Giáo trình Bóng bàn: Phần 2

CHÖÔNG 4 CHIEÁN THUAÄT CHUÛ YEÁU CUÛA MOÂN BOÙNG BAØN Trong thi ñaáu boùng baøn söï thaéng baïi, ñaëc bieät laø söï thaéng baïi tröôùc caùc ñaáu thuû coù thöïc löïc, kyõ thuaät töông ñöông, thöôøng thöôøng quyeát ñònh bôûi chieán thuaät. I. MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA CHIEÁN THUAÄT VÔÙI KYÕ THUAÄT TRONG BOÙNG BAØN Noùi chung chieán thuaät boùng baøn thöôøng ñöôïc caáu thaønh töø hai loaïi hình kyõ thuaät ñôn trôû leân keát hôïp vôùi nhau. Trong tình huoáng ñaëc bieät thì 1 loaïi kyõ thuaät cuõng coù theå caáu thaønh chieán thuaät. Do vaäy kyõ thuaät boùng baøn laø neàn taûng cuûa chieán thuaät boùng baøn. Chæ coù taäp luyeän caùc loaïi hình kyõ thuaät cô baûn moät caùch thaønh thaïo môùi coù theå vaän duïng ñöôïc theo yù muoán caùc loaïi chieán thuaät trong thi ñaáu ñoøi hoûi. Coù chieán thuaät tieân tieán vaø thoaû ñaùng seõ thuùc ñaåy ñöôïc vieäc phaùt huy sôû tröôøng kyõ thuaät cuûa baûn thaân toát hôn, töø ñoù phaùt huy trình ñoä cao hôn trong thi ñaáu. Caùc caùch ñaùnh khaùc nhau coù caùc chieán thuaät khaùc nhau. Ví duï nhö chieán thuaät cuûa caùch ñaùnh loaïi hình taán coâng nhanh laáy vieäc phaùt huy ñaày ñuû söï duõng maõnh vaø toác ñoä nhanh trong taán coâng nhanh gaàn baøn, linh hoaït bieán hoùa nhieàu laøm chính. Coøn söû duïng chieán thuaät ñoái vôùi caùch ñaùnh giaät líp voàng thì laïi laáy vieäc phaùt huy taán coâng chuû ñoäng cuûa boùng giaät voàng, xoaùy leân maïnh meõ, ñoàng thôøi keát hôïp vôùi ñaäp vuït maïnh laøm chính; Chieán thuaät cuûa caùch ñaùnh keát hôïp caét boùng, taán coâng laáy vieäc phaùt huy bieán hoaù ñoä xoaùy caét boùng vaø ñaäp vuït maïnh toác ñoä nhanh laøm chính v.v... Vì vaäy ñeå laøm cho chieán thuaät coù theå phaùt huy toát hôn sôû tröôøng kyõ thuaät cuûa caùc loaïi hình caùch ñaùnh khaùc nhau neân söû duïng caùc kyõ thuaät thích hôïp khaùc nhau ñeå toå hôïp thaønh chieán thuaät thích hôïp vôùi caùch ñaùnh cuûa mình. II. CHIEÁN THUAÄT CHUÛ YEÁU CUÛA MOÂN BOÙNG BAØN Loaïi hình caùch ñaùnh cuûa moân boùng baøn hieän ñaïi coù raát nhieàu. Baát kyø moät loaïi hình caùch ñaùnh naøo cuõng ñeàu coù raát nhieàu chieán thuaät ñaëc hieäu. I.1. Chieán thuaät ñaåy coâng Ñaëc ñieåm: Chuû yeáu söû duïng toác ñoä vaø söùc maïnh taán coâng thuaän tay vaø ñaåy chaën traùi tay, ñoàng thôøi keát hôïp söï bieán ñoåi ñieåm rôi vaø bieán ñoåi nhòp ñoä ñeå aùp cheá vaø ñieàu ñoäng ñoái phöông, nhaèm tranh thuû chuû ñoäng hoaëc giaønh ñieåm. Chieán thuaät ñaåy coâng laø chieán thuaät chuû yeáu cuûa caùch ñaùnh ñaåy traùi coâng phaûi ñoái phoù laïi vôùi caùch ñaùnh loaïi hình coâng kích. Nhöõng vaän ñoäng vieân coù naêng löïc ñaåy