- Trang Chủ
- Du lịch
- Giải pháp marketing địa phương nhằm thu hút khách du lịch đến Hải Dương
Xem mẫu
- NGÀNH KINH TẾ
GIẢI PHÁP MARKETING ĐỊA PHƯƠNG NHẰM THU HÚT
KHÁCH DU LỊCH ĐẾN HẢI DƯƠNG
RESEARCH ON LOCAL MARKETING STRATEGIES FOR
ATTRACTING TOURISTS TO HAI DUONG
Nguyễn Thị Thủy, Mạc Thị Liên
Email: nguyenthuy1216@gmail.com
Trường Đại học Sao Đỏ
Ngày nhận bài: 30/3/2018
Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 26/9/2018
Ngày chấp nhận đăng: 28/9/2018
Tóm tắt
Phát triển ngành kinh tế du lịch mang lại rất nhiều lợi ích về kinh tế, văn hóa, xã hội cho địa phương, vì
vậy ngành du lịch đang được coi là “con gà đẻ trứng vàng” và rất nhiều địa phương muốn đưa du lịch
trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Hải Dương nằm trong vùng trọng điểm kinh tế Bắc Bộ, tỉnh không
có nhiều thế mạnh trong phát triển du lịch so với các tỉnh trong cùng khu vực, nhưng tỉnh vẫn xác định
sẽ phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. Thực tế những năm qua, lượng khách du lịch đến
Hải Dương còn thấp, chủ yếu là khách không lưu trú, khách du lịch chỉ coi Hải Dương là điểm dừng
chân. Muốn thu hút được khách du lịch, đặc biệt là khách du lịch lưu trú, tăng doanh thu du lịch và đưa
ngành du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, Hải Dương cần có những giải pháp marketing
phù hợp với hiện trạng của ngành du lịch địa phương mình. Bài báo đề xuất một số giải pháp marketing
địa phương phù hợp với Hải Dương bao gồm: marketing hình ảnh địa phương, marketing đặc trưng địa
phương, marketing cơ sở hạ tầng và marketing con người, từ đó giúp Hải Dương thu hút khách du lịch.
Từ khóa: Marketing địa phương; thu hút khách du lịch; du lịch Hải Dương.
Abstract
The tourism development has brought about plenty of economic, cultural and social benefits to the
region, the tourism industry is therefore regarded as a “golden egg” and several localities wish to make
the tourism a key economic sector. Hai Duong located in the Northern Vietnam key economic region
does not have many advantages in developing tourism in comparison with other provinces in the same
region. However, the province has been determined to develop tourism into a key economic sector. In
fact, the number of tourists to Hai Duong has remained low over the years, mainly non-resident guests
and tourists only consider Hai Duong as a rest stop. Therefore, in order to attract tourists, especially
resident tourists, increasing tourism revenues and make tourism into the key economic sectors of the
province, it is essential that Hai Duong need resonable marketing solutions in accordance with the
status of the local tourism industry itself. The article proposes some local marketing solutions suitable for
Hai Duong, including: local image marketing, local ethos marketing, infrastructure marketing and human
marketing, thence helping Hai Duong attract more tourists.
Keywords: Local marketing; attract tourists; Hai Duong’s tourism.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ nhiều khách du lịch hơn. Nhiều quốc gia đã vận
Xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế hiện nay dụng lý thuyết về marketing địa phương để xây
đặt ra cho mỗi quốc gia, mỗi vùng lãnh thổ, mỗi dựng thương hiệu, định vị hình ảnh dựa trên các
địa phương những cơ hội và thách thức để đạt chiến lược và chương trình marketing hiệu quả
được sự phát triển đồng bộ và bền vững. Đối như Thái Lan, Singapore, Hàn Quốc... Các địa
với nhiều quốc gia trên thế giới, du lịch đang trở phương của Việt Nam cũng đang chú ý đến các
thành ngành kinh tế mũi nhọn, chiếm tỷ trọng
hoạt động marketing nhằm quảng bá hình ảnh,
ngày càng cao trong cơ cấu GDP, tạo động lực
thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Thông qua các thu hút khách du lịch như Quảng Ninh, Đà Nẵng,
hoạt động marketing địa phương, có thể xác định Thành phố Hồ Chí Minh... Có thể thấy, marketing
chính xác những mong đợi hiện tại hay tiềm năng đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển
của du khách, từ đó địa phương thu hút được kinh tế - xã hội và mỗi địa phương cần xây dựng
Người phản biện: 1. PGS.TS. Nhâm Phong Tuân cho mình chiến lược marketing địa phương nhằm
2. TS. Nguyễn Minh Tuấn phát huy thế mạnh của riêng địa phương đó.
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(62).2018 73
- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Hải Dương là một tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng khách du lịch đến thành phố Đà Nẵng)… Tất cả
Bắc Bộ, được biết đến là trung tâm của tam giác các tác giả đều phân tích marketing địa phương
trọng điểm kinh tế phía Bắc: Hà Nội - Hải Phòng dựa trên khái niệm marketing địa phương của
- Quảng Ninh, có hệ thống giao thông thuận lợi Philip Kotler (2004): “Marketing địa phương được
và nguồn tài nguyên du lịch phong phú, với trên định nghĩa là việc thiết kế hình tượng của một
3.000 di tích lịch sử và danh thắng, tiêu biểu là di địa phương để thỏa mãn nhu cầu của những thị
tích Côn Sơn - Kiếp Bạc, đền Cao, Văn Miếu Mao trường mục tiêu. Điều này thành công khi người
Điền, Đảo Cò… trong đó có 148 di tích đã được dân và các doanh nghiệp sẵn lòng hợp tác với
xếp hạng quốc gia, nhiều làng nghề nổi tiếng và cộng đồng và sự mong chờ của những người du
nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp [7], Hải Dương lịch và nhà đầu tư” [2, 4].
có nhiều thế mạnh để phát triển du lịch văn hóa,
Marketing địa phương bao gồm ba chủ thể chính,
tâm linh, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Tuy nhiên,
đó là chính quyền, cộng đồng doanh nghiệp và
lượng khách du lịch đến với tỉnh Hải Dương vẫn
công chúng. Chính quyền và các cơ quan ban
thấp. Năm 2016, lượng khách du lịch đến Hải
ngành chủ quản đóng vai trò chủ đạo trong việc
Dương đạt hơn 3,39 triệu lượt khách; Năm 2017,
ban hành và thực hiện các chính sách quy hoạch
con số này hơn 3,65 triệu lượt, tăng 7,6% so với
địa phương, xây dựng môi trường hấp dẫn cũng
năm 2016. Mức tăng này thấp hơn mức trung
như tạo ra được uy tín cho địa phương mình. Chủ
bình của cả nước 11,8% (đối với khách nội địa) và thể tạo ra sản phẩm cho địa phương có sức hấp
10,2% (đối với khách quốc tế) [8]. Vì vậy, tỉnh cần dẫn đối với khách hàng chính là cộng đồng doanh
phải xác định được vị thế của mình để xây dựng nghiệp, chủ thể này bên cạnh việc tạo việc làm,
chiến lược marketing địa phương nhằm thu hút đóng góp cho ngân sách còn hỗ trợ chính quyền
khách du lịch trong giai đoạn tới. trong việc thực hiện các hoạt động dịch vụ công
Nghiên cứu này nhằm phân tích và đánh giá thực cộng. Tuy nhiên, mọi chủ trương, chính sách của
trạng hoạt động marketing địa phương trong thu chính quyền chỉ được thực hiện thành công khi
hút khách du lịch Hải Dương từ năm 2010 đến có sự ủng hộ của người dân địa phương. Mặc
nay, từ đó đưa ra gợi ý một số giải pháp marketing dù không trực tiếp tham gia vào việc ban hành
địa phương nhằm thu hút khách du lịch cho Hải chương trình marketing địa phương, nhưng lại
Dương. Trong bài viết, nguồn số liệu thứ cấp sử gián tiếp hỗ trợ cho các hoạt động này được dễ
dụng trong nghiên cứu được thu thập và tổng hợp dàng và thuận lợi hơn [3].
từ niên giám thống kê, đề án phát triển du lịch tỉnh 2.2. Công cụ marketing địa phương trong phát
Hải Dương, các quyết định của Ủy ban nhân dân triển du lịch
tỉnh và một số trang web của các cơ quan du lịch.
Nguồn số liệu sơ cấp được sử dụng trong nghiên Các địa phương có những cách thức marketing
cứu là kết quả lấy ý kiến đánh giá của 100 khách thương hiệu của mình khác nhau. Thông thường
du lịch để đánh giá các yếu tố thu hút khách du các nhà marketing địa phương sử dụng các chiến
lịch của Hải Dương. Phương pháp chính được lược marketing địa phương là [1, 4]:
sử dụng để phân tích số liệu là phương pháp (1) Marketing hình ảnh địa phương: được thực
phân tích thống kê nhằm đánh giá các công cụ hiện thông qua việc tạo nên một hình ảnh tốt,
marketing mà Hải Dương đã sử dụng. một hình tượng hấp dẫn, có ấn tượng cho các thị
2. MARKETING ĐỊA PHƯƠNG VÀ MARKETING trường mục tiêu của địa phương. Cách thực hiện
ĐỊA PHƯƠNG TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH thông qua việc xây dựng các “luận cứ độc đáo”
cho thương hiệu địa phương mình để làm hấp dẫn
2.1. Marketing địa phương khách hàng mục tiêu.
Khái niệm marketing địa phương còn khá mới mẻ (2) Marketing đặc trưng nổi bật: thường được
ở Việt Nam, tuy nhiên trên thế giới khái niệm này thực hiện thông qua việc đầu tư vào các điểm nổi
đã không còn xa lạ gì. Người đặt nền móng cho lý bật của địa phương mình. Các điểm nổi bật này
luận về marketing địa phương là Philip Kotler - cha có thể do thiên nhiên ưu đãi, lịch sử để lại, hay do
đẻ của marketing hiện đại. Trong những năm gần địa phương xây dựng nên.
đây, có nhiều tác giả ở Việt Nam nghiên cứu về
(3) Marketing hạ tầng cơ sở địa phương: như hệ
marketing địa phương như: Nguyễn Minh Thành
thống giao thông tiện lợi và hiện đại như đường xe
(Vận dụng marketing địa phương trong phát triển
điện ngầm, đường bộ, sân bay, cảng biển, mạng lưới
du lịch tỉnh Bắc Ninh), Đặng Thanh Liêm (Nghiên
thông tin liên lạc, các công viên khoa học…
cứu xây dựng marketing địa phương nhằm phát
triển du lịch tỉnh Bến Tre), Nguyễn Thị Thống Nhất (4) Marketing con người của địa phương thông qua
(Chiến lược marketing địa phương nhằm thu hút việc sử dụng nhân vật nổi tiếng. Các địa phương
74 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(62).2018
- NGÀNH KINH TẾ
cũng thường marketing trình độ chuyên nghiệp * Trong ba tháng đầu năm 2018: Tổng lượng
của các lực lượng lao động của địa phương mình khách du lịch đến Hải Dương đạt gần 990.000
cho khách hàng mục tiêu. người, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái [8].
