Xem mẫu

  1. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang I H C KTCN THÁI NGUYÊN ----- ----- ÁN T T NGHI P tài: “CÁP S I QUANG” GVHD: ào Huy Du SVTH: Lương Xuân Trư ng Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com1
  2. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang M cl c Trang L I NÓI U………………………………………………………………...6 Chương 1 CƠ S THÔNG TIN QUANG……………………………………7 1.1. L ch s phát tri n…………………………………………………………7 1.2. C u trúc m t h th ng thông tin quang ơn gi n…………………………9 1.3. Ưu i m c a thông tin quang………………………………………........11 Chương2 S I QUANG……………………………………………………....12 2.1. Nh ng ng d ng c a s i quang………………………………………….12 2.2. Ưu i m c a thông tin s i quang………………………………………..13 2.3. Lý thuy t chung v s i d n quang………………………………………14 2.3.1. Ph c a sóng i n t ………………………………………………14 2.3.2. Chi t su t c a môi trư ng…………………………………………17 2.3.3. Hi n tư ng ph n x ánh sáng toàn ph n…………………………..17 2.4. S truy n d n ánh sáng trong s i quang…………………………………18 2.4.1.Nguyên lý truy n d n chung……………………………………….18 2.4.2 S lan truy n các mode trong s i quang…………………………...20 2.5. Phân lo i s i quang……………………………………………………...23 2.5.1. S i có chi t su t nh y b c(SI) và s i có chi t su t bi n i u (GI)…………………………………………………………………………...24 2.5.1.1.S i quang có chi t su t nh y b c (s i SI: Step- Index)………24 2.5.1.2.S i quang có chi t su t gi m d n (s i GI: Graded- Index)…..25 2.5.2. Các d ng chi t su t khác:…………………………………………..26 2.5.3. S i a mode và ơn mode………………………………………….27 2.5.3.1.S i a mode (MM: Multi Mode):…………………………….27 2.5.2.2.S i ơn mode ( SM: SingleMode ):…………………………...28 2.6.Các thông s c a s i quang………………………………………………29 2.6.1. Suy hao c a s i quang:……………………………………………..29 2.6.2.Các nguyên nhân gây suy hao trên s i quang:……………………...31 2.6.2.1. Suy hao do h p th :…………………………………………..31 2.6.2.2.Suy hao do tán x :…………………………………………….32 Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com2
  3. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang 2.6.2.3.Suy hao do s i b u n cong…………………………………...33 2.6.2.4.M t s suy hao khác………………………………………….34 2.6.2.5. c tuy n suy hao…………………………………………....35 2.6.3.Tán s c (Dispersion)………………………………………………..36 2.6.4. Các nguyên nhân gây ra tán s c……………………………………38 2.6.4.1.Tán s c mode (Mode Despersion)……………………………38 2.6.4.2.Tán s c v t li u……………………………………………….40 2.6.4.3. Tán s c do tác d ng c a ng d n sóng:……………………...41 2.6.4.4.. tán s c t ng c ng………………………………………...42 2.6.4.5. Tán s c b c cao…………………………………………….…43 2.6.4.6.Tán s c mode phân c c………………………………………..43 2.6.4.7. tán s c c a m t vài lo i s i c bi t……………………….45 2.6.5.D i thông c a s i quang……………………………………………..46 2.6.6. Bư c sóng c t……………………………………………………….48 2.6.7. ư ng kính trư ng mode (MFD:Mode Field Diameter)…………...48 2.7.C u trúc s i quang……………………………………………………….49 2.7.1. C u trúc c a s i quang………………………………………………49 2.7.1.1.L p ph ………………………………………………………...50 2.7.1.2.L p v ………………………………………………………….50 2.7.2. Yêu c u i v i s i quang…………………………………………...52 2.8. Các phương pháp ch t o s i quang……………………………………..53 2.8.1.V t li u ch t o s i…………………………………………………...53 2.8.2.Các phương pháp ch t o s i quang………………………………….54 2.8.3.Các phương pháp ch t o phôi s i……………………………………54 2.8.3.1.Phương pháp thanh ng c i n………………………………….54 2.8.3.2.Phương pháp n i n u ôi (Double Orucible)…………………….55 2.8.3.3.Phương pháp ng hơi hóa ch t………………………………….56 2.8.3.3.1.Phương pháp ng hơi hóa ch t: (chemical vapour deposition- CVD)……………………………………………………..56 2.8.3.3.2.Phương pháp ng hơi hóa ch t nh Plasma (Plasma chemical vapour Deposition- PCVD)…………………………………58 Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com3
