Xem mẫu
- Judo vµ ngêi khai sinh m«n vâ thuËt cña tuæi trÎ
Judo ®îc ci biªn tõ m«n vâ Jiujisu (nhu thuËt) cña NhËt. Nguyªn lý cña m«n
Judo lµ "Juekugo osay xuru" nghÜa lµ "LÊy nhu th¾ng cng, b¹o lùc vµ tµn b¹o". §Êy
lµ c©u tôc ng÷ cña NhËt Bn. Ngêi s¸ng lËp ra m«n Judo lµ gi¸o s Jigoro Kano. ¤ng
sinh ngµy 28.10.1860, t¹i phñ Mikage tØnh Hyogo NhËt Bn. Thuë nhá «ng lµ mét cËu
bÐ gÇy gß, èm yÕu thêng bÞ c¸c b¹n b¾t n¹t. Kano rÊt th«ng minh, hiÒn lµnh nh ng
hay mÆc cm vµ tù ti. Lóc 10 tuæi, trong mét trËn ®¸ bãng, «ng bÞ ®èi phng ®¸nh vµ
®îc mét vâ sinh Jiujisu cøu tho¸t. Kano b¾t ®Çu sù nghiÖp vâ thuËt tõ ®ã.
V× «ng cã th©n h×nh gÇy gß, yÕu ít, nªn Ýt vâ s nhËn lµm ®Ö tö. §Õn
n¨m 1877, trong thêi gian theo häc trêng ®¹i häc chÝnh trÞ kinh tÕ, Kano míi trë
thµnh häc trß cña vâ s Fuduka - mét vâ s næi tiÕng vµ ®øc ®é nhÊt thêi bÊy giê.
¦íc m ®· thµnh hiÖn thùc, ngêi sinh viªn 17 tuæi b¾t ®Çu ra c«ng luyÖn
tËp. Nhê ®øc tÝnh hiÒn hoµ, th«ng minh s½n cã, «ng ®îc thÇy Fuduka quý mÕn vµ
tËn t©m rÌn luyÖn, chØ bo. Ch¼ng bao l©u Kano ®· trë thµnh mét vâ sinh Jiujusu
(nhu thuËt) thùc thô tµi ba.
N¨m 1879 thÇy Fudaka mÊt, Kano tiÕp tôc häc vâ víi thÇy Mattaemon -
iso. Mattaemon - iso rÊt quý mÕn Kano nªn ®· tiÕp nhËn vµo häc t¹i vâ ®êng Tenjin
Shin Kage vµ t¹i ®ã Kano ®· lËp nªn chiÕn c«ng bÊt hñ lµm r¹ng danh cho m«n vâ
Judo sau nµy. §ã lµ viÖc Kano quËt ng· vâ sinh Fukushima nÆng gÇn 100 kg, trong
lóc ®ã Kano chØ nÆng 45 kg víi ®ßn thÕ kata guruma. Tõ ®ã, ngoµi viÖc häc tËp,
Kano ®· dµnh rÊt nhiÒu thêi gian ®Ó nghiªn cøu, ci tiÕn vµ hÖ thèng ho¸ m«n nhu
thuËt cæ truyÒn cña NhËt Bn (Jiujitsu) thµnh m«n vâ míi mµ «ng ®Æt tªn cho nã lµ
Judo, nghÜa lµ "nhu hoµ, mÒm dÎo".
N¨m 1880, Jigoro - Kano tèt nghiÖp ®¹i häc chÝnh trÞ - kinh tÕ, n¨m sau
«ng tèt nghiÖp khoa TriÕt häc. Nhê cã tµi n¨ng, «ng ®îc chÝnh phñ NhËt Bn cö lµm
cè vÊn Bé Gi¸o dôc NhËt lóc bÊy giê.
N¨m 1882, gi¸o s Jigdo-Kano thµnh lËp vâ ®êng Kodokan ®Ó truyÒn d¹y
m«n vâ Judo. Tªn tuæi cña «ng vµ vâ ®êng Kodokan ngµy cã tiÕng t¨m vµ gi¸o s b¾t
®Çu phæ biÕn m«n vâ Judo kh¾p níc NhËt.
N¨m 1886, ®Ó cã mét trêng ph¸i Jiujitsu tèt nhÊt ®a vµo chng tr×nh häc
tËp trong c¸c trêng trung häc, Bé Gi¸o dôc NhËt Bn tæ chøc mét cuéc thi gi÷a c¸c vâ
sinh cña Kano vµ vâ sinh cña vâ s Tosuka næi tiÕng. KÕt qu, trong 15 trËn ®Êu, c¸c
vâ sinh cña Kano ®· th¾ng 13 trËn, hoµ 2 trËn. Tõ ®ã Kano ®ãng mét vai trß quan
träng trong chng tr×nh gi¸o dôc thÓ dôc thÓ thao ë NhËt Bn. ë NhËt Bn luyÖn tËp
Judo phi ®¹t ®îc 2 môc ®Ých: "Thµnh tÝch cao nhÊt vµ an toµn tuyÖt ®èi" An toµn
cho m×nh vµ cho c ®èi phong trong thi ®Êu vµ luyÖn tËp.
N¨m 1890 lÇn ®Çu tiªn tÞa NhËt Bn cã mét cuéc biÓu diÔn Judo cho c¸c
kh¸ch níc ngoµi. Kh¸n gi ®· nhiÖt liÖt hoan nghªnh cuéc biÓu diÔn vµ sau ®ã trë
thµnh nh÷ng ngêi tuyªn truyÒn tÝch cùc nhÊt cho m«n vâ nµy.
N¨m 1932, m«n Judo ®îc Bé Gi¸o dôc NhËt Bn chÝnh thøc ®a vµo ging d¹y
t¹i c¸c trêng trung, tiÓu häc trong níc. S¸u n¨m sau th× gi¸o s Jigoro-Kano mÊt
(4.4.1938).
Hµng n¨m, ë NhËt Bn cã tæ chøc nhiÒu gii v« ®Þch Judo cho mäi løa tuæi
c nam lÉn n÷. Nh©n d©n NhËt Bn rÊt tù hoµ vÒ m«n vâ Judo cña m×nh.
N¨m 1956, Liªn ®oµn Judo quèc tÒ (FIJ) ®îc thµnh lËp. §Õn nay FIJ ®· cã
trªn 130 níc thµnh viªn. Còng trong n¨m ®ã t¹i NhËt Bn ®· diÔn ra gii v« ®Þch Judo
thÕ giíi lÇn ®Çu tiªn t¹i Tokyo víi trªn 50 níc tham dù.
- N¨m 1964 m«n Judo ®îc ®a vµo chng tr×nh thi ®Êu chÝnh thøc cña ®¹i héi
Olympic ®îc tæ chøc còng t¹i Tokyo - NhËt. KÓ tõ lóc ra ®êi ®Õn nay, kh«ng riªng
g× ë NhËt Bn mµ hÇu hÕt c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ngµy cµng hiÓu biÕt vµ tËp
luyÖn m«n Judo.
Nguyªn t¾c tËp luyÖn Judo lµ ngêi vâ sinh phi lÊy b×nh tÜnh ®Ó chÕ ngù
n«ng næi; dïng mÒm dÎo ®Ó chÕ ngù cøng r¾n. §ång thêi, th¨ng b»ng c thÓ lµ
nguyªn t¾c lµ yÕu tè chiÕn th¾ng quan träng nhÊt cña m«n ph¸i Judo. NÕu kh«ng lîi
dông ®îc sù mÊt th¨ng b»ng cña ®èi phng ®Ó sö dông hiÖu qu c¸c ®ßn vËt, qu¨ng,
®Ì, kho¸, xiÕt cæ,v.v... th× cha phi lµ ngêi vâ sinh Judo cã tr×nh ®é ®¼ng cÊp cao.
ë NhËt Bn, m«n Judo ®îc ngêi ta chó träng vÒ kü thuËt nhiÒu hn lµ c b¾p.
T¹i gii v« ®Þch Judo NhËt Bn 3 n¨m liÒn 1956, 57, 58 ®Òu cã sù tham gia cña c¸c vâ
sinh Mü, CHLB §øc, Ph¸p, Liªn X« (tríc ®©y) vµ nhiÒu níc kh¸c nhng ®Òu kh«ng vît
qua ®îc c¸c vâ sinh NhËt næi tiÕng nh C-Hasgu, K-Cone v.v... Nhng khi Judo ®îc
ph¸t triÓn ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi th× kh«ng phi lóc nµo vâ sinh NhËt còng chiÕm u
thÕ t¹i c¸c gii quèc tÕ. Ch¼ng h¹n t¹i gii v« ®Þch thÕ giíi lÇn thø 4 ë Ph¸p n¨m 1961,
vâ sinh PhÇn Lan ®· giµnh Huy chng vµng tuyÖt ®èi. Anh A.Fexinco ®· th¾ng c vâ
sinh lõng danh NhËt lµ K-Cone.
N¨m 1965 v« ®Þch toµn thÕ giíi lÇn thø 5 cã 4 h¹ng c©n tuyÖt ®èi vµ 5
h¹ng c©n cã giíi h¹n. Trong gii nµy kh«ng chØ cã c¸c vâ sinh NhËt Bn mµ cßn cã vâ
sinh Liªn X« (cò) còng chiÕm u thÕ.
ë Ch©u ¸, ngoµi NhËt Bn cã TriÒu Tiªn (Nam vµ B¾c) ®Òu cã c¸c vâ sinh
tr×nh ®é cao, nh gii v« ®Þch thÕ giíi n¨m 1972, Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n TriÒu
Tiªn cã vâ sinh h¹ng nhÑ anh Kim-En nhËn Huy chng b¹c.
M«n Judo x©m nhËp vµo níc ta kh¸ sím so víi mét sè m«n vâ quèc tÕ kh¸c.
Tõ n¨m 1952, c¸c vâ s NhËt Bn ®· truyÒn b¸ vµ sau nh÷ng n¨m 60 c¸c vâ sinh ViÖt
Nam, nhÊt lµ phÝa Nam ®· h¨ng say luyÖn tËp. N¨m 1967 - 69 t¹i §«ng Nam ¸ vËn
héi, c¸c vËn ®éng viªn Judo cña ViÖt Nam ®· ®o¹t ®îc c¸c Huy chng vµng, b¹c.
Sau n¨m 1975 phong trµo luyÖn tËp ë c¸c tØnh phÝa Nam vÉn ph¸t triÓn
m¹nh, nhng ®èi víi miÒn B¾c th× m«n vâ Judo (nhu ®¹o) hÇu nh kh«ng ph¸t triÓn
ngay c Thñ ®« Hµ Néi. M·i ®Õn n¨m 1981 Së ThÓ dôc thÓ thao Hµ Néi ®· chñ ®éng
g©y dùng m«n Judo víi sè lîng häc sinh kh«ng lín l¾m t¹i Trêng v¨n ho¸ thÓ dôc thÓ
thao Hµ Néi (QuÇn ngùa) do mét sè huÊn luyÖn viªn ®· häc ë Liªn X« vÒ huÊn
luyÖn. Ngoµi ra cßn mêi mét sè chuyªn gia giái m«n Judo ë c¸c tØnh phÝa Nam nh
vâ s Tiªm ë HuÕ ra huÊn luyÖn cho c¸c huÊn luyÖn viªn Hµ Néi lµm nßng cèt cho
m«n Judo lóc bÊy giê.
Víi bíc ®i nh thÕ, n¨m n¨m sua m«n Judo Hµ Néi b¾t ®Çu cã tªn tuæi vµ
®· giµnh ®îc nhiÒu bé Huy chng trong c¸c gii toµn quèc vµ d¸m c¹nh tranh víi líp ®µn
anh cña thµnh phè Hå ChÝ Minh.
Sau ¸ vËn héi ë Trung Quèc vµ nhÊt lµ sau §«ng Nam ¸ vËn héi 1991,
Judo ViÖt Nam b¾t ®Çu ré lªn mét phong trµo luyÖn tËp ch a tõng cã, nhÊt lµ c¸c
tØnh phÝa Nam vµ thñ ®« Hµ Néi. Nam n÷ thanh niªn ®Õn víi Judo hiÖn nay hä
®Òu nh×n vµo gng mÆt nhµ v« ®Þch §«ng Nam ¸ vËn héi n÷ Vâ Sinh Trinh lµm cét
mèc ®Ó mäi ngêi phÊn ®Êu vµ vn lªn ®Ønh cao.
§Ó ®Õn víi vinh quang c¸c vâ sinh Judo phi ®æ nhiÒu må h«i vµ n íc m¾t.
Muèn lµm nªn chiÕn th¾ng, ngoµi nç lùc cña c¸c vâ sinh, cßn mét phÇn quan träng
n÷a lµ c¸c nhµ l·nh ®¹o chuyªn ngµnh cÇn quan t©m nhiÒu hn n÷a ®èi víi bé m«n
nµy.
- rång
vµng
nguon tai.lieu . vn
