Xem mẫu
- Luận Văn
ĐỒ ÁN HỌC: điện tử công suất
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
lêi nãi ®Çu
Ngµy nay cïng víi viÖc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c øng dông cña khoa häc kü
thuËt trong c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ trong c«ng nghiÖp ®iÖn tö th× c¸c thiÕt bÞ ®iÖn
tö cã c«ng suÊt lín còng ®îc chÕ t¹o ngµy cµng nhiÒu. Vµ ®Æc biÖt c¸c øng dông
cña nã vµo c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n vµ ®êi sèng hµng ngµy ®· vµ ®ang ®îc
ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ.
Tuy nhiªn ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu ngµy cµng nhiÒu vµ phøc t¹p cña c«ng
nghiÖp th× ngµnh ®iÖn tö c«ng suÊt lu«n ph¶i nghiªn cøu ®Ó t×m ra gi¶i ph¸p tèi u
nhÊt. §Æc biÖt víi chñ tr¬ng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña Nhµ níc, c¸c
nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cÇn ph¶i thay ®æi, n©ng cao ®Ó ®a c«ng nghÖ tù ®éng ®iÒu
khiÓn vµo trong s¶n xuÊt. Do ®ã ®ßi hái ph¶i cã thiÕt bÞ vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu
khiÓn an toµn, chÝnh x¸c. §ã lµ nhiÖm vô cña ngµnh ®iÖn tö c«ng suÊt cÇn ph¶i
gi¶i quyÕt.
§Ó gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò nµy th× Nhµ níc ta cÇn ph¶i cã ®éi ngò thiÕt kÕ
®«ng ®¶o vµ tµi n¨ng. Sinh viªn ngµnh T§H t¬ng lai kh«ng xa sÏ ®øng trong ®é
ngò nµy, do ®ã mµ cÇn ph¶i tù trang bÞ cho m×nh cã mét tr×nh ®é vµ tÇm hiÓu biÕt
s©u réng. ChÝnh v× vËy ®å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt
cho mçi sinh viªn T§H. Nã lµ bµi kiÓm tra kh¶o s¸t kiÕn thøc tæng hîp cña mçi
sinh viªn, vµ còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cho sinh viªn ngµnh T§H tù t×m hiÓu vµ nghiªn
cøu kiÕn thøc vÒ ®iÖn tö c«ng suÊt. MÆc dï vËy, víi sinh viªn n¨m thø ba cßn
®ang ngåi trong ghÕ nhµ trêng th× kinh nghiÖm thùc tÕ cßn cha cã nhiÒu, do ®ã
cÇn ph¶i cã sù híng dÉn gióp ®ì cña thÇy gi¸o. Qua ®©y cho em ®îc göi lêi
c¶m ¬n tíi thÇy TrÇn Träng Minh ®· tËn t×nh chØ dÉn, gióp em hoµn thµnh tèt ®å
¸n m«n häc nµy.
§å ¸n nµy hoµn thµnh kh«ng nh÷ng gióp em cã ®îc thªm nhiÒu kiÕn thøc h¬n
vÒ m«n häc mµ cßn gióp em dîc tiÐp xóc víi mét ph¬ng ph¸p lµm viÖc míi chñ
®éng h¬n,linh ho¹t h¬n vµ ®Æc biÖt lµ sù quan träng cña ph¬ng ph¸p lµm viÖc
theo nhãm.Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n lµ mét thêi gian thùc sù bæ Ých cho b¶n th©n
em vÒ nhiÒu mÆt.
Hµ néi , ngµy 15 th¸ng 5 n¨m 2004
Sinh viªn
Nhãm 6
1
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
®å ¸n ®iÖn tö c«ng suÊt
®Ò TµI 6:
ThiÕt kÕ m¹ch ®iÒu khiÓn cho hÖ thèng läc bôi tÜnh
®iÖn.
M¹ch ®¶m b¶o yªu cÇu sau:
M¹ch tù ®éng t¨ng dÇn ®iÖn ¸p phÝa cao ¸p cho ®Õn khi x¶y ra phãng ®iÖn
trong ng¨n t¸ch bôi th× tù ®éng chuyÓn sang chÕ ®é chèng ng¾n m¹ch ,sau ®ã
l¹i dÇn phôc håi ®iÖn ¸p cao ¸p . §iÒu chØnh ®îc tèc ®é t¨ng ®iÖn ¸p
C¸c tham sè yªu cÇu :
Ph¬ng ¸n ®iÖn ¸p líi Cao ¸p läc (KV-DC) Dßng lµm viÖc
(V-AC) (A-DC)
2 400 75 2
Yªu cÇu thiÕt kÕ ®å ¸n :
1. Giíi thiÖu chung vÒ chñng lo¹i thiÕt bÞ ®îc giao nhiÖm vô thiÕt kÕ
2. §Ò xuÊt c¸c ph¬ng ¸n tæng thÓ , ph©n tÝch u nhîc ®iÓm cña tõng
ph¬ng ¸n , ®Ó ®i ®Õn ph¬ng ¸n chän lùa phï hîp ®Ó thiÕt kÕ m¹ch lùc
vµ m¹ch ®iÒu khiÓn
3. ThuyÕt minh sù ho¹t ®éng cña s¬ ®å kÌm theo h×nh vÏ minh ho¹
4. TÝnh to¸n m¹ch lùc
5. TÝnh to¸n m¹ch ®iÒu khiÓn
6. KÕt luËn
7. Tµi liÖu tham kh¶o
2
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
ch¬ng I
giíi thiÖu chung vÒ c«ng nghÖ läc bôi
I. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng nghÖ läc bôi.
NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn kh«ng ngõng dÇn ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña
con ngêi vÒ vËt chÊt vµ v¨n ho¸ nhng mÆt tr¸i cña nã lµ kÐo theo t×nh tr¹ng «
nhiÔm m«i trêng ngµy cµng trÇm träng.ë ViÖt Nam t¹i nh÷ng vïng tËp trung
nhiÒu c«ng nghiÖp t×nh tr¹ng khãi bôi ,khÝ ®éc h¹i th¶i ra m«i trêng g©y « nhiÔm
lµ rÊt ®¸ng lo ng¹i.Do ®ã viÖc trang bÞ c¸c hÖ thèng xö lÝ bôi cho c¸c nhµ m¸y xÝ
nghiÖp lµ thùc sù cÇn thiÕt vµ cã vai trß ngµy cµng quan träng.
Khi thiÕt kÕ hÖ thèng läc bôi vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c nhµ m¸y lµ chän hÖ
thèng läc bôi nµo cho phï hîp víi nhµ m¸y cña m×nh trong sè rÊt nhiÒu ph¬ng
ph¸p läc bôi hiÖn nay .C¸c ph¬ng ph¸p läc bôi thêng dîc sö dông hiÖn nay lµ:
1.Läc bôi sö dông buång l¾ng bôi.
2.Läc bôi kiÓu li t©m-xiclon
3.Läc bôi kiÓu qu¸n tÝnh
4. Läc bôi b»ng líi läc v¶i,thÐp,giÊy,..
5. Läc bôi tÜnh ®iÖn
Trong ®ã ph¬ng ph¸p läc tÜnh ®iÖn lµ ph¬ng ph¸p t¬ng ®èi hiÖu qu¶ ®èi
víi c¸c nhµ m¸y c«ng nghiÖp cã mét lîng bôi lín nh nhµ m¸y xi m¨ng , nhµ
m¸y ph©n bãn luyÖn kim,nghiÒn ®¸,c«ng nghiÖp gèm..v..v ..Nã cã c¸c u ®iÓm c¬
b¶n nh hiÖu suÊt thu bôi cao,chi phÝ n¨ng lîng thÊp,cã thÓ lµm viÖc víi ¸p suÊt
ch©n kh«ng hoÆc ¸p suÊt cao,vµ ®Æc biÖt lµ cã thÓ ®iÒu khiÓn vµ tù ®éng ho¸ hoµn
toµn.
II. Ph©n tÝch nguyªn lý lµm viÖc vµ yªu cÇu c«ng nghÖ thiÕt bÞ läc bôi tÜnh
®iÖn:
KhÝ th¶i cÇn läc bôi ®îc thæi qua mét hÖ thèng hai ®iÖn cùc.Gi÷a hai ®iÖn
cùc nµy ®îc thiÕt lËp mét ®iÖn thÕ mét chiÒu t¬ng ®èi cao nªn cêng ®é ®iÖn
trêng do chóng g©y ra cã gi¸ trÞ lín dÉn ®Õn c¸c h¹t bôi sÏ bÞ i«n ho¸ m·nh
liÖt.Díi t¸c dông cña lùc ®iÖn trêng gi÷a hai b¶n cùc, c¸c ion bÞ hót vÒ phÝa b¶n
3
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
cùc tr¸i dÊu:ion ©m vÒ cùc d¬ng, ion d¬ng vÒ cùc ©m. Cùc d¬ng cña thiÕt bÞ
läc bôi thêng ®îc nèi ®Êt. C¸c h¹t bôi sau khi dÞch chuyÓn vÒ c¸c ®iÖn cùc sÏ
l¾ng l¹i trªn bÒ mÆt ®iÖn cùc. Theo møc ®é tÝch tô bôi trªn bÒ mÆt ®iÖn cùc, ngêi
ta ®Þnh kú rung l¾c ®iÖn cùc, hoÆc xèi níc röa ®iÖn cùc ®Ó lo¹i bá bôi.
¸p dông nguyªn lý c¬ b¶n nµy ta sÏ thiÕt kÕ mét m¹ch ®iÒu khiÓn cho hai b¶n
cùc ®¸p øng c¸c yªu cÇu ®Æt ra.
Víi c«ng nghÖ läc bôi nµy khi thiÕt kÕ ta gÆp ph¶i mét sè vÊn ®Ò sau:
- Thø nhÊt lµ ®iÖn ¸p trªn cao ¸p läc rÊt cao, vµo cì 70KV ®Õn 100KV. Víi
®iÖn ¸p cao nµy ta sÏ rÊt khã chän van,cã thÓ ph¶i vµ gi¸ thµnh cña hÖ thèng sÏ
cao.
- Thø hai lµ trong qu¸ tr×nh läc do lîng khÝ gi÷a hai b¶n cùc khi ion ho¸ t¹o
thµnh dßng ®iÖn nªn hÖ thèng rÊt hay bÞ ng¾n m¹ch.V× vËy ta ph¶i thiÕt kÕ mét hÖ
thèng chèng ng¾n m¹ch vµ tù ®éng ®ãng m¹ch vµo ®iÖn ¸p lµm viÖc sau khi kÕt
thóc phãng ®iÖn. §iÖn ¸p cña thiÕt bÞ läc bôi ph¶i ®îc t¨ng dÇn æn ®Þnh ®Ó ®¶m
b¶o cho lîng bôi ®îc hót æn ®Þnh vµ ®Ó tr¸nh sù phãng ®iÖn kh«ng kiÓm so¸t
®îc gi· c¸c b¶n cùc.
4
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
ch¬ng II
Lùa chän Ph¬ng ¸n
I. VÒ s¬ ®å chØnh lu:
Ta ph¶i lùa chän mét trong c¸c bé chØnh lu cã ®iÒu khiÓn sau :1 pha nöa chu
kú,h×nh tia(1 pha vµ 3pha),h×nh cÇu(1 pha vµ 3 pha).Do chØnh lu cÇu cã u ®iÓm
h¬n c¸c m¹ch chØnh kh¸c vÒ hÖ sè sö dông m¸y biÕn ¸p vµ ®iÖn ¸p ngîc ®Æt lªn
van - rÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña t¶i lµ ®iÖn ¸p cao vµ dßng t¶i nhá nªn chØnh lu
cÇu ®îc chän.ChØnh lu cÇu 3 pha cã u ®iÓm h¬n vÒ hÖ sè sö dông m¸y biÕn ¸p
vµ chÊt lîng ®iÖn ¸p 1 chiÒu ®Çu ra nhng ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ vÊn ®Ò ®iÒu khiÓn vµ
xÐt ®Õn gi¸ thµnh cña hÖ thèng ta chän s¬ ®å cÇu 1 pha cã ®iÒu khiÓn.
Tuy nhiªn v× ®iÖn ¸p ®Çu ra rÊt cao nªn viÖc tho¶ m·n ®îc ®iÖn ¸p ngîc ®Æt
lªn van lµ mét vÊn ®Ò quan träng cÇn gi¶i quyÕt.Ta xem xÐt ®Õn hai ph¬ng ¸n
m¹ch lùc sau:
- Ph¬ng ¸n 1:
Dïng mét bé chØnh lu cÇu 1 pha kh«ng ®iÒu chØnh ®îc ®ã lµ bé chØnh lu
dïng c¸c ®i«t sau m¸y biÕn ¸p vµ mét bé ®iÒu ¸p xoay chiÒu tríc m¸y biÕn ¸p
- Ph¬ng ¸n 2:
Dïng mét bé chØnh lu cÇu 1 pha cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc gãc më dïng c¸c
thyristor ®Æt sau m¸y biÕn ¸p.
Ph¬ng ¸n I : Sö dông m¹ch ®iÒu ¸p b»ng thyristor tríc m¸y biÕn ¸p :
5
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
§iÖn ¸p ngîc ®Æt lªn mçi thyristor lµ: Ungmax =U1=400(V)
Nh vËy lµ ®iÖn ¸p ®Æt lªn mçi thyristor lµ t¬ng ®èi nhá chÝnh v× vËy rÊt dÔ
cho viÖc chän van vµ ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ van , kh«ng chØ vËy cßn gi¶m ®îc vèn
®Çu t cho thiÕt kÕ hÖ thèng.
Ta tÝnh dßng ch¶y qua mçi thyrisstor:
Ta thiÕt kÕ hÖ thèng víi lîng dù tr÷ 10% vÒ c«ng suÊt, tøc c«ng suÊt dù tr÷ lµ
Pmax=167 KW vµ c«ng suÊt lµm viÖc lµ Pmax=150KW
Ta chän ®iÖn ¸p tèi ®a trªn t¶i lµ Ud= 78kV vµ dßng ®iÖn sÏ lµ Id=2,1(A)
Ta cã I2 = Id = 2,1(A)
Gi¶ sö sôt ¸p trªn ®iÖn trë vµ ®iÖn kh¸ng lµ 5%, trªn ®ièt lµ 120V
§iÖn ¸p chØnh lu kh«ng t¶i lµ:
Ud = 78.103.(1+5%)+120
= 82020 (V) = 82,02 (KV)
§iÖn ¸p pha thø cÊp MBA:
U2 = 1,11.82,02=91,04(KV)
§iÖn ¸p pha s¬ cÊp MBA:
U1= 400(V)
U 2 91040
228
TÝnh hÖ sè biÕn ¸p m= =
U1 400
=> I1=m.I2=228.2,1 = 478,8(A)
Ta thÊy r»ng dßng ®iÖn ch¶y qua thyristor lµ rÊt lín vµ ®©y lµ nhîc ®iÓm cña
ph¬ng ph¸p nµy nhng kh«ng ph¶i lµ nhîc ®iÓm lín, cã thÓ vÉn chän ®îc van
phï hîp.
6
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
Ph¬ng ¸n II: Sö dông m¹ch chØnh lu b»ng thyristor sau m¸y biÕn ¸p:
Dßng ®iÖn ch¶y qua c¸c thyristor lµ :
Itb=Id/2= 2,1/2=1,05(A) dßng ®iÖn nµy lµ rÊt nhá nªn rÊt dÔ chän van theo ®iÒu
kiÖn dßng ®iÖn.Vµ so víi ph¬ng ¸n 1 th× sè lîng van Ýt h¬n.
¦u ®iÓm thø hai cña ph¬ng ¸n lµ chØ cã mét bé chØnh lu mµ kh«ng dïng ®Õn hai
bé
§iÖn ¸p ngîc ®Æt lªn mçi thyristor lµ
Ungmax = 1,41.U2 = 1,41.91040 = 128,366 (KV) ®©y lµ ®iÖn ¸p rÊt lín nªn rÊt khã
chän van, ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ van . NÕu m¾c nèi tiÕp c¸c van th× g©y khã kh¨n
cho viÖc ®iÒu khiÓn.
Tõ nh÷ng u nhîc ®iÓm cña hai ph¬ng ¸n trªn ta thÊy ph¬ng ¸n thø nhÊt lµ
tèt vµ kh¶ quan h¬n c¶ . Nh vËy ta chän ph¬ng ¸n thø nhÊt ®Ó thiÕt kÕ m¹ch lùc
cho hÖ thèng.
II. VÒ m¹ch ®iÒu khiÓn:
M¹ch ®iÖn thiÕt kÕ ho¹t ®éng ë ®iÖn ¸p cao vµ c«ng suÊt lín nªn c¸c thiÕt bÞ
trong m¹ch ®iÒu khiÓn ph¶i ho¹t ®éng tin cËy vµ cã c«ng suÊt tæn hao nhá.Tríc
yªu cÇu ®ã viÖc sö dông c¸c IC tÝch hîp c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau víi kÕt cÊu nhá
gän , tiªu hao c«ng suÊt bÐ lµ 1 lùa chon tèi u.
7
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
ch¬ng III
ThuyÕt Minh Nguyªn Lý Ho¹t §éng
I. M¹ch lùc:
Víi s¬ ®å m¹ch lùc ®îc thiÕt kÕ nh h×nh vÏ:
Ho¹t ®éng:
§iÖn ¸p líi cã U=400 V ®îc ®a vµo m¹ch ®iÒu ¸p xoay chiÒu mét pha dïng
mét cÆp thyristor nèi song song ngîc. §iÖn ¸p sau khi qua m¹ch ®iÒu ¸p xoay
chiÒu m«ét pha th× cã ®iÖn ¸p kh«ng sin nhng vÉn ®èi xøng, sau ®ã ®îc ®a vµo
m¸y biÕn ¸p ®Ó nÇng ®iÖn ¸p lªn hµng chôc kV. Sau MBA ®iÖn ¸p ®îc ®a vµo
chØnh lu cÇu ba pha, sau ®ã ®a ra cao ¸p läc. Cô thÓ sù ho¹t ®éng cña c¸c kh©u
nh sau:
8
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
1. Bé ®iÒu ¸p xoay chiÒu ba pha :
a) S¬ ®å:
b) NhiÖm vô:
§iÒu khiÓn ®iÖn ¸p hiÖu dông ®Ó ®a vµo së cÊp m¸y biÕn ¸p. Kho¶ng ®iÖn ¸p
®a vµo s¬ cÊp cã thÓ ®iÒu chØnh n»m trong kho¶ng tõ 0V->440V. Nhê cã kh©u
nµy mµ cã thÓ ®iÒu chØnh tù ®éng ®îc hÖ thèng.
c) Ho¹t ®éng:
C¸c thyristor ®îc ®iÒu khiÓn víi gãc ®iÒu khiÓn lµ α. §Ön ¸p ®a vµo lµ ®iÖn
¸p h×nh sin cã U = 400(V). Sau khi qua bé XAAC sÏ ®îc gi¶m xuèng møc cÇn
thiÕt ®Ó ®iÒu chØnh æn ®Þnh ®iÖn ¸p lµm viÖc.
D¹ng ®iÖn ¸p ra cña bé ®iÒu ¸p phô thuéc vµo t¶i cña nã vµ gãc më thyristor.
XÐt t¶i thuÇn trë:
- Khi α < θ < π : T1 më, T2 kho¸
Ut = UXC
- Khi π < θ < π + α : T1 ®ãng, T2 cha më ®îc do cha nhËn ®îc xung
®iÒu khiÓn nªn T2 vÉn kho¸.
Ut = 0
- Khi π + α < θ < 2π : T1 kho¸, T2 më
Ut = UXC
9
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
§iÖn ¸p hiÖu dông trªn t¶i sÏ lµ:
2( ) sin 2
U1 U
2
XÐt t¶i trë c¶m:
Khi gãc ®iÒu khiÓn α ≤ φ dßng t¶i s lµ liªn tôc vµ kh«ng phô thuc gãc ®iÒu
khiÓn α. §iÒu nµy ®óng nÕu xung ®iÒu khiÓn lµ xung réng.
NÕu xung ®iÒu khiÓn lµ xung hÑp dßng ®iÖn trong mét nöa chu kú sÏ kÐo
dµi qu¸ thêi ®iÓm π + α. Do ®ã khi V2 nhËn ®îc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn t¹i π +
α th× V2 cha thÓ më ra ®îc. §iÒu nµy dÉn ®Õn ®iÖn ¸p ra trªn t¶i chØ cã
trong mét nöa chu kú vµ dßng cã d¹ng ®¹p m¹ch mét chiÒu.
Víi gãc ®iÒu khiÓn α > φ dßng ti sÏ cã d¹ng gi¸n ®o¹n vµ lu«n b¾t ®Çu tõ
0 t¹i θ = α.
Dßng t¶i sÏ tu©n theo quy luËt:
m
U sin( ) e Q sin( )
i
Z
§iÖn ¸p hiÖu dông trªn t¶i:
2 sin 2 sin(2 2)
U hdt U
2
víi λ ®îc x¸c ®Þnh tõ ph¬ng tr×nh:
sin( ) e Q sin( ) 0
10
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
X
arctg L
Trong ®ã :
R
XL
Q
R
2. M¸y biÕn ¸p lùc:
a) NhiÖm vô:
N©ng ®iÖn ¸p líi UP=380V lªn ®iÖn ¸p hµng chôc kV ®Ó ®¸p øng yªu cÇu
®iÖn ¸p cao cña c«ng nghÖ cña läc bôi tÜnh ®iÖn .
b) Ho¹t ®éng:
Sau khi qua bé ®iÒu ¸p th× ®iÖn ¸p ®a vµo biÕn ¸p thêng kh«ng sin, nhng
theo ph©n tÝch ë trªn th× ®iÖn ¸p lµ ®èi xøng, cã thÓ t¸ch thµnh c¸c thµnh phÇn bËc
1 vµ bËc cao, trong ®ã kh«ng cã thµnh phÇn mét chiÒu. Do vËy c¸c thµnh phÇn
xoay chiÒu cña ®iÖn ¸p s¬ cÊp MBA (hay ®iÖn ¸p hiÖu dông s¬ cÊp) vÉn ®îc
khuÕch ®¹i qua MBA: U2=m.U1víi m lµ tØ sè biÕn ®æi cña MBA.
3. Bé chØnh lu :
a) S¬ ®å:
b) NhiÖm vô:
BiÕn ®iÖn ¸p xoay chiÒu sau MBA lùc thµnh ®iÖn ¸p mét chiÒu cã ®é nhÊp nh«
thÊp ®Ó ®a ra cao ¸p läc.
Quan hÖ gi÷a ®iÖn ¸p sau chØnh lu Ud ,dßng Id vµ ®iÖn ¸p thø cÊp U2 ,dßng thø cÊp
I2 cña MBA lµ:
11
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
U2 = 1,11Ud
I2 = 0,58Id
Do ®iÖn ¸p ®Æt lªn mçi ®ièt D lµ rÊt lín ,theo tÝnh to¸n Unmax= 75 KV.V× vËy cÇn
nèi tiÕp c¸c ®i«t ®Ó sao cho ®iÖn ¸p ®Æt lªn c¸c ®ièt kh«ng vît qu¸ Unmax cña mçi
®i«t
4. Cao ¸p läc:
T¶i nµy mang tÝnh chÊt lµ t¶i ®iÖn trë cã gi¸ trÞ phô thuéc vµo ®iÖn ¸p gi÷a hai
cùc cña cao ¸p läc vµ dßng ®iÖn qua t¶i hay phô thuéc vµo lîng khÝ bôi ch¶y qua
cao ¸p läc vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña hÖ thèng.
II. M¹ch ®iÒu khiÓn
1. M¹ch t¹o tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn:
a) NhiÖm vô:
T¹o ra tÝn hiÖu U®k t¨ng dÇn ®Õn gi¸ trÞ E nµo ®ã (tèc ®é t¨ng cã thÓ thay ®æi
®îc) ®Ó ®a vµo ch©n sè 11 cña phÇn tö TCA785 so s¸nh víi xung r¨ng ca t¹o ra
xung ®iÒu khiÓn ë ch©n 14, 15 cña phÇn tö TCA785 víi gãc thay ®æi nhá dÇn.
b) S¬ ®å nguyªn lý:
Khi tÝn hiÖu ph¶n håi logic ®a vµo R11 lµ 0 (kh«ng cã tÝn hiÖu) th× transistor
T1 kho¸ ë A cã ®iÖn ¸p UA b»ng ®iÖn ¸p æn ®Þnh ë trªn Zener Dz1. Tô C ®îc n¹p
®iÖn.
12
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
Ph¬ng tr×nh n¹p ®iÖn cho tô:
1
UC U A dt U C (0)
(VR R 2 )C
Do UA = const nªn tô C ®îc n¹p tuyÕn tÝnh. Khi ®iÖn ¸p trªn tô ®¹t ®Õn -UA,
chän R1 = R3 nªn ®iÖn ¸p ®ã ®îc duy tr× ë -UA.
Thêi gian tô C n¹p ®Õn -UA phô thuéc vµo VR, R2, C nªn cã thÓ ®iÒu khiÓn ®îc
th«ng qua biÕn trë VR.
§iÖn ¸p ra ë UB ©m qua A2 ®îc ®¶o thµnh d¬ng. VËy ta ph¶i chän R4 = R5
®Ó gi¸ trÞ UD b»ng gi¸ trÞ UB nhng ngîc chiÒu.
2. M¹ch t¹o xung ®iÒu khiÓn thyristor:
a) NhiÖm vô:
T¹o ra xung ®iÌu khiÓn më thyristor víi gãc më gi¶m dÇn ®Ó t¨ng dÇn ®iÖn
¸p t¶i ®Õn ®iÖn ¸p phãng ®iÖn.
b) S¬ ®å nguyªn lý:
Sö dông vi m¹ch chuyªn dông TCA785:
S¬ ®å ch©n:
13
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
ChÊn sè Ký hiÖu Chøc n¨ng
1 OS Ch©n nèi ®Êt
2 Q2 §Çu ra 2 ®¶o
3 QU §Çu ra U
4 Q1 §Çu ra 1 ®¶o
5 VSYNC §iÖn ¸p ®ång bé
6 I TÝn hiÖu cÊm
7 QZ §Çu ra Z
8 VREF §iÖn ¸p chuÈn
9 RP §iÖn trë m¹ch r¨ng ca
10 C10 Tô t¹o m¹ch r¨ng ca
11 V11 §iÖn ¸p ®iÒu khiÓn
12 C12 Tô t¹o ®é réng xung
13 L TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn xung
ng¾n xung réng
14 Q1 §Çu ra 1
15 Q2 §Çu ra 2
16 VS §iÖn ¸p nguån nu«i
14
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
S¬ ®å cÊu t¹o
D¹ng ®å thÞ ®iÖn ¸p t¹i c¸c ch©n:
15
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
16
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
Th«ng sè kü thuËt:
Th«ng sè Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ tiªu Gi¸ trÞ §¬n vÞ
nhá nhÊt biÓu lín nhÊt
f=50HZ,
Vs=15V
Dßng tiªu thô IS 4,5 10 mA
6,5
§iÖn ¸p vµo ®iÒu khiÓn ch©n 11
0,2 V10max V
Kho¶ng ®iÖn ¸p V11
Trë kh¸ng vµo 15 k
M¹ch t¹o r¨ng ca
10 1000
Dßng n¹p tô I10 A
Biªn ®é cña r¨ng ca V10 Vs-2 V
§iÖn trë m¹ch n¹p R9 3 300 k
Thêi gian sên ng¾n cña xung r¨ng 80 S
ca tp
TÝn hiÖu cÊm vµo ch©n 6
3,3 2,5
CÊm V6L
Cho phÐp V6H 4 3,3
§é réng xung ra, ch©n 13
3,5 2,5
Xung hÑp V13H
Xung réng V13L 2,5 2
17
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
Xung ra, ch©n 14, 15
Vs - 3 Vs - 2,5 Vs - 1,0 V
§iÖn ¸p ra møc cao V14/15H
-IQ = 250 mA
§iÖn ¸p ra møc thÊp V14/15 0,3 0,8 2 V
IQ = 2mA
§é réng xung hÑp tp
20 30 40 S
§é r«ng xung réng tp
530 620 760 S/nF
§iÖn ¸p ®iÒu khiÓn
2,8 3,1 3,4 V
§iÖn ¸p chuÈn Vref
2 x 10-4 5 x 10-4
Gãc ®iÒu khiÓn øng víi ®iÖn ¸p 1/K
chuÈn ref
TÝnh to¸n c¸c phÇn tö bªn ngoµi
Min Max
1F
Tô r¨ng ca C10 500pF
V .V .C
Thêi ®iÒm ph¸t xung t tr 11 9 10
VREF .K
R REF .K
Dßng n¹p tô I10
R9
V .K
§iÖn ¸p trªn tô V10 REF
R 9 .C10
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña TCA 785:
TCA785 lµ mét vi m¹ch phøc hîp thùc hiÖn 4 chøc n¨ng cña mét m¹ch ®iÒu khiÓn:
“tÒ ®Çu” ®iÖn ¸p ®ång bé, t¹o ®iÖn ¸p r¨ng ca ®ång bé, so s¸nh vµ t¹o xung ra.
Nguån nu«i qua ch©n 16. TÝn hiÖu ®ång bé ®îc lÊy vµo qua ch©n sè 5 vµ sè 1. TÝn
hiÖu ®iÒu khiÓn ®a vµo ch©n 11. Mét bé nhËn biÕt ®iÖn ¸p 0 sÏ kiÓm tra ®iÖn ¸p
lÊy vµo chuyÓn tr¹ng th¸i vµ sÏ chuyÓn tÝn hiÖu nµy ®Õn bé phËn ®ång bé. Bé phËn
®ång bé nµy sÏ ®iÒu khiÓn tô C10; tô C10 sÏ ®îc n¹p ®Õn ®iÖn ¸p kh«ng ®æi
18
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
- §å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt GVHD : TrÇn Träng Minh
(quyÕt ®Þnh bëi R9). Khi ®iÖn ¸p V10 ®¹t ®Õn ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn V11 th× 1 tÝn hiÖ
sÏ ®îc ®a ®Õn kh©u logic. Tuú thuéc vµo biªn ®é ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn V11, gãc
më cã thÓ thay ®æi tõ 0 ®Õn 180o. Víi mçi nöa chu kú sãng 1 xung d¬ng sÏ
xuÊt hiÖn ë Q1 vµ Q2. §é réng kho¶ng 30s 80s. §é réng xung cã thÓ kÐo dµi
®Õn 180o th«ng qua tô C12. NÕu ch©n 12 nèi ®Êt th× sÏ cã xung trong kho¶ng ®Õn
180o.
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña kh©u t¹o xung ®iÒu khiÓn thyristor:
§iÖn ¸p líi sau khi qua m¸y biÕn ¸p ®îc h¹ xuèng 12VAC ®a vµo ch©n sè 5
vµ ch©n sè 1 qua ®iÖn trë R. TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn V®k ®îc ®a vµ ch©n 11 so s¸nh
víi ®iÖn ¸ r¨ng ca t¹o bëi tô C10 cho ta xung ®iÒu khiÓn thyristor cã gãc më α
t¨ng dÇn ë ®Çu ra t¹i ch©n 14 vµ ch©n 15. Khi x¶y ra ng¾n m¹ch, ë ch©n 6 nhËn
®îc tÝn hiÖu cÊm, t¹i ch©n 14 vµ ch©n 15 kh«ng cßn tÝn hiÖu ®Çu ra.
19
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 6 Tù ®éng hãa 3 - K46
nguon tai.lieu . vn