Xem mẫu

  1. Môc lôc 1.  Kh¸i niÖm, ý nghÜa vµ vai trß cña ngêi  thóc ®Èy Kh¸i niÖm thóc ®Èy............................... ý nghÜa cña ho¹t ®éng thóc ®Èy................... C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh thóc ®Èy....... Ng«i nhµ thóc ®Èy................................ Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh thóc ®Èy viªn giái. . Th¸i ®é, nÒn t¶ng cña thóc ®Èy................... 2. Mét sè kü n¨ng thóc ®Èy c¬ b¶n Kü n¨ng giao tiÕp................................ Kü n¨ng ®Æt c©u hái.............................. Kü n¨ng sö lý t×nh huèng........................  Kü n¨ng l¾ng nghe................................ Kü n¨ng th¨m dß.................................. Kü n¨ng ph¶n håi................................. Kü n¨ng diÔn gi¶i................................ 3.  Sö dông c«ng cô, vËt liÖu trùc quan  Trong thóc ®Èy Sö dông giÊy khæ lín............................. Kü n¨ng viÕt vµ sö dông thÎ...................... Sö dông b¶ng phÊn................................ Trùc quan ho¸ th«ng tin.......................... B¶ng, biÓu treo têng............................. B¶ng ma trËn hµng vµ cét......................... 4.  C¸c ph¬ng ph¸p t¹o lËp ý tëng Ph¬ng ph¸p ®éng n∙o.............................. Ph¬ng ph¸p tia chíp.............................. Ph¬ng ph¸p chËu c¸............................... Ph¬ng ph¸p  Phillips ( x,y,z).................... Ph¬ng ph¸p chiÕc ®u quay......................... 5.  Thóc ®Èy lµm viÖc theo nhãm, häp, héi  th¶o, tËp huÊn Lµm viÖc nhãm.................................... Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 1 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  2. Khëi ®éng........................................ X©y dùng cuéc ®èi tho¹i.......................... Thóc ®Èy qu¸ tr×nh lµm viÖc theo nhãm, häp, héi th¶o Quan s¸t  hµnh vi vµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng theo nhãm KhuyÕn khÝch sù tham gia ®Çy ®ñ trong qu¸ tr×nh thóc  ®Èy nhãm............................................ Theo dâi híng th¶o luËn vµ t×m ®iÓm chung........ Gi¶i quyÕt sù ®èi kh¸ng.......................... Thóc ®Èy c¸c nhãm nhá th¶o luËn.................. Thóc ®Èy chia sΠkÕt qu¶ th¶o luËn nhãm nhá...... 6.  Ph©n tÝch nguyªn nh©n, vÊn ®Ò. Ph©n tÝch nguyªn nh©n 5 t¹i sao.................. Ph©n tÝch nguyªn nh©n h×nh x¬ng c¸............... Ph©n tich s¬ ®å 2 m¶ng........................... Ph©n tÝch 4 m¶ng ( thuËn lîi, khã kh¨n, nguyªn nh©n  vµ gi¶i ph¸p)....................................... 7.  Ra quyÕt ®Þnh T×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p tæng thÓ.................. B×nh chän........................................ 8.  TiÕn tr×nh tæ chøc häp/ héi th¶o ChuÈn bÞ héi th¶o................................ LËp ch¬ng tr×nh thóc ®Èy chi tiÕt................ Qu¸ tr×nh thóc ®Èy héi th¶o...................... Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 2 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  3. I. Khái niệm, ý nghĩa và vai trò của kỷ năng thúc đẩy và thúc đẩy viên Kh¸i niÖm thóc ®Èy Thóc ®Èy lµ  ho¹t ®éng khuyÕn khÝch, ®éng viªn l«i   kÐo vµ t¨ng cêng sù giao tiÕp tõ mét ®èi tîng nµy sang   mét ®èi tîng kh¸c.  Cã thÓ hiÓu thóc ®Èy theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau: Thóc   ®Èy   lµ   mét   qu¸   tr×nh   giao   tiÕp.   