Xem mẫu

Chưđn^g 3

PHƯƠNG PHÁP
ĐIỀU TỨC YOGA

Bài 1: QUAN NIỆM ĐIỀU TỨC
Điều tức (tức là Pranayama) là để chỉ quá trình hô
hấp, cũng dùng để chỉ quá trình tạo ra năng lượng sống,
tức khí của sinh mệnh, còn gọi là sinh năng.
Những bậc thầy Yoga đã liệt kê ra năm loại khí
sinh mệnh căn bản trong cơ thể:
1. Prana: quá trình hít thở hoàn toàn dựa vào năng lượng
của prana mới có thể tiến hành tự động, nó có quan
hệ mật thiết với hệ thần kinh, các cơ, khống chế hoạt
động của các cơ quan khoang phổi, thanh dới.
2. Udana: thúc đẩy quá trình hoạt động của các cơ
quan, khống chế trực tiếp và ảnh hưởng trực tiếp
tới các bộ phận từ cổ họng trở lên như mắt, mũi,
tai, nó là thượng hành tự nhiên.
3. Âpana: khu vực từ dưới bụng trở xuống là vùng hoạt
động của apana, nó là hạ hành tự nhiên, tác dụng là
13j'"

cung cấp năng lượng cho thận, ruột, cơ quan sinh sản
và hậu môn. sự kết hợp giữa apana và prana mới có
thể được thoát ra khỏi miệng, mũi và trực tràng.
4. Samana: vỊ trí của samana nằm giữa bụng và tim,
nó khống chê toàn bộ hệ thống tiêu hoá, là nơi phát
sinh ra năng lượng cho hệ thống tiêu hoá, ngoài ra
còn kết hợp với các khí sinh mệnh khác.
5. Vayana: tác dụng của vayana là thu lại và mở rộng.
Vayana tồn tại khắp nơi trong cơ thể, nó không chê
và kích động các vận động trong cơ thể, nó thường
kết hợp với các khí sinh mệnh khác.
Các bậc thầy Yoga cho rằng, bệnh tật của con người,
là do dòng chảy của sinh năng trong cơ thể bị rối loạn
hoặc bị cản trở. Thông qua điều khí, có thể khơi thông
dòng sinh năng trong hệ thống kinh lạc, gạt bỏ mọi
cản trở, đảm bảo cơ thể luôn được khoẻ mạnh. Cho nên,
mục đích của điều khí là thiên về cơ thể, nhưng cũng
ảnh hưởng đến phương diện tinh thần. Trên phương
diện tinh thần, có người coi luyện tập điều khí là một
bước chuẩn bị cho phương pháp Yoga suy tưởng.
Các bậc thầy Yoga cho rằng, sinh năng lưu thông
trong hệ thống kinh lạc và không khí lưu thông qua mũi
có mối quan hệ với nhau. Mũi trái và thần kinh trái có
liên hệ với nhau, mũi phải và thần kinh phải có liên
hệ với nhau. Có khi không khí chỉ lưu thông qua một
bên mũi của chúng ta, khi đó, sinh năng trong kinh
lạc bên đó cũng sẽ dồi dào hơn bên còn lại. Mà các bậc
thầy Yoga nói giúp không khí lưu thông thuận lợi qua

137

cả hai bên mũi, cũng chính là giúp cho sinh năng của
cả hai bên được đều đặn, thông suốt hơn.
Các bậc thầy Yoga cho rằng nên cố gắng thúc đẩy
dòng chảy sinh năng được lưu thông cả hai bên đi qua
trung kinh, để cơ thể được ở trong trạng thái hiền hoà,
tĩnh lặng và thiện hảo. “Kinh Yoga” có ghi: khi sinh
năng được lưu thông thông suốt trong trung kinh, tâm
linh sẽ sản sinh ra một trạng thái tình cảm ổn định.
Khi một người nào đó tịnh tâm, lúc đó mới dễ dàng
tập trung sức chú ý vào đối tượng anh ta tưởng tượng.
Vì thế, mục đích đầu tiên của điều tức là thanh lọc tả,
hữu kinh, sau đó mới có thể để sinh năng lưu thông ở
trung kinh.
“Kinh Yoga” có ghi: Khi con người thực sự khống
chế được sinh năng, đã thanh lọc được tất cả các tạp
chất không trong sạch trong tả, hữu kinh, sinh năng
sẽ chảy vào miệng trung kinh, rồi từ đó thuận lợi tiến
vào trung kinh.
Sau khi sinh năng lưu thông vào trong trung kinh,
thì trung kinh trở nên trong sạch, thuần khiết. Điều
này đôi với các thầy Yoga mà nói là chuyện bắt buộc
phải làm. Trung kinh lúc này giống như một ống dẫn
bị rỉ sét, bạn chỉ còn cách phải làm sạch những vết
ri sét trong ô'ng dẫn, mới có thể giúp cho sinh năng
lưu thông thuận lợi trong trung kinh không bị cản
trở gì.
Khi người tập Yoga làm sạch tả, hữu kinh và trung
kinh, nên luyện tập “hấp nạp”, “hô thổ” và “huyền tức”.

Nói theo cách thông thường, “hấp nạp” là chỉ hít
vào, “hô thổ” là chỉ thở ra, “huyền tức” là để chỉ nín
thở. Kinh nghiệm chứng minh, quá trình khống chế
hô hấp cũng là khống chế quá trình vận hành phương
hướng tương phản của sinh năng trong cơ thể.
Khi vừa mới bắt đầu, người ta khống chế hô hấp
của bản thân mình không phải tự phát, nó là cả quá
trình của một cá nhân, nhưng sau một khoảng thời
gian, người tập sẽ hiểu được, sau khi hít vào, anh ta
không cần phải nhịn thở ra, quá trình thở ra sẽ tự
động dừng lại; sau khi thở ra, anh ta có thể cảm thấy
cơ thể chẳng có bất cứ cảm giác nào cần phải hít vào.
Quá trình hít vào thở ra này xuất hiện sự ngừng ngắt
gọi là điều khí.
Trong ‘Toga kinh” có ghi: trong quá trình hít khí vào
và thở khí ra liên tục của chúng ta sản sinh ra sự ngừng
ngắt, điều khí chính là cùng với sự ngừng ngắt đó sinh
ra trạng thái tĩnh tại. Phát hiện ra rằng, trên sự giãn
cách và tính liên tục của thời gian, trạng thái tĩnh tại
này có thể diễn ra trong một thời gian dài, nó có thể
diễn ra trong thời gian dài và ngắn ngủi khó quan sát.
Cũng có nghĩa là, hô hấp là một quá trình liên tục
không gián đoạn. Con người ta sau khi hít vào sẽ tự
nhiên thở ra. Điều khí chính là cách khiến cho quá
trình liên tục này xuất hiện ngừng nghĩ.
Đôi với những người quyết định luyện tập phương
pháp Yoga điều tức, chúng tôi có những kiến nghị và
lời khuyên như sau:
139

1. Tốt nhất luyện tập điều tức khi bụng rỗng (bụng đói).
2. Trước khi luyện tập, nên thải tất cả tạp chất trong cơ
thể ra ngoài, như vậy sẽ cảm thấy thoải mái hơn.
3. Không gian luyện tập phải sạch sẽ trang nhã, như
vậy sẽ dễ dàng tập trung tinh thần.
4. Mỗi ngày luyện tập 4 lần, ít nhất cũng phải tập
một lần; tập trước khi mặt trời mọc là tốt nhất.
5. Trong quá trình điều tức phải đảm bảo luôn ngậm
miệng (trừ khi có yêu cầu đặc biệt).
6. Thời gian hít vào một hơi và thời gian thở ra một
hơi nên tương đối với nhau.
7. Trong quá trình hít thở, không nên có cảm giác gấp
gáp, nếu có chứng tỏ thời gian bạn hít vào thở ra
quá dài, như vậy bạn nên giảm bớt lượng khí hít
vào, chỉ khi nào bạn cảm thấy rất thoải mái, mới
có thể từng bước gia tăng hô hấp.
8. Sau khi hoàn toàn không chế năng lực hít vào thở
ra mới có thể tập điều tức.
9. Thời gian “huyền tức” không cần quá dài, chủ yếu là bạn
vừa kiên trì nhưng vẫn cảm thấy thoải mái là được.
10. Nếu bạn cảm thấy huyền tức làm rôl loạn nhịp thở
của mình, thế thì bạn hãy dừng lại ngay và rút ngắn
lại khoảng thời gian huyền tức.
11. Khi tập không nên quá vội vàng, yêu cầu nhanh
chóng đạt được thành công thường chỉ đưa đến kết
quả ngược lại.
12. Những người có bệnh cao huyết áp, bệnh tim và những
căn bệnh về mắt, tai tốt nhất không tập điều tức.
140:

nguon tai.lieu . vn