1. Trang Chủ
  2. Quản trị kinh doanh
  3. Đề tài: Những biện pháp nhằm phát triển thị trường hàng hóa của doanh nghiệp thương mại nước ta trong thời gian tới

Đề tài: Những biện pháp nhằm phát triển thị trường hàng hóa của doanh nghiệp thương mại nước ta trong thời gian tới

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: những biện pháp nhằm phát triển thị trường hàng hóa của doanh nghiệp thương mại nước ta trong thời gian tới', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả Đề tài: Những biện pháp nhằm phát triển thị trường hàng hóa của doanh nghiệp thương mại nước ta trong thời gian tới Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Th­¬ng m¹i lµ mét ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ

Thể loại Tài liệu miễn phí Quản trị kinh doanh

Số trang 75

Ngày tạo 8/30/2018 12:40:07 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.47 M

Tên tệp

Tải Đề tài: Những biện pháp nhằm phát triển thị trường... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Đề tài: "Những biện pháp nhằm phát triển thị trường hàng hóa của doanh nghiệp thương mại nước ta trong thời gian tới"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Th­¬ng m¹i lµ mét ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ lÜnh vùc trao ®æi hµng hãa th«ng qua mua b¸n trªn thÞ tr­êng. Th­¬ng m¹i ViÖt Nam rÊt ph¸t triÓn tõ sau thêi kú ®æi míi (1986) vµ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín trong ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i trong viÖc l­u th«ng hµng hãa phôc vô tiªu dïng vµ s¶n xuÊt. §Ó t¨ng c­êng sù héi nhËp quèc tÕ, ®Èy m¹nh h¬n c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc ®Æc biÖt sau khi gia nhËp AFTA vµo n¨m 2006 th× ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cho c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta lµ yªu cÇu kh¸ch quan, cÊp thiÕt. Trong bµi viÕt nµy, em xin tr×nh bµy vÒ "Nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta trong thêi gian tíi" nh»m môc ®Ých nhËn thøc ®óng ®¾n h¬n vÒ thùc tr¹ng ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cña c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta trong thêi gian qua tõ ®ã nªu ra nh÷ng biÖn ph¸p ®óng ®¾n nh»m ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta trong thêi gian tíi. Trong bµi viÕt nµy em xin tr×nh bµy c¸c vÊn ®Ò sau: + Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa ë doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. + Ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta trong thêi gian tíi. + Nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta trong thêi gian tíi. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy: ThS NguyÔn V¨n TuÊn vµ PGS.TS §Æng §×nh §µo ®· h­íng dÉn vµ gióp ®ì em rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi viÕt nµy! 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa ë doanh nghiÖp th­¬ng m¹i 1.1. thÞ tr­êng vµ vai trß cña thÞ tr­êng hµng hãa. 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ thÞ tr­êng hµng hãa. ThÞ tr­êng lµ mét ph¹m trï cña kinh tÕ hµng hãa. ThÞ tr­êng ®­îc nhiÒu nhµ kinh tÕ ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. Cã ng­êi coi thÞ tr­êng lµ c¸i chî, lµ n¬i mua b¸n hµng hãa. Héi qu¶n trÞ khoa häc Hoa Kú coi: "thÞ tr­êng lµ tæng hîp c¸c lùc l­îng vµ c¸c ®iÒu kiÖn, trong ®ã ng­êi mua vµ ng­êi b¸n thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh chuyÓn hµng hãa vµ dÞch vô tõ ng­êi b¸n sang ng­êi mua". Cã nhµ kinh tÕ l¹i quan niÖm: "thÞ tr­êng vµ lÜnh vùc trao ®æi mµ ë ®ã ng­êi mua vµ ng­êi b¸n c¹nh tranh víi nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng hãa vµ dÞch vô", hoÆc ®¬n gi¶n h¬n: thÞ tr­êng lµ tæng hîp c¸c sè céng cña ng­êi mua vÒ mét s¶n phÈm hµng hãa hay dÞch vô. GÇn ®©y cã nhµ kinh tÕ l¹i ®Þnh nghÜa: "thÞ tr­êng lµ n¬i mua b¸n hµng hãa, lµ mét qu¸ tr×nh trong ®ã ng­êi mua vµ ng­êi b¸n mét thø hµng hãa t¸c ®éng qua l¹i nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ sè l­îng hµng, lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n b»ng tiÒn trong mét thêi gian vµ kh«ng gian nhÊt ®Þnh". C¸c ®Þnh nghÜa trªn ®©y vÒ thÞ tr­êng cã thÓ nhÊn m¹nh ë ®Þa ®iÓm mua b¸n, vai trß cña ng­êi mua, ng­êi b¸n hoÆc chØ ng­êi mua, coi ng­êi mua gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh trong thÞ tr­êng, chø kh«ng ph¶i ng­êi b¸n, mÆc dï kh«ng cã ng­êi b¸n, kh«ng cã ng­êi mua, kh«ng cã hµng hãa vµ dÞch vô, kh«ng cã tho¶ thuËn thanh to¸n b»ng tiÒn hoÆc b»ng hµng th× kh«ng thÓ cã thÞ tr­êng, kh«ng thÓ h×nh thµnh thÞ tr­êng. Cho dï thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, cã thÓ mét trong vµi yÕu tè trªn kh«ng cã mÆt trªn thÞ tr­êng th× thÞ tr­êng vÉn chÞu t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè Êy vµ thùc hiÖn trao ®æi hµng hãa th«ng qua thÞ tr­êng. V× vËy ®· nãi ®Õn thÞ tr­êng ph¶i nãi ®Õn c¸c yÕu tè sau: Mét lµ, p h¶i cã kh¸ch hµng, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i g¾n víi ®Þa ®iÓm 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. x¸c ®Þnh. Hai lµ, kh¸ch hµng ph¶i cã nhu cÇu ch­a ®­îc tháa m·n. §©y chÝnh lµ c¬ së thóc ®Èy kh¸ch hµng mua hµng hãa vµ dÞch vô. Ba lµ, kh¸ch hµng ph¶i cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, tøc lµ kh¸ch hµng ph¶i cã kh¶ n¨ng tr¶ tiÒn ®Ó mua hµng. 1.1.2. C¸c yÕu tè thÞ tr­êng. C¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng gåm: cung, cÇu vµ gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Tæng hîp