sÏ gi¶m. HÖ thèng ®iÒu hoµ kh«ng khÝ còng nh­ hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« øng dông ¶nh h­ëng nµy cña ¸p suÊt ®èi víi sù bèc h¬i vµ sù ng­ng tô cña mét lo¹i chÊt láng ®Æc biÖt ®Ó sinh hµn gäi lµ m«i chÊt l¹nh. 1.1.2.4. Lý thuyÕt vÒ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ Lý thuyÕt vÒ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ ®­îc tãm l­îc theo ba nguyªn t¾c sau: + Nguyªn t¾c thø nhÊt: Lµm l¹nh mét vËt thÓ lµ rót bít nhiÖt cña vËt thÓ ®ã. + Nguyªn t¾c thø hai: Môc tiªu lµm l¹nh chØ thùc hiÖn tèt khi kho¶ng c¸ch kh«ng gian cÇn lµm l¹nh ®­îc bao kÝn chung quanh. V× vËy cabin «t« cÇn ph¶i ®­îc bao kÝn vµ c¸ch nhiÖt tèt. + Nguyªn t¾c thø ba: Khi cho bèc h¬i chÊt láng, qu¸ tr×nh bèc h¬i sÏ sinh hµn vµ hÊp thu mét l­îng nhiÖt ®¸ng kÓ. VÝ dô cho mét Ýt r­îu cån vµo lßng bµn tay, cån hÊp thu nhiÖt tõ lßng bµn tay ®Ó bèc h¬i. HiÖn t­îng nµy lµm ta c¶m thÊy m¸t l¹nh t¹i ®iÓm giät cån ®ang bèc h¬i. 1.1.3. §¬n vÞ ®o nhiÖt l­îng – M«i chÊt l¹nh – DÇu nhên b«i tr¬n 1.1.3.1. §¬n vÞ ®o nhiÖt l­îng Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  7. Khoa c¬ khÝ §éng lùc §Ó ®o nhiÖt l­îng truyÒn tõ vËt thÓ nµy sang vËt thÓ kh¸c, th«ng th­êng ng­êi ta dïng ®¬n vÞ Calorie vµ BTU. - Calorie lµ sè nhiÖt l­îng cÇn cung cÊp cho 1kg n­íc ®Ó t¨ng nhiÖt ®é lªn 1 0 C . - BTU viÕt t¾t cña ch÷ British Thermal Unit. NÕu cÇn nung 1 pound n­íc ( 0,454kg) ®Õn 10F (0,550C) ph¶i truyÒn cho n­íc 1 BTU nhiÖt. 1.1.3.2. M«i chÊt l¹nh:.... M«i chÊt l¹nh cßn gäi lµ t¸c nh©n l¹nh hay ga l¹nh dïng trong hÖ thèng ®iÒu hoµ kh«ng khÝ «t« ph¶i ®¹t ®­îc c¸c yªu cÇu sau ®©y: - DÔ bèc h¬i cã ®iÓm s«i thÊp. - Ph¶i trén lÉn ®­îc víi dÇu b«i tr¬n. - Cã ho¸ tÝnh tr¬, nghÜa lµ kh«ng lµm háng c¸c èng cao su, nhùa dÎo, kh«ng g©y sÐt gØ cho kim lo¹i. - Kh«ng g©y ch¸y næ vµ ®éc h¹i. HÖ th«ng ®iÖn l¹nh «t« sö dông hai lo¹i m«i chÊt l¹nh phæ biÕn lµ R-12 vµ R-134a. a. M«i chÊt l¹nh R-12 M«i chÊt l¹nh R-12 lµ mét hîp chÊt gåm clo, flo vµ cacbon. §iÓm s«i cña R-12 lµ -220F (-300C), nhê vËy: - ¦u ®iÓm: Nã bèc h¬i nhanh chãng trong giµn l¹nh vµ hÊp thu nhiÒu nhiÖt. R-12 hoµ tan ®­îc trong dÇu nhên b«i tr¬n chuyªn dïng cho m¸y l¹nh (lo¹i dÇu kho¸ng chÊt), kh«ng ph¶n øng lµm háng kim lo¹i, c¸c èng mÒm vµ gio¨ng ®Öm. Nã cã kh¶ n¨ng l­u th«ng xuyªn suèt qua hÖ thèng l¹nh nh­ng kh«ng bÞ gi¶m hiÖu suÊt l¹nh. - Nh­îc ®iÓm: ChÊt nµy th¶i vµo kh«ng khÝ, nguyªn tö clo tham gia ph¶n øng lµm thñng tÇng «z«n bao bäc b¶o vÖ Tr¸i §Êt. Trªn tÇng cao tõ 16 ÷ 48 km, tÇng «z«n b¶o vÖ Tr¸i §Êt b»ng c¸ch ng¨n chÆn tia cùc tÝm cña mÆt trêi phãng vµo Tr¸i §Êt. Do ®ã, ngµy nay hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« dïng lo¹i m«i chÊt míi R-134a thay thÕ cho R-12. b. M«i chÊt l¹nh R-134a M«i chÊt l¹nh R-134a lµ hîp chÊt gåm flo vµ cacbon. §iÓm s«i cña m«i chÊt R-134a lµ -15 F (-260C). 