- Trang Chủ
- Quản trị kinh doanh
- Luận văn: Thực trạng và giải pháp mở rộng tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp tại công ty chứng khoán Mê Kong
Xem mẫu
- Luận văn
Thực trạng và giải pháp mở
rộng tư vấn xác định giá trị
doanh nghiệp tại công ty
chứng khoán Mê Kong
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Lêi më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi
Trong mét vµi n¨m gÇn ®©y nghiÖp vô t vÊn cæ phÇn ho¸ lµ mét trong
nh÷ng nghiÖp vô mang l¹i doanh thu lín cho c¸c c«ng ty chøng kho¸n.V× vËy,
sù c¹nh tranh gi÷a c¸c c«ng ty chøng kho¸n trong viÖc t×m kiÕm kh¸ch hµng
ngµy cµng quyÕt liÖt. HiÖn nay, kh«ng chØ nhê c¸c mèi quan hÖ, hay møc phÝ
mµ viÖc c¹nh tranh chñ yÕu dùa trªn c¸c dÞch vô cung cÊp.
Qu¸ tr×nh t vÊn cæ phÇn bao gåm nhiÒu c«ng viÖc ®îc c«ng ty chøng
kho¸n chia thµnh c¸c giai ®o¹n (c¸c kh©u) trong ®ã kh¸ch hµng cã thÓ lùa
chän mua tõng phÇn, hoÆc mua trän gãi. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cã
vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi toµn bé tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸, kh©u nµy thêng
chiÕm mét thêi gian lín trong toµn bé tiÕn tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô t vÊn cæ
phÇn ho¸ ®èi víi c«ng ty chøng kho¸n. §Ó gi¶m bít thêi gian trong viÖc x¸c
®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp c«ng ty chøng kho¸n cÇn ph¶i lùa chän ®îc ph¬ng
ph¸p thÝch hîp ®èi víi tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®ång thêi víi mçi ph¬ng
ph¸p cÇn ph¶i n¾m ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông
tõng ph¬ng ph¸p, tÝnh kh¶ thi khi ¸p dông ë ViÖt Nam.
NghÞ ®Þnh 187/N§- CP ra ®êi thay thÕ nghÞ ®Þnh 64 ®· t¹o ra hµnh lang
ph¸p lý quan träng cho viÖc s¾p xÕp ®æi míi h×nh thøc së h÷u cña c¸c doanh
nghiÖp.Theo ®ã qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, tÝnh ®Õn hÕt th¸ng
12/2004 ®· cã h¬n 2500 doanh nghiÖp ®îc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn.
Tuy nhiªn sè lîng ®ã míi chØ chiÕm kho¶ng 25% sè doanh nghiÖp hiÖn cã ë
níc ta.
Trong n¨m 2005 chÝnh phñ vµ bé tµi chÝnh ®· ®Ò ra môc tiªu ph¶i cæ
phÇn ho¸ ®îc 750 doanh nghiÖp. §Ó hoµn thµnh môc tiªu nµy th× viÖc x¸c
®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp t¹i c¸c c«ng ty chøng kho¸n cÇn ph¶i ®îc rót ng¾n
thêi gian nhng chÊt lîng vÉn ®îc n©ng cao tr¸nh thÊt tho¸t nguån vèn cña
nhµ níc, ®ång thêi thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
2. Ph¹m vi nghiªn cøu
Chuyªn ®Ò thùc tËp chñ yÕu nghiªn cøu vÒ c¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh
gi¸ trÞ doanh nghiÖp, nh÷ng ph¬ng ph¸p ®ang ®îc ¸p dông t¹i c¸c c«ng ty
chøng kho¸n, u nhîc ®iÓm cña tõng ph¬ng ph¸p. TÝnh kh¶ thi khi ¸p dông
nh÷ng ph¬ng ph¸p míi.
3. KÕt cÊu chuyªn ®Ò :
Chuyªn ®Ò thùc tËp gåm 3 ch¬ng.
Ch¬ng 1: Nh÷ng lý luËn chung vÒ t vÊn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh
nghiÖp t¹i c«ng ty chøng kho¸n.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng t vÊn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp t¹i c«ng
ty chøng kho¸n Mª K«ng.
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn ®Ó më réng t vÊn x¸c ®Þnh gi¸
trÞ doanh nghiÖp t¹i c«ng ty chøng kho¸n Mª K«ng.
KÕt luËn .
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ t vÊn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ
doanh nghiÖp cña c«ng ty chøng kho¸n
1.1. Tæng quan vÒ c«ng ty chøng kho¸n.
C«ng ty chøng kho¸n lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Æc biÖt. Ho¹t ®éng
cña c«ng ty chøng kho¸n kh¸c h¼n víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th¬ng
m¹i th«ng thêng. S¶n phÈm cña c«ng ty chøng kho¸n thêng lµ c¸c dÞch vô
tµi chÝnh.
Kh¸i niÖm c«ng ty chøng kho¸n.
Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ c«ng ty chøng kho¸n do nhiÒu tæ chøc ®Æt ra.
C¸c kh¸i niÖm ®Òu nªu bËt ®îc vÞ trÝ vai trß cña c«ng ty chøng kho¸n.
Theo gi¸o tr×nh “ThÞ trêng chøng kho¸n” cña khoa ng©n hµng tµi chÝnh
trêng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n th× : ‘c«ng ty chøng kho¸n lµ mét ®Þnh chÕ tµi
chÝnh trung gian thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n’. C«ng
ty chøng kho¸n chÝnh lµ mét trung gian tµi chÝnh.
Ph©n lo¹i c«ng ty chøng kho¸n.
Theo m« h×nh tæ chøc ho¹t ®éng th× c«ng ty chøng kho¸n cã thÓ chia
thµnh nhiÒu lo¹i: C«ng ty cæ phÇn, c«ng ty hîp danh, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n.
C«ng ty hîp danh: Lµ lo¹i h×nh kinh doanh cã tõ hai chñ së h÷u trë lªn,
thµnh viªn cña c«ng ty chøng kho¸n hîp danh bao gåm: Thµnh viªn gãp vèn
vµ thµnh viªn hîp danh. C¸c thµnh viªn hîp danh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm v«
h¹n b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vÒ nghÜa vô thanh to¸n cña c«ng ty. C¸c
thµnh viªn gãp vèn kh«ng tham gia ®iÒu hµnh c«ng ty, hä chØ chÞu tr¸ch
nhiÖm h÷u h¹n trong phÇn vèn gãp cña m×nh ®èi víi nh÷ng kho¶n nî cña
c«ng ty.
C«ng ty hîp danh kh«ng ®îc phÐp ph¸t hµnh bÊt cø mét lo¹i chøng
kho¸n nµo.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
C«ng ty cæ phÇn: C«ng ty cæ phÇn lµ mét ph¸p nh©n ®éc lËp víi c¸c chñ
së h÷u c«ng ty lµ c¸c cæ ®«ng. Cæ ®«ng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nî vµ c¸c
nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®· gãp vµo
doanh nghiÖp. C«ng ty cæ phÇn cã quyÒn ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng
chóng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n: Thµnh viªn cña c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi
sè vèn ®· cam kÕt gãp vµo doanh nghiÖp.
