Xem mẫu

  1. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 LỜI NÓI ĐẦU Trong thời đại hiện nay khi nước ta đang thực hiện chính sách m ở cửa hội nhập với các nước, đặc biệt là khi nước ta ra nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO, thì khoa học kĩ thuật là vấn đề then ch ốt đ ể nước ta có th ể theo kịp các nước phát triển và giữ vững nền kinh tế.Và kĩ thuật ôtô là m ột trong những vấn đề tất yếu khi công nghệ ôtô trên th ế giới ngày một phát tri ển mạnh mẽ. Đi cùng với sự phát triển đó thì yêu cầu người kĩ thuật viên ôtô ngày càng phải nâng cao tay nghề của mình. Hiện nay việc kiểm tra, tháo lắp, sửa chữa máy phát đi ện là rất ph ổ biến tuy nhiên trong nghành ôtô không thể thiếu đi máy phát điện. Vì vậy việc phục hồi, sửa chữa máy phát điện là một vấn đề quan trọng mà người kĩ thuật viên ôtô nên biết và tìm hiểu. Là sinh viên của trường Trung cấp nghề số 15 – Binh đoàn 15 – Khoa cơ khí động lực và là một kĩ thu ật viên trong t ương lai em cũng đã nhận được đề tài: Xây dựng quy trình Kiểm tra, tháo lắp, sửa chữa ''Máy phát điện''. Em thấy đây là một đề tài thú vị và rất th ực t ế. Cùng v ới s ự n ỗ l ực c ủa bản thân cộng thêm sự hiểu biết của mình và sự giúp đỡ c ủa th ầy cô và b ạn bè, đặc biệt là sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của thầy Phan Duy Tuấn đến nay em cũng đã hoàn thành đề tài này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng vì thiếu kinh nghiệm và sự hiểu biết còn ít nên không tránh kh ỏi nh ững thiếu sót trong khi làm đề tài. Rất mong sự chỉ bảo của các thầy cùng ý kiến đóng góp của các b ạn trong và ngoài lớp. Em xin chân thành cảm ơn! Gia Lai, ngày 24 tháng 08 năm 2013 Học sinh thực hiện Ngô Phúc Hoàng ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 1
  2. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 LỜI CẢM ƠN Sau ba năm theo học lớp CN Oto K3B thuộc Trường Trung cấp nghề số 15 – Binh đoàn 15, tôi đã được các thầy cô truy ền đ ạt nh ững c ơ s ở lý lu ận trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt đi sâu lĩnh vực sửa chữa oto. Bên cạnh đó, với khoảng thời gian tuy ngắn ngủi nhưng có ý nghĩa quan trọng trong quá trình học tập của tôi, đó là được thầy Phan Duy Tuấn sự tận tình hướng dẫn tôi nghiên cứu đề tài tốt nghiệp, Chủ Garage Lưu Bình và bạn bè cùng các anh trong xưởng sửa chữa tân tinh giúp đỡ, qua đó tôi có c ơ h ội c ọ ̣ ̀ xát với thực tiễn và hoàn thành chuyên đề nghiên cứu đề tài Quy trình tháo l ắp, kiểm tra sử chữa máy phát điện tại Garage Lưu Bình. Trong khuôn khổ kiến thức đã học còn giới hạn, thời gian thực tập còn ngắn cho nên bài viết của tôi không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong Chú Bình chủ garage và thầy cô giáo chân thành góp ý kiến để chuyên đề của tôi được hoàn thiện hơn. Từ đó tôi bổ sung kiến thức để chuyên đề chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp sắp đến. Qua đây tôi xin thành thật biết ơn sâu sắc Nhà trường, thầy cô giáo b ộ môn đã dày công hướng dẫn, truyền đạt kiến thức qua thời gian học ở trường. Cảm ơn sự quan tâm giúp đỡ của chủ Garage cùng bạn bè và các anh trong xưởng sửa chữa đã giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề này. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 2
  3. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Gia Lai, ngày 24 tháng 08 năm 2013 Giáo viên hướng dẫn ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 3
  4. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Gia Lai, ngày ……tháng năm 2013 Giáo viên phản biện ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 4
  5. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 MỤC LỤC  DANH MỤC TRANG Lời nói đầu 1 Lời cảm ơn 2 Nhận xét của giáo viên hướng dẫn 3 Nhận xét của giáo viên phản biện 4 Mục lục 5 Giới thiệu về cơ sở thực tập 6 Trang thiết bị trong xưởng 7 Nội quy xưởng 8 Các công việc đã làm 9 PHẦN I: BÁO CÁO QUÁ TRÌNH THỰC TẬP 11 Tuần I 11 Tuần II 13 Tuần III 15 Tuần IV 16 Tuần V 19 Tuần VI 21 PHẦN II: MÁY PHÁT ĐIỆN 23 Phương pháp tháo lắp, kiểm tra Máy phát điện 32 Nhận xét và rút kinh nghiệm 41 Kết Luận Và Kiến Nghị 42 ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 5
  6. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ GARAGE Garage 369. Lê Thánh Tôn được thành lập năm 1998. Với đội ngũ nhân viên và thơ bậc cao lành nghề, có một xưởng sơn và một garage sửa chữa cộng với máy móc, trang thiết bị hiện đại Garage có đủ khả năng đáp ứng nhu c ầu sửa chữa xe con và xe du lịch trên địa bàn. I. CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ 1. Chức năng Garage 369. Lê Thánh Tôn chuyên bảo dưỡng và sửa chữa xe tải, xe khách, thay thế phụ tùng ô tô và các linh kiện phụ trợ. Xác định giá cả hợp lý theo thị trường đồng thời đảm bảo lợi nhu ận trong kinh doanh. 2. Nhiệm vụ Hoạt động kinh doanh theo đúng ngành nghề, đúng mục đích hoạt động của Garage Đảm bảo phát triển vốn, lợi nhuận trong quá trình kinh doanh. Thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đối với Nhà nước. Thực hiện phân phối theo lao động, chăm lo cải thiện đời sống vật chất, tinh thần nâng cao trình độ văn hóa chuyên môn lẫn nghiệp vụ cho công nhân viên. II. CÁC DỊCH VỤ Sữa chữa, bao dưỡng định kỳ xe xe tải, xe khách, thay thế phụ tùng ô tô và ̉ các linh kiện phụ trợ. Thay thế cac phụ tung chinh hãng (bao hanh). ́ ̀ ́ ̉ ̀ Sơn, sửa, đổi màu sơn các loại xe xe tải, xe khách. Đanh bong bề măt xe. ́ ́ ̣ ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 6
  7. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 THIẾT BỊ TRONG XƯỞNG THIẾT BỊ CƠ BẢN THIẾT BỊ CÔNG NGHỆ 1. Các thiết bị chung: 1 Thiết bị kiểm tra chẩn đoán. - Bàn nguội, bàn rà. - Thiết bị thử hệ thống phanh, hệ - Máy ép, máy khoan, máy mài, thống treo và độ trượt ngang máy nén khí. - Thiết bị kiểm tra công suất ô tô. - Bồn rửa dầu. - Thiết bị kiểm tra và cân chỉnh đèn. - Các thiết bị khác. - Máy kiểm tra và cân bằng động 2. Các thiết bị cố định: bánh xe. - Hệ thống điện chiếu sáng và - Các thiết bị khác phục vụ sửa chữa. 2 Thiết bị sửa chữa. - Hệ thống đường ống khí nén. - Máy thử áp lực kim phun dầu. - Hầm xe, cầu cạn. - Thiết bị kiểm tra và làm sạch vòi 3. Các thiết bị an toàn: phun xăng. - Bình chữa cháy. - Máy nạp điện bình ắc quy. - Các thiết bị chữa cháy khác. - Máy ra vào lốp xe. 4. Các thiết bị nâng hạ: - Máy nạp ga hệ thống điều hòa. - Giá đỡ xe, kích xe, pa lăng, cầu - Máy hàn điện. nâng hạ. - Các thiết bị sơn. - Các thiết bị khác. - Các thiết bị khác. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 7
  8. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 NỘI QUI XƯỞNG THỰC HÀNH SỬA CHỮA ÔTÔ Gồm 10 điều: Điều 1: Học sinh đến xưởng lần đầu phải được nghe phổ biến các qui tắc về an toàn lao động và phòng cháy chữa cháy. Điều 2: Học sinh đi học đúng giờ, mặc trang phục bảo hộ theo qui định c ủa nhà trường. Không mang giày hoặc dép có đế trơn, phải có tập vở ghi chép bài đ ầy đủ. Điều 3: Phải chấp hành nghiêm chỉnh kỹ luật lao động, các qui đ ịnh v ề an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp. Điều 4: Phải chấp hành theo sự hướng dẫn của giáo viên. Không được tự tiện sử dụng các máy móc, thiết bị và các hiện vật của x ưởng th ực t ập. Đ ặc bi ệt là các máy công cụ, các thiết bị có khí nén và thiết bị có sử dụng điện năng. Điều 5: Học sinh phải làm đúng theo các vị trí thực hành trong xưởng đã được giáo viên phân công. Không được tự ý thay đổi công việc và vị trí nơi làm việc. Điều 6: Nghiêm cấm học sinh đùa giỡn trong xưởng hoặc có nh ững hành động vô ý thức, gây hậu quả nghiêm trọng. Điều 7: Nơi làm việc của học sinh phải sạch sẽ và sắp xếp ngăn nắp. Không được vứt bừa bãi các chi tiết, dụng cụ và đồ nghề, … Cấm để dầu, mỡ đổ hoặc dính trên nền xưởng làm trơn trợt gây nguy hiểm. Điều 8: Cấm hút thuốc và sử dụng lửa trong xưởng thực hành. Chấp hành nghiêm các qui định về phòng cháy và chữa cháy. Điều 9: Hết giờ thực tập phải vệ sinh sạch sẽ nơi làm việc, thiết bị và dụng cụ đồ nghề. Bàn giao các trang thiết bị và dụng cụ đồ nghề cho giáo viên h ướng dẫn. Điều 10: Ngắt tất cả các thiết bị điện trước khi ra khỏi xưởng thực hành. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 8
  9. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 CÁC CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM Kiểm tra béc phun Kiểm tra thứ tự đánh lửa Quan sát quy trình đồng sơn xe Deawoo Laceeti 2006 Kiểm tra các cảm biến thông qua đèn check engine Quan sát bố trí các cảm biến trên xe Kia Pride Quan sát, phân biệt các loại bugi khác nhau như bugi thường, bugi có điện cực platinum của một số hang như NGK, DENSO, AUTOLITE, BOSCH, EUQUEM, LANCIA CHAMPION Súc bình xăng, cháy bóng đèn pha bên phải, thay lọc gió, thay bạc đạn máy nén. Kiểm tra bơm xăng, vệ sinh. Kiểm tra servo trợ lực thắng, thay dầu thắng Thay 2 bóng đèn sương mù bị cháy. Kiểm tra chốt cửa. Kiểm tra, vệ sinh hệ thống diều hoà không khí: vệ sinh giàn qu ạt lồng sóc, kiểm tra lượng gas, kiểm tra rò rỉ. Làm đồng sơn, tân trang cản trước và cản sau. Vệ sinh, kiểm tra motor đề. Kiểm tra còi xe, thay cầu chì công tắc còi bị đứt. Vệ sinh dàn quạt lồng sóc, kiểm tra motor quạt lồng sóc. Nạp ga máy lạnh. Kiểm tra công tắc nâng hạ kính ở mỗi cửa xe. Kiểm tra đèn lái (đèn hậu) Kiểm tra máy nén (có tiếng khua). Thay dàn nóng (dàn ngưng tụ). Kiểm tra quạt làm mát, hư chổi than, đề nghị thay mới. Kiểm tra phao xăng. Phao báo xăng bị rỉ chổi than, vệ sinh, cạo rỉ. Đo kiểm tra cầu chì các loại, kiểm tra hộp cầu chì dưới chân tài xế. Đo kiểm dây cao áp các loại. Dây cao áp từ bobbin ra không đạt yêu c ầu. Đề nghị thay dây. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 9
  10. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Đo kiểm cảm biến nhiệt độ nước, cảm biến không hoạt động. Đề nghị thay mới. Vệ sinh kiểm tra quạt lồng sóc, motor quạt lồng sóc. Vệ sinh kiểm tra máy nén. Thay một dàn ngưng tụ. Kiểm tra bổ sung ga máy lạnh. Bọc lại màng loa trên tappi. Tháo ráp, kiểm tra, vệ sinh motor chỉnh hướng của ghế tài xế. Đo thử lửa bobin – xe dùng bobbin đơn, mỗi bugi có một bobin – h ư bobbin. Thay mới các bobbin bị hư. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 10
  11. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 PHẦN I: NỘI DUNG BÁO CÁO THỰC TẬP I. ĐẶC TÍNH MÁY PHÁT ĐIỆN Ô TÔ XE HƠI Đặc tính của máy phát xoay chiều kích thích bằng nam châm vĩnh cửu Ở chế độ không tải, tức là khi Imf = 0, thế hiệu của máy phát điện bằng s ức điện động cảm ứng trong cuộn dây stator: Điện trở của các đèn ký hiệu là R, còn điện trở thuần và cảm kháng của cuộn dây stator ký hiệu là r và XL trong đó XL là cảm kháng của máy phát điện. Trên hình 4.18 là sơ đồ và đặc tính cầm ô tô xe hơi tai theo số vòng quay của máy phát điện Xoay chiều kích thích bằng nam châm vĩnh c ửu (không có c ơ cấu điều chỉnh tự động) làm viêc với phụ tải thuần (các bóng đèn). Trong đó: 0 : Từ thông của một cặp cực nam châm ở chế độ không tải. w : Tổng số vòng dây của cuộn dây stator. k : Hệ số tính đến dạng đường cong của sức điện động cảm ứng. p : Số đôi cực nam châm của rotor. n : Số vòng quay của Cầm ô tô, xe hơi (min1). f : Tần số của dòng điện cảm ứng trong cuộn stator, Hz. Cê = 4k.w.p/60: Hàng số Khi đóng phụ tải sức điện đồng cảm ứng sẽ tạo nên dòng điện của máy phát. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 11
  12. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Như vậy ở số vòng quay thấp (đoạn đầu của đồ thị) dòng điện ph ụ thuộc vào số vòng quay một cách tuyên tính.. Khi số vòng quay của máy phát điện tăng, dòng điện của nó sẽ tiến gần tới giá trị không đổi, còn hiệu điện thế của máy phát sẽ bằng độ sụt thế ở mạch ngoài, tứac là Umf= Imf.R. Nếu chọn điện trở tải cố định thì đi ện th ế c ủa máy phát sẽ thay đổi tỉ lệ thuận với dòng điện. Trong th ưc t ế, đi ện trở c ủa bóng đèn có tăng lên khi cường độ dòng điện qua nó tăng, do đó hiệu điện thế máy phát tăng nhanh hơn cường độ dòng điện. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 12
  13. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Phương trình thu được còn cho thấy điện thế của máy phát đi ện thay đ ổi tỉ lê với sự thay đổi của điện trở tải trong khoảng từ Umf = 0 v ới R = 0 đ ến Umf= Uo với R = 00, vì trong máy phát điện loại này, chỉ có dòng điện Imf được tự điều chỉnh và hạn chế, còn điện thế Umf là hàm của Imf và R. Qua nghiên cứu đặc tính, chúng ta th ấy rõ ràng máy phát đi ện Xoay chi ều loại này có thể sử dụng bình thường ở số vòng quay giới h ạn và v ới m ọt tr ị s ố định mức của phụ tải. Nhược điểm này hạn chế khả năng sử dụng các máy phát điện Xoay chiều kích thích bằng nam châm vĩnh cửu, vì trong th ực t ế sử d ụng c ần phai thay đổi phụ tải. II. NHIỆM VỤ VÀ YÊU CẦU HỆ THỐNG CUNG CẤP ĐIỆN TRÊN ÔTÔ Để cung cấp năng lượng cho các phụ tải trên ô tô xe hơi, cần ph ải có b ộ phận tạo ra nguồn năng lượng có ích. Nguồn năng lượng này được tạo ra t ừ máy phát điện trên otô. Khi động cơ hoạt động, máy phát cung c ấp đi ện cho các phụ tải van áp điện cho accu. Để bảo đảm toàn bộ hệ thống hoạt động một cách hiệu qủa, an tòan, năng lượng đầu ra của máy phát (nạp vào accu) van năng lượng yêu c ầu cho các tải điện phải thích hợp với nhau. Yêu cầu đặt ra cho máy phát phụ thuộc vào kiện và cấu trúc máy phát láp trên ô tô, xe hơi hơi, được xác định bơi việc cung cấp năng lượng điện cho các tải điện và ắc quy. Có hai loại máy phát : máy phát một chiều (generator) và máy phát điện xoay chiều (alternator). Các máy phát mọt chiều được sử dụng trên ô tô, xe hơi thế hệ cũ nên trong quyển sách này không đề cập đến. Nhiệm vụ Máy phát điện xoay chiều là nguồn năng lượng chính trên ô tô, xe hơi . Nó có nhiệm vụ cung cấp điện cho các phụ tải van áp điện cho ác quy trên ô tô, xe hơi . Nguồn điện phaỉ bảo đảm một hiệu điện thế ổn định ở mọi chế độ phụ tải và thích ứng với mọi điều kiện môi trường làm việc. Yêu cầu Máy phát phải luôn tạo ra một hiệu điện thế ổn định (13,8V - 14,2V đối với hệ thống điện 14V) trong mọi chế độ làm viêc của phụ tải. Máy phát phải có cấu trúc và kích thước nhỏ gọn, trọng lượng nhỏ, giá thành thấp và tuổi thọ cao. Máy phát cũng phải có độ bền cao trong điêu kiên nhiệt độ và độ ấm lớn, có thê làm việc ở những vùng có nhiều bụi bấn, dầu nhớt và độ rung động lớn. Việc duy tu và bả dưỡng càng ít càng tốt. Những thông số cơ bản của hệ thống cung cấp điện. Hiệu điện thế định mức: Phải bảo đảm Uđm = 14V đối với những ô tô, xe hơi sử dụng hệ thống điện 12V, Uđm = 28V đối với những ô tô, xe hơi sử dụng hệ thống điện 24V. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 13
  14. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Công suất máy phát: Phải đảm bảo cung cấp điện cho tất cả các tải điện trên ô tô, xe hơi hoạt động. Thông thường, công suất của các ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 14
  15. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 PHẦN II MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU A-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU I. Nhiệm vụ: Máy phát điện xoay chiều là nguồn năng lượng chính trên ô tô. Nó có nhiệm vụ cung cấp điện cho các phụ tải và nạp điện cho ắc quy trên ô tô. Nguồn điện phải đảm bảo một hiệu điện áp ổn định ở mọi chế độ phụ tải và thích ứng với mọi điều kiện môi trường làm việc. II. Yêu cầu: Để đảm bảo những điều kiện làm việc đặc biệt trên động cơ ô tô, máy kéo, máy phát điện phải thoả mãn những yêu cầu sau: - Máy phát luôn tạo ra một hiệu điện áp ổn định (đơn 13,8v – 14.2v đối với hệ thống điện 14v) trong mọi chế độ làm việc của phụ tải. - Có công suất và độ tin cậy cao, chịu đựng được sự rung lắc, bụi bẫn, hơi dầu máy, hơi nhiên liệu và do ảnh hưởng bởi nhiệt độ khá cao của động cơ. - Có công suất cao kích thước và trọng lượng nhỏ gọn. Đặc biệt giá thành thấp. - Việc chăm sóc và bảo dưỡng trong quá trình sử dụng càng ít càng tốt. - Đảm bảo thời gian làm việc lâu dài. III. Phân loại: Trong hệ thống điện ô tô hiện nay thường sử dụng ba loại máy phát xoay chiều sau: - Máy phát điện xoay chiều kích thích bằng nam châm vĩnh cửu, thường sử dụng trên các xe gắn máy. - máy phát điện xoay chiều kích thích bằng điện từ có vòng tiếp điện, sử dụng trên các ô tô. - Máy phát điện xoay chiều kích thích bằng điện từ không có vòng tiếp điện, thường sử dụng chủ yếu trên máy kéo và các xe chuyên dụng. B - MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU KÍCH THÍCH BẰNG ĐIỆN TỪ CÓ VÒNG TIẾP ĐIỆN I. Cấu tạo ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 15
  16. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Hình 1: cấu tạo máy phát 1. Phần cảm rotor: Gồm hai má cực từ có nam châm hính móng ngựa bọc ngoài cuộn dây phần cảm lắp trên một trục. Có hai vòng than góp điện cách điện và trục. Khi có dòng điện kích thích đi vào trong cuộn dây thì hai má cực từ trở thành nam châm điện. nam châm điện có từ cực N – B xen kẻ nhau. Hình 2.1: Cấu tạo rotor. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 16
  17. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Hình 2.2: Cấu tạo rotor. 1. Chùm cực từ tính S 2. Chùm cực từ tính N 3. Cuộn dây kích thích 4. Trục rotor 5. Đường sức từ 6. Ổ bi 7. Vòng tiếp điện. 2. Phần ứng stator: Gồm một khối cực từ làm bằng nhiều lá thép non ghép lại có nhiều rãnh chứa cuộn dây phần ứng. Cuộn dây phần ứng gồm có ba pha đặt lệch nhau một góc 120 độ và nối nhau hình sao – hình tam giác. Hình 3: Cấu tạo Stator ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 17
  18. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Hình 4: Các kiểu đấu dây Hình 5: stato của máy phát a. bố trí chung: 1. khối thép từ stator 2. cuộn dây 3.pha stator b. sơ đồ cuộn dây 3 pha mắc hình sao. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 18
  19. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 3. Bộ chỉnh lưu: Có nhiệm vụ biến dòng điện xoay chiều thành một chiều để chỉnh lưu dòng điện trong máy phát xoay chiều. Thường sử dụng diot silic để chỉnh lưu, trong bộ chỉnh lưu thông thường dùng 6diot, các diot được lắp trên tấm tản nhiệt làm bằng hợp kim nhôm. Ba diot dương có cực tính ở thân là ca tốt ép chặt lên tấm tản nhiệt, tấm tản nhiệt này phải cách mass với vỏ máy phát và trên tấm tản có lắp cọc dương (B). Ba diot âm có cực tính ở thân là anot được ép trên cùng một tấm tản nhiệt và lắp tiếp mass với máy phát. Các diot âm, diot dương được đấu nối tiếp nhau và nối với các đầu dây pha như hình vẽ. Hình 6 :Bộ chỉnh lưu dùng 6 diot. Nguyên lý chỉnh lưu: Sơ đồ trên trình bày nguyên lý chỉnh lưu của máy phát xoay chiều ba pha đấu sao. Khi rotor quay từ thông xuyên qua các cuộn dây stator lệch nhau 1200. Qúa trình chỉnh lưu được mô tả như sau: Gỉa sử khi rotor quay ở vị trí α =300 . Khoảng này điện áp trên Fiii dương nhất, áp trên fII âm nên có dòng điện chỉnh lưu như hình a. Ở vị trí α =300-600 trong khoảng này điện áp trên FI dương nhất, áp trên fII âm nên có dòng điện chỉnh lưu như hình b. Ở vị trí α =1800 trong khoảng này điện áp trên fII dương nhất, áp trên f III âm nên có dòng chỉnh lưu như hình c. Như vậy : Dòng điện qua R lúc nào cũng theo một chiều và điện áp chỉnh lưu (Uct) vẫn còn dạng nhấp nhô như đồ thị. ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 19
  20. KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – TRƯỜNG TCN SỐ 15 – BINH ĐOÀN 15 Để biến đổi dòng điện xoay chiều của máy phát sang dòng điện một chiều, ta dùng bộ chỉnh lưu 6 diot, 8 diot hoặc 14 diot. Đối với máy phát có công suất lớn (P>1000), sự xuất hiện sóng đa hài bậc ba trong thành phần của hiệu điện thế pha do ảnh hưởng của từ trường các cuộn kích làm giảm công suất máy phát. Hình 7 :Bộ chỉnh lưu dùng 8 diot. Vì vậy người ta sử dụng cặp diot mắc từ dây trung hòa để tận dụng sóng đa hài bậc 3, làm tăng công suất máy phát khoảng 10-15% ĐỒ ÁN : MÁY PHÁT ĐIỆN Trang: 20
nguon tai.lieu . vn