0 - ¦u ®iÓm: Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  8. Khoa c¬ khÝ §éng lùc Hîp chÊt nµy kh«ng tham gia ph¸ háng tÇng «z«n. V× trong ph©n tö nµy kh«ng chøa clo. - Nh­îc ®iÓm: R-134a kh«ng hoµ tan ®­îc víi dÇu nhên b«i tr¬n kho¸ng chÊt. - Mét sè kh¸c biÖt quan träng cña m«i chÊt l¹nh R-134a so víi R-12 lµ: + DÇu nhên b«i tr¬n chuyªn dïng cïng víi m«i chÊt l¹nh R-134a lµ c¸c chÊt b«i tr¬n tæng hîp polyalkalineglycol (PAG) hay polyolester (POE). Hai chÊt b«i tr¬n nµy kh«ng thÓ hoµ lÉn víi m«i chÊt l¹nh R-12. + ChÊt khö Èm dïng cho R-134a kh¸c víi chÊt khö Èm dïng cho R-12. + HÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« dïng m«i chÊt l¹nh R-134a cÇn ¸p suÊt b¬m cña m¸y nÐn vµ l­u l­îng kh«ng khÝ gi¶i nhiÖt giµn nãng (bé ng­ng tô) ph¶i t¨ng cao h¬n so víi hÖ thèng ®iÖn l¹nh dïng R-12. Chó ý: Trong qu¸ tr×nh b¶o tr× söa ch÷a cÇn tu©n thñ c¸c yÕu tè kü thuËt sau ®©y: + Kh«ng ®­îc n¹p lÉn m«i chÊt l¹nh R-12 vµo trong hÖ thèng ®ang dïng m«i chÊt l¹nh R-134a vµ ng­îc l¹i. NÕu kh«ng tu©n thñ ®iÒu nµy sÏ g©y ra sai háng cho hÖ thèng ®iÖn l¹nh. + Kh«ng ®­îc dïng dÇu b«i tr¬n m¸y nÐn cña hÖ thèng R-12 cho m¸y nÐn cña hÖ thèng R-134a. Nªn dïng ®óng lo¹i. + Ph¶i sö dông chÊt khö Èm ®óng lo¹i dµnh riªng cho R-12 vµ R-134a. c. §Ò phßng tai n¹n ®èi víi m«i chÊt l¹nh TÝnh chÊt vËt lý cña m«i chÊt l¹nh lµ kh«ng mÇu s¾c, kh«ng mïi vÞ, kh«ng ch¸y næ. NÕu tiÕp xóc trùc tiÕp víi m«i chÊt l¹nh cã thÓ bÞ mï m¾t hay háng da. M«i chÊt l¹nh b¾n vµo m¾t sÏ g©y ®«ng l¹nh ph¸ háng m¾t. NÕu kh«ng may bÞ m«i chÊt l¹nh b¾n vµo m¾t ph¶i nhanh chãng tù cÊp cøu nh­ sau: + Kh«ng ®­îc dôi m¾t. + T¹t nhiÒu n­íc l· s¹ch vµo m¾t ®Ó lµm t¨ng nhiÖt ®é cho m¾t. + B¨ng che m¾t tr¸nh bôi bÈn. + §Õn ngay bÖnh viÖn m¾t ®Ó ch÷a trÞ kÞp thêi. + NÕu bÞ chÊt l¹nh phun vµo da thÞt, nªn tiÕn hµnh ch÷a trÞ nh­ trªn. Kh«ng nªn x¶ bá m«i chÊt l¹nh vµo trong mét phßng kÝn, v× m«i l¹nh lµm ph©n t¸n khÝ «xi g©y ra chøng buån ngñ, bÊt tØnh vµ tö vong. NÕu ®Ó m«i chÊt l¹nh tiÕp xóc víi ngän löa hay kim lo¹i nãng sÏ sinh ra khÝ ®éc. Nªn tu©n thñ mét sè nguyªn t¾c an toµn sau ®©y mçi khi thao t¸c víi m«i chÊt l¹nh: + L­u tr÷ c¸c b×nh chøa m«i chÊt l¹nh vµo chç tho¸ng m¸t. TuyÖt ®èi kh«ng ®­îc h©m nãng m«i chÊt l¹nh lªn qu¸ 510C . Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  9. Khoa c¬ khÝ §éng lùc + Kh«ng ®­îc va ch¹m hay gâ m¹nh vµo b×nh chøa m«i chÊt l¹nh. + Kh«ng ®­îc trén lÉn R – 12 víi R – 134a. 1.1.2.3. DÇu nhên b«i tr¬n hÖ thèng ®iÖn l¹nh Tuú theo quy ®Þnh cña nhµ chÕ t¹o, l­îng dÇu b«i tr¬n kho¶ng 150 ml ®Õn 200ml ®ù¬c n¹p vµo m¸y nÐn nh»m ®¶m b¶o c¸c chøc n¨ng: B«i tr¬n c¸c chi tiÕt cña m¸y nÐn tr¸nh mßn vµ kÑt cøng, mét phÇn dÇu nhên sÏ hoµ lÉn víi m«i chÊt l¹nh vµ l­u th«ng kh¾p n¬i trong hÖ thèng gióp van gi·n në ho¹t ®éng chÝnh x¸c, b«i tr¬n cæ trôc m¸y nÐn .v.v… DÇu nhên b«i tr¬n m¸y nÐn ph¶i tinh khiÕt, kh«ng sñi bät, kh«ng lÉn l­u huúnh. DÇu nhên b«i tr¬n m¸y nÐn kh«ng cã mïi, trong suèt mµu vµng nh¹t. Khi bÞ lÉn t¹p chÊt dÇu nhên ®æi sang mµu n©u ®en. V× vËy nÕu ph¸t hiÖn thÊy dÇu nhên trong hÖ thèng ®iÖn l¹nh ®æi sang mµu n©u ®en ®ång thêi cã mïi h¨ng nång, th× dÇu ®· bÞ nhiÔm bÈn. CÇn H×nh 1.5. B×nh chøa 2ounces (59 ph¶i x¶ s¹ch dÇu cò vµ thay dÇu míi ®óng chñng ml) dÇu nhên b«i tr¬n dïng ®Ó cho lo¹i vµ ®óng dung l­îng quy ®Þnh. thªm vµo hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t«. Chñng lo¹i vµ ®é nhít cña dÇu b«i tr¬n m¸y nÐn tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña nhµ chÕ t¹o m¸y nÐn vµ tuú thuéc vµo lo¹i m«i chÊt l¹nh ®ang sö dông. §Ó cã thÓ cho thªm dÇu nhên vµo m¸y nÐn bï ®¾p cho l­îng dÇu bÞ thÊt tho¸t do x× ga, ng­êi ta s¶n xuÊt nh÷ng b×nh dÇu nhên ¸p suÊt ( Pressurizedoil) nh­ giíi thiÖu trªn (h×nh 1.5) . Lo¹i b×nh nµy chøa 59 ml dÇu nhên vµ mét l­îng thÝch øng m«i chÊt l¹nh. L­îng m«i chÊt l¹nh cïng chøa trong b×nh cã c«ng dông t¹o ¸p suÊt ®Èy dÇu nhên n¹p vµo hÖ thèng. Cho thªm dÇu nhên vµo hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t«. Trong c«ng t¸c b¶o tr× söa ch÷a ®iÖn l¹nh «t«, cô thÓ nh­ x¶ m«i chÊt l¹nh, thay míi c¸c bé phËn, cÇn ph¶i cho thªm dÇu nhên b«i tr¬n ®óng chñng lo¹i vµ ®óng l­îng. DÇu nhên ph¶i ®­îc cho thªm sau khi tiÕn hµnh th¸o x¶ m«i chÊt l¹nh, sau khi thay míi mét bé phËn vµ tr­íc khi rót ch©n kh«ng. DÇu nhên hoµ tan víi m«i chÊt l¹nh vµ l­u th«ng kh¾p xuyªn suèt hÖ thèng, do vËy bªn trong mçi bé phËn ®Òu cã tÝch tô mét sè dÇu b«i tr¬n khi th¸o rêi bé phËn nµy ra khái hÖ thèng. L­îng dÇu nhên b«i tr¬n ph¶i cho thªm sau khi thay míi bé phËn ®­îc quy ®Þnh do nhµ chÕ t¹o vµ ®­îc chÕ trùc tiÕp vµo bé phËn ®ã. Sau ®©y lµ quy ®Þnh cña h·ng «t« Ford: Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  10. Khoa c¬ khÝ §éng lùc . Giµn l¹nh (bé bèc h¬i) ..…………….. 90 cc. . Giµn nãng (bé ng­ng tô) ………………. 30 cc. . BÇu läc hót/Èm ………………. 30 cc. Tæng thÓ tÝch dÇu b«i tr¬n trong hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« kho¶ng 240 cc. 1.2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« 1.2.1. HÖ thèng ®iÖn l¹nh vµ c¸c thµnh phÇn chÝnh 1.2.1.1. CÊu t¹o chung cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« HÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« lµ mét hÖ thèng ho¹t ®éng ¸p xuÊt khÐp kÝn, gåm c¸c bé phËn chÝnh ®­îc m« t¶ theo s¬ ®å h×nh 2.1. H×nh 1.6. S¬ ®å cÊu t¹o hÖ thèng ®iÖn l¹nh trªn «t«. A. M¸y nÐn cßn gäi lµ blèc l¹nh . I. Bé tiªu ©m. B. Bé ng­ng tô, hay giµn nãng. H . Van x¶ phÝa thÊp ¸p. C. B×nh läc/hót ¶m hay fin läc. 1. Sù nÐn. D. Van gi·n në hay van tiÕt l­u . 2. Sù ng­ng tô. E. Van x¶ phÝa cao ¸p. 3. Sù gi·n në. F. Van gi·n në. 4. Sù bèc h¬i. G. Bé bèc h¬i, hay giµn l¹nh. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  11. Khoa c¬ khÝ §éng lùc 1.2.1.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng chung cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« Ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh (h×nh 1.6) ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c b­íc c¬ b¶n sau ®©y nh»m truÊt nhiÖt, lµm l¹nh khèi kh«ng khÝ vµ ph©n phèi luång khÝ m¸t bªn trong cabin «t«: a. M«i chÊt l¹nh thÓ h¬i ®­îc b¬m ®i tõ m¸y nÐn (A) d­íi ¸p suÊt cao vµ nhiÖt ®é cao ®Õn bé ng­ng tô( B) . b.T¹i bé ng­ng tô (giµn nãng) (B) nhiÖt ®é cña m«i chÊt l¹nh rÊt