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n kh«ng ®îc phÐp ph¸t hµnh cæ phiÕu.
Do c¸c u ®iÓm cña lo¹i h×nh c«ng ty cæ phÇn vµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm
h÷u h¹n so víi c«ng ty hîp danh, v× vËy hiÖn nay chñ yÕu c¸c c«ng ty chøng
kho¸n ®îc tæ chøc díi h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ c«ng ty cæ
phÇn.
HiÖn nay ë níc ta theo quyÕt ®Þnh sè 03/1998/Q§-UBCK3 ngµy 13
th¸ng 10 n¨m 1998 cña UBCK, CTCK lµ c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm
h÷u h¹n thµnh lËp hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam, ®îc uû ban chøng kho¸n nhµ níc
cÊp giÊy phÐp thùc hiÖn mét hoÆc mét sè lo¹i h×nh kinh doanh chøng kho¸n.
Theo c¸ch ph©n lo¹i dùa vµo c¸c nghiÖp vô thùc hiÖn cña c«ng ty chøng
kho¸n th× c«ng ty chøng kho¸n cã thÓ chia thµnh c¸c lo¹i nh sau:
C«ng ty m«i giíi chøng kho¸n: lµ c«ng ty chØ thùc hiÖn viÖc trung gian,
mua b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng ®Ó hëng hoa hång.
C«ng ty b¶o l·nh ph¸t hµnh chøng kho¸n: lµ c«ng ty chøng kho¸n cã
lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu lµ thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh ®Ó hëng phÝ hoÆc
chªnh lÖch gi¸.s
C«ng ty kinh doanh chøng kho¸n: lµ c«ng ty chøng kho¸n chñ yÕu thùc
hiÖn nghiÖp vô tù doanh, cã nghÜa lµ tù bá vèn vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt
qu¶ kinh doanh.
C«ng ty tr¸i phiÕu: lµ c«ng ty chøng kho¸n chuyªn mua b¸n c¸c lo¹i tr¸i
phiÕu.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
C«ng ty chøng kho¸n phi tËp trung: lµ c¸c c«ng ty chøng kho¸n ho¹t
®éng chñ yÕu trªn thÞ trêng OTC vµ hä ®ãng vai trß lµ c¸c nhµ t¹o lËp thÞ
trêng b»ng c¸c dÞch vô cung cÊp.
§èi víi c¸c thÞ trêng chøng kho¸n ph¸t triÓn th× vai trß cña c¸c c«ng ty
nµy lµ rÊt lín. Cßn ®èi víi nh÷ng thÞ trêng míi ph¸t triÓn nh níc ta th×
tiÒm n¨ng cña c¸c c«ng ty nµy lµ rÊt lín.
1.2. C¸c nghiÖp vô chÝnh cña c«ng ty chøng kho¸n.
NghiÖp vô m«i giíi: M«i giíi chøng kho¸n lµ ho¹t ®éng trung gian hoÆc
®¹i diÖn mua, b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng ®Ó hëng hoa hång. C«ng ty
chøng kho¸n ®¹i diÖn cho kh¸ch hµng tiÕn hµnh giao dÞch th«ng qua c¬ chÕ
giao dÞch t¹i SGDCK hoÆc thÞ trêng OTC. V× c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t do chÝnh
kh¸ch hµng ®a ra nªn hä sÏ ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶.
HiÖn nay, tÊt c¶ c¸c c«ng ty chøng kho¸n ë níc ta ®Òu ®ang thùc hiÖn
nghiÖp vô nµy. Nh©n viªn phßng m«i giíi cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n sÏ
cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c c«ng ty niªm yÕt, c¸c th«ng tin thÞ trêng cho kh¸ch
hµng bªn c¹nh ®ã hä sÏ ®¹i diÖn cho kh¸ch hµng trong viÖc thùc hiÖn c¸c giao
dÞch.Tuy nhiªn ®ã míi chØ lµ "m«i giíi giao dÞch" khi thÞ trêng ph¸t triÓn th×
ho¹t ®éng m«i giíi ph¶i ®ãng vai trß lµ cÇu nèi gi÷a nhµ ®Çu t b¸n chøng
kho¸n vµ nhµ ®Çu t mua chøng kho¸n, th«ng qua ho¹t ®éng m«i giíi nhµ m«i
giíi chøng kho¸n sÏ trë thµnh ngêi b¹n, ngêi chia sÎ nh÷ng lo ©u, c¨ng
th¼ng vµ ®a ra nh÷ng lêi ®éng viªn kÞp thêi cho nhµ ®Çu t, gióp nhµ ®Çu t
cã nh÷ng quyÕt ®Þnh tØnh t¸o.
NghiÖp vô tù doanh: Ho¹t ®éng tù doanh cña c«ng ty chøng kho¸n lµ
qu¸ tr×nh tù tiÕn hµnh c¸c giao dÞch mua b¸n chøng kho¸n cho chÝnh m×nh.
§©y ®îc coi lµ mét kho¶n ®Çu t cña c«ng ty bëi v× ho¹t ®éng nµy ®îc thùc
hiÖn nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn cho chÝnh c«ng ty th«ng qua hµnh vi mua
b¸n chøng kho¸n víi kh¸ch hµng. NghiÖp vô nµy ho¹t ®éng song hµnh víi
nghiÖp vô m«i giíi, võa phôc vô lÖnh giao dÞch cho kh¸ch hµng ®ång thêi
còng phôc vô cho chÝnh c«ng ty.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Ho¹t ®éng tù doanh ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¬ chÕ giao dÞch trªn
SGCK hoÆc thÞ trêng OTC. Trªn thÞ trêng OTC ho¹t ®éng tù doanh cña
c«ng ty chøng kho¸n ®îc thùc hiÖn th«ng qua ho¹t ®éng t¹o lËp thÞ trêng.
Lóc nµy, c«ng ty chøng kho¸n ®ãng vai trß lµ nhµ t¹o lËp thÞ trêng, n¾m gi÷
mét sè lîng chøng kho¸n nhÊt ®Þnh cña mét sè lo¹i chøng kho¸n vµ thùc
hiÖn mua b¸n chøng kho¸n víi kh¸ch hµng ®Ó hëng chªnh lÖch gi¸.
§èi víi c¸c c«ng ty chøng kho¸n ë níc ta hiÖn nay th× chØ cã mét sè
c«ng ty thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy bëi v× theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× muèn
thùc hiÖn nghiÖp vô nµy th× c«ng ty chøng kho¸n cÇn ®¸p øng ®îc mét sè yªu
cÇu mµ ®Çu tiªn lµ ph¶i cã vèn ®iÒu lÖ 12 tû. §©y còng lµ mét ®iÒu bÊt lîi ®èi
víi mét sè c«ng ty chøng kho¸n khi kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ vèn trong khi
®éi ngò nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kh¶ n¨ng ph©n tÝch.
NghiÖp vô b¶o l·nh ph¸t hµnh: NghiÖp vô b¶o l·nh ph¸t hµnh cña c«ng
ty chøng kho¸n lµ viÖc thùc hiÖn c¸c ®ît chµo b¸n vµ ph©n phèi chøng kho¸n
cho c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ra c«ng chóng vµ thùc hiÖn b¶o l·nh. Cã
thÓ nãi nghiÖp vô b¶o l·nh ph¸t hµnh lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô phæ biÕn ë
c¸c c«ng ty chøng kho¸n, nã gióp cho tæ chøc ph¸t hµnh thùc hiÖn c¸c thñ tôc
tríc khi chµo b¸n chøng kho¸n, tæ chøc viÖc ph©n phèi chøng kho¸n vµ gióp
b×nh æn gi¸ chøng kho¸n trong giai ®o¹n ®Çu sau khi ph¸t hµnh.
Tuy nhiªn ë níc ta hiÖn nay th× míi chØ cã mét sè c«ng ty chøng
kho¸n thùc hiÖn nghiÖp vô nµy, ®ã lµ nh÷ng c«ng ty cã ng©n hµng mÑ hç trî
rÊt nhiÒu vÒ n¨ng lùc, vèn, c¸c quan hÖ s½n cã.
NghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t: NghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu
t lµ viÖc thùc hiÖn qu¶n lý vèn uû th¸c cña kh¸ch hµng ®Ó ®Çu t vµo chøng
kho¸n th«ng qua danh môc ®Çu t nh»m sinh lîi cho kh¸ch hµng trªn c¬ së
t¨ng lîi nhuËn vµ b¶o toµn nguån vèn cho kh¸ch hµng. ViÖc lËp vµ qu¶n lý
danh môc ®Çu t ®ßi hái ph¶i cã ®éi ngò nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n cã
kinh nghiÖm trong lÜnh vùc ®Çu t tµi chÝnh. ChÝnh v× vËy ®Ó cã thÓ ho¹t ®éng
tèt t¹o lßng tin cho kh¸ch hµng ®ång thêi thu ®îc nguån lîi nhuËn trong
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
t¬ng lai cho c«ng ty th× cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nghiÖp vô
nµy.
NghiÖp vô t vÊn cña c«ng ty chøng kho¸n.
NghiÖp vô t vÊn ®Çu t chøng kho¸n: Dùa trªn ho¹t ®éng ph©n tÝch ®Ó
®a ra c¸c lêi khuyªn, ph©n tÝch c¸c t×nh huèng vµ cã thÓ thùc hiÖn mét sè
c«ng viÖc dÞch vô kh¸c liªn quan ®Õn ph¸t hµnh, ®Çu t vµ c¬ cÊu tµi chÝnh cho
kh¸ch hµng.
Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ho¹t ®éng t vÊn ®Çu t chøng kho¸n.
Ho¹t ®éng t vÊn lµ viÖc ngêi t vÊn sö dông kiÕn thøc, ®ã chÝnh lµ vèn
chÊt x¸m mµ hä ®· bá ra ®Ó kinh doanh nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cho c¶ c«ng ty
chøng kho¸n lÉn kh¸ch hµng. Nhµ t vÊn ®ßi hái ph¶i hÕt søc thËn träng trong
viÖc ®a ra c¸c lêi khuyªn ®èi víi kh¸ch hµng, v× víi lêi khuyªn ®ã kh¸ch
hµng cã thÓ thu vÒ lîi nhuËn lín hoÆc thua lç, thËm chÝ ph¸ s¶n, cßn ngêi t
vÊn thu vÒ cho m×nh kho¶n thu vÒ dÞch vô t vÊn bÊt kÓ ho¹t ®éng ®ã thµnh
c«ng hay kh«ng.
Bªn c¹nh c¸c ho¹t ®éng t vÊn vÒ ®Çu t chøng kho¸n c¸c c«ng ty chøng
kho¸n cßn thùc hiÖn mét m¶ng t vÊn rÊt lín ®ã lµ m¶ng t vÊn tµi chÝnh
doanh nghiÖp.
Trong m¶ng t vÊn vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp c¸c c«ng ty chøng kho¸n
thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng: T vÊn cæ phÇn ho¸, t vÊn niªm yÕt, t vÊn t¸i cÊu
tróc doanh nghiÖp, chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, t vÊn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh
nghiÖp, chia t¸ch, s¸t nhËp…Nh÷ng m¶ng ho¹t ®éng nµy ®ßi hái ®éi ngò nh©n
viªn t vÊn cña c«ng ty chøng kho¸n cÇn ph¶i nghiªn cøu t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò
tµi chÝnh doanh nghiÖp mét c¸ch chuyªn s©u.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y thùc hiÖn chñ tr¬ng cña §¶ng vµ nhµ níc ta
trong viÖc s¾p xÕp ®æi míi h×nh thøc së h÷u cña c¸c doanh nghiÖp, tÊt c¶ 13
c«ng ty chøng kho¸n ®Òu ®· thùc hiÖn rÊt tèt m¶ng ho¹t ®éng nµy.
C«ng ty chøng kho¸n Mª K«ng tuy ra ®êi muén h¬n so víi c¸c c«ng ty
kh¸c nhng ho¹t ®éng t vÊn doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng
m¹nh cña c«ng ty kh«ng thua kÐm g× so víi nh÷ng c«ng ty chøng kho¸n kh¸c.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Trong n¨m 2003 vµ n¨m 2004 sè lîng hîp ®ång t vÊn cæ phÇn ho¸ vµ
x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ 40. §©y cã thÓ coi lµ mét thµnh tÝch ®¸ng
khen ®èi víi mét c«ng ty chøng kho¸n víi sè vèn chØ cã 6 tû ®ång vµ cßn non
trÎ trªn thÞ trêng.
1.3. Lý luËn chung vÒ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
Gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
Theo luËt doanh nghiÖp n¨m 1999 ®îc söa ®æi vµ bæ sung n¨m 2004
cña níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th× doanh nghiÖp ®îc ®Þnh
nghÜa nh sau: “Doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô
së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh”.
Ban ®Çu khi míi h×nh thµnh thÞ trêng doanh nghiÖp chØ ®îc coi lµ mét
tæ chøc kinh tÕ th«ng thêng chø cha ®îc coi lµ mét hµng ho¸ cña nÒn kinh
tÕ bëi nã cha thùc sù ®îc ®em ra trao ®æi mua b¸n trªn thÞ trêng. ChØ ®Õn
khi thÞ trêng ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh, lóc nµy doanh nghiÖp míi
thùc sù lµ mét hµng ho¸. Khi ®· trë thµnh hµng ho¸ th× ngêi ta b¾t ®Çu quan
t©m tíi gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp. C©u hái ®îc ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó x¸c
®Þnh ®îc gi¸ trÞ doanh nghiÖp? Vµ liÖu gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp cã ®ång
nghÜa víi gi¸ c¶ cña nã kh«ng?
Theo C.M¸c th× gi¸ trÞ lµ sù kÕt tinh cña lao ®éng x· héi cÇn thiÕt trong
hµng ho¸, cßn gi¸ c¶ lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ trªn thÞ trêng nhng
phô thuéc vµo quy luËt cung cÇu. Gi¸ c¶ cã thÓ cao h¬n hoÆc thÊp h¬n gi¸ trÞ.