Trong   ho¹t  ®éng nhãm, thóc ®Èy lµ mét qu¸ tr×nh cã ý thøc hç trî  vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhãm hoµn thµnh nhiÖm vô ®¹t hiÖu  qu¶. Trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy, xÈy ra sù giao tiÕp gi÷a  ngêi thóc ®Èy viªn vµ ngêi ®îc thóc ®Èy, gi÷a nh÷ng ng­ êi ®îc thóc ®Èy víi nhau, qu¸ tr×nh nµy ®îc thÓ hiÖn ë  s¬ ®å sau: Thóc ®Èy  Ng­êi  viªn ®­îc  thóc  Ng­êi ®­ îc thóc  ®Èy ý nghÜa cña ho¹t ®éng thóc ®Èy •  Lµ  c¬ së  ®Ó  t¹o  ra  sù chia   sΠth«ng  tin  trong  nhãm th¶o luËn. •   T¹o   c¬   së   ®Ó   chuyÓn   tõ   qu¸   tr×nh   bÞ   ®éng   sang  chñ ®éng trong häc tËp, lµm viÖc nhãm, häp, héi th¶o,  tËp huÊn... •   T¹o ra niÒm tin vµ hµo høng trong häc tËp, häp,  héi th¶o... Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 3 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  4. •Lµ  mét  trong   nh÷ng  ho¹t  ®éng   quan  träng  ®Ó  thùc  hiÖn c«ng t¸c khuyÕn n«ng l©m, ph¸t triÓn n«ng th«n nh lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc thùc hiÖn, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸. • §îc   sö   dông   phæ   biÕn   trong   ho¹t   ®éng   nhãm   nh»m  khuyÕn khÝch t¹o lËp c¸c ý tëng, kinh nghiÖm, kiÕn thøc  cña mäi  ngêi ®Ó cïng    ®a ra  quyÕt  ®Þnh vµ  gi¶i quyÕt  vÊn ®Ò. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh thóc ®Èy •Kh¶ n¨ng giao tiÕp cña ngêi thóc ®Èy viªn. • KiÕn thøc chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm lµm viÖc theo  nhãm cña ngêi thøc ®Èy viªn. • Môc tiªu vµ chñ ®Ò th¶o luËn. • KiÕn thøc chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm lµm viÖc cña  nh÷ng ngêi cïng tham gia. • M«i trêng t©m lý vµ vËt lý. • C¸c ph¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ hç trî cho qu¸ tr×nh  thóc ®Èy. Ng­êi thóc ®Èy viªn cÇn: TÝch cùc n¨ng ®éng víi c¸c thµnh viªn  tham gia Cã vai trß l∙nh ®¹o râ rµng nh­ng kh«ng ¸p  chÕ. §­a ra c¸c chñ ®Ò vµ bµi tËp cã ý nghÜa. ®Æt c©u hái vµ l¾ng nghe Søc m¹nh trong vai trß cña mét thóc dÈy viªn  lµ giò vai trß kh¸ch quan, trung lËp vµ h­íng  dÉn qu¸ tr×nh Mét ®Æc ®iÓm chÝnh cña thóc ®Èy viªn giái lµ  ®ãng vai trß kh¸ch qu¶n, trung lÊp. Cã nghÜa  lµ kh«ng gi÷ vÞ trÝ nµo trong vÊn ®Ò ®ang ®­îc  th¶o luËn vµ còng kh«ng h­ëng lîi tõ kÕt qu¶  ®¹t ®­îc. Vai trß chÝnh cña thóc ®Èy viªn lµ h­íng dÉn  qu¸ tr×nh, tøc lµ cè g¾ng b¶o ®¶m mét qu¸  tr×nh c«ng b»ng, bao qu¸t, cëi më víi sù tham  4 Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  5. Ng«i nhµ thóc ®Èy Thóc ®Èy viªn nh  mét kiÕn tróc s  cña mét ng«i nhµ  lín cã nÒn mãng v÷ng ch¾c vµ cã 3 tÇng. Muèn ®i tõ tÇng  díi lªn t»ng trªn, b¹n ph¶i lªn tõng bËc thang. Thóc   ®Èy   viªn   kh«ng   chÞu   tr¸ch   nhiÖm   hoµn   thiÖn  ng«i nhµ, ®ã lµ c«ng viÖc cña nhãm, nh÷ng thóc ®Èy viªn  lu«n quan t©m ®Õn viÖc dùng tõng tÇng nhµ. Mçi tÇng ®ßi  hái thóc ®Èy viªn ph¶i cã th¸i ®é vµ kü n¨ng nhÊt ®Þnh  ®Ó gióp nhãm vµ c¸c thµnh viªn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh thóc ®Èy viªn  giái Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 5 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  6. §Ó trë thµnh mét thóc ®Èy viªn giái, b¹n kh«ng cÇn  ph¶i: ­ Cã b»ng cÊp chÝnh quy hoÆc hiÓu biÕt mäi vÊn ®Ò. ­ RÊt th«ng minh. ­ Lµ ngêi cã tµi ¨n nãi. ­ Lµ mét nhµ l∙nh ®¹o tèt. Tuy   nhiªn   nhÊt   thiÕt   b¹n   ph¶i   héi   tô   ®ñ   c¸c   ®iÒu  kiÖn sau: ­  ThËt sù quan t©m ®Õn mäi ngêi sèng quanh b¹n. ­ S½n   sµng   ®¸nh   gi¸   b¶n   th©n   b»ng   con   m¾t   kh¸ch  quan, phª ph¸n. ­ S½n sµng ch¨m chó l¾ng nghe ngêi kh¸c nãi. ­ S½n sµng thay ®æi chÝnh m×nh. Chóng ta thuéc lo¹i thóc ®Èy viªn nµo,  ®iÒu ®ã tuú thuéc vµo c¸c ®Æc ®iÓm cña  chÝnh m×nh vÒ: c¸ tÝnh.                              ­  C¸ch nh×n nhËn gi¸ trÞ V¨n ho¸.                          ­   PhÈm chÊt, n¨ng lùc cña ng­êi thóc ®Èy phô  thuéc vµo: ­ PhÈm chÊt cña chÝnh m×nh.           ­   Nh÷ng ®iÓm m¹nh. ­ C¸c kinh nghiÖm                            ­  N¨ng lùc c¸ nh©n Th¸i ®é, nÒn t¶ng cña thóc ®Èy Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 6 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  7. Th¸i ®é lµ sù kÕt hîp c¸c gi¸ trÞ, niÒm tin vµ ý   kiÕn c¸ nh©n: Ngêi   kh¸c   nhËn   thÊy   th¸i   ®é   cña   chóng   ta   dÔ   dµng  h¬n lµ chóng ta tù nh×n nhËn m×nh. Th¸i ®é cã thÓ ®îc biÓu thÞ th«ng  qua c¸c c¸ch kh¸c nhau:   Qua ng«n từ   Lêi nãi vµ ý kiÕn  7%   Qua giäng nãi   Ng«n ng÷ h×nh thÓ 13%   Qua cö chØ        BiÓu hiÖn  nÐt mÆt.   80%  Giäng nãi  C¸ch øng sö trong nhãm. Cã th¸i ®é tèt lµ rÊt quan  träng   ®èi víi ngêi thóc ®Èy viªn ë c¬ së: Mét thóc ®Èy viªn cÇn cã 4 th¸i ®é  chÝnh sau ®©y: • Quan t©m ®Õn hoµn c¶nh vµ cuéc sèng cña mäi ngêi:  h∙y dµnh chót thêi gian ®Ó nhí l¹i b¹n ®∙ c¶m thÊy  nh  thÕ nµo khi b¹n kÓ mét c©u chuyÖn nh÷ng ngêi nghe kh«ng  hoµn toµn quan t©m. Cã thÓ b¹n kh«ng muèn gÆp vµ céng  t¸c   víi   ngêi   ®ã   trong   t¬ng   lai,   trõ   phi   b¾t   buéc   vµ  ch¾c ch¾n b¹n sÏ kh«ng mèn lÆp l¹i c©u chuyÖn ®ã. Mäi  ngêi sÏ c¶m thÊy tù tin khi chia sΠý nghÜ cña m×nh víi  b¹n nÕu hä c¶m thÊy b¹n quan t©m ®Õn cuéc sèng cña hä  vµ   kh«ng   chØ   quan   t©m   dÕn   khÝa   c¹nh   cã   liªn   quan   ®Õn  c«ng viÖc cña b¹n. • §ång  c¶m:  Cã   nghÜa   lµ   cã   kh¶   n¨ng   ®Æt   m×nh   vµo  ®Þa vÞ cña mét ngêi kh¸c ®Ó hiÓu ®îc hoµn c¶nh cña hä  trong mét vÊn ®Ò cô thÓ. §ång c¶m lµ th¸i ®é rÊt quan  träng khi lµm viÖc céng ®ång, gióp b¹n hiÓu ®îc sù ®a  d¹ng   cña   con   ngêi   trong   hoµn   c¶nh,   t×nh   huèng   vµ   së  thÝch kh¸c nhau. Khi ph¸t triÓn ®îc th¸i ®é nµy, b¹n sÏ  thÊy mäi ngêi tin tëng b¹n nhiÒu h¬n vµ v× thÕ ®¸p øng  nhiÖt t×nh h¬n.  • Cã   th¸i   ®é   t«n   träng   tÝch   cùc   v«   ®iÒu   kiÖn:   Cã  nghÜa   lµ   dï   ngêi   kh¸c   cã   quan   ®iÓm,   ý   kiÕn,   hµnh   vi,  giíi   tÝnh   hoÆc   giai   cÊp…   nµo   th×   b¹n   còng   ph¶i   coi  träng nh©n phÈm vµ t«n träng kh¶ n¨ng cña hä. B¹n cÇn  chÊp nhËn b¶n chÊt ngêi kh¸c nÕu b¹n muèn lµm viÖc víi  hä trong vai trß thóc ®Èy viªn. §iÒu nµy kh«ng cã nghÜa  lµ b¹n  yªu thÝch  hä hoÆc  lu«n  ®ång  ý  víi hä.  NÕu b¹n  Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 7 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  8. kh«ng t«n t räng ngêi kh¸c, kÓ c¶ ®èi ví i nh÷ng ngêi khã tÝnh nhÊt th× b¹n kh«ng thÓ thóc ®Èy hä. • Cã l ßng t i n t uyÖ ® t èi vÒ kh¶ n¨ng cña m ét nhã: N Ò t i n Èn dí i t h¸i ® t rung l Ëp l µ l ßng t i n t uyÖt ® i m é èi vµo kh¶ n¨ng cña m ét nhãm t × r a ® c gi ¶i ph¸p hoÆ m î c quyÕt ® Þnh kh¶ t hi cho khã kh¨n cña hä. §i Òu nµy cã nghÜa l µ cho dï t hµnh phÇn cña nh÷ ng ngêi t r ong nhãm l µ g× b¹ n vÉn ph¶i t i n r »ng cã c© t r ¶ l êi Èn chøa t r ong , u nhãm ® vµ b¹ n l µ t hóc ® vi ª n cÇn gi óp hä t × r a c© ã Èy m u t r ¶ l êi ® ã. Trªn   ®©y   lµ   4   th¸i   ®é   tÊt   yÕu,   cho   dï   b¹n   cã   kü   n¨ng thóc ®Èy tèt ®Õn ®©u hoÆc tr×nh ®é chuyªn m«n giái   nh÷ng  kh«ng   cã   th¸i   ®é   nh  trªn   th×   b¹n   vÉn   gÆp   nhiÒu   khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy. §Ó tù nhËn thøc ®­îc m×nh c¸c thøc  ®Èy viªn nªn: Kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ vµ chØ trÝch ng­êi  kh¸c. Cè g¾ng kh«ng ¸p ®Æt ý kiÕn cña m×nh lªn  ng­êi kh¸c. Kh«ng cho r»ng mäi ng­êi cÇn sù gióp ®ì c  ña m×nh. Ph¶i thËt sù th©n thiÖn. BiÓu lé lßng t«n träng víi ng­êi cïng lµm  viÖc. Tin t­ëng vµo ng­êi cïng lµm viÖc ChÊp nhËn mçi ng­êi cã gi¸ trÞ, hµnh vi,  II. Một số kỹ năng thúc đẩy cơ bản Kü n¨ng giao tiÕp.  Bao gåm mét sè lü n¨ng c¬ b¶n nh sau: • Kü n¨ng tr×nh bµy. Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 8 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  9. • Kü n¨ng ®Æt c©u hái • Kü n¨ng l¾ng nghe. • Kü n¨ng ph¶n håi • Kü n¨ng sö lý tØnh huèng. 1. Kü n¨ng t r ×nh bµy NÕ u m uèn ngêi nghe hµo  høng   víi   nh÷ ng   ý   tëng   cña   ngêi  Kh¶ n¨ng diÕn  thóc   ® Èy  ®¹t mét ý t­ vi   ®a   ra ,   b¶n   th© n  ªn ëng còng gÇn  ngêi thóc  ® Èy vi  còng  ªn ph¶i   hµo   høng.   M øc  ® é   Nh÷ng yÕu tæ chñ yÕu lµn   nhÊt qu¸n gi a 3 yÕ u tè :  ÷ nªn sù thµnh c«ng trong tr×nh   Ng«n tõ , © m ® i u vµ d¸ng  Ö bµy: vÎ   l   nh÷ ng   nh© n   tè   µ C¸c yÕu tè vÒ ©m ®iÖu vµ  quyÕ t  ® Þnh  ® é  ti   cËy  n d¸ng   vÎ,   còng   nh  sù   lÞch  cña m ét  bµi ph¸t bi u Ó thiÖp vµ cëi më cña ngêi nãi  lµ   nh÷ng   “   Gia   vÞ”   chÝnh   lµm   nªn   sù   thµnh   c«ng   trong  tr×nh bµy.   Nh÷ng yÕu tè gióp b¹n truyÒn ®¹t mét c¸ch  sinh ®éng, thó vÞ vµ cã søc cuèn hót bao gåm: ­ Giäng nãi ­ Ng«n ng÷, cö chØ ­ KiÒm chÕ sù håi hép: • Giäng nãi:  Giäng nãi cña ngêi truyÒn ®¹t ph¶i cã  nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y: ­ ¢m lîng: râ rµng vµ dÔ nge. ­ §é   cao   thÊp   cña   giäng:   CÇn   chuyÓn   ®iÖu   ®Ó   g©y  høng thó, tr¸nh dïng giäng nãi ®Òu ®Òu. ­ Tèc  ®é  nãi:  Võa  ph¶i,  nh÷ng  ®iÓm   quan  träng  nªn  nãi chËm ®Ó nhÊn m¹nh. ­ T¹m ngõng: Sau khi kÕt thóc mét ý tëng hoÆc mét  vÊn ®Ò… th× tuú vµo møc ®é quan träng cña ý tëng, vÊn  ®Ò mµ t¹m dõng nãi trong 1 – 2 gi©y ®Ó t¨ng träng lîng  cho lêi nãi tríc ®ã. ­ Ph¸t ©m: Ph¶i ®óng ng÷ ®iÖu, tr¸nh hoÆc gi¶m bít  nh÷ng c©u hoÆc tõ ®Öm ( Th×, lµ, v©ng, õm, õ, µ…) • Ng«n ng÷ vµ cö chØ:  ( bao gåm ng«n ng÷ kh«ng lêi  vµ ng«n ng÷ h×nh thÓ)  Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 9 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  10. Khi tr×nh bµy mét vÊn ®Ò, ng«n ng÷ cö chØ cña b¹n ph¶i nhÊt qu¸n ví i lê i nãi . - H× nh t høc bª n ngoµi : Ph¶i phï hî p t heo t õng ® èi t î ng vµ ng÷ c¶nh, ® c bi Öt kh«ng g© ph© t ¸n sù chó ý Æ y n cña ngêi nghe. - Th¸ i ® vµ phong c¸ ch: ph¶i t ù nhi ª n. é - T t hÕ: Th¼ vµ t ho¶ m . ng ¸i - § éng t ¸ c ® c sö dông: ph¶i nhÑ nhµng vµ t ù nhi ª n, î kh«ng hÊp t Êp vµ hèt ho¶ng. - Cö chØ: t ay ph¶i t ù nhi ª n kh«ng gß bã, cøng nh¾ c. - NÐt m t : Lu«n t hÓ hi Ön sù nhi Öt t × Æ nh vµ t ù t i n. - Ti Õp sóc b»ng m t : Gi óp b¹ n t ¹ o l Ëp vµ l µm t ¨ng ¾ t hª m sù t hi Ön c¶m nª n ® m t nh× ® ; a ¾ n Òu m çi ngêi kho¶ng 1 – 3 gi © y; h· y chËm r · i quan s¸t l Çn l î t c¸c nhãm t hµnh vi ª n t ham gi a. • Ki Ò chÕ sù håi hép l o l ¾ m ng: Lo l ¾ ng l µ m ét bi Óu hi Ön hoµn t oµn b× nh t hêng khi m ong m uèn l µm t èt c«ng vi Öc. §Ó gi ¶m bí t hoÆ kh¾ phôc c c c¶m gi ¸ c nµy cÇn: - ChuÈn bÞ m t hø s½ sµng. äi n - H× nh dung ® nh÷ Õn ng kÕt qu¶ t èt ® Ñp. - Thë s© vµi l Çn t r í c khi ph¸t bi Óu. u - Tr ×nh bµy phÇn m ® t èt nhÊt t heo kh¶ n¨ng: cã ë Çu t hÓ t r ×nh bµy phÇn m ® nh sau: ë Çu - CÇn t hu hót ngay sù chó t © cña ngêi nghe. m - Nh÷ ng néi dung cña chñ ® Ò, ý t ëng ph¶i ® c gi í i î t hi Öu ngay t õ ® Çu. - Khëi ® Çu t õ nh÷ ng ® c ® Óm quen t huéc ví i ngêi Æ i nghe - M ét t h«ng t i n g× m , ét ® c ® Óm nµo, m Æ i ét mÈu chuyÖn t hÝch hî p. - Nh× ngêi nghe ® t ¹ o m quan hÖ. n Ó èi - T¹ o m «i t r êng t ho¶i m , cëi m ¸i ë, kh«ng c¨ng t h¼ ng. - X¸ c ® Þnh ® c¬ Ò ng cña néi dung t r × nh bµy. - NhËn ® Þnh ® èi t î ng nghe - C¸c ki nh nghi Öm vµ m èi quan t © cña hä cã l i ª n quan ® chñ ® m Õn Ò. - Suy nghÜ t heo hí ng t Ých cùc: Lu«n nghÜ r »ng m äi ngêi t ham gi a ® l µ b¹ n cña m nh. Òu × 10 Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  11. - TËp trung th gi·n; h·y cè trÇm ng© tr íc khi b¾t m ®Çu bµi nãi chuyÖn/ph¸t biÓu hoÆc tr×nh bµy mét ý t