Xem mẫu
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
đồ án sửa chữa
-------)***(-------
Họ và tên: 1. Nguyễn Đình Thế
2. Lê Văn Mạch
Lớp: ĐLK35
Ngành: Kỹ thuật Ôtô
Tên đề tài: Xây dựng quy trình phục hồi, sửa chữa ''Hộp số cơ khí''
Điều kiện cho trước:
- Các tài liệu học tập môn cấu tạo ôtô.
- Tài liệu cơ sở, chuyên ngành.
- Tài liệu thực hành sửa chữa ôtô.
- Các tài liệu tham khảo khác.
- Kiến thức thực hành đã được trang bị.
Nội dung cần hoàn thành:
• Phần thuyết minh:
- Phân tích kết cấu, điều kiện làm việc.
- Phân tích các dạng hỏng, nguyên nhân - kết quả.
- Quy trình kiểm tra chẩn đoán, điều chỉnh, sửa chữa khắc phục hư
hỏng.
- Kiểm nghiệm và đánh giá sản phẩm sau khi sửa chữa..
• Bản vẽ: Bản vẽ, phim chiếu trên khổ A4.
Tài liệu tham khảo:
- Các tài liệu về kết cấu Ôtô.
- Hệ thống truyền lực xe con - Nguyễn Khắc Trai - NXB Giáo Dục.
- Các Catalog hướng dẫn bảo dưỡng, sửa chữa các hãng Ôtô.
1
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Văn Nhơn
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN
***
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
2
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
.................................................................................................................................
............
MỤC LỤC
Trang
Lời mở đầu 5
Phần I: Công dụng,phân loại, điều kiện làm việc, cấu tạo
của hộp số. 6
1.1, Công dụng. 6
1.2, Điều kiện làm việc. 6
1.3, Cấu tạo của hộp số 5 cấp số. 7
1.3.1, Sơ đồ cấu tạo. 7
1.3.2, Các cụm chi tiết trong hộp số. 8
a, Vỏ hộp số. 8
b, Trục hộp số. 8
c, Bánh răng. 9
d, Bộ đồng tốc. 10
e, Cơ cấu điều khiển hộp số. 10
Phần II: Những hư hỏng chung của hộp số, 12
nguyên nhân, hậu quả.
2.1, Hiện tượng nhảy số. 12
2.2, Khó sang số hoặc không chuyển số được. 12
2.3, Khi sang số có tiếng kêu của bánh răng. 12
2.4, Hộp số phát ra tiếng ồn khi xe chuyển động. 12
2.5, Hộp số phát ra tiếng ồn ở vị trí số không. 13
2.6, Hộp số phát ra tiếng ồn ở vị trí số lùi. 13
2.7, Hộp số bị chảy dầu. 13
2.8, Hộp số bị nóng quá. 13
Phần III:. Kiểm tra, sửa chữa các cụm chi tiết trong hộp số. 14
3.1, Quy trình tháo hộp số 5 cấp số xe HUYNDAI 206 14
3.1.1, Tháo hộp số ra khỏi xe. 14
3.1.2, Tháo rời hộp số. 15
3.2, Kiểm tra sửa chữa những sai hỏng của hộp số. 19
3.2.1, Phương pháp kiểm tra. 19
a. Vỏ hộp số. 19
b. Trục hộp số. 19
c. Các bánh răng. 20
3
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
d. Bộ đồng tốc. 22
e. Cơ cấu đi số. 24
f. Các gioăng đệm, phớt. 24
3.2.2, Phương pháp sửa chữa. 25
a. Vỏ hộp số. 25
b. Trục hộp số. 25
c. Các bánh răng. 25
d. Bộ đồng tốc. 25
e. cơ cấu đi số. 25
f. Các gioăng, đệm, phớt. 26
3.3, Quy trình lắp và điều chỉnh hộp số. 27
3.3.1, Lắp ráp. 27
3.3.2, Điều chỉnh. 27
Phần IV: Kiểm nghiệm và đánh giá sản phẩm sau khi sửa chữa 28
và lắp ráp hộp số.
4.1. kiểm nghiệm bằng kinh nghiệm
28
a. đI số nguội
28
b. đI số ở chế độ tải nhẹ
28
c. đI số ở chế độ đủ tải
28
4.2.kiểm nghiệm trên băng tải
29
Phần V: Câu hỏi ôn tập. 30
Lời kết 31
4
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
LỜI MỞ ĐẦU
Trong thời đại hiện nay khi nước ta đang th ực hiện chính sách mở c ửa
hội nhập với các nước, đặc biệt là khi nước ta ra nh ập t ổ ch ức th ương m ại
quốc tế WTO, thì khoa học kĩ thuật là vấn đề then ch ốt đ ể nước ta có th ể
theo kịp các nước phát triển và giữ vững nền kinh tế.Và kĩ thuật ôtô là một
trong những vấn đề tất yếu khi công nghệ ôtô trên th ế giới ngày m ột phát
triển mạnh mẽ. Đi cùng với sự phát triển đó thì yêu cầu người kĩ thuật viên
ôtô ngày càng phải nâng cao tay nghề của mình.
Hiện nay việc sử dụng hộp số tự động là rất phổ biến tuy nhiên trong
nghành ôtô không thể thiếu đi hộp số cơ khí. Vì vậy vi ệc ph ục h ồi, s ửa ch ữa
hộp số cơ khí là một vấn đề quan trọng mà người kĩ thuật viên ôtô nên biết
và tìm hiểu. Là sinh viên của trường ĐHSPKT Hưng Yên - Khoa c ơ khí đ ộng
lực và là một kĩ thuật viên trong tương lai em cũng đã nh ận đ ược đ ề tài: Xây
dựng quy trình phục hồi, sửa chữa ''Hộp số cơ khí''.
Em thấy đây là một đề tài thú vị và rất th ực t ế. Cùng v ới s ự n ỗ l ực c ủa b ản
thân cộng thêm sự hiểu biết của mình và sự giúp đỡ của thầy cô và bạn bè,
đặc biệt là sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của thầy Nguyễn Văn Nhơn đến
nay em cũng đã hoàn thành đề tài này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nh ưng vì
thiếu kinh nghiệm và sự hiểu biết còn ít nên không tránh khỏi những thiếu sót
trong khi làm đề tài.
Rất mong sự chỉ bảo của các thầy cùng ý kiến đóng góp của các bạn trong
và ngoài lớp.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hưng Yên, ngày 24 tháng 12 năm 2007
Sinh viên thực hiện:
1.Nguyễn Đình Thế
2.Lê Văn Mạch
5
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
Phần I. CÔNG DỤNG, PHÂN LOẠI, ĐIỀU KIỆN LÀM VIỆCVÀ
CẤU TẠO CỦA HỘP SỐ
1.1. Công dụng, phân loại.
1.1.1. Công dụng.
- Thay đổi tỉ số truyền động giữa động cơ và bánh xe chủ động, để thay đổi
vận tốc và mômen của bánh xe cho phù hợp với tải trọng của động cơ.
- Thay đổi chiều của mômen ở bánh xe chủ động để xe có th ể ch ạy ti ến
hoặc lùi.
- Cắt dòng truyền lực lâu dài giữa động cơ và h ệ thống truy ền l ực trong
trường hợp xe chạy khởi động không tải..
1.1.2. Phân loại.
- Phân loại theo tỉ số truyền
+ Hộp số vô cấp: Tỷ số truyền tăng giảm liên tục trong m ột kho ảng nh ất
định
+ Hộp số có cấp: Tỷ số truyền tăng giảm theo từng cấp. Trên xe thường
dùng hộp số 3cấp, 4 cấp hay 5 cấp
- Phân loại theo phương pháp truyền lực:
+ Hộp số cơ khí: Truyền lực qua các khâu cơ khí.
+ Hộp số điện từ: Truyền lực bằng điện từ.
+ Hộp số thủy lực: Truyền lực qua chất lỏng.
- Phân loại theo phương pháp điều khiển:
+ Hộp số cơ khí.
+ Hộp số tự động.
+ Hộp số bán tự động.
- Phân loại theo số trục:
6
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
+ Loại 2 trục: Trục chủ động (trục vào), trục bị động (trục ra).
+ loại 3 trục: Trục chủ động (trục vào), trục bị động (trục ra), trục trung
gian.
Trong đề tài này chỉ đề cập đến hộp số cơ khí 5 cấp số.
1.2. Điều kiện làm việc.
- Hộp số làm việc trong môi trường có dầu bôi trơn.
- Các bánh răng làm việc với nhiều chế độ, quay với các vận tốc khác nhau
- Hộp số làm việc với áp suất và nhiệt độ khá cao.
1.3. Cấu tạo hộp số.
1.3.1. Sơ đồ cấu tạo hộp số.
Hình
1.1: Cấu tạo hộp số
1.
Trục
sơ
cấp.
4. Các te. 7.
Trục thứ cấp
2. Bộ đồng
tốc. 5. Bánh răng số
lùi 8. Nối với cơ cấu
điều
3. Trục trung gian 6. Trục số lùi khiển hộp số
Kết cấu:
7
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
- Trục hộp số (trục sơ cấp): là trục được dẫn động bởi li hợp và được ch ế
tạo liền với bánh răng chủ động, trên bánh răng chủ động có vành răng đ ể gài
số truyền thẳng.
- Trục thứ cấp: Đầu ngoài quay trơn trên vòng bi đặt trong hốc bánh răng ch ủ
động. Trên trục thứ cấp các bánh răng được gài với trục thứ cấp thông qua b ộ
đồng tốc.
- Bộ đồng tốc dùng để đưa các bánh răng vào khớp, ra khớp êm dịu.
- Các bánh răng trên trục trung gian chế tạo rời và lắp chặt với trục.
- Trục số lùi lắp chặt với vỏ, trên trục có bánh răng quay trơn đảo chiều.
1.3.2. Các cụm chi tiết trong hộp số.
a. Vỏ hộp số:
Hình 1.2: Vỏ hộp số
A: Hộp số B: Vi sai
- Vỏ hộp số là chi tiết có nhiệm vụ chứa và bảo vệ các trục chuy ền đ ộng
của hộp số, hệ thống bánh răng và chứa dầu bôi trơn.
- Vỏ hộp số còn dùng để chứa ổ bi của trục hộp số, nó còn có nút x ả d ầu và
nút tra dầu vào. Vỏ hộp số thường làm bằng hợp kim nhôm, gang...
8
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
b.Trục hộp số:
Hình 1.3: Trục hộp số
1. Trục sơ cấp.
2. Trục thứ cấp.
3. Trục trung gian.
4. Trục số lùi.
- Trong hộp số thường có 4 trục hộp số: Trục sơ cấp, trục thứ cấp, trục trung
gian và truc số lùi. Các trục hộp số được làm bằng thép và l ắp bên trong c ủa
hộp số.
- Trên trục hộp số được lắp các bánh răng, đặc biệt trên trục th ứ c ấp có l ắp
các bộ đồng tốc.
c. Bánh răng:
Hình1.4:
Bánh răng
A. Bánh răng trụ răng thẳng
B. Bánh răng trụ răng nghiêng
1. Vành răng 2. Vành răng
ăn khớp với vòng đồng tốc
3. Bề mặt côn nối với bộ đồng tốc
9
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
- Trong hộp số thường sử dụng bánh răng trụ răng thẳng cho số thấp và bánh
răng trụ răng nghiêng cho số cao.
- Các bánh răng trụ răng nghiêng thường được bố trí ở s ố cao và đ ược quay
trơn trên trục thứ cấp hộp số. Sự gài số thường được tiến hành b ằng cách s ử
dụng bộ đồng tốc để nối cứng bánh răng quay trơn trên trục với trục.
d. Bộ đồng tốc:
Hình 1.5: Bộ đồng tốc
1. Nêm 2. Viên bi 3. Lò xo 4,8. Bánh răng
5. Vòng đồng tốc 6. Vỏ điều khiển 7. Moay-ơ
- Bộ đồng tốc thường để gài các số 2, 3, 4, 5.
- Trên các bánh răng sang số 2, 3, 4,5 và bánh răng ch ủ động đ ều có b ề m ặt
côn cùng với vành răng trong để gài số.
e. Cơ cấu điều khiển hộp số:
10
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
Cơ cấu điều khiển hộp số gồm có: Cơ cấu sang số (gài s ố), c ơ c ấu đ ịnh v ị
và cơ cấu khóa hãm.
Cơ cấu sang số:
Hình 1.6: Cơ cấu sang số.
1. Cần sang số.
2. Thanh trượt.
3. Ống răng của bộ đồng
tốc.
4. Càng cua.
Cơ cấu sang số gồm có: Cần sang số, trục trượtvà càng sang số (càng cua).
Cần sang số có khớp cần xoay đặt trên nắp hộp s ố, trục tr ượt đ ặt bên trong
nắp hộp số, một đầu có rãnh hoặc vấu để lắp khớp v ới đ ầu c ần s ố, đ ầu còn
lại lắp với càng sang số, càng sang số lắp vòng điều khiển của bộ đồng tốc
Cơ Cấu định vị:
Hình 1.7: Cơ cấu định vị
1. Thân của hộp số.
2. Lò xo.
3. Viên bi hãm.
4. Thanh trượt.
5. Càng cua.
Cơ cấu định vị dùng để gài số cho đúng vị trí, tránh hi ện t ượng t ự gài hay t ự
nhả số. Cơ cấu định vị gồm có: Lò xo và viên bi nằm trong rãnh ở nắp hộp
số, trên thanh trượt có các lỗ khuyết tương ứng với mỗi vị trí trung gian về số
cần gài.
11
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
Cơ cấu khóa hãm:
Hình 1.8: Cơ cấu khóa hãm.
1. Chốt hãm.
2, 4. Thanh trượt.
3. Thân nắp hộp số.
Cơ cấu khóa hãm có tác dụng tránh hiện tượng gài hai số cùng một lúc
làm hỏng các rãnh bánh răng. Cơ cấu khóa hãm có ch ốt hãm, trục trượt có các
lỗ khoan và rãnh lõm. Nếu di chuyển 1 trục trượt nào đó để gài số chốt hãm
sẽ khóa cứng trục trượt còn lại, để gài số bằng trục trượt khác ph ải đ ưa tr ục
trượt đã gài về vị trí trung gian.
Phần II: NHỮNG HƯ HỎNG CHUNG CỦA HỘP SỐ, NGUYÊN NHÂN,
HẬU QUẢ
2.1. Hiện tượng nhảy số.
a. Biểu hiện: Thường thấy hay nhảy về số 0.
b. nguyên nhân:
- Bánh răng không ăn khớp hết chiều dài (Do cần gạt số bị cong hoặc mòn).
- Do mòn hỏng các chi tiết của cơ cấu hãm số, khóa số.
- Mòn hỏng bộ đồng tốc.
- Các bánh răng dơ rão, các trục bị mòn, lỏng lẻo.
-Các rãnh trên trục trượt bị mòn (do ma sát với bi hãm).
-Lỗ lắp trục trên lắp hộp số bị mòn rộng (làm giảm khả năng giữ trục của
bi định vị),
c. Hậu quả:
Làm cho xe không đạt được tốc độ mà người lái xe mong muốn. Ngoài ra
còn có hiện tượng bị rung giật trong quá trình xe chạy.
2.2. Khó sang số hoặc không chuyển số được.
12
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
a. Nguyên nhân:
- Cơ cấu khóa số bị kẹt.
- Các ốc hãm bị lỏng, mòn hỏng.
- Càng cua bị cong.
- Đầu cần số bị mòn trượt ra khỏi rãnh.
- Các ổ bi các mối ghép then hoa bị mòn.
- Trục số bị cong, bị kẹt.
b. Hậu quả:
Gây cản trở cho người điều khiển ôtô, làm cho xe không ch ạy đ ược t ốc đ ộ
như ý muốn, mất an toàn, gài số nặng.
2.3. Khi sang số có tiếng kêu của bánh răng.
a. Nguyên nhân:
- Bộ đồng tốc mòn, các bánh răng bị mòn dọc.
- Ly hợp cắt không hết.
- Hộp số thiếu dầu hoặc dùng dầu không đúng loại.
-Các ổ bi bị mòn hỏng.
b. Hậu quả:
- Làm cho các bánh răng nhanh mòn hỏng.
- Gây tiếng ồn khi xe chạy, khó đi số.
2.4. Hộp số phát ra tiếng ồn.
a. Nguyên nhân:
- Khe hở giữa các bánh răng quá lớn, khe hở giữa then hoa và trục quá rộng.
- Các bạc lót bị mòn, hỏng (bạc dẫn hướng bị mòn).
- Bộ đồng tốc bị mòn, hỏng.
- Thiếu dầu bôi trơn.
- Trục sơ cấp và trục thứ cấp không thẳng hàng.
b. Hậu quả:
- Khó sang số.
- Phát ra tiếng ồn khó chịu, gây rung giật khi gài số.
- Gây hỏng các chi tiết khác.
2.5. Hộp số phát ra tiếng ồn ở vị trí số 0.
a. Nguyên nhân:
- Trục sơ cấp hộp số bị mòn.
- Bánh răng quay trơn bị mòn hoặc vỡ.
b. Hậu quả:
- Gây ồn khi khởi động.
- Chuyển số khó.
2.6. Hộp số phát ra tiếng ồn ở vị trí số lùi.
13
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
a. Nguyên nhân:
- Trục số lùi mòn, lỏng.
- Bánh răng đảo chiều bị mòn, vỡ.
b. Hậu quả:
- Khi xe chuyển động lùi phát ra tiếng ồn.
- Khó chuyển sang số lùi ảnh hưởng tới việc điều khiển xe.
2.7. Hộp số bị chảy dầu.
a. Biểu hiện: Thấy có dầu bị rỉ ra ở hộp số.
b. Nguyên nhân:
- Mức dầu cao quá quy định.
- Các roăng đệm bị rách.
- Vỏ hộp số bị nứt vỡ.
- Các mặt bích bắt không chặt, bulông bị lỏng.
- Các phớt dầu trục bị hỏng.
c. Hậu quả:
- Chế độ bôi trơn các chi tiết không được thường xuyên.
- Bôi trơn hiệu quả không cao, gây mài mòn các chi tiết.
- Tốn dầu bôi trơn.
2.8. Hộp số bị nóng quá.
a. Biểu hiện: Sờ tay vào hộp số thấy rất nóng.
b. Nguyên nhân:
- Thiếu hoặc không có dầu bôi trơn.
- Đường dẫn dầu bôi trơn cho các vòng bi bị tắc.
- Bị tắc lỗ thông hơi của hộp số.
- Các bánh răng mòn hỏng, lỏng lẻo cọ sát vào nhau.
c. Hậu quả:
- Làm cho chất lượng dầu bôi trơn giảm, tốn dầu bôi trơn.
- Nhanh làm mòn hỏng các chi tiết của hộp số.
Phần III: SỬA CHỮA CÁC CỤM CHI TIẾT TRONG HỘP SỐ.
3.1. Quy trình tháo hộp số 5 cấp xe HUYNDAI KM 206
3.1.1. Tháo hộp số ra khỏi xe
TT NGUYÊN CÔNG HÌNH VẼ GHI CHÚ
BƯỚC
14
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
1 Nâng xe, cho kích
xuống phía dưới hộp
số kích chắc chắn
2 Xả dầu hộp số Cho dầu vào chậu
xạch
3 Tháo cần đI số, cơ Tránh làm cong,
cấu liên động. Tháo biến dạng bán
trục, tránh làm
cơ cấu dẫn động li hỏng phớt chắn
hợp dầu.
4 Tháo bánh xe, tháo
bán trục
5 Tháo dây cắm công tơ
mét, giắc cắm công
tắc đèn báo số lùi
7 Tháo các bu lông bắt Khi đưa hộp số ra
vỏ hộp số ra khỏi ngoài xe phảI nâng
thân động cơ và đưa hộp số cân để
số ra khỏi xe tránh bị cong trục
sơ cấp
8 Tháo vòng bi tỳ, càng
cua mở ly hợp
3.1.2. Tháo rời hộp số.
15
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TT NGUYÊN CÔNG HÌNH VẼ GHI CHÚ
BƯỚC
1 Tháo nắp đậy phía - Dùng tay vặn,
sau hộp số khẩu để tháo
- Nới lỏng các bu
lông đều đan xen
chéo nhau
- Không dùng
tuốc nơ vít bậy
nắp, xẽ làm cào
xước bề mặt
mắp
2 Tháo vòng hãm và đai - Dùng tông, đục,
ốc hãm trục thứ cấp búa để tháo
- Tránh làm biến
dạng các chi tiết
16
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
3 Tháo vòng hãm và đai - Dùng tông, đục,
ốc hãm trục trung búa để tháo
gian - Tránh làm biến
dạng các chi tiết
17
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TT NGUYÊN CÔNG HÌNH VẼ CHÚ Ý
BƯỚC
4 Tháo các bu lông Dùng khẩu, tay
khoá thanh trượt lấy vặn để tháo
bi và lò xo ra
5 Tháo chốt định vị Dùng tông, búa
càng cua số 5 để tháo chốt
18
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
6 Tháo càng cua bánh Nhớ để chú ý
răng tránh nhầm lẫn
Số 5 ra
19
Đồ án môn học
- Khoa cơ khí Động lực - Trường ĐHSPKT Hưng Yên
TT NGUYÊN CÔNG HÌNH VẼ CHÚ Ý
BƯỚC
7 Tháo nắp đậy phía - Nới lỏng các bu
trên lông chéo đều
nhau
- Không dùng tuốc
nơ vít bậy nắp
tránh làm cào
xước bề mặt nắp
đậy
8 Tháo trục số lùi
9 Tháo chốt định vị - Dùng tông búa
càng cua để tháo
- Tránh làm biến
dạng các chi tiết
trong hộp số
20
Đồ án môn học
nguon tai.lieu . vn