§èi víi mét doanh nghiÖp còng vËy, gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp chÝnh lµ sù kÕt
tinh cña lao ®éng x· héi cÇn thiÕt trong b¶n th©n doanh nghiÖp ®ã. Tuy nhiªn,
kh«ng ph¶i nh c¸c hµng ho¸ th«ng thêng mµ doanh nghiÖp lµ mét lo¹i hµng
ho¸ ®Æc biÖt, mét c¬ cÊu phøc t¹p cña nhiÒu yÕu tè vµ c¸c mèi liªn hÖ gi÷a
chóng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng doanh nghiÖp cã c¸c mèi quan hÖ víi c¸c
chñ thÓ trªn thÞ trêng. ChÝnh c¸c yÕu tè bªn trong, bªn ngoµi doanh nghiÖp
gãp phÇn t¹o nªn gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Qua viÖc ph©n tÝch vµ nhËn ®Þnh trªn ta cã thÓ rót ra mét sè kÕt luËn
riªng vÒ gi¸ trÞ doanh nghiÖp nh sau:
Mét lµ: gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ gi¸ trÞ c¸ biÖt, ®îc x©y dùng trªn c¬ së
møc hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt cña doanh nghiÖp t¹o nªn, mçi mét doanh
nghiÖp cã mét ®Æc thï, mét gi¸ trÞ riªng vµ kh«ng mét doanh nghiÖp nµo
gièng doanh nghiÖp nµo.
Hai lµ: gi¸ trÞ doanh nghiÖp kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ gi¸ trÞ ghi trªn sæ
s¸ch mµ lµ gi¸ trÞ ®îc mäi ngêi quan t©m ®ã chÝnh lµ gi¸ trÞ kinh tÕ. Nhµ
®Çu t khi tiÕn hµnh xem xÐt gi¸ trÞ doanh nghiÖp chñ yÕu quan t©m tíi kh¶
n¨ng thu ®îc lîi nhuËn trong t¬ng lai.
Ba lµ: gi¸ trÞ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc t¹i thêi ®iÓm ®Þnh gi¸ kh«ng
ph¶i lµ gi¸ trÞ cuèi cïng vµ duy nhÊt, nã cã thÓ thay ®æi theo thêi gian, theo
cung cÇu vµ theo c¸c biÕn ®éng trªn thÞ trêng.
1.3.1. §Þnh gi¸ doanh nghiÖp.
HiÖn nay cã nhiÒu quan niÖm vÒ gi¸ trÞ. Mçi quan niÖm ®îc tiÕp cËn ë
nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau. Tuy nhiªn tùu chung l¹i th× cã hai kh¸i niÖm ®îc
phæ biÕn hiÖn nay ®ã lµ:
Theo gi¸o s W. SEABROKE Vµ N.WALKER, viÖn ®¹i häc
PORTSMOUTH, v¬ng quèc Anh:
“§Þnh gi¸ ®îc hiÓu lµ sù íc tÝnh vÒ gi¸ trÞ cña c¸c quyÒn së h÷u tµi
s¶n cô thÓ b»ng h×nh th¸i tiÒn tÖ cho mét môc ®Ých ®· ®îc x¸c ®Þnh râ”.
Cßn theo gi¸o s Lim Lan Yuan, trêng x©y dùng vµ bÊt ®éng s¶n, ®¹i
häc quèc gia Singapore th×:
“§Þnh gi¸ ®îc quan niÖm lµ mét nghÖ thuËt hay khoa häc vÒ íc tÝnh
gi¸ trÞ cho mét môc ®Ých cô thÓ cña mét tµi s¶n t¹i mét thêi ®iÓm, cã c©n nh¾c
®Õn tÊt c¶ c¸c ®Æc ®iÓm cña tµi s¶n vµ còng nh xem xÐt ®Õn tÊt c¶ c¸c yÕu tè
kinh tÕ c¨n b¶n cña thÞ trêng bao gåm c¸c lo¹i ®Çu t lùa chän”.
VËy víi hai kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ hiÓu ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp theo hai
c¸ch nh sau: Thø nhÊt, ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp lµ sù íc tÝnh vÒ gi¸ trÞ cña c¸c
quyÒn së h÷u tµi s¶n cô thÓ b»ng h×nh th¸i tiÒn tÖ cho mét môc ®Ých ®· ®îc
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
x¸c ®Þnh râ, ®ã lµ ®Ó ®a doanh nghiÖp ra mua b¸n, hoÆc ®Ó ®Çu t vµo doanh
nghiÖp…Thø hai, ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp lµ mét nghÖ thuËt hay khoa häc vÒ
íc tÝnh gi¸ trÞ cho mét môc ®Ých cô thÓ cña mét doanh nghiÖp t¹i mét thêi
®iÓm ®ã lµ thêi ®iÓm ®Þnh gi¸, mµ cã c©n nh¾c ®Õn tÊt c¶ c¸c ®Æc ®iÓm cña
doanh nghiÖp vµ còng nh xem xÐt ®Õn tÊt c¶ c¸c yÕu tè kinh tÕ c¨n b¶n cña
thÞ trêng.
1.3.2. Vai trß cña viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp
§èi víi mçi chñ thÓ kh¸c nhau trªn thÞ trêng th× viÖc tiÕp cËn gi¸ trÞ
doanh nghiÖp còng víi nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau.
§èi víi chñ së h÷u: ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp sÏ gióp chñ së
h÷u biÕt râ ®îc gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp, tõ ®ã hä cã thÓ lËp c¸c kÕ
ho¹ch, chiÕn lîc ph¸t triÓn trong t¬ng lai cho doanh nghiÖp
VÊn ®Ò chia t¸ch s¸t nhËp cæ phÇn ho¸ hoÆc huy ®éng vèn còng trë lªn
thuËn lîi h¬n rÊt nhiÒu.
§èi víi nhµ ®Çu t: Víi bÊt kú mét nhµ ®Çu t nµo trªn thÞ trêng hä
lu«n mong muèn ®ång vèn ®Çu t cña m×nh kh«ng nh÷ng ®îc b¶o toµn mµ
cßn ph¶i cã l·i víi tõng møc ®é chÊp nhËn rñi ro kh¸c nhau. T¹i cïng mét
møc rñi ro hä lu«n muèn nhËn ®îc møc lîi nhuËn cao nhÊt. Do ®ã, viÖc ®Þnh
gi¸ doanh nghiÖp lµ mét c¬ së quan träng cho nhµ ®Çu t ra c¸c quyÕt ®Þnh cña
m×nh. Nhµ ®Çu t sÏ tr¶ lêi ®îc c¸c c©u hái : Cã nªn ®Çu t vµo doanh nghiÖp
nµy hay kh«ng? Møc gi¸ lµ bao nhiªu th× phï hîp? Bªn c¹nh ®ã nh÷ng th«ng
tin nhËn ®îc trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ sÏ gióp nhµ ®Çu t dù ®o¸n ®îc mét
phÇn tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong t¬ng lai.
