1. Trang Chủ
  2. Quản trị kinh doanh
  3. Khóa luận tốt nghiệp Quản trị kinh doanh: Quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi nhánh ThừaThiên Huế

Khóa luận tốt nghiệp Quản trị kinh doanh: Quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi nhánh ThừaThiên Huế

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng TCMP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh TT Huế trong giai đoạn 2014 - 2016 từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý rủi ro tại đơn vị nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo! TÓM TẮT KHÓA LUẬN Hoạt động tín dụng là một trong các hoạt động truyền thống và chủ yếu của uế các Ngân hàng thương mại, luôn được quan tâm và không ngừng mở rộng trong những năm vừa qua. Đây là hoạt động có rủi ro

Thể loại Tài liệu miễn phí Quản trị kinh doanh

Số trang 83

Ngày tạo 10/4/2021 2:26:08 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 1.11 M

Tên tệp

Tải Khóa luận tốt nghiệp Quản trị kinh doanh: Quản lý ... (.pdf)

Xem mẫu

  1. TÓM TẮT KHÓA LUẬN Hoạt động tín dụng là một trong các hoạt động truyền thống và chủ yếu của uế các Ngân hàng thương mại, luôn được quan tâm và không ngừng mở rộng trong những năm vừa qua. Đây là hoạt động có rủi ro cao nhất của ngân hàng, chính vì ếH vậy vấn đề chất lượng của các khoản vay đóng vai trò quyết định đến sự tồn tại và phát triển của các Ngân hàng thương mại. Do đó, quản lý rủi ro trong hoạt động tín dụng trở thành yêu cầu cấp thiết trong tình hình thị trường tài chính đầy biến động, nhất là khi những yếu tố và nguyên nhân gây ra rủi ro trong hoạt động tín dụng ht ngày càng đa dạng và phức tạp. Xuất phát từ thực tiễn trên, tôi đề xuất chọn đề tài : “Quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi nhánh ThừaThiên Huế” . Kin Kết quả nghiên cứu của đề tài nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng, sau đó tiến hành phân tích về thực trạng quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng trong ba năm nghiên cứu. ọc Thông qua đó, kết quả này giúp Ngân hàng có cái nhìn khách quan và bao quát về thực trạng tín dụng cũng như công tác giảm thiểu rủi ro tín dụng và xử lý rủi ro tín dụng trong hoạt động tín dụng hiện nay, những thành tích ngân hàng đã đạt ại h được cũng như thấy được những hạn chế còn tồn tại. Từ đó đưa ra những giải pháp cụ thể hơn để phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Chi nhánh. gĐ ờn Trư
  2. LỜI CẢM ƠN uế Với lòng kính trọng và sự tri ân sâu sắc, trước tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý Thầy Cô Trường Đại học Kinh tế – Đại học Huế, đặc biệt ếH là quý Thầy Cô trong Khoa Tài chính Ngân hàng đã trang bị cho em nhiều kiến thức quý báu trong suốt thời gian qua. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn TS. Phan Khoa Cương – người Thầy kính mến đã hết lòng giúp đỡ, hướng ht dẫn nhiệt tình từ lúc định hướng chọn đề tài cũng như quá trình hoàn thiện nghiên cứu, Thầy luôn động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi để giúp em có thể hoàn thành khóa luận này. Em xin cảm ơn các anh chị Cán bộ phòng giao Kin dịch Nguyễn Trãi của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Thừa Thiên Huế đã luôn quan tâm giúp đỡ, trao đổi đề tài, cung cấp rất nhiều số liệu để giúp em có thể hoàn thành khóa luận này. Em xin cảm ơn ọc Ban Giám đốc Ngân hàng đã nhiệt tình giúp đỡ, hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em tìm hiểu thông tin, số liệu về Ngân hàng tại Chi nhánh ại h Thừa Thiên Huế trong suốt quá trình thực tập tại đơn vị. Cuối cùng, em xin cảm ơn Phòng giao dịch Nguyễn Trãi Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam– Chi nhánh Thừa Thiên Huế về những kiến thức và kinh nghiệm trong công tác nghiên cứu, thu thậ̣p̣̣ thông tin và xử lý số liệu trong quá trình gĐ hoàn thành khóa luận này. Một lần nữa, Em xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 5 năm 2017 Sinh viên thực hiện ờn Huỳnh Thị Thanh Thúy Trư
