Xem mẫu
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ
KHOA DƯỢC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CHUYÊN NGÀNH DƯỢC HỌC
MÃ SỐ: 52720401
KHẢO SÁT TÌNH HÌNH SỬ DỤNG VÀ ĐÁNH
GIÁ HIỆU QUẢ CỦA THUỐC ỨC CHẾ BƠM
PROTON TRONG BỆNH LÝ LOÉT DẠ DÀYTÁ TRÀNG ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI
KHOA TIÊU HÓA BỆNH VIỆN ĐA KHOA
TRUNG ƯƠNG CẦN THƠ.
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
SINH VIÊN THỰC HIỆN:
THS.DS.DƯƠNG PHƯỚC AN
NGUYỄN LÊ LAN ANH
MSSV: 12D720401194
LỚP: ĐẠI HỌC DƯỢC 7C
Cần Thơ – 2017
LỜI CẢM TẠ
Trước hết, với lòng kính trọng và biết ơn tôi xin gửi lời cảm sâu sắc nhất tới Ths. Dương
Phước An người thầy đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình thực hiện đề tài.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành Bs. Bồ Kim Phương - Trưởng Khoa Tiêu hóa Bệnh viện
Đa khoa Trung Ương Cần Thơ đã nhiệt tình giúp đỡ tôi thu thập số liệu và những góp ý
quý báu để thực hiện đề tài này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô Phòng Đào tạo, Bộ môn Dược Lâm
sàng - Đại học Tây Đô đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài
này.
Cuối cùng, tôi vô cùng cảm ơn gia đình, bạn bè người thân đã luôn ở bên động viên tôi
trong học tập cũng như trong cuộc sống. Tôi xin chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, ngày…… tháng….. năm ……
Sinh viên Nguyễn Lê Lan Anh
i
LỜI CAM KẾT
Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo
viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu
thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này!
Sinh viên
Nguyễn Lê Lan Anh
ii
TÓM TẮT
Mở đầu
Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh khá phổ biến hiên nay. Đến nay, người ta đã tìm được
nguyên nhân gây bệnh VLDD - TT là do vi khuẩn Helicobacter pylori. Việc điều trị trung
bình vào khoảng 1 đến 3 tháng tiến hành nhiều đợt và được kết hợp từ 3 đến 4 loại Nhưng
thuốc được sử dụng hiện nay là thuốc ức chế bơm proton (PPI).
Mục tiêu
Trong đề tài này xây dựng nhằm khảo sát đặc điểm bệnh nhân mắc bệnh viêm loét dạ dày
tá tràng, khảo sát tình hình sử dụng PPI trong toa thuốc điều trị bệnh lý loét dạ dày tá tràng
của bệnh nhân và đánh giá hiệu quả điều trị của bệnh nhân.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân điều trị ngoại trú được chẩn đoán là viêm dạ dày, loét dạ
dày, loét tá tràng tại bệnh viên Trung Ương thành phố Cần Thơ. Từ tháng 1/2017 đến tháng
5/2017 với phương pháp nghiên cứu hồi cứu và mô tả cắt ngang trên toa và tiến hành thông
tin theo phiếu thu thập thông tin bệnh nhân.
Kết quả và bàn luận
Về độ tuổi mắc bệnh, lứa tuổi mắc bệnh nhiều nhất là từ 60 tuổi trở lên (59 %). Qua nghiên
cứu thấy tỷ lệ nữ cao hơn nam có sự hợp lý do nữ giới ở độ tuổi trước 60 có sự thay đổi về
tâm sinh lý, hay gặp các vấn đề về sức khỏe hơn lên tỷ lệ cao hơn ở các lứa tuổi trước.
Trong các phương pháp chẩn đoán thì nội soi là phương pháp chẩn đoán có hiệu quả cao
đặc biệt trong phân loại bệnh. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 36 %. Ngoài việc chẩn đoán
và phân loại bệnh chính xác thì việc xác định nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn H.P,
do thuốc chống viêm không steroid cũng có nghĩa rất quan trọng để lựa chọn thuốc trong
điều trị một cách hợp lý. Theo kết quả nghiên cứu thì 100 % bệnh nhân nội soi đều được
thực hiện xét nghiệm tìm H.P. Để đáp ứng mục tiêu điều trị các nhóm thuốc cơ bản thường
được dùng kết quả nghiên cứu cho thấy 91,9 % bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu có sử
dụng thuốc PPI. Dược chất được dùng chủ yếu là esomeprazol 38,5 % . Nhìn chung số
tương tác thuốc gặp có tỷ lệ khá thấp 1%, tỉ lệ khỏi bệnh và đỡ chiếm tỉ lệ cao 74,4 %, đỡ
là 52,2 % và không đạt hiệu quả điều trị là 25,6 %.
Kết luận
Dựa trên các kết quả thu được, nghiên cứu đề nghị tiếp thục theo dõi thuốc được chỉ định
điều trị khi bệnh nhân tái khám. Đánh giá được về tuân thủ sử dụng thuốc PPI về giờ sử
dụng thuốc và ảnh hưởng ăn uống. Đánh giá hiệu quả khi thay đổi thuốc và heo dõi tác
dụng phụ khi điều trị và các biến cố có hại.
iii
MỤC LỤC
LỜI CẢM TẠ ...................................................................................................................... i
LỜI CAM KẾT .................................................................................................................. ii
TÓM TẮT ......................................................................................................................... iii
MỤC LỤC ......................................................................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................................ vii
DANH MỤC HÌNH ........................................................................................................ viii
ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................................... x
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ............................................................................................. 1
1.1. ĐẠI CƯƠNG VIÊM LOÉT DẠ DÀY - TÁ TRÀNG . ............................................... 1
1.1.1. Khái niệm. ................................................................................................................. 1
1.1.2. Phân loại. ................................................................................................................... 1
1.1.2.1. Viêm dạ dày: ........................................................................................................... 1
1.1.2.2. Loét dạ dày - tá tràng: ............................................................................................. 1
1.1.3. Cơ chế bệnh sinh. ...................................................................................................... 1
1.1.4. Vai trò của vi khuẩn Helicobacter pylori trong viêm loét dạ dày - tá tràng. ............ 2
1.1.4.1. Vi khuẩn Helicobacter pylori. ................................................................................ 2
1.1.4.2. Cơ chế gây viêm loét dạ dày - tá tràng của vi khuẩn Helicobacter pylori. ............ 3
1.1.5. Triệu chứng lâm sàng ................................................................................................ 3
1.1.6. Cận lâm sàng. ............................................................................................................ 4
1.1.6.1. Chụp X Quang ........................................................................................................ 4
1.1.6.2. Nội soi dạ dày tá tràng. ........................................................................................... 4
1.1.6.3. Xét nghiệm tìm vi khuẩn Helicobacter pylori ........................................................ 4
1.2. ĐIỀU TRỊ VIÊM LOÉT DẠ DÀY - TÁ TRÀNG. ...................................................... 5
1.2.1. Mục đích điều trị. ...................................................................................................... 5
1.2.2. Chế độ dinh dưỡng. ................................................................................................... 6
1.2.3. Điều trị nguyên nhân gây bệnh. ................................................................................. 6
1.2.3.1. Điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng do nhiễm Helicobacter pylori. ....................... 6
iv
nguon tai.lieu . vn
KHOA DƯỢC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CHUYÊN NGÀNH DƯỢC HỌC
MÃ SỐ: 52720401
KHẢO SÁT TÌNH HÌNH SỬ DỤNG VÀ ĐÁNH
GIÁ HIỆU QUẢ CỦA THUỐC ỨC CHẾ BƠM
PROTON TRONG BỆNH LÝ LOÉT DẠ DÀYTÁ TRÀNG ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI
KHOA TIÊU HÓA BỆNH VIỆN ĐA KHOA
TRUNG ƯƠNG CẦN THƠ.
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
SINH VIÊN THỰC HIỆN:
THS.DS.DƯƠNG PHƯỚC AN
NGUYỄN LÊ LAN ANH
MSSV: 12D720401194
LỚP: ĐẠI HỌC DƯỢC 7C
Cần Thơ – 2017
LỜI CẢM TẠ
Trước hết, với lòng kính trọng và biết ơn tôi xin gửi lời cảm sâu sắc nhất tới Ths. Dương
Phước An người thầy đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình thực hiện đề tài.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành Bs. Bồ Kim Phương - Trưởng Khoa Tiêu hóa Bệnh viện
Đa khoa Trung Ương Cần Thơ đã nhiệt tình giúp đỡ tôi thu thập số liệu và những góp ý
quý báu để thực hiện đề tài này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô Phòng Đào tạo, Bộ môn Dược Lâm
sàng - Đại học Tây Đô đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài
này.
Cuối cùng, tôi vô cùng cảm ơn gia đình, bạn bè người thân đã luôn ở bên động viên tôi
trong học tập cũng như trong cuộc sống. Tôi xin chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, ngày…… tháng….. năm ……
Sinh viên Nguyễn Lê Lan Anh
i
LỜI CAM KẾT
Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo
viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu
thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này!
Sinh viên
Nguyễn Lê Lan Anh
ii
TÓM TẮT
Mở đầu
Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh khá phổ biến hiên nay. Đến nay, người ta đã tìm được
nguyên nhân gây bệnh VLDD - TT là do vi khuẩn Helicobacter pylori. Việc điều trị trung
bình vào khoảng 1 đến 3 tháng tiến hành nhiều đợt và được kết hợp từ 3 đến 4 loại Nhưng
thuốc được sử dụng hiện nay là thuốc ức chế bơm proton (PPI).
Mục tiêu
Trong đề tài này xây dựng nhằm khảo sát đặc điểm bệnh nhân mắc bệnh viêm loét dạ dày
tá tràng, khảo sát tình hình sử dụng PPI trong toa thuốc điều trị bệnh lý loét dạ dày tá tràng
của bệnh nhân và đánh giá hiệu quả điều trị của bệnh nhân.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân điều trị ngoại trú được chẩn đoán là viêm dạ dày, loét dạ
dày, loét tá tràng tại bệnh viên Trung Ương thành phố Cần Thơ. Từ tháng 1/2017 đến tháng
5/2017 với phương pháp nghiên cứu hồi cứu và mô tả cắt ngang trên toa và tiến hành thông
tin theo phiếu thu thập thông tin bệnh nhân.
Kết quả và bàn luận
Về độ tuổi mắc bệnh, lứa tuổi mắc bệnh nhiều nhất là từ 60 tuổi trở lên (59 %). Qua nghiên
cứu thấy tỷ lệ nữ cao hơn nam có sự hợp lý do nữ giới ở độ tuổi trước 60 có sự thay đổi về
tâm sinh lý, hay gặp các vấn đề về sức khỏe hơn lên tỷ lệ cao hơn ở các lứa tuổi trước.
Trong các phương pháp chẩn đoán thì nội soi là phương pháp chẩn đoán có hiệu quả cao
đặc biệt trong phân loại bệnh. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 36 %. Ngoài việc chẩn đoán
và phân loại bệnh chính xác thì việc xác định nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn H.P,
do thuốc chống viêm không steroid cũng có nghĩa rất quan trọng để lựa chọn thuốc trong
điều trị một cách hợp lý. Theo kết quả nghiên cứu thì 100 % bệnh nhân nội soi đều được
thực hiện xét nghiệm tìm H.P. Để đáp ứng mục tiêu điều trị các nhóm thuốc cơ bản thường
được dùng kết quả nghiên cứu cho thấy 91,9 % bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu có sử
dụng thuốc PPI. Dược chất được dùng chủ yếu là esomeprazol 38,5 % . Nhìn chung số
tương tác thuốc gặp có tỷ lệ khá thấp 1%, tỉ lệ khỏi bệnh và đỡ chiếm tỉ lệ cao 74,4 %, đỡ
là 52,2 % và không đạt hiệu quả điều trị là 25,6 %.
Kết luận
Dựa trên các kết quả thu được, nghiên cứu đề nghị tiếp thục theo dõi thuốc được chỉ định
điều trị khi bệnh nhân tái khám. Đánh giá được về tuân thủ sử dụng thuốc PPI về giờ sử
dụng thuốc và ảnh hưởng ăn uống. Đánh giá hiệu quả khi thay đổi thuốc và heo dõi tác
dụng phụ khi điều trị và các biến cố có hại.
iii
MỤC LỤC
LỜI CẢM TẠ ...................................................................................................................... i
LỜI CAM KẾT .................................................................................................................. ii
TÓM TẮT ......................................................................................................................... iii
MỤC LỤC ......................................................................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................................ vii
DANH MỤC HÌNH ........................................................................................................ viii
ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................................... x
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ............................................................................................. 1
1.1. ĐẠI CƯƠNG VIÊM LOÉT DẠ DÀY - TÁ TRÀNG . ............................................... 1
1.1.1. Khái niệm. ................................................................................................................. 1
1.1.2. Phân loại. ................................................................................................................... 1
1.1.2.1. Viêm dạ dày: ........................................................................................................... 1
1.1.2.2. Loét dạ dày - tá tràng: ............................................................................................. 1
1.1.3. Cơ chế bệnh sinh. ...................................................................................................... 1
1.1.4. Vai trò của vi khuẩn Helicobacter pylori trong viêm loét dạ dày - tá tràng. ............ 2
1.1.4.1. Vi khuẩn Helicobacter pylori. ................................................................................ 2
1.1.4.2. Cơ chế gây viêm loét dạ dày - tá tràng của vi khuẩn Helicobacter pylori. ............ 3
1.1.5. Triệu chứng lâm sàng ................................................................................................ 3
1.1.6. Cận lâm sàng. ............................................................................................................ 4
1.1.6.1. Chụp X Quang ........................................................................................................ 4
1.1.6.2. Nội soi dạ dày tá tràng. ........................................................................................... 4
1.1.6.3. Xét nghiệm tìm vi khuẩn Helicobacter pylori ........................................................ 4
1.2. ĐIỀU TRỊ VIÊM LOÉT DẠ DÀY - TÁ TRÀNG. ...................................................... 5
1.2.1. Mục đích điều trị. ...................................................................................................... 5
1.2.2. Chế độ dinh dưỡng. ................................................................................................... 6
1.2.3. Điều trị nguyên nhân gây bệnh. ................................................................................. 6
1.2.3.1. Điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng do nhiễm Helicobacter pylori. ....................... 6
iv