Xem mẫu

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM VIỆN KỸ THUẬT HUTECH ĐỒ ÁN TỔNG HỢP ĐỀ TÀI : NGIÊM CỨU HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG  KHÍ TRÊN Ô TÔ KIA MORNING 2015 , THIẾT KẾ CHẾ  TẠO MÔ HÌNH HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ . Sinh viên thực hiện:  1. TRẦN   HỮU   QUYẾT               MSSV:   1611250951  LỚP: 16DOTB4 1
  2. 2. TRẦN   TUẤN   THANH         MSSV:   1611250614  LỚP: 16DOTB4 3. NGUYỄN   PHÚC   KHẢI     MSSV:   1611250537  LỚP : 16DOTB4 2
  3. NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ TRÊN  Ô TÔ KIA MORNING 2015 , THIẾT KẾ CHẾ TẠO MÔ  HÌNH HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ . TÁC GIẢ TRẦN HỮU QUYẾT  TRẦN TUẤN THANH     NGUYỄN PHÚC KHẢI         Đồ án được đệ trình để đáp ứng yêu cầu cấp bằng kỹ sư ngành Công Nghệ Kỹ Thuật Ôtô Giáo viên hướng dẫn Th.s Nguyễn Văn Bản 3
  4. CẢM TẠ Chúng tôi xin chân thành gửi lời cảm tạ đến: Cha, mẹ  người đã sinh thành và dưỡng dục tôi trong nhiều năm qua,   cùng các anh chị đã giúp đỡ và động viên tôi rất nhiều trong những năm học  qua. Các Thầy, Cô trường Đại học Công Nghệ TP Hồ  Chí Minh, đặc biệt  là sự quan tâm, giúp đỡ và truyền đạt những kiến thức quý báu từ các Thầy,  Cô trong Viện Kỹ Thuật Hutech. Thầy Nguyễn Văn Bản là giáo viên hướng dẫn chúng tôi thực hiện đề  tài này. Thầy đã hướng dẫn tận tình, tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi  trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Sự   ủng hộ, động viên và giúp đỡ  của các bạn trong lớp  16DOTB4,  cùng các bạn gần xa.                                                                                                                               Tháng 7 năm 2020                                                   Sinh viên thực hiện:                                                   Trần Hữu Quyết                                                   Trần Tuấn Thanh                                                   Nguyễn Phúc Khải 4
  5. Mục Lục 5
  6. DANH SÁCH CÁC HÌNH PHẦN 2  DANH SÁCH CÁC HÌNH PHẦN 3 Hình 3. 1  Bản vẽ thiết kế mô hình hệ thống điều hòa không khí sử dụng van tiết   lưu có bầu cảm biến nhiệt  Hình 3. 2 Bản vẽ 3D  thiết kế mô hình hệ thống điều hòa không khí sử dụng van   tiết lưu giản nở  Hình 3. 3 Bản vẽ thiết kế mô hình hệ thống điều hòa không khí sử dụng van tiết   lưu cố định   Hình 3. 4 các bộ phận chính   Hình 3. 5 Hàn khung và ráp mô tơ, máy nén, dàn nóng, dàn lạnh, bình lọc   Hình 3. 6 Hoàn thành ráp thêm bình ắc quy và đường ống , dây điện   Hình 3. 7 Đo số vòng quay máy nén   Hình 3. 8  Đo số vòng quay mô tơ   Hình 3. 9  Đo áp suất máy nén  DANH SÁCH BẢNG 6
  7. 7
  8. Chương 1 MỞ ĐẦU 2.3.1        Đặt vấn đề Với sự phát triển kinh tế ­ xã hội, cuộc sống ngày càng tiện nghi, cho   phép sử  dụng rộng rãi các thiết bị  làm lạnh và điều hòa không khí trong  nhiều lĩnh vực, từ công nghiệp, chế biến, bảo quản sản phẩm nông nghiệp,   chăn nuôi, thủy hải sản, cho đến giao thông vận tải, thương nghiệp và gia  dụng. Đặc biệt trong ngành công nghệ  ô tô, điều hòa không khí là vấn đề  không thể thiếu để góp phần tạo nên một chiếc xe tiện nghi hoàn hảo. Được sự  đồng ý của Ban chủ  nhiệm   Viện kỹ  thuật Hutech  trường  Đại Học Công Nghệ Tp Hồ Chí Minh, cùng với sự hướng dẫn của thầy giáo   Nguyễn Văn Bản, cùng với sự hỗ trợ về thiết bị của bộ môn Công nghệ ô tô  đã giúp chúng tôi thực hiện đề  tài: “Tìm hiểu hệ  thống điều hòa không khí  trên xe Kia Morning 2015”.  Điều hòa không khí ô tô dùng để làm lạnh, giảm ẩm, sưởi ấm và lọc   sạch khối không khí trước khi đưa vào cabin ô tô, nhằm duy trì nhiệt độ  và   ẩm độ thích hợp của không gian trong xe. Kết quả làm cho môi trường trong   xe trở nên trong lành, dễ chịu. Tạo cảm giác thoải mái cho người điều khiển   và hành khách ngồi trên xe. Khi cần sửa chữa hệ  thống điều hòa không khí ta phải rút môi chất,   tạo chân không, nạp môi chất,…để  làm được này thì cần phải có thiết bị  chuyên dùng gồm: bơm chân không, bộ đồng hồ, bình gas,…               Thực hiện đề tài này giúp chúng tôi tìm hiểu một cách sâu hơn về hệ  thống điều hòa không khí trên xe ô tô. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho   8
  9. chúng tôi trong công việc sử dụng, bảo trì, chuẩn đoán hư hỏng và sửa chữa hệ  thống lạnh trên xe ô tô sau này, góp phần đáp ứng phần nào trong tình hình sử  dụng ô tô ngày càng nhiều của nước ta.               Do thời gian và trình độ của chúng tôi có hạn nên đề tài vẫn còn nhiều   thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô và các  bạn. 2.3.2        Mục đích đề tài Đề tài được thực hiện với những mục đích sau: ­ Hiểu rõ hơn cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các bộ phận và cả hệ  thống điều hòa không khí trên xe Kia Morning 2015. ­ Làm quen với việc giải quyết các vấn đề: kiểm tra, chuẩn đoán và  sửa chữa trên thực tế. ­ Phương pháp kiểm tra các bộ phận của hệ thống điều hòa không khí:  máy nén, dàn ngưng tụ, dàn bay hơi, đường ống, hệ thống quạt gió và  hệ thống điện điều khiển các bộ phận trên. ­ Chuẩn đoán hư hỏng và phương pháp khắc phục. 9
  10. Chương 2 TỔNG QUAN 2.3.3        Tổng quát về hệ thống điều hòa không khí 2.3.4        Khái niệm  Điều hòa không khí còn gọi là điều tiết không khí là quá trình tạo ra và  giữ ổn định các thông số trạng thái của không khí theo một chương trình định  sẵn không phụ  thuộc vào điều kiện bên ngoài, phù hợp với cảm giác nhiệt   của cơ thể con người ứng với các trạng thái lao động khác nhau, làm cho con   người cảm thấy dễ chịu, thỏa mái. 2.3.5        Hệ thống điều hòa không khí trên ô tô  ­ Sơ đồ của hệ thống lạnh cơ bản. Hình 2.  Nguyên lý hoạt động hệ thống điện lạnh ôtô. 10
  11. 1: Máy nén; 2: Dàn nóng; 3: Quạt dàn nóng; 4: Bình lọc/hút ẩm; 5: Dàn   lạnh; 6: Quạt dàn lạnh; 7: Van tiết lưu. ­ Nguyên lý hoạt động của hệ thống lạnh cơ bản.     Môi chất lạnh thể hơi được bơm đi từ máy nén dưới áp suất cao và nhiệt độ  cao đến bộ ngưng tụ. Tại bộ ngưng tụ (giàn nóng) nhiệt độ của môi chất lạnh   rất cao, quạt gió thổi mát giàn nóng, môi chất lạnh thể  hơi được giải nhiệt,  giảm áp nên ngưng tụ thành thể lỏng dưới áp suất cao nhiệt độ thấp. Môi chất   lạnh thể  lỏng tiếp tục lưu thông đến bình lọc/hút  ẩm, tại đây môi chất lạnh   được tiếp tục làm tinh khiết nhờ  được hút hết hơi  ẩm và lọc tạp chất. Van   giãn nở  hay van tiết lưu điều tiết lưu lượng của môi chất lạnh thể  lỏng để  phun vào bộ bốc hơi (giàn lạnh), làm lạnh thấp áp của môi chất lạnh. Do được   giảm áp nên môi chất lạnh thể lỏng sôi, bốc hơi biến thành thể  hơi bên trong  bộ bốc hơi. Trong quá trình bốc hơi. Quạt lồng sóc hay quạt giàn lạnh thổi một   khối lượng lớn không khí xuyên qua giàn lạnh đưa khí mát vào cabin ôtô. Môi   chất lạnh  ở  thể lỏng nhận nhiệt của không khí trong cabin hóa thành thể  hơi.   Sau đó môi chất lạnh ở thể hơi, áp suất thấp được hút trở về lại máy nén. 2.3.6        Các bộ phận chính của hệ thống lạnh Hệ thống lạnh là một hệ thống hoạt động áp suất khép kín, được kết  cấu với các bộ phận chính sau: ­ Máy nén  ­ Thiết bị ngưng tụ  ­ Van tiết lưu  ­ Thiết bị bay hơi  2.3.7        Máy nén  ­ Nhiệm vụ: máy nén trong hệ thống lạnh thực hiện một lúc hai vai trò   quan trọng sau:  11
  12. + Máy nén tạo sức hút hay tạo ra điều kiện giảm áp tại cửa hút của nó nhằm thu   hồi  ẩn nhiệt của hơi môi chất lạnh từ  dàn lạnh. Điều kiện giảm áp này là rất  thiết yếu vì nó giúp cho van tiết lưu điều tiết được môi chất lạnh thể lỏng cần  thiết phun vào dàn lạnh. + Trong quá trình bơm, máy nén làm tăng áp suất, biến môi chất lạnh thể  hơi   thấp áp thành môi chất lạnh thể  hơi cao áp. Áp suất nén càng cao thì nhiệt độ  của hơi môi chất lạnh càng tăng lên. Yếu tố  làm tăng áp suất và nhiệt độ  của   hơi môi chất lạnh lên rất nhiều lần so với nhiệt độ  môi trường rất cần thiết vì  nó giúp thực hiện tốt quá trình trao đổi nhiệt tại dàn nóng. + Ngoài ra máy nén còn nhiệm vụ  là bơm môi chất lạnh chảy xuyên suốt trong   hệ thống ­ Cấu tạo: Hình 2.  : Máy nén piston 1: van an toàn, 2: đệm trục, 3: vỏ phía trước. 4: piston 5: đĩa bát, 6: xilanh, 7: vỏ phía sau, 8: li hợp từ ­ Nguyên lý hoạt động: Khi động cơ  của máy nén khí ô tô hoạt động thì   trục khủy và piston cũng đồng thời chuyển động kéo theo puly quay. Piston đi  từ  điểm chết trên xuống điểm chết dưới sẽ  tạo chân không trong xilanh làm  12
  13. cho van nạp mở. Van nạp của máy nén khí sẽ  được mở  và   đưa không khí từ  bên ngoài thông qua bầu lọc vào xilanh. Quá trình hút sẽ  diễn ra cho tới khi   piston di chuyển lên điểm chết trên, khi piston lên đến điểm chết trên lúc này  trong xi lanh xảy ra quá trình nén khí, khí bị  nén lại làm cho áp suất tăng đẩy   mở van nén đưa khí nén qua nắp xilanh đến bình chứa khí. 2.3.8        Thiết bị ngưng tụ ­ Cấu tạo: gồm một  ống kim loại dài uốn cong thành nhiều hình chữ  U nối   tiếp nhau xuyên qua vô số  cánh tỏa nhiệt bám chắc và bám sát quanh  ống  kim loại. Đầu vào của môi chất lạnh được bố  trí bên trên, đầu ra được bố  trí phía dưới Hình 2.  Kết cấu của thiết bị ngưng tụ làm mát bằng không khí . 1: dàn nóng , 2: cửa vào, 3: khí nóng, 4:môi chất lạnh từ máy nén đến, 5: cửa   ra,  6: môi chất lạnh đi ra bộ ngưng tụ, 7: không khí lạnh, 8: quạt dàn nóng, 9: ống   dẫn chữ U, 10: cánh tảnh nhiệt 13
  14. ­ Nhiệm vụ: làm cho môi chất lạnh thể hơi dưới áp suất cao và nhiệt   độ cao, từ máy nén bơm đến, ngưng tụ thành thể lỏng. ­ Trong quá trình hoạt động, bộ ngưng tụ nhận được hơi môi chất lạnh dưới   áp suất và nhiệt độ rất cao do máy nén bơm vào. Hơi môi chất lạnh nóng đi  vào bộ  ngưng tụ  qua  ống nạp bố  trí phía trên dàn nóng, dòng hơi này tiếp   tục lưu thông trong ống dẫn đi dần xuống phía dưới, nhiệt của khí môi chất   truyền qua các cánh con tỏa nhiệt và được luồng gió mát thổi đi. Quá trình  trao đổi này làm tỏa một lượng nhiệt rất lớn vào trong không khí. Lượng  nhiệt được tách ra khỏi môi chất lạnh thể  hơi để  nó ngưng tụ  thành thể  lỏng 2.3.9        Van tiết lưu ­ Nhiệm vụ: + Định lượng môi chất lạnh phun vào dàn lạnh, từ đó làm hạ áp suất của môi  chất tạo điều kiện sôi và bay hơi. + Cung cấp cho dàn lạnh lượng môi chất cần thiết chính xác thích ứng với mọi  chế độ hoạt động của hệ thống lạnh. + Ngăn ngừa môi chất tràn ngập trong dàn lạnh. ­  Cấu tạo   14
  15. 1: Bầu cảm biến nhiệt. 2: Ống mao dẫn.3: Màng tác động. 4: Lò xo. 5:   Chốt van. 6: Lỗ tiết lưu thay đổi. 7: Cửa ra, 8: cửa vào. ­ Hoạt động. Ở chế độ ngừng hoạt động, áp suất mặt dưới màng mạnh hơn mặt trên của   màng, lò xo đội van đóng.  Khi máy nén bắt đầu bơm, áp suất bên dưới màng giảm nhanh, đồng thời áp   suất bên trong bầu cảm biến lớn, màng lõm xuống ấn cây đẩy mở  van. Cửa vào  của van có lưới lọc nhuyễn. Cửa ra đưa môi chất lạnh phun vào dàn bay hơi. Tại  đây môi chất lạnh sôi và bay hơi hoàn toàn trước khi rời khỏi dàn lạnh để trở về  máy nén. Khi độ  lạnh đã đạt yêu cầu, áp suất bên trong bầu cảm biến giảm,   màng võng lên, lò xo đội van đóng bớt lỗ  nạp để  hạn chế  lưu lượng môi chất   phun vào dàn bay hơi. Động tác này của van giúp kiểm soát được lượng môi chất  lạnh phun vào dàn bay hơi thích  ứng với mọi chế  độ  hoạt động của hệ  thống  lạnh. 2.3.10      Thiết bị bay hơi Thiết bị  bay bơi là thiết bị  trao đổi nhiệt trong đó môi chất lạnh lỏng  hấp thụ  nhiệt từ môi trường bên ngoài, sôi và hóa hơi. Trong thiết bị bay hơi   xãy ra sự chuyển pha từ lỏng sang hơi, đây là quá trình sôi ở áp suất và nhiệt  độ  không đổi. Nhiệt lấy từ  môi trường lạnh chính là nhiệt làm hóa hơi môi  chất. ­ Cấu  tạo:  giống  như  của  dàn  nóng,  nhưng  đầu  vào  của  môi  chất  lạnh  được  bố  trí phía dưới, đầu ra được bố trí ở phía trên ( xem hình 2.3) ­ Nhiệm vụ: hút  ẩn nhiệt của môi trường cung cấp cho môi chất lạnh sôi và bốc   hơi, thổi luồng không khí mát vào cabin ô tô. Ngoài ra dàn lạnh còn hút  ẩm  15
  16. dòng không khí thổi xuyên qua nó, chất  ẩm sẽ  được ngưng tụ  thành nước và  được đưa ra bên ngoài ô tô nhờ ống xả bố trí bên dưới dàn lạnh. 2.3.11      Các thành phần phụ của hệ thống lạnh 2.3.12      Ống dẫn môi chất lạnh        Ống dẫn môi chất lạnh thường là  ống đồng hay nhôm dùng để nối giữa các  bộ phận với nhau. Ngoài ra còn sử dụng ống mềm để có thể cùng chấn rung với  máy  nén, ống mềm được làm bằng cao su với các lớp đệm gia cố. 2.3.13      Bình chứa , lọc hút ẩm ­ Cấu tạo:  1: cửa vào từ dàn nóng đến, 2: pin lọc. 3: chất hút ẩm, 4: ống tiếp nhận, 5: cửa   ra đến van tiết lưu ­ Nhiệm vụ. Lọc sạch bụi bẩn và hút ẩm lẫn trong môi chất lạnh. ­ Hoạt động. Môi chất lạnh thể  lỏng chảy từ  bộ  ngưng tụ vào lỗ  bình lọc/hút  ẩm,   xuyên qua lớp lưới lọc và lọc hút  ẩm. Sau khi lọc và hút ẩm môi chất lỏng   chui vào ống tiếp nhận và thoát ra cửa theo ống dẫn đến van tiết lưu. Bình khử nước gắn nối tiếp: được bố  trí giữa bình lọc/hút ẩm và van  16
  17. tiết lưu, có nhiệm vụ hút sạch một lần nữa chất ẩm  ướt trong môi chất sau  khi lưu thông qua bình lọc/hút  ẩm, bảo vệ  van tiết lưu không bị  đóng băng  làm tắc nghẽn do còn sót chất ẩm trong môi chất lạnh. 2.3.14       Quạt  Quạt có nhiệm vụ  thổi luồng không khí mát xuyên qua dàn nóng để  giải nhiệt và thổi một khối lượng lớn không khí xuyên qua dàn lạnh để  làm  mát cabin ô tô. 2.3.15      Mắt ga Mắt ga là kính quan sát lắp trên đường lỏng để quan sát dòng môi chất lạnh,   được lắp đặt trên đường lỏng, sau bình lọc và hút ẩm, trước van tiết lưu. ­ Nếu thấy vệt sọc dầu nhờn chạy trong  ống, chứng tỏ hệ thống đang ở tình   trạng trống không. ­ Nếu có bong bóng hay sỏi bọt chứng tỏ thiếu môi chất lạnh. ­ Nếu thấy dòng chảy của môi chất lạnh trong suốt có lẫn ít bọt, chứng  tỏ hệ thống lạnh được nạp đủ môi chất lạnh. ­ Nếu thấy mây mờ kéo qua kính cửa sổ, chứng tỏ bình lọc/hút ẩm không ổn. 17
  18. 2.3.16      Các hư hỏng thường gặp trong hệ thống lạnh trên ô tô Bang  Các h ̉ ư hỏng thường gặp trong hệ thống lạnh trên ô tô Triệu chứng Nguyên nhân Cách khắc phục Không lạnh. ­ Quạt lồng sóc không quay: ­ Tìm kiếm chỗ  chạm + Bị đứt cầu chì hay cầu nối an toàn. điện, thay cầu chì mới. + Role nhiệt hỏng. ­ Kiểm tra role. + Moto quạt lồng sóc hay các điện trở hỏng. ­ Kiểm tra và sửa chữa. ­ Bộ ly hợp từ không đóng nối khớp: ­ Kiểm   tra   chạm  + Cầu nối an toàn bị đứt. mạch và thay mới cầu  nối an toàn. ­ Kiểm tra role. + Role bộ ly hợp từ hỏng. ­ Kiểm tra. + Bộ ly hợp từ hỏng. ­ Kiểm tra chạm  + Cầu chì máy lạnh A/C hỏng. mạch, thay cầu chì. + Công tắc máy lạnh A/C hỏng, nhiệt điện  ­ Kiểm tra. trở hỏng. ­ Kiểm tra. + Công tắc áp suất hỏng. ­ Đo kiểm tra áp suất  + Hệ thống lạnh hết ga môi chất lạnh. môi chất lạnh trong hệ  thống. ­ Máy nén hoạt động không ổn: ­ Chỉnh độ căng hay  + Dây curoa máy nén bị chùng hay bị đứt. thay mới. +  Máy nén hỏng. van tiết lưu hỏng. ­ Thay mới máy nén Không khí  ­ Bộ ly hợp từ trường của puly máy nén bị  ­ Kiểm tra. lạnh thổi ra  trượt. 18
  19. từng quãng,  ­ Van tiết lưu hỏng. ­ Kiểm tra van tiết lưu. lúc lạnh, lúc  không. ­   Quá nhiều chất ẩm trong hệ thống. ­ Rút chân không và nạp  môi chất lạnh lại. Gió lạnh chỉ  ­ Giàn nóng bị tắt nghẽn. ­ Kiểm tra dàn nóng. thổi ra khi xe  ­ Dây curoa máy nén trượt. ­ Kiểm tra. chạy ở tốc  ­ Máy nén hỏng. ­ Kiểm tra máy nén. độ  cao. ­ Quá nhiều hay quá ít môi chất lạnh trong  ­ Kiểm tra lượng môi  hệ thống. chất lạnh trong hệ  thống. Luồng gió  ­ Dàn lạnh bị nghẽn hay bị đóng sương trên  ­ ­ Chùi sạch các lá  lạnh thổi ra  mặt ngoài. thu nhiệt của dàn  yếu. ­ Bị xì trong hộp bọc hay trong ống phân  nóng. phối không khí lạnh. ­ ­ Sửa chữa. ­ Cửa gió hút vào bị tắt nghẽn. Moto quạt gió hỏng. ­ ­ Sửa chữa. ­ Kiểm tra. 19
  20. Chương 3   THIẾT KẾ CHẾ TẠO MÔ HÌNH HỆ THỐNG LẠNH 2.3.17      Phương án thiết kế ­ Phương án 1: Bản vẽ Hình 3.   Bản vẽ thiết kế mô hình hệ thống điều hòa không khí sử dụng van  tiết lưu có bầu cảm biến nhiệt ­ Bản vẽ 3D ­ Hình 3.  Bản vẽ 3D  thiết kế mô hình hệ thống điều hòa không khí sử dụng  van tiết lưu giản nở 20
nguon tai.lieu . vn