Ebook Tự học chơi cờ vây: Quyển 1 - Kano Yoshinori

TỰ HỌC CHƠI CỜ VÂY Quyển 1 Bài tập cơ bản Tác giả: Dịch: Hiệu chỉnh: 30kyu ñến 25kyu Kano Yoshinori - 9dan Nguyễn ðăng Khương Trần Chính Thành Nguyễn Minh Thắng Li gii thiu Theo lịch sử, cờ Vây (tên gọi quốc tế là “GO”) có nguồn gốc từ Trung Quốc cách ñây từ 4000 ñến 5000 năm. ðây là loại cờ xuất hiện sớm nhất trên thế giới. ðến nay, cờ Vây thực sự ñã trở thành một trò chơi trí tuệ kỳ diệu. Nó không chỉ là trò chơi ñể giải trí, thư giãn cùng bè bạn mà còn là môn thể thao trí tuệ có ý nghĩa rất lớn trong việc giáo dục, phát triển khả năng tư duy và hoàn thiệt một cách hài hoàn nhân phẩm con người. Các nước có phong trào cờ Vây phát triển mạnh nhất là Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và một số nước Châu Á. Người Nhật coi cờ vây là một trong những phương tiện giáo dục và rèn luyện hang ñầu ñể nước Nhật trở thành siêu cường quốc của thế giới (Hàn Quốc cũng vậy). Do ñó, Nhật Bản luôn là nước mạnh nhất về cờ Vây từ xưa tới nay. Ở Nhật Bản và Hàn Quốc, cờ Vây ñược ñạt ở ñịa vị cao quí và ñược gọi là “Kỳ ñạo”. Gần như ở hai nước này mọi người ñều biết chơi cờ Vây. Trung Quốc tuy là nơi cờ Vây xuất hiện ñầu tiên nhưng gần ñây mới phát triển mạnh. Nhận thức ñược tầm quan trọng của cờ Vây, Trung Quốc ñã có nhiều nỗ lực ñể khôi phục phong trào của mình với sự ủng hộ của cố Thủ tướng Chu Ân Lai và Phó Thủ tướng Trần Nghị. ðến nay, trình ñộ cờ của các kỳ thủ Trung Quốc ñã ngang tầm các danh thủ Nhật Bản. Cờ vây là loại cờ có mục ñích như tên gọi của nó – vây chiếm ñất, mở rộng lãnh thổ. Quân cờ và bàn cờ ñược sáng tạo ra trên cơ sở của thuyết âm dương và vũ trụ quan của người xưa: quân cờ tròn nhỏ và dẹp như cúc áo có hai màu Trắng và ðen tương trương cho âm và dương, bàn cờ hình vuông có 19 ñường kẻ ngang và 19 ñường kẻ dọc tạo thành 361 giao ñiểm tượng trương cho năm âm lịch gồm 361 ngày. Bốn góc của bàn cờ tượng trưng cho bốn mùa. Luật chơi rất ñơn giản, dễ hiểu. Như ñã nói ở trên, mục tiêu của một ván cờ là chiếm “ñất”. Ai chiếm nhiều hơn, người ñó thắng cờ. Cuộc chiến trong cờ Vây thực sự sôi ñọng và tràn ñầy kịch tính với nhiều phương án và thủ pháp chiến thuật thiên biến vạn hoá: Chiến lược, chiến thuật, dàn trận, công kích, lui quân, mai phục, chặn ñường, rượt ñuổi, vây ép, ñột phá, thế thủ, bắt tù binh… trăm mưu nghìn kế ñược tha hồ thi thối. Những bậc cao thủ thường không ham cái nhỏ mà bỏ cái lớn, họ nhường tiểu tiết lấy ñại cục, ñể ñạt ñược mục ñích cuối cùng là chiếm ñược những vùng lãnh thổ rộng lớn hơn ñối thủ, giành thắng lợi. Người chơi cờ Vây sẽ sử dụng tất cả các bài bản binh pháp trên, càng chơi càng nhuần nhuyễn, càng thi ñấu càng giỏi giang, càng nhìn xa trông rộng, nghĩ ra những diệu kế và ñoán ñược những ñòn tinh vi của ñối phương. Chơi cờ Vây không chỉ là giải trí mà còn có dịp ñể tỏ rõ phẩm chất và bản lĩnh của mình. Trước ñây, cờ Vây cũng ñã tường ñược chơi ở nước ta. Những rồi bằng ñi một thời gian rất dài, cờ Vây gần như biến mất. Mãi cách ñây 6, 7 năm cờ Vây mới trở lại. Tuy mới phát triển nhưng cờ Vây ñã thu hút ñược nhiều người chơi. Tháng 6 năm 1999, Hiệp hội Cờ Vây thế giới ñã kết nạp Việt Nam làm thành viên chính thức. Nhằm ñáp ứng sự phát triển của phong trào, chúng tôi ñã quyết ñịnh ñầu tư biên soạn “tự học chơi cờ Vây”. Nội dung ñược trình bày bằng hình ảnh cụ thể rõ rang dưới dạng các bài trắc nghiệm rất cơ bản. Chúng bao gồm tất cả các giai ñoạn của ván cờ, từ khai cuộc ñến tàn cuộc. Người mới tập chơi có thể nhìn trực tiếp vào sách ñể giải quyết vấn ñề mà không cần phải xếp quân ra bàn cờ. Các bạn (người chơi cờ) có thể xem (học) qua các phần ñược trình bày trong sách một lần rồi sau ñó cần chơi cờ thật nhiều. Chỉ có thực hành thường xuyên, bạn mới có thể hoàn thiện trình ñộ chơi của mình. Sau ñó, bạn cần xem lại một cách chậm rãi và từ tốn hơn. Hy vọng của chúng tôi là qua việc nghiên cứu và giải quyết các thế cờ Vây trong cuốn sách này, bạn ñọc sẽ tạo dựng ñược một nền tảng vững chắc cho sự tiến bộ sau này của bạn. Chúng tôi xin trân trọng gởi lời cảm ơn ñến DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NHƯ LAN ñã tài trợ cho chúng tôi thực hiện cuốn sách này. TRẦN CHÍ THÀNH – NGUYỄN ðĂNG KHƯƠNG 2 MỤC LỤC HƯỚNG DẪN VỀ CÁC ðIỀU LUẬT Trang LỜI GIỚI THIỆU 2 HƯỚNG DẪN VỀ CÁC ðIỀU LUẬT 3 Cờ Vây thường ñược chơi trên một bàn cờ, 19x19 ñường kẻ, có 361 ñiểm giao nhau, các quân cờ (những viên ñá) ñược ñặt tại các giao ñiểm ñó. NHÓM QUÂN SỐNG CẦN CÓ HAI MẮT 7 HƯỚNG DẪN GIẢI THẾ CỜ SỐNG CHẾT 10 BẢNG CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ 11 PHẦN 1: BÀI TẬP 12 1- TRÌNH ðỘ 1 12 2- TRÌNH ðỘ 2 22 3- TRÌNH ðỘ 3 31 4- TRÌNH ðỘ 4 41 PHẦN 2: LỜI GIẢI 49 Hình 1: là một bàn cờ trống. Chú ý: có 9 ñiểm ñược ñánh dấu trên bàn cờ. Những ñiểm này ñược quy thành những “ñiểm sao”. Trong các ván ñấu cờ Vây có chấp quân, ñể hai bên cân sức thì người ñược chấp sử dụng những ñiểm sao này ñể ñặt các quân trên ñó, ngoài ra còn ñể giúp kỳ thủ xác ñịnh phương hướng trên bàn cờ dễ dàng hơn. Hình 1 Mặc dù các ván ñấu cờ Vây ñược chơi trên bàn cờ 19x19 ô, nhưng những người mới học thường chơi trên bàn cờ 9x9 ô với 81 ñiểm giao nhau. Sau ñó, học chơi lên bàn cờ 13x13 ô, rồi cuối cùng sử dụng bàn cờ chuẩn 19x19 ô. Một bàn cờ Vây chuẩn chứa 361 quân: 181 quân ðen và 180 quân Trắng. Chúng ñược ñựng trong những hộp hoặc chén sứ có nắp. ðể chơi cờ Vây, cần thiết học một vài luật ñơn giản. ðầu tiên chúng ta sẽ bắt ñầu với 7 luật tổng quát. 3 ☺ Luật tổng quát: 1. Cờ Vây ñược chơi bởi 2 người. 2. Một bên cầm ðen, bên kia cầm Trắng. Chuyển ñổi lượt ñi cho nhau sau khi mỗi bên ñã hoàn thành một nước ñi. 3. ði một nước là ñặt một quân cờ trên một giao ñiểm của bàn cờ. CÁc quân cũng có thể ñược ñặt trên những ñiểm cạnh hoặc góc sát mép của bàn cờ. 4. Một quân chỉ ñặt một lần trên một giao ñiểm, và nó không thể di chuyển sang ñiểm khác. 5. Khi có một sự chệnh lệch về sức mạnh giữa các ñấu thủ, thì ñấu thủ yếu hơn ñược ñặt them các quân của họ trên bàn cờ ñể bù ñắp cho sự chênh lệch về sức mạnh (chấp quân). 6. Trong một ván ñấu cân bằng, thì bên cầm ðen luôn ñược ñi trước; nhưng trong một trận ñấu có chấp quân, thì bên Trắng lại ñược ñi trước. 7. Mục tiêu của (trò chơi) cờ Vây là lấy ñược nhiều “ñất” (khoảng trống trên bàn cờ) hơn ñối phương. ☺ Một ván ñấu mẫu: ðể hướng dẫn cho các bạn biết chơi cờ VAay như thế nào và ñạt mục tiêu ñể chiến thắng trong cờ Vây, chúng ta xem một ván ñấu trên bàn cờ 9x9 ô. ðừng chú ý tại sao các nước ñi lại như vậy, mà hãy tập trung vào cách hình thành “ñất” của ðen và Trắng như thế nào. Sơ ñồ 2: (10-27). Nước thứ 10 và 12, Trắng làm giảm bớt một miếng ñất phía dưới của ðen. Trước khi ngăn chặn bằng nước 15, ðen ñe doạn xâm chiếm vùng ñất ở phía trên của Trắng bằng nước 13. Trắng phải phòng thủ bằng nước 14. Trắng lại mở rộng ñất của mình qua nước 16 và 18, ñồng thời cắt bớt phần ñất của ðen. Nước 19 của ðen tấn công Trắng, Trắng nối lại bằng nước 20. Sauk hi ðen thực hiện ñến nước 27, thì ranh giới ñất giữa Trắng và ðen ñã ñược xác ñịnh và ván ñấu kết thúc. Sơ ñồ 3 chỉ rõ kết quả. Trắng chỉ chiếm ñược 23 ñất (giao ñiểm) còn ðen chiếm 31 ñất. Do vậy, ðen ñã thắng 8 ñất. (ðen ñã hơn Trắng 8 ñất và giành chiến thắng) ☺ Bốn quy tắc (4 quy luật thuộc về kỹ thuật): 1. Bắt quân Một quân bị bắt khi tất cả các ñường nối gần kề của một quân hoặc nhóm quân ñều bị khoá bằng các quân của ñối phương. Trong hình 2, nếu ðen ñặt quân vào vị trí 1 thì các quân Trắng sẽ bị bắt và bị lấy ra khỏi bàn cờ. Quân cờ Trắng trong thế ñe doạ bị “ñánh bắt” (lâm vào thế bị bắt chết – thuật ngữ quốc tế là Atari. Hình2 Luật này cũng áp dụng cho một nhóm hai hay nhiều quân hơn nữa. Ví dụ, ðen có thể bắt 3 quân Trắng và lấy chúng ra khỏi bàn cờ trong hình 3 phía dưới bằng cách chơi nước 1. Trong hình 3 phía trên, ðen cũng bắt ñược 4 quân. Sơ ñồ 1 Sơ ñồ 2 Sơ ñồ 3 Sơ ñồ 1: (1-9). ðen ñi nước ñầu tiên tại ñiểm trung tâm bàn cờ còn Hình 3 Trắng ñi nước thứ 2. Cứ tiếp tục cho ñến khi ðen thực hiện xong nước thứ 9, Trắng ñã khoanh ñược một vùng ñất phía trên cho mình còn ðen buộc phải chiếm phần phía dưới. 4 Trong ví dụ ở ván cờ mẫu, không có bắt quân nhưng lại có mối ñe doạ “ñánh bắt”. Ví dụ, ở sơ ñồ 2 ðen chơi nước 17, Trắng phòng thủ bằng nước 18. Nếu Trắng vờ bỏ qua nước 17 của ðen (quân ñược ñánh dấu trong hình 4), thì ðen có thể bắt quân ñược ñánh dấu bằng nước 1 trong hình 4. Trắng cũng có thể bắt lại bằng nước 2, nhưng ðen Hình 4 sẽ bắt trước bằng nước 3. Giả sử Trắng cố thoát bằng cách mở rộng ñường qua nước 2 trong hình 5. ðen ñuổi bắt Trắng bằng cách tạo ñường bắt khác qua nước 3. Trắng tiếp tục sự cố gắng chạy thoát của mình bằng cách kéo them nước 4. Ngay cả nước này Trắng vẫn nằm trong thế bị ñánh bắt và ðen chơi 5 ñể bắt 3 quân Trắng. Hình 5 Bây giờ hãy nhìn vào nước thứ 19 của ðen trong sơ ñồ 2 (quân ñược ñánh dấu trong hình 6). Nước này tấn công Trắng, và Trắng phải thủ nước 20. ðiều gì sẽ xảy ra nếu Trắng không phòng thủ? ðen sẽ bắt chết 2 quân Trắng bằng nước 1 trong hình 6. Không còn ñường chạy thoát, Trắng phải ñe doạ bắt ðen bằng nước 2 và ðen chơi 3 bắt chết 2 quân Trắng. Hình 6 H.7 H.8 Trong 4 thế cờ ở hình 7, các nước 1 của Trắng ñều là nước ñi trái luật. Vậy là, Trắng không ñược phép chơi trên những ñiểm này bởi vì Trắng ñặt những quân cờ của mình tại “chỗ chết” và chúng sẽ bị lấy ra khỏi bàn cờ ngay. Tuy nhiên, bạn nên chú ý rằng không co sgiới hạn cho ðen về chơi trên những ñiểm này. Các nước 1 của ðen trong hình 8 dường như là trái luật, mặc dù giống như ðen ñã ñi vào những ñiểm bị cấm, nhưng ðen lại ñang bắt chết quân Trắng, vì vậy những nước của ðen không hề trái luật. 3. Cướp (thuật ngữ quốc thế thông dụng: Ko) Về nước 22 và 24 của Trắng trong sơ ñồ 2 thì sao? Cả 2 nước ñều ñe doạ bắt ðen, ðen phải phòng thủ ñể chống lại nước ñánh bắt bằng cách nối lại qua nước 23 và 25. Cần chú ý rằng phòng thủ ñể chống lại mối ñe doạ bị bắt là không bắt buộc. Có nhiều thế cờ mà nước ñi hay nhất không cần phòng thủ. H.9 H.10 H.11 H.12 2. Không ñược tự sát Mặc dù người chơi có thể thực hiện nước cờ của mình bất cứ chỗ nào, nhưng cũng có 2 giới hạn. ðầu tiên là luật cấm tự sát. Quan sát thế cờ trong hình 9, ðen bắt quân Trắng bằng nước 1. Kết quả ñược thể hiện như hình 10. Chắc hẳn bạn nghĩ rằng Trắng có thể bắt lại bằng nước 1 như hình 11, thế cờ hình 12 lại giống như hình 9. Nếu ðen ñược phép bắt lại nữa, thì sự lặp lại vĩnh viễn của việc bắt và bắt lại sẽ làm cho ván cờ không có kết quả. Loại tình huống này ñược gọi là cướp. 5 ... - tailieumienphi.vn