ëng - Sö dông c¸c ph¬ng tiÖn trùc quan ( nÕu cã thÓ). Nªn chuÈn bÞ s½n s¬ ®å hay nh÷ng ®iÓm chÝnh ®Ó hç tr î khi tr×nh bµy. - Nªn b¾t ®Çu vÊn ®Ò b»ng mét c©u hái, yªu cÇu ngêi nghe tr¶ lêi . §iÒu nµy cho phÐp b¹n cã 1 thêi gian nghØ ng¬i vµ chÊn tÜnh. M ét gi äng nãi si nh ® éng vµ cã bi Óu c¶m ® c , ­î nhÊn m nh t hª m bëi cö chØ t ho¶ m i vµ t ù ¹ ¸ nhi ª n cã t hÓ gi óp ng­êi nãi ® r a ® c m ­a ­î ét t h«ng ® Öp cã søc t huyÕt phôc. Cuèi cï ng, ng­ i êi t hóc ® vi ª n nª n l u«n ghi nhí c© nãi : Èy u “ B¹n sÏ kh«ng cã dÞp thø hai ®Ó  g©y Ên t­îng tèt ®Ñp ban ®Çu” Kü n¨ng ®Æt c©u hái Môc ®Ých ®Æt c©u hái §Ó c¸c ho¹t ®éng nhãm ®¹t hiÖu qu¶, thóc ®Èy viªn cÇn biÕt ® c©u hái ®óng c¸ch ®óng thêi ®iÓm. Æt Thóc ®Èy sù tham gia vµ t¹o c¬ héi cho nh÷ng thµnh viªn nhãm ® t×m tßi , suy ngÉm, kh¸m ph¸ vµ tù quyÕt îc ®Þnh vµ cßn c¸c lý do kh¸c nhau. Cô thÓ: 11 Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  12. Lý do VÝ dô 1. §Ó mäi ngêi cïng tham B¹n nghÜ nh thÕ nµo vÒ…? gia 2. NhËn biÕt ®îc suy nghÜ,  B¹n   cã   ý   kiÕn   g×   vÒ…?   B¹n   ý kiÕn, quan ®iÓm cña mäi ngêi nghÜ nh thÕ nµo? 3. L«i   cuèn   nh÷ng   ngêi   Ýt  HuyÒn, b¹n nghÜ vÒ vÊn ®Ò nµy   nãi nh thÕ nµo? 4. Ph¸t   hiÖn   nh÷ng   ®ãng  HuyÒn, ®©y lµ mét ý kiÕn hay.   gãp chÝnh H∙y   nãi   râ   h¬n   cho   chóng   t«i  nghe ®i? 5. KiÓm   so¸t   thêi   gian  V©ng   chóng   ta   ®∙   dµnh   kh¸   ho¹t ®éng nhãm nhiÒu   thêi   gian   cho   c©u   há/   vÊn   ®Ò     nµy,   c¸c   b¹n   nghÜ   nh thÕ   nµo   nÕu   chóng   ta   chuyÓn   xang c¸c c©u hái/vÊn ®Ò kh¸c? 6. §¹t   ®îc   hiÓu   biÕt   b»ng  §©y lµ mét c¸ch nh×n nhËn vÊn   c¸ch t×m hiÓu c¶ 2 mÆt cña mét  ®Ò   nµy.   H∙y   cïng   xem   xÐt   mÆt  vÊn ®Ò kh¸c   cña   vÊn   ®Ò.   §iÒu   g×   sÏ  xÈy ra nÕu b¹n…? C¸c lo¹i c©u hái: Cã  mét sè lo¹i  c©u  hái ®îc  sö dông  cho nh÷ng  môc  ®Ých kh¸c nhau. Cô thÓ: Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 12 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  13. C¸c l o¹ i c©u Sö dông Rñi ro hái C©u hái tæng KhuyÕn khÝch mäi C©u hái kh«ng nh¾m vµo qu¸t : dµnh cho ngêi suy nghÜ. mét ngêi cô thÓ nµo. cã c¶ nhãm, th êng Cã t¸c dông khi b¾t thÓ tr¶ lê i ® . Mét sè îc viÕt l ªn giÊy to ®Çu mét cuéc th¶o c©u hái sai cã thÓ lµm luËn. chÖch híng c¶ qu¸ tr×nh. C©u hái lo ¹ i nµy Nªn ®Þnh híng cã thÓ kh«ng hiÖu qu¶, trõ khi cã ®ñ thêi gian suy nghÜ. C©u hái trùc C¬ héi tèt v× sÏ cã Cã thÓ lµm cho mét sè t iÕp: Hái mét c©u tr¶ lê i . T¹o thµnh viªn trong nhãm ngêi cô thÓ hoÆc ®iÒu kiÖn cho nh÷ng bèi rè i khi hä cha mét nhãm ngêi Ýt nãi , hay chuÈn bÞ. SÏ ®¹t hiÖu thÑn ® tham gia ý îc qu¶ tèt h¬n nÕu thªm kiÕn. mét c©u hái tæng qu¸t Cã thÓ tr¸nh ®éc ®Ó ® träng t©m trë l ¹ i a quyÒn trong th¶o ví i nhãm. luËn nhê cã t iÕng nãi cña nhiÒu thµnh viªn nhãm h¬n. Cã thÓ dïng ®Ó hái ý kiÕn t¹ i mét thêi ®iÓm khi cuéc th¶o luËn bÞ mÊt ph¬ng h- íng do métt sè ngêi nªu nhËn xÐt kh«ng thÝch hîp C©u hái ®ãng: Thêng dïng ®Ó më Thêng thu thËp ® Ýt îc lµ nh÷ng c©u ®Çu hoÆc kÕt thóc1 th«ng t in . NÕu kh«ng háicã nh÷ng c©u vÊn ®Ò. dïng ®óng thêi ®iÓm, tr¶ lê i ®¬n C©u tr¶ lê i th êng ®óng c¸ch th× sÏ lµm gi¶n: "cã" hoÆc dÔ vµ Ýt lµm c¸c cho viÖc thóc ®Èy r¬i "Kh«ng", "rå i " thµnh viªn ph¶i suy vµo t×nh tr ¹ng ¸p ®Æt ý hoÆc "cha" nghÜ. kiÕn cña m×nh l ªn ho¹t ®éng cña nhãm. C©u hái më: §Ó cã ý kiÕn ph¶n Nh÷ng c©u hái lo¹ i nµy Nh÷ng c©u hái håi hoÆc th«ng t in khã tr¶ lê i h¬n. C¸c b¾t ®Çu b»ng: cô thÓ. Lo¹ i c©u hái c©u hái "t ¹ i sao" cã Ai , trị Các giá®iÒu g×, khi nµy lµm cho c¸c thÓ bÞ hiÓu lµ mang vànµo, tin ® lòng ë ©u, nh thµnh viªn cña nhãm tÝnh ®e do¹. NÕu thóc Tại sao ạ thÕ nµo, t¹ i ph¶i suy nghÜ.i sao T ChÊt ®Èy viªn kh«ng t¹o ® îc Phân tích sao… Nh÷ng c©u l îng th¶o luËn sÏ sù XácCườøng ộ hëngnh và cña nhãm đị ng đ Các ý tưởng n đề hái nµyấ và v kh«ng tèt h¬n do ph¸t ư hiÖnư thếchọn lựa giải hiÖu qu¶ Nh thế th× sÏ gi¶m Nh quan điểm tr¶ lê i thÓ ® îc thªm gì Cái gì chi t iÕt Cái nhiÒu nào nào cña c©u hái . pháp ®¬n gi¶n b»ng míi . “cã” hay Phï hîp khi ph©n Sự kiện “kh«ng”. tÝch c¸c t×nh huèngTµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy Ai Ai Khi nào nào 13 Khi ở đâu ở đâu Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  14. Kü n¨ng sö lý t×nh huèng Trong qua tr×nh thóc ®Èy, thêng hay gÆp c¸c tr êng hîp: C©u tr¶ lêi ®óng. • • Tr¶ lêi ®óng mét phÇn. • Tr¶ lêi sai. • Kh«ng t¶ lêi . • Nªu c©u hái khã. • Cã ý th¸ch ®è. • Häc viªn l¬ ®·ng. • MÊt trËt tù. • Cha hiÓu vÊn ®Ò … §èi ví i nh÷ng tr êng hîp tr¶ lêi cô thÓ, cÇn x¸c ®Þnh c¸c ph¬ng ¸n sö lý t×nh huèng cô thÓ: • §èi ví i nh÷ng c©u tr¶ lêi ®óng, ngêi thóc ®Èy cÇn: khen ngî i , khuyÕ khÝch hoÆc c«ng nhËn, ®éng viªn. n • §èi ví i nh÷ng c©u tr¶ lêi ®óng mét phÇn, ngêi thóc ®Èy cÇn: - §¸nh gi¸ phÇn tr¶ lêi ®óng. - §Ò nghÞ c¸c thµnh viªn kh¸c bæ xung. - Cïng tham gia hoµn thiÖn c©u tr¶ lêi . • ®èi ví i nh÷ng c©u tr¶ lêi sai cÇn: - cÇn x¸c nhËn sù ®ãng gãp. - Yªu c¸c c¸c thµnh viªn kh¸c cïng ®ãng gãp. - Hái mét thµnh viªn kh¸c. - Hái c©u hái ®ã b»ng ng«n ng÷ kh¸c. - Sö dông gi¸o cô, trù c quan ®Ólµm râ c©u hái. - Gi¶ng l¹ i kh¸i niÖm. - Yªu cÇu xem l¹ i tµi l iÖu tham kh¶o Kü n¨ng l¾ng nghe 14 Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  15. Môc ®Ých: • T¹o   ra   m èi  quan   hÖ :  §¹t   ®î   sù   kÝnh   träng   vµ  c th i n  c¶m  cña m äi Ö  ngêi vµ x© y dùng ®î  m èi c  quan hÖ tèt  trong  gi  ti p . ao Õ • Thu thËp ®î  nhi u th«ng ti ,  khuyÕ n kÝch sù ph¶n  c Ò n håi th«ng ti . n • §¸nh gi  n¨ng l  vµ th¸i ® é ¸ ùc  ngêi tr× nh bµy. • Béc l  nh÷ ng ý tëng m í é i cho chÝnh b¶n th© n m × nh. • R Ì  l n uyÖ n chÝnh b¶n th© n vÒ th¸i ® é. • Gióp gi i quyÕ t c¸c vÊn ® Ò . ¶ • T¨ng tÝnh hi u qu¶: G i  l∙ng  phÝ vÒ thê i gi  vµ  Ö ¶m an ti n  b¹c; nhÇm l  vµ m Êt Ò Én  th«ng ti . n C¸c trë ng¹i trong l¾ng nghe: Lóc nghe lóc kh«ng: thãi quen nµy b¾t nguån tõ thùc  tÕ lµ mäi ngêi cã kh¶ n¨ng xuy nghÜ nhanh h¬n gÊp bèn  lÇn kh¶ n¨ng nãi. V× thÕ, trong mçi phót l¾ng nghe, ng­ êi   nghe   cã   kho¶ng   3   –   4   phót   suy   nghÜ   riªng   t  hoÆc  nh÷ng phiÒn muén c¸ nh©n. Cã thÓ vît qua trë ng¹i nµy  b»ng c¸ch chó t©m l¾ng nghe kh«ng chØ lêi nãi mµ cßn c¶  ng«n ng÷ h×nh thÓ nh cö chØ, th¸i ®é ngËp ngõng… Tõ ng÷ nh¹y c¶m: §èi víi mét vµi ngêi, cã nh÷ng tõ  ng÷ mang nÆng tÝnh trªu ng¬i. Nh÷ng tõ ng÷ nµy lµm hä  tøc giËn vµ kh«ng muèn l¾ng nghe n÷a. Nh  vËy ngêi nãi  kh«ng thÓ tiÕp tôc giao tiÕp ®îc n÷a víi ngêi nghe vµ 2  bªn  kh«ng cßn c¬ héi hiÓu nhau. Tai nghe nhng t©m chÝ ®Ó n¬i kh¸c:  §«i khi “ ngêi  nghe” nhanh chãng cho r»ng chñ ®Ò hoÆc ngêi nãi chuyÖn  rÊt nhµm ch¸n kh«ng cã g× ®¸ng nghe. Thêng nh÷ng ngêi  thuéc   d¹ng   nµy   véi   v∙   tin   r»ng   hä   cã   thÓ   ®o¸n   tríc  nh÷ng g× ngêi kh¸c sÏ nãi vµ sau ®ã kÕt luËn lµ kh«ng  cã lý do g× ®¸ng  nghe ®Ó nghe tiÕp v× nÕu cã nhe còng  kh«ng cã th«ng tin g× míi. Nghe v« hån: ®«i khi “ ngêi l¾ng nghe” nh×n vµo m¾t  ngêi nãi nh thÓ ®©ng  nghe ch¨m chó nh÷ng trong ®Çu hä  l¹i ®ang nghÜ chuyÖn kh¸c. Hä ch×m trong suy nghÜ riªng  vµ   g¬ng   mÆt   hä   ng¸i   ngñ.   §Ó   gi¶i   quyÕt   trë   ng¹i   nµy  chóng ta cÇn t×m thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó nghØ gi¶i lao  hoÆc thay ®æi nhÞp ®é nãi chuyÖn. Chñ ®Ò khã, phøc t¹p: Khi l¾ng nghe chñ ®Ò qu¸ phøc  t¹p hoÆc khã hiÓu, chóng ta ph¶i cè g¾ng l¾ng nghe vµ  Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 15 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  16. cè hiÓu. Nhng khi cè g¾ng l¾ng nghe vµ t×m hiÓu chñ ®Ò ®ang nãi th× b¹n l ¹ i cã thÓ nhËn ra chñ ®Ò vµ ngêi nãi kh¸ thó vÞ. Th«ng th êng nÕu mét ngêi kh«ng hiÓu th× nh÷ng ngêi kh¸c còng vËy. V× thÕ t rong tr êng hîp nµy cã thÓ yªu cÇu ngêi nãi lµm râ hoÆc nªu nh÷ng vÝ dô minh ho¹. Ki Ó nghe bá ngoµi t ai : M u äi ngêi t hêng kh«ng t hÝch bÞ ngêi kh¸ c g¹ t bá nh÷ ng ý t ëng, chñ ki Õn vµ quan ® Óm i cña m nh vµ nhi Òu ngêi kh«ng t hÝch bÞ ngêi kh¸c hái × vÆn. V× vËy khi cã ai nãi ® Õn vÊn ® sung kh¾ ví i Ò c nh÷ng suy nghÜ vµ ni Òm t i n cña ngêi nghe, t h× v« t × nh ngêi nghe sÏ kh«ng m uèn nghe n÷ hoÆ t hËm chÝ cã t h¸i a c ® t ù vÖ. Cho dï ® Òu ® di Ôn r a cã chñ t © , nhng t r í c é i ã m hÕt t a nª n l ¾ng nghe vµ t × hi Óu ngêi ® m ang nãi nghÜ g× ® hi Óu r â l êi ngêi nãi . Sau ® ngêi nghe cã t hÓ t r × Ó ã nh bµy t á t h¸ i ® m c¸ ch x© dùng. é ét y Nh÷ng ®iÒu nªn vµ kh«ng nªn khi l¾ng nghe Nghe lµ thô ®éng, l¾ng nghe lµ: chñ ®éng, tËp chung  chó ý vµ t×m hiÓu ý nghÜa.  Do vËy trong khi l¾ng nghe  nªn: Nªn: Kh«ng nªn: Bµy tá mèi quan t©m. Thóc dôc ng­êi nãi. Kiªn nhÉn. Tranh c∙i. HiÓu ®­îc vÊn ®Ò. Ng¾t lêi. ThÓ hiÖn kh¸ch quan. Nhanh chãng chØ trÝch  BiÓu lé ®ång c¶m. khi ch­a hiÓu râ. TÝch cùc t×m hiÓu ý  Lªn giäng khuyªn b¶o  nghÜa. khi kh«ng ®­îc yªu  Gióp ®ì ng­êi nãi ph¸t  cÇu. triÓn n¨ng lùc vµ ®éng  Véi vµng kÕt luËn. c¬ h×nh thµnh ý nghÜ,  §Ó t©m lý, t×nh c¶m  quan ®iÓm vµ ý t­ëng. cña ng­êi nãi trùc  RÌn luyÖn kh¶ n¨ng gi÷  tiÕp lÊn ¸t ®Õn t©m lý  yªn lÆng. cña m×nh. Kü n¨ng th¨m dß Th¨m dß lµ g×?  Th¨m  dß  cã  nghÜa  lµ  hái  tiÕp  ®Ó  t×m  hiÓu  râ  thªm  vÉn ®Ò. Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 16 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  17. B¹n  cã  thÓ  dï  kü n¨ng nµy ® Ó dÇn dÇn n¾ m ®î  l   ng c ý do thùc  sù  ® »ng sau  m ét vÊn ® Ò ,  hoÆ c cµng hi u  vÊn ® Ò Ó   kü  cµng h¬ n. C¸c c© u hái sau  ® © y  cã  thÓ  gi  b¹n  th¨m   óp dß: - B¹n cã thÓ gi¶i thÝch thªm ® kh«ng? îc - B¹n cã thÓ gi¶i thÝch b»ng c¸ch kh¸c ® kh«ng? îc - B¹n cã thÓ cho t«i biÕt thªm vÒ ®iÒu g× ®ã ®îc kh«ng? - Nhng t¹ i sao, nh thÕ nµo, ai, khi nµo, ë ® u? © Môc ®Ých sö dông kü n¨ng th¨m dß Sö dông ph¬ng ph¸p nµy ®Ó: - Khai th¸c kh¶ n¨ng cña mäi ngêi. - lµm râ c¸c c©u hái, th«ng t in ®Çu vµo vµ c¸c quan ®iÓm. - T¹o dùng cuéc ®èi tho¹i . - Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Chó ý khi sö dông kü n¨ng th¨m dß: §Ó th¨m dß tèt b¹n nªn vµ kh«ng nªn lµm nh÷ng ®iÒu sau: Nªn: • Ch¨m chó l¾ng nghe. Kh«ng nªn: • Hái tiÕp c©u sau khi  ®∙ hiÓu ®îc c©u tr¶  • Ph¸n xÐt trong khi  lêi tríc ®ã. ®ang l¾ng nghe. • Lµm s¸ng tá th«ng tin. • Nh¶y tõ chñ ®Ò/vÊn ®Ò  • T×m ra vÊn ®Ò cèt yÕu  nµy sang chñ ®Ò/vÊn ®Ò  kh¸c. • §a ra gi¶ ®Þnh. • MÊt ph¬ng híng v× bÞ  sa lÇy vµo c¸c chi  Kü n¨ng ph¶n håi Ph¶n håi lµ mét phÇn cña giao tiÕp trong phÈn håi  bao gåm c¸c tiÓu kü n¨ng chÝnh sau:  Tãm t¾t  Tæng hîp  DiÔn gi¶i Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 17 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  18.  