chaën taán coâng 2 maët vaø keát hôïp coâng caét, v.v.. thöôøng söû duïng loaïi chieán thuaät naøy. Phöông phaùp: - Ñaåy traùi coâng phaûi. - Ñaåy chaën neù ngöôøi taán coâng. - Ñaåy chaën, neù ngöôøi taán coâng, sau ñoù taït boùng thuaän tay. - Ñaåy traùi keát hôïp coâng traùi tay. - Ñaåy traùi coâng traùi tay, sau ñoù neù ngöôøi taán coâng. - Ñaåy traùi, coâng traùi tay neù ngöôøi taán coâng, sau ñoù taït boùng thuaän tay. Nhöõng ñieàu caàn chuù yù: - Ñaåy coâng boùng ñeàu caàn coù söï bieán ñoåi ñöôøng boùng, bieán hoaù ñieåm rôi, vaø bieán hoaù nhòp ñoä. 81 Ñaây laø phöông phaùp chuû yeáu cuûa chieán thuaät ñaåy coâng giaønh chuû ñoäng vaø taïo ra cô hoäi ñaäp vuït boùng giaønh ñieåm. - Ñaåy chaën: Noùi chung laáy eùp traùi tay cuûa ñoái phöông laøm chính. Sau ñoù ñoät ngoät ñoåi sang eùp thuaän tay ñeå taïo ra cô hoäi taán coâng. Neáu nhö thuaän tay cuûa ñoái phöông töông ñoái keùm thì môùi coù theå duøng ñaåy eùp thuaän tay cuûa ñoái phöông laøm chính. - Trong ñaåy chaën coù theå ñoät ngoät ñaåy taêng löïc vaøo trung loä cuûa ñoái phöông laøm cho ñoái phöông khoù coù theå duøng söùc ñaùnh traû. Sau ñoù duøng ñaäp vuït thuaän tay hoaëc neù ngöôøi ñaäp vuït. - Khi gaëp ñöôøng boùng coù cô hoäi taán coâng caàn quyeát ñoaùn ñaäp vuït. Ñaây laø bieän phaùp chuû yeáu ñeå giaønh ñieåm cuûa chieán thuaät ñaåy coâng. Chieán thuaät ñaåy coâng phaûi kieân trì baùm gaàn baøn, laïi khoâng theå phoøng thuû "cheát" ôû gaàn baøn. Caàn phaûi naém ñöôïc söï thay ñoåi vò trí giöõa, gaàn vaø vöøa baøn, naém vöõng nhòp ñoä ñoái coâng. - Chieán thuaät ñaåy coâng ñoái phoù vôùi caùch ñaùnh giaät líp boùng, neân kieân trì xa baøn laø chính. Duøng ñaåy nhanh vaø ñaåy chaën taêng, giaûm löïc, khoáng cheá ñieåm rôi thöøa cô duøng líp boùng phaûn coâng gaàn baøn hoaëc ñaäp vuït giaät voàng vôùi söùc maïnh trung bình sau ñoù böôùc sang taán coâng lieân tuïc thuaän tay. II.2. Chieán thuaät coâng hai maët Ñaëc ñieåm: Chuû yeáu lôïi duïng toác ñoä vaø söùc maïnh kyõ thuaät taán coâng boùng thuaän tay vaø traùi tay aùp cheá ñoái phöông, tranh thuû giaønh chuû ñoäng vaø taïo cô hoäi ñaäp vuït. Chieán thuaät taán coâng hai maët laø chieán thuaät chuû yeáu cuûa caùch ñaùnh taán coâng hai maët ñoái phoù vôùi loaïi hình ñaùnh coâng kích. Phöông phaùp: - Coâng beân traùi, vuït beân phaûi (taán coâng vaøo goùc traùi cuûa ñoái phöông, tìm cô hoäi vuït maïnh vaøo choã troáng beân thuaän tay cuûa ñoái phöông). - Taán coâng ñaùnh 2 goùc, vuït maïnh vaøo trung loä. Nhöõng ñieåm caàn chuù yù: Taán coâng boùng thuaän tay vaø traùi tay ñeàu phaûi coù söï bieán ñoåi ñöôøng boùng vaø ñieåm rôi ñeå taïo ra cô hoäi ñaäp vuït - Caàn laáy vieäc eùp traùi tay cuûa ñoái phöông laøm chính, sau ñoù coâng kích vaøo beân thuaän tay hoaëc trung loä cuûa ñoái phöông taïo ra cô hoäi ñaäp vuït boùng. - Khi gaëp cô hoäi caàn maïnh daïn ñaäp vuït. - Chieán thuaät taán coâng hai maët trong tình huoáng chuû ñoäng taán coâng caàn kieân trì gaàn baøn; Trong tình huoáng bò ñoäng coù theå luøi ra sau thích hôïp, tieán haønh phaûn coâng ôû cöï ly gaàn vaø vöøa. - Chieán thuaät taán coâng hai maët ñoái phoù vôùi caùch ñaùnh giaät líp boùng, caàn kieân trì gaàn baøn duøng vuoát boùng nhanh ñeå choáng laïi boùng giaät voàng cuûa ñoái phöông, thöøa cô söû duïng líp boùng phaûn coâng hoaëc ñaäp vuït, líp boùng vôùi söùc maïnh trung bình, sau ñoù chuyeån sang taán coâng lieân tuïc. II.3. Chieán thuaät líp coâng Ñaëc ñieåm: Lieân tuïc duøng líp boùng nhanh thuaän tay taïo cô hoäi taán coâng; Sau ñoù söû duïng ñoät kích vaø ñaäp vuït ñeå taïo theá giaønh ñieåm. Chieán thuaät líp coâng laø chieán thuaät chuû yeáu cuûa caùch ñaùnh taán coâng nhanh ñoái phoù vôùi caùch ñaùnh cuûa loaïi hình caét boùng. Phöông phaùp: 82 - Líp boùng thuaän tay, sau ñoù ñaäp vuït. - Líp traùi tay, sau ñoù ñaäp vuït (noùi chung laø caùc vaän ñoäng vieân taán coâng 2 maët khi gaëp caét boùng goùc lôùn beân traùi hay söû duïng). Nhöõng ñieàu caàn chuù yù: - Söùc maïnh líp, ñaäp vuït boùng caàn coù tính baát ngôø ñeå ñoái phöông khoâng kòp trôû tay. - Caàn coù söï bieán ñoåi ñöôøng boùng vaø ñieåm rôi khi líp boùng (nhö líp 2 goùc traùi, phaûi; phaûi ngaén, traùi daøi v.v...) ñeå ñieàu ñoäng ñoái phöông giaønh theá chuû ñoäng vaø taïo cô hoäi taán coâng. - Khi gaëp boùng coù cô hoäi taán coâng, caàn maïnh daïn ñaäp vuït hoaëc ñoät kích (coù theå ñaäp vuït vaøo trung loä hoaëc beân yeáu cuûa ñoái phöông). - Söû duïng chieán thuaät líp coâng caàn coù söï kieân trì khoâng neân noùng voäi giaønh phaàn thaéng, ñoái vôùi boùng coù cô hoäi chöa chaéc chaén thì khoâng neân ñaùnh boùng quaù maïnh. II.4. Chieán thuaät keát hôïp líp, vuït, boû nhoû Ñaëc ñieåm: Chieán thuaät naøy laø do chieán thuaät líp coâng keát hôïp vôùi boû nhoû maø taïo thaønh. Ñaây laø chieán thuaät thöôøng duøng cuûa caùch ñaùnh loaïi hình taán coâng ñoái phoù vôùi caùch ñaùnh caét boùng. Phöông phaùp: Khi ñaäp vuït ôû chieán thuaät líp coâng hoaëc boû nhoû boùng sau ñoät kích (luùc naøy vò trí ñöùng cuûa ñoái phöông noùi chung caùch baøn töông ñoái xa neân boû nhoû boùng laø coù hieäu quaû toát nhaát). Sau khi boû nhoû trong chieán thuaät líp coâng, neân keát hôïp ñaäp vuït hoaëc ñoät kích (luùc naøy vò trí ñöùng cuûa ñoái phöông thöôøng thöôøng caùch baøn raát gaàn, neân ñaäp vuït hoaëc ñoät kích deã coù cô hoäi giaønh ñieåm). Nhöõng ñieåm caàn chuù yù: - Boû nhoû trong luùc líp coâng, caàn tieán haønh khi vò trí ñöùng cuûa ñoái phöông töông ñoái xa, ñoàng thôøi boùng ñeán töông ñoái gaàn löôùi. Nhö vaäy, ñieåm rôi cuûa boùng boû nhoû deã aùp saùt löôùi, coù theå taêng theâm ñoä khoù vaø cöï ly di chuyeån ra tröôùc cho ñoái phöông. Khi ñaäp vuït sau khi boû nhoû, neáu ñoái phöông aùp raát gaàn baøn coù theå ñaäp boùng nhaém thaúng vaøo thaân ngöôøi cuûa ñoái phöông. Nhö vaäy thöôøng coù theå laøm cho ñoái phöông khoù coù theå neù ngöôøi ñeå ñaùnh traû. II.5. Chieán thuaät goø coâng Ñaëc ñieåm: Chuû yeáu duøng goø boùng xoaùy thaáp vaø bieán hoaù ñöôøng boùng, ñieåm rôi ñeå khoáng cheá ñoái phöông chôø thôøi cô coâng boùng, sau ñoù söû duïng kyõ thuaät ñoät kích thaáp, vuït nhanh hoaëc líp nhanh v.v... vaø chuyeån sang taán coâng lieân tuïc. Trong khi goø boùng gaëp cô hoäi taán coâng coù theå tieán haønh ñaäp vuït, thöôøng thöôøng keøm theo tính ñoät ngoät coù theå tröïc tieáp giaønh ñieåm. Chieán thuaät goø coâng laø chieán thuaät boå trôï khoâng theå thieáu trong caùc loaïi hình caùch ñaùnh cuûa boùng baøn. Phöông phaùp: Goø boùng thuaän tay, traùi tay keát hôïp líp nhanh, vuït nhanh, ñoät kích hoaëc ñaäp vuït thuaän tay. Goø boùng thuaän tay, traùi tay keát hôïp líp nhanh, vuït nhanh ñoät kích hoaëc ñaäp vuït traùi tay. Nhöõng ñieåm caàn chuù yù: - Chieán thuaät goø coâng vöøa caàn phaûi coá heát möùc vung vôït sôùm (trong thi ñaáu töø goø chuyeån sang coâng goïi laø hôi vung vôït) ñeå giaønh theá chuû ñoäng, nhöng laïi khoâng ñöôïc coù taâm lyù noùng voäi. Neáu khoâng, vung vôït raát deã sai laàm. - Vaåy ngaén trong goø boùng coù theå laøm cho ñoái phöông khoâng deã cöôùp tröôùc (hoaëc phaùt 83 löïc) taán coâng, coù lôïi cho vieäc taïo ra cô hoäi taán coâng ñeå thöøa cô duøng taán coâng thuaän tay, traùi tay hoaëc neù ngöôøi taán coâng. II.6. Chieán thuaät phaûn coâng trong caét boùng Ñaëc ñieåm: Chieán thuaät naøy ñöôïc keát hôïp giöõa caét boùng vaø coâng boùng. Thöôøng laáy caét boùng bòt goùc taêng xoaùy laøm chính, thöøa cô phaûn coâng hoaëc laáy caét boùng xoaùy, thaáp vöõng, bieán hoaù nhieàu, buoäc ñoái phöông líp coâng trong luùc di chuyeån böôùc, ñeå töø ñoù tìm cô hoäi phaûn coâng. Chieán thuaät naøy coù ñaëc ñieåm: “aån, bieán maïnh, coâng” laø chieán thuaät chuû yeáu cuûa caùch ñaùnh keát hôïp coâng caét. Phöông phaùp: - Bòt goùc caét boùng thuaän tay, traùi tay (töùc ñieåm rôi aùn gaàn löôùi goùc traùi cuûa baøn boùng ñoái phöông), keát hôïp coâng thuaän tay hoaëc neù ngöôøi taán coâng khu vöïc troáng beân phaûi cuûa ñoái phöông. - Caét boùng daøi hai goùc lôùn thuaän tay vaø traùi tay keát hôïp phaûn coâng hoaëc neù ngöôøi taán coâng traùi tay vaø thuaän tay. Nhöõng ñieåm caàn chuù yù: - Caét boùng thuaän tay vaø traùi tay ñeàu caàn chuù yù söï bieán hoaù cöôøng ñoä xoaùy cuûa boùng ñeán. Sau khi caét boùng taêng xoaùy coù theå duøng ñoäng taùc caét töông töï nhö caét boùng taêng xoaùy ñeå caét boùng khoâng xoaùy. Ñaây laø phöông phaùp coù hieäu quaû laøm cho ñoái phöông líp boùng cao töø ñoù tieán haønh phaûn coâng. - Khi caét boùng caàn coá gaéng heát möùc coù theå eùp thaáp ñoä voàng ñeå traùnh ñoái phöông ñaäp vuït hoaëc ñoät kích. - Khi caét boùng aån goùc, caàn phoái hôïp caét boùng goùc kia ñeå laøm cho ñoái phöông phaûi ñaùnh boùng trong luùc di chuyeån böôùc. II.7. Chieán thuaät giao boùng cöôùp taán coâng (cöôùp líp giaät) Ñaëc ñieåm: Chieán thuaät giao boùng cöôùp taán coâng laø chieán thuaät laáy giao boùng coù ñöôøng boùng xoaùy, ñieåm rôi vaø toác ñoä khaùc nhau ñeå taêng theâm ñoä khoù ñaùnh traû cho ñoái phöông, taïo cho beân mình coù cô hoäi taán coâng hoaëc laøm giaûm hieäu quaû boùng ñaùnh traû cuûa ñoái phöông. Sau ñoù cöôùp tröôùc taán coâng giaønh laïi theá chuû ñoäng hoaëc tröïc tieáp giaønh ñieåm. Ñaây laø chieán thuaät chuû yeáu vaø bieän phaùp giaønh ñieåm chuû yeáu cuûa taát caû caùc caùch ñaùnh, ñaëc bieät laø caùch ñaùnh loaïi hình taán coâng. Phöông phaùp: - Giao boùng xoaùy xuoáng vaø khoâng xoaùy, cöôùp taán coâng. - Giao boùng luaân phieân thuaän tay vaø traùi tay, cöôùp taán coâng. - Giao boùng xoaùy leân, xoaùy xuoáng nghieâng thuaän tay vaø traùi tay cöôùp taán coâng. Nhöõng ñieåm caàn chuù yù: - Giao boùng caàn coù söï bieán ñoåi ñöôøng boùng vaø ñieåm rôi ñeå laøm cho ñoái phöông chaïy choã tröôùc, sau, phaûi, traùi ñôõ giao boùng. - Sau khi giao boùng caàn coù söï chuaån bò cöôùp taán coâng ñeå khoâng maát ñi cô hoäi cöôùp taán coâng. - Baûn thaân giao boùng gì? ñoái phöông coù theå duøng kyõ thuaät gì deå ñaùnh traû? Taát caû caàn phaûi ñöôïc ñònh saün vaø döï ñoaùn tröôùc khi giao boùng. Nhö vaäy, môùi coù theå laøm toát vieäc chuaån bò cöôùp taán coâng. - Cöôùp taán coâng coá gaéng söû duïng heát söùc maïnh, nhöng laïi khoâng theå quaù maïnh (caàn 84 döïa vaøo ñoä cao vaø tính chaát cuûa boùng ñeán ñeå söû duïng söùc maïnh thoûa ñaùng (toái öu) neáu khoâng seõ laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng boùng ñaùnh vaøo baøn. II.8. Chieán thuaät ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng líp giaät coâng Ñaëc ñieåm: Chieán thuaät naøy laø do moät soá kyõ thuaät ñôn leû hình thaønh, coù tính taán coâng maïnh. Coù theå bieán söï baát lôïi cuûa ñôõ giao boùng thaønh theá chuû ñoäng, tröïc tieáp giaønh ñieåm. Ñaây laø chieán thuaät chuû yeáu cuûa caùc caùch ñaùnh trong boùng baøn, ñaëc bieät laø caùch ñaùnh loaïi hình taán coâng. Phöông phaùp: Duøng kyõ thuaät vuït nhanh, coâng nhanh hoaëc ñoät kích söùc maïnh vöøa phaûi tieán haønh ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng. Nhöõng ñieåm caàn chuù yù: - Do ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng (cöôùp líp, giaät coâng) thöôøng ñöôïc tieán haønh trong tình huoáng ñoái phöông chuû ñoäng giao boùng vaø baûn thaân ôû vaøo theá ñôõ giao boùng bò ñoäng ñoä khoù töông ñoái lôùn. - Ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng (cöôùp líp, giaät coâng) noùi chung khoâng theå quaù maïnh. Do ñoù caàn xaùc ñònh ñöôïc phöông höôùng xoaùy cuûa boùng ñeán, cöôøng ñoä xoaùy vaø ñoä cao cuûa boùng ñeán ñeå söû duïng phöông phaùp taán coâng thoaû ñaùng. Ví duï ñoái phöông giaoï boùng taêng xoaùy xoaùy xuoáng. Khi ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng caàn söû duïng thuû phaùp naâng keùo boùng ñeå traùnh chuùc löôùi, ñoàng thôøi söùc maïnh coâng boùng khoâng theå quaù lôùn. Coøn neáu khi ñoái phöông giao boùng xoaùy leân xoaùy nghieâng thì khi ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng neân söû duïng thuû phaùp ñaåy eùp ñeå traùnh coâng boùng chuùc löôùi. Chæ coù khi naøo boùng ñeán hôi cao môùi coù theå cöôùp taán coâng söùc maïnh lôùn. - Sau khi keát thuùc ñoäng taùc ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng, caàn laäp töùc laøm toát vieäc chuaån bò ñoâi coâng hoaëc lieân tuïc taán coâng ñeå tieáp tuïc giaønh theá chuû ñoäng. - Ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng líp coâng, giaät coâng söùc maïnh caøng nhoû caøng caàn chuù yù ñöôøng boùng vaø ñieåm rôi cuûa boùng. Noùi chung phaàn lôùn ñaùnh sang traùi tay cuûa ñoái phöông. Neáu traùi tay cuûa ñoái phöông maïnh maø thuaän tay yeáu, thì coù theå ñaùnh nhieàu veà thuaän tay cuûa ñoái phöông. III. CHIEÁN THUAÄT CHUÛ YEÁU CUÛA CAÙCH ÑAÙNH THÖÔØNG GAËP III.1. Chieán thuaät chuû yeáu cuûa caùch ñaùnh ñaåy traùi coâng phaûi Chieán thuaät chuû yeáu Chieán thuaät boå trôï Chieán thuaät giao boùng cöôùp taán coâng Chieán thuaät ñaåy coâng Chieán thuaät ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng Chieán thuaät líp coâng Chieán thuaät keát hôïp líp vuït boû nhoû Chòeán thuaät goø coâng Chieán thuaät keát hôïp goø líp III.2. Chieán thuaät chuû yeáu cuûa caùch ñaùnh taán coâng hai maët vôït doïc Chieán thuaät chuû yeáu Chieán thuaät Chieán thuaät taán coâng hai maët Chieán thuaät giao boùng cöôùp taán coâng Chieán thuaät ñôõ giao boùng cöôùp taán coâng Chieán thuaät líp coâng Chieán thuaät keát hôïp líp, vuït, boû nhoû Chieán thuaät goø coâng 85 ... - tailieumienphi.vn