  3. MỤC LỤC uế Trang DANH MỤC VIẾT TẮT .......................................................................................... i ếH DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. ii DANH MỤC BIỂU ĐỒ ............................................................................................ ii DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... iii ht PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ ...........................................................................................1 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.........................................................................................1 Kin 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................................2 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.......................................................2 3.1. Đối tượng nghiên cứu ..........................................................................................2 ọc 3.2. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................2 3.2.1. Phạm vi về không gian......................................................................................2 ại h 3.2.2. Phạm vi về thời gian .........................................................................................3 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................3 5. KẾT CẤU ĐỀ TÀI ................................................................................................3 gĐ PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.....................................................................5 CHƯƠNG I: RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. ...............................................................................5 ờn 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. ...................................5 1.1.1. HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. ............5 Trư 1.1.2. RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG. .............................................................7 1.2. QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. ............14 1.2.1. Khái niệm Quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng. ............................................14
  4. 1.2.2. Những nội dung cơ bản trong Tổ chức thực hiện quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng. ................................................................................................................15 uế 1.2.2.1. Nhận biết rủi ro tín dụng. ............................................................................15 1.2.2.2. Lượng hóa và đánh giá rủi ro tín dụng.......................................................16 ếH 1.2.2.3. Ứng phó rủi ro tín dụng ..............................................................................20 1.2.2.4. Kiểm soát rủi ro tín dụng. ...........................................................................20 Kết luận Chương 1 ..................................................................................................23 ht CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN Kin CHI NHÁNH THỪA THIÊN HUẾ. ......................................................................24 2.1. Giới thiệu về cơ sở thực tập .............................................................................24 2.1.1. Lịch sử hình thành phát triển, chức năng & nhiệm vụ của Chi nhánh. ..24 ọc 2.1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Chi nhánh. ...................................24 2.1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của chi nhánh ........................................................26 ại h 2.1.2. Tổ chức bộ máy quản lý Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Thừa Thiên Huế .......................................................................26 2.1.3. Tình hình sử dụng lao động của Chi nhánh ...............................................29 gĐ 2.1.4. Tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh .........................31 2.2. Tình hình quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng BIDV Chi nhánh Thừa Thiên Huế. ................................................................................................................38 ờn 2.2.1. Thực trạng rủi ro tín dụng tại ngân hàng BIDV Chi nhánh Thừa Thiên Huế. ...........................................................................................................................38 Trư 2.2.1.1. Nhóm chỉ tiêu trực tiếp ..............................................................................38 2.2.1.2. Nhóm chỉ tiêu gián tiếp. .............................................................................41 2.2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát Triển Việt Nam Chi nhánh Thừa Thiên Huế. ......................................................45