cao, qu¹t giã thæi m¸t giµn nãng, m«i chÊt l¹nh thÓ h¬i ®­îc gi¶i nhiÖt, gi¶m ¸p nªn ng­ng tô thµnh thÓ láng d­íi ¸p suÊt cao nhiÖt ®é thÊp . c. M«i chÊt l¹nh thÓ láng tiÕp tôc l­u th«ng ®Õn b×nh läc/hót Èm (C), t¹i ®©y m«i chÊt l¹nh ®­îc tiÕp tôc lµm tinh khiÕt nhê ®­îc hót hÕt h¬i Èm vµ läc t¹p chÊt. d. Van gi·n në hay van tiÕt l­u (F) ®iÒu tiÕt l­u l­îng cña m«i chÊt l¹nh thÓ láng ®Ó phun vµo bé bèc h¬i (giµn l¹nh) (G), lµm l¹nh thÊp ¸p cña m«i chÊt l¹nh. Do ®­îc gi¶m ¸p nªn m«i chÊt l¹nh thÓ láng s«i, bèc h¬i biÕn thµnh thÓ h¬i bªn trong bé bèc h¬i. e. Trong qu¸ tr×nh bèc h¬i, m«i chÊt l¹nh hÊp thu nhiÖt trong cabin «t«, vµ lµm cho bé bèc h¬i trë lªn l¹nh. Qu¹t lång sãc hay qu¹t giµn l¹nh thæi mét khèi l­îng lín kh«ng khÝ xuyªn qua giµn l¹nh ®­a khÝ m¸t vµo cabin «t«. f. Sau ®ã m«i chÊt l¹nh ë thÓ h¬i, ¸p suÊt thÊp ®­îc hót trë vÒ l¹i m¸y nÐn. HÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« ®­îc thiÕt kÕ theo 2 kiÓu: HÖ thèng dïng van gi·n në TXV (Thermostatic Expansion Valve) vµ hÖ thèngs tiÕt l­u cè ®Þnh FOT (Fexed Orfice Tube) ®Ó tiÕt l­u m«i chÊt l¹nh thÓ láng phun vµo bé bèc h¬i. 1.2.2. M¸y nÐn M¸y nÐn trong hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« thùc hiÖn mét lóc hai vai trß quan träng sau ®©y: Vai trß thø nhÊt: M¸y nÐn t¹o søc hót hay t¹o ra ®iÒu kiÖn gi¶m ¸p t¹i cöa hót cña nã nh»m thu håi Èn nhiÖt cña h¬i m«i chÊt l¹nh tõ bé bèc h¬i. §iÒu kiÖn gi¶m ¸p nµy gióp cho van gi·n në hay èng tiÕt l­u ®iÒu tiÕt ®­îc l­îng m«i chÊt l¹nh thÓ láng cÇn phun vµo bé bèc h¬i. Vai trß thø hai: Trong qu¸ tr×nh b¬m, m¸y nÐn lµm t¨ng ¸p suÊt, biÕn m«i chÊt l¹nh thÓ h¬i thÊp ¸p thµnh m«i chÊt l¹nh thÓ h¬i cao ¸p. ¸p suÊt nÐn cµng cao th× nhiÖt ®é cña h¬i m«i chÊt l¹nh cµng t¨ng lªn. YÕu tè nµy lµm t¨ng cao ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é cña h¬i m«i chÊt l¹nh lªn gÊp nhiÕu lÇn so víi nhiÖt ®é m«i tr­êng gióp thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt t¹i giµn nãng. M¸y nÐn cßn cã c«ng dông b¬m m«i chÊt l¹nh ch¶y xuyªn suèt trong hÖ thèng. M¸y nÐn ®­îc ph©n ra lµm nh÷ng lo¹i sau: - M¸y nÐn kiÓu piston : Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  12. Khoa c¬ khÝ §éng lùc - M¸y nÐn kiÓu piston lo¹i ®Æt ®øng. - M¸y nÐn kiÓu piston lo¹i ®Æt n»m. - M¸y nÐn lo¹i c¸nh van quay. - M¸y nÐn thay ®æi thÓ tÝch b¬m. 1 2 1. MÆt bÝch. 2. Vá m¸y nÐn. 3. Van hót/van ¸p suÊt. 4. Piston. 8 7 6 5 4 3 5. §Üa cam. 6. MÆt bÝch chÆn. 7. §Çu trôc truyÒn ®éng. 8. §Üa bÞ ®éng. 9. Buly. 10. Bul«ng x¶ m«i chÊt. 10 5 9 H×nh 1.7. MÆt c¾t cña m¸y nÐn kiÓu piston ®Æt n»m cã thÓ tÝch b¬m thay ®æi. 1.2.2.1. CÊu t¹o M¸y nÐn ®­îc cÊu t¹o gåm c¸c chi tiÕt nh­ giíi thiÖu h×nh 1.7 vµ h×nh 1.8. 1.2.2.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng chung cña m¸y nÐn XÐt nguyªn lý ho¹t ®éng cña mét lo¹i m¸y nÐn nh­ giíi thiÖu ë (h×nh 1.8). §ã lµ mét lo¹i m¸y nÐn kiÓu piston ®Æt n»m cã thÓ tÝch buång b¬m thay ®æi. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  13. Khoa c¬ khÝ §éng lùc - M¸y nÐn kiÓu piston lo¹i ®Æt n»m, cßn gäi lµ m¸y nÐn piston ®Æt däc trôc cã kÝch th­íc nhá gän ®­îc trang bÞ phæ biÕn cho «t« thÕ hÖ míi . 10 9 11 12 8 1 7 6 5 4 3 2 H×nh1.8. CÊu t¹o cña m¸y nÐn piston ®Æt n»m cã thÓ tÝch b¬m thay ®æi. 1. Trôc truyÒn. 7. PhÝa trªn. 2. Trôc ph¸t ®éng. 8. Lç khoan tiÕt l­u. 3. Lß xo. 9. Van ®iÒu chØnh. 4. Buång ¸p suÊt. 10. §Üa cam. 5. PhÝa d­íi. 11. Thanh r¨ng tr­ît. 6. Piston. 12. Bu ly. H×nh (1.7) vµ (1.8) giíi thiÖu kiÓu m¸y nÐn nµy. N¨m piston cña m¸y nÐn ®­îc dÉn ®éng nhê tÊm dao ®éng cã kh¶ n¨ng thay ®æi gãc nghiªng. Mçi khi gãc nghiªng cña tÊm dao ®éng thay ®æi th× kho¶ng c¸ch ch¹y h÷u Ých cña piston sÏ thay ®æi theo, nhê vËy thÓ tÝch m«i chÊt l¹nh b¬m ®i còng thay ®æi. Kho¶ng c¸ch cña c¸c piston thay ®æi tuú thuéc vµo m«i chÊt l¹nh cÇn b¬m ®i. Nh­ ®· giíi thiÖu ë trªn, chiÒu dµi kho¶ng ch¹y piston ®­îc ®iÒu khiÓn do tÊm dao ®éng. TÊm dao ®éng cã thÓ thay ®æi gãc nghiªng cña nã trong lóc ®ang b¬m. Gãc nghiªng nµy cµng lín th× kho¶ng ch¹y cña piston cµng dµi ( h×nh 1.8) vµ b¬m ®i cµng nhiÒu m«i chÊt l¹nh gãc nghiªng cña tÊm dao ®éng cµng bÐ th× kho¶ng ch¹y cña c¸c piston cµng ng¾n vµ b¬m ®i cµng Ýt m«i chÊt l¹nh. §Æc tÝnh ho¹t ®éng nµy gióp cho m¸y nÐn cã thÓ b¬m liªn tôc v× nã chØ cÇn b¬m ®i mét sè l­îng m«i chÊt l¹nh lóc Ýt lóc nhiÒu tuú nhu cÇu lµm l¹nh. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  14. Khoa c¬ khÝ §éng lùc Gãc nghiªng cña ®Üa dao ®éng ®­îc ®iÒu khiÓn nhê mét van kiÓm so¸t kiÓu lång xÕp bè trÝ phÝa sau b¬m. Van nµy tù ®éng thu ng¾t hay duçi dµi mçi khi ¸p suÊt trong phÝa thÊp ¸p t¨ng hay gi¶m. §éng t¸c co, duçi cña van lång xÕp ®iÕu khiÓn mét viªn bi ®ãng hay më ®Ó kiÓm so¸t bªn trong c¸cte m¸y nÐn. Sù chªnh lÖch ¸p suÊt gi÷a phÝa thÊp vµ ¸p suÊt bªn trong c¸cte m¸y nÐn sÏ quyÕt ®Þnh vÞ trÝ hay gãc nghiªng cña tÊm dao ®éng. Khi ¸p suÊt phÝa thÊp ¸p b»ng ¸p suÊt bªn trong c¸cte m¸y nÐn th× gãc nghiªng cña ®Üa dao ®éng sÏ tèi ®a vµ b¬m ®i mét l­îng tèi ®a m«i chÊt l¹nh. Ng­îc l¹i khi nhu cÇu lµm l¹nh thÊp, ¸p suÊt t¹i cöa hót b»ng ¸p suÊt chuÈn, van kiÓm so¸t sÏ më cho h¬i m«i chÊt l¹nh tõ phÝa cao ¸p n¹p vµo c¸cte m¸y nÐn t¹o ra chªnh lÖnh ¸p suÊt gi÷a c¸cte víi cöa hót, lóc nµy gãc nghiªng cña tÊm dao ®éng sÏ tèi thiÓu, m«i chÊt l¹nh b¬m ®i tèi thiÓu. ChØ cÇn t¨ng nhÑ ¸p suÊt bªn trong c¸cte m¸y nÐn lµ cã thÓ thay ®æi gãc nghiªng cña tÊm dao ®éng. . Duy ch× ®­îc møc ®é l¹nh theo yªu cÇu b»ng c¸ch thay ®æi thÓ tÝch b¬m cña m¸y nÐn. . Kh«ng cÇn c¾t nèi liªn tôc cña bé ly hîp ®iÖn tõ theo chu kú nh­ ®èi víi kiÓu m¸y nÐn th­êng. . HÖ thèng ho¹t ®éng ªm dÞu, duy ch× ®é l¹nh cña bé bèc h¬i ë møc 320F . . §¹t hiÖu qu¶ lµm l¹nh cao. C¬ cÊu ®iÒu khiÓn thay ®æi thÓ tÝch b¬m ®­îc l¾p ®Æt phÝa sau m¸y nÐn bao gåm piston ®iÒu khiÓn van ®iÖn tõ cuén d©y ®iÖn tõ, van mét chiÒu vµ van x¶. * Bé phËn ®iÒu chØnh cña m¸y nÐn. H×nh 1.9 (a,b) giíi thiÖu kÕt cÊu vµ ho¹t ®éng cña bé phËn nµy. * Nguyªn lý ho¹t ®éng cña van ®iÒu chØnh (van lång xÕp). - Khi c«ng suÊt l­u l­îng lín th× ¸p suÊt m«i chÊt ë ®­êng cao ¸p vµ ë ®­êng thÊp ¸p ®Òu lín (h×nh 1.9a). Khi ®ã mµng xÕp (2) bÞ nÐn l¹i, ¸p suÊt lín vµ mµng xÕp (1) bÞ Ðp l¹i do ¸p suÊt lín cña ®­êng thÊp ¸p. Van ®iÒu chØnh më phÇn ¸p suÊt thÊp cña buång thÊp ¸p bÞ gi¶m ®i v× qua ®­êng ®Çu van ®iÒu chØnh ra phÝa ngoµi. Khi ®ã, ¸p suÊt ë phÇn trªn piston vµ lùc cña lß xo (1) lín h¬n ¸p suÊt ë phÇn d­íi piston vµ lß xo (2). Nã lµm cho vÞ trÝ lÖch nghiªng cña ®Üa cam t¨ng, phÇn t¨ng ®óng b»ng phÇn yªu cÇu cña c«ng suÊt lµm l¹nh. - Khi c«ng suÊt lµm l¹nh thÊp th× ¸p suÊt ë ®­êng cao ¸p vµ ®­êng thÊp ¸p ®Òu thÊp (h×nh 1.9b). Mµng xÕp (2) bÞ gi·n në vµ mµng xÕp (1) còng gi·n në nh­ng th«ng qua ¸p suÊt thÊp ë ®­êng thÊp ¸p nã lµm van ®iÒu chØnh ®ãng. DÉn ®Õn phÇn thÊp ¸p ë buång ¸p suÊt bÞ ®ãng l¹i. Lóc nµy ¸p suÊt ë buång ¸p suÊt ®­îc t¨ng bëi lç khoan tiÕt l­u. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  15. Khoa c¬ khÝ §éng lùc 1. Van ®iÒu chØnh. 2 3 2. Mµng xÕp 1. 1 3. Mµng xÕp 2. 4. Buång ¸p suÊt. 4 5. Buång ¸p suÊt. 6. Lß xo 2. 10 5 7. Lß xo 1. 8. §­êng ¸p suÊt thÊp. 9. §­êng ¸p suÊt cao. 9 10. Lç khoan tiÕt l­u. 8 H×nh 1.9 a) S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y nÐn trong tr­êng hîp c«ng 7 6 suÊt vËn chuyÓn cao h¬n khi c«ng suÊt lµm 2 3 l¹nh cao h¬n – Buång ¸p suÊt thÊp h¬n. 1 1. Van ®iÒu chØnh. 4 2. Mµng xÕp 1. 3. Mµng xÕp 2. 10 5 4. Buång ¸p suÊt. 5. Buång ¸p suÊt. 6. Lß xo 2. 7. Lß xo 1. 8. §­êng ¸p suÊt thÊp. 9 9. §­êng ¸p suÊt cao. 10. Lç khoan tiÕt l­u. 8 7 6 H×nh 1.9 b) S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y nÐn trong tr­êng hîp c«ng suÊt vËn chuyÓn thÊp h¬n khi c«ng suÊt lµm l¹nh thÊp h¬n – Buång ¸p suÊt cao h¬n. 1.2.2.3. Bé ly hîp ®iÖn tõ a. CÊu t¹o Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  16. Khoa c¬ khÝ §éng lùc TÊt c¶ c¸c m¸y nÐn (Blèc l¹nh) cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh «t« ®Òu ®­îc trang bÞ bé ly hîp ®iÖn tõ. Bé ly hîp nµy ®­îc xem nh­ mét phÇn cña buly m¸y nÐn, cã c«ng dông ng¾t vµ nèi sù truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬ vµ m¸y nÐn mçi khi cÇn thiÕt. Bé ly hîp ®iÖn tõ bªn trong buly m¸y nÐn cã cÊu t¹o nh­ tr×nh bµy ë (h×nh 1.10) giíi thiÖu chi tiÕt th¸o dêi cña mét bé ly hîp ®iÖn tõ g¾n bªn trong buly m¸y nÐn vµ (h×nh 1.11) cÊu t¹o cña bé ly hîp ®iÖn tõ. 2 3 4 7 10 6 5 1 9 8 H×nh 1.10. Chi tiÕt th¸o rêi bé ly hîp ®iÖn tõ trang bÞ bªn trong m¸y nÐn. 1. M¸y nÐn. 5. èc siÕt m©m bÞ ®éng. 9. Vßng bi. 2. Cuén d©y bé ly hîp, 6. M©m bÞ ®éng. 10. Shim ®iÒu chØnh khe. 3. Vßng gi÷ cuén d©y. 7. Vßng h·m bu ly. hë bé ly hîp. 4. Bu ly. 8. N¾p che bôi. b. Nguyªn lý ho¹t ®éng Khi ®éng c¬ «t« khëi ®éng, næ m¸y, buly m¸y nÐn quay theo trôc khuûu nh­ng trôc khuûu cña m¸y nÐn vÉn ®øng yªn. Cho ®Õn khi ta bËt c«ng t¾c A/C nèi ®iÖn m¸y l¹nh, bé ly hîp ®iÖn tõ sÏ khíp buly vµo trôc m¸y nÐn cho trôc khuûu ®éng c¬ dÉn ®éng m¸y nÐn b¬m m«i chÊt l¹nh. Sau khi ®· ®¹t ®Õn nhiÖt ®é l¹nh yªu cÇu, hÖ thèng ®iÖn sÏ tù ®éng ng¾t m¹ch ®iÖn bé ly hîp tõ cho m¸y nÐn ngõng b¬m. H×nh 1.11 giíi thiÖu mÆt c¾t cña bé ly hîp ®iÖn tõ trôc m¸y nÐn (4) liªn kÕt víi ®Üa bÞ ®éng (2). Khi hÖ thèng ®iÖn l¹nh ®­îc bËt lªn dßng ®iÖn ch¹y qua cuén d©y nam ch©m ®iÖn cña bé ly hîp, lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn hót ®Üa bÞ ®éng (2) ¸p dÝnh vµo mÆt bu ly (3) nªn lóc nµy c¶ buly lÉn trôc m¸y nÐn khíp cøng mét khèi vµ cïng quay víi nhau ®Ó b¬m m«i chÊt l¹nh. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  17. Khoa c¬ khÝ §éng lùc 6 8 3 2 H×nh 1.11 KÕt cÊu cña bé ly hîp ®iÖn tõ trang bÞ trong bé buly m¸y nÐn: 1. Cuén d©y n©m ch©m ®iÖn, 2. §Üa bÞ ®éng, 3. Buly m¸y nÐn, 4. Trôc m¸y nÐn, 4 5. Vßng bi kÐp, 6. Phít kÝn trôc, 7. Khe hë khi bé ly hîp c¾t khíp, 8. N¾p ch¾n bôi. 7 0,56 - 1 5 1 45 Khi ta ng¾t dßng ®iÖn lùc tõ tr­êng hót mÊt, c¸c lß xo ph¼ng sÏ kÐo c¸c ®Üa bÞ ®éng (2) t¸ch dêi mÆt buly, lóc nµy trôc khuûu ®éng c¬ quay, buly m¸y nÐn quay, nh­ng trôc m¸y nÐn ®øng yªn. Quan s¸t (h×nh 1.11), trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng víi khíp nam ch©m ®iÖn kh«ng quay, lùc hót cña nã ®­îc truyÒn dÉn qua buly (3) ®Õn ®Üa bÞ ®éng (2). §Üa bÞ ®éng (2) ®­îc g¾n cè ®Þnh vµo ®Çu trôc m¸y nÐn nhê chèt hay r·nh then hoa vµ ®ai èc. Khi ng¾t ®iÖn c¾t khíp bé ly hîp, c¸c lß xo ph¼ng kÐo ®Üa bÞ ®éng t¸ch ra khái mÆt ma s¸t cña buly (3) ®Ó ®¶m b¶o kho¶ng c¸ch ly hîp tõ 0,56mm ®Õn 1,45mm. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, buly m¸y nÐn quay tr¬n trªn vßng bi kÐp 5 bè trÝ l¾p tr­íc m¸y nÐn. Tïy theo c¸ch thiÕt kÕ. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, bé ly hîp ®iÖn tõ ®­îc ®iÒu khiÓn c¾t nèi nhê c«ng t¾c hay bé æn nhiÖt, bé æn nhiÖt nµy ho¹t ®éng dùa theo ¸p suÊt nhiÖt ®é cña hÖ thèng ®iÖn l¹nh. Mét vµi kiÓu bé ly hîp cho nèi khíp liªn tôc mçi khi ®ãng nèi m¹ch c«ng t¾c A/C m¸y l¹nh. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  18. Khoa c¬ khÝ §éng lùc 1.2.3. Bé ng­ng tô ( giµn nãng) 1 2 3 1. Giµn nãng 10 2. Cöa vµo 3. KhÝ nãng 9 4. M«i chÊt l¹nh tõ m¸y nÐn ®Õn. 8 5. Cöa ra 4 6. M«i chÊt l¹nh ®i ra giµn l¹nh (bé bèc h¬i). 7 7. Kh«ng khÝ l¹nh 5 8. Qu¹t giµn nãng 6 9. èng dÉn ch÷ U 10. C¸nh t¶n nhiÖt. H×nh 1.12 CÊu t¹o vµ nguyªn lý cña giµn nãng. 1.2.3.1. CÊu t¹o Bé ng­ng tô (h×nh 1.12) ®­îc cÊu t¹o b»ng mét èng kim lo¹i dµi uèn cong thµnh nhiÒu h×nh ch÷ U nèi tiÕp nhau xuyªn qua v« sè c¸nh t¶n nhiÖt máng, c¸c c¸nh t¶n nhiÖt b¸m ch¾c vµ b¸m s¸t quanh èng kim lo¹i. Trªn «t«, bé ng­ng tô th­êng ®­îc l¾p ®øng tr­íc ®Çu xe, phÝa tr­íc giµn n­íc to¶ nhiÖt cña ®éng c¬, trªn «t« t¶i nhÑ bé ng­ng tô ®­îc l¾p d­íi gÇm xe, ë vÞ trÝ nµy bé ng­ng tô tiÕp nhËn tèi ®a luång khÝ m¸t thæi xuyªn qua do xe ®ang lao tíi vµ do qu¹t giã t¹o ra. * C«ng dông: C«ng dông cña bé ng­ng tô lµ lµm cho m«i chÊt l¹nh ë thÓ h¬i d­íi ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é cao, tõ m¸y nÐn b¬m ®Õn, ng­ng tô thµnh thÓ láng. 1.2.3.2. Nguyªn lý lµm viÖc Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, bé ng­ng tô nhËn ®­îc h¬i m«i chÊt l¹nh d­íi ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é rÊt cao do m¸y nÐn b¬m vµo. H¬i m«i chÊt l¹nh nãng chui vµo bé ng­ng tô qua èng n¹p bè trÝ phÝa trªn giµn nãng, dßng h¬i nµy tiÕp tôc l­u th«ng trong èng dÉn ®i dÇn xuèng phÝa d­íi, nhiÖt cña khÝ m«i chÊt truyÒn qua c¸c c¸nh con to¶ nhiÖt vµ ®­îc luång giã m¸t thæi ®i. Qu¸ tr×nh trao ®æi nµy lµm to¶ mét l­îng nhiÖt rÊt lín vµo trong kh«ng khÝ. L­îng nhiÖt ®­îc t¸ch ra khái m«i chÊt l¹nh thÓ h¬i ®Ó nã ng­ng tô thµnh thÓ láng t­¬ng ®­¬ng víi Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  19. Khoa c¬ khÝ §éng lùc l­îng nhiÖt mµ m«i chÊt l¹nh hÊp thô trong giµn l¹nh ®Ó biÕn m«i chÊt thÓ láng thµnh thÓ h¬i. D­íi ¸p suÊt b¬m cña m¸y nÐn, m«i chÊt l¹nh thÓ láng ¸p suÊt cao nµy ch¶y tho¸t ra tõ lç tho¸t bªn d­íi bé ng­ng tô, theo èng dÉn ®Õn bÇu läc/hót Èm. Giµn nãng chØ ®­îc lµm m¸t ë møc trung b×nh nªn hai phÇn ba phÝa trªn bé ng­ng tô vÉn cßn ga m«i chÊt nãng, mét phÇn ba phÝa d­íi chøa m«i chÊt l¹nh thÓ láng, nhiÖt ®é nãng võa v× ®· ®­îc ng­ng tô. 1.2.4. HÖ thèng ®iÖn l¹nh víi van gi·n në 1.2.4. 1. B×nh läc/hót Èm a. CÊu t¹o B×nh läc/hót Èm m«i chÊt l¹nh (h×nh 1.13) lµ mét b×nh kim lo¹i bªn trong cã l­íi läc (2) vµ chÊt khö Èm (3). ChÊt khö Èm lµ vËt liÖu cã ®Æc tÝnh hót chÊt Èm ­ít lÉn trong m«i chÊt l¹nh. Bªn trong bÇu läc/hót Èm, chÊt khö Èm ®­îc ®Æt gi÷a hai líp l­íi läc hoÆc ®­îc chøa trong mét tói riªng. Tói khö Èm ®­îc ®Æt cè ®Þnh hay ®Æt tù do trong bÇu läc. Kh¶ n¨ng hót Èm cña chÊt nµy tïy thuéc vµo thÓ tÝch vµ lo¹i chÊt hót Èm còng nh­ tuú thuéc vµo nhiÖt ®é. PhÝa trªn b×nh läc/hót Èm cã g¾n cöa sæ kÝnh (6) ®Ó theo dâi dßng ch¶y cña m«i chÊt, cöa nµy cßn ®­îc gäi lµ m¾t ga. Bªn trong bÇu läc, èng tiÕp nhËn m«i chÊt l¹nh ®­îc l¾p ®Æt bè trÝ tËn phÝa ®¸y bÇu läc nh»m tiÕp nhËn ®­îc 100% m«i chÊt thÓ láng cung cÊp cho van 6 5 gi·n në. b. Nguyªn lý ho¹t ®éng M«i chÊt l¹nh, thÓ láng, ch¶y tõ bé ng­ng tô vµo lç (1) b×nh läc/hót Èm(h×nh 1.13), xuyªn qua líp l­íi läc (2) vµ bé khö Èm (3). ChÊt Èm ­ít tån t¹i trong hÖ thèng lµ do chóng x©m nhËp vµo trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p söa 4 ch÷a hoÆc do hót ch©n kh«ng kh«ng ®¹t yªu cÇu. NÕu m«i chÊt l¹nh kh«ng ®­îc läc s¹ch bôi bÈn vµ chÊt Èm th× c¸c van trong hÖ thèng còng nh­ m¸y nÐn sÏ chãng bÞ háng (h×nh 1.13). 3 Sau khi ®­îc tinh khiÕt vµ hót Èm, m«i chÊt láng chui vµo èng tiÕp nhËn (4) vµ tho¸t ra cöa (5) theo èng dÉn ®Õn van gi·n në. 1 2 Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
  20. Khoa c¬ khÝ §éng lùc M«i chÊt l¹nh R-12 vµ m«i chÊt l¹nh R-134a dïng chÊt hót Èm lo¹i kh¸c nhau. èng tiÕp nhËn m«i chÊt l¹nh ®­îc bè trÝ phÝa trªn b×nh tÝch luü. Mét l­íi läc tinh cã c«ng dông ng¨n chÆn t¹p chÊt l­u th«ng trong hÖ thèng. Bªn trong l­íi läc cã lç th«ng nhá cho phÐp mét Ýt dÇu nhên trë vÒ m¸y nÐn. H×nh 1.13 KÕt cÊu vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña b×nh läc hót Èm. 1. Dßng m«i chÊt l¹nh tõ giµn nãng vµo, 2. L­íi läc, 3. Bé khö Èm, 4. èng tiÕp nhËn, 5. Dßng m«i chÊt l¹nh ®Õn van gi·n në, 6. Cöa sæ kÝnh ®Ó quan s¸ dßng ch¶y cña m«i chÊt . Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược