Xem mẫu

  1. ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH  GIÁO TRÌNH BÓNG NÉM BẬC TRUNG CẤP VÀ CAO ĐẲNG (LƯU HÀNH NỘI BỘ) Tp. HCM – 2018
  2. ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH  GIÁO TRÌNH BÓNG NÉM THÔNG TIN NHÓM BIÊN SOẠN Chủ biên Trương Hiền Học vị Thạc sỹ Thành viên tham dự Nguyễn Ngọc Linh Học vị Thạc sỹ TRƯỞNG KHOA TỔ TRƯỞNG CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐỀ TÀI Huỳnh Thị Tuyết Hồng Trương Hiền Trương Hiền HIỆU TRƯỞNG DUYỆT TRƯỞNG KHOA TỔ TRƯỞNG CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐỀ TÀI
  3. LỜI NÓI ĐẦU Trong khoảng 20 năm gần đây môn bóng ném đã được phát triển rộng rãi ở Việt Nam đặc biệt là những thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. Tuy là một môn thể thao còn tương đối non trẻ nhưng môn bóng ném đã gây được nhiền hứng thú và lôi cuốn được nhiền người tham gia thi tập luyện và thi đấu, đặc biệt là lưa tuổi thanh thiếu niên trong các trường Phổ thông và Đại học – Cao đẳng. Được sự quan tâm đúng mức của ngành Thể dục Thể thao và Giáo dục – Đào tạo và nhờ việc áp dụng các thành tựu khoa học của các môn khoa học khác trong giảng dạy và huấn luyện nên môn bóng ném càng được phát triển nhanh chóng và rộng rãi. Năm 2003 tại Seagames 22 tổ chức tại Việt Nam. Hai đội tuyển bóng ném Nam – Nữ Việt Nam đã đạt được 2 bộ huy chương vàng và danh hiệu vô địch Sea Games. Để Đáp ứng được sự phát triển mạnh mẽ của môn bóng ném trong giới trẻ và trong các cấp trường Cao đẳng đã đưa môn bóng ném vào chương trình dạy cho các sinh viên của nhà trường. Cuốn giáo trình bóng ném này là tài liệu chính thức để phục vụ công tác giảng dạy môn học tự chọn của trường, được biên soạn phù hợp với chương trình và mục tiêu đào tạo của nhà trường. Cuốn giáo trình này cung cấp những kiến thức cơ bản về lịch sử hình thành và phát triển của môn bóng ném của thế giới cũng như ở Việt Nam; kỹ - chiến thuật cơ bản của môn bóng ném; Luật môn bóng ném. Trong quá trình biên soạn giáo trình này, chúng tôi rất muốn viết sâu hơn, rộng hơn, nhưng do thời lượng dành cho môn học có hạn nên cuốn giáo trình chỉ trình bày được những kiến thức cơ bản nhất của môn bóng ném. Và mặt dù đã rất cố gắng nhưng cuốn giáo trình không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong các chuyên gia, các bạn đồng nghiệp và bạn đọc góp ý để giáo trình này ngày một hoàn thiện hơn. Xin Cảm Ơn
  4. MỤC LỤC Chương 1 GIỚI THIỆU KỸ THUẬT BÓNG NÉM……….…………………….1 I. SỰ RA ĐỜI CỦA MÔN BÓNG NÉM……………………………………...1 II MÔN BÓNG NÉM Ở VIỆT NAM VÀ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ...... 2 III PHÂN LOẠI – KỸ THUẬT MÔN BÓNG NÉM ........................................ 2 1. Khái quát ........................................................................................................... 2 2. Các đặc điểm đặc trưng của kỹ thuật môn bóng ném ....................................... 3 3. Kỹ thuật bóng ném............................................................................................ 4 a. Khái niệm ..................................................................................................... 4 b. Phân loại kỹ thuật ........................................................................................ 4 4. Chiến thuật bóng ném....................................................................................... 5 a. Khái niệm ..................................................................................................... 5 b. Phân loại kỹ thuật ........................................................................................ 6 5. Các kỹ thuật chuyền – Bắt bóng cơ bản .......................................................... 6 a . Khái niệm ....................................................................................................... 6 b . Phân loại ........................................................................................................ 7 6 . Kỹ thuật bắt bóng 2 tay trước ngực trực tiếp .................................................. 7 7 . Kỹ thuật chuyền bóng 2 tay trước ngực trực tiếp ........................................... 8 8 . Kỹ thuật chuyền bóng một tay trên vai .......................................................... 8 9 . Kỹ thuật di động chuyền bắt bóng ................................................................. 9 10 . Sai lầm thường mắc phải khi chuyền bắt bóng và biện pháp sửa chữa ....... 9 11 . Phương pháp giảng dạy kỹ thuật chuyền và bắt bóng ................................ 10 a. Giới thiệu kỹ thuật ...................................................................................... 10 b. Tiến hành tập luyện ................................................................................... 10 IV. CÁC KỸ THUẬT DẪN BÓNG CƠ BẢN ................................................... 12 1 . Khái niệm ...................................................................................................... 12 2 . Vận dụng ..................................................................................................... 12 3 . Phân loại ...................................................................................................... 12 4 . Các kỹ thuật tại chỗ dẫn bóng ..................................................................... 13
  5. a. Tại chỗ dẫn bóng trọng tâm cao ................................................................. 13 b. Tại chỗ dẫn bóng trọng tâm thấp ............................................................... 13 c. Sai lầm thường mắc khi dẫn bóng và biện pháp sửa chữa ........................ 14 5 . Kỹ thuật di động dẫn bóng ........................................................................... 14 6 . Phương pháp kỹ thuật dẫn bóng ................................................................... 15 a. Giới thiệu kỹ thuật ...................................................................................... 15 b. Tiến hành tập luyện ................................................................................... 15 V. CÁC KỸ THUẬT NÉM CẦU MÔN CƠ BẢN ............................................ 16 1 . Kỹ thuật tại chỗ ném cầu môn một tay trên vai ........................................... 16 2 . Kỹ thuật di động (nhảy) ném cầu môn một tay trên vai ............................... 17 3 . Kỹ thuật chạy ném cầu môn ......................................................................... 17 4 . Sai lầm thường mắc khi ném bóng và biện pháp sửa chữa .......................... 18 5 . Kỹ thuật tại chỗ và di động ném cầu môn .................................................... 18 a. Giới thiệu kỹ thuật ...................................................................................... 18 b. Tiến hành tập luyện ................................................................................... 19 Chương 2: LUẬT BÓNG NÉM ............................................................................ 21 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 32
  6. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném Chương 1 GIỚI THIỆU KỸ THUẬT MÔN BÓNG NÉM  Giới thiệu chương Bóng ném là môn thể thao đồng đội, trong đó hai đội mỗi đội có bảy cầu thủ (sáu cầu thủ trên sân và thủ môn) cố gắng ném một quả bóng vào cầu môn của đối thủ. Đội nào ném được nhiều lần bóng vào cầu môn đội kia trong hai hiệp mỗi hiệp 30 phút sẽ là đội giành chiến thắng. Bóng ném hiện đại thường được chơi trong nhà. Môn bóng ném chơi với tốc độ là khá nhanh và có va chạm do các hậu vệ cố gắng ngăn chặn những cầu thủ tấn công không được tiếp cận mục tiêu. Không giống như trong bóng rổ, nơi người chơi được phép cam kết chỉ có 5 lỗi, cầu thủ bóng ném được cho phép một số lượng không giới hạn của "lỗi lầm", được coi là phòng thủ tốt và gây gián đoạn cho nhịp điệu tấn công của đội.  Mục tiêu chương - Trang bị cho học sinh - sinh viên những kiến thức cơ bản về lịch sử, nguồn gốc, ý nghĩa, tác dụng của môn Bóng ném, các kỹ - chiến thuật cơ bản, phương pháp giảng dạy, luật và phương pháp tổ chức thi đấu, trọng tài môn bóng ném. - Cung cấp cho học sinh - sinh viên kỹ năng kỹ xảo thực hiện các kỹ thuật cơ bản trong bóng ném, việc tập luyện bóng ném giúp học sinh - sinh viên phát triển các tố chất thể lực đặc biệt là sức nhanh sức mạnh, khả năng phối hợp vận động, nâng cao thể lực chung đáp ứng nhu cầu môn học. - Học sinh - sinh viên phải có thái độ nghiêm túc, chuyên cần và hăng say trong tập luyện, phải tự giác tập luyện phát triển thể lực chuyên môn.  Nội dung I. SỰ RA ĐỜI CỦA MÔN BÓNG NÉM Bóng ném là môn thể thao non trẻ, xuất hiện đầu tiên ở Châu Âu. Nguồn gốc phát sinh của môn thể thao này còn nhiều ý kiến khác nhau. Nhưng người ta thừa nhận nó được phát sinh đầu tiên ở vùng Skandinavien (Thụy Điển – Na Uy – Đan Mạch). Có một số tài liệu cho rằng, vào năm 1890 một giáo sư người Đức tên là Konrad Koch đã sáng tạo ra một trò chơi thể thao có tên là Raffball Speile (môn bóng nhà nghèo), đó là tiền thân của môn bóng ném sau này. Ở Tiệp Khắc môn bóng ném trên sân nhỏ xuất hiện vào năm 1892 như là một môn thể thao dân tộc với tên gọi là Ceskahazena. Năm 1898 tại Đan Mạch, một giáo sư đã truyền bá môn thể thao này và gọi là “Haanbold”. Đến 1910 bóng ném được xuất hiện ở Ukraina. Sau này, vào khoảng năm 1917, nhờ công của Carl Sehlen, Max Heiser và Erich Konig mà môn bóng ném được truyền bá vào các nước Mỹ, Island, Ý, Thụy Sỹ, Pháp,… Cho đến năm 1934 Thụy Sỹ đã biên soạn một bộ luật thi đấu bóng ném sân cỏ (đưa và luật chơi của một số nước lân cận) đệ trình lên Ủy ban quốc tế về bóng ném để công nhận là luật quốc tế. Liên đoàn bóng ném quốc tế chính thức được thành lập vào năm 1928, với tên gọi Internatinal Amateur Handball Federation, viết tắc là IAHF. KHOA CÁC MÔN CHUNG 6
  7. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném II. MÔN BÓNG NÉM Ở VIỆT NAM VÀ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Bóng ném được xuất hiện ở việt nam rất chậm, có lẽ vào sau ngày hòa bình lập lại ở miền Bắc (1954) trong khi công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa mới được bắt đầu và để đáp ứng cho việc nhanh chóng nâng cao trình độ về mọi mặt của quân đội với mục đích xây dựng Xã hội chủ nghĩa, vừa tạo tiềm năng cho sự nghiệp thống nhất đất nước bằng hình thức vũ trang đã thúc đẩy việc áp dụng nhiều môn thể thao mới nhằm tăng nhanh thể lực, mà nguồn tiếp thu chủ yếu là qua các chuyên gia quân sự. Chính vì vậy môn bóng ném đã được áp dụng trong huấn luyện thể lực cho quân đội ta trong các trường quân chính hoặc lục quân. Còn trên thực tế thì không có cuộc thi đấu mang tính quốc gia nào. Ở miền Nam, vào năm 1978, một giáo viên của trường phổ thông trung học Lê Thị Hồng Gấm đã thu thập tài liệu về môn bóng ném và đưa môn này trở thành môn thể thao ngoại khóa cho các nữ sinh của trường.sau đó môn bóng ném đã nhanh chóng thu hút được sự chú ý của những người hâm mộ và lan tỏa nhanh sang các trường khác. Phong trào luyện tập bóng ném đã phát triển nhanh ở thành phố Hồ Chí Minh. Ở các quận và các trường phổ thông trong thành phố đã hình thành các đội tuyển trẻ, tham gia thi đấu giao hữu và đấu giải của Thành phố. Tuy nhiên trong thời gian đầu, phong trào tuy có phát triển mạnh nhưng trình độ thi đấu còn hạn chế, chiến thuật còn đơn giản và luật thi đấu áp dụn còn chưa tốt. Năm 1992, môn bóng ném được đưa vào thi đấu biểu điễn tại Hội Khỏe Phù Đổng ở Đà Nẵng. Đầu năm 1993, trường Đại học Thể dục thể thao đã đưa chương trình giảng dạy Bóng ném cho các lớp không chuyên của Đại học khóa 25 và cuối năm 1993 cũng tuyển sinh môn học Bóng ném cho lớp chuyên sâu Đại học 29 với 10 sinh viên thi đỗ. Mùa hè 1993, Tp. Hồ Chí Minh đã tổ chức giải thi đấu mở rộng cho các tỉnh thành trong cả nước tham dự nhằm giới thiệu môn bóng ném để Tổng cục Thể dục thể thao xem xét và công nhận môn bóng ném là môn thể thao phổ cập trong cả nước. Sau giải mở rộng này,Tổng cục Thể dục thể thao đã kiện toàn lại tổ chức và ra quyết định thành lập bộ môn bóng ném của Tổng cục trực thuộc và bộ môn bóng rổ. năm 1994, lần đầu tiên giải “Bóng ném trẻ toàn quốc” được tổ chức tại Tp. Hồ Chi Minh, Hà Nội, Ninh Bình, Quân Đội và cho đến nay giải vô địch bo1ngne1m toàn quốc đều được tổ chức liên tục. Năm 2003, tại SEA Games 22 tổ chức ở Việt Nam, bóng ném là một trong những môn thi đấu chính thức và cả hai đội tuyển bóng ném Nam, Nữ đều đoạt chức vộ địch. Tuy nhiên phong trào tập luyện bóng ném ở nước ta xuất hiện chậm nhưng giờ đây nó đã có thể vươn bằng với các môn thể thao khác. Với những nổ lực của bộ môn, Liên đoàn bóng ném Việt Nam đã được thành lập và gia nhập IHF vào năm 2002, đặt trụ sở tại Ủy ban Thể dục thể thao Việt Nam – Chủ tịch là Ông Mai Duy Diễn. III. PHÂN LOẠI – KỸ THUẬT MÔN BÓNG NÉM 1. Khái quát Do mục đích chính trong quá trình thi đấu bóng ném là 2 đội sẽ cùng tranh giành một quả bóng để ném vào cầu môn đối phương, nên trong tấn công, các vận động viên thường xuyên di chuyển và hoán đổi vị trí cho nhau để tìm các vị trí thuận KHOA CÁC MÔN CHUNG 7
  8. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném lợi có thể gây sức ép tấn công và ném bóng vào cầu môn đối phương. Bên cạnh đó, trong phòng thủ cũng không ngừng che chắn, ngăn cản các đường di chuyển, chuyền hoặc ném bóng của đối phương nhằm hạn chế khả năng ghi bàn của họ. Mặt khác, do sự tác động của một số điều luật qui định về thời gian khống chế bóng, nên ngoại trừ trường hợp phản công nhanh dẫn đến kết thúc cầu môn bất ngờ thì trong suốt quá trì triển khai thi đấu các đấu thủ trên sâu thường có su hướng tấn công qua nữa sâu đối phương, hoặc lùi về phòng thủ tích cực ở nữa sân nhà, nên nhìn chung mọi hoạt động của 12 đấu thủ trên sâu hầu như chỉ điễn ra trong cùng một lúc ở cùng một nữa sân mà quyết liệt nhất vẫn là từ khu vực cấm địa (vòng 6m) cho đến những khu vực ném phạt tự do (vòng 9m). Các hoạt động vận động liên tục trong một không gian tương đối hạn chế như trên đòi hỏi người chơi phải co năng lực phối hợp vận động tốt, nắm vững kỹ thuật và đặc biệt là phải luôn nhạy bén khi nhận xét, đánh giá mọi tình huống xảy ra để lựa chọn hành động đáp trả một cách nhanh chóng và hợp lý nhất. Cần phải thấy rằng, những va chạm trực tiếp về thể chất đối với đối phương và sự căn thẳng về tâm lý do áp lực của nhiệm vụ thi đấu hoặc từ phía trọng tài, kháng giả… luôn có sự tác động mạnh mẽ lên Vận động viên, nên họ cần nổ lực ý chí rất lớn để vượt qua sự mệt mỏi về thần kinh và cơ bắp có chiều hướng càng tăng dần khi càng về cuối trận để hoàn thành tốt nhiệm vụ thi đấu được giao. 2. Các đặc điểm đặc trưng của kỹ thuật môn bóng ném  Bóng ném là môn thể thao đồng đội và mang tính đối kháng trực tiếp. Trong thi đấu, vận động viên phải chịu chi phối bởi nhiều mối quan hệ khách quan từ bên ngoài như từ đồng đội, đối phương, đấu pháp, điều kiện sân bãi, bóng, luật chơi,…  Thành tích thi đấu được xát định thông qua chất lượng phối hợp giữa cá nhân với đồng đội mà then chốt là năng lực điều khiển hành vi của mỗi cá nhân khi hoạt động độc lập, hoặc liện kết với đồng đội nhằm mục đích tấn công hay trong phòng thủ.  Ngoài những bộ di chuyển thường áp dụng trong thi đấu thì số lượng kỹ thuật-chiến thuật cơ bản của môn bóng ném cũng rất da dạng và sự đa dạng, phong phú này sẽ tăng gấp bội dưới dạng biến thể của chính nó khi đối phó với nhiều điều kiện và tình huống khách quan luôn thay đổi liên tục, bất ngờ trong quá trình thì đấu.  Kỹ thuật – chiến thuật trong môn bóng ném luôn có mối quan hệ với nha. Các kỹ thuật được thực hiện không chỉ dưới yêu cầu của các nguyện tắc hiệu quả vận động mà còn dưới góc độ giải quyết tối ưu các yêu cầu chiến thuật trong từng tình huống cụ thể, chính vì vậy biểu hiện của các hành động trong môn bóng ném rất linh hoạt và mang tính lựa chọn cao. KHOA CÁC MÔN CHUNG 8
  9. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném Chuyền Chuyền Chuyền bóng bóng bóng Dẫn Giữ Nhận Dẫn Dẫn bóng bóng bóng bóng bóng Ném cầu Ném cầu Ném cầu môn môn môn Hình 1.1. Các hoạt động lựa chọn cơ bản trong thi đấu bóng ném 3. Kỹ thuật bóng ném a. Khái niệm Kỹ thuật bóng ném là tổng hợp các động tác giúp vận động viên giải quyết có hiệu quả các nhiệm vụ khi tập luyện và thi đấu. Thuật ngữ “động tác kỹ thuật” dung để chỉ những thao tác tương tự nhau. Phương pháp thực hiện động tác được xác định bởi ba yếu tố chủ yếu đó là cấu trúc động hình học, cấu trúc động học và cấu trúc nhịp điệu. b. Phân loại kỹ thuật Thường thì người ta chia kỹ thuật bóng ném thành hai phần chính đó là kỹ thuật tấn công và kỹ thuật phòng thủ; tuy nhiên do mỗi phần trên đều có những kỹ thuật di chuyển có những nét tương đối trùng lắp nhau nên trong giáo trình này chúng tôi sẽ trình bày theo 3 nhóm riêng biệt để tiện cho việc theo dõi đó là nhóm kỹ thuật di chuyển, nhóm kỹ thuật khống chế bóng trong tấn công và nhóm tranh cướp, cắt, phá bóng, kèm người trong phòng thủ. KỸ THUẬT DI CHUYỂN ĐI CHẠY NHẢY DỪNG QUAY TRƯỢT Hình 1.2 Nhóm kỹ thuật di chuyển KHOA CÁC MÔN CHUNG 9
  10. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném KỸ THUẬT TẤN CÔNG GIỮ BẮT CHUYỀN DẪN NÉM CẦU BÓNG BÓNG BÓNG BÓNG MÔN Hình 1.3 Nhóm kỹ thuật khống chế bóng trong tấn công KỸ THUẬT PHÒNG THỦ KÈM CẮT PHÁ NGƯỜI BÓNG BÓNG 1-1 Hình 1.4 Nhóm kỹ thuật tranh cướp, cắt, phá bóng, kèm người trong phòng thủ 4. Chiến thuật bóng ném a. Khái niệm Chiến thuật là hình thức tổ chức vận dụng hợp lý khả năng cá nhân và phối hợp đồng đội để giành thắng lợi trong thi đấu. Tổ chức chiến thuật sẽ đạt hiệu quả cao nếu đưa ra được đối sách phù hợp với cục diện phát triển tấn công hoặc phòng thủ trên sân trong từng thời điểm, từng giai đoạn hay từng trận mà mục đích cuối cùng là phải phát huy tối đa năng lực thi đấu và tính tích cực của từng vận động viên theo đúng ý đồ đã đặt ra. KHOA CÁC MÔN CHUNG 10