  5. 2.2.2.1 Nhận biết rủi ro tín dụng. ...........................................................................45 2.2.2.2 Lượng hóa và đánh giá rủi ro tín dụng. ....................................................50 uế 2.2.2.3. Ứng phó rủi ro tín dụng. ............................................................................61 2.2.2.4. Kiểm soát rủi ro tín dụng ............................................................................65 ếH 2.3. Đánh giá chung công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Chi nhánh TT Huế ..............................................................66 2.3.1. Những kết quả đạt được trong công tác quản trị rủi ro tín dụng của ht Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Chi nhánh TT Huế. .............................66 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân trong công tác quản trị rủi ro tín dụng Kin của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Chi nhánh TT Huế.......................67 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THỪA THIÊN HUẾ. ................................70 ọc 3.1. Hoàn thiện chức năng phòng quản lý rủi ro ..................................................70 3.2. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định tín dụng. ......................................70 ại h 3.3. Hoàn thiện các công cụ, biện pháp kỹ thuật kiểm soát rủi ro tín dụng. .....71 3.4. Tích cực hạn chế tổn thất do rủi ro tín dụng gây ra. ....................................72 gĐ PHẦN 3: KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ ..................................................................73 1. KẾT LUẬN ..........................................................................................................73 2. KIẾN NGHỊ .........................................................................................................74 ờn 2.1. Kiến nghị lên Hội sở chính. .............................................................................74 2.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước ...............................................................74 Trư 2.3. Kiến nghị với Chính phủ .................................................................................74 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................75
  6. DANH MỤC VIẾT TẮT CHỮ VIẾT CHÚ GIẢI TẮT uế NHTMCP Ngân hàng Thương mại cổ phần NH Ngân hàng ếH BIDV Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam RRTD Rủi ro tín dụng DPRRTD Dự phòng rủi ro tín dụng ht TT HUẾ Thừa Thiên Huế PGD Phòng giao dịch KH GĐ TCTD Khách hàng Giám đốc Tổ chức tín dụng Kin TSĐB Tài sản đảm bảo QHKH Quan hệ khách hàng ọc HĐ Hợp đồng ại h gĐ ờn Trư i
  7. DANH MỤC HÌNH Trang uế Hình 2.1.Sơ đồ bộ máy quản lý tại Chi nhánh BIDV TT. Huế ............................... 27 Hình 2.10. Quy trình cấp tín dụng tại phòng giao dịch: ............................................ 47 ếH DANH MỤC BIỂU ĐỒ Trang ht Biểu đồ 2.2.1: Cơ cấu tín dụng theo chất lượng nợ giai đoạn từ 2014-2016 ......39 Biểu đồ 2.2.4: Cơ cấu thu nhập của BIDV năm 2014-2016. ................................42 Kin Biểu đồ 2.2.6: Cơ cấu tín dụng theo kỳ hạn giai đoạn 2014-2016........................44 ọc ại h gĐ ờn Trư ii
  8. DANH MỤC CÁC BẢNG Trang uế Bảng 1.2. Phân loại nợ và tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro tín dụng theo phương pháp định lượng ......................................................................................................19 ếH Bảng 2.2: Tình hình lao động của NH TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh TT Huế. .................................................................................................30 Bảng 2.3: Kết quả hoạt động kinh doanh tại NH TMCP Đầu từ và Phát triển ht Việt Nam – Chi nhánh TT Huế giai đoạn 2014-2016. ..........................................36 Bảng 2.5: Nợ xấu và Tỷ lệ xấu trên tổng dư nợ năm 2014-2016. ........................40 Kin Bảng 2.6: Tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi năm 2014-2016 ...................41 Bảng 2.8: Tăng trưởng dư nợ tại BIDV trong giai đoạn từ 2014 - 2016 ............43 Bảng 2.11. Các chỉ tiêu về nhân thân của khách hàng cá nhân. .........................53 ọc Bảng 2.12. Các chỉ tiêu về khả năng trả nợ của khách hàng cá nhân. ...............54 Bảng 