c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng (ng­êi mua) t¹o nªn cÇu vÒ hµng hãa. Tæng hîp c¸c nguån cung øng s¶n phÈm cho kh¸ch hµng trªn thÞ tr­êng t¹o nªn cung hµng hãa. Sù t­¬ng t¸c gi÷a cung vµ cÇu, t­¬ng t¸c gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi mua, ng­êi b¸n víi ng­êi b¸n vµ ng­êi b¸n víi ng­êi mua h×nh thµnh gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng lµ mét ®¹i l­îng biÕn ®éng do sù t­¬ng t¸c cña cung vµ cÇu trªn thÞ tr­êng cña mét lo¹i hµng hãa, ë ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm cô thÓ. 1.1.3. C¸c quy luËt cña thÞ tr­êng. * Quy luËt gi¸ trÞ: §©y lµ quy luËt kinh tÕ cña kinh tÕ hµng hãa. Khi nµo cßn s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng hãa th× quy luËt gi¸ trÞ cßn ph¸t huy t¸c dông. Quy luËt gi¸ trÞ yªu cÇu s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng hãa ph¶i dùa trªn c¬ së gi¸ trÞ lao ®éng. X· héi, cÇn thiÕt trung b×nh ®Ó s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng hãa vµ trao ®æi ngang gi¸. ViÖc tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ l­u th«ng b»ng gi¸ trÞ lµ cÇn thiÕt bëi ®ßi hái cña thÞ tr­êng, cña x· héi víi nguån lùc cã h¹n ph¶i s¶n xuÊt ®­îc nhiÒu cña c¶i vËt chÊt cho x· héi nhÊt, hay lµ chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµ Ýt nhÊt víi ®iÒu kiÖn chÊt l­îng s¶n phÈm cao nhÊt. Ng­êi s¶n xuÊt hoÆc kinh doanh nµo cã chi phÝ lao ®éng x· héi cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm thÊp h¬n, trung b×nh th× ng­êi ®ã cã lîi, ng­îc l¹i ng­êi nµo cã chi phÝ cao th× khi trao ®æi th× sÏ kh«ng thu ®­îc gi¸ trÞ ®· bá ra, kh«ng cã lîi nhuËn vµ ph¶i thu hÑp s¶n xuÊt, ng­êi kinh doanh ph¶i tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ, ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn kü thuËt c«ng nghÖ, ®æi míi s¶n phÈm, ®æi míi kinh doanh, dÞch vô ®Ó tháa m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ®Ó b¸n ®­îc nhiÒu hµng hãa vµ 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. dÞch vô. * Quy luËt cung cÇu. Cung cÇu hµng hãa dÞch vô kh«ng tån t¹i ®éc lËp, riªng rÏ mµ th­êng xuyªn t¸c ®éng qua l¹i víi nhau trªn cïng mét thêi gian cô thÓ. Trong thÞ tr­êng, quan hÖ cung cÇu lµ quan hÖ b¶n chÊt, th­êng xuyªn l¾p ®i l¾p l¹i, khi t¨ng, khi gi¶m t¹o thµnh quy luËt trªn thÞ tr­êng. Khi cung cÇu gÆp nhau, gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®­îc x¸c lËp. §ã lµ gi¸ c¶ b×nh qu©n, gäi lµ gi¸ c¶ b×nh qu©n nghÜa lµ ë møc gi¸ ®ã cung vµ cÇu ¨n khíp víi nhau. Tuy nhiªn møc gi¸ ®ã l¹i kh«ng ®øng yªn, nã lu«n lu«n giao ®éng tr­íc sù t¸c ®éng cña lùc cung, lùc cÇu trªn thÞ tr­êng. Khi cung lín h¬n cÇu, gi¸ sÏ h¹ xuèng, ng­îc l¹i khi cÇu lín h¬n cung gi¸ l¹i t¨ng lªn. ViÖc gi¸ ë møc b×nh qu©n c©n b»ng chØ lµ t¹m thêi, viÖc møc gi¸ thay ®æi lµ th­êng xuyªn. Sù thay ®æi trªn lµ do hµng lo¹t c¸c nguyªn nh©n trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp t¸c ®éng ®Õn cÇu, ®Õn cung, còng nh­ kú väng cña s¶n xuÊt, ng­êi kinh doanh vµ c¶ cña kh¸ch hµng. * Quy luËt c¹nh tranh. Trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, cã nhiÒu ng­êi mua, ng­êi b¸n víi lîi Ých kinh tÕ kh¸c nhau th× viÖc c¹nh tranh gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi mua, ng­êi b¸n víi ng­êi b¸n vµ c¹nh tranh gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n t¹o nªn sù vËn ®éng cña thÞ tr­êng vµ trËt tù cña thÞ tr­êng. C¹nh tranh trong kinh tÕ lµ cuéc ch¹y ®ua kh«ng ®Ých cuèi cïng c¹nh tranh trong kinh tÕ lµ cuéc thi ®Êu kh«ng ph¶i víi mét ®èi thñ mµ ®ång thêi víi hai ®èi thñ. §èi thñ thø nhÊt lµ gi÷a hai phe cña hÖ thèng thÞ tr­êng vµ ®èi thñ thø hai lµ gi÷a c¸c thµnh viªn cña cïng mét phÝa víi nhau.Tøc lµ c¹nh tranh gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n vµ c¹nh tranh gi÷a ng­êi b¸n víi nhau, kh«ng thÓ lÉn tr¸nh c¹nh tranh mµ ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh, ®ãn tr­íc c¹nh tranh vµ s½n sµng sö dông vò khÝ c¹nh tranh h÷u hiÖu. 1.1.4. C¸c chøc n¨ng cña thÞ tr­êng. * Chøc n¨ng thõa nhËn. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i mua hµng hãa vÒ ®Ó b¸n. Hµng hãa cã b¸n ®­îc hay kh«ng ph¶i th«ng qua chøc n¨ng thõa nhËn cña thÞ tr­êng, cña 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kh¸ch hµng, cña doanh nghiÖp. NÕu hµng hãa b¸n ®­îc, tøc lµ ®­îc thÞ tr­êng thõa nhËn, doanh nghiÖp th­¬ng m¹i míi thu håi ®­îc vèn cã nguån thu trang tr¶i chi phÝ vµ cã lîi nhuËn. Ng­îc l¹i, nÕu hµng hãa ®­a ra b¸n nh­ng kh«ng cã ai mua, tøc lµ kh«ng ®­îc thÞ tr­êng thõa nhËn. §Ó ®­îc thÞ tr­êng thõa nhËn, doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu cña kh¸ch hµng, hµng hãa ph¶i phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng, phï hîp ë ®©y lµ phï hîp vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, sù ®ång bé, quy c¸ch, cì lo¹i, mÇu s¾c, bao b×, gi¸ c¶, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng. * Chøc n¨ng thùc hiÖn. Chøc n¨ng nµy ®ßi hái hµng hãa vµ dÞch vô ph¶i ®­îc thùc hiÖn gi¸ trÞ trao ®æi: hoÆc b»ng tiÒn hoÆc b»ng hµng, b»ng c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ kh¸c. Ng­êi b¸n hµng cÇn tiÒn, cßn ng­êi mua cÇn hµng. Sù gÆp gì gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ hµng. Hµng hãa b¸n ®­îc tøc lµ cã sù dÞch chuyÓn hµng hãa tõ ng­êi b¸n sang ng­êi mua. * Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch. Qua hµnh vi trao ®æi hµng hãa vµ dÞch vô trªn thÞ tr­êng, thÞ tr­êng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ kinh doanh ph¸t triÓn hoÆc ng­îc l¹i. §èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, hµng hãa vµ dÞch vô b¸n hÕt nhanh sÏ kÝch thÝch doanh nghiÖp ®Èy m¹nh ho¹t ®éng t¹o nguån hµng, thu mua hµng hãa ®Ó cung øng ngµy cµng nhiÒu h¬n hµng hãa vµ dÞch vô cho thÞ tr­êng. Ng­îc l¹i, nÕu hµng hãa vµ dÞch vô kh«ng b¸n ®­îc, doanh nghiÖp sÏ h¹n chÕ mua, ph¶i t×m kh¸ch hµng míi, thÞ tr­êng míi, hoÆc chuyÓn h­íng kinh doanh mÆt hµng kh¸c ®ang hoÆc sÏ cã kh¶ n¨ng cã kh¸ch hµng. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kÝch thÝch nµy lu«n ®iÒu tiÕt sù gia nhËp ngµnh hoÆc rót ra khái ngµnh cña mét sè doanh nghiÖp. Nã khuyÕn khÝch c¸c nhµ kinh doanh giái vµ ®iÒu chØnh theo h­íng ®Çu t­ vµo lÜnh vùc kinh doanh cã lîi, c¸c mÆt hµng míi, chÊt l­îng cao, cã kh¶ n¨ng b¸n ®­îc khèi l­îng lín. * Chøc n¨ng th«ng tin. Th«ng tin thÞ tr­êng lµ nh÷ng th«ng tin vÒ nguån cung øng hµng hãa dÞch 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vô, nhu cÇu hµng hãa vµ dÞch vô. §ã lµ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ quan träng ®èi víi mäi nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh, c¶ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n, c¶ ng­êi cung øng vµ ng­êi tiªu dïng, c¶ ng­êi qu¶n lý vµ ng­êi nghiªn cøu s¸ng t¹o. Cã thÓ nãi ®ã lµ nh÷ng th«ng tin ®­îc sù quan t©m cña toµn x· héi. Th«ng tin thÞ tr­êng lµ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ quan träng, kh«ng cã th«ng tin thÞ tr­êng kh«ng thÓ cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong s¶n xuÊt, kinh doanh, còng nh­ c¸c quyÕt ®Þnh cña c¸c cÊp qu¶n lý. ViÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ t×m kiÕm c¸c th«ng tin cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi viÖc ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong kinh doanh. Nã cã thÓ ®­a ®Õn thµnh c«ng, còng nh­ cã thÓ ®­a ®Õn thÊt b¹i bëi sù x¸c thùc cña c¸c th«ng tin ®­îc sö dông. 1.1.5. Vai trß cña thÞ tr­êng hµng hãa trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. * VÞ trÝ: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, thÞ tr­êng cã vÞ trÝ trung t©m. ThÞ tr­êng võa lµ môc tiªu cña ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh võa lµ m«i tr­êng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng hãa. ThÞ tr­êng còng lµ n¬i chuyÓn t¶i c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trªn thÞ tr­êng ng­êi mua, ng­êi b¸n vµ ng­êi trung gian gÆp nhau trao ®æi hµng hãa - dÞch vô. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi cã 4 kh©u: s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi, tiªu dïng, th× thÞ tr­êng gåm hai kh©u ph©n phèi vµ trao ®æi. §ã lµ kh©u trung gian cÇn thiÕt, lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. V× vËy nã cã t¸c ®éng nhiÒu mÆt ®Õn s¶n xuÊt, ®Õn tiªu dïng x· héi. * T¸c dông cña thÞ tr­êng. Mét lµ, b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn liªn tôc víi quy m« ngµy cµng më réng vµ b¶o ®¶m hµng hãa cho ng­êi tiªu dïng phï hîp víi thÞ hiÕu (së thÝch) vµ sù tù do lùa chän mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi, thuËn lîi víi dÞch vô v¨n minh. Hai lµ, nã thóc ®Èy nhu cÇu, gîi më nhu cÇu, ®­a ®Õn cho ng­êi tiªu dïng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng c¸ nh©n nh÷ng s¶n phÈm míi. Nã kÝch thÝch s¶n xuÊt ra s¶n phÈm chÊt l­îng cao vµ gîi më nhu cÇu h­íng tíi c¸c hµng hãa 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chÊt l­îng cao v¨n minh vµ hiÖn ®¹i. Ba lµ, dù tr÷ hµng hãa phôc vô s¶n xuÊt vµ tiªu dïng s¶n xuÊt, gi¶m bít dù tr÷ ë c¸c kh©u tiªu dïng, b¶o ®¶m viÖc ®iÒu hßa cung cÇu. Bèn lµ, ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô phôc vô tiªu dïng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng c¸ nh©n ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng, v¨n minh. Gi¶i phãng con ng­êi khái c¸c c«ng viÖc kh«ng tªn trong gia ®×nh, võa nÆng nÒ võa mÊt thêi gian. Con ng­êi ®­îc nhiÒu thêi gian tù do h¬n. N¨m lµ, thÞ tr­êng hµng hãa dÞch vô æn ®Þnh cã t¸c dông to lín ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt, æn ®Þnh ®êi sèng cña nh©n d©n. 1.1.6. Ph©n lo¹i thÞ tr­êng hµng hãa. 1.1.6.1. C¨n cø vµo c«ng dông cña hµng hãa. * ThÞ tr­êng hµng t­ liÖu s¶n xuÊt. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm dïng ®Ó s¶n xuÊt. Thuéc vÒ hµng t­ liÖu s¶n xuÊt cã: c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ nh­ m¸y tiÖn, phay, bµo... c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, c¸c lo¹i nhiªn liÖu, c¸c lo¹i hãa chÊt, c¸c lo¹i dông cô, phô tïng... Ng­êi ta con gäi thÞ tr­êng hµng t­ liÖu s¶n xuÊt lµ thÞ tr­êng yÕu tè ®Çu vµo cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. * ThÞ tr­êng hµng t­ liÖu tiªu dïng. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm dïng ®Ó phôc vô cho tiªu dïng c¸ nh©n cña con ng­êi. VÝ dô: l­¬ng thùc, quÇn ¸o, giµy dÐp, thuèc ch÷a bÖnh, c¸c s¶n phÈm hµng tiªu dïng cho c¸ nh©n ng­êi tiªu dïng. C¸c s¶n phÈm nµy ngµy cµng nhiÒu theo ®µ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ nhu cÇu ®a d¹ng, nhiÒu vÎ cña con ng­êi. 1.1.6.2. C¨n cø vµo nguån s¶n xuÊt ra hµng hãa. * ThÞ tr­êng hµng c«ng nghiÖp. ThÞ tr­êng hµng c«ng nghiÖp bao gåm s¶n phÈm hµng hãa do c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp khai th¸c, chÕ biÕn s¶n xuÊt ra. C«ng nghiÖp khai th¸c t¹o ra s¶n phÈm lµ nguyªn liÖu. Nguyªn liÖu tr¶i qua mét hoÆc mét vµi c«ng ®o¹n chÕ biÕn th× thµnh vËt liÖu. C«ng nghiÖp chÕ biÕn t¹o c¸c nguyªn vËt liÖu thµnh c¸c s¶n phÈm hµng c«ng nghiÖp. §ã lµ c¸c lo¹i hµng hãa cã tÝnh chÊt kü thuËt cao, trung b×nh hoÆc th«ng th­êng, cã ®Æc tÝnh c¬, lý, hãa häc vµ tr¹ng th¸i kh¸c nhau. Nh×n chung c¸c lo¹i hµng hãa nµy 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cã hµm l­îng kü thuËt kh¸c nhau vµ th­êng lµ vËt chÊt (kh«ng ph¶i sinh vËt). * ThÞ tr­êng hµng n«ng nghiÖp (n«ng, l©m, h¶i s¶n) ThÞ tr­êng hµng n«ng nghiÖp lµ thÞ tr­êng hµng hãa cã nguån gèc tõ sinh vËt (®éng vËt hoÆc thùc vËt). Nh÷ng s¶n phÈm cã nguån gèc n«ng nghiÖp míi s¬ chÕ (ch­a qua c«ng nghiÖp chÕ biÕn), vÝ dô nh­ thãc, g¹o,ng«, khoai... c¸, lîn, gµ, vÞt... cã thÓ ë d¹ng ngñ nghØ hoÆc cßn t­¬i sèng muèn b¶o qu¶n ®­îc l©u ph¶i cã ph­¬ng tiÖn kü thuËt. Nãi chung chóng dÔ bÞ ¶nh h­ëng bëi m«i tr­êng bªn ngoµi. S¶n phÈm cã tÝnh chÊt ®Þa ph­¬ng (rau, qu¶, cñ) gi¸ trÞ kh«ng cao nÕu kh«ng ®­îc chÕ biÕn vµ kh«ng ®­a ®Õn c¸c thÞ tr­êng xa b»ng ph­¬ng tiÖn vËn t¶i th«ng th­êng. 1.1.6.3. C¨n cø vµo n¬i s¶n xuÊt. * Hµng s¶n xuÊt trong n­íc. Hµng s¶n xuÊt trong n­íc lµ do c¸c doanh nghiÖp trong n­íc s¶n xuÊt ra. Hµng s¶n xuÊt trong n­íc ngµy cµng nhiÒu chøng tá tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt trong n­íc ®Õn møc ®é nµo ®ã nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Hµng s¶n xuÊt trong n­íc còng ph¶i h­íng theo tiªu chuÈn quèc tÕ võa ®Ó tháa m·n tiªu dïng trong n­íc võa cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu. Kh«ng cã mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi l¹i hoµn toµn dïng hµng trong n­íc. Ng­îc l¹i nÕu s¶n phÈm s¶n xuÊt trong n­íc chÊt l­îng qu¸ thÊp th× viÖc sö dông nguån lùc ®Ó s¶n xuÊt hµng hãa ®ã lµ l·ng phÝ vµ kh«ng thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng trong n­íc khi cã hµng ngo¹i nhËp vµo. C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc thùc chÊt lµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng trong n­íc. Cã nh­ vËy míi chñ ®éng, t¹o nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, ®Êt n­íc ph¸t triÓn vµ míi cã hµng hãa ®Ó trao ®æi víi n­íc ngoµi. * Hµng nhËp ngo¹i. Hµng nhËp ngo¹i lµ hµng cÇn thiÕt ph¶i nhËp tõ n­íc ngoµi do nguån hµng trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®ñ hoÆc do kü thuËt c«ng nghÖ, ch­a thÓ s¶n xuÊt ®­îc. NhËp hµng ngo¹i (kÓ c¶ kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn) lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc vµ lµ mét t¸c nh©n kÝch thÝch cho s¶n xuÊt tiÕn lªn. Trªn thÕ giíi ngµy nay, kh«ng cã mét quèc gia nµo l¹i kh«ng cã ngo¹i th­¬ng, kh«ng cã xuÊt nhËp hµng hãa. XuÊt nhËp khÈu hµng hãa lµ lîi dông ®­îc ­u thÕ t­¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi cña mçi quèc gia vµ lµ yÕu tè cho c¶ hai 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. bªn cã quan hÖ xuÊt nhËp khÈu. 1.2. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i (DNTM). 1.2.1. Kh¸i niÖm. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh ®­îc thµnh lËp hîp ph¸p nh»m môc ®Ých thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i, tæ chøc l­u chuyÓn hµng hãa, mua hµng hãa ë n¬i s¶n xuÊt vµ ®em b¸n ë n¬i cã nhu cÇu nh»m thu lîi nhuËn. §Æc thï cña DNTM lµ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ph©n phèi l­u th«ng, thùc hiÖn l­u chuyÓn hµng hãa tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng chø kh«ng s¶n xuÊt ra c¸c hµng hãa ®ã, mua ®Ó b¸n chø kh«ng ph¶i ®Ó tiªu dïng. DNTM lµ mét tæ chøc, mét ®¬n vÞ kinh doanh cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn mµ ph¸p luËt qui ®Þnh vµ cho phÐp kinh doanh nh÷ng mÆt hµng ph¸p luËt kh«ng cÊm. DNTM ph¶i cã tæ chøc, ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ vèn, vÒ t­ c¸ch ph¸p nh©n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ hµnh vi kinh doanh vµ hµng hãa kinh doanh cña m×nh. 1.2.2. C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. 1.2.2.1. C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña mÆt hµng kinh doanh. * Doanh nghiÖp kinh doanh chuyªn m«n hãa: ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp chuyªn kinh doanh mét hoÆc mét sè mÆt hµng cã cïng c«ng dông, tr¹ng th¸i hoÆc tÝnh chÊt nhÊt ®Þnh. * C¸c doanh nghiÖp kinh doanh tæng hîp: lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nhiÒu mÆt hµng cã c«ng dông, tr¹ng th¸i, tÝnh chÊt kh¸c nhau. * C¸c doanh nghiÖp kinh doanh ®a d¹ng hãa (hçn hîp): c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¶ s¶n xuÊt, c¶ kinh doanh hµng hãa vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô th­¬ng m¹i. 1.2.2.2. Theo quy m« cña doanh nghiÖp. * Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cã quy m« nhá. * Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cã quy m« võa. * Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cã quy m« lín. §Ó xÕp lo¹i doanh nghiÖp ng­êi ta th­êng c¨n cø vµo hÖ thèng c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. §èi víi DNTM tiªu thøc ®Ó xÕp lo¹i lµ sè vèn kinh doanh, sè l­îng 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lao ®éng, doanh sè hµng hãa l­u chuyÓn hµng n¨m, ph¹m vi kinh doanh. 1.2.2.3. Theo ph©n cÊp qu¶n lý. * C¸c DNTM do c¸c bé, c¸c ngµnh cña Trung ­¬ng qu¶n lý. * C¸c DNTM do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý nh­ c¸c DNTM thuéc tØnh (thµnh phè), thuéc huyÖn, quËn, thÞ trÊn, thÞ x· qu¶n lý. 1.2.2.4. Theo chÕ ®é së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt. * Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc: lµ DNTM ®­îc nhµ n­íc ®Çu t­ hoÆc cÊp 100% vèn kinh doanh. * Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i tËp thÓ: lµ DNTM mµ vèn kinh doanh do tËp thÓ ng­êi lao ®éng tù nguyÖn gãp vµo ®Ó kinh doanh. * C¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty liªn doanh. * Doanh nghiÖp t­ nh©n: do c¸c t­ nh©n trong n­íc vµ n­íc ngoµi bá vèn kinh doanh. * HÖ thèng ng­êi bu«n b¸n nhá: lµ hé c¸ thÓ cã c¸c cöa hµng, quÇy hµng kinh doanh c¸c hµng hãa phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n. 1.2.3. Chøc n¨ng cña DNTM. Chøc n¨ng cña DNTM lµ nh÷ng nhiÖm vô chung nhÊt g¾n liÒn víi sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña DNTM vµ lµ tiªu thøc ®Ó ph©n biÖt DNTM víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp, doanh nghiÖp x©y dùng vµ c¸c doanh nghiÖp cña c¸c ngµnh kh¸c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng DNTM cã c¸c chøc n¨ng: DNTM ph¸t hiÖn nhu cÇu vÒ hµng hãa, dÞch vô trªn thÞ tr­êng vµ t×m mäi c¸ch ®Ó tháa m·n c¸c nhu cÇu ®ã. DNTM trë thµnh bé phËn trung gian ®éc lËp gi÷a s¶n xuÊt víi tiªu dïng. DNTM cÇn nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng ®Ó ph¸t hiÖn, t×m ra nh÷ng chñng lo¹i hµng hãa, dÞch vô mµ thÞ tr­êng cã nhu cÇu vµ t×m mäi c¸ch t¹o ra chóng nh»m ®¸p øng, tháa m·n nhu cÇu ®ã cña kh¸ch hµng. Chøc n¨ng thø hai: lµ DNTM ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é tháa m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. DNTM ph¶i lµ ng­êi hËu cÇn tèt cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®em ®Õn cho ng­êi tiªu dïng nh÷ng hµng hãa ®ñ vÒ sè l­îng, tèt vÒ chÊt l­îng, ®ång bé vÒ c¬ cÊu, kÞp thêi 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. gian víi gi¸ c¶ hîp lý. Chøc n¨ng thø ba: gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ bªn trong néi bé doanh nghiÖp vµ quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi bªn ngoµi. V× gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ bªn trong vµ bªn ngoµi lµ viÖc cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra sù phèi hîp nhÞp nhµng trong kinh doanh. Gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ bªn trong doanh nghiÖp lµ gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp víi nhau, lµm cho mäi ng­êi th©n thiÖn, hiÓu biÕt lÉn nhau, hiÓu biÕt ®­îc môc tiªu nhiÖm vô cña doanh nghiÖp tõ ®ã ®oµn kÕt, phÊn ®Êu v× môc tiªu chung. Gi¶i quyÕt mèi quan hÖ bªn trong lµ c¬ së, lµ nÒn t¶ng ®Ó gi¶i quyÕt mèi quan hÖ bªn ngoµi DNTM. §ã lµ quan hÖ víi b¹n hµng, ng­êi cung øng, víi c¬ quan cÊp trªn, víi c¬ quan qu¶n lý, víi kh¸ch hµng... t¹o nÒn v¨n hãa doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh thµnh b¹i trong kinh doanh. 1.2.4. NhiÖm vô cña DNTM. DNTM cã nhiÖm vô kinh doanh ®óng theo ngµnh, nghÒ ®· ®¨ng ký vµ môc ®Ých thµnh lËp doanh nghiÖp. Theo luËt ViÖt Nam, c¸c DNTM cã quyÒn tù do kinh doanh vµ chñ ®éng trong mäi ho¹t ®éng kinh doanh mµ ph¸p luËt cho phÐp. DNTM cã nhiÖm vô qu¶n lý tèt lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. §Ó thùc hiÖn kinh doanh cã lîi nhuËn DNTM ph¶i sö dông triÖt ®Ó c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp, ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng ®Ó tiªu thô hµng hãa mét c¸ch nhanh chãng. V× thÞ tr­êng hµng hãa lµ ®Çu ra cña DNTM, quyÕt ®Þnh thµnh c«ng hay thÊt b¹i. V× cã b¸n ®­îc hµng hãa th× DNTM míi thu ®­îc vèn vµ l·i ®Ó tõ ®ã tiÕp tôc mua hµng hãa kh¸c ®Ó kinh doanh. DNTM cã nhiÖm vô thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng vµ ch¨m lo ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Cã nh­ vËy nh©n viªn trong doanh nghiÖp míi ho¹t ®éng hiÖu qu¶, g¾n bã víi doanh nghiÖp. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy DNTM ph¶i ph¸t triÓn kinh doanh, t¹o më ®Çy ®ñ viÖc lµm, t¨ng thªm thu nhËp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, thùc hiÖn ph©n phèi c«ng b»ng quü khen th­ëng, quü phóc lîi. §iÒu ®ã sÏ t¹o ®éng lùc ®Ó DNTM cã ®éi ngò nh©n viªn nhiÖt t×nh, phôc vô tèt nhÊt cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp thóc 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Èy doanh nghiÖp ph¸t triÓn. NhiÖm vô thø t­ lµ DNTM thùc hiÖn ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm x· héi. Tr­íc hÕt DNTM chØ kinh doanh nh÷ng hµng hãa b¶o ®¶m tiªu chuÈn chÊt l­îng ®· ®¨ng ký ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng­êi tiªu dïng, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i, kh«ng g©y « nhiÔm hay hñy ho¹i m«i tr­êng. NhiÖm vô thø n¨m lµ DNTM ph¶i tu©n thñ nghiªm chØnh ph¸p luËt nhµ n­íc. DNTM thùc hiÖn nép thuÕ ®Çy ®ñ vµ c¸c nghÜa vô kh¸c cña ph¸p luËt. Thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i. 1.2.5. Vai trß cña DNTM. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ hîp phÇn tÊt yÕu, quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ n¬i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ, tËp trung nhÊt c¸c mèi quan hÖ lín trong x· héi: quan hÖ gi÷a s¶n xuÊt víi tiªu dïng; gi÷a cung vµ cÇu; gi÷a tiÒn vµ hµng; gi÷a xuÊt khÈu víi nhËp khÈu; gi÷a thu vµ chi ng©n s¸ch, ®ång thêi còng lµ n¬i diÔn ra cuéc ®Êu tranh gay g¾t, quyÕt liÖt gi÷a c¬ chÕ qu¶n lý cò ch­a bÞ xãa bá hoµn toµn víi c¬ chÕ qu¶n lý míi ch­a hoµn chØnh cïng ®an xen tån t¹i víi nhau. Bëi vËy DNTM ph¶i ph¸t huy vai trß lµ cÇu nèi, lµ trung gian cÇn thiÕt gi÷a s¶n xuÊt víi tiªu dïng. Ho¹t ®éng cña c¸c DNTM gãp phÇn t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n; ®iÒu chØnh tû lÖ c©n ®èi trong sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ, ph¸t huy vai trß chØ ®¹o, ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng, xøng ®¸ng lµ c«ng cô chñ yÕu cña Nhµ n­íc trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m«. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt, më réng l­u th«ng t¹o ®iÒu kiÖn kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, tÝch cùc gãp phÇn t¨ng tÝch lòy x· héi nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa vµ héi nhËp mau chãng vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th«ng qua ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®· lµm tèt viÖc ph©n phèi hµng hãa tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu qua ®ã n©ng cao møc h­ëng thô cña ng­êi d©n. Vµ khi møc sèng cña ng­êi d©n ®­îc t¨ng lªn 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. th× vai trß cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cµng quan träng. DNTM cã vai trß quan träng trong viÖc më réng thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®­a hµng hãa trong n­íc ra n­íc ngoµi vµ nhËp hµng hãa, thiÕt bÞ kü thuËt. 1.3. thÞ tr­êng hµng hãa cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. 1.3.1. Kh¸i niÖm. ThÞ tr­êng hµng hãa cña DNTM lµ mét hay nhiÒu nhãm kh¸ch hµng víi c¸c nhu cÇu vÒ hµng hãa, cã kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ nh÷ng ng­êi b¸n cô thÓ nµo ®ã mµ ë ®ã DNTM cã thÓ mua hµng hãa, dÞch vô ®Ó cung cÊp vµ lµm tháa m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §èi víi DNTM, thÞ tr­êng hµng hãa bao gåm c¸c nh©n tè: kh¸ch hµng cã nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n, c¸c doanh nghiÖp cung cÊp hµng hãa bao gåm b¶n th©n doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, hµng hãa vµ gi¸ c¶. ThÞ tr­êng hµng hãa cña DNTM bao gåm: thÞ tr­êng nguån hµng vµ thÞ tr­êng b¸n hµng. ThÞ tr­êng nguån hµng cña DNTM lµ n¬i cung cÊp toµn bé khèi l­îng vµ c¬ cÊu hµng hãa mµ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cÇn mua. ThÞ tr­êng b¸n hµng cña DNTM lµ tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng cã nhu cÇu, cã kh¶ n¨ng thanh to¸n vÒ hµng hãa mµ doanh nghiÖp kinh doanh. 1.3.2. Vai trß cña thÞ tr­êng hµng hãa ®èi víi DNTM. ThÞ tr­êng hµng hãa cã vai trß quan träng ®èi víi DNTM. Nã võa lµ môc tiªu võa lµ m«i tr­êng kinh doanh cña DNTM, quyÕt ®Þnh thµnh c«ng hay thÊt b¹i ®èi víi DNTM. 1.3.2.1. ThÞ tr­êng nguån hµng: cung cÊp hµng hãa mµ DNTM cÇn mua ®Ó kinh doanh, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng. ThÞ tr­êng nguån hµng cña DNTM gåm cã: thÞ tr­êng nguån hµng trong n­íc vµ thÞ tr­êng nguån hµng n­íc ngoµi. NhiÒu mÆt hµng thÞ tr­êng trong n­íc kh«ng cã hoÆc gi¸ thµnh cao, chÊt l­îng thÊp th× DNTM ph¶i thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng hãa ®ã tõ thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ThÞ tr­êng nguån hµng lµ kh©u ho¹t ®éng nghiÖp vô kinh doanh ®Çu tiªn, 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. më ®Çu cho ho¹t ®éng l­u th«ng hµng hãa (T - H). Mua hµng lµ mét ho¹t ®éng nghiÖp vô c¬ b¶n cña DNTM. NÕu kh«ng mua ®­îc hµng hoÆc mua hµng kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kinh doanh th× DNTM kh«ng cã hµng ®Ó b¸n. NÕu DNTM mua ph¶i hµng xÊu, hµng gi¶, chÊt l­îng kÐm hoÆc kh«ng mua ®óng sè l­îng, chÊt l­îng hµng hãa, ®óng thêi gian yªu cÇu, DNTM sÏ bÞ ø ®äng hµng hãa, vèn l­u ®éng kh«ng l­u chuyÓn ®­îc, doanh nghiÖp sÏ kh«ng bï ®¾p ®­îc chi phÝ, sÏ kh«ng cã l·i. §iÒu nµy chØ râ vÞ trÝ quan träng cña thÞ tr­êng nguån hµng cã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña DNTM. Mét vÊn ®Ò quan träng ®èi víi DNTM lµ t¹o ®­îc nguån hµng cã gi¸ rÎ, chÊt l­îng tèt vµ phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng. NÕu DNTM mua hµng hãa cã gi¸ cao th× kh¸ch hµng sÏ kh«ng mua. DNTM khã tiªu thô hµng hãa. DNTM ph¶i mua hµng víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ thÞ tr­êng vµ b¸n víi gi¸ mµ kh¸ch hµng cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Tuy nhiªn chÊt l­îng hµng hãa còng rÊt quan träng. NÕu cïng mét gi¸ mµ DNTM b¸n hµng hãa cã chÊt l­îng tèt h¬n th× kh¸ch hµng sÏ ­a thÝch h¬n. Nh­ vËy thÞ tr­êng nguån hµng cã vai trß quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh cña DNTM, quyÕt ®Þnh DNTM cã l·i hoÆc lç khi b¸n hµng hãa. Nh­ng ®iÒu nµy chØ ®óng víi mét sè hµng hãa th«ng th­êng cßn mét sè hµng hãa cã gi¸ trÞ cao th× lîi nhuËn phô thuéc vµo ®é tin cËy vÒ chÊt l­îng vµ c«ng t¸c dÞch vô. VÝ dô: ®Ó mua mét chiÕc xe m¸y trÞ gi¸ 25 triÖu VND th× kh¸ch hµng sÏ hÕt søc chó ý tíi chÊt l­îng cña xe cßn gi¸ c¶ chªnh lÖch 1 triÖu ®Õn 2 triÖu th× kh«ng quan träng miÔn lµ chÊt l­îng xe tèt. ThÞ tr­êng nguån hµng thuËn lîi, c¸ch thu mua phï hîp sÏ gióp cho DNTM ®¹t hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh. ThÞ tr­êng nguån hµng cµng gÇn DNTM hoÆc ®iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i thuËn lîi th× sÏ gióp cho DNTM mua ®­îc hµng nhanh chãng, kÞp thêi, gi¶m chi phÝ cho vËn chuyÓn, lµm cho gi¸ thµnh cña s¶n phÈm gi¶m ®¸ng kÓ. Cßn c¸ch thu mua hîp lý tr¸nh cho DNTM nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt mµ vÉn mua ®­îc hµng hãa ®¹t yªu cÇu. DNTM cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc thu mua sau: 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Mua theo ®¬n ®Æt hµng vµ hîp ®ång kinh tÕ ký tr­íc. H×nh thøc mua nµy gióp cho DNTM æn ®Þnh ®­îc nguån hµng, cã nguån hµng ch¾c ch¾n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Mua hµng kh«ng theo hîp ®ång: ®©y lµ h×nh thøc mua ®øt b¸n ®o¹n vµ mua hµng tr«i næi (v·ng lai) trªn thÞ tr­êng. Víi h×nh thøc nµy th× ng­êi mua hµng cÇn cã mét nghiÖp vô mua hµng th«ng th¹o, cã kü n¨ng mua hµng ®Ó b¶o ®¶m hµng mua vÒ cã thÓ b¸n ®­îc. Mua qua ®¹i lý: ¸p dông khi nguån hµng kh«ng tËp trung, kh«ng th­êng xuyªn. Mua hµng b»ng h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt: DNTM cã thÓ lîi dông ­u thÕ cña m×nh vÒ vèn, nguyªn vËt liÖu hoÆc thÞ tr­êng tiªu thô cïng c¸c doanh nghiÖp kh¸c liªn doanh liªn kÕt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, n©ng cao s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra vµ tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. NhËn b¸n hµng ñy th¸c hoÆc ký göi: DNTM sÏ nhËn ®­îc chi phÝ ñy th¸c hoÆc chi phÝ ký göi. Víi h×nh thøc nµy DNTM cã thÓ lîi dông ®­îc vèn kinh doanh vµ lµm phong phó thªm nguån hµng cña doanh nghiÖp. Gia c«ng hoÆc b¸n nguyªn liÖu thu mua thµnh phÈm: DNTM ®­a nguyªn vËt liÖu ®Õn xÝ nghiÖp gia c«ng, tr¶ phÝ gia c«ng hoÆc b¸n nguyªn vËt liÖu cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ mua thµnh phÈm theo hîp ®ång vµ tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. H×nh thøc cuèi cïng lµ tù s¶n xuÊt, khai th¸c hµng hãa: víi h×nh thøc nµy ®ßi hái vèn cña DNTM ph¶i cã vèn lín, cã ®ñ n¨ng lùc s¶n xuÊt, ¸p dông tèt khoa häc c«ng nghÖ, kü thuËt ®Ó ®¹t ®­îc hµng hãa cã chÊt l­îng tèt, gi¸ thµnh rÎ. DNTM cÇn ph¶i lùa chän c¸c h×nh thøc thu mua trªn hoÆc xen kÏ c¸c h×nh thøc thu mua ®Ó gi¶m ®­îc chi phÝ, cã ®­îc hµng tèt, gi¸ phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. DNTM cÇn coi träng vai trß cña thÞ tr­êng nguån hµng th× míi cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh. Nh­ng ®Ó b¸n ®­îc hµng th× DNTM ph¶i cã thÞ tr­êng b¸n. 1.3.2.2. ThÞ tr­êng b¸n hµng. ThÞ tr­êng nguån hµng cã vai trß quan träng trong viÖc t¹o nguån hµng 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cho DNTM ®Ó DNTM lµm tháa m·n kÞp thêi nhu cÇu cña kh¸ch hµng nh­ng ®iÒu quan träng nhÊt ®èi víi DNTM lµ b¸n ®­îc hµng hãa m×nh ®· mua ®Ó thu vèn vµ lîi nhuËn ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh kinh doanh, cã nh­ vËy DNTM míi tiÕp tôc ph¸t triÓn, tøc lµ DNTM ph¶i cã thÞ tr­êng b¸n. ThÞ tr­êng b¸n cña DNTM gåm: thÞ tr­êng b¸n trong n­íc vµ thÞ tr­êng b¸n n­íc ngoµi (xuÊt khÈu). Vai trß cña thÞ tr­êng b¸n ®èi víi DNTM ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau: + ThÞ tr­êng b¸n lµ n¬i tiªu thô hµng hãa cho DNTM mµ ë ®ã DNTM b¸n hµng, thu håi vèn vµ lîi nhuËn cã thÞ tr­êng b¸n hµng tøc lµ cã kh¸ch hµng vµ cã nhu cÇu vÒ hµng hãa mµ DNTM b¸n. VÊn ®Ò ®èi víi DNTM kh«ng chØ lµ b¸n ®­îc hµng mµ cßn ph¶i lµm cho kh¸ch hµng tháa m·n, hµi lßng. Cã nh­ vËy DNTM míi t¹o ®­îc niÒm tin víi kh¸ch hµng, t¹o ®­îc b¹n hµng l©u dµi, ®¶m b¶o lîi Ých l©u dµi ®èi víi DNTM. + ThÞ tr­êng b¸n quyÕt ®Þnh hµng hãa kinh doanh, ph­¬ng thøc phôc vô cña DNTM. DNTM kinh doanh nh÷ng hµng hãa mµ kh¸ch hµng ®ang cã nhu cÇu lín, ch­a ®­îc tháa m·n. NÕu DNTM kinh doanh hµng hãa kh«ng cã nhu cÇu th× sÏ kh«ng b¸n ®­îc hµng. Khi ®êi sèng cña nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn th× nhu cÇu cña hä cµng t¨ng lªn vµ nh÷ng ®ßi hái vÒ chÊt l­îng hµng hãa, ph­¬ng thøc phôc vô cña DNTM ngµy cµng t¨ng cao. DNTM ph¶i cã ph­¬ng thøc phôc vô tèt nhÊt, xem kh¸ch hµng lµ "th­îng ®Õ" ®Ó kh¸ch hµng ®­îc tháa m·n tèt nhÊt. Kh¸ch hµng cã xu h­íng mua hµng hãa cña nh÷ng DNTM cã ph­¬ng thøc phôc vô nhiÖt t×nh, cã uy tÝn, ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng hãa. + ThÞ tr­êng b¸n hµng trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi DNTM. NÕu DNTM cã thÞ tr­êng b¸n æn ®Þnh, tiªu thô ®­îc hµng hãa vµ thu ®­îc lîi nhuËn cao th× DNTM cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc ph¸t triÓn, tiÕp tôc më réng kinh doanh. Cßn nÕu DNTM kh«ng b¸n ®­îc hµng, bÞ thua lç th× DNTM cã thÓ ph¶i ngõng ho¹t ®éng hoÆc ph¶i chuyÓn sang kinh doanh mÆt hµng kh¸c. DNTM cã thÓ ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng sau: C¨n cø vµo ®Þa ®iÓm giao hµng cho kh¸ch hµng cã h×nh thøc b¸n t¹i kho cña ng­êi cung øng, t¹i kho cña DNTM, b¸n qua cöa hµng quÇy hµng vµ b¸n 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. t¹i ®¬n vÞ tiªu dïng. H×nh thøc b¸n tËn ®¬n vÞ tiªu dïng, b¸n t¹i nhµ theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng lµ h×nh thøc b¸n t¹o thuËn lîi cho ng­êi mua vµ lµ ph­¬ng thøc chñ yÕu n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng vµ c¹nh tranh lÉn nhau, ®ang ®­îc c¸c DNTM ¸p dông hiÖu qu¶. Theo kh©u l­u chuyÓn hµng hãa cã b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. B¸n bu«n lµ khèi l­îng lín, theo hîp ®ång vµ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, gi¸ b¸n rÎ h¬n vµ doanh sè th­êng cao h¬n so víi b¸n lÎ. B¸n lÎ lµ b¸n theo yªu cÇu nhá lÎ cña ng­êi tiªu dïng, ®¸p øng yªu cÇu kÞp thêi cña kh¸ch hµng thanh to¸n ngay. V× hµng hãa ph¶i qua kh©u b¸n bu«n, l­u kho, chi phÝ cho b¸n hµng nªn gi¸ b¸n lÎ th­êng cao h¬n, viÖc t¨ng doanh sè cña DNTM chËm h¬n nh­ng l¹i ®­îc nhiÒu th«ng tin trùc tiÕp tõ ng­êi tiªu dïng. Theo ph­¬ng thøc b¸n theo hîp ®ång vµ ®¬n hµng, thuËn mua võa b¸n, b¸n ®Êu gi¸ vµ xuÊt khÈu hµng hãa. B¸n theo hîp ®ång ®èi víi hµng hãa cã khèi l­îng lín. B¸n ®Êu gi¸ víi hµng khã tiªu chuÈn hãa, hµng chuyªn dïng. Khèi l­îng lín ®Ó t×m ng­êi mua víi gi¸ cao nhÊt. XuÊt khÈu cÇn tu©n thñ theo quy ®Þnh xuÊt nhËp khÈu cña ChÝnh phñ vµ chØ cã c¸c ®¬n vÞ ®­îc phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thùc hiÖn. Theo mèi quan hÖ thanh to¸n, cã mua ®øt b¸n ®o¹n vµ sö dông c¸c h×nh thøc tÝn dông trong thanh to¸n nh­ b¸n tr¶ chËm, b¸n tr¶ gãp. H×nh thøc b¸n tr¶ chËm, b¸n tr¶ gãp ®èi víi nh÷ng hµng hãa cã gi¸ trÞ lín mµ ng­êi mua hµng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ hÕt t¹i thêi ®iÓm mua. H×nh thøc b¸n hµng trùc tiÕp, b¸n hµng tõ xa qua ®iÖn tho¹i, b¸n qua ng­êi m«i giíi, qua nh©n viªn tiÕp thÞ vµ b¸n qua m¹ng Internet. DNTM cÇn kÕt hîp c¸c h×nh thøc b¸n ®Ó tiªu thô hµng hãa tèt nhÊt. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng 2 Ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng hãa cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta trong thêi gian qua 2.1. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng hµng hãa n­íc ta. 2.1.1. Nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña thÞ tr­êng hµng hãa n­íc ta. ThÞ tr­êng hµng hãa dùa trªn c¬ së nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¬ së kh¸ch quan cña sù tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn ®ã lµ do cßn nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. §¹i héi §¶ng IX ®· kh¼ng ®Þnh tiÕp tôc thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó doanh nghiÖp vµ c«ng d©n ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, tËp trung söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, ®æi míi c«ng t¸c chØ ®¹o thùc hiÖn ®Ó b¶o ®¶m c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c c¹nh tranh lµnh m¹nh... ®ã lµ kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ vµ tiÓu chñ, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n, kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ThÞ tr­êng hµng hãa cã sù qu¶n lý, ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. Th«ng qua hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc, quy ho¹ch, nhµ n­íc qu¶n lý, dù b¸o vµ ®Þnh h­íng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ thÞ tr­êng hµng hãa. ThÞ tr­êng hµng hãa ph¸t triÓn trªn c¬ së tù do l­u th«ng hµng hãa dÞch vô theo quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng vµ theo ph¸p luËt. §©y lµ ®iÒu kiÖn nhÊt thiÕt ph¶i cã v× nÕu kh«ng ®­îc tù do l­u th«ng hµng hãa dÞch vô th× hµng hãa sÏ kh«ng ®­îc chuyÓn ®Õn ng­êi tiªu dïng cã nhu cÇu, kh«ng ®­îc ph©n phèi theo ®óng quy luËt thÞ tr­êng th× thÞ tr­êng hµng hãa kh«ng ph¸t triÓn ®­îc. Gi¸ c¶ ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së gi¸ trÞ vµ quy luËt cung - cÇu trªn thÞ tr­êng. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së gi¸ trÞ thÞ tr­êng, nã lµ gi¸ trÞ trung b×nh vµ lµ gi¸ trÞ c¸ biÖt cña nh÷ng hµng hãa chiÕm phÇn lín trªn thÞ tr­êng. Mua b¸n theo gi¸ c¶ thÞ tr­êng t¹o ra ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kinh doanh ph¸t triÓn, t¹o c¬ héi ®Ó doanh nghiÖp v­¬n lªn. TÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ ®­îc tiÒn tÖ hãa, tu©n theo c¸c quy luËt cña l­u th«ng hµng hãa cña kinh tÕ thÞ tr­êng. 2.1.2. HÖ thèng c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i n­íc ta hiÖn nay. 2.1.2.1. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc ®­îc nhµ n­íc ®Çu t­ hoÆc cÊp vèn 100% ®Ó kinh doanh, phôc vô nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc cña nhµ n­íc. Khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc ®· cã sù thay ®æi vÒ sè l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. VÒ sè l­îng c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc ®· gi¶m ®¸ng kÓ. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm 31/12/1999 n­íc ta cã kho¶ng 1576 doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc ch­a ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh, cßn thua lç. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc cßn thÊp. Tuy nhiªn doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc cã vai trß quan träng trong viÖc ®Þnh h­íng, ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng hµng hãa ë n­íc ta. 2.1.2.2. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i tËp thÓ. Lo¹i doanh nghiÖp nµy vèn do tËp thÓ ng­êi lao ®éng gãp, t¹o nªn theo nguyªn t¾c tù nguyÖn hoÆc mét phÇn vèn tËp thÓ, mét phÇn vèn do Nhµ n­íc b¶o ®¶m. H×nh thøc tæ chøc kinh doanh lµ c¸c hîp t¸c x· hoÆc tæ hîp t¸c, c¸c cöa hµng hîp t¸c x· mua b¸n cßn tån t¹i ë c¸c vïng n«ng th«n, thÞ x·, thµnh phè. Nã cã ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc b¶o ®¶m ®êi sèng cña d©n c­ vµ giao l­u hµng hãa c«ng nghiÖp víi n«ng nghiÖp, thµnh thÞ víi n«ng th«n. Trong nh÷ng n¨m ®æi míi, tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng cña khu vùc hîp t¸c x· ®· t¨ng liªn tôc. N¨m 1998, tæng s¶n phÈm trong n­íc do khu vùc kinh tÕ hîp t¸c x· t¹o ra ®¹t 32.979 tû ®ång, t¨ng 17% so víi n¨m 1997. N¨m 1999 ®¹t kho¶ng 35.100 tû ®ång, t¨ng 6,6% so víi n¨m 1998 vµ chiÕm 9% GDP cña c¶ n­íc. Doanh sè b¸n cña c¸c hîp t¸c x· th­¬ng m¹i n¨m 1998 t¨ng 6%. 2.1.2.3. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i t­ nh©n. §©y lµ c¸c doanh nghiÖp do t­ nh©n trong n­íc bá vèn thµnh lËp vµ tæ chøc kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i tù bá vèn, b¶o toµn vèn, tù t×m kiÕm thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp t­ nh©n lín ë n­íc ta ch­a nhiÒu nh­ng 19
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược