Xem mẫu
- ThuyÕt minh
®å ¸n chi tiÕt m¸y
NhËn xÐt cña gi¸o viªn híng dÉn
Lêi nãi ®Çu
Tµi liÖu tham kh¶o
Môc lôc
PhÇn I: tÝnh chän ®éng c¬ ®iÖn- ph©n phèi tØ sè truyÒn
1. TÝnh chän ®éng c¬ ®iÖn
Chän kiÓu lo¹i ®éng c¬
1.1. Chän kiÓu lo¹i ®éng c¬
1.2. Chän c«ng suÊt ®éng c¬
1.3. Chän tèc ®é ®ång bé cña ®éng c¬
1.4. Chän ®éng c¬ sö dông thùc tÕ
1.5. KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y, ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i
2. Ph©n phèi tØ sè truyÒn cho c¸c bé truyÒn trong hÖ thèng
3. X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè trªn c¸c trôc- LËp
4. b¶ng th«ng sè
PhÇn II: ThiÕt kÕ c¸c chi tiÕt truyÒn ®éng
1. ThiÕt kÕ c¸c bé truyÒn
2. Chän møc dÇu hoÆc kiÓm tra møc dÇu b«i tr¬n cho c¸c chi tiÕt trong hép
gi¶m tèc
3. KiÓm tra sai sè vËn tèc
PhÇn Iii: thiÕt kÕ c¸c chi tiÕt ®ì nèi
1. ThiÕt kÕ trôc
1.1.TÝnh trôc theo ®é bÒn mái
1.1.1. TÝnh s¬ bé
1.1.2. TÝnh gÇn ®óng
1.1.3. TÝnh chÝnh x¸c
1.2. TÝnh trôc theo ®é bÒn tÜnh (tÝnh qu¸ t¶i)
2. TÝnh chän æ
1.1. Chän ph¬ng ¸n bè trÝ æ
1.2. TÝnh æ theo kh¶ n¨ng t¶i ®éng
1.3. TÝnh æ theo kh¶ n¨ng t¶i tÜnh
3. TÝnh chän then vµ khíp nèi
PhÇn Iv: thiÕt kÕ vá hép- chän chÕ ®é l¾p
1. ThiÕt kÕ c¸c kÝch thíc cña vá hép
2. ThiÕt kÕ c¸c chi tiÕt cßn l¹i
3.Chän dung sai l¾p ghÐp cho c¸c chi tiÕt
Tµi liÖu tham kh¶o
1
- 1. TrÞnh ChÊt, Lª V¨n UyÓn, TÝnh to¸n hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ, tËp I,II, NXB
Gi¸o dôc, 1999
2. NguyÔn V¨n LÉm, NguyÔn Träng HiÖp, ThiÕt kÕ ®å ¸n chi tiÕt m¸y, NXB
Gi¸o dôc, 1993
PhÇn I
TÝnh to¸n ®éng häc hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ.
I. Chän ®éng c¬ ®iÖn:
- Chän kiÓu, lo¹i ®éng c¬;
- Chän c«ng suÊt ®éng c¬;
- Chän tèc ®é ®ång bé ®éng c¬;
- Chän ®éng c¬ sö dông thùc tÕ;
- KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y qu¸ t¶i cho ®éng c¬.
Néi dung cô thÓ cña c¸c bíc nh sau:
1. Chän kiÓu, lo¹i ®éng c¬:
a. §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu:
b. §éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu: Gåm hai lo¹i:
+) §éng c¬ ba pha ®ång bé:
+) §éng c¬ ba pha kh«ng ®ång bé: cã hai lo¹i: r«to d©y cuèn vµ r«to lång sãc:
Víi hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ (hÖ dÉn ®éng b¨ng t¶i, xÝch t¶i, vÝt t¶i... dïng víi c¸c
hép gi¶m tèc) nªn sö dông lo¹i ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu ba pha r«to lång sãc.
2. Chän c«ng suÊt ®éng c¬:
C«ng suÊt cña ®éng c¬ ®îc chän theo ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é - d¶m b¶o cho khi
®éng c¬ lµm viÖc nhiÖt ®é sinh ra kh«ng qu¸ møc cho phÐp. Muèn vËy, ®iÒu kiÖn
sau ph¶i tho¶ m·n:
dc dc
Pdm ≥ Pdt (kW) (1.1)
dc
Trong ®ã: Pdm - c«ng suÊt ®Þnh møc cña ®éng c¬;
dc
Pdt - c«ng suÊt ®¼ng trÞ trªn trôc ®éng c¬, ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
+) Trêng hîp t¶i kh«ng ®æi:
dc dc
Pdt ≥ Plv (1.2)
+) Trêng hîp t¶i thay ®æi:
2
Pict ti
Pdtc ≥ Plv
d dc
∑ ct t
P
(1.3)
lv ck
ct
víi: Plv - Gi¸ trÞ c«ng suÊt lµm viÖc danh nghÜa trªn trôc c«ng t¸c.
2
- dc
Plv - c«ng suÊt lµm viÖc danh nghÜa trªn trôc ®éng c¬:
ct
dc Plv
Plv = (kW) (1.4)
η∑
trong ®ã: η∑ - hiÖu suÊt chung cña toµn hÖ thèng.
Pict - c«ng suÊt phô t¶i ë chÕ ®é thø i trªn trôc c«ng t¸c.
ti , tck - thêi gian lµm viÖc ë chÕ ®é thø i vµ thêi gian c¶ chu kú.
+) Khi sö dông c¸c s¬ ®å gåm c¸c bé truyÒn m¾c nèi tiÕp:
η ∑ = η 1.η 2.η 3... (1.5)
η 1, η 2, η 3... lµ hiÖu suÊt c¸c bé truyÒn vµ c¸c cÆp æ l¨n trong hÖ truyÒn dÉn. Gi¸ trÞ
cña chóng cho trong b¶ng 1.1.
+) Khi sö dông s¬ ®å gåm c¸c bé truyÒn m¾c song song (c¸c s¬ ®å t¸ch ®«i), hiÖu
suÊt cña côm c¸c bé truyÒn x¸c ®Þnh theo:
η∑ = ηi (1.6)
C«ng suÊt lµm viÖc danh nghÜa trªn trôc c«ng t¸c ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau:
ct Ft v
Plv = 3
(kW) (1.7)
10
Trong ®ã: Ft - lùc vßng trªn trôc c«ng t¸c (N);
v - vËn tèc vßng cña b¨ng t¶i (xÝch t¶i) (m/s).
3. Chän sè vßng quay ®ång bé cña ®éng c¬:
Sè vßng quay ®ång bé cña ®éng c¬ (cßn gäi lµ tèc ®é tõ trêng quay) ®îc x¸c
®Þnh theo c«ng thøc:
60 f
ndb = (1.8)
p
Trong ®ã: f - tÇn sè cña dßng ®iÖn xoay chiÒu (Hz); víi m¹ng ®iÖn ë níc ta f = 50
Hz;
p - sè ®«i cùc tõ; p = 1; 2; 3; 4; 5; 6.
DÔ thÊy r»ng cã c¸c sè vßng quay ®ång bé lµ 3000; 1500; 1000; 750; 600; vµ 500
v/ph. Sè vßng quay ®ång bé cµng thÊp th× kÝch thíc khu«n khæ vµ gi¸ thµnh cña
®éng c¬ cµng t¨ng (v× sè ®«i cùc tõ lín). Tuy nhiªn dïng ®éng c¬ cã sè vßng cao l¹i
yªu cÇu gi¶m tèc nhiÒu h¬n, tøc tØ sè truyÒn cña toµn hÖ thèng t¨ng, dÉn tíi kÝch
thíc vµ gi¸ thµnh cña c¸c bé truyÒn t¨ng lªn. Do vËy, trong c¸c hÖ dÉn ®éng c¬ khÝ
3
- nãi chung, nÕu kh«ng cã yªu cÇu g× ®Æc biÖt, hÇu nh c¸c ®éng c¬ cã sè vßng
quay ®ång bé lµ 1500 hoÆc 1000 v/ph [6] (t¬ng øng sè vßng quay cã kÓ ®Õn sù trît
3% lµ 1450 vµ 970 v/ph).
B¶ng 1.1 TrÞ sè hiÖu suÊt cña c¸c lo¹i bé truyÒn vµ c¸c æ.
HiÖu suÊt cña bé truyÒn hoÆc æ
Tªn gäi
®îc che kÝn ®Ó hë
Bé truyÒn b¸nh r¨ng trô 0,96 - 0,98 0,93 - 0,95
Bé truyÒn b¸nh r¨ng c«n 0,95 - 0,97 0,92 - 0,94
Bé truyÒn trôc vÝt
- tù h·m 0,30 - 0,40 0,20 - 0,30
-kh«ng tù h·m víi Z1 = 1 0,70 - 0,75
Z1 = 2 0,75 - 0,82
Z1 = 4 0,87 - 0,92
Bé truyÒn xÝch 0,95 - 0,97 0,90 - 0,93
Bé truyÒn b¸nh ma s¸t 0,90 - 0,96 0,70 - 0,88
Bé truyÒn ®ai 0,95 - 0,96
Mét cÆp æ l¨n 0,99 - 0,995
Mét cÆp æ trît 0,98 - 0,99
Chó thÝch: TrÞ sè hiÖu suÊt cña c¸c bé truyÒn b¸nh r¨ng cho trong b¶ng øng
víi cÊp chÝnh x¸c 8 vµ 9. Khi dïng bé truyÒn kÝn víi cÊp chÝnh x¸c 6 vµ 7 th×
t¨ng trÞ sè trong b¶ng lªn 1 ... 1,5 %.
C¸ch x¸c ®Þnh sè vßng quay ®ång bé nh sau:
+) TÝnh sè vßng quay cña trôc c«ng t¸c:
- Víi hÖ dÉn ®éng b¨ng t¶i:
60.103 v
nct = (1.9)
πD
Trong ®ã:
D - ®êng kÝnh tang dÉn cña b¨ng t¶i (mm);
v - vËn tèc vßng cña b¨ng t¶i (m/s);
- Víi hÖ dÉn ®éng xÝch t¶i:
60.103 v
nct = (1.10)
zp
Trong ®ã: z - sè r¨ng ®Üa xÝch t¶i.
v - vËn tèc vßng cña xÝch t¶i (m/s);
p - bíc xÝch t¶i (mm).
+) X¸c ®Þnh sè vßng quay ®ång bé nªn dïng cho ®éng c¬:
Chän s¬ bé sè vßng quay ®ång bé cña ®éng c¬ n®b = 1500 v/ph (kÓ ®Õn sù
trît n®b = 1450 v/ph); Khi nµy tØ sè truyÒn s¬ bé cña hÖ thèng usb ®îc x¸c ®Þnh:
4
- ndb 1450
u sb = = (1.11)
nct nct
So s¸nh usb víi c¸c gi¸ trÞ nªn dïng vµ giíi h¹n cña hÖ thèng (b¶ng 1.2):
- NÕu usb n»m trong kho¶ng u nªn dïng th× n®b=1500 v/ph;
- NÕu usb > u nªn dïng vµ n»m trong kho¶ng u giíi h¹n th× n®b= 1000 v/ph;
- NÕu usb < u nªn dïng vµ n»m trong kho¶ng u giíi h¹n th× n®b = 3000 v/ph;
B¶ng 1.2 TØ sè truyÒn nªn dïng vµ giíi h¹n cña c¸c truyÒn ®éng.
TØ sè truyÒn TØ sè truyÒn
Lo¹i truyÒn ®éng
nªn dïng giíi h¹n
Bé truyÒn ®ai 1,5 - 4 1-6
Bé truyÒn xÝch 1,5 - 5 1-6
Bé truyÒn b¸nh r¨ng trô ®Ó hë 1,5 - 6 1 - 12,5
Bé truyÒn b¸nh r¨ng c«n ®Ó hë 1,3 - 4 1-8
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng trô:
- 1 cÊp 1,5 - 8 1 - 11,25
- 2 cÊp 8 - 40 4 - 60
- 3 cÊp 31,5 - 180 25 - 326
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng c«n 1 cÊp 1-5 1-8
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng c«n - trô 8 - 31,5 6,3 - 40
Hép gi¶m tèc trôc vÝt 1 cÊp 8 - 60 6,5 - 80
Hép gi¶m tèc trôc vÝt 2 cÊp 300 - 800 42,25 - 3600
Hép gi¶m tèc b¸nh r¨ng - trôc vÝt 20 - 315 14,6 - 480
Hép gi¶m tèc trôc vÝt - b¸nh r¨ng 20 - 315 14,6 - 480
- NÕu usb n»m ngoµi kho¶ng u giíi h¹n th× d¹ng hép gi¶m tèc ®Þnh thiÕt kÕ kh«ng
phï hîp víi sè liÖu ®· cho, khi nµy cÇn chän l¹i hép gi¶m tèc lo¹i kh¸c cho phï hîp.
4. Chän ®éng c¬:
C¨n cø vµo c«ng suÊt ®¼ng trÞ ®· tÝnh tiÕn hµnh tra b¶ng chän ®éng c¬ cã
c«ng suÊt ®Þnh møc tho¶ m·n ®iÒu kiÖn (1.1) vµ cã sè vßng quay ®ång bé cña
®éng c¬ lµ gi¸ trÞ ®· x¸c ®Þnh ®îc.
5. KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y, ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i cho ®éng c¬:
a. KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y cho ®éng c¬:
Khi khëi ®éng, ®éng c¬ cÇn sinh ra mét c«ng suÊt ®ñ lín ®Ó th¾ng søc ú cña hÖ
thèng. KiÓm tra ®iÒu kiÖn më m¸y cho ®éng c¬ theo c«ng thøc:
dc dc
Pmm ≥ Pbd (1.12)
dc
Trong ®ã: Pmm - c«ng suÊt më m¸y cña ®éng c¬ (Kw);
5
- dc TK dc
Pmm = Pdm
Tdn
dc
Pbd - c«ng suÊt c¶n ban ®Çu trªn trôc ®éng c¬ (kW)
dc dc
Pbd = K bd Plv
NÕu ®éng c¬ ®· chän kh«ng tho· m·n (1.12) th× cÇn chän l¹i ®éng c¬ cã c«ng
suÊt ®Þnh møc lín h¬n råi kiÓm nghiÖm l¹i.