2.13: Các thang điểm xếp hạng tín dụng khách hàng. ...............................55 ại h Bảng 2.14: Các thang điểm đánh giá tài sản đảm bảo .........................................56 Bảng 2.15: Ma trận ra quyết định cho vay sau khi tổng hợp điểm khách hàng cá nhân .....................................................................................................................56 gĐ Bảng 2.16. Trọng số của phần tài chính và phi tài chính ....................................57 Bảng 2.17. Các thang điểm xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp ........58 Bảng 2.18: Phân loại khách hàng theo xếp hạng tín dụng. .................................59 ờn Bảng 2.19: Phân loại nợ theo xếp hạng tín dụng khách hàng .............................60 Bảng 2.20 : Tỷ lệ trích dự phòng cụ thể năm 2014-2016. ....................................63 Trư Bảng 2.21: Trích lập dự phòng rủi ro năm 2014 - 2016. .....................................64 iii
  9. PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI uế Trong bối cảnh nước ta đã và đang tiến hành hội nhập sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, nền kinh tế nước nhà đứng trước nhiều cơ hội đang rộng mở, tuy nhiên cũng ếH đối mặt với không ít thách thức với những thay đổi của nền kinh tế thế giới tác động vào.Trong đó ngành Ngân hàng từ lâu đã là một ngành dịch vụ lớn và quan trọng với một thị phần khá lớn, vì vậy ngành Ngân hàng có rất nhiều cơ hội phát triển. ht Tuy nhiên, đi cùng với nhiều cơ hội, với khoảng hơn 100 ngân hàng bao gồm các ngân hàng thương mại cổ phần, ngân hàng liên doanh…có thể thấy ngành ngân hàng nước ta đang có một áp lực cạnh tranh trong nước rất lớn và trong tương lai Kin gần, sự tăng trưởng chóng mặt của các Ngân hàng nước ngoài thì việc cạnh tranh sẽ càng trở nên khốc liệt. Đứng trước bối cảnh này, Ngân hàng TCMP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) – Chi nhánh TT Huế với bề dày 60 năm hoạt động vẫn luôn khẳng định được uy tín và ọc vị thế trong ngành Ngân hàng Việt Nam. Với thành tích 2 năm liên tiếp đứng đầu trong dịch vụ ngân hàng bán lẻ, thành tích này là một thành quả đáng ghi nhận bởi ại h đội ngũ cán bộ của Ngân hàng đã đưa ra các chính sách để phát triển các dịch vụ bán lẻ của Ngân hàng một cách bền vững và nhanh chóng như lãi suất, cơ sở vật chất hạ tầng, sự thuận tiện, các ưu đãi tín dụng, gửi tiết kiệm….Không chỉ chịu cạnh tranh gay gĐ gắt từ các ngân hàng trong và ngoài nước, Ngân hàng TCMP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) – Chi nhánh TT Huế cũng như các ngân hàng khác cũng phải đối mặt với các loại rủi ro phát sinh từ các hoạt động bên trong ngân hàng, trong đó rủi ro tín dụng là loại rủi ro cơ bản nhất và cũng là phức tạp nhất của ngân hàng. Tuy nhiên, rủi ro ờn tín dụng xuất phát từ hoạt động chủ yếu và mang lại lợi nhuận chính cho ngân hàng. Rủi ro tín dụng là loại rủi ro cơ bản nhất và cũng là phức tạp nhất của ngân hàng, nó Trư tác động đến khả năng thanh khoản của ngân hàng và của cả hệ thống ngân hàng thương mại. Tuy nhiên nếu ngân hàng có một quản trị rủi ro tín dụng tốt, có thể hạn chế và khắc phục được các rủi ro thì sẽ là một lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh nền kinh tế ngân hàng hiện tại. Vì vậy, quản trị rủi ro tín dụng nói chung và quản trị rủi 1
  10. ro tín dụng nói riêng là hoạt động không thể thiếu và đóng vai trò như là trung tâm của hoạt động quản trị ngân hàng thương mại. Nâng cao công tác quản trị rủi ro tín dụng nói chung và tín dụng khách hàng cá nhân nói riêng là một vấn đề thiết yếu và uế là mối quan tâm hàng đầu của các ngân hàng thương mại. Đây là lý do tôi chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TCMP Đầu tư và ếH Phát triển Việt Nam – Chi nhánh TT Huế” để làm đề tài Luận văn tốt nghiệp của mình. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ht - Mục tiêu chung: Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng TCMP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh TT Huế trong giai đoạn 2014 - cứu. - Mục tiêu cụ thể: Kin 2016 từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý rủi ro tại đơn vị nghiên + Hệ thống hóa cơ sở lý luận liên quan đến rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín ọc dụng. + Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TCMP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) – Chi nhánh TT Huế. ại h + Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TCMP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) – Chi nhánh TT Huế. 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU gĐ 3.1. Đối tượng nghiên cứu Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng TCMP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh TT Huế trong giai đoạn 2014 – 2016. ờn 3.2. Phạm vi nghiên cứu 3.2.1. Phạm vi về không gian Trư Đề tài được thực hiện tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh TT Huế. 2
  11. 3.2.2. Phạm vi về thời gian - Thực hiện nghiên cứu tìm hiểu về Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng uế TMCP BIDV – Chi nhánh TT Huế trong giai đoạn từ 2014 - 2016. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ếH - Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu được cung cấp và do Ngân hàng công bố trên website, các nguồn tài liệu tìm kiếm được (sách báo, truyền hình, internet,…), nghị định, thông tư, chủ trương,…của Chính phủ, của NHNN và ht Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thừa Thiên Huế. - Phương pháp so sánh: so sánh các số liệu, chỉ tiêu qua 3 năm từ 2014 đến năm 2016. Kin - Phương pháp thống kê, mô tả: Là phương pháp được sử dụng để thống kê số liệu và mô tả những đặc tính cơ bản của số liệu thông qua các biểu đồ, đồ thị, và các bảng tóm tắt số liệu. ọc - Phương pháp chỉ số: Chỉ số là một số tương đối được biểu hiện bằng lần hoặc %, tính được bằng cách so sánh hai mức độ của cùng một hiện tượng kinh tế - xã hội. ại h Phương pháp chỉ số được sử dụng để phân tích các hiện tượng kinh tế - xã hội. Trong bài nghiên cứu này, phương pháp chỉ số được sử dụng để nghiên cứu sự biến động của các con số liên quan đến rủi ro tín dụng qua thời gian, không gian gĐ và phân tích ảnh hưởng biến động của những nhân tố đó đến rủi ro tín dụng. 5. KẾT CẤU ĐỀ TÀI Nội dung đề tài gồm 3 phần: ờn Phần I: Đặt vấn đề. Phần II: Nội dung và kết quả nghiên cứu Trư Chương 1: Cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân Hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh TT Huế. 3
  12. Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân Hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh TT Huế. uế Phần III: Kết luận và kiến nghị ếH ht Kin ọc ại h gĐ ờn Trư 4
  13. PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU uế CHƯƠNG I: RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. ếH Trong nền kinh tế thị trường Việt Nam hiện nay - một nền kinh tế với thị trường vốn, thị trường chứng khoán còn chưa phát triển nhiều, Tín dụng là hoạt động chính của các ngân hàng thương mại, diễn ra hết sức phức tạp và dưới nhiều hình thức ht cùng phạm vi rộng lớn. Tín dụng được coi là nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng tuy nhiên đi kèm với đó cũng là những rủi ro nghiêm trọng nhất mà các ngân hàng phải đối mặt. Đây là hoạt động hết sức nhạy cảm với sự biến động của nền kinh tế và Kin trong vài năm trở lại đây, chúng ta không khó để bắt gặp nhiều ngân hàng lớn bị đối mặt với nhiều khó khăn, giảm sút lợi nhuận do hệ thống quản trị rủi ro tín dụng hoạt động không hiệu quả. Điều này gây ra những tổn thất không nhỏ không chỉ đối với ngân hàng thương mại mà còn cho cả nền kinh tế. ọc 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. ại h 1.1.1. HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. Khái niệm Xét về khía cạnh ngân hàng thương mại, Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng gĐ giữa ngân hàng, các tổ chức tín dụng khác, với các doanh nghiệp và cá nhân. Trong bối cảnh nền kinh tế, ngân hàng đóng vai trò là trung gian tài chính vì vậy trong mối quan hệ tín dụng khác nhau, ngân hàng vừa có thể đứng trên vai trò của người cho vay, vừa có thể là người đi vay. Tín dụng là nghiệp vụ sinh lời chủ yếu của ngân ờn hàng thương mại, đồng thời cũng là nghiệp vụ có nguy cơ rủi ro cao nhất của ngân hàng và mối lo lắng lớn nhất trong hoạt động tín dụng của ngân hàng chính là rủi ro Trư tín dụng.1[1]Nghiệp vụ tín dụng là nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng; nó thường chiếm phần lớn trong các hoạt động kinh doanh của ngân hàng, và thu nhập từ nó 5