3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG MARKETING Sự tăng trưởng này không đồng nghĩa với việc
ĐỊA PHƯƠNG NHẰM THU HÚT KHÁCH DU Hải Dương đã khai thác hiệu quả tiềm năng kinh
LỊCH TẠI HẢI DƯƠNG tế từ du khách. Bình quân mỗi du khách khi đến
Hải Dương chỉ chi ra khoảng 300.000 đồng cho
3.1. Đánh giá hiện trạng công tác thu hút khách
các hoạt động ăn, nghỉ, vui chơi, mua sắm. Con
du lịch của Hải Dương
số này chưa tương xứng với tiềm năng du lịch
3.1.1. Thực trạng thu hút khách du lịch phong phú của xứ Đông.
Những năm qua, ngành du lịch tỉnh Hải Dương 3.1.2. Hiện trạng sử dụng công cụ marketing
đã tích cực kêu gọi đầu tư, đẩy mạnh liên kết với địa phương trong thu hút khách du lịch
các địa phương để phấn đấu sớm đưa du lịch trở 3.1.2.1. Marketing hình ảnh địa phương
thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Nhờ vậy,
số lượt khách du lịch đến với Hải Dương trong Nhận thức được tầm quan trọng của việc xây
những năm vừa qua không ngừng tăng. dựng hình tượng địa phương trong lòng du khách,
tỉnh Hải Dương đã sớm triển khai việc xác định
* Giai đoạn 2011 - 2015: Khách du lịch đến Hải hình tượng của địa phương mình. Từ giữa năm
Dương có mức tăng trưởng khá. Khách du lịch lưu 2010, tỉnh đã phát động cuộc thi thiết kế logo và
trú tăng từ 571.870 lượt năm 2010 lên 1.125.000 slogan cho ngành du lịch tỉnh Hải Dương. Kết quả,
lượt năm 2015, tăng trưởng trung bình 14,5%/ logo của tác giả Nguyễn Xuân Khánh (Đồng Nai)
năm, đạt thấp hơn so với mục tiêu 0,5%. Khách và slogan của tác giả Nguyễn Phúc Khôi (Ninh
không lưu trú tăng từ 1.633.130 lượt năm 2010 Bình) đã được chọn làm logo và slogan của du
lên 2.000.000 lượt vào năm 2015, tăng trưởng lịch Hải Dương.
trung bình 4,1%/năm [5].
Logo được chọn là một đường tròn với tông màu
Khách không lưu trú chủ yếu là khách của các xanh chủ đạo và hình ảnh lá cờ lễ hội đặc trưng
hãng lữ hành đi theo các tour Hà Nội - Hải Phòng của đồng bằng Bắc Bộ, tạo dáng theo hình cánh
- Quảng Ninh dừng chân nghỉ ăn trưa, mua sắm cò đang cất cánh. Logo thể hiện được cả hai thế
tại các điểm dừng chân trên các tuyến đường 5, mạnh của du lịch Hải Dương, đó là du lịch văn
đường 18. Số khách này có tốc độ tăng trưởng hóa - lịch sử và du lịch sinh thái.
thấp trong cả giai đoạn và giảm trong các năm
2014, 2015 do thị trường lớn nhất là khách Trung
Quốc (chiếm 45% thị phần khách nước ngoài
qua Hải Dương) đã không vào Việt Nam từ tháng
5/2014, và mới tăng trở lại vào những tháng cuối
năm 2015 [5].
Doanh thu du lịch tăng từ 727,9 tỷ đồng năm 2010
lên 1.350 tỷ đồng năm 2015, giai đoạn 2011-2015
có mức tăng trưởng trung bình 13,1%, đạt thấp
hơn so với mục tiêu 4,9%. Nguyên nhân chính là
do tình hình Biển Đông làm cho khách du lịch của
các điểm dừng chân giảm mạnh [5].
Logo ngành du lịch Hải Dương
* Năm 2016 – 2017: Năm 2016, lượng khách du
lịch đến Hải Dương đạt hơn 3,39 triệu lượt khách. Slogan của ngành du lịch Hải Dương là : "Du lịch
Năm 2017, con số này hơn 3,65 triệu lượt, tăng Hải Dương thân thương quyến rũ" (Hai Duong
7,6% so với năm 2016. Mức tăng này thấp hơn tourism - sweet and seductive). Slogan này được
mức trung bình của cả nước 11,8% (đối với khách đánh giá cao bởi súc tích, có vần điệu và thể hiện
nội địa) và 10,2% (đối với khách quốc tế). Ngành được hình ảnh du lịch Hải Dương thân thiện, mến
khách và hấp dẫn.
du lịch tỉnh đã tạo việc làm cho trên 5.000 lao động
trực tiếp và trên 14.000 lao động gián tiếp với mức Tuy nhiên, logo và slogan này rất ít người biết đến,
thu nhập trung bình 3,5 triệu đồng/người/tháng. thậm chí là người Hải Dương. Nguyên nhân là do
Đây không phải mức thu nhập hấp dẫn đối với công tác quảng bá hình ảnh du lịch Hải Dương
người làm trong ngành du lịch hiện nay [8]. chưa tốt, các hình tượng này chưa được quảng
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(62).2018 75
- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
bá rộng rãi trên các phương tiện truyền thông. vụ mua sắm, các điểm vui chơi, giải trí,…). Các
Qua kết quả tác giả điều tra được từ khách du điểm vui chơi, mua sắm đặc biệt như: sân golf Chí
lịch, 92% không biết logo và slogan của du lịch Hải Linh, siêu thị Big C Hải Dương, khu du lịch sinh
Dương, 8% còn lại biết đến logo và slogan của du thái nghỉ dưỡng Sông Hương (Thanh Hà), khu du
lịch Hải Dương thông qua tìm hiểu trên website. lịch sinh thái Đảo Cò (Thanh Miện)… và những dự
Như vậy, việc quảng bá hình tượng du lịch của án khu du lịch mới chính là những điểm nhấn mới
tỉnh còn rất kém. cho du lịch Hải Dương.
3.1.2.2. Chiến lược marketing các đặc trưng của Tuy nhiên, hệ thống hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ
địa phương thuật của ngành còn nhiều yếu kém, kinh phí đầu
tư còn hạn chế, việc đầu tư chưa có trọng điểm
Hải Dương có rất nhiều di tích lịch sử gắn với lễ
mà vẫn dàn trải, chủ đạo là nâng cấp, gìn giữ, bảo
hội lớn như: Côn Sơn - Kiếp Bạc, đền Cao, đền
tồn, ít xây mới, mở rộng để tạo điểm nhấn và thu
Sinh, đền Hóa, đền Khúc Thừa Dụ, Văn miếu Mao
hút du khách. Hệ thống hạ tầng các khu du lịch
Điền... Hải Dương có nhiều làng nghề nổi tiếng
như khu Côn Sơn - Kiếp Bạc, đảo cò Chi Lăng
như: chạm khắc gỗ Đông Giao, gốm Chu Đậu,
Nam... chưa đáp ứng được yêu cầu; sự thiếu hụt
vàng bạc Châu Khê, chạm khắc đá Kính Chủ,
các cơ sở vui chơi giải trí - thể thao không kích
giày da Tam Lâm… Đây là những thế mạnh của
thích khả năng chi tiêu, hạn chế thời gian lưu trú
Hải Dương phục vụ cho sản phẩm du lịch mua
của khách. Một số điểm dừng chân cho khách nội
sắm. Hải Dương có nhiều cảnh quan thiên nhiên
địa có khu vệ sinh còn bẩn. Dịch vụ nhà hàng còn
hùng vĩ, tươi đẹp, thơ mộng, như: núi rừng Chí
quá thiếu, thực tế ở Hải Dương có khá nhiều nhà
Linh, hang động Kính Chủ, Nhẫm Dương, đảo
hàng nhưng nhỏ lẻ và thiếu nhà hàng đạt chuẩn.
Cò Chi Lăng Nam, các miệt vườn cây trái Thanh
Bên cạnh đó, các điểm du lịch thiếu mặt bằng
Hà… Đây là những yếu tố đặc trưng, rất thuận lợi
đỗ xe.
cho phát triển các loại hình du lịch khác nhau của
Hải Dương. Cơ sở hạ tầng của tỉnh đang tiếp tục được đầu
tư, cải thiện và nâng cấp. Nhưng du khách mới
Mặc dù có rất nhiều các điểm du lịch, nhưng Hải
chỉ biết đến Hải Dương là trung tâm của tam giác
Dương lại chưa xác định được đâu là điểm du lịch
kinh tế trọng điểm phía Bắc: Hà Nội – Hải Phòng –
trọng điểm để xây dựng hình ảnh điểm đến cho
Quảng Ninh, có quốc lộ 5 chạy qua. Còn rất nhiều
mình. Khác với các tỉnh thành lân cận như Hà Nội
những thuận lợi cơ sở hạ tầng của Hải Dương
có Hồ Gươm, Văn Miếu, Quảng Ninh có Vịnh Hạ
đem lại cho khách du lịch mà họ không biết. Đây
Long, Phú Thọ với lễ hội Đền Hùng… thì khi nhắc
chính là thiếu sót trong công tác quảng bá hình
đến Hải Dương, tất cả các hình ảnh du lịch vẫn
ảnh du lịch của tỉnh.
còn rất mờ nhạt. Đây là điểm yếu trong công tác
xây dựng và marketing đặc trưng của Hải Dương. 3.1.2.4. Chiến lược marketing con người
Tỉnh cần phải xác định được một số khu du lịch
Hải Dương được mệnh danh là vùng đất “địa linh
trọng tâm để đầu tư mở rộng cũng như nâng cấp
nhân kiệt” với nhiều nhân vật lịch sử nổi tiếng như:
cơ sở vật chất, tăng cường thu hút khách nghỉ
Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Mạc
dài ngày.
Đĩnh Chi… Con người Hải Dương thông minh,
3.1.2.3. Chiến lược marketing cơ sở hạ tầng ham học, xứ Đông đứng đầu cả cả nước về tiến
sĩ với 472 người, trong đó có tới 11 trạng nguyên;
Hải Dương có rất nhiều lợi thế về cơ sở hạ tầng
Có bà Nguyễn Thị Duệ là nữ tiến sĩ đầu tiên của
để thu hút khách du lịch.
Việt Nam. Tuy nhiên, còn nhiều du khách chưa
- Thứ nhất, về giao thông, nhắc đến Hải Dương hiểu hết về lịch sử con người Hải Dương, họ đến
chúng ta sẽ nghĩ ngay đến đây là một tỉnh nằm các điểm du lịch chỉ là để tham quan vãng cảnh
ở vị trí trung tâm Đồng bằng sông Hồng, thuộc mà chưa biết về giai thoại của các nhân vật lịch sử
tam giác kinh tế trọng điểm phía Bắc Hà Nội - gắn liền với địa danh đó. Theo kết quả phát phiếu
Hải Phòng - Quảng Ninh, có quốc lộ 5 chạy qua. điều tra cho du khách của tác giả, có đến 88% du
Nhưng ngoài điểm mạnh này, tỉnh còn có nhiều khách chỉ biết đến tên tuổi của ba nhân vật lịch sử
tuyến đường bộ khác như: đường 10, đường ở Hải Dương là: Nguyễn Trãi, Trần Hưng Đạo và
188, đường 18... Tỉnh cũng có các tuyến đường sắt Chu Văn An.
(Hà Nội - Hải Phòng), hệ thống đường thủy (dài
Còn về nhân cách con người Hải Dương, họ có
400 km).
bản tính chất phác, ngay thẳng, sống đơn giản,
- Thứ hai, về cơ sở hạ tầng ngành du lịch: Hải thân thiện, hiếu khách, luôn được mọi người xung
Dương đã và đang đẩy mạnh đầu tư xây dựng cơ quanh yêu quý. Đây chính là một yếu tố hấp dẫn
sở hạ tầng du lịch (trạm dừng chân kết hợp phục khách du lịch. Tuy nhiên, vẫn còn một số người
76 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(62).2018
- NGÀNH KINH TẾ
khi tiếp xúc với khách du lịch có thái độ và cách - đẹp. Ở các điểm du lịch không có các tệ nạn như
ứng xử chưa văn hóa, làm khách du lịch không trộm cắp, móc túi,ăn xin, bán hàng rong…
hài lòng và ảnh hưởng đến hình ảnh của người
3.2.2. Điểm yếu
Hải Dương.
Mặc dù sở hữu những tiềm năng phát triển du
Về nguồn lực lao động của ngành du lịch, Hải
lịch lớn, nhưng đến nay du lịch Hải Dương tụt
Dương hiện có khoảng 7.500 lao động làm việc
hậu so với một số tỉnh thành lân cận vì các nhược
trực tiếp trong các bộ phận quản lý nhà nước về
điểm sau:
du lịch; các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh du
lịch. Ngoài ra, còn trên chục ngàn lao động xã hội - Thứ nhất, sản phẩm du lịch còn nghèo nàn, đơn
khác phục vụ du lịch thông qua cung ứng hàng điệu, chưa có sản phẩm du lịch đặc thù; lợi thế
hóa, dịch vụ vận tải, ăn uống, vui chơi giải trí tại về du lịch tâm linh, lễ hội, nghỉ dưỡng và làng
các điểm du lịch. Nhìn chung, trong những năm nghề chưa được phát huy nên hạn chế tính hấp
qua lao động trong ngành du lịch Hải Dương đã dẫn và tính cạnh tranh của sản phẩm du lịch. Các
có những chuyển biến tích cực cả về số lượng và sản phẩm du lịch của Hải Dương chỉ có “món sản
chất lượng. Lao động đã qua đào tạo ở mức đại phẩm” lẻ, rời rạc mà chưa có “gói sản phẩm” để
học và trên đại học chiếm 20% trong tổng số lao chào bán tới các doanh nghiệp lữ hành trong cả nước.
động [5]. Tuy nhiên, số lao động chưa qua đào - Thứ hai, hệ thống hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ
tạo nghiệp vụ còn cao, trình độ nghiệp vụ sơ cấp thuật của ngành còn nhiều yếu kém. Các điểm du
chiếm số lượng lớn, trình độ ngoại ngữ còn rất lịch có sức chứa thấp, hệ thống khách sạn, nhà
thấp chưa đáp ứng đủ nhu cầu về chất lượng lao hàng của tỉnh còn thiếu, chưa có nhiều khách sạn
động mà các khu, điểm du lịch, các doanh nghiệp cao cấp phục vụ nhu cầu lưu trú cho khách du
du lịch đặt ra. lịch, hiện cả tỉnh chỉ có hơn 150 khách sạn với
3.850 buồng.
3.2. Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của ngành
du lịch Hải Dương - Thứ ba, nguồn nhân lực cho ngành du lịch còn
thiếu và yếu: Con số khoảng 7.500 lao động làm
3.2.1. Điểm mạnh
việc trực tiếp trong các bộ phận quản lý nhà nước
- Vị trí địa lý và giao thông thuận lợi: Hải Dương về du lịch hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu
nằm ở vị trí trung tâm Đồng bằng sông Hồng, về lao động du lịch của tỉnh, hơn nữa trong số này
thuộc tam giác kinh tế trọng điểm phía Bắc Hà chỉ có 20% lao động có trình độ đại học và trên
Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh với mạng lưới giao đại học, trình độ nghiệp vụ sơ cấp chiếm số lượng
thông thuận tiện. Ngoài các tuyến đường bộ, lớn, trình độ ngoại ngữ còn rất thấp chưa đáp ứng
đường sắt, đường thủy thuận tiện, Hải Dương còn đủ nhu cầu về chất lượng lao động mà các khu,
gần hai sân bay lớn là: sân bay quốc tế Nội Bài điểm du lịch, các doanh nghiệp du lịch đặt ra.