Kü n¨ng ph¶n håi  a. Tãm t¾t:  Kh¸i ni : To¸m t¾t lµ viÖc nh¾c l¹ i Öm mét c¸ch sóc  tÝch ý cña ngêi võa nãi ví i c¸ch sö dông tõ ng÷ kh¸c, lèi diÔn ®¹t kh¸c. Môc ®Ých: • Nh¾c l¹ i nh÷ng g× ngêi nãi võa tr×nh bµy b»ng c¸c c©u tõ ® gi¶n, ng¾n gän. ¬n • Chøng minh cho ngêi võa nãi r»ng ngêi nghe ®· ch¨m chó l¾ng nghe vµ hiÓu râ nh÷ng g× anh ta/chÞ ta nãi. Khi tãm t¾t ý kiÕn cña ngêi kh¸c nªn sö dông nh÷ng côm tõ sau: - Nãi c¸ch kh¸c… - Anh/chÞ muèn nãi r»ng… - Anh/chÞ võa nãi lµ… - T«i cã thÓ tãm t¾t ý anh/ chÞ nh sau. - Tãm l¹ i , anh/chÞ nuèn nãi r»ng. - Nh÷ng ®iÒu anh /chÞ nãi cã nghÜa lµ… - Mét c©u/ý tãm t¾t cÇn ®¶ b¶o c¸c yªu cÇu sau: m • Mang néi dung chÝnh cña lêi ph¸t biÓu. • Ng¾n gän vµ dÔ hiÓu. • Lµm næi bËt c¸c ý chÝnh trªn c¬ së lùa chän vµ x¾p xÕp th«ng t in b. Kü n¨ng tæng hîp Kh¸i niÖm: lµ viÖc s¾p xÕp mét c¸ch cã lùa chän c¸c th«ng tin ®· tãm t¾t tõ mét bµi ph¸t biÓu, mét ®o¹n v¨n hay tõ mét cuéc th¶o luËn. Môc ®Ých: Nh»m: • Chän lùa th«ng t in ®Ó lµm næi bËt c¸c ý kiÕn chñ ®¹o • Ghi nhËn l¹ i c¸c ý kiÕn võa th¶o luËn. C¸c yªu cÇu khi tæng hîp: • L¾ng nghe tÝch cùc khi ngêi kh¸c nãi. • Võa l¾ng nghe, võa ghi chÕp l¹ i nh÷ng th«ng tin ®· tãm t¾t ®îc. 18 Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  19. • Ph© n l ¹i  nh÷ ng ý ki n  ( ý ki n  phÞ ho¹, ý ki n  o Õ Õ Õ ph¶n ® èi ) … • S¾ p xÕ p c¸c ý ki n theo m ét «  ghÝch hî  l Õ  l p ý H∙y kh¸ch quan khi tæng hîp c¸c ý  c. Kü n¨ng diÔn gi¶i:  DiÔn gi¶i lµ g×? Kh«ng nªn: DiÔn   gi¶i   lµ   lËp   l¹i  • Ph¸n xÐ t trong  kh i  nh÷ng   g×   ngêi   kh¸c   ®∙   nãi  ® ang l ng nghe. ¾ b»ng chÝnh ng«n tõ cña m×nh.. • Nh¶y tõ  chñ ® Ò /vÊn  ®Ò  nµy sang chñ ® Ò /   Nh÷ng   lîi   Ých   khi   sö  vÊn ® Ò kh¸c. dông kü n¨ng diÔn gi¶i: • §a ra  gi  ® Þnh. ¶ Lîi Ých ®èi víi thóc ®Èy   • M Êt ph¬ ng hí  v×  ng viªn:  lµ   qua   diÔn   gi¶i   thÓ   hiÖn   møc   ®é   hiÓu   biÕt   vÒ  ®iÒu ngêi kh¸c võa nãi. Lîi Ých ®èi víi ngêi nãi: lµ gióp trÊn tÜnh vµ lµm  s¸ng tá, gióp kh¶ng ®Þnh víi ngêi nãi r»ng ý kiÕn cña  hä   ®¸ng   ®îc   ngêi   kh¸c   nghe.   Kü   n¨ng   diÔn   gi¶i   khuyÕn  khÝch mäi ngêi nãi ra suy nghÜ cña m×nh. Lîi Ých ®èi víi ngêi nghe:  Cã thªm mét c¬ héi tèt  ®Ó hiÓu nh÷ng ®iÒu ngêi nãi ®∙ cè g¾ng diÔn ®¹t, chia  sÎ.  Nh÷ng trêng hîp cã thÓ sö dông kü n¨ng diÔn gi¶i: Kü n¨ng diÔn gi¶i cã thÓ ®îc sö dông khi ngêi nãi  ph¸t biÓu dµi dßng,  hoÆc nãi vÒ vÊn ®Ò phøc t¹p hay khã hiÓu; hoÆc khi ngêi nãi kh«ng  diÔn ®¹t suy nghÜ râ rµng. Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy 19 Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
  20. Ph¬ng   ph¸p   sö   dông   kü  Kh«ng nªn th­êng  n¨ng xuyªn diÏn gi¶i v×  diÔn gi¶i: sÏ lµm chËm nhÞp ®é  giao tiÕp vµ khiÕn  Sö   dông   m «  h× nh  4   bí   c sau ® Ó Ô n gi i:  di ¶ 1 ­ L¾ ng nghe ch¨m  chó. 2 ­ D ï  ng«n tõ  cña m × nh ® Ó nh¾ c l  nh÷ ng g×  m µ ng ¹i   b¹n   nghÜ   l   ngêi  nãi  võa   tr× nh   bµy:  vÝ   dô"  Nãi  theo  µ c¸ch  kh¸c..."  hoÆ c" Cã ph¶i ý cña b¹n  l ..."  HoÆ c" H× nh  µ nh ý b¹n  m uèn nãi l ..." µ 3   ­   K i   tra   l   b»ng   c¸ch   hái   Nh  vËy   cã   ® óng  Óm ¹i :" kh«ng?" "T«i hi u nh vËy cã ® óng kh«ng?" Ó 4 ­ NÕ u b¹n  hi u  sai,  h∙  hái ti p  ® Ó l  s¸ng  tá   Ó y Õ µm cho ® Õn  kh i b¹n  hoµn toµn hi u râ  ý cña ngêi nãi. Ó NÕu ng­êi nãi ®∙ tr×nh bµy  d. Kü n¨ng ph¶n håi  ThÕ nµo lµ ph¶n håi: Ph¶n håi lµ c¸ nh©n ®a ra th«ng tin vÒ hµnh vi vµ  c¸ch thÓ hiÖn Môc ®Ých:  ­ Gióp viÖc cho vµ nhËn th«ng tin ph¶n håi cã hiÖu  qu¶ trong giao tiÕp nãi chung, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ngêi  thóc ®Èy viªn.. ­ Ph¶n håi kh«ng ph¶i lµ chØ trÝch, cµng kh«ng ph¶i  lµ   phª   ph¸n   phñ   nhËn.   Ph¶n   håi   b¶n   chÊt   lµ   lêi   b×nh  luËn cã tÝnh c¸ nh©n vÒ mét biÓu hiÖn hoÆc hµnh vi cña  mét ngêi nµo ®ã. Lêi b×nh luËn tÝch cùc ­ ph¶n håi cã  hiÖu qu¶ ­ sÏ cã t¸c dông khuyÕn khÝch vµ gióp ®ì ngêi  kh¸c c¶i tiÕn ®îc hµnh vi vµ th¸i ®é cña hä, ®Ó lµm ®îc  ®iÒu nµy còng lµ mét thö th¸ch ®èi víi ngêi ®a ra th«ng  tin ph¶n håi. Ph¶n håi mang tÝnh kh¶ng ®Þnh: 20 Tµi liÖu tËp huÊn Kü n¨ng thóc ®Èy Cho C¸n bé KhuyÕn n«ng X∙ n¨m 2006
nguon tai.lieu . vn