§èi víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian trªn thÞ trêng: Mét trong
nh÷ng c¬ së quan träng ®Ó c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian trªn thÞ trêng hay
c¸c chñ nî, b¹n hµng cña doanh nghiÖp cho doanh nghiÖp vay vèn hoÆc hîp
t¸c lµm ¨n, ®Çu t vµo doanh nghiÖp lµ: xem xÐt kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh
nghiÖp trong tu¬ng lai còng nh kh¶ n¨ng ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña doanh
nghiÖp. Qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp sÏ cung cÊp rÊt nhiÒu th«ng
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
tin vÒ doanh nghiÖp. Qua ®ã hä cã thÓ dÔ dµng ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh trong
mèi quan hÖ víi doanh nghiÖp.
§èi víi nhµ níc:
Qu¸ tr×nh ph©n tÝch trªn cho ta thÊy vai trß næi bËt cña viÖc ®Þnh gi¸
doanh nghiÖp lµ :
Mét lµ: ®èi víi viÖc chuyÓn nhîng mua b¸n, s¸t nhËp th«n tÝnh doanh
nghiÖp th× ho¹t ®éng ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp sÏ gióp cho ngêi mua vµ ngêi
b¸n ®a ra møc gi¸ hîp lý, t¹o c¬ së cho viÖc mua b¸n mét c¸ch c«ng b»ng
chÝnh x¸c vµ nhanh gän gi¶m chi phÝ giao dÞch. Qu¸ tr×nh mua b¸n thêng bÞ
kÐo dµi do møc gi¸ mµ hai bªn ®a ra thêng chªnh lÖch nhau qu¸ lín. ViÖc
®Þnh gi¸ lµ c¬ së v÷ng ch¾c thu hÑp kho¶ng c¸ch møc gi¸ gi÷a bªn mua vµ bªn
b¸n. Do ®ã kho¶ng thêi gian ®µm ph¸n ®îc rót ng¾n, chi phÝ nhê ®ã còng
®îc rót ng¾n.
Hai lµ: víi môc ®Ých cæ phÇn ho¸, t nh©n ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc.
§Þnh gi¸ doanh nghiÖp sÏ gióp cho viÖc x¸c ®Þnh ®îc phÇn vèn cña nhµ níc
trong doanh nghiÖp vµ gi¸ c¶ hîp lý cña cæ phiÕu b¸n ra, ®ång thêi ®Ó x¸c
®Þnh xem liÖu nhµ níc cã nªn n¾m gi÷ cæ phÇn cña doanh nghiÖp n÷a hay
kh«ng vµ tû lÖ n¾m gi÷ lµ bao nhiªu cho phï hîp.
1.3.3. Nguyªn t¾c vµ yªu cÇu cña ho¹t ®éng ®Þnh gi¸.
§Þnh gi¸ doanh nghiÖp còng cã nh÷ng yªu cÇu vµ nguyªn t¾c riªng.
ViÖc thùc hiÖn tèt c¸c nguyªn t¾c vµ ®¶m b¶o ®îc c¸c yªu cÇu ®ã sÏ gióp cho
ho¹t ®éng ®Þnh gi¸ cã hiÖu qu¶ h¬n.
Nguyªn t¾c: §Þnh gi¸ doanh nghiÖp ph¶i dùa trªn gi¸ trÞ hiÖn hµnh cña
thÞ trêng, phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng vµ quy luËt thÞ trêng. §Þnh gi¸
doanh nghiÖp chÝnh lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ íc tÝnh cña doanh nghiÖp theo gi¸ c¶
thÞ trêng. V× vËy, cÇn ph¶i ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ kh¸ch quan doanh nghiÖp
theo sù chÊp nhËn cña thÞ trêng. NÕu kh«ng, doanh nghiÖp sÏ bÞ ®Þnh gi¸ cao
hoÆc thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc cña nã.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
§Þnh gi¸ cho tõng doanh nghiÖp theo tõng ph¬ng ph¸p cô thÓ cho c¸c
doanh nghiÖp thuéc c¸c nhãm nghµnh kh¸c nhau, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng
trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau theo ®óng gi¸ hiÖn hµnh. Kh«ng ¸p dông dËp
khu«n mét m« h×nh, mét kiÓu ®Þnh gi¸ cho mäi doanh nghiÖp. Bëi v×, mçi mét
doanh nghiÖp lµ mét hµng ho¸ ®Æc biÖt cña thÞ trêng, nã cã sù kh¸c biÖt vÒ
nguån lùc, vÒ ®iÒu kiÖn c¹nh tranh. C¸c doanh nghiÖp xÐt díi c¸c gãc ®é
kh¸c nhau, chóng cã nh÷ng yÕu tè ®Æc trng riªng biÖt. Khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ
doanh nghiÖp cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ tõng doanh nghiÖp
tõ ®ã cã thÓ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh lùa chän ph¬ng ph¸p vµ c¸ch lµm cho phï
hîp.
§Þnh gi¸ doanh nghiÖp ph¶i tu©n theo c¸c quy luËt kinh tÕ nh quy luËt
cung cÇu, quy luËt gi¸ trÞ. Ngoµi ra ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp cÇn ph¶i linh ho¹t
trong qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh, ph¶i ®Æt doanh nghiÖp trong tæng thÓ ph¸t triÓn
chung cña toµn thÞ trêng, cña nghµnh nghÒ mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh kinh
doanh. Khi ®ã ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp sÏ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n triÓn väng
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai.
Yªu cÇu: §Þnh gi¸ doanh nghiÖp còng ph¶i tu©n theo c¸c yªu cÇu sau:
TÝnh chuÈn x¸c: ChuÈn x¸c võa lµ yªu cÇu, võa lµ môc ®Ých cña ho¹t
®éng ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp. Bëi vËy, tuú thuéc vµo tõng doanh nghiÖp mµ
ph¶i lùa chän tõng ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ cho phï hîp. Trong toµn bé qu¸
tr×nh thùc hiÖn c¸c kh©u cña ho¹t ®éng ®Þnh gi¸ c¸c vÊn ®Ò vÒ kiÓm kª tµi s¶n,
xö lý tµi chÝnh ph¶i thËt chuÈn x¸c vµ cÈn träng.
DÔ dµng trong viÖc tÝnh to¸n: §Þnh gi¸ doanh nghiÖp cã thÓ dùa vµo rÊt
nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau, song ®èi víi doanh nghiÖp lµ ph¶i chän ®îc
ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ sao cho phï hîp víi doanh nghiÖp võa ®¬n gi¶n võa dÔ
thùc hiÖn, phï hîp víi n¨ng lùc cña ngêi ®Þnh gi¸. Bëi xÐt cho cïng nÕu c¸c
c«ng thøc sö dông trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ qu¸ phøc t¹p sÏ dÉn ®Õn sai lÇm vµ
mÊt ®i tÝnh chuÈn x¸c. Tuy nhiªn còng kh«ng nªn v× ®iÒu nµy mµ lµm Èu. ViÖc
®Þnh gi¸ cÇn ph¶i do nh÷ng ngêi cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi
chÝnh ®¶m nhiÖm.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Nguyªn t¾c lùa chän tæ chøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ë níc ta
thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 23 nghÞ ®Þnh 187/2004/N§-CP.
Doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ tµi s¶n theo sæ kÕ to¸n díi 30 tû ®ång doanh
nghiÖp tù tæ chøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp hoÆc thuª tæ chøc t vÊn ®Þnh
gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ tµi s¶n theo sæ kÕ to¸n tõ 30 tû ®ång trë
lªn, v¨n phßng tæng c«ng ty (nÕu cæ phÇn ho¸ toµn bé c«ng ty) ph¶i thuª tæ
chøc ®Þnh gi¸ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
Thuª tæ chøc ®Þnh gi¸.
Tæ chøc ®Þnh gi¸ gåm c¸c c«ng ty kiÓm to¸n, c«ng ty chøng kho¸n, tæ
chøc thÈm ®Þnh gi¸, ng©n hµng ®Çu t cã chøc n¨ng vµ n¨ng lùc ®Þnh gi¸…
Tæ chøc ®Þnh gi¸ ph¶i ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn sau:
Cã chøc n¨ng ®Þnh gi¸ trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh hoÆc
giÊy phÐp ®Çu t.
Tuú theo ngµnh nghÒ kinh doanh, ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu
chuÈn cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
Kh«ng cïng chñ së h÷u, kh«ng cã mèi quan hÖ kinh tÕ víi doanh
nghiÖp ®îc ®Þnh gi¸ nh hïn vèn, gãp vèn liªn doanh, gãp vèn cæ phÇn.
Kh«ng trùc tiÕp thùc hiÖn kiÓm to¸n cho c¸c doanh nghiÖp ®îc ®Þnh
gi¸.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kh«ng cã vi ph¹m ph¸p luËt vÒ nghÒ nghiÖp.
HiÖn nay ë níc ta cã 28 tæ chøc ®îc thùc hiÖn ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp
bao gåm 13 c«ng ty chøng kho¸n, mét c«ng ty liªn doanh qu¶n lý quü ®Çu t
chøng kho¸n ViÖt Nam, 14 c«ng ty kiÓm to¸n.
Hµng n¨m, tríc ngµy 31 th¸ng 12, Bé tµi chÝnh c«ng bè c«ng khai
danh s¸ch c¸c tæ chøc ®Þnh gi¸ ®ñ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp
cña n¨m sau.
Chi phÝ ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp thÊp: Chi phÝ ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp lµ
mét kho¶n chi cña doanh nghiÖp thuª tæ chøc ®Þnh gi¸. HiÖn nay ë níc ta nhµ
níc ®· quy ®Þnh trong nghÞ ®Þnh 187 rÊt râ nh sau:
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Kh«ng qu¸ 200 triÖu ®ång víi doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ díi 30 tû ®ång.
Kh«ng qu¸ 300 triÖu ®ång ®èi víi doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ tõ 30 tû ®Õn
50 tû ®ång.
Kh«ng qu¸ 400 triÖu ®ång víi doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ trªn 50 tû ®ång.
Cho nªn viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp ph¶i cã chi phÝ sao cho võa víi c¸c
kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®îc phÐp bá ra theo quy ®Þnh cña nhµ níc.
Qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ mét c«ng viÖc ®¬n gi¶n
vµ dÔ lµm, v× vËy ®Ó ®¶m b¶o ®îc vµi trß còng nh ý nghÜa cña ho¹t ®éng
®Þnh gi¸ th× khi tiÕn hµnh ®Þnh gi¸ cÇn ph¶i kÕt hîp c¶ ba yªu cÇu vµ nguyªn
t¾c trªn mét c¸ch tèt nhÊt. ChØ cã nh vËy gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh
míi lµ gi¸ trÞ thùc cña nã.
1.4. C¸c ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp
Mçi mét doanh nghiÖp lµ mét chñ thÓ riªng biÖt, cã mét ®Æc ®iÓm vµ
cÊu tróc kh¸c nhau, h¬n n÷a tuú thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi quèc
gia, mçi khu vùc, còng nh tuú thuéc vµo ngµnh nghÒ kinh doanh cña doanh
nghiÖp vµ tr×nh ®é cña ®éi ngò chuyªn viªn ®Þnh gi¸ mµ ngêi ta cã thÓ chän
vµ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ kh¸c nhau sao cho phï hîp. Mçi ph¬ng
ph¸p ®îc x©y dùng dùa trªn c¸c c¬ së, c¨c cø vµ phôc vô cho c¸c ®èi tîng
víi c¸c môc ®Ých kh¸c nhau. Cã hai ph¬ng ph¸p hay ®îc sö dông ®ã lµ
ph¬ng ph¸p tµi s¶n vµ ph¬ng ph¸p chiÕt khÊu dßng tiÒn.
1.4.1. Ph¬ng ph¸p tµi s¶n.
C¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo ph¬ng ph¸p tµi s¶n:
Ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp theo gi¸ trÞ tµi s¶n cho r»ng gi¸ trÞ cña
mét doanh nghiÖp b»ng tæng gi¸ trÞ cña tõng lo¹i tµi s¶n riªng trªn b¶ng c©n
®èi kÕ to¸n trõ ®i c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp. Gi¸ trÞ cña tµi s¶n ®îc ®o
b»ng hiÖu qu¶ sö dông vµ khai th¸c chóng nh»m t¹o ra nh÷ng lîi Ých kinh tÕ
trong t¬ng lai.
Gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n mµ doanh nghiÖp qu¶n lý.
Kh¶ n¨ng mang l¹i thu nhËp tõ c¸c tµi s¶n ®ã.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
XÐt cho cïng ph¬ng ph¸p tµi s¶n còng dùa trªn gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c
luång thu nhËp trong t¬ng lai song qu·ng thêi gian thu håi tiÒn ë ph¬ng
ph¸p nµy thêng rÊt ng¾n. C¶ hai néi dung trªn cña ph¬ng ph¸p tµi s¶n ®Òu
ph¶i ®îc tÝnh ®Õn cïng mét lóc chóng kh«ng t¸ch rêi nhau mµ ngîc l¹i,
chóng lu«n phô thuéc vµo nhau, t¬ng t¸c lÉn nhau. Kh¶ n¨ng mang l¹i thu
nhËp trong t¬ng lai phô thuéc hoµn toµn vµo gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña doanh
nghiÖp, trong khi ®ã gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp còng cã thÓ ®îc ®Þnh
gi¸ cao khi kh¶ n¨ng mang l¹i thu nhËp trong t¬ng lai cña doanh nghiÖp lµ râ
rµng vµ cã ®é chÝnh x¸c cao. Tuy nhiªn, khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ta
còng cÇn ph¶i xem xÐt tíi nh÷ng yÕu tè cña thÞ trêng cã ¶nh hëng tíi hai
néi dung trªn.
