Luận án Tiến sĩ Dược học: Nghiên cứu xây dựng quy trình tổng hợp levothyroxin mononatri và liothyronin mononatri từ L-Tyrosin

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI

BỘ Y TẾ

NGUYỄN THỊ NGỌC HÀ

NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG QUY TRÌNH
TỔNG HỢP LEVOTHYROXIN
MONONATRI VÀ LIOTHYRONIN
MONONATRI TỪ L-TYROSIN

LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC

HÀ NỘI, NĂM 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNGăĐẠI HỌCăDƯỢC HÀ NỘI

BỘ Y TẾ

NGUY N THỊ NGỌC HÀ

NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG QUY TRÌNH
TỔNG HỢP LEVOTHYROXIN
MONONATRI VÀ LIOTHYRONIN
MONONATRI TỪ L-TYROSIN
LUẬN ÁN TIẾNăSĨăDƯỢC HỌC
CHUYÊN NGÀNH: CÔNG NGHỆ D ỢC PHẨM VÀ BÀO CHẾ THUỐC
MÃ SỐ: 62720402

Ng ời h ớng dẫn khoa học:
1. PGS. TS. Nguy năĐìnhăLuyện
2. TS. Nguy năV năHân

HÀ NỘI,ăN Mă2016

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác.
Nguyễn Thị Ngọc Hà

i

Lời cảm ơn
Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến:
PGS. TS. Nguyễn Đình Luyện
TS. Nguyễn Văn Hân
Những người thầy đã nhiệt tình hướng dẫn và hết lòng giúp đỡ tôi
trong quá trình thực hiện luận án này.
Tôi xin cảm ơn TS. Nguyễn Văn Hải, ThS. Nguyễn Văn Giang
cùng toàn thể các thầy cô giáo, kỹ thuật viên Bộ môn Công nghiệp
Dược, Bộ môn Hóa Đại cương Vô cơ đã giúp đỡ tôi trong quá trình
công tác, học tập và thực hiện đề tài.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Đảng ủy, Ban Giám hiệu, phòng
Đào tạo Sau đại học, phòng Tổ chức cán bộ, các Bộ môn và Phòng ban
chức năng - trường Đại học Dược Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi cho
tôi trong thời gian học tập và hoàn thành luận án.
Cảm ơn sự phối hợp và giúp đỡ của các anh chị Phòng cộng
hưởng từ - Viện Hóa học - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam,
Phòng Phổ khối - Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên - Viện Hàn lâm
Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới ba, mẹ, chồng và hai
con, người thân, bạn bè đã luôn là những người động viên là động lực
giúp tôi phấn đấu hoàn thành luận án.
Một lần nữa, xin cảm ơn tất cả những sự giúp đỡ quý báu mà mọi
người đã dành cho tôi.
Nguyễn Thị Ngọc Hà

ii

M CL C
Trang
Lời cam đoan………………………………………………………….... i
Lời c m ơn…………………………………………………………....... ii
M c l c……………………………………………………………......... iii
Danh m c các chữ và các ký hi u vi t tắt ………………………........... vii
Danh m c các b ng…………………………………………………...... x
Danh m c các hình…………………………………………………….. xii
Ch

ĐẶT V N Đ

1

ng 1. T NG QUAN

3

1.1. T ng quan v levothyroxin vƠ liothyronin…..…………............. 3
1.1.1. Levothyroxin……………………………………......................... 3
1.1.2. Liothyronin………………………………………………………. 5
1.1.3. Tác d ng dư c lý của hormon tuy n giáp……………………….. 6
1.2. Các ph

ng pháp t ng h p levothyroxin mononatri và

liothyronin mononatri…………………………………………… 7
1.2.1. Phương pháp tổng h p từ levothyroxin mononatri và liothyronin
mononatri 3,5-diiodo-L-thyronin…..……………………………. 7
1.2.2. Các phương pháp khác…………………………………………... 16
1.3. Các ph

ng pháp t o h p ch t diaryl ether…………………… 18

1.3.1. Phương pháp ghép đôi nhờ xúc tác đồng………………………... 18
1.3.2. Ph n ứng th ái nhân trên nhân thơm……………………………. 26
1.3.3. Ph n ứng oxy hóa t o liên k t diaryl ether………………………. 29
1.3.4. Phương pháp khác……………………………………………….. 30
1.4. Phân tích, l a chọn h ớng nghiên c u…………………………. 34
Ch

ng 2. NGUYÊN LI U, TRANG THI T B VÀ PH
PHÁP NGHIÊN C U

iii

NG
36