(Hà Nội) và sân bay Cát Bi (Hải Phòng), từ Hải - Thứ tư, xúc tiến và quảng bá du lịch chưa được
Dương có thể di chuyển nhanh chóng và dễ dàng đầu tư đúng mức, hình thức quảng bá chưa
để đến được hai sân bay lớn này. phong phú, thiếu tính chuyên nghiệp và chưa có
chiến lược dài hạn. Các thông tin về sản phẩm du
- Tài nguyên du lịch đa dạng: Hải Dương có khá
lịch của Hải Dương cũng ít và không được công
nhiều loại hình du lịch, trong đó, du lịch văn hóa
bố rộng rãi nên nhiều doanh nghiệp lữ hành muốn
tâm linh là điểm mạnh của địa phương với khu
tìm thông tin sản phẩm để giới thiệu cho khách du
di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc; hệ
lịch nhưng không tìm được.
thống các đền thờ Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Khúc
Thừa Dụ… Hải Dương còn có điểm du lịch sinh 4. GIẢI PHÁP MARKETING NHẰM THU HÚT
thái với Đảo cò Chi Lăng Nam được công nhận Di KHÁCH DU LỊCH ĐẾN HẢI DƯƠNG
tích quốc gia; Khu du lịch sinh thái Sông Hương - 4.1. Thiết kế chiến lược marketing địa phương
Thanh Hà. Ngoài ra, Hải Dương có thế mạnh về
du lịch làng nghề, như: gốm Chu Đậu, gỗ mỹ nghệ Trên cơ sở lý thuyết về marketing địa phương
Đông Giao, vàng bạc Châu Khê… và thực trạng marketing địa phương phát triển
du lịch của Hải Dương, có thể đưa ra chiến lược
- Môi trường sống an toàn và ổn định: Trong bối marketing địa phương cho Hải Dương như sau:
cảnh chính trị xã hội phức tạp ở nhiều địa phương
khác trong cả nước, thì Hải Dương được đánh giá 4.1.1. Chiến lược marketing hình ảnh địa phương
là có môi trường sống an toàn và ổn định. Tính Để tạo được ấn tượng với du khách về địa
cách người dân hiền hòa, trung thực, mến khách. phương, cần xây dựng hình tượng địa phương
Công tác vệ sinh môi trường luôn được các cấp thật hấp dẫn và độc đáo. Hiện tại Hải Dương đã có
chính quyền quan tâm, đặc biệt là ở những điểm logo du lịch và slogan: “Hải Dương thân thương,
du lịch luôn được đảm bảo môi trường xanh - sạch quyến rũ”. Slogan này phù hợp với đặc điểm của
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(62).2018 77
- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
địa phương và tạo ra sự thu hút với người nghe, Hải Dương được nâng cấp nhiều và có nhiều lợi
tuy nhiên slogan này rất ít người biết đến, thậm thế, nhưng vẫn còn những tồn tại cần khắc phục.
chí là người Hải Dương. Nguyên nhân là do công Cụ thể:
tác quảng bá hình ảnh du lịch Hải Dương chưa
- Thường xuyên quan tâm, kiểm tra hệ thống
tốt. Tỉnh cần đẩy mạnh hơn nữa công tác quảng
đường giao thông vào các khu du lịch, kịp thời sửa
bá hình ảnh, ngoài việc quảng cáo bằng clip trên
chữa, nâng cấp khi đường bị hỏng. Một số tuyến
truyền hình, thì việc treo khẩu hiệu này ở mỗi điểm
đường vào các khu du lịch, khu di tích lịch sử như
đến du lịch để khách du lịch biết khẩu hiệu này
đường vào Côn Sơn - Kiếp Bạc, đường vào Đền
cũng là một phương pháp hiệu quả. Như vậy, khi
Cao - Động Kính Chủ, đường vào đền thờ Lưỡng
du khách đến với Hải Dương có thể hiểu ngay
quốc Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi… đang xuống
được đặc trưng này và thấy yên tâm, tin tưởng
cấp nghiêm trọng. Tỉnh cần thường xuyên quan
trải nghiệm chuyến du lịch thú vị khi đến mảnh
tâm và tu sửa, nâng cấp đường hoặc phối hợp với
đất này.
các cơ quan chức năng có trách nhiệm để tu sửa,
Bên cạnh đó, đặc trưng của Hải Dương là có nâng cấp chúng.
nhiều di tích lịch sử - văn hóa. Vì vậy, ngoài quảng
- Quy hoạch các điểm đến du lịch thành các tuyến
bá khẩu hiệu, tỉnh cũng cần tích cực quảng bá
du lịch lớn, mở rộng và nâng cấp các điểm đến du
hình ảnh các khu di tích lịch sử, đặc biệt là các lễ
lịch để đảm bảo sức chứa khi thu hút nhiều khách
hội lớn của tỉnh.