  14. chiếm khoảng 75% tổng thu nhập. Tuy vậy, tỉ lệ thuận với thu nhập chính là rủi ro, rủi ro trong hoạt động kinh doanh có xu hướng tập trung chủ yếu vào danh mục cho vay của ngân hàng. uế Phân loại tín dụng ngân hàng thương mại ếH Ngân hàng cung cấp rất nhiều loại tín dụng, cho nhiều đối tượng khách hàng, với những mục đích sử dụng khác nhau. Căn cứ vào thời gian, tín dụng ngân hàng được chia làm ba loại: ht - Tín dụng ngắn hạn: Là các khoản tín dụng có thời gian cho vay đến 12 tháng. Loại hình tín dụng này thông thường được áp dụng với nhiều loại hình khách hàng dưới Kin hình thức vay hạn mức hay từng lần. Thông thường khách hàng sẽ có một phần tài sản để bảo đảm cho toàn bộ món vay. - Tín dụng trung hạn: Là các khoản tín dụng có thời gian cho vay từ 12 tháng đến 60 tháng. Đây thường là hình thức ngân hàng cấp tín dụng cho các dự án mua sắm máy ọc móc thiết bị, các dự án xây dựng nhà xưởng, kho bãi…Thông thường tài sản hình thành từ vốn vay sẽ được dùng để thế chấp ngân hàng. ại h - Tín dụng dài hạn: Là các khoản tín dụng có thời gian cho vay từ 60 tháng trở lên. Đây thường là hình thức ngân hàng cấp tín dụng cho các dự án mua sắm dây chuyền thiết bị đồng bộ, dự án xây dựng cơ sở hạ tầng…Tài sản thế chấp chủ yếu là tài sản gĐ hình thành từ vốn vay. Căn cứ vào biện pháp bảo đảm - Tín dụng có bảo đảm bằng tài sản: Là các khoản tín dụng mà theo đó nghĩa vụ trả nợ ờn của khách hàng được cam kết bảo đảm thực hiện bằng tài sản cầm cố, thế chấp của khách hàng vay hoặc bảo lãnh bằng tài sản của bên thứ ba. Loại hình tín dụng này đảm bảo cho ngân hàng có độ an toàn cao hơn, khả năng mất vốn thấp hơn do ngân hàng có Trư thể phát mại tài sản để thu hồi vốn trong trường hợp khách hàng không có khả năng thanh toán nợ đến hạn. 6
  15. - Tín dụng không có bảo đảm bằng tài sản: Là các khoản tín dụng mà theo đó nghĩa vụ trả nợ của khách hàng không được cam kết bảo đảm thực hiện bằng tài sản cầm cố, thế uế chấp của khách hàng hoặc bảo lãnh bằng tài sản của bên thứ ba. Loại hình tín dụng này khá rủi ro với ngân hàng nên ngân hàng chỉ áp dụng đối với những khách hàng hàng có uy tín, được ngân hàng tín nhiệm và là khách hàng truyền thống, chiến lược ếH của ngân hàng. Ngoài ra còn nhiều cách phân loại tín dụng ngân hàng dựa vào nhiều tiêu chí khác tùy vào mục đích mà mỗi ngân hàng TMCP đưa ra. ht 1.1.2. RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG. Rủi ro luôn được biết đến là sự không chắc chắn liên quan đến tổn thất sẽ gánh chiụ Kin trong tương lai. Rủi ro có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong mọi lĩnh vực cuộc sống, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh tài chính tiền tệ mà nổi bật nhất là hoạt động cho vay. ọc Trong lĩnh vực ngân hàng, các bộ phận phòng ban thường đối mặt với nhiều loại rủi ro khác nhau như sau: ại h - Rủi ro tín dụng: là loại rủi ro lớn nhất và quan trọng nhất trong hoạt động ngân hàng, là loại rủi ro chủ yếu của rủi ro ngân hàng. - Rủi ro lãi suất: Rủi ro phát sinh khi có sự biến động của chênh lệch lãi suất giữa gĐ lãi suất cho vay của ngân hàng với lãi suất phải trả cho việc đi vay, dẫn đến làm giảm thu nhập của ngân hàng. - Rủi ro thanh khoản: xảy ra khi ngân hàng thiếu ngân quỹ hoặc tài sản ngắn hạn mang tính khả thi để đáp ứng nhu cầu của người gửi tiền và người đi vay. Đây là rủi ờn ro nguy hiểm nhất của ngân hàng. - Rủi ro thanh toán: xuất phát từ việc Ngân hàng không có khả năng duy trì được Trư một lượng tài sản có “tính lỏng” cao dẫn đến mất khả năng chi trả cho khách hàng khi họ có nhu cầu. - Rủi ro tỷ giá hối đoái: Rủi ro phát sinh trong quá trình huy động vốn, cho vay và 7
  16. kinh doanh ngoại tệ của ngân hàng thương mại, khi có biến động về tỷ giá hối đoái. Ngoài ra còn một số các loại rủi ro khác như rủi ro pháp lý, rủi ro môi trường,... uế Từ hai định nghĩa về rủi ro và tín dụng ngân hàng nêu trên, có thể khái quát được khái niệm Rủi ro tín dụng như sau: ếH Rủi ro tín dụng nói chung chính là khi một hoặc hai bên tham gia hợp đồng không có khả năng thanh toán cho bên còn lại. Xét về khía cạnh trong ngân hàng thương mại thì rủi ro tín dụng phát sinh trong trường hợp ngân hàng không thu ht được đầy đủ cả gốc và lãi của các khoản cho vay, hoặc là việc thanh toán nợ gốc và lãi vay không đúng hạn; khách hàng không có khả năng trả, không trả đầy đủ, đúng hạn cả gốc và lãi cho ngân hàng. Rủi ro tín dụng không chỉ giới hạn ở hoạt động Kin cho vay mà còn xuất hiện ở các hoạt động tín dụng khác như: hoạt động bảo lãnh, tài trợ, cho thuê tài chính,… Các nhân tố ảnh hưởng tới Rủi ro tín dụng. ọc Các nhân tố ảnh hưởng tới Rủi to tín dụng được chia làm 2 nhóm chính: Nhân tố khách quan và nhân tố chủ quan. ại h a. Nhân tố khách quan: là những nhân tố bên ngoài không bị chi phối bởi chủ thể chủ quan làm ảnh hưởng tới Rủi ro tín dụng. - Do sự biến động của môi trường kinh tế, chính trị (nội địa, toàn cầu): Trong một gĐ nền chính trị không ổn định sẽ khó tạo lập được lòng tin của nhân dân, các doanh nghiệp trong và ngoài nước yên tâm tập trung kinh doanh, đầu tư, sản xuất đồng thời ngân hàng cũng khó có thể yên tâm mở rộng lĩnh vực kinh doanh như vậy đều cản trở người đi vay và người cho vay. Hệ quả là sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động ờn tín dụng của ngân hàng. Bên cạnh đó, môi trường kinh tế cũng là một yếu tố ảnh hưởng không nhỏ. Nền Trư kinh tế luôn biến động lên, xuống đòi hỏi chính phủ phải luôn đưa ra những chính sách kinh tế mới phù hợp, kịp thời nhằm cân bằng thị trường, tối thiểu những ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế đất nước. Những chính sách mà chính phủ đưa ra, Ngân hàng thương mại sẽ trực tiếp thực hiện. Việc thay đổi chính sách của chính phủ có 8
  17. thể tốt hoặc có thể xấu cho ngân hàng. Ví dụ như một số chính sách liên quan đến lãi suất huy động, tỉ lệ dự trữ bắt buộc,…Khi chính phủ tăng lãi suất huy động vốn, đòi hỏi ngân hàng phải có hành động là tăng lãi suất tín dụng để đảm bảo được chỉ uế tiêu lợi nhuận của ngân hàng dẫn đến khả năng trả vốn và lãi của khách hàng giảm, tăng rủi ro tín dụng. Nếu các ngân hàng thương mại dự đoán hay nắm bắt được kịp ếH thời các chính sách của chính phủ thì sẽ hạn chế được rủi ro. Ngoài ra, xu hướng toàn cầu hóa đang phát triển mạnh mẽ, việc các ngân hàng ngoài nước bắt đầu lấn sân vào thị trường Việt Nam tăng sức cạnh tranh trong hoạt ht động vay vốn đòi hỏi các ngân hàng nội địa cần có những điều chỉnh hợp lý. - Hành lang pháp lý cho hoạt động ngân hàng chưa hoàn thiện: Việc xác lập một Kin khuôn khổ pháp luật đồng bộ, nhất quán điều chỉnh các hoạt động kinh tế trong nền kinh tế thị trường được xem như là điều kiện tiên quyết đảm bảo thị trường hoạt động có hiệu quả. Chính vì vậy, nhân tố pháp lý có vị trí rất quan trọng đối với hoạt động cho vay của ngân hàng. Các quy định phù hợp sẽ tạo điều kiện phát triển hoạt động của ọc các ngân hàng an toàn, tuy nhiên hành lang pháp lý của Việt Nam cho những hoạt động của ngân hàng vẫn đang dần hoàn thiện nên tồn tại một số quy định không phù hợp dẫn ại h đến sự kìm hãm phát triển, trong đó bao gồm cả việc ảnh hưởng đến mức độ an toàn trong hoạt động của các ngân hàng. Một số nguyên nhân khác như các nguyên nhân bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh..) gĐ b. Nhân tố chủ quan: Xuất phát từ khách hàng: ờn - Tính ưa mạo hiểm của khách hàng. Một số khách hàng thường có xu hướng đầu tư vào các dự án kinh doanh có nhiều Trư rủi ro nhưng đem lại lợi nhuận cao, khi họ tìm đến ngân hàng để huy động vốn như vậy hầu hết vốn kinh doanh bỏ ra không phải của họ. Điều này đồng nghĩa với việc gánh nặng này được chuyển qua phía ngân hàng. - Công tác quản lý, sản xuất kinh doanh còn hạn chế. 9
  18. Năng lực điều hành của bộ máy lãnh đạo doanh nghiệp còn hạn chế, thiếu thông tin thị trường, và thông tin về các đối tác làm ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất kinh doanh. Một khi điều này xảy ra sẽ khiến các ngân hàng phải đối mặt với nguy cơ rủi uế ro cao khi cho các khách hàng này vay. Bên cạnh đó, tình hình kinh doanh không thuận lợi, sản phẩm sản xuất ra không có tính cạnh tranh cao, điều này khiến hoạt ếH động kinh doanh của khách hàng gặp nhiều khó khăn. Điều đó sẽ khiến ngân hàng phải đối mặt với rủi ro trong cho vay. - Đạo đức của người đi vay. ht Thái độ thiếu thiện chí trả nợ vay ngân hàng, khiến cho ngân hàng gặp khó khăn trong thu hồi nợ vay. Khách hàng có hiện tượng cố ý, cố tình lừa đảo. Xuất phát từ ngân hàng vay Kin - Chính sách tín dụng, công tác thẩm định trước khi cho vay. Xuất phát từ việc thiếu thông tin về khách hàng vay, thiếu thông tin tín dụng tin ọc cậy, kịp thời chính xác để xem xét phân tích tín dụng trước khi cấp tín dụng. Hệ thống CIC chưa thật sự hoạt động hiệu quả cũng là nguyên nhân khiến ngân hàng ại h gặp rủi ro trong khi cho vay. Bên cạnh đó, kỹ thuật cấp tín dụng của một số ngân hàng còn hạn chế, chưa đa dạng, việc xác định hạn mức tín dụng cho khách hàng còn quá đơn giản, thời hạn gĐ chưa phù hợp, chủ yếu là tín dụng trực tiếp, sản phẩm tín dụng chưa đa dạng. Quan trọng nhất là quy trình cho vay có nhiều kẽ hở bị khách hàng lợi dụng. - Công tác giám sát, quản trị rủi ro tín dụng sau khi cho vay. ờn Các ngân hàng thường có thói quen tập trung quá nhiều vào thẩm định trước khi cho vay mà lơ là việc giám sát kiểm tra vốn sau khi đã cho vay. Điều này đã vi phạm đến đặc thù của tín dụng ngân hàng đã được nêu ở phần trên. Khi ngân hàng Trư cho vay thì khoản cho vay cần phải được quản trị một cách chủ động để đảm bảo sẽ được hoàn trả. Theo dõi nợ là một trong những trách nhiệm quan trọng nhất của cán bộ tín dụng nói riêng và của ngân hàng nói chung. 10