  11. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném b. Phân loại chiến thuật. CT Tấn Công Cá Nhó Đồng nhân m đội Phá Phá P.hợ P.hợ P.hợp Tấn Phá Phá kèm kèm p2 p3 4 công kèm liên ngườ ngườ ngườ ngư người nhan ngườ phòn i i i ời h i g khôn khôn Hình 1.5 Chiến thuật tấn công. g g bóng bóng CT phòng thủ Cá Nhó Đồng nhân m đội Phòn Phòn P.thủ P.th P.thủ P. Kèm Phá g thủ g thủ 2 ủ 3 4 Thủ ngườ liên khôn có ngườ ngư người hỗn i phòn g bóng i ời hợp g bóng Hình 1.6 Chiến thuật phòng thủ 5. Các kỹ thuật chuyền – Bắt bóng cơ bản a. Khái niệm Chuyền bóng là đưa bóng trên không, lăn bóng hoặc làm bóng bật đất để bóng vượt qua người phòng thủ và đến tay đồng đội ở vị trí thuận lợi nhất. Bắt bóng là những động tác hợp lý để đón những đường chuyền đến một cách chắc chắn và sẵn KHOA CÁC MÔN CHUNG 11
  12. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném sàng thực hiện động tác tiếp theo. Phối hợp chuyền bắt bóng tốt sẽ tạo nên sự liên kết chiến thuật trong tấn công, làm cho hàng phòng thủ của đối phương bị rối loạn và tạo cơ hội thuận tiện để dứt điểm. b. Phân loại Các Kỹ thuật tại chỗ chuyền bóng cơ bản: - Chuyền bóng 1 tay: Trên vai, bên mình, dưới thấp, sau lưng… - Chuyền bóng 2 tay: Trên đầu, trước ngực (trực tiếp, gián tiếp)… - Nhảy chuyền 2 tay trên đầu. Các kỹ thuật tại chỗ bắt bóng cơ bản: - Bắt bóng 1 tay: Trên cao, trước ngực… - Bắt bóng 2 tay: Trước ngực, dưới thấp, bắt bóng bật đất… Phối hợp di chuyển Chuyền - bắt bóng: - Di chuyển chuyền bóng bằng 1 tay: Bên mình, dưới thấp… - Di chuyển chuyền bóng 2 tay: Trước ngực (trực tiếp, gián tiếp)… 6. Kỹ thuật bắt bóng 2 tay trước ngực trực tiếp Cách vận dụng: Đây là kỹ thuật cơ bản để bắt bóng từ tất cả các hướng chuyền đến, dễ dàng bảo vệ bóng và rất thuận lợi cho việc thực hiện các động tác tiếp theo. Phân tích kỹ thuật: - Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước chân sau rộng bằng vai, 2 gối hơi khuỵu, thân trên quay về hướng bóng tới. Hai tay thả lỏng, hai lòng bàn tay hướng vào nhau với khoảng cách nhỏ hơn đường kính của bóng. Các ngón tay xèo đều tự nhiên theo hình túi, hai ngón cái và trỏ mở theo hình bán nguyệt về hướng bóng tới. - Khi bắt bóng: Xác định hướng bóng đến và chủ động đưa hình tay đã tạo sẵn về phía bóng. Đầu tiên cho bóng tiếp xúc vào phần chai tay và lòng các ngón tay, lòng bàn tay không chạm bóng, sau đó nhanh chóng kéo bóng về trước ngực để hoãn xung đồng thời khép cổ tay, hai tay hơi gập ở khớp khuỷu để bảo vệ bóng và thực hiện động tác tiếp theo. Hình 1.7 Kỹ thuật bắt bóng hai tay trước ngực KHOA CÁC MÔN CHUNG 12
  13. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném 7. Kỹ thuật chuyền bóng 2 tay trước ngực trực tiếp Cách vận dụng: Kỹ thuật chuyền bóng 2 tay trước ngực trực tiếp là một kỹ thuật chuyền cơ bản. Nói đơn giản, có thể vận dụng chuyền nhanh và chính xác ở cự ly gần và trung bình. Phân tích kỹ thuật: - Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước sau khoảng cách hai chân rộng bằng vai, hai gối khuỵu, trọng tâm dồn đều hai chân. Hai tay cầm bóng ở hai bên, hơi lùi về nữa sau của bóng. Các ngón tay xèo đều tự nhiên, bóng tiếp xúc với các chai tay và lòng các ngón tay, lòng bàn tay không chạm bóng. Cánh tay thả lỏng tự nhiên, giữ bóng ở phía trước bụng trên. Mắt nhìn về hướng chuyền. - Khi chuyền bóng: Chân sau đạp đất đầy thân người về trước, đồng thời kéo bóng từ dưới lên trên, từ trong ra ngoài thành một đường vòng cung nhỏ đến ngang tầm ngực thì cổ tay hơi bẻ ra ngoài và duỗi 2 cánh tay về hướng chuyền. Khi cánh tay gần duỗi thẳng thì phối hợp lực cổ tay với lực miết vào bóng của 3 ngón cái, trỏ, giữa để chuyền bóng đi. Bóng ra tay cuối cùng bởi 3 ngón cái, trỏ và giữa. Sau khi bóng rời khỏi tay, trọng tâm dồn về trước, 2 tay duỗi thẳng song song với mặt đất mặt hướng về hướng chuyền Hình 1.8 Kỹ thuật chuyền bóng hai tay trước ngực 8. Kỹ thuật chuyền bóng một tay trên vai Cách vận dụng: Cũng giống như kỹ thuật chuyền bóng 2 tay trước ngực trực tiếp, đây là một kỹ thuật chuyền bóng cơ bàn có thể vận dụng để chuyền bóng đi nhanh và chính xác ở cự ly xa. Phân tích kỹ thuật: - Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước sau khoảng cách hai chân rộng bằng vai, chân không thuận đặc trước, gối chân trước hơi khuỵu, trọng tâm dồn đều hai chân. Hai tay cầm bóng ờ hai bên, hơi lùi về nữa sau của bóng . Các ngón tay xòe đều tự nhiên, bóng tiếp xúc với các chai tay và lòng các ngón tay, lòng bàng tay không chạm bóng. Cánh tay thả lỏng tự nhiên, giữa bóng ở phía trước bụng tr6en. Mắt nhìn về hướng chuyền. - Khi chuyền bóng: Từ tư thế chuẩn bị, xoay thân sau cho vai không thuận hướng về hướng chuyền bóng (chuyền bóng bằng tay phải thì vai trái hướng về hướng chuyền bóng), hai tay phối hợp nhịp nhàng đưa bóng ra sau – lên trên vai, lúc này chỉ KHOA CÁC MÔN CHUNG 13
  14. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném khống chế bóng bằng tay thuận. Sau đó, Hai chân đạp đất, thân hơi chuyển sang trái đồng thời đánh tay về phía trước chuyền bóng đi Hình 1.9 Kỹ thuật chuyền bóng 1 tay trên vai 9. Kỹ thuật di động chuyền bắt bóng Cách vận dụng: Đây là kỹ thuật cho sự mở đầu tổ chức tấn công nên được sử dụng nhiều trong thi đấu. Việc sử dụng nhuần nhuyễn kỹ thuật này có ý nghĩa rất lớn đến kết quả thi đấu của đội. Do qui định của luật nên khi di động chuyền bắt bóng, người tập chỉ được di chuyển không quá ba bước khi có bóng trong tay. Phân tích kỹ thuật: Người tập khi ci chuyển đến đường bóng đang hướng tới và bắt bóng sao cho chân không thuận (chân trái đối với người ném tay phải) chạm đất đầu tiên để vào bước thứ nhất. Tiếp tục khống chế bóng trong tay khi đang di chuyển ở bước hai – chân thuận (chân phải đối với người ném tay phải) – và ở bước thứ ba (chân trái) thì người tập bật nhẹ đồng thời đưa bóng lên trên vai thực hiện kỹ thuật chuyền bóng một tay trên vai. Ở bước thứ ba, người tập cũng có thể chuyền bóng bằng kỹ thuật hai tay trước ngực trực tiếp. Chú ý chuyền bóng ngang tầm ngực và khoảng cách một cánh tay về phía trước của người nhận để người nhận dễ dàng khống chế bóng, có thể thực hiện động tác tiếp theo. 10. Sai lầm thường mắc phải khi chuyền bắt bóng và biện pháp sửa chữa Chuyền bóng không chính xác do trong quá trình tập ban đầu người tập dùng lực không đều hoặc tiếp xúc bóng chưa hợp lý đặc biệt là ở giai đoạn trước khi bóng rời tay. Biện pháp sửa chữa: Cầm bóng đúng vị trí, thả lỏng cổ tay. Khi chuyền nên khép hai khuỷu tay vào thân mình và miết tích cực các ngón tay vào bóng. Lúc chuyền vị trí của bóng chưa đúng, tay khống chế bóng quá thấp hoặc quá sát đầu. Biện pháp sửa chữa: Khống chế bóng với tay gần thẳng trước khi chuyền bóng đi. Không thể chuyền bóng đi xa do động tác phối hợp lực giữa tay, chân và thân chưa nhịp nhàng (Chưa phát huy lực toàn thân). KHOA CÁC MÔN CHUNG 14
  15. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném Biện pháp sửa chữa: Cầm bóng cố định, tập chuyển sức từ chân, thân đến tay liên tục. Khi đã nhuần nhuyễn động tác thì tiếp tục kết hợp lực duỗi của tay và lực miết của các ngón tay để chuyền bóng đi. Khi bắt, bóng bị bật khỏi tay hoặc lọt về sau Biện pháp sửa chữa: Tập chủ động tiếp xúc bóng khi đang thả lỏng 2 bàn tay với các ngón tay xòe đều tự nhiên hình túi, thu hẹp cự ly 2 ngón cái và áp sát 2 khuỷu tay vào thân. 11. Phương pháp kỹ thuật chuyền và bắt bóng a. Giới thiệu kỹ thuật Giảng viên tiến hành phân tích, giảng giải và thị phạm cho học sinh – sinh viên nắm vững kỹ thuật chuyền và bắt bóng (2 tay trực tiếp trước ngực, 1 tay trên vai) theo một số bước căn bản như sau: Kỹ thuật chuyền và bắt bóng là một trong những kỹ thuật cơ bản dễ thực hiện và có độ chính xác tương đối cao nên các đấu thủ thường sử dụng khi phối hợp tấn công ở nhiều cự ly và nhiền hướng khác nhau, đặt biệt là khi người phòng thủ kèm không xác. Làm mẫu và phân tích kỹ thuật: Làm mẫu kỹ thuật chuyền và bắt bóng hoàn chỉnh và kết hợp với sự mô tả bằng ngôn ngữ chính xác, giàu hình tượng để giúp học sinh – sinh viên cảm nhận đầy đủ cấu trúc bên trong của động tác và nhanh chóng hình thành biểu tượng vận động. - Đây là giai đoạn ban đầu do đó trong quá trình phân tích kỹ thuật nên làm mẫu các giai đoạn chậm rãi để người học dễ tiếp thu cách thực hiện và nhịp điệu của động tác. Sau đó có thể thị phạm một số động tác sai thường gặp và nêu biện pháp sửa chữa cụ thể để học sinh – sinh viên có ý thức phòng và tránh sai sót ngay khi bắt đầu tập luyện động tác. b. Tiến hành tập luyện Cho học sinh – sinh viên đứng tại chỗ tập tư thế chuyền và bắt bóng. Nên cho học sinh tập từng giai đoạn của động tác cho đến khi nhuần nhuyễn rồi mới thực hiện kỹ thuật hoàn chỉnh. Trong giai đoạn tập không bóng này giảng viên cần chú ý đến trình tự, nhịp điệu và khả năng phối hợp lực khi thực hiện động tác của học sinh – sinh viên, nếu phát hiện sai sót phải sữa ngay để tránh hình thành động tác sai về sau.  GV * * * * * * * * * * * * HS Hình 1.10 Đội hình tập luyện 1 Cho học sinh – sinh viên đứng hai hàng ngang đối diện nhau để tập tại chỗ chuyền bắt bóng theo trình tự từ dễ đến khó, ví dụ như: Cự ly (từ gần đến xa), tốc độ (từ chậm đến nhanh) và hiển nhiên những yêu cầu về độ khó (giảm động tác thừa, tăng KHOA CÁC MÔN CHUNG 15
  16. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném độ chuẩn xác…) cũng sẽ tăng dần để phù hợp với khả năng thực hiện động tác của học sinh – sinh viên. * 1.5m * * * * * HS 3-7m * GV * * * * * * Hình 1.11 Đội hình tập luyện 2 A và B đứng đối diện, cự ly từ 3 đến 6m thực hiện tại chỗ chuyền bắt bóng. Ngoài ra, trong quá trình tập kỹ thuật tại chỗ chuyền và bắt bóng còn có thể áp dụng cho 3, 4 hoặc 5 người với hình tức tập luyện như sau Hình 1.12 Đội hình tập luyện 3 Sau khi hoàn thành các đội hình đơn giản sẽ cho các học sinh – sinh viên tập các đội hình và bài tập phức tạp hơn, chẳng hạn như tập chuyền bắt bóng khi có người phòng thủ, phối hợp với những kỹ thuật khác… hoặc cho học sinh – sinh viên làm quen với những bài tập có cấu trúc và yêu cầu gần giống với những tình huống trong thi đấu để họ có điều kiện áp dụng những tri thức đã học vào thực tế. Cho học sinh – sinh viên luyện tập di chuyển ba bước không bóng để mô phỏng kỹ thuật. Cho học sinh – sinh viên đứng đối diện nhau thực hiện di chuyển ba bước chuyền bắt bóng với khoảng cách 9m. * * * * * * HS * GV * * * * * * Hình 1.13 Đội hình tập luyện 4 KHOA CÁC MÔN CHUNG 16
  17. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném Cho học sinh – sinh viên tập luyện kỹ thuật với toàn cự ly trên sân tập. * * * * * * HS * GV * * * * * * Hình 1.14 Đội hình tập luyện 5 IV. CÁC KỸ THUẬT DẪN BÓNG CƠ BẢN 1. Khái niệm Dẫn bóng là một kỹ thuật cá nhân quan trọng thường dùng để đột phá và gây rối loạn hàng phòng thủ của đối phương trong tấn công. Trong những trường hợp bị truy cản liên tục khi đối phương sử dụng chiến thuật 1 kèm 1 thì các đấu thủ phải có khả năng dẫn bóng tốt để thoát khỏi sự đeo bám và nếu có thời cơ thuận lợi còn có thể chủ động phản công. Vì vậy, dẫn bóng là một dạng kỹ thuật chủ yếu mà các đấu thủ bóng ném cần rèn luyện thuần thục cho cả hai tay. 2. Vận dụng Dẫn bóng sẽ làm chậm lại các hành động tấn công so với động tác chuyền bóng, do vậy chỉ sử dụng dẫn bóng ở các tình huống phù hợp như: chuyền bóng cho đồng đội ở thế tấn công không được chắc chắn cho lắm, hoặc người có bóng có cơ hội hợp lý để dẫn bóng đột phá cá nhân. Ngoài ra, dẫn bóng còn là phương tiện chiến thuật nhằm làm chậm lại nhịp độ thi đấu, để đồng đội có cơ hội chuẩn bị trong các đợt tấn công tập thể khi đối phương sử dụng chiến thuật phòng thủ kèm người. Trong khi dẫn bóng cần luôn chú ý, thậm chí người dẫn bóng phải giữ bóng và người phòng thủ trong động tác tranh cướp dẫn bóng. Với những người mới tập, đòi hỏi điều khiển động tác dẫn bóng với sự chú ý nhiều của mắt, dần dần về sau cần giải phóng mắt cho các nhiệm vụ chiến thuật khác (có nghĩa là tăng cường sự điều chỉnh và điều khiển động tác thông qua tự động hóa hành vi vận động). 3. Phân loại CÁC KỸ THUẬT DẪN BÓNG CƠ BẢN TẠI CHỖ DI ĐỘNG DẪN BÓNG DẪN BÓNG TRỌNG TRỌNG BIẾN BIẾN QUAY TÂM CAO TÂM THẤP TỐC HƯỚNG NGƯỜI ĐỔI TAY Hình 1.15 Phân loại kỹ thuật KHOA CÁC MÔN CHUNG 17
  18. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném 4. Các kỹ thuật tại chỗ dẫn bóng a. Tại chỗ dẫn bóng trọng tâm cao Cách vận dụng: Là kỹ thuật thường được vận dụng khi người khống chế bóng đang đứng xa người phòng thủ, khi cần giữ bóng sống để quan sát tính hình trên sân và tạm thời giảm nhịp độ trận đấu hoặc phối hợp di chuyển để dẫn bóng qua người phòng thủ… Phân tích kỹ thuật: - Tư thế chuẩn bị: Đứng hai chân rộng bằng vai, 2 gối hơi khuỵu, trọng tâm dồn đều 2 chân. Hai chân thả lỏng tự nhiên và giữ bóng bên hông thuận, bàn tay thuận đặt trên đỉnh bóng, tay không thuận đặtphía dưới bóng. Các ngón tay xòe đều tự nhiên, bóng tiếp xúc với phần chai tay và lòng của các ngón tay, lòng bàn tay không chạm bóng. Mắt quan sát tình hình trên sân. - Khi dẫn bóng: + Tư thế chuẩn bị rút tay không thuận ra, lấy khuỷu tay thuận là trụ để dùng lực cổ tay thông qua cẳng tay đến chai tay và lòng các ngón tay ấn bóng xuống. Sau khi bóng rời tay sẽ tiếp tục đi xuống và chạm đất tại 1 điểm điểm cách mũi bàn thuận từ 10 đến 15 cm ở ngoài thân người rồi theo quán tính bóng lại nẩy thẳng lên. + Dùng bàn tay thuận chủ động đón đỉnh đầu bóng ngay từ dưới thắt lưng. Cổ tay hơi ngữa, bóng tiếp xúc đầu tiên với các ngón tay rồi đến các chai tay. Bàn tay thuận tiếp tục đưa lên theo bóng để hãm đà nẩy của bóng cho đến ngang thắt lưng thì dừng lại dùng sức của cổ tay và các ngón tay ấn bóng xuống lần kế tiếp b. Tại chỗ dẫn bóng trọng tâm thấp Cách vận dụng: Được vận dụng khi người phòng thủ đến gần và có hành động truy cản hoặc cướp, phá bóng. Phân tích kỹ thuật: - Tư thế chuẩn bị: Tương tự như kỹ thuật dẫn bóng trọng tâm cao nhưng người thực hiện sẽ lùi chân thuận về sau một bước để chuyển trọng tâm xuống thấp hơn. - Khi dẫn bóng: các giai đoạn được thực hiện tương tự như trên nhưng ở kỹ thuật này bóng sẽ được khống chế ngang tầm đầu gối và có tần số nhanh hơn. Tay không dẫn bóng sẽ đặt phía trước để che chắn bóng, mắt quan sát tình hình trên sân. Hình 1.16. Kỹ thuật nhồi bóng tại chổ KHOA CÁC MÔN CHUNG 18
  19. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném c. Sai lầm thường mắc khi dẫn bóng và biện pháp sửa chữa * Không thể điều khiển bóng theo ý muốn do tiếp xúc bóng chưa tốt, chưa đúng thời điểm hoặc do cổ tay quá cứng nên không thể khống chế bóng nhịp nhàng. Biện pháp sửa chữa: cố gắn giữ khuỷu tay cố định ở bên mình và thả lỏng cổ tay để có thể chủ động di chuyển bàn tay tiếp xúc với bóng đúng vị trí, đúng thời điểm. * Khi dẫn bóng thường bị mất bóng. Biện pháp sửa chữa: Tập dẫn bóng thuần thục bằng cả hai tay; dùng thân trên để che chắn, cách ly người phòng thủ với bóng và phối hợp với các động tác xoay trở để tránh né hoặc đưa bóng ra xa tầm tay của người phòng thủ. 5. Kỹ thuật di động dẫn bóng Cách vận dụng: Trong bóng ném, yêu cầu cơ bản là không được dẫn bóng quá nhiều, giảm dẫn bóng nhưng cũng không được coi nhẹ kỹ thuật dẫn bóng, đặc biệt là kỹ thuật di động dẫn bóng nhằm tạo điều kiện cho một đợt phản công nhanh đạt hiện quả cao. Phân tích kỹ thuật: Từ tư thế chuẩn bị của kỹ thuật tai chỗ chuyền bắt bóng, chân trái bước tới trước tuần tự trái – phải - … đồng thời tay phải ấn bóng xuống đất, khi chân phải chuẩn bị chạm đất thì lúc này bóng nẩy từ mặt đất lên thắt lưng. Tương tự kỹ thuật tại chỗ dẫn bóng, nhanh chóng dùng bàn tay chủ động đón đỉnh đầu bóng để hãm đà nẩy bóng nhưng lúc này bàn tay tiếp xúc bóng hơi chếch về phía sau bóng nhằm chủ động ấn bóng tới trước khi di động. Khi di động dẫn bóng, thân người duy trì tư thế hơi ngã về trước, dùng lực cẳng tay và cổ tay để dẫn bóng, lực tác động vào bóng mạnh hay yếu tùy thuộc vào tốc độ chạy nhanh hay chậm. Hình 1.17 Kỹ thuật dẫn bóng * Sai lầm thường mắc phải khi di động dẫn bóng: - Lúc ấn bóng để bóng rơi xuống trước hai chân, ảnh hưởng tốc độ, chân dễ chạm bóng. Biện pháp sửa chữa: Tư thế chuẩn bị phải giữ bóng bên thắt lưng của tay thuận với tay thuận đặt lên đỉnh bóng, tay không thuận đặt vào đáy bóng. - Lực ấn bóng xuống đất quá mạnh; ấn bóng quá xa khỏi tầm khống chế; tốc độ chạy và tay dẫn bóng chưa phối hợp nhịp nhàng. KHOA CÁC MÔN CHUNG 19
  20. Chương 1: Giới thiệu Kỹ thuật bóng ném Biện pháp sửa chữa: Chỉ cho dẫn bóng trong đi bộ hoặc dẫn bóng một nhịp rồi bật nhẹ bắt bóng khi cơ thể còn ở trên không. 6. Phương pháp kỹ thuật dẫn bóng a.Giới thiệu kỹ thuật * Khái quát tên, đặc điểm và cách vận dụng của các kỹ thuật tại chỗ dẫn bóng trong quá trình thi đấu. * Giảng giải, phân tích và làm mẫu các kỹ thuật dẫn bóng tại chỗ để học sinh cảm nận đầy đủ cấu trúc bên trong của động tác và hình thành biểu tượng vận động. Sau đó có thể thị phạm một số động tác sai thường gặp và nêu biện pháp sửa chữa cụ thể để học sinh – sinh viên có ý thức phòng và tránh sai sót ngay khi bắt đầu tập luyện động tác. Dẫn bóng . A b.Tiến hành tập luyện * Cho học sinh – sinh viên đứng tại chỗ cần bóng và tập các bộ xoay chuyển trước, sau… sẽ vận dụng trong quá trình tập dẫn bóng. *Cho học sinh – sinh viên tập tại chỗ dẫn bóng tầm cao bằng aty thuận, tay không thuận và đổi tay liên tục. *Cho học sinh – sinh viên tập tại chỗ dẫn bóng trọng tâm thấp bằng tay thuận, tay không thuận, đổi tay, xoay trước, xoay sau…  GV * * * * * * * * * * * * HS * * * * * * Hình 1.18 Đội hình tập luyện 1 * Khi học sinh – sinh viên đã thực hiện các yêu cầu đơn giản tương đối thuần thục thì tăng dầng độ khó như thay đổi tốc độ dẫn bóng (nhanh, chậm…), dẫn bóng khi không nhìn bóng hoặc thực hiện nhiều yêu cầu khác nhau theo đúng hiệu lệnh của giảng viên mà vẫn đảm bảo độ chuẩn xác và đúng nhịp điệu… Dẫn bóng tiến lùi với tốc độ thay đổi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * GV Hình 1.19 Đội hình tập luyện 2 KHOA CÁC MÔN CHUNG 20
nguon tai.lieu . vn