§èi tîng ¸p dông: Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo tµi
s¶n chñ yÕu ®îc ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, cã quy m« vÒ tµi
s¶n hîp lý, chñ yÕu vÉn lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh
nghiÖp mµ tµi s¶n nh : nh m¸y mãc, nhµ xëng, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, trang
thiÕt bÞ … ®ãng vµi trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn nãi chung cña doanh
nghiÖp. Riªng c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i, c¸c doanh nghiÖp c«ng nghÖ,
hoÆc c¸c tæ chøc kinh doanh tµi chÝnh th× viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp thêng
¸p dông ph¬ng ph¸p ph¬ng ph¸p chiÕt khÊu dßng tiÒn.
Néi dung cña ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp dùa trªn gi¸ trÞ tæng
tµi s¶n: Gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp lµ gi¸ trÞ toµn bé tµi s¶n hiÖn cã cña
doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh cã tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi. ViÖc x¸c
®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp chÝnh lµ viÖc tÝnh to¸n gi¸ trÞ c¸c lo¹i tµi s¶n trong
doanh nghiÖp.
Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t dµi h¹n.
Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: Bao gåm nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, m¸y mãc,
thiÕt bÞ…TÊt c¶ cÇn ®îc x¸c ®Þnh l¹i nguyªn gi¸ vµ tû lÖ % gi¸ trÞ cßn l¹i. Tû
lÖ % gi¸ trÞ cßn l¹i ®îc x¸c ®Þnh theo hai ph¬ng ph¸p lµ ph©n tÝch kü thuËt
vµ thèng kª kinh nghiÖm. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kü thuËt dùa trªn viÖc xem
xÐt ®¸nh gi¸ c¸c bé phËn cña tµi s¶n. TÝnh tû lÖ % gi¸ trÞ cßn l¹i cña tõng bé
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
phËn sau ®ã dùa trªn møc tû träng cña bé phËn ®ã trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n ®Ó
tÝnh ra tû lÖ % cßn l¹i cña tµi s¶n ®ã. Trong khi ®ã ph¬ng ph¸p thèng kª kinh
nghiÖm l¹i dùa trªn thêi gian sö dông dù tÝnh chÝnh v× vËy ph¬ng ph¸p nµy
thêng kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tû lÖ % gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n. Tuy nhiªn
ph¬ng ph¸p nµy l¹i cã u ®iÓm lµ dÔ dµng trong viÖc tÝnh to¸n. Sau khi tÝnh
to¸n ®îc tû lÖ % gi¸ trÞ cßn l¹i ta dÔ dµng tÝnh ®îc gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n.
Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh.
§èi víi c¸c tµi s¶n v« h×nh viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ lµ rÊt khã kh¨n ë nh÷ng
níc mµ thÞ trêng tµi s¶n v« h×nh cha ph¸t triÓn. Cha cã nh÷ng tæ chøc uy
tÝn ®øng ra x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña lo¹i tµi s¶n nµy.
Gi¸ trÞ lîi thÕ cña doanh nghiÖp lµ mét lo¹i tµi s¶n v« h×nh cña doanh
nghiÖp, nã lµ mét yÕu tè phi vËt chÊt cÊu thµnh nªn tõ c¸c tµi s¶n v« h×nh kh¸c
nhau, nh vÞ thÕ kinh doanh, th¬ng hiÖu, chÊt lîng, ®Þa ®iÓm kinh doanh…
Gi¸ trÞ v« h×nh thÓ hiÖn ë chç doanh nghiÖp nhê cã gi¸ trÞ nµy mµ cã ®îc
møc lîi nhuËn cao h¬n b×nh thêng so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng ho¹t
®éng trong cïng lÜnh vùc kinh doanh hay nãi c¸ch kh¸c chÝnh lµ c¸c ®èi thñ
c¹nh tranh cña doanh nghiÖp kh«ng cã ®îc gi¸ trÞ lîi thÕ nµy. §iÒu nµy thÓ
hiÖn rÊt râ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp næi tiÕng nh h·ng ®iÖn tho¹i SamSung,
Nokia
Cã thÓ nãi, gi¸ trÞ lîi thÕ thêng ®îc tÝnh to¸n tuú theo kh¶ n¨ng sinh
lêi trong qu¸ khø vµ c¶ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn trong t¬ng lai. Gi¸ trÞ lîi thÕ
®îc cÊu thµnh c¬ b¶n xuÊt ph¸t tõ c¸c yÕu tè sau:
VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi trong trong s¶n xuÊt kinh doanh
Uy tÝn, mÉu m·, th¬ng hiÖu vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm
C¸c tiÒm n¨ng, nguån lùc cña doanh nghiÖp
BÝ quyÕt kinh doanh ®éc ®¸o riªng cã ë doanh nghiÖp hoÆc c¸c b»ng
s¸ng chÕ ph¸t minh chØ cã ë doanh nghiÖp nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh c¶i tiÕn
më réng s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc qu¶n lý doanh nghiÖp hay c¸c s¶n phÈm
®éc quyÒn mµ doanh nghiÖp ph¸t minh ra.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
C¸c gi¸ trÞ lîi thÕ kh¸c: ®Æc quyÒn kinh doanh, khai th¸c mµ nhµ níc
cho phÐp…
T¹i ViÖt Nam theo nghÞ ®Þnh sè 187 vµ th«ng t 126 híng dÉn kÌm
theo th× ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã lîi thÕ kinh doanh nh vÞ trÝ ®Þa lý, uy tÝn
cña doanh nghiÖp, tÝnh chÊt vÒ ®éc quyÒn cña s¶n phÈm, mÉu m· th¬ng hiÖu
(nÕu cã) vµ cã tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ cao h¬n l·i suÊt tr¸i phiÕu chÝnh phñ
kú h¹n 10 n¨m ë thêi ®iÓm gÇn nhÊt tríc khi ®Þnh gi¸ th× ph¶i tÝnh thªm gi¸
trÞ lîi thÕ kinh doanh vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp cæ phÇn hãa.
Trêng hîp doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ th¬ng hiÖu ®· ®îc x¸c ®Þnh hoÆc
®· ®îc thÞ trêng chÊp nhËn cao h¬n gi¸ trÞ lîi thÕ kinh doanh x¸c ®Þnh theo
quy ®Þnh trªn th× c¨n cø vµo gi¸ trÞ th¬ng hiÖu ®· ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch kÕ
to¸n hoÆc gi¸ trÞ ®· ®îc thÞ trêng chÊp nhËn ®Ó tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh
nghiÖp. Trêng hîp thÊp h¬n th× tÝnh thªm phÇn chªnh lÖch vµo gi¸ trÞ doanh
nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp nhµ níc khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp th×
gi¸ trÞ lîi thÕ kinh doanh ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Gi¸ trÞ phÇn vèn Tû suÊt lîi
Gi¸ trÞ lîi L·i suÊt tr¸i
nhµ níc t¹i nhuËn sau thuÕ
phiÕu chÝnh
thÕ kinh doanh nghiÖp trªn vèn nhµ
= x -
doanh cña phñ kú h¹n
theo sæ kÕ to¸n níc b×nh
10 n¨m t¹i
doanh t¹i thêi ®iÓm qu©n trong 3
nghiÖp thêi ®iÓm
®Þnh gi¸ n¨m tríc khi
gÇn nhÊt
cæ phÇn ho¸
Tû suÊt lîi Lîi nhuËn sau thuÕ b×nh qu©n 3 n¨m
liÒn kÒ tríc khi cæ phÇn ho¸
nhuËn b×nh
=
qu©n trªn vèn
Vèn nhµ níc theo sæ s¸ch kÕ
nhµ níc b×nh
qu©n trong 3 to¸n b×nh qu©n 3 n¨m liÒn kÒ 100
x
tríc khi cæ phÇn ho¸
n¨m tríc khi
cæ phÇn ho¸
ViÖc x¸c ®Þnh c¸c kho¶n ®Çu t tµi chÝnh dµi h¹n sÏ xem xÐt tíi gi¸ trÞ
gãp vèn liªn doanh cña doanh nghiÖp t¹i c¸c doanh nghiÖp kh¸c tõ khi thµnh
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
lËp cho ®Õn thêi ®iÓm ®Þnh gi¸. Gi¸ trÞ gãp vèn liªn doanh sÏ dùa trªn c¸c biªn
b¶n ®· ký gi÷a hai bªn.
Ngoµi ra chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang, c¸c kho¶n ký quü, ký cîc
cña doanh nghiÖp còng chiÕm mét phÇn kh«ng nhá trong kho¶n môc nµy.
Tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n.
Tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp bao gåm c¸c lo¹i nh: tiÒn mÆt t¹i
quü, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn. C¸c kho¶n ®Çu t tµi chÝnh ng¾n
h¹n nh: ®Çu t chøng kho¸n…Bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c kho¶n ph¶i
thu, hµng ho¸ vËt t tån kho, c¸c tµi s¶n lu ®éng kh¸c vµ chi phÝ sù nghiÖp.
ViÖc x¸c ®Þnh tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n ®¬n gi¶n h¬n rÊt nhÒu
so víi viÖc x¸c ®Þnh tµi s¶n cè ®Þnh. C¬ së ®Ó x¸c ®Þnh tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu
t ng¾n h¹n lµ dùa trªn c¸c giÊy tê, b¶ng kª cã x¸c nhËn cña bªn cã liªn quan.
Tæng gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp sÏ lµ gi¸ trÞ cña toµn bé tµi s¶n
hiÖn cã trong doanh nghiÖp, c¸c kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.
Ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp theo tµi s¶n cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n,
dÔ tÝnh to¸n, kh«ng phøc t¹p trong viÖc xö lý vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi
s¶n. C¸c c«ng thøc ®îc sö dông ®Òu ®¬n gi¶n. Ph¬ng ph¸p nµy ph¶n ¸nh
mét c¸ch kh¸ ®Çy ®ñ vµ trùc quan gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp
theo gi¸ trÞ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm ®Þnh gi¸ hoÆc theo gi¸ trÞ sæ s¸ch mµ doanh
nghiÖp ®· ghi chÐp. Nã lµ mét c«ng cô ®¾c lùc cho viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp
khi mµ thÞ trêng chøng kho¸n cha ph¸t triÓn, tr×nh ®é cña ®éi ngò chuyªn
gia ®Þnh gi¸ cha thùc sù ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña c«ng t¸c ®Þnh gi¸ theo c¸c
ph¬ng ph¸p kh¸c.
Nhîc ®iÓm
Thø nhÊt, ®Þnh gi¸ theo ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn quan ®iÓm cho r»ng
gi¸ trÞ tµi s¶n cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh
nghiÖp ngang b»ng víi mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh, cã thÓ sö dông ngay ®îc mµ
kh«ng hÒ tÝnh ®Õn sù ¶nh hëng bëi c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ cã liªn quan ®Õn gi¸
trÞ tµi s¶n.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp SV: §ç Quang Hoµ-TTCK43
Thø hai, ph¬ng ph¸p nµy x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp chØ dùa trªn c¬
së tÝnh to¸n ®Õn gi¸ trÞ doanh nghiÖp ë tr¹ng th¸i tÜnh, mµ cha hÒ tÝnh ®Õn
kh¶ n¨ng kÕt hîp cña c¸c tµi s¶n nµy ®Ó t¹o ra kh¶ n¨ng sinh lîi trong t¬ng
lai, cha tÝnh ®Õn tiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ møc ®é rñi ro cña doanh nghiÖp.ViÖc
tÝnh to¸n kho¶n môc vèn gãp liªn doanh ®îc x¸c ®Þnh theo biªn b¶n ®· ký
gi÷a hai bªn mµ cha tÝnh ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng liªn doanh.
Thø ba, riªng ë ViÖt Nam c¸ch tÝnh to¸n gi¸ trÞ lîi thÕ kinh doanh cña
doanh nghiÖp cßn nhiÒu bÊt cËp. Bëi thêi gian ®Ó tÝnh lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp cßn qu¸ ng¾n lµ 3 n¨m thêi gian nµy cha ®ñ ®Ó ph¶n ¸nh hÕt c¸c biÕn
®éng vÒ gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo, vµ còng nh cha cho thÊy ®îc møc
®é ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña doanh nghiÖp, do vËy sÏ kh«ng thÓ ph¶n ¸nh mét
c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c gi¸ trÞ lîi thÕ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bªn
c¹nh ®ã trong thêi gian qua c¸c doanh nghiÖp ®îc ®em ra x¸c ®Þnh gi¸ trÞ chñ
yÕu víi môc ®Ých cæ phÇn ho¸. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp thùc
chÊt lµ ®Ó x¸c ®Þnh phÇn vèn nhµ níc, nªn gi¸ trÞ doanh nghiÖp thêng bÞ
®¸nh gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ hiÖn cã cña nã. §Ó kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm nµy
c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ cÇn ph¶i ®îc minh b¹ch ho¸ vµ ®îc gi¸m
s¸t chÆt chÏ h¬n bëi ban chØ ®¹o cæ phÇn ho¸.
Tuy nhiªn, ë c¸c níc cã thÞ trêng chøng kho¸n ph¸t triÓn th× ph¬ng
ph¸p ®Þnh gi¸ theo gi¸ trÞ tµi s¶n nãi chung lµ Ýt ®îc sö dông nguyªn nh©n lµ
v× ph¬ng ph¸p nµy cã mét sè h¹n chÕ chung nh sau:
§Þnh gi¸ doanh nghiÖp theo ph¬ng ph¸p tµi s¶n khã ®¹t ®îc tÝnh
chÝnh x¸c bëi viÖc x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c tµi s¶n lµ khã kh¨n,
trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n ®· kh«ng tÝnh ®Õn thêi gian, c¸c chi phÝ vµ thuÕ ph¶i
tr¶ khi thanh lý tµi s¶n còng nh viÖc ph©n phèi sè tiÒn thu ®îc mét c¸ch hîp
lý.
Nh×n chung lµ ®Þnh gi¸ theo ph¬ng ph¸p nµy thêng hay bÞ ¶nh hëng
bëi ý muèn chñ quan cña ngêi ®Þnh gi¸.
nguon tai.lieu . vn