- Trang Chủ
- Quản trị kinh doanh
- Đề tài: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU BẰNG ĐỪÒNG HÀNG KHÔNG Ở CÔNG TY VINATRANCO.
Xem mẫu
- Đề tài:
"MỘT SỐ GIẢI PHÁP
NHẰM ĐẨY MẠNH
NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN
VẬN CHUYỂN HÀNG
HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU
BẰNG ĐỪÒNG HÀNG
KHÔNG Ở CÔNG TY
VINATRANCO"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
PhÇn nãi ®Çu
Th¬ng m¹i vµ vËn t¶i lµ hai lÜnh vùc cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt vµ
t¬ng hç lÉn nhau. VËn t¶i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh trao ®æi giao lu hµng ho¸
gi÷a c¸c khu vùc vµ trªn ph¹m vi thÕ giíi cßn th¬ng m¹i lµ ®IÒu kiÖn ®Ó vËn
t¶i ra ®êi ph¸t triÓn.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi chÝnh s¸ch më cöa vµ ®æi míi kinh tÕ,
cïng víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, ngµnh vËn t¶i nãi chung vµ vËn t¶i hµng
kh«ng nãi riªng ®· cã nh÷ng bíc tiÕn nh¶y vät. M¹ng líi vËn t¶i hµng
kh«ng néi ®Þa ®îc phñ kÝn, nhiÒu ®êng bay quèc tÕ ®îc më réng vµ n©ng
cÊp. Nhê ®ã khèi lîng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng kh«ng ®· t¨ng
lªn ®¸ng kÓ, kim ng¹ch bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc ngµy cµng t¨ng
nhanh, thÞ trêng ®îc më réng, th¬ng m¹i quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn.
Lµ mét trong nh÷ng C«ng ty cã uy tÝn trong lÜnh vùc giao nhËn hµng ho¸
xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng kh«ng, VINATRANCO ®· vµ ®ang tõng bíc
cñng cè vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®Ó cã thÓ ®¸p øng tèt
nhÊt nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng, c¹nh tranh ®Ó tån t¹i, ®øng v÷ng trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ gãp phÇn phôc vô cho ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹I
cña ®Êt níc.
MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng song t×nh h×nh kinh doanh dÞch vô giao nhËn
hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng hµng kh«ng ë VINATRANCO vÉn cha
thùc sù ®¹t hiÖu qu¶ tèi u, b»ng chøng lµ gÇn ®©y C«ng ty ®· ph¶i bï lç cho
mét sè l« hµng. VËy nguyªn nh©n lµ do ®©u ? vµ ph¶i cã biÖn ph¸p kh¾c phôc,
rót kinh nghiÖm nh thÕ nµo trong nh÷ng l« hµng tíi ?.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng giao nhËn ®êng kh«ng
®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc nãi chung vµ ë VINATRANCO
nãi riªng, qua mét thêi gian trùc tiÕp t×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh nghiÖp vô
giao nhËn hµng kh«ng ë VINATRANCO, em ®· chän ®Ò tµi:
"Mét sè gi¶I ph¸p nh»m ®Èy m¹nh nghiÖp vô giao nhËn vËn
chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®õßng hµng kh«ng ë C«ng ty
VINATRANCO".
1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Víi mong muèn tù hoµn thiÖn kiÕn thøc thùc tÕ cho b¶n th©n ®ång thêi
®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ cho sù ph¸t triÓn cña C«ng ty.
Ngoµi phÇn nãi ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña em gåm 3
ch¬ng:
Ch¬ng I : Kh¸i qu¸t vÒ dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu
chuyªn chë b»ng ®êng kh«ng.
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu
chuyªn chë b»ng ®êng kh«ng ë VINATRANCO .
Ch¬ng III : Mét sè biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng giao nhËn hµng
ho¸ xuÊt nhËp khÈu chuyªn chë b»ng ®êng kh«ng ë VINATRANCO .
§©y thùc sù lµ vÊn ®Ò phøc t¹p ®èi víi mét doanh nghiÖp Th¬ng m¹i
nãi chung còng nh víi b¶n th©n c¸ nh©n em nãi riªng. ChÝnh v× vËy vÒ néi
dung bµi viÕt vµ kü n¨ng tr×nh bµy ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng
khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù chØ b¶o, gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o
®Ó gióp em hoµn thiÖn kiÕn thøc phôc vô cho qu¸ trÝnh c«ng t¸c sau nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn V¨n TuÊn cïng c¸c c«
chó, c¸c anh chÞ lµm viÖc t¹i C«ng ty VINATRANCO ®· híng dÉn vµ gióp
®ì em trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Hµ néi th¸ng 5 n¨m 2001
2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ch¬ng I
Kh¸I qu¸t vÒ dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp
khÈu chuyªn chë b»ng ®êng kh«ng.
I.Kh¸i niÖm chung vÒ giao nhËn.
1. Giao nhËn vµ vai trß cña giao nhËn trong Th¬ng m¹Þ quèc tÕ
a. Kh¸i niÖm giao nhËn.
VËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng
cña bu«n b¸n quèc tÕ lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh lu
th«ng nh»m ®a hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. VËy dÞch vô giao
nhËn lµ g× ?
“DÞch vô giao nhËn hµng ho¸ lµ hµnh vi Th¬ng m¹i, theo ®ã ngêi
lµm dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ nhËn hµng tõ ngêi göi, tæ chøc vËn chuyÓn ,
lu kho, lu b·i, lµm c¸c thñ tôc giÊy tê vµ c¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Ó
giao hµng cho ngêi nhËn theo sù uû th¸c cña chñ hµng, cña ngêi vËn t¶i
hoÆc ngêi lµm dÞch vô giao nhËn kh¸c ( gäi chung lµ kh¸ch hµng) - §iÒu 136
LuËt Th¬ng m¹i ” .
Tríc kia, viÖc giao nhËn cã thÓ do ngêi göi hµng( nhµ xuÊt khÈu)
ngêi nhËn hµng (nhµ nhËp khÈu ) hay do ngêi chuyªn chë ®¶m nhiÖm vµ
tiÕn hµnh. Tuy nhiªn, cïng víi sù ph¸t triÓn cña bu«n b¸n quèc tÕ ph©n c«ng
lao ®éng quèc tÕ víi møc ®é vµ qui m« chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng cao, giao
nhËn còng dÇn dÇn ®îc chuyªn m«n hãa, do c¸c tæ chøc, c¸c ngiÖp ®oµn giao
nhËn chuyªn nghiÖp tiÕn hµnh vµ giao nhËn ®· chÝnh thøc trë thµnh mét NghÒ.
NghÒ giao nhËn trªn thÕ giíi ®· ra ®êi c¸ch ®©y kho¶ng 500 n¨m. N¨m
1552, h·ng VANSAI ®· ra ®êi ë BADILAY, Thuþ SÜ lµm c«ng viÖc giao nhËn
vµ kiªm c¶ viÖc vËn t¶i hµng ho¸.
Nh vËy, nãi mét c¸ch ng¾n gän: DÞch vô giao nhËn lµ mét dÞch vô liªn
quan ®Õn qu¸ tr×nh vËn t¶i nh»m tæ chøc viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ n¬i nhËn
hµng ®Õn n¬i giao hµng.
b. Vai trß cña giao nhËn ®èi víi sù ph¸t triÓn cña Th¬ng m¹i quèc tÕ.
3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng x· héi hiÖn nay, còng nh lµ sù më réng
giao lu hîp t¸c th¬ng m¹i gi÷a c¸c níc, ®· khiÕn cho giao nhËn ngµy cµng
cã vai trß quan träng. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn ë :
+ Giao nhËn t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ lu th«ng nhanh chãng, an toµn
vµ tiÕt kiÖm mµ kh«ng cã sù tham gia hiÖn diÖn cña ngêi göi còng nh ngêi
nhËn vµo t¸c ngiÖp.
+ Giao nhËn gióp cho ngêi chuyªn chë ®Èy nhanh tèc ®é quay vßng
cña c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i, tËn dông ®îc mét c¸ch tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶
dung tÝch vµ t¶i träng cña c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i, c¸c c«ng cô vËn t¶i, còng
nh c¸c ph¬ng tiÖn hç trî kh¸c.
+ Giao nhËn lµm gi¶m gi¸ thµnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu.
+ Bªn c¹nh ®ã, giao nhËn còng gióp c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu gi¶m bít c¸c
chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt nh chi phÝ x©y dùng kho tµng bÕn b·i cña ngêi giao
nhËn hay do ngêi giao nhËn thuª, gi¶m chi phÝ ®µo t¹o nh©n c«ng.
2. Ngêi giao nhËn
a. Kh¸i niÖm vÒ ngêi giao nhËn
Ngêi giao nhËn lµ ngêi thùc hiÖn c¸c dÞch vô giao nhËn theo sù uû
th¸c cña kh¸ch hµng hoÆc ngêi chuyªn chë. Nãi c¸ch kh¸c, ngêi kinh doanh
c¸c dÞch vô giao nhËn gäi lµ ngêi giao nhËn. Ngêi giao nhËn cã thÓ lµ chñ
hµng (khi anh ta tù ®øng ra thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc giao nhËn cho hµng ho¸
cña m×nh), lµ chñ tµu ( khi chñ tµu thay mÆt ngêi chñ hµng thùc hiÖn c¸c dÞch
vô giao nhËn ), c«ng ty xÕp dì hay kho hµng hoÆc ngêi giao nhËn chuyªn
nghiÖp hay bÊt kú mét ngêi nµo kh¸c thùc hiÖn dÞch vô ®ã.
Theo Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c HiÖp héi giao nhËn FIATA: “Ngêi giao
nhËn lµ ngêi lo toan ®Ó hµng ho¸ ®îc chuyªn chë theo hîp ®ång uû th¸c vµ
hµnh ®éng v× lîi Ých cña ngêi uû th¸c mµ b¶n th©n anh ta kh«ng ph¶i lµ ngêi
chuyªn chë. Ngêi giao nhËn còng ®¶m nhËn thùc hiÖn mäi c«ng viÖc liªn
quan ®Õn hîp ®ång giao nhËn nh b¶o qu¶n, lu kho trung chuyÓn, lµm thñ
tôc h¶I quan, kiÓm ho¸ …”
b. §Æc trng cña ngêi giao nhËn.
+ Ngêi giao nhËn ho¹t ®éng theo hîp ®ång uû th¸c ký víi chñ hµng
b¶o vÖ lîi Ých cña ngêi chñ hµng.
4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
+ Ngêi giao nhËn lo liÖu vËn t¶i nhng kh«ng ph¶I lµ ngêi chuyªn
chë. Anh ta còng cã thÓ cã ph¬ng tiÖn vËn t¶i, cã thÓ tham gia chuyªn chë
nhng ®èi víi víi hµng ho¸, anh ta chØ lµ ngêi giao nhËn ký hîp ®ång uû th¸c
giao nhËn, kh«ng ph¶i lµ ngêi chuyªn chë.
+ Cïng víi viÖc tæ chøc vËn t¶i ngêi giao nhËn cßn lµm nhiÒu viÖc
kh¸c trong ph¹m vi uû th¸c cña chñ hµng ®Ó ®a hµng tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c
theo nh÷ng ®iÒu kho¶n ®· cam kÕt.
c. Vai trß cña ngêi giao nhËn
* Vai trß truyÒn thèng cña ngêi giao nhËn trong Th¬ng m¹i quèc tÕ
(ngêi giao nhËn víi vai trß lµ ®¹i lý, m«i giíi )
Khëi ®Çu ngêi giao nhËn chØ lµm ®¹i lý thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc do
c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu uû th¸c, thay mÆt cho hä nh xÕp dì, lu kho hµng
ho¸, lµm thñ tôc h¶i quan, lo liÖu vËn t¶I néi ®Þa, lµm thñ tôc thanh to¸n tiÒn
hµng…
Sau nµy do sù më réng cña Th¬ng m¹i quèc tÕ vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c
ph¬ng thøc vËn t¶i ph¹m vi dÞch vô giao nhËn ®· ®îc më réng thªm. Ngµy
nay, ngêi giao nhËn kh«ng chØ lµm c¸c thñ tôc h¶i quan hoÆc thuª tµu mµ cßn
cung cÊp dÞch vô trän gãi vÒ toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i vµ ph©n phèi hµng ho¸.
Khi míi ra ®êi, vai trß truyÒn thèng cña ngêi giao nhËn chØ thÓ hiÖn ë
trong níc. HÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng cña ngêi giao nhËn ®Òu chØ diÔn ra trong
®Êt níc hä. T¹i ®ã ngêi giao nhËn tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp
khÈu b»ng mét viÖc hoµn tÊt thñ tôc h¶i quan cho hµng ho¸ vµo níc nhËp
khÈu víi vai trß lµ mét m«i giíi h¶I quan. MÆt kh¸c, ngêi giao nhËn hoµn tÊt
thñ tôc h¶i quan cho hµng ho¸ xuÊt khÈu vµ dµnh chç cho hµng trong vËn t¶I
quèc tÕ hoÆc lu cíc víi h·ng tµu ( trêng hîp chuyÓn chç b»ng ®êng biÓn)
víi chi phÝ cho ngêi xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu chÞu tuú thuéc vµo ®IÒu kiÖn
th¬ng m¹i ®îc chän trong hîp ®ång mua b¸n. T¹i mét sè níc nh ph¸p,
mü ho¹t ®äng cña ngêi dao nhËn yªu cÇu ph¶i cã giÊy phÐp lµm m«i giíi h¶i
quan. Tríc ®©y ngêi dao nhËn kh«ng ®¶m nhËn tr¸nh nhiÖm cña ngêi
chuyªn chë, anh ta chØ ho¹t ®éng nh mét cÇu nèi gi÷a chñ hµng vµ ngêi
chuyªn chë hoÆc lµ mét chung gian m«i giíi.
Khi ngêi giao nhËn ®ãng vai trß ®¹i lý, nhiÖm vô cña anh ta chñ yÕu lµ
do kh¸ch hµng qui ®Þnh. Nh÷ng nhiÖm vô nµy thêng ®îc quy ®Þnh trong luËt
5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
tËp tôc vÒ ®¹i lý hoÆc lËt d©n sù vÒ uû quyÒn tuy nhiªn, nh÷ng quy ®Þnh nµy
kh«ng cßn nhÊn m¹nh vµo vÊn ®Ò dao nhËn n÷a vµ ®IÒu kiÖn hoµn c¶nh còng
kh¸c nhau.
QuyÒn h¹n cña ngêi cña ngêi dao nhËn khi ®ãng vai trß lµ ®¹i lý theo
®IÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn quy íc chung cña FIATA, ngêi giao nhËn
cã quyÒn :
+ Tù do lùa chän ngêi ký hîp ®ång phô vµ tuú ý quyÕt ®Þnh sö dông
nh÷ng ph¬ng tiÖn vµ tuyÕn ®êng vËn t¶i th«ng thêng.
+ CÇn gi÷ hµng ho¸ ®Ó ®¶m b¶o ®îc thanh to¸n nh÷ng kho¶n tiÒn
kh¸ch hµng nî.
MÆc dï ngêi dao nhËn cã c¸c quyÒn cña ngêi ®¹i lý ®èi víi chñ cña
m×nh, nh÷ng quyÒn nµy kh«ng thùc sù ®ñ ®Ó b¶o vÖ cho hä trong thùc tÕ giao
nhËn hiÖn ®¹i ngµy nay. V× lý do ®ã tèt h¬n hÕt lµ ngêi giao nhËn nªn giao
dÞch theo nh÷ng ®IÒu kiÖn vµ ®iÒu kho¶n ®· biÕt vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh
doanh tiªu chÈu cña c¸c hiÖp héi giao nhËn quèc gia
- Nghi· vô cña ngêi dao nhËn víi t c¸ch lµ ®¹i lý. Theo ®iÒu kiÖn kinh
doanh tiªu chuÈn quy íc trung cña FIATA, ngêi dao nhËn ph¶i:
+ Thùc hiÖn sù uû th¸c cña kh¸ch hµng víi mét sù quan t©m hîp lý
nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña kh¸ch hµng.
+ Tæ chøc vµ lo liÖu vËn chuyÓn hµng ho¸ ®îc uû th¸c theo sù chØ
dÉn cña kh¸ch hµng.
Tr¸ch nhiÖm cña ngêi vËn t¶i víi t c¸ch lµ ngêi ®¹i lý. Lµ ®¹i lý
ngêi giao nhËn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng lçi cña b¶n th©n m×nh
hoÆc ngêi lµm c«ng cho m×nh.
* Tr¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng.
+ Ngêi giao nhËn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng vÒ nh÷ng
mÊt m¸t hoÆc h háng vËt chÊt vÒ hµng ho¸ nÕu mÊt m¸t hoÆc h háng lµ do
lçi cña anh ta hoÆc ngêi lµm ngêi lµm c«ng cña anh ta. MÆc dï theo nh÷ng
®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn, ngêi dao nhËn kh«ng ph¶i chÞu ch¸ch
nhiÖm vÒ nh÷ng tæn thÊt hoÆc hËu qu¶ gi¸n tiÕp nhng ng¬× giao nhËn nªn
b¶o hiÓm c¶ nh÷ng rui ro ®ã v× kh¸ch hµng vÉn cã thÓ khiÕu n¹i.
+ Ngêi giao nhËn ph¶i chÞu ch¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng vÒ
nh÷ng lçi lÇm vÒ nghiÖp vô: ngêi dao nhËn hoÆc ngêi lµm c«ng cña anh ta
6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
cã thÓ cã lçi lÇm hoÆc s¬ suÊt kh«ng ph¶i do cè ý nhng g©y thiÖt h¹i vÒ tµi
chÝnh cho kh¸ch hµng cña m×nh.
VÝ dô :
+ Giao hµng tr¸i víi chØ dÉn: giao hµng kh«ng ®óng nh chØ dÉn cña
kh¸ch hµng.
+ Quªn mua b¶o hiÓm b¶o hiÓm mµ kh¸ch hµng ®· cã chØ thÞ mua.
+ Sai sãt khi lµm thñ tôc h¶I quan g©y nªn chËm trÔ vÒ khai h¶i quan hÆc
g©y tæn thÊt cho kh¸ch hµng.
+ Göi hµng sai ®Þa chØ: chuyÓn hµng ®Õn sai ®Þa ®iÓm.
+ T¸i xuÊt hµng mµ kh«ng tu©n theo nh÷ng thñ tôch cÇn thiÕt ®Ó xin hoµn
thuÕ g©y thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng, kh«ng th«ng b¸o hoÆc th«ng b¸o kh«ng kÞp
thêi cho ngêi nhËn hµng vÒ thêi gian giao hµng, giao hµng mµ kh«ng thu tiÒn
cña chñ hµng.
+ Giao hµng thiÕu mµ kh«ng cã gi¸m ®Þnh cña h¶i quan hoÆc cña
vinacontrol.
§èi víi viÖc giao hµng chËm mÆc dï ngêi giao nhËn thêng kh«ng rµng
buéc m×nh ph¶i giao hµng vµo mét ngµy nhÊt ®Þnh t¹i n¬i ®Õn vµ kh«ng nhËn
tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc giao hµng chËm song xu híng hiÖn nay lµ chÊp nhËn mét
møc ®é tr¸ch nhiÖm võa ph¶i vÒ sù chËm trÔ qu¸ ®¸ng ; giíi h¹n b»ng sè tiÒn
cíc ph¶i tr¶ cho hµng chËm giao.
* Tr¸ch nhiÖm ®èi víi h¶i quan
HÇu hÕt ë tÊt c¶ c¸c quèc gia ngêi giao nhËn cã giÊy phÐp ®îc tiÕn
hµnh c«ng viÖc khai h¶i quan ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c¬ quan h¶i quan vÒ
sù tu©n nh÷ng qui ®Þnh h¶i quan vÒ sù khai b¸o ®óng vÒ trÞ gi¸ sè lîng vµ tªn
hµng nh»m tr¸nh thÊt thu cho chÝnh phñ. NÕu vi ph¹m nh÷ng qui ®Þnh nµy
ngêi giao nhËn cã thÓ sÏ ph¶i chÞu ph¹t tiÒn mµ tiÒn ph¹t ®ã kh«ng ®ßi l¹i
®îc tõ phÝa kh¸ch hµng.
* Tr¸ch nhiÖm ®èi víi bªn thø ba
Ngêi giao nhËn dÔ bÞ bªn thø ba ch¼ng h¹n nh c«ng ty bèc xÕp, c¬
quan c¶ng…. Lµ nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Õn hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh
chuyªn chë, khiÕu n¹i vÒ:
+ Tæn thÊt vËt chÊt vÒ tµi s¶n cña bªn thø ba vµ hËu qu¶ cña tæn thÊt ®ã.
7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
+ Ngêi cña bªn thø ba bÞ chÕt, bÞ th¬ng hoÆc èm ®au vµ hËu qu¶ cña
viÖc ®ã.
VÒ chi phÝ, ngêi giao nhËn ph¶i gh¸nh chÞu mäi chi phÝ trong qu¸ tr×nh
®IÒu tra, khiÕu n¹i ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cho m×nh vµ h¹n chÕ tæn thÊt nh chi
phÝ gi¸m ®Þnh, chi phÝ ph¸p lý, phÝ lu kho thËm chÝ nÕu ngêi giao nhËn
kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm anh ta cung kh«ng thÓ ®îc phÝa bªn kia båi
thêng l¹i.
* Trêng hîp miÔn tr¸ch.
Nh ®· nãi ë trªn, ngêi dao nhËn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng lçi
hoÆc s¬ suÊt cña b¶n th©n hoÆc cña ngêi lµm c«ng cña m×nh. Anh ta kh«ng
chÞu trt¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng hµnh vi hay s¬ suÊt cña bªn thø ba, ch¼ng h¹n
nh ngêi chuyªn chë, ngêi nhËn l¹i dÞch vô dao nhËn miÔn lµ anh ta ®É biÓu
hiÖn mét sù cÇn mÉn hîp lý trongviÖc lùa chän bªn thø ba ®ã.
QuyÒn h¹n,nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi dao nhËn khi ®ãng vai trß
lµ m«i giíi.
Víi vai trß m«i giíi, ngêi giao nhËn chØ lµ mét trung gian gi÷a c¸c
kh¸ch hµng lµ chñ hµng hÆc chuyªn chë. Anh ta chØ thùc hiÖn nhiÖm vô nh
mét chiÕc cÇu nèi gi÷a c¸c kh¸ch hµng lµ chñ hµng hoÆc ngêi chuyªn chë víi
nhau vµ nhê ®ã anh ta ®îc hëng phÝ m«i giíi hoÆc tiÒn thö¬ng cña kh¸ch
hµng. Tr¸ch nhiÖm cña ngêi giao nhËn trong vai trß m«i giíi nµy nãi chung
rÊt thÊp vµ hÇu nh kh«ng ®¸ng kÓ.
Tuy nhiªn, trong nhiÒu trêng hîp, ngêi giao nhËn lµm m«i giíi nhng
l¹i nhËn ®îc sù uû th¸c cña kh¸ch hµng ®Ó hµnh ®éng thay mÆt hä trong mét
giíi h¹n nhÊt ®Þnh.
Khi ®ã ngêi giao nhËn trë thµnh nh mét ®¹i lý cã quyÒn h¹n nghÜa vô
vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi ®¹i lý ®· ®Ò cËp ë phÇn trªn.
* Vai trß míi cña ngêi giao nhËn
Ngoµi nh÷ng vai trß ®· nªu ë phÇn trªn, ngêi giao nhËn cßn cã nh÷ng
vai trß míi ph¸t sinh thªm trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô giao nhËn cña
m×nh.
Ngêi giao nhËn víi vai trß lµ ngêi chuyªn chë.
Khi ngêi giao nhËn ®· cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, tøc lµ nhËn chuyªn chë
hµng ho¸ tõ mét ®IÓm nµy tíi mét ®Þa ®IÓm kh¸c dï b»ng ph¬ng tiÖn cña
8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
m×nh hay thuª cña ngêi kh¸c anh ta kh«ng cßn ®ãng vai trß lµ ®¹i lý n÷a mµ
®ãng vai trß lµ mét ngêi chuyªn chë mét bªn chÝnh cña hîp ®ång. Do ®ã anh
ta kh«ng ®îc lîi dông nh÷ng quyÒn b¶o vÖ vµ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm dµnh cho
®¹i lý n÷a mµ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn hîp lý toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i
vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tæn thÊt hµng ho¸ dï lµ do nçi cña m×nh hay do hµnh vi
hoÆc khuyÕt ®iÓm cña ngêi lµm c«ng hay ®¹i lý cña m×nh.
NÕu ngêi giao nhËn tù ®øng ra vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ thùc hiÖn c¸c
dÞch vô giao nhËn kh¸c b»ng ph¬ng tiÖn cña m×nh hoÆc thuª cña ngêi kh¸c
th× anh ta ®îc gäi lµ ngêi chuyªn chë thùc sù. Trêng hîp theo hîp ®ång
víi kh¸ch hµng, anh ta lµ ngêi chuyªn chë nhng nhng khi ký c¸c hîp ®ång
phô – thuª ngêi chuyªn chë hoÆc ngêi kh¸c thùc hiÖn c¸c dÞch vô giao nhËn
( ngêi nhËn l¹i dÞch vô giao nhËn) th× anh ta ®îc gäi lµ ngêi chuyªn chë
theo hîp ®ång. Nhng dï lµ ngêi chuyªn chë thùc tÕ hay chuyªn chë theo
hîp ®ång th× ngêi giao nhËn vÉn mang ®Þa vÞ cña ngêi chuyªn chë.
Ngêi giao nhËn ®ãng vai trß lµ ngêi chuyªn chë trong c¸c trêng hîp
: anh ta cung cÊp dÞch vô gom hµng (gäi lµ ngêi gom hµng ), dÞch vô vËn t¶I
®a ph¬ng thøc (gäi lµ ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc ) hoÆc anh ta
cung cÊp dÞch vô vËn t¶i trän gãi (tù vËn chuyÓn b»ng c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i
kh¸c nhau vµ c¸ dÞch vô ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®ã ) Hay nãi c¸ch
kh¸c ngêi gom hµng vµ ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc thùc chÊt
còng chÝnh lµ ngêi chuyªn chë. Tuy nhiªn víi vai trß lµ ngêi gom hµng
hoÆc ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc, ngêi giao nhËn cã nh÷ng ®Æc
trng riªng do nh÷ng dÞch vô nµy mang nh÷ng ®Æc ®IÓm riªng biÖt – kh«ng
gièng nh÷ng dÞch vô vËn t¶i th«ng thêng.
VËn t¶i ®a ph¬ng thøc lµ g× ?
HiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n, vËn t¶i ®a ph¬ng thøc (cßn gäi lµ vËn t¶i liªn
hîp) lµ viÖc hµng ho¸ ®îc tiÕn hµnh b»ng Ýt nhÊt hai ph¬ng thøc vËn t¶i.
VËn t¶i ®a ph¬ng thøc quèc tÕ ?
Lµ mét ph¬ng thøc vËn t¶i trong ®ã hµng ho¸ ®îc vËn chuyÓn b»ng hai
hay nhiÒu ph¬ng thøc vËn t¶I kh¸c nhau trªn c¬ së m«t hîp ®ång vËn t¶i ®a
ph¬ng thøc, mét chøng tõ vËn t¶i, mét chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vµ chØ mét ngêi
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ trong suèt hµnh tr×nh chuyªn chë tõ mét ®Þa
®IÓm nhËn hµng ®Ó chë ë níc nµy ®Õn mét ®Þa ®IÓm giao hµng ë níc kh¸c.
9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
¦u ®iÓm næi bËt cña vËn t¶i ®a ph¬ng thøc lµ kh¶ n¨ng vËn t¶i tõ cöa
®Õn cöa gäi lµ vËn t¶i ®i suèt th«ng qua viÖc sö dông nh÷ng c«ng nghÖ míi
nhÊt trong vËn t¶i vµ th«ng tin, mét ®Çu mèi duy nhÊt, mét chøng tõ duy nhÊt,
nh÷ng thñ tôc xuÊt nhËp khÈu vµ h¶i quan ®¬n gi¶n nhÊt nh»m gi¶m tíi møc
thÊp nhÊt chi phÝ bá ra ®¶m b¶o tÝnh an toµn cña hµng ho¸ vµ kh¶ n¨ng giao
hµng kÞp thêi.
Trong vËn t¶i ®a ph¬ng thøc chØ mét ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng
ho¸ trong toµn bé hµnh tr×nh - ®ã lµ ngêi kinh doanh vËn t¶I ®a ph¬ng thøc.
Theo C«ng íc cña Liªn Hîp Quèc vÒ chuyªn chë hµng ho¸ vµ vËn t¶i ®a
ph¬ng thøc quèc tÕ 1980 th× : “ Ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøclµ
bÊt kú ngêi nµo tù m×nh hoÆc th«ng qua ngêi kh¸c ký kÕt mét hîp ®ång vËn
t¶i ®a ph¬ng thøc vµ ho¹t ®éng nh mét bªn chÝnh chø kh«ng ph¶i ®¹i lý
hoÆc thay mÆt cho ngêi göi hµng hayngêi tham gia vËn t¶i ®a ph¬ng thøc".
Nh vËy ngêi tæ chøc qu¸ tr×nh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc lµ ngêi duy
nhÊt chÞu tr¸ch nhiÖm tríc chñ hµng trong toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i ®a
ph¬ng thøc víi t c¸ch lµ ngêi chuyªn chë chø kh«ng ph¶i lµ ®¹i lý.
Còng nh ngêi chuyªn chë, ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc cã
thÓ tù m×nh thùc hiÖn viÖc chuyªn chë hoÆc cã thÓ thuª ngêi kh¸c thùc hiÖn
mét phÇn hoÆc toµn bé hîp ®ång vËn t¶i ®a ph¬ng thøc.
NghiÖp vô cña ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc phô thuéc vµo
møc ®é møc ®é yªu cÇu göi hµng cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng thùc tÕ cña
ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc. Ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng
thøc cã thÓ ®¶m nhËn toµn bé c«ng viÖc vËn chuyÓn tõ kho ®Õn kho, kÓ c¶ viÖc
®ãng hµng vµo container, niªm phong kÑp ch× container, gi¸m ®Þnh hµng ho¸,
lo liÖu thñ tôc h¶i quan… nhng còng cã thÓ chØ ®¶m nhËn tõ tr¹m göi hµng lÎ
container ®Õn tr¹m göi hµng lÎ cho kh¸ch hµng hoÆc tõ tr¹m göi hµng lÎ ®Õn
kho cña ngêi giao nhËn vµ ngîc l¹i. Nhng dï viÖc thùc hiÖn cña nghiÖp vô
vËn t¶I ®a ph¬ng thøc ë møc ®é nµo th× khi ®ãng vai trß lµ ngêi kinh doanh
vËn t¶i ®a ph¬ng thøc ngêi giao nhËn còng cã quyÒn h¹n nghÜa vô vµ tr¸ch
nhiÖm nh mét ngêi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc, ngêi giao nhËn
còng cã quyÒn h¹n, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm nh mét ngêi kinh doanh vËn
t¶I vµ còng ph¸t hµnh c¸c chøng tõ vËn t¶i ®a ph¬ng thøc.
- Ngêi giao nhËn víi vai trß lµ ngêi gom hµng.
10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trong chuyªn chë hµng ho¸ nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ lµ trong chuyªn chë
hµng ho¸ b»ng container, dÞch vô gom hµng lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc. Gom
hµng lµ viÖc tËp hîp nh÷ng l« hµng lÎ tõ nhiÒu ngêi göi hµng ë cïng mét n¬I
®i thµnh nh÷ng l« hµng nguyªn ®Ó göi vµ giao cho cho mét hoÆc nhiÒu ngêi
nhËn ë cïng mét n¬i ®Õn.
Hµng lÎ lµ nh÷ng l« hµng nhá kh«ng ®Ó ®ãng trong mét container hoÆc lµ
nh÷ng l« hµng lín nhng cã nhiÒu ngêi göi vµ nhiÒu ngêi nhËn.
Hµng nguyªn lµ nh÷ng l« hµng ®ñ lín ®Ó ®ãng trong mét hoÆc nhiÒu
container vµ thêng chØ cã mét ngêi göi vµ mét ngêi nhËn.
Ngêi kinh doanh dÞch vô gom hµng gäi lµ ngêi gom hµng - ®îc tiÕn
hµnh theo quy tr×nh sau:
+ Ngêi gom hµng nhËn c¸c l« hµng lÎ tõ nhiÒu ngêi göi hµng t¹i tr¹m
giao nhËn ®ßng gãi hµng lÎ.
+ Ngêi gom hµng, tËp hîp c¸c l« hµng lÎ ®ã thµnh c¸c l« hµng nguyªn,
kiÓm tra h¶i quan vµ ®ãng gãi hµng lÎ.
+ Ngêi gom hµng göi c¸c container nµy b»ng ®êng biÓn, dêng s¾t
hoÆc ®êng hµng kh«ng … cho ®¹i lý cña m×nh t¹i n¬i ®Õn.
+ §¹i lý cña ngêi gom hµng ë n¬i ®Õn nhËn c¸c container nµy, dì hµng
ra vµ giao cho nh÷ng ngêi nhËn t¹i c¸c tr¹m giao nhËn vµ ®ãng gãi hµng lÎ.
ViÖc gom hµng mang l¹i lîi Ých cho tÊt c¶ c¸c bªn cã liªn quan nh
ngêi xuÊt khÈu, ngêi göi hµng, ngêi chuyªn chë, ngêi giao nhËn vµ cho
c¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n.
- §èi víi ngêi xuÊt khÈu :
+ Ngêi göi hµng ®îc hëng lîi do hä ®îc hëng gi¸ cíc tr¶ cho
ngêi gom hµng thÊp h¬n gi¸ cíc mµ hä thêng ph¶I tr¶ cho ngêi chuyªn
chë. §iÒu nµy dÆc biÖt cã lîi cho nh÷ng chñ hµng nhá cha cã c¬ së kinh
doanh v÷ng ch¾c vµ cha ®ñ søc m¹nh ®Ó cã lîi thÕ trong th¬ng lîng gi¸
cíc víi c¸c h·ng tµu biÓn, hµng kh«ng, ®êng s¾t…
+ Ngêi göi hµng c¶m thÊy thuËn lîi khi ngêi giao nhËn lµm dÞch vô
gom hµng cã thÓ göi hµng ®i tÊt c¶ c¸c tuyÕn h¬n lµ khi liªn hÖ víi nhiÒu h·ng
chuyªn chë mµ mçi h·ng chØ kinh doanh trªn mét tuyÕn ®êng nhÊt ®Þnh.
11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
+ Ngêi gom hµng thêng cung cÊp c¸c dÞch vô vËn t¶i tõ cöa ®Õn cöa vµ
dÞch vô ph©n phèi – lµ nh÷ng dÞch vô mµ ngêi chuyªn chë vµ c¸c h·ng tµu
thêng kh«ng lµm.
- §èi víi ngêi chuyªn chë
+ Ngêi chuyªn chë tiÕt kiÖm ®îc giÊy tê, chi phÝ vµ thêi gian do
kh«ng ph¶i gi¶i quyÕt c¸c l« hµng lÎ.
+ TËn dông hÕt kh¶ n¨ng chuyªn chë v× ngêi gom hµng ®· gom hµng
®ãng ®Çy c¸c container vµ giao nguyªn c¸c container.
+ Kh«ng ph¶i lo bÞ thÊt thu tiÒn cíc tõ c¸c chñ hµng lÎ, ngêi gom hµng
chÞu tr¸ch nhiÖm thu ë ngêi göi hµng lÎ vµ ®øng ra trùc tiÕp tr¶ cho ngêi
chuyªn chë coi nh hä lµ chñ hµng cña toµn bé l« hµng lÎ.
- §èi víi ngêi giao nhËn
VÒ tµi chÝnh, ngêi giao nhËn khi ®ãng vai trß lµ ngêi gom hµng th×
®îc hëng chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn cíc thu ë nh÷ng ng¬× göi hµng lÎ
víi sè tiÒn cíc ph¶i tr¶ do ngêi chuyªn chë tÝnh gi¸ cíc theo cíc hµng
nguyªn thÊp h¬n.Ngêi gom hµng còng thêng ®îc hëng gia cíc u ®·i
mµ c¸c h·ng tµu vµ ngêi chuyªn chë kh¸c dµnh cho hä v× hä lu«n cã khèi
lîng hµng ho¸ lín h¬n vµ thêng xuyªn h¬n ®Ó göi.
Gom hµng kh«ng nh÷ng ®· t¨ng thu cho ngêi giao nhËn mµ cßn gi¶m
cghi phÝ cho ngêi göi hang do ®ã lµm gi¶m gi¸ thµnh xuÊt khÈu, t¨ng søc
c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¶ nÒn kinh tÕ
quèc d©n.
Khi ®ãng vai trß lµ ngêi gom hµng, ngêi giao nhËn nh©n danh m×nh
thùc hiÖn dÞch vô gom hµng vµ cËp vËn ®¬n gom hµng cña m×nh. §èi víi
ngêi cã hµng göi, ngêi gom hµng coi nh lµ ngêi chuyªn chë nhng ®èi
víi ngêi chuyªn chë thùc sù anh ta l¹i lµ ngêi göi hµng. Nh÷ng ngêi göi
hµng lÎ vµ nhËn hµng lÎ kh«ng trùc tiÕp göi hµng tõ ngêi chuyªn chë thùc sù.
Trong kinh doanh, dÞch vô gom hµng ngêi giao nhËn thùc chÊt lµ “ mua
bu«n” chç xÕp hµng cña ngêi chuyªn chë ®Ó b¸n lÎ cho nh÷ng ngêi göi
hµng lÎ vµ hëng chªnh lÖch tõ viÖc bu«n b¸n ®ã.
VÒ nguyªn t¾c, khi cung cÊp dÞch vô gom hµng,ngêi giao nhËn ph¶i
®ãng vai trß lµ ngêi chuyªn chë v× anh ta ®· cam kÕt vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ
mét n¬I nµy ®Ðn mét n¬i kh¸c. Do vËn ®¬n gom hµng cha ®îc phßng
12
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
th¬ng m¹i quèc tÕ th«ng qua vµ cã néi dung kh«ng thèng nhÊt trªn toµn thÕ
giíi nªn cã nh÷ng lóc ngêi gom hang chØ ®ãng vai trß lµ ®¹i lý.V× vËy trong
ho¹t ®éng cña m×nh, ngêi gom hµng cã thÓ ®ãng vai trß lµ ngêi chuyªn chë
hoÆc chØ lµ ®¹i lý thuÇn tuý tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña vËn ®¬n mµ hä cÊp cho
kh¸ch hµng. NÕu ngêi giao nhËn lµm dÞch vô gom hµng vµ cÊp vËn ®¬n vËn
t¶i ®a ph¬ng thøc th× anh ta lu«n ®ãng vai trß lµ ngêi chuyªn chë.
Khi cung cÊp dÞch vô gom hµng, ngêi giao nhËn cã thÓ sö dông dÞch vô
vËn t¶i cña nh÷ng ngêi chñ c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i thuéc c¸c ph¬ng thøc
vËn t¶i kh¸c nhau (®êng biÓn, ®êng bé, ®êng s¾t, ®êng kh«ng).Trong
trêng hîp nµy nªu ngêi giao nhËn ®ãng vai trß lµ ngêi chuyªn chë th× anh
ta lµ ngêi chuyªn chë theo hîp ®ång ®èi víi chñ hµng vµ lµ ngêi göi hµng
®èi víi ngêi chuyªn chë thùc tÕ.
Ngêi giao nhËn víi t c¸ch lµ ngêi gom hµng ,khi ®ãng vai trß lµ ngêi
chuyªn chë, kh«ng nh÷ng ph¶I chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµnh vi, lçi lÇm cña m×nh
mµ cßn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng tæn thÊt cña hµng ho¸ x¶y ra khi hµng
ho¸ cßn thuéc ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña ngêi chuyªn chë thùc tÕ. Ngêi giao
nhËn, ®Æc biÖt ë nh÷ng níc cã ®IÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ®· chÊp nhËn
tr¸ch nhiÖm ®ã. Hä vÉn tiÕp tôc coi m×nh chØ lµ ®¹i lý, chØ chÞu nhËn tr¸ch
nhiÖm phï hîp víi vai trß ®¹i lý vµ ghi râ ®iÒu nµy trong vËn ®¬n gom hµng
cña m×nh.
Trong trêng hîp vËn t¶i hµng kh«ng, tr¸ch nhiÖm cña ngêi gom hµng
cha chÊm døt khi anh ta giao hµng cho h·ng hµng kh«ng ë s©n bay ®i mµ cßn
cho ®Õn khi h·ng hµng kh«ng ®· tr¶ hµng ë n¬i ®Õn vµ nÕu cã yªu cÇu th× cho
®Õn khi giao hµng cho ngêi nhËn cuèi cïng.
Tãm l¹i víi ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña vËn t¶i vµ bu«n b¸n quèc tÕ, c¸c
dÞch vô giao nhËn ngµy cµng më réng vµ ®· trë thµnh mét ngµnh dÞch vô hiÖn
®¹i, cã quy m« lín vµ tæ chøc chÆt chÏ ë c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
3. Ph¹m vi c¸c dÞch vô giao nhËn .
Trõ mét sè trêng hîp b¶n th©n ngêi göi hµng/ngêi nhËn hµng muèn
tù m×nh tham gia bÊt cø kh©u thñ tôc vµ chøng tõ nµo ®ã, cßn th«ng thêng,
ngêi giao nhËn thay mÆt anh ta lo liÖu qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ qua
c¸c c«ng ®o¹n. Ngêi giao nhËn cã thÓ lµm c¸c dÞch vô trùc tiÕp hay th«ng
qua nh÷ng ngêi kÝ hîp ®ång phô hay nh÷ng ®¹i lý mµ hä thuª, ngêi giao
13
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
nhËn còng sö dông nh÷ng ®¹i lý cña hä ë níc ngoµi. Nh÷ng dÞch vô nµy bao
gåm :
a) Thay mÆt ngêi göi hµng (ngêi xuÊt khÈu).
Theo nh÷ng chØ dÉn cña ngêi göi hµng ngêi giao nhËn sÏ:
+ Chän tuyÕn ®êng, ph¬ng thøc vËn t¶i vµ ngêi chuyªn chë thÝch hîp
+ Lu cíc víi ngêi chuyªn chë ®· chän läc .
+ NhËn hµng vµ cÊp chøng tõ thÝch hîp nh :giÊy chøng nhËn hµng cña
ngêi giao nhËn, giÊy chøng nhËn chuyªn chë cña ngêi giao nhËn …
+ Nghiªn cøu nh÷ng ®iÒu kho¶n trong tÝn dông th vµ tÊt c¶ nh÷ng luËt lÖ
cña chinh phñ ¸p dông cho viÖc giao hµng ë níc xuÊt khÈu, níc nhËp
khÈucòng nh ë bÊt cø níc qu¸ c¶nh nµo vµ chuÈn bÞ nh÷ng chøng tõ cÇn
thiÕt.
+ §ãng gãi hµng ho¸ (trõ phi viÖc nµy do ngêi göi hµng lµm tríc khi
giao nhËn) cã tÝnh ®Õn tuyÕn ®êng, ph¬ng thøc vËn t¶i, b¶n chÊt cña hµng
ho¸ vµ nh÷ng luËt lÖ ¸p dông nÕu cã, ë níc xuÊt khÈu, níc qu¸ c¶nh vµ
níc göi hµng ®Õn.
+ Lo liÖu viÖc lu kho hµng ho¸ nÕu cÇn.
+ C©n ®o hµng ho¸.
+ Lu ý ngêi göi hµng cÇn ph¶i mua b¶o hiÓm vµ nÕu ngêi göi hµng
yªu cÇu th× mua b¶o hiÓm cho hµng.
+ VËn chuyÓn hµng ho¸ ®Õn c¶ng, lo liÖu khai b¸o h¶i quan, lo c¸c thñ
tôc chøng tõ liªn quan vµ giao hµng cho ngêi chuyªn chë.
+ Lo viÖc giao dÞch ngo¹i hèi (nÕu cã).
+ Thanh to¸n phÝ vµ nh÷ng phÝ kh¸c bao gåm c¶ tiÒn cíc.
+ NhËn vËn ®¬n ®· ký cña ngêi chuyªn chë, giao cho ngêi göi hµng.
+ Thu xÕp viÖc chuyÓn t¶i trªn ®êng (nÕu cÇn).
+ Gi¸m s¸t viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ trªn ®êng ®a tíi ngêi nhËn
hµng th«ng qua nhng mèi liªn hÖ ngêi chuyªn chë vµ ®¹i lý cña ngêi giao
nhËn ë níc ngoµi.
+ Ghi nhËn nh÷ng tæn thÊt cña hµng ho¸ nÕu cã.
+ Gióp ®ì ngêi göi hµng tiÕn hµnh khiÕu n¹i ngêi chuyªn chë vÒ
nh÷ng tæn thÊt cña hµng