b. KiÓm tra ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i cho ®éng c¬:
§Ó tr¸nh hiÖn tîng trªn cÇn kiÓm tra qu¸ t¶i cho ®éng c¬ lµm viÖc víi s¬ ®å t¶i
thay ®æi theo ®iÒu kiÖn:
dc dc
Pmax ≥ Pqt (1.13)
dc
víi : Pmax - c«ng suÊt lín nhÊt cho phÐp cña ®éng c¬ (kW);
dc Tmax dc
Pmax ≥ Pdm
Tdn
dc
Pdm - c«ng suÊt ®Þnh møc cña ®éng c¬ (kW);
Tmax
Gi¸ trÞ cho trong lý lÞch ®éng c¬;
Tdn
dc
Pqt - c«ng suÊt ®Æt lªn trôc ®éng c¬ khi qu¸ t¶i, chÝnh lµ c«ng suÊt trªn
trôc ®éng c¬ cña gi¸ trÞ t¶i lín nhÊt trong s¬ ®å t¶i.
NÕu ®iÒu kiÖn (1.13) kh«ng tho¶ m·n, cÇn chän l¹i ®éng c¬ ®iÖn råi kiÓm tra
l¹i.
II. Ph©n phèi tØ sè truyÒn:
TØ sè truyÒn chung cña toµn hÖ thèng u∑ x¸c ®Þnh theo:
ndc
u∑ = (1.14)
nct
Trong ®ã: n®c - sè vßng quay cña ®éng c¬ ®· chän (v/ph);
nct - sè vßng quay cña trôc c«ng t¸c (v/ph).
Víi hÖ dÉn ®éng gåm c¸c bé truyÒn m¾c nèi tiÕp cã:
u∑ = u1. u2. u3... (1.15)
6
- Víi: u1, u2, u3... tØ sè truyÒn cña c¸c bé truyÒn trong hÖ thèng.
Sau ®©y tr×nh bµy c¸ch ph©n phèi TST cña mét sè trêng hîp cô thÓ:
1. TØ sè truyÒn cña c¸c bé truyÒn ngoµi hép:
Ký hiÖu uh lµ TST cña HGT; ung lµ TST cña bé truyÒn ngoµi hép. cã thÓ x¸c
®Þnh TSt cña bé truyÒn ngoµi theo kinh nghiÖm sau:
+) Víi hÖ dÉn ®éng gåm HGT 1 cÊp nèi víi 1 bé truyÒn ngoµi hép th×:
ung = (0,7 ÷ 0,75) uh
do ®ã:
ung = ( 0,7 ÷ 0,75) u∑ (1.16)
u∑
vµ tõ ®ã: uh = (1.17)
u ng
NÕu bé truyÒn ngoµi lµ bé truyÒn ®ai, ®Ó gi¶m sai sè do viÖc quy chuÈn ®-
êng kÝnh c¸c b¸nh ®ai, nªn quy chuÈn gi¸ trÞ tÝnh ®îc theo d·y TST tiªu chuÈn nh
sau:
1,00; 1,12; 1,25; 1,4; 1,6; 1,8; 2,00; 2,24; 2,50; 2,80; 3,15; 3,55; 4,00; 4,50;
5,00.
+) Víi hÖ dÉn ®éng gåm HGT 2 cÊp b¸nh r¨ng nãi víi 1 bé truyÒn ngoµi hép th×:
ung = ( 0,15 ÷ 0,1 ) uh
⇒ u ng = ( 0,15 ÷ 0,1) u ∑ (1.18)
(trÞ sè nhá dïng khi uh lín)
+) Víi hÖ dÉn ®éng gåm HGT trôc vÝt 2 cÊp; trôc vÝt - b¸nh r¨ng hoÆc b¸nh r¨ng -
trôc vÝt nèi víi 1 bé truyÒn ngoµi hép th×:
ung = ( 0,125 ÷ 0,025 ) uh
⇒ ung = ( 0,125 ÷ 0,025) u∑ (1.19)
(trÞ sè nhá dïng khi uh lín).
2. TØ sè truyÒn cña c¸c bé truyÒn trong hép gi¶m tèc.
a. HGT b¸nh r¨ng trô 2 cÊp khai triÓn:
- Theo hµm ®a môc tiªu víi thø tù u tiªn c¸c hµm ®¬n môc tiªu sau: khèi lîng c¸c
bé truyÒn, m« men qu¸n tÝnh thu gän vµ thÓ tÝch c¸c b¸nh lín nhóng dÇu nhá nhÊt;
khi nµy tØ sè truyÒn c¸c cÊp cã thÓ tra b¶ng 3.1 [1] hoÆc tÝh theo c«ng thøc:
2
u1 ≈ 0,8253 uh (1.20)
- Theo hµm ®a môc tiªu víi thø tù u tiªn c¸c hµm ®¬n môc tiªu sau: DiÖn tÝch
tiÕt diÖn ngang cña hép, khèi lîng c¸c bé truyÒn b¸nh r¨ng cña hép lµ nhá nhÊt; khi
nµy tØ sè truyÒn u1 cña bé truyÒn cÊp nhanh x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
7
- 2
u1 ≈ 0,8433 uh + 0,1 (1.21)
Trong ®ã: ψ ba1; ψ ba2 - hÖ sè chiÒu réng b¸nh r¨ng cÊp nhanh vµ cÊp chËm.
b. HGT b¸nh r¨ng ®ång trôc:
- Víi HGT b¸nh r¨ng ®ång trôc cã thÓ tra TST bé truyÒn cÊp nhanh u 1 theo ®å thÞ
h×nh III - 27 [5] ( hoÆc h×nh 3.20 [1] ) - t¬ng ®¬ng víi viÖc tÝnh theo c«ng thøc:
0, 473
ψ
u1 ≈ 1,34 ba1
ψ ( 7,9u h + 0,4) 0,428 + 0,0369u h − 2,45
ba 2
(1.22)
- Còng cã thÓ ph©n phèi tèi u tØ sè truyÒn ®¶m b¶o ®ång thêi c¸c chØ tiªu:
Khèi lîng - thÓ tÝch cña c¸c kÝch thíc bao vµ moo men uand tÝnh thu gän cña c¸c bé
truyÒn lµ nhá nhÊt [3]. Khi nµy tØ sè truyÒn u1 cña cÊp nhanh x¸c ®Þnh theo:
2
0,753 uh + 0,44
u1 ≈ 0,17
ψba 2 (1.23)
ψ
ba1
c. HGT b¸nh r¨ng c«n - trô 2 cÊp:
Víi HGT b¸nh r¨ng c«n - trô 2 cÊp, ®Ó nhËn ®îc chiÒu cao cña HGT nhá nhÊt
cã thÓ tra tØ sè truyÒn bé truyÒn b¸nh r¨ng cÊp nhanh u1 theo ®å thÞ h×nh III - 29
[5] (hoÆc h×nh 3.21 [1]) - t¬ng ®¬ng víi viÖc tÝnh theo c«ng thøc [7]:
ψ ba 2uh
u2 ≈ 1,0733 (1.24)
K be (1 − 0,5 K be ) 2
Trong ®ã: Kbe - hÖ sè chiÒu réng vµnh r¨ng b¸nh r¨ng c«n; Kbe = 0,25 ÷ 0,3;
ψ ba2 - hÖ sè chiÒu réng b¸nh r¨ng trô; ψ ba2=0,3÷ 0,4.
Khi Kbe = 0,3 vµ ψ ba2 = 0,4 (c¸c gi¸ trÞ tèi u) th× [7]:
u2 ≈ 1,323 uh (1.25)
- Khi ph©n phèi theo hµm ®a môc tiªu víi c¸c chØ tiªu s¾p xÕp theo thø tù u
tiªn gi¶m dÇn: Khèi lîng - kÝch thíc tiÕt diÖn ngang - m« men qu¸n tÝnh nhá nhÊt [4]:
u1 ≈ 0,71uh ,672
0 (1.26)
Chó ý r»ng sau nµy khi thiÕt kÕ c¸c bé truyÒn b¸nh r¨ng nªn chän:
kbe = 0,3 vµ ψ ba2 = 0,4 (1.27)
d. HGT b¸nh r¨ng - trôc vÝt:
8
- - Víi HGT b¸nh r¨ng - trôc vÝt, ®Ó b¸nh r¨ng lín kh«ng nhóng s©u qu¸ trong
dÇu còng nh ®Ó cã thÓ bè trÝ gän HGT, tØ sè truyÒn cña bé truyÒn b¸nh r¨ng u1 cã
thÓ tra theo ®å thÞ h×nh 3.25 [1], hoÆc cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc (dïng khi u h <
100):
u1 ≈ 5 uh + 0,012uh − 0,17 (1.28)
- §Ó nhËn ®îc kÝch thíc cña bé truyÒn trôc vÝt - b¸nh vÝt nhá nhÊt vµ kÕt
cÊu cña hép hîp lý, tØ sè truyÒn cña bé truyÒn b¸nh r¨ng u 1 ®îc x¸c diÞnh theo c«ng
thøc:
+) Khi m« men xo¾n trªn trôc ra Tr = 105 ÷ 106 Nmm th×:
u1 ≈ T p + 1,1 − 0,22T p + 0,123
(1.29)
+) Khi m« men xo¾n trªn trôc ra Tr = 106 ÷ 8.106 Nmm th×:
u1 ≈ 0,97 T p + 1,89 − 0,032T p + 0,181
(1.30)
Tr
Trong ®ã: Tp = 5
10
Tr - m« men xo¾n trªn trôc ra (Nmm).
e. HGT trôc vÝt 2 cÊp:
Víi HGT trôc vÝt 2 cÊp cã thÓ ph©n phèi tØ sè truyÒn nh»m ®¹t ®îc hiÖu suÊt
cña HGT cao nhÊt [6], khi nµy:
u1 = u 2 = u h (1.31)
III - X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè trªn c¸c trôc:
Ký hiÖu c¸c chØ sè tÝnh to¸n nh sau: chØ sè "®c" ký hiÖu trôc ®éng c¬; c¸c
chØ sè "I", "II", "III". chØ trôc sè I, II vµ III.
1. TÝnh tèc ®é quay cña c¸c trôc:
ndc
- Tèc ®é quay cña trôc I: nI =
udc ÷ I
Víi udc-I - tØ sè truyÒn cña bé truyÒn ( hoÆc khíp nèi ) nèi gi÷a ®éng c¬ víi trôc I.
- T¬ng tù ta cã: nII = nI /uI-II ; nIII = nII /uII-III ...
2. TÝnh c«ng suÊt danh nghÜa trªn c¸c trôc:
Víi s¬ ®å t¶i thay ®æi, chän c«ng suÊt danh nghÜa lµ c«ng suÊt lín nhÊt.
- C«ng suÊt danh nghÜa trªn trôc ®éng c¬ tÝnh theo c«ng thøc (1.4):
9
- ct
dc dc Plv
P = Plv =
η∑
- C«ng suÊt danh nghÜa trªn trôc I:
P I = P dcη dc ÷ Iη o
- T¬ng tù c«ng suÊt danh nghÜa trªn trôc c¸c trôc cßn l¹i:
P II = P Iη I ÷ IIη o
P III = P IIη II ÷ IIIη o
3. TÝnh m« men xo¾n trªn c¸c trôc:
M« men xo¾n trªn trôc thø k ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
9,55.10 6 P k
Tk =
nk
Theo c«ng thøc nµy lÇn lît tÝnh m« men xo¾n trªn c¸c trôc.
4. LËp b¶ng sè liÖu tÝnh to¸n:
C¸c kÕt qu¶ tÝnh ë trªn lµ sè liÖu ®Çu vµo cho c¸c phÇn tÝnh to¸n sau, do vËy
cÇn lËp b¶ng thèng kª theo mÊu sau:
Th«ng sè TØ sè Tèc ®é quay C«ng suÊt M« men xo¾n
Trôc truyÒn (v/ph) (Kw) (Nmm)
Trôc ®éng c¬
Trôc I
Trôc II
Trôc III
PHẦN II: THIẾT KẾ CÁC CHI TIẾT TRUYỀN ĐỘNG
1.Thiết kế các bộ truyền
10
- 2. Kiểm tra điều kiện bôi trơn
Gäi X lµ kho¶ng c¸ch tõ c¸c møc dÇu ®Õn t©m trôc.
X2max
δ
X4max
X2min
X4min
b
ChiÒu s©u ng©m dÇu tèi thiÓu cña b¸nh r¨ng ®îc lÊy nh sau:
B¸nh r¨ng trô: lmin=(0,75÷2)h vµ lmin ≥ 10mm (h lµ chiÒu cao r¨ng) →
da
X min = − lmin
2
B¸nh r¨ng c«n:
Ng©m ngËp chiÒu dµi r¨ng: lmin= bsinδ -5
X2min
X2max
X4max
Xmax
X4min
Xmin
2max
4min
4max
2min
d ae
→ X min = − b sin δ + 5
2
ChiÒu s©u ng©m dÇu tèi ®a cho c¸c cÊp b¸nh r¨ng phô thuéc vµo vËn tèc vßng:
Khi v>1,5m/s: lmax=lmin+10mm
11
- Khi v ≤ 1,5m/s: CÊp nhanh: lmax=1/6 b¸n kÝnh
CÊp chËm: lmax=1/4 b¸n kÝnh
da
→ X max = − lmax
2
Chän møc dÇu chung cho c¶ hép:
Xmin=min(X2min,X4min)
Xmax=max(X2max,X4max)
3. KiÓm tra sai sè vËn tèc:
nthuc − n
∆n = 100% ≤ 4%
n
n
Víi n thuc = dc
u thuc
C©u hái th¶o luËn
1. Nªu c¸ch chän hîp lý c«ng suÊt vµ vßng quay cña ®éng c¬.
2. T¹i sao ph¶i kiÓm tra më m¸y vµ qu¸ t¶i cho ®éng c¬? Trêng hîp nµo kh«ng ph¶i
kiÓm tra qu¸ t¶i cho ®éng c¬? T¹i sao?
3. Ph©n biÖt c¸c chÕ ®é lµm viÖc cña ®éng c¬. §éng c¬ trong hÖ thèng dÉn ®éng
®îc chän theo chÕ ®é lµm viÖc nµo? T¹i sao?
4. Nªu vai trß vµ vÞ trÝ cña hép gi¶m tèc trong hÖ thèng dÉn ®éng.
5. Tr×nh bµy c¸ch ph©n bè tû sè truyÒn cho c¸c bé phËn truyÒn dÉn ®éng.
6. Tr×nh bµy c¸ch kiÓm tra më m¸y cho ®éng c¬? Cã thÓ kiÓm tra më m¸y cho ®éng
c¬ trªn mét trôc bÊt kú ®îc kh«ng? T¹i sao?
7. Nªu nguyªn t¾c chän vËt liÖu chÕ t¹o b¸nh r¨ng? T¹i sao nªn lÊy vËt liÖu b¸nh nhá
tèt h¬n vËt liÖu b¸nh lín, cÊp chËm tèt h¬n cÊp nhanh.
8. Tr×nh bµy c¸ch x¸c ®Þnh øng suÊt cho phÐp cña bé truyÒn b¸nh r¨ng? X¸c ®Þnh
øng suÊt cho phÐp cña b¸nh r¨ng th¼ng vµ r¨ng nghiªng kh¸c nhau nh thÕ nµo? Gi¸
trÞ øng suÊt cho phÐp trong bíc tÝnh s¬ bé vµ kiÓm nghiÖm cã kh¸c nhau kh«ng?
T¹i sao?
9. C¸c bé truyÒn trong hÖ dÉn ®éng ( B¸nh r¨ng TV-BV, ®ai, xÝch trôc) ®· ®îc tÝnh
to¸n thiÕt kÕ theo chØ tiªu nµo? T¹i sao?
10. Nªu c¬ së x¸c ®Þnh hÖ sè ψba khi thiÕt kÕ bé truyÒn b¸nh r¨ng.
11. Nªu biÖn ph¸p xö lý khi kiÓm tra søc bÒn tiÕp xóc cña b¸nh r¨ng kh«ng tho¶
m·n?
12. Nªu c¬ së chän gãc nghiªng β cña bé truyÒn b¸nh r¨ng nghiªng?
13. T¹i sao b¸nh r¨ng trô thêng lÊy bÒ réng b¸nh r¨ng nhá lín h¬n bÒ réng b¸nh r¨ng
lín? Cßn b¸nh r¨ng c«n lÊy bÒ réng hai b¸nh nh nhau?
12
- 14. C¸c chi tiÕt trong hép gi¶m tèc cã ®îc kiÓm tra qu¸ t¶i kh«ng? HÖ sè qu¸ t¶i b»ng
bao nhiªu?
T¹i sao khi kiÓm tra qu¸ t¶i cho b¸nh r¨ng l¹i lÊy øng suÊt qu¸ t¶i theo c«ng thøc:
σ Hqt = σ H K qt ; σ Fqt = σ F K qt
15. Nªu c¬ së chän kÕt cÊu b¸nh r¨ng? C¸c b¸nh r¨ng ®· thiÕt kÕ ®îc chän kÕt cÊu
nh thÕ nµo?
16. Tr×nh bµy c¸ch chän vËt liÖu cña bé truyÒn trôc vÝt b¸nh vÝt? øng suÊt cho
phÐp cña bé truyÒn trôc vÝt b¸nh vÝt liªn quan thÕ nµo ®Õn viÖc chän vËt liÖu.
17. T¹i sao truyÒn ®éng trôc vÝt b¸nh vÝt ph¶i tÝnh kiÓm nghiÖm nhiÖt, tr×nh bµy
c¸ch tÝnh cho truyÒn ®éng trôc vÝt b¸nh vÝt.
18. Nªu c¬ së x¸c ®Þnh sè ®Çu mèi ren cña trôc vÝt. TaÞ sao chiÒu dµi phÇn c¾t
ren cña trôc vÝt thêng lÊy b»ng sè nguyªn lÇn bíc ren?
19. Tr×nh bµy c¸ch kiÓm tra b«i tr¬n, ch¹m trôc cho hé gi¶m tèc b¸nh r¨ng hai cÊp?
C¸c biÖn ph¸p xö lý khi c¸c ®iÒu kiÖn trªn kh«ng tho¶ m·n.
20. VÞ trÝ bè trÝ bé truyÒn ®ai, bé truyÒn xÝch trong hÖ dÉn ®éng ®îc bè trÝ thÕ
nµo? T¹i sao?
21. Trêng hîp nµo ph¶i chän xÝch nhiÒu d·y? Sè d·y xÝch tèi ®a lµ bao nhiªu? Gi¶i
thÝch? T¹i sao thêng chän sè r¨ng ®Üa xÝch lÎ vµ sè m¾t xÝch ch½n?
22. T¹i sao ph¶i h¹n chÕ d©y ®ai thang? T¹i sao ph¶i kiÓm nghiÖm gãc «m trªn b¸nh
®ai nhá? Nªu c¸c biÖn ph¸p xö lý nÕu ®iÒu kiÖn ®ã kh«ng tho¶ m·n.
Nªu u nhîc ®iÓm cña lo¹i ®ai ®· chän?
24. Tr×nh bµy: tr×nh tù, ý nghÜa, vµ néi dung cña c¸c bíc tÝnh thiÕt kÕ trôc theo søc
bÒn mái.
25. C¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt cÊu trôc hîp lý? VËn dông vµo viÖc x¸c ®Þnh c¸c kÕt
cÊu trôc trong ®å ¸n thiÕt kÕ.
26. Nªu c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn søc bÒn mái cña trôc? Tõ ®ã nªu ra c¸c biÖn
ph¸p n©ng cao søc bÒn mái.
27. T¹i sao c¸c r·nh then trªn cïng mét trôc l¹i bè trÝ trªn cïng mét ®êng sinh? NÕu
ph¶i dïng hai ®Õn ba then trªn mét tiÕt diÖn trôc th× then ®ã ®îc bè trÝ nh thÕ nµo?
28. T¹i sao ph¶i kiÓm nghiÖm ®é cøng cña trôc? Tr×nh bµy c¸ch kiÓm nghiÖm vµ
c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc khi trôc kh«ng ®ñ ®é cøng.
29. Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ ®å ¸n chi tiÕt m¸y nµo tho¶ m·n nhiÒu nhÊt c¸c chØ tiªu
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng lµm viÖc? T¹i sao?
30. æ l¨n trong hép gi¶m tèc ®· ®îc tÝnh chän theo chØ tiªu nµo? T¹i sao? Nªu c¸c
biÖn ph¸p xö lý khi kiÓm nghiÖm æ mµ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng t¶i ®éng(C® >Cb).
31. Nªu c¬ së chän s¬ ®å bè trÝ æ? Ph©n tÝch u, nhîc ®iÓm cña s¬ ®å bè trÝ æ ®·
chän.
32. Tr×nh bµy c¸ch kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh vÞ trÝ ¨n khíp cña cÆp b¸nh r¨ng c«n vµ
bé truyÒn trôc vÝt b¸nh vÝt?
13
- 33. Tr×nh bµy c¸ch ®iÒu chØnh khe hë cña æ khi mßn.
34. Tr×nh bµy tr×nh tù th¸o l¾p c¸c chi tiÕt cña hép gi¶m tèc?
35. Nªu c«ng dông vµ kÕt cÊu cña c¸c chi tiÕt m¸y: Chèt ®Þnh vÞ, vßng ®Þnh vÞ,
vÝt t¸ch, que th¨m dÇu, vßng ch¾n dÇu, c¨n ®iÒu chØnh æ , cöa th¨m.
36. Nªu c¬ së chän chÕ ®é l¾p cho c¸c chi tiÕt m¸y nh b¸nh r¨ng, æ, b¹c ch¾n dÇu,
n¾p æ, cèc lãt...trong hép gi¶m tèc? VÏ biÓu diÔn ®Þnh tÝnh vÞ trÝ c¸c trêng dung
sai cña mèi l¾p ®ã.
37. Nªu c¸c ghi c¸c yªu cÇu kÜ thuËt trªn b¶n vÏ chÕ t¹o? 38. Nªu c¸ch x¸c ®Þnh
chiÒu quay cña c¸c chi tiÕt trong hÖ thèng dÉn ®éng? NÕu cho c¸c chi tiÕt lµm viÖc
theo chiÒu quay ngîc l¹i cã ®îc kh«ng? T¹i sao?
39. Tr×nh bµy ®Æc tÝnh thay ®æi øng suÊt trong c¸c chi tiÕt m¸y nh: b¸nh r¨ng,
trôc, æ? VÏ ®å thÞ biÓu diÔn ®Æc tÝnh thay ®æi c¸c øng suÊt ®ã?
40. TiÕt diÖn nguy hiÓm cña trôc trong bíc tÝnh gÇn ®óng vµ chÝnh x¸c cã trïng
nhau kh«ng? Nªu c¸c biÖn ph¸p xö lý khi kiÓm tra hÖ sè an toµn kh«ng tho¶ m·n?
Trong bé truyÒn xÝch t¹i sao ngêi ta thêng chän Z lÎ vµ X ch½n.
T¹i sao ph¶i kiÓm nghiÖm gãc «m trªn b¸n ®ai nhá? H·y nªu ®iÒu kiÖn kiÓm tra?
®iÒu kiÖn ®ã nh thÕ nµo? C¸c biÖn ph¸p xö lý nÕu ®iÒu kiÖn ®ã kh«ng tho¶ m·n.
14
nguon tai.lieu . vn