  19. - Trình độ, năng lực và phẩm chất đạo đức của một số cán bộ tín dụng. Nhân viên không chấp hành nghiêm túc chế độ tín dụng và điều kiện cho vay, chính uế sách và quy trình cho vay chưa chặt chẽ, chưa có quy trình quản trị rủi ro hữu hiệu. Một số nhân viên còn chưa nêu cao tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong hoạt ếH động tín dụng. Bên cạnh đó vẫn còn tồn tại việc trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ tín dụng còn hạn chế. Tuy nhiên đạo đức cán bộ tín dụng vẫn là một yếu tố vô cùng quan trọng trong việc ht hạn chế rủi ro tín dụng. Cán bộ thiếu trình độ chuyên môn vẫn có thể bồi dưỡng thêm theo thời gian, tuy nhiên một cán bộ có chuyên môn cao nhưng đạo đức tha hóa thì việc được bổ nhiệm vào những vị trí cao là một điều vô cùng nguy hiểm. Các tiêu chí đánh giá rủi ro tín dụngKin Rủi ro tín dụng dù là nhỏ nhưng nếu không được phát hiện, đánh giá và phòng ngừa kịp thời cũng đều ảnh hưởng xấu đến hoạt động của ngân hàng, chính vì thế ngân ọc hàng càng cần quan tâm đến những tiêu chí đánh giá rủi ro tín dụng. Các tiêu chí này được phân làm 2 nhóm chính: ại h a. Các tiêu chí trực tiếp đánh giá rủi ro tín dụng. Căn cứ vào những chỉ tiêu như Nợ quá hạn, Nợ xấu để nhận biết rủi ro tín dụng. Đây là những tiêu chí đặc biệt quan trọng, nó phản ánh rủi ro tín dụng của ngân hàng. Nợ quá hạn gĐ Khoản nợ mà người đi vay cá nhân/doanh nghiệp khi đến hạn phải trả cho ngân hàng cả vốn và lãi theo cam kết, nhưng cá nhân/doanh nghiệp không trả được cho ngân hàng, nợ quá hạn có tác dụng xấu đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng ờn cũng nhự hoạt động sản xuất kinh doanh của cá nhân/doanh nghiệp vay vốn. Tùy vào thời gian quá hạn, khoản nợ quá hạn này sẽ được xếp vào một trong năm nhóm nợ được qui định và được theo dõi sát sao. Nợ quá hạn được phản ánh qua hai Trư chỉ tiêu tỉ lệ nợ quá hạn và tỉ lệ khách hàng có nợ quá hạn trên tổng khách hàng có dư nợ. Nợ quá hạn Tỷ lệ nợ quá hạn = X 100 Tổng dư nợ 11
  20. Nếu tỉ lệ nợ quá hạn và tỉ lệ khách hàng có nợ quá hạn trên tổng khách hàng có dư nợ đều cao thì cần phải xem xét vì ngân hàng đang có rủi ro tín dụng cao. uế Nợ xấu Nợ xấu là nợ quá hạn từ nhóm 3 trở lên được xác định theo 2 yếu tố: đã quá hạn ếH trên 90 ngày và khả năng trả nợ đáng lo ngại. Nợ xấu là tiêu chí cơ bản ban đầu được ngân hàng xem xét khi nghiên cứu CIC khách hàng để quyết định có nên cho khách hàng vay hay không. ht Thêm vào đó, nợ xấu sẽ phản ánh một cách rõ nét chất lượng tín dụng của ngân hàng thông qua việc đánh giá cả thời hạn quá hạn của khoản vay và tiêu chí đánh giá rủi ro Kin của khoản vay. Chất lượng tín dụng được coi là vấn đề quan trọng, sống còn của ngân hàng. Đứng từ quan điểm của khách hàng, đó là sự thỏa mãn nhu cầu trên các phương diện như lãi suất, thời hạn, phương thức giải ngân…Trên quan điểm của Ngân hàng thương mại, chất lượng tín dụng là khả năng sinh lời và mức độ an toàn của hoạt động tín dụng Ngân hàng. ọc Chất lượng tín dụng sẽ được phản ảnh thông qua nợ xấu và Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ. ại h Nợ xấu Tỷ lệ nợ xấu = X 100 Tổng dư nợ b. Các tiêu chí gián tiếp đánh giá rủi ro tín dụng. gĐ Tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi. Tổng dư nợ Tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi = X 100 Tổng tiền gửi ờn Theo thông tư 36 do Ngân hàng nhà nước ban hành, tỷ lệ này được tính theo tỷ lệ phần trăm giữa tổng dư nợ cho vay trên tổng tiền gửi, và đối với các ngân hàng TMCP thì tỷ lệ này phải được duy trì ở mức 80%. Trư Như vậy, ngân hàng có thể căn cứ để quyết định quy mô, tỷ trọng đầu tư vào các lĩnh vực một cách hợp lý để vừa đảm bảo vốn cho vay, vừa có thể thu lại lợi nhuận cao nhất có thể. 12
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược