Xem mẫu

  1. Bé quèc phßng Häc viÖn qu©n y NguyÔn träng ®iÖp nGHI£N CøU bµo CHÕ VI£N NÐN diclofenac T¸C DôNG KÐO DµI Tõ CèT T¸ DîC hydroxy propyl methyl cellulse (KHãA LUËN TèT NGHIÖP D¦îc sÜ ®¹i häc KHãA 1999 - 2005) C¸n bé híng dÉn Th.S: NguyÔn ThÞ V©n Khanh D.S :Vò B×nh D¬ng
  2. ®Æt vÊn ®Ò Chóng t«i tiÕn hµnh : “Nghiªn cøu bµo chÕ viªn nÐn Diclofenac t¸c dông kÐo dµi tõ cèt t¸ dîc Hydroxy Propyl Methyl Cellulose”. Víi môc tiªu sau: 1 Bào chÕ vµ kh¶o s¸t ¶nh hëng cña mét sè t¸ dîc tíi kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt tõ viªn nÐn Diclofenac t¸c dông kÐo dµi. 2. §¸nh gi¸ mét sè chØ tiªu chÊt lîng cña viªn nÐn Diclofenac t¸c dông kÐo dµi bµo chÕ ra.
  3. PhÇn 1. Tæng quan tµi liÖu
  4. 1.1.Viªn nÐn t¸c dông kÐo dµi dïng qua ®êng tiªu hãa. Kh¸i niÖm. Thuèc TDKD lµ nh÷ng chÕ phÈm cã kh¶ n¨ng kÐo dµi qu¸ tr×nh gi¶i phãng vµ hÊp thu dîc chÊt tõ d¹ng thuèc nh»m duy tr× nång ®é dîc chÊt trong m¸u trong ph¹m vi ®iÒu trÞ mét kho¶ng thêi gian dµi. ¦u ®iÓm: - Duy tr× ®îc nång ®é dîc chÊt trong m¸u trong ph¹m vi ®iÒu trÞ mét thêi gian dµi - N©ng cao SKD cña thuèc, n©ng cao hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ. - Gi¶m sè lÇn dïng thuèc cho ngêi bÖnh, gi¶m c¸c t¸c dông phô. - Gi¶m kÝch øng niªm m¹c d¹ dµy – ruét. Nhîc ®iÓm: - §ßi hái kü thuËt cao vµ trang thiÕt bÞ kü thuËt phøc t¹p. - Cã Ýt dîc chÊt bµo chÕ ®îc díi d¹ng thuèc TDKD.
  5. C¸c lo¹i hÖ cèt ®iÒu chÕ viªn nÐn TDKD dïng qua ®êng tiªu ho¸ . - HÖ cèt tr¬ khuÕch t¸n. - HÖ cèt th©n níc vµ cèt s¬ níc ¨n mßn M« h×nh gi¶i phãng dîc chÊt tõ d¹ng thuèc kÐo dµi - M« h×nh ®éng häc bËc 0. - M« h×nh Higuchi. 1.2. Diclofenac. T¸c dông dîc lý. Diclofenac lµ thuèc chèng viªm kh«ng steroid. Thuèc cã t¸c dông chèng viªm, gi¶m ®au vµ h¹ sèt m¹nh, do nã øc chÕ m¹nh ho¹t tÝnh cña cyclogenase. ChØ ®Þnh: -§iÒu trÞ viªm khíp m¹n, tho¸i hãa khíp m·n tÝnh. -Viªm ®a khíp dang thÊp. §au cÊp vµ m¹n tÝnh.
  6. PhÇn 2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
  7. ThiÕt kÕ CT Bµo chÕ viªn nÐn ban ®Çu §¸nh gÝa kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt Lùa chän, thiÕt kÕ c«ng thøc §¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu C«ng thøc ®a chÊt lîng viªn nÐn lùa chän
  8. 2.1. Ph¬ng ph¸p bµo chÕ viªn nÐn Diclofenac TDKD . Ph¬ng ph¸p t¹o h¹t ít T¸ dîc Dîc chÊt Trén bét kÐp - S¸t h¹t qua r©y 0.8mm. Khèi bét kÐp T¹o h¹t Èm -SÊy ë 500c- 600c,30-45 phót. H¹t Èm - §êng kÝnh viªn 10mm. SÊy h¹t - lùc nÐn 6-7kg. H¹t kh« Trén t¸ dîc tr¬n - Mçi mÎ bµo chÕ 200 viªn. H¹t kh« + t¸ d- îc tr¬n DËp viªn Viªn nÐn
  9. 2.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt cña viªn nÐn Diclofenanc TDKD. a. Ph¬ng ph¸p x©y dùng ®êng chuÈn - Ghi phæ hÊp thô tö ngo¹i - Pha Diclofenac chuẩn trong m«i trêng ®Öm (pH=6.8) ở c¸c nồng độ:8mcg,12mcg,16mcg,20mcg , 24mcg sau đã đo quang ở bước sãng 276nm. MÉu tr¾ng lµ dung dÞch ®Öm (pH=6.8). b. Ph¬ng ph¸p ®o tèc ®é hoµ tan (USP 26): TiÕn hµnh trªn m¸y thö ®é hoµ tan c¸nh khuÊy 6 cèc: Tèc ®é quay 50 vßng/phót; NhiÖt ®é: 370 C ± 0,50C; M«i trêng hoµ tan: +M«i trêng acid (pH=1) trong 2 giê ®Çu. +M«i trêng ®Öm (pH=6.8) trong 8 giê tiÕp theo. Sau mçi giê lÊy 5ml mÉu ra ®o,dùa vµo ®êng chuÈn tÝnh ra phÇn tr¨m Diclofenac gi¶i phãng theo thêi gian. s
  10. 2.3.Ph¬ng ph¸p kh¶o s¸t lùa chän c«ng thøc bµo chÕ. a. Kh¶o s¸t ¶nh hëng cña hÖ t¸ dîc HPMC víi Avicel, NaCMC, Eudragit tíi kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt. B¶ng 1 – Thµnh phÇn t¸ dîc kh¶o s¸t CT Diclofenac HPMC Avicel (mg) NaCMC Eudragit Natri (mg) (mg) (mg) (mg) 1 100 150 50 - 2 100 150 - 50 - 3 100 150 - - 50 C¨n cø lùa chän c«ng thøc t¸ dîc: +M« h×nh ®éng häc bËc 0, m« h×nh Higuchi. +So s¸nh víi viªn mÉu.
  11. b. Kh¶o s¸t ¶nh hëng cña nång ®é t¸ dîc dÝnh PVP tíi kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt Sau khi ®· lùa chän ®îc c«ng thøc tõ c¸c kh¶o s¸t trªn, tiÕn hµnh bµo chÕ vµ kh¶o s¸t ¶nh hëng cña PVP ë c¸c nång ®é kh¸c nhau lµ: 5%; 10%; 15%. 2.4. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ mét sè chØ tiªu chÊt lîng cña viªn nÐn TDKD. Víi c«ng thøc ®· ®îc lùa chän, tiÕn hµnh bµo chÕ 3 mÎ, mçi mÎ 1000 viªn. §¸nh gi¸ c¸c CTCL cña viªn nÐn víi c¸c néi dung sau: - H×nh thøc viªn (C¶m quan) - §Þnh tÝnh; §Þnh lîng; §é ®ång ®Òu khèi lîng; Lùc g©y vì viªn (Theo D§VN III ). - §o tèc ®é hµo tan (Theo USP 26 ) 2.5.Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kÕt qu¶ nghiªn cøu. Sö dông phÇn mÒn Microsort Exel ®Ó tÝnh to¸n vµ sö lý sè liÖu.
  12. PhÇn 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu
  13. 3.1. KÕt qu¶ x©y dùng ®êng chuÈn vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt cña viªn mÉu. a. KÕt qu¶ x©y dùng ®êng chuÈn - KÕt qu¶ ghi phæ tö ngo¹i. 2.0 2.0 Abs Abs 1.5 1.5 1.0 1.0 276.5 0.5 273.4 0.5 0.0 0.0 200.0 225.0 250.0 275.0 300.0 325.0 350.0 375.0 400.0 425.0 450.0 475.0 500.0 QUANG PHO nm 200.0 225.0 250.0 275.0 300.0 325.0 350.0 375.0 400.0 425.0 450.0 475.0 500.0 DaoVanDon nm H×nh 1 H×nh 2 H×nh 1, 2 .Phæ tö ngo¹i cña Diclofenac ë m«i trêng acid pH=1 vµ ®Öm pH=6.8 - M«i trêng acid (pH=1) cã ®Ønh hÊp thô cùc ë bíc sãng 273nm. - M«i trêng ®Öm (pH=6.8) cã ®Ønh hÊp thô cùc ®¹i ë bíc sãng 276nm.
  14. - KÕt qu¶ x©y dùng ®êng chuÈn B¶ng 2. Sù t¬ng quan gi÷a nång ®é vµ mËt ®é quang cña Diclofenac. Nång ®é MËt ®é STT 1 (mcg/ml) quang y=0.03325 x = 0.006294 1 8 0,2776 0.8 r = 0.9991 2 12 0,4039 0.6 3 16 0,5336 0.4 4 20 0,6715 0.2 5 24 0,8045 0 0 5 10 15 20 25 30 H×nh 3. §å thÞ biÓu thÞ mèi t¬ng quan gi÷a n«ng ®é vµ mËt ®é quang NhËn xÐt: Trong m«i trêng hoµ tan mËt ®é quang tuyÕn tÝnh víi nång ®é Diclofenac ë bíc sãng 276nm. §êng chuÈn ®îc sö dông ®Ó tÝnh % Diclofenac gi¶i phãng ra.
  15. b. KÕt qña kh¶o s¸t qóa tr×nh gi¶i phãng dîc chÊt cña viªn mÉu. Viªn ®èi chiÕu: Dicloran SR 100mg-Lekar Pharma-Ên §é. B¶ng 3. % Diclofenac gi¶i phãng cña viªn mÉu theo thêi gian Thêi gian (giê) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1,84 3.57 21.08 34.83 47.15 58.45 69.61 83.60 95.12 99.8 % Diclofenac ±081 ±0.97 ±1.03 ±1.16 ±2.09 ±1.85 ±2.91 ±2.75 ±1.61 ±1.08 100 100 % Diclofenac gi¶i phãng % Diclofenac gi¶i phãng % 80 Di 80 clo 60 fe 60 na 40 c 40 gi¶ 20 i 20 ph 0 ãn 0 0 g1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 4.a Thêi gian (giê) t 4b Thêi gian (giê) t1/2 H×nh 4a,4b. §å thÞ % Diclofenac gi¶i phãng cña viªn mÉu theo thêi gian NhËn xÐt: Trong m«i trêng ®Öm(pH=6.8) qu¸ tr×nh gi¶i phãng Diclofenac cña viªn mÉu kh¸ ®Òu ®Æn vµ tuyÕn tÝnh theo m« h×nh ®éng häc bËc 0 vµ m« h×nh Higuchi.
  16. 3.2. KÕt qu¶ kh¶o s¸t lùa chän c«ng thøc. 3.2.1. Kh¶o s¸t ¶nh hëng cña tû lÖ HPMC víi Avicel, NaCMC, Eudragid ®Õn qu¸ tr×nh gi¶i phãng dîc chÊt. B¶ng 4. PhÇn tr¨m Diclofemac gi¶i phãng tõ c¸c cèt t¸ dîc kh¸c nhau theo thêi gian. Thêi gian PhÇn tr¨m Dilofenac gi¶i phãng (n=6) t t1/2 CT1 CT2 CT3 Viªn MÉu 1 1 1.12±0.89 1.23±1.02 1.12±1.51 1.65±0.81 2 1.411 2.33±1.19 2.45±1.30 2.25±1.23 3.57±0.97 3 1.732 10.36±1.33 8.04±1.49 5.26±1.17 21.08±1.03 4 2 16.02±1.45 11.06±2.32 7.89±1.85 34.83±1.16 5 2.236 21.52±2.13 16.11±2.34 11.24±1.93 47.15±2.09 6 2.449 31.27±1.69 24.36±1.61 17.16±1.74 58.45±1.85 7 2.646 36.13±2.01 32.08±1.43 21.95±2.01 69.61±2.91 8 2.828 42.59±1.75 36.23±2.23 26.18±2.53 83.06±2.75 9 3 49.74±2.13 39.56±1.93 28.53±1.96 95.12±1.61 10 3.162 53.27±2.41 45.35±1.62 32.25±1.42 99.80±1.08 r/t1/2 0.995 0.988 0.992 0.998 r/t 0.995 0.995 0.995 0.995
  17. 100 1 0 0 100 100 % Diclofenac gi¶i phãng % Diclofenac gi¶i phãng CT1 CT1 80 80 CT1 CT1 80 CT2 CT2 80 CT2 CT2 CT3 CT3 CT3 60 Viªn MÉu 60 CT3 Viªn MÉu 60 Viªn MÉu 60 Viªn MÉu 40 40 40 40 20 20 20 20 0 0 0 0 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 1 10 0 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 5.a Thêi gian t (giê) 5.b Thêi gian t 1/2(giê) H×nh 5a,5b: §å thÞ % Diclofenac gi¶i phãng theo thêi gian. NhËn xÐt: - CT1, CT2,CT3 ®Òu cã qu¸ tr×nh gi¶i phãng dîc chÊt rÊt chËm, sau 10 giê gi¶i phãng díi 50% dîc chÊt. Do: tû lÖ HPMC cao (50%) vµ tû lÖ t¸ dîc phèi hîp thÊp (16.7%), cèt tr¬ng në t¹o thµnh líp gel dµy lµm chËm qu¸ tr×nh hµo tan, khuyÕch t¸n dîc chÊt . - CT3 cã qu¸ tr×nh gi¶i phãng dîc chÊt chËm nhÊt vµ rÊt khã s¸t h¹t nªn lo¹i bá. - Lùa chän CT1, CT2 ®Ó tiÕp tôc kh¶o s¶t víi tû lÖ HPMC thËp h¬n vµ ®ång thêi t¨ng tû lÖ Avicel, NaCMC trong cèt.
  18. 3.2.2. Kh¶o s¸t ¶nh hëng cña tû lÖ HPMC víi Avicel vµ NaCMC tíi kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt . Híng kh¶o s¶t : - Gi¶m tû lÖ HPMC tõ 50% xuèng 40%. - T¨ng tû lÖ Avicel, NaCMC tõ 16.7% lªn 26.7%. Bảng 5. Thành phÇn c«ng thøc cèt t¸ dîc HPMC víi Avicel vµ NaCMC. Diclofenac HPMC Avicel NaCMC CT (mg) (mg) (mg) (mg) 4 100 120 80 - 5 100 120 - 80
  19. Bảng 6. PhÇn tr¨m Diclofenac gi¶i phãng tõ c¸c % Diclofenac gi¶i phãng 100 cèt t¸ dîc HPMC víi Avicel vµ NaCMC CT4 80 CT5 Viªn MÉu Thêi PhÇn tr¨m Diclofenac gi¶i phãng 60 gian(Giê ) (n=6 ) 40 t t1/2 CT4 CT5 Viªn MÉu 20 1 1 1.25±0.43 1.41±0.37 1.65±0.81 0 2 1.414 2.33±0.65 2.85±0.48 3.57±0.97 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 3 1.732 11.52±1.15 8.95±1.02 21.08±1.03 Thêi gian t (giê) 6.a 4 2 17.59±1.89 14.86±2.03 34.83±1.16 100 5 2.236 23.32±1.32 20.15±1.79 47.15±2.09 % Diclofenac gi¶i phãng 80 CT4 6 2.449 35.02±2.18 31.26±1.25 58.45±1.85 CT5 60 Viªn MÉu 7 2.646 42.15±2.33 39.08±2.19 69.61±2.91 40 8 2.828 50.41±2.41 46.23±2.05 83.06±2.75 20 9 3 57.16±1.78 48.56±2.46 95.12±1.61 0 10 3.162 63.01±2.52 51.02±2.35 99.80±1.08 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 r/t1/2 0.993 0.989 0.998 Thêi gian t (giê) 6.b r/t 0.995 0.985 0.995 H×nh 6a,6b: §å thÞ % Diclofenac gi¶i phãng tõ c¸c cèt t¸ dîc HPMC víi Avicel vµ NaCMC theo thêi gian
  20. 3.2.3. Kh¶o s¸t ¶nh cña tû lÖ gi÷a HPMC víi Avicel vµ Lactose trong hÖ cèt tíi kh¶ n¨ng gi¶i phãng dîc chÊt. Híng kh¶o s¸t: - Gi÷ nguyªn tû lÖ Avicel ( 26.7% ) - Gi¶m tû lÖ HPMC tõ 40% xuèng33.3% vµ 26.7%. - Thªm Lactose víi tû lÖ 6.7% vµ 13.3% ®Ó t¹o thªm kªnh khuyÕch t¸n. Bảng 7. Thành phÇn c«ng thøc cèt t¸ víi tû lÖ t¸ dîc HPMC vµ lactose kh¸c nhau. CT Diclofenac (mg) HPMC (mg) Avicel (mg) Lactose (mg) 4 100 120 80 - 6 100 100 80 20 7 100 80 80 40
nguon tai.lieu . vn