du lịch mà vẫn phát triển bền vững. Nâng cấp cơ
4.1.2. Chiến lược marketing các đặc trưng của sở hạ tầng tại các điểm đến du lịch, đặc biệt là tại
địa phương các khu du lịch trọng điểm (Côn Sơn - Kiếp Bạc,
Đảo Cò), chú ý đến nâng cấp nơi ăn nghỉ, nơi vui
Trước hết, Hải Dương cần xác định được đặc
chơi giải trí và khu vực vệ sinh cho khách, đảm
trưng du lịch của tỉnh là du lịch văn hóa - tâm linh
bảo giữ gìn trật tự và vệ sinh môi trường, tạo ấn
với các khu di tích lịch sử gắn liền với các danh
tượng tốt cho khách du lịch. Đồng thời, tỉnh nên
nhân tên tuổi. Trong đó, nổi bật là khu di tích Côn
mở rộng đường giao thông, các bến bãi đỗ xe ở
Sơn - Kiếp Bạc. Bên cạnh đó, thiên nhiên cũng ưu
các khu, điểm du lịch, đặc biệt là các tuyến đường
đãi cho Hải Dương những điểm đến lý thú, đặc
vào các làng nghề truyền thống. Tạo điều kiện và
biệt có khu du lịch sinh thái Đảo Cò (Thanh Miện)
động viên để các chủ doanh nghiệp, nhà hàng
là khu du lịch sinh thái “độc nhất vô nhị” ở miền
sớm hoàn thành các khách sạn, nhà nghỉ, công
Bắc. Tuy nhiên, hiện nay các điểm du lịch này còn
trình phục vụ du lịch hiện còn đang chậm tiến độ,
nhỏ, sức chứa thấp, chưa có các dịch vụ bổ sung
chưa thể đưa vào sử dụng.
để níu chân du khách ở dài ngày. Vì vậy cần đầu
tư xây dựng, quy hoạch và liên kết hai điểm du lịch Song song với việc nâng cấp, hoàn thiện cơ sở
này với các điểm du lịch khác tạo thành tuyến du hạ tầng, tỉnh cần tích cực quảng bá hình ảnh một
lịch trọng điểm: Hải Dương hiện đại, thuận tiện. Khách du lịch
ngoài đi bằng đường bộ đến Hải Dương cũng có
- Tuyến thứ nhất, khu du lịch Côn Sơn - Kiếp Bạc,
thể đi bằng đường sắt, đường thủy. Với những
lấy trọng điểm là Côn Sơn - Kiếp Bạc và liên kết
khách ở xa, khi đi máy bay có thể đến sân bay Nội
với các điểm du lịch là các di tích lịch sử, các làng
Bài hoặc sân bay Cát Bi. Hệ thống các khu nghỉ
nghề kết hợp với khu du lịch sinh thái trong khu
dưỡng, các khách sạn, trung tâm mua sắm, trung
vực Chí Linh, Nam Sách, Thanh Hà, Kinh Môn tạo
tâm văn hóa, sân golf… cũng là những hình ảnh
thành tuyến du lịch tâm linh - sinh thái.
mà tỉnh cần quảng bá tới khách du lịch.
- Tuyến thứ hai, khu du lịch sinh thái Đảo Cò
4.1.4. Chiến lược marketing con người
(Thanh Miện) lấy Đảo Cò của Chi Lăng Nam làm
trọng tâm và liên kết với các di tích lịch sử và làng Mặc dù Hải Dương là vùng đất gắn với tên tuổi
nghề của Ninh Giang, Tứ Kỳ, Gia Lộc tạo thành của nhiều nhân vật lịch sử nổi tiếng nhưng đa số
tuyến du lịch sinh thái - tâm linh. khách du lịch không biết nhiều về những nhân vật
lịch sử của Hải Dương. Để quảng bá hình ảnh
Đây là hai đặc trưng khác biệt về du lịch của tỉnh
con người Hải Dương, tỉnh cần nỗ lực quảng bá
so với các tỉnh lân cận, tỉnh cần quảng bá hai hình
thông qua nhiều hình thức và trên nhiều phương
ảnh này để khi nhắc đến Hải Dương, khách du lịch
tiện thông tin. Một trong những hình thức quảng
sẽ nghĩ ngay đến Côn Sơn - Kiếp Bạc nếu là đi du
bá tốt nhất là thông qua các bộ phim. Tỉnh cần đầu
lịch văn hóa - tâm linh hay nghĩ đến đảo Cò nếu là
tư cho các bộ phim nói về các nhân vật lịch sử Hải
đi du lịch sinh thái.
Dương, nói về đất và người Hải Dương.
4.1.3. Chiến lược marketing cơ sở hạ tầng
Tuy nhiên, cảm nhận trực tiếp của khách du lịch
Cơ sở hạ tầng kỹ thuật là yếu tố quan trọng trong khi đến Hải Dương, tiếp xúc với các nhân viên du
phát triển du lịch. Hiện nay, cơ sở hạ tầng của lịch và người dân địa phương vẫn là các quảng
78 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(62).2018
- NGÀNH KINH TẾ
bá tốt nhất và quan trọng nhất. Vì vậy, tỉnh phải khách du lịch còn thấp. Để khai thác tiềm năng
tuyên truyền, giáo dục để mỗi nhân viên du lịch du lịch, thu hút du khách, tỉnh cần có chiến lược
và mỗi người dân địa phương là một người làm marketing đúng đắn. Qua phân tích thực trạng về
marketing cho hình ảnh địa phương mình khi tiếp marketing địa phương của Hải Dương cho thấy
xúc với khách du lịch. các giải pháp mà tỉnh đang thực hiện chưa có sự
4.2. Các giải pháp thu hút khách du lịch đồng bộ, thống nhất, chưa tạo thành một chiến
lược dài hạn và chưa có sự liên kết với nhau.
Để thực hiện thành công chiến lược marketing Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng để nâng cao khả
địa phương nhằm thu hút khách du lịch đến Hải năng thu hút khách du lịch, tỉnh cần thực hiện
Dương, tỉnh cần phát huy điểm mạnh, khắc phục chiến lược marketing địa phương một cách đồng
điểm yếu của mình: bộ như: xây dựng hình tượng địa phương, xây
Một là, đa dạng hóa các sản phẩm du lịch của dựng các đặc trưng của địa phương, marketing
tỉnh. Tỉnh cần xác định sản phẩm đặc thù và là cơ sở hạ tầng và marketing con người.
thế mạnh của mình là du lịch tâm linh, lễ hội, nghỉ
dưỡng và làng nghề. Tại các điểm du lịch trọng
điểm, tỉnh cần mở rộng quy hoạch, liên kết với TÀI LIỆU THAM KHẢO
các điểm du lịch trong và ngoài tỉnh (Quảng Ninh, [1]. Đặng Thanh Liêm (2017). Nghiên cứu xây dựng
Hải Phòng, Hưng Yên…) để xây dựng các tour du
marketing địa phương nhằm phát triển du lịch
lịch chuyên đề cho du khách, từ đó nâng cao chất
tỉnh Bến Tre. Tạp chí Công thương, số 1 - Tháng
lượng sản phẩm du lịch.
1/2017.
Hai là, đẩy nhanh triển khai thực hiện các đề án,
[2]. Nguyễn Thị Thống Nhất (2010). Chiến lược
kế hoạch về du lịch. Với phương châm huy động
mọi nguồn lực xã hội, đặc biệt là động viên các marketing du lịch địa phương nhằm thu hút khách
nguồn lực trong khối tư nhân và nước ngoài để du lịch đến thành phố Đà Nẵng. Tạp chí Khoa học
mở rộng, nâng cấp cơ sở vật chất ở các điểm, khu và Công nghệ, Đại học Đà Nẵng, số 5 (40).
du lịch trong tỉnh. Ưu tiên những khu du lịch trọng [3]. Trần Thị Kim Oanh (2016). Phát triển du lịch
điểm như: Côn Sơn - Kiếp Bạc, Kính Chủ, Nhẫm
gắn với chiến lược marketing địa phương tại tỉnh
Dương, đảo cò Chi Lăng Nam.
Tuyên Quang. Tạp chí Nghiên cứu khoa học Đại
Ba là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du học Tân Trào, số 04/2016.
lịch. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên
[4]. Nguyễn Minh Thành (2016). Vận dụng marketing
môn, nghiệp vụ và ý thức trách nhiệm của những
người làm công tác du lịch, nhất là trình độ ngoại địa phương trong phát triển du lịch tỉnh Bắc Ninh.
ngữ, tin học. Đồng thời, tỉnh cần nâng cao ý thức Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội.
người dân, tuyên truyền, vận động toàn dân có ý [5]. Số 2529/QĐ-UBND ngày 19/9/2016, Quyết định
thức giữ gìn, bảo vệ môi trường sống, bảo vệ môi phê duyệt Đề án Phát triển du lịch tỉnh Hải Dương
trường du lịch, ứng xử có văn hóa, thân thiện, hòa
giai đoạn 2016-2020.
đồng với khách du lịch.
[6]. Cơ quan tư vấn: Viện Nghiên cứu và Phát triển
Bốn là, đẩy mạnh tuyên truyền quảng bá, xúc tiến
du lịch, cơ quan đầu tư: Sở Văn hóa - Thể thao và
du lịch. Ngoài tuyên truyền về công tác du lịch,
Du lịch Hải Dương (2011). Điều chỉnh quy hoạch
cần đầu tư làm các băng, đĩa, clip, các bộ phim về
du lịch Hải Dương để phát trên các phương tiện tổng thể Phát triển du lịch tỉnh Hải Dương đến
thông tin đại chúng trong tỉnh, tỉnh bạn và Trung năm 2020.
ương; làm một số sách, tờ rơi, hình ảnh du lịch [7]. h t t p : / / v i e t n a m t o u r i s m . g o v . v n / i n d e x . p h p /
Hải Dương in bằng tiếng Việt và tiếng nước ngoài items/9701/, cập nhật ngày 18/07/2012
để giới thiệu Hải Dương với người nước ngoài.
Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến đầu tư vào các [8]. http://baohaiduong.vn/du-lich/du-lich-phat-trien-
điểm du lịch thông qua các hội nghị, hội thảo trong chua-tuong-xung-voi-tiem-nang-81607/, ngày cập
nước và quốc tế. Phát triển marketing điện tử; nhật 12/12/2017.
nghiên cứu, tổ chức các sự kiện du lịch để thu hút
[9]. http://ftf.saodo.edu.vn/nghien-cuu-trao-doi/dieu-
khách đến Hải Dương…
kien-tu-nhien-va-tai-nguyen-du-lich-tu-nhien-
5. KẾT LUẬN tiem-nang-cho-su-phat-trien-du-lich-tinh-hai-
duong-61.html/, ngày cập nhật 26/12/2017
Hải Dương là địa phương có nhiều tiềm năng và
lợi thế để phát triển du lịch nhưng tỉnh chưa khai [10]. h t t p : / / v i e t n a m t o u r i s m . g o v. v n / i n d e x . p h p /
thác được hết tiềm năng này và kết quả thu hút items/14762/111/, ngày cập nhật 25/6/2014.
Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(62).2018 79
nguon tai.lieu . vn