  4. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang 2.8.3.3.3.Phương pháp ng hơi hóa ch t b n ngoài ( Outside Chemical Vapour Deposition- OCVD)……………………………….59 2.8.3.3.4.Phương pháp ng hơi hóa ch t theo tr c ( Vapour Axial Deposition- VAD)…………………………………………………….59 2.8.4.Qu tr nh k o s i…………………………………………………...59 2.8.5. Nguyên t c t o ra s i quang m i…………………………………...60 2.9. Hàn n i s i quang……………………………………………………….61 2.9.1. Yêu c u k thu t ……………………………………………………61 2.9.2.Các phương pháp hàn n i s i quang…………………………………62 2.9.2.1. Phương pháp dùng keo dính………………………………...…62 2.9.2.2.Phương pháp dùng h quang…………………………………...63 2.9.3.B o v m i n i………………………………………………………..65 Chương 3 CÁP QUANG…………………………………………………...67 3.1. T ng quan……………………………………………………………….67 3.1.1. c i m, yêu c u i v i cáp quang ……………………………...67 3.1.2. Kh năng c a s i và cáp quang……………………………………...67 3.2. C u trúc cáp quang…………………………………………………...….68 3.2.1.C u trúc t ng quát c a cáp quang……………………………………69 3.2.1.1.Ph n lõi………………………………………………………...70 3.2.1.2.V cáp……………………………………………………….…73 3.3.Phân lo i cáp quang:…………………………………………………..…74 3.3.1. Phân lo i theo c u trúc:……………………………………………...74 3.3.2. Phân lo i theo m c ích s d ng……………………………………75 3.3.3. Phân lo i theo i u ki n l p t……………………………………..75 3.3.3.1.Cáp treo………………………………………………………...76 3.3.3.2.Cáp t trong c ng…………………………………………..…76 3.3.3.3. Cáp chôn tr c ti p……………………………………………..77 3.3.3.4.Cáp t trong nhà………………………………………………78 3.3.3.5. Cáp ng p nư c và th bi n…………………………………….78 3.4. Mã màu trong cáp…………………………………………………….…79 3.5. o th cáp quang và o b o dư ng……………………………………...81 Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com4
  5. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang 3.5.1.Khái quát……………………………………………………………..81 3.5.2. M c ích c a o th …………………………………………………82 3.5.3. o th b o dư ng………………………………………………….…83 3.6.Các bi n pháp b o v cáp quang…………………………………………84 3.6.1. chôn sâu cáp……………………………………………………..84 3.6.2. Ch ng m i và ch ng chu t………………………………………….86 3.6.3. Ch ng nh hư ng c a sét……………………………………………86 Tài Li u Tham Kh o…………………………………………………….…87 Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com5
  6. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang L I NÓI U Hi n này các h th ng thông tin quang ó chi m h u h t các tuy n truy n d n quan tr ng trên m ng lư i vi n thông qu c t , và ư c coi là phương th c truy n d n có hi u qu nh t trên các tuy n vư t bi n và xuyên l c a. áp ng nhu c u truy n t i l n do s bùng n thông tin, m ng truy n d n òi h i ph i có s phát tri n m nh v c quy mô và trình công ngh nh m t o ra các c u trúc m ng hi n i bao g m c các h th ng thông tin quang. Các h th ng thông tin quang trong th i gian t i ph i m b o có t c cao, c ly xa, tin c y cao… Trong toàn b h th ng thông tin quang ph n không th thi u ư c chính là Cáp S i Quang. H th ng thông tin quang có nhi u ưu i m hơn các h th ng khác m t ph n chính là nh môi trư ng truy n d n là cáp s i quang. V v y, em ó ch n tài Cáp S i Quang làm án nghiên c u giúp em tìm hi u sâu hơn . Do th i gian h n h p và ki n th c c a b n thân còn h n ch nh v v y án c a em không th tránh ư c nh ng thi u sót. Nên em mong các th y cô trong b môn và các b n trong l p ánh giá và óng góp nhi u ý ki n tài sâu hơn và phát tri n án m c cao hơn n a. Trong qu tr nh làm bài, em ó ư c nh n ư c s hư ng d n chi ti t c a th y ào Huy Du và góp ý c a c c b n trong l p. Em xin g i l i c m ơn n th y và các b n. Em xin chân thành c m ơn ! Sinh Viên Lương Xuân Trư ng Chương 1 CƠ S THÔNG TIN QUANG Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com6
  7. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang GI I THI U T NG QUAN H th ng thông tin ư c hi u m t cách ơn gi n là h th ng truy n thông tin t nơi này n nơi khác.Kho ng cách truy n tin có th là hàng trăm Km, hàng tr c ngàn Km ho c xuyên qua các i dương.Thông tin có th truy n qua các sóng i n v i các d i t n s khác nhau. H th ng thông tin quang s i là h th ng thông tin b ng sóng ánh sáng và s d ng các s i quang truy n tin. Nó phát tri n nhanh và còn ti m tàng kh năng r t l n trong vi c hi n i hoá các m ng lư i vi n thông trên th gi i. 1.1. L ch s phát tri n Trong ti n trình l ch s phát tri n c a nhân lo i vi c trao i thông tin gi a con ngư i v i con ngư i ã tr thành m t nhu c u quan tr ng, m t y u t quy t nh góp ph n thúc y s l n m nh ti n b c a m i qu c gia, cũng như n n văn minh c a nhân lo i . Cùng v i s phát tri n c a h th ng thông tin h u tuy n và vô tuy n s d ng môi trư ng truy n d n là dây d n kim lo i c i n (cáp ng ) và không gian.Thì vi c s d ng ánh sáng như m t phương ti n trao i thông tin cũng ư c khai thác có hi u qu . Cùng v i th i gian thông tin quang ã phát tri n và ngày càng hoàn thi n v i nh ng m c l ch s như sau: -1790 : CLAU DE CHAPPE , kĩ sư ngư i Pháp, ã xây d ng m t h th ng i n báo g m m t chu i các tháp v i các èn báo hiêu trên ó . Tin t c vư t qua ch ng ư ng 200km trong vòng 15 phút . -1870 : JOHN TYNDALL nhà v t lý ngư i Anh ã ch ng t ánh sáng có th d n ư c theo vòi nư c u n cong v i nguyên lý ph n x toàn ph n . i u v n ư c áp d ng trong thông tin quang hi n nay . -1880 : ALEXANDER GRAHAM BELL , ngư i M gi i thi u h th ng thông tin Photophone. Ti ng nói ư c truy n i b ng ánh sáng trong môi trư ng không khí . Nhưng chưa ư c áp d ng trong th c t vì quá nhi u ngu n nhi u. - 1934: NORMAN R.FRENCH, ngư i M , nh n b ng sáng ch h th ng thông tin quang. S d ng các thanh thu tinh truy n d n. - 1958: ARTHUR SCHAWLOUR và CHARLES H TOUNES, xây d ng và phát tri n Laser Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com7
  8. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang - 1960: THEODOR H MAIMAN ưa laser vào ho t ng thành công. - 1962: Laser bán d n và Photodiode bán d n ư c th a nh n v n còn l i là ph i tìm môi trư ng truy n d n quang thích h p. - 1966: CHARLES H KAO và GEORCE A HOCKHAM, hai kĩ sư phòng thí nghi m Stanrdard Telecommunications c a Anh , xu t dùng s i thu tinh d n ánh sáng. Nhưng do công ngh ch t o s i quang th i ó còn h n ch nên suy hao quá l n ( kho ng 1000dB/Km) - 1970: Hãng Corning Glass Work ch tto thành công s i quang lo i SI có suy hao nh hơn 20 [dB/km] bư c sóng 1310nm. - 1972: Lo i s i GI ư c ch t o v i suy hao 4 [dB/km]. - 1983: S i ơn mode(SM) ư c xu t xư ng t i M . Ngày nay lo i s i ơn mode ư c s d ng r ng rãi v i suy hao ch còn kho ng 0,2 [dB/km] bư c sóng 1550nm. 1.2. C u trúc m t h th ng thông tin quang ơn gi n Tr m l p Nguôn Ph n E O Ph n tín t O E t hi u. đi n. đi n. O E O E Bi n đ i Bi n đ i S i quang đi n-quang s i quang Hình 1.1. C u trúc h th ng thông tin quang ơn gi n Theo sơ h th ng ta có: - Ngu n tín hi u thông tin: là d ng thông tin thông thư ng là hình nh , ti ng nói , fax...hay còn là tín hi u u vào. - Ph n t i n: là ph n chung c a h th ng, x lý ngu n tin t o ra tín hi u i n ưa vào h th ng truy n d n, có th là tín hi u Alalog ho c Digtal Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com8
  9. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang - B bi n i E/O: Có nhi m v bi n i tín hi u t tín hi u i n thành tín hi u quang v i các m c tín hi u i n ư c bi n i thành cư ng quang, các tín hi u i n ‘0’và ‘1’ ư c bi n i ra ánh sáng tương ng d ng ‘không’ và ‘có’. Sau ó tín hi u quang ư c ưa vào s i quang truy n i. B bi n i i n quang th c ch t là các linh ki n phát quang như LED,Laser diode... - S i quang: truy n d n ánh sáng c a ngu n b c x (E/O) ã ư c i u bi n, nó có vai trò như kênh truy n d n. - B bi n i O/E: là b thu quang, ti p nh n ánh sáng t s i quang ưa vào và bi n i tr l i thành tín hi u i n như tín hi u ã phát i, nó có vai trò như b gi i i u ch . -Tr m l p : Khi truy n d n trên tuy n truy n d n, công su t b gi m i, tín hi trên ư ng truy n b tiêu hao, d ng sóng ( r ng xung) b giãn ra do nhi u nguyên nhân khác nhau. Vì v y, truy n ư c i xa c n có tr m l p. Hi n nay chưa th c hi n ư c khu ch i hay tái sinh tr c ti p tín hi u quang nên các tr m l p ph i th c hi n 3 bư c sau: + Chuy n i t tín hi u quang sang tín hi u i n +S a i d ng tín hi u ã b méo ho c tái sinh tín hi u i n. + Chuy n i tín hi u i n ã ư c khu ch i ho c tái sinh thành tín hi u quang ti p t c phát i. - T i tin: Trong h th ng thông tin i n thì t i tin là các sóng i n t cao t n, trong h th ng quang là ánh sáng cũnh là sóng i n t song có t n s r t cao (1014-1015Hz) do v y t i tin quang r t thu n l i cho t i các tín hi u băng r t r ng. - Năng l c truy n d n: năng l c truy n d n c a h th ng ư c ánh giá qua hai i lư ng: + r ng băng t n có th truy n d n ư c + C ly tr m l p ho c dài chuy n ti p Xu th c a các h th ng truy n d n quang là truy n d n d i r t r ng và c ly tr m l p r t l n. Th c t các h th ng quang hi n nay ã vư t qua các h th ng i n c 2 yêu c u trên. Các i lư ng trên ư c xác nh b i nhi u y u t liên quan như: + Tiêu hao và tán x truy n d n c a s i quang Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com9
  10. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang + Công su t b c x và kh năng i u bi n linh ho t c a s i quang + nh y c a máy thu quang + Tiêu hao ph khi x lý các ph n t toàn tuy n 1.3. Ưu i m c a thông tin quang So v i h th ng thông tin i n t thì h th ng thông tin quang có nh ng ưu i m hơn h n ó là nh ng ưu i m cơ b n như sau: 1. Suy hao truy n d n th p: d n t i gi m ư c tr m l p , kéo dài ư c c ly truy n d n, cho phép truy n d n băng r ng, truy n ư c t c l n hơn cáp kim lo i khi cùng chi phí xây d ng m ng nên 2. Băng t n truy n d n l n , áp ng ư c thuê bao d ch v d i r ng . 3. S i quang: ư c ch t o t nh ng nguyên li u chính là th ch anh hay nh a t ng h p nên ngu n nguyên li u r t d i dào r ti n. S i có ư ng kính nh , tr ng lư ng nh , không có xuyên âm r t d l p t và u n cong . 4. Dùng cáp s i quang: r t kinh t trong c vi c s n xu t cũng như l p t và b o dư ng. Không b nh hư ng c a nhi u i n t , không d n i n, không gây ch p, cháy. 5. Tín hi u tuy n trong s i quang: không ch u nh hư ng c a nhi u t trư ng bên ngoài (như sóng vô tuy n i n, truy n hình, nh hư ng c a cáp i n cao th ...) d n n tính b o m t thông tin cao, không b nghe tr m. Nó ư c s d ng t i nh ng nơi có nhi u i n t m nh như trong các nhà máy, nàh máy i n…mà không c n ph i che ch n i n t . 6. M t cáp s i quang: có cùng kích c v i cáp kim lo i thì có th ch a ư c m t s lư ng l n lõi s i quang l n hơn s lư ng kim lo i. 7. S i quang: có tính b o m t cao, vì v y vi c ánh c p thông tin trên s i quang là r t khó khăn. Tuy nhiên h th ng thông tin quang có m t s h n ch như: + Khó khăn trong vi c ghép n i, + Không s d ng ư c trong vùng b chi u x Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com10
  11. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang Chính vì có nh ng ưu i m trên mà các h th ng thông tin quang ư c s d ng r ng rãi trên m ng lư i vi n thông c a nhi u qu c gia. Chúng ư c xây d ng làm các tuy n ư ng tr c, trung k , liên t nh. T i Vi t Nam cáp quang ã và ang l p t v i tuy n truy n d n ư ng dài liên t nh dùng cáp ng m. T c các h th ng thông tin quang s là mũi t phá v , c ly truy n d n và c u hình linh ho t cho các d ch v vi n thông c p cao trong m ng lư i vi n thông. Chương2 S I QUANG 2.1. Nh ng ng d ng c a s i quang Cùng v i s phát tri n không ng ng v thông tin vi n thông, h th ng truy n d n quang – truy n tín hi u trên s i quang ã và ang phát tri n m nh m nhi u nư c trên th gi i. Do có nhi u ưu i m hơn h n các hình th c thông tin khác v dung lư ng kênh truy n, tính kinh t ,…mà thông tin quang gi vai trò chính trong vi c truy n tín hi u các tuy n xuyên ư ng tr c avf các tuy n xuyên l c a, xuyên i tây dương. Công ngh nagỳ nay ã t o ra thông tin quang phát tri n và thay i theo xu hư ng hi n i và kinh t nh t. c bi t công ngh s i quang ơn mode có suy hao nh ã làm ơn gi n vi c tăng chi u dài c a toàn tuy n thông tin quang, k t h p v i công ngh khu ch i quang ra is làm tăng chi u dài g p ôi ho c g p n l n. Ch t lư ng c a tín hi u thu ư c trên h th ng này s ư c c i thi n m t cách áng k . nư c ta thông tin s i quang ang ngày cành chi m v trí quan tr ng, các tuy n cáp quang ư c hình thành, c bi t là tuy n cáp quang Hà N i – H Chí Minh chi m m t v trí quan tr ng trong thông tin toàn qu c. Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com11
  12. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang Trong tương lai m ng cáp quang s ư c xây d ng r ng kh p. Tuy n ư ng tr c cáp quang s ư c r nhánh t i các t nh, huy n, và xây d ng tuy n cáp quang n i h t. * V trí c a s i quang trong m ng thông tin giai o n hi n nay: - M ng ư ng tr c xuyên qu c gia. - M ng riêng c a các công ty ư ng s t, i n l c. - ư ng trung k - ư ng cáp th bi n liên qu c gia - ư ng truy n s li u, m ng LAN - M ng truy n hình 2.2. Ưu i m c a thông tin s i quang So v i dây kim lo i s i quang có nhi u ưu i m áng chú ý là: - Suy hao th p: cho phép kéo dài kho ng cách ti p v n do ó gi m ư c s tr m ti p v n - D i thông r t r ng: có th thi t l p h th ng truy n d n s t c cao - Tr ng lư ng nh , kích thư c nh - Hoàn toàn cách i n không ch u nh hư ng c a s m sét - Không b can nhi u b i trư ng i n t - Xuyên âm gi các s i dây không áng k - V t li u ch t o có r t nhi u trong thiên nhiên - Dùng h th ng thông tin s i quang kinh t hơn so v i s i kim lo i cùng dung lư ng và c ly. 2.3. Lý thuy t chung v s i d n quang Trong h th ng thông tin quang, thông tin ư c truy n t i b ng ánh sáng. Trong ph n này, chúng ta s nghiên c u t i các c tính c a ánh sáng vì r t c n thi t hi u ư c s lan truy n c a ánh sáng trong s i quang và nguyên lý c a dao ng laser. Ba v n sau s là cơ s lý thuy t cho vi c hình thành h th ng thông tin quang: 1. Ph c a sóng i n t 2. Chi t su t c a môi trư ng Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com12
  13. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang 3. Hi n tư ng ph n x toàn ph n 2.3.1. Ph c a sóng i n t Các b c x i n t nói chung có cùng b n ch t t nhiên và có th xem như sóng ho c h t (photon). Tính ch t sóng ho c h t n i b t trong t ng vùng. c trưng cơ b n c a các ngu n b c x i n t là d i ph b c x c a nó, t c là m t d i t n s c a các dao ng i n t hay còn g i là sóng i n t ư c sinh ra, ho c là d i bư c sóng tương ng. Hai i lư ng t n s và bư c sóng t l v i nhau theo công th c: C(m/s)=λ(m).f(Hz) ho c E(ev) = h.f Trong ó : C là v n t c ánh sáng trong chân không [ C=3.108 m/s ] H là h ng s Planck [ h=6,25.10-34J/s ] Ánh sáng dùng trong thông tin quang trong vùng c n h ng ngo i v i bư c sóng t 800nm n 1600nm. c bi t có ba bư c sóng thông d ng là 850nm, 1300nm và 1550nm. Hình 2.1: Các bư c sóng trong thông tin quang Tia v « T ia hång Tia tö Tia Tia Tia tuyÕ n ngo¹i ngo¹i R¬nghe n Gamma Vò trô 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1 900 800 700 600 500 400µm ¸nh s¸ng nh×n thÊy ®−îc ¸nh s¸nh trong th«ng tin quang §á TÝm Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com13
  14. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang Hình 2.2. T n s và bư c sóng dùng trong Thông tin quang Ta bi t n u bư c sóng càng nh thì t n s càng l n mà khi t n s càng l n thì suy hao càng l n. Song qua c tuy n suy hao c a s i quang (hình 2-7) và c bi t bư c sóng 1550nm thì suy hao là dư i 0,2dB/km. Như v y là v n suy hao ư c gi i quy t nên ba bư c sóng ó hi n nay ang ư c dùng r ng rãi mà c bi t là bư c sóng 1550nm. Cùng ó ta ã khai thác thêm ư c các vùng t n s khác m r ng d i t n s ng th i khai thác ư c các ưu i m c a cáp s i quang. 2.3.2. Chi t su t c a môi trư ng Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com14
  15. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang Chi t su t c a môi trư ng ư c xác nh b i t s c a v n t c ánh sáng trong chân không và v n t c ánh sáng trong môi trư ng y. C n= trong ó : n : Chi t su t c a môi trư ng V V : V n t c ánh sáng trong môi trư ng Mà C ≥ V nên n ≥ 1. Chi t su t c a môi trư ng ph thu c vào bư c sóng c a ánh sáng truy n cho nó. 2.3.3. Hi n tư ng ph n x ánh sáng toàn ph n Cho m t tia sáng ơn s c i t môi trư ng có chi t su t n1 sang môi trư ng th hai có chi t su t n2 (n1
  16. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang Góc αt ư c g i là góc t i h n, l n c a góc t i h n ph thu c vào chênh l ch chi t su t gi a hai môi trư ng và khi tia t i v i góc α >αt thì tia ph n x t i m t phân cách tr l i môi trư ng 1. Như v y, i u ki n x y ra hi n tư ng toàn ph n là: - Các tia sáng ph i i t môi trư ng chi t quang hơn (n1) sang môi trư ng kém chi t quang hơn (n2) .Hay là Chi t su t n1 > n2 - Góc t i c a tia sáng ph i l n hơn góc t i h n. 2.4. S truy n d n ánh sáng trong s i quang 2.4.1.Nguyên lý truy n d n chung ng d ng hi n tư ng ph n x toàn ph n, s i quang ư c ch t o g m m t lõi (core) b ng thu tinh có chi t su t n1 và m t l p b c (cladding) b ng thu tinh có chi t su t n2 v i n1 > n2 ánh sáng truy n trong lõi s i quang s ph n x nhi u l n (ph n x toàn ph n) trên m t ti p giáp gi a lõi và l p v b c. Ta ã bi t i u ki n x y ra hi tư ng tàn ph n là: + Chi t su t n1 > n2 + Góc t i l n hơn góc t i h n. Do c i m c u t o c a s i quang ã có i u ki n là n1 > n2. V y ch còn i u ki n là góc t i αt ph i l n hơn góc t i h n αth (αt >αth). Nên ngư i ta ưa ra khái ni m g i là kh u s NA (Numerical Aperture) nghĩa là kh năng ghép lu ng b c x quang vào s i. Áp d ng công th c : Snelious tính N: n2 n0 αt β αth n1 Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com16
  17. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang n0Sinαth=n1.Sinβ. (n0=1 : chi t su t c a không khí) ⇒ 1.Sinαth=n1.Sinβ=n1Cosα1. (Sinβ=Sin(900-αt)=Cosαt) n2 Cosα t = 1 − Sin 2 α t = 1 − 2 2 n1 n2 ⇒ Sinα th = n 1 . 1 − 2 2 = n 2 − n1 2 2 n1 ⇒ NA = Sinα th = n 2 − n 1 = n 1 . 2 ∆ 2 2 n1 − n 2 2 V i ∆= 2 2 g i là l ch chi t su t tương i 2 .n 1 V y i u ki n t ư c hi n tư ng ph n x toàn ph n trong lõi là khi ưa ngu n sáng vào lõi cáp ph i n m trong m t hình nón có góc m α th = arcsin n 1 . 2 ∆ . 2.4.2 S lan truy n các mode trong s i quang Theo quan i m truy n d n sóng i n t mu n bi t ư c b n ch t th c c a các quá trình truy n d n ánh sáng, c n ph i gi i phương trình sóng. M t mode ư c hi u là m t tr ng thái dao ng i n t ng v i nghi m c a phương trình sóng và s lư ng các mode có quan h v i các sóng i n t ơn tho mãn các phương trình Maxwell và i u ki n b t s i quang. Các mode c a các sóng i n t có th chia ra mode v i t n hao th p. Mode v v i t n hao cao và các mode rò có c tính c a c hai lo i mode trên. Dĩ nhiên khi ưa ánh sáng vào s i quang thì ph n l n năng lư ng t p trung trong ru t s i, còn ph n năng lư ng rò ra v t o ra mode v và mode rò b d p t t ngay. Ngư i ta chú ý n các mode ư c truy n d n trong ru t s i và các mode lan truy n có nh ng c tính sau : - Các mode hoàn toàn c l p v i nhau. - M i mode có m t t c lan truy n r ng. - M i mode ch t n t i cho m t bư c sóng xác nh c a ngu n sáng. Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com17
  18. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang Th c t ph i t n t i m t bư c sóng gi i h n λg sao cho các bư c sóng c a các mode u ph i tuân theo i u ki n λ > λg. S lư ng các mode lan truy n trong s i quang ph thu c vào t s dk/λ nên dk l n hơn λ nhi u thì s i cho vô s mode truy n qua, còn khi dk r t nh thì ch có m t mode cơ b n ư c truy n qua (s i ơn mode). Ngư i ta nh nghĩa tham s c u trúc V hay còn g i là t n s chu n hoá: π.d k .n 1 V= . 2.∆ α V i s i SI, n u V
  19. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang nhau và có m t mode ch y song song tr c có quãng ư ng i ng n nh t (c). Ánh sáng lan truy n trong lõi ph i tho mãn i u ki n ph n x toàn ph n có nghĩa là ánh sáng ưa vào s i ph i n m trong m t hình nón có n a góc m αth M.d k .n 1 S i SI có α th = arcsin 2.∆ . n 1 − n 2 2 2 2,405 r S i GI có α th = arcsin n 1 . 2.∆ . 1 − ( ) 2 a Mà như ta bi t kh u s NA = Sinαth Như v y s i SI có NA = n 1 − n 2 = n 1 . 2.∆ 2 2 Giá tr c a NA n m trong gi i h n t 0,2÷0,37. r Còn s i GI có NA = n 1 . 1 − ( ) 2 a m c a s i GI luôn luôn thay i tuỳ giá tr ưa ra ánh sáng vào t i tâm lõi có m là l n nh t, còn ra n ch m t phân cách lõi thì m b ng 0. Mu n tăng hi u su t ánh sáng vào s i c n có m l n song lý thuy t ã ch ng minh là khi tăng m thì xung ánh sáng lan truy n b tán x l n, băng t n truy n d n c a s i b thu h p l i. Theo hình 2-5 ta không th mô t c trưng c a các mode vì th c t không ph i t t c các tia sáng i vào lõi trong ph m vi góc m cho phép u ư c lan truy n n cu i s i. Do b n thân ánh sáng có tính sóng, gi a các tia có hi n tư ng giao thoa. Hai tia sóng s tri t tiêu nhau n u nh c a m t sóng g p b ng c a m t sóng khác, ho c hai sóng l ch pha nhau m t n a bư c sóng, còn n u hai bư c sóng có nh g p nh thì s càng tăng cư ng ch y n cu i ư ng s i mà ta g i là các mode. V phương ti n truy n sóng, có th nói mode ư c c trưng b i s phân b cư ng ánh sáng trên m t c t ngang c a s i và ư c lan truy n v i t c xác nh. Xa hơn n a, xét v phương di n truy n d n thì mode s tr thành t i tin khi i u bi n, như th trên s i ơn mode có m t t i tin còn trên s i a mode thì có r t nhi u t i tin, m i t i tin ng v i m t bư c sóng nh t nh. Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com19
  20. Tr−êng §HKT C«ng NghiÖp Th¸i Nguyªn §å ¸n Th«ng tin quang 2.5. Phân lo i s i quang phân bi t s i quang, ngư i ta d a vào các y u t c a s i quang mà phân bi t thành các l i s i khác nhau. Danh m c Lo i s i - S i có ch s chi t su t phân b c Phân lo i s i theo ch s chi t su t - S i có ch s chi t su t Gradien - S i ơn mode Phân lo i theo mode truy n d n - S i a mode - S i thu tinh Phân lo i theo c u trúc v t li u - S i ch t d o - S i thu tinh a thành ph n Phân lo i d a theo các ch c năng c - S i l không khí bi t - S i duy trì phân c c 2.5.1. S i có chi t su t nh y b c(SI) và s i có chi t su t bi n i u (GI) 2.5.1.1.S i quang có chi t su t nh y b c (s i SI: Step- Index): ây là lo i s i có c u t o ơn gi n nh t v i chi t su t c a lõi và l p v b c khác nhau m t cách rõ r t như hình b c thang. Các tia sáng t ngu n quang phóng vào us i v i góc t i khác nhau s truy n theo các ư ng khác nhau Sinh viªn: L−¬ng Xu©n Tr−êng –Líp K40§VT Email: Sadboy8x@gmail.com20
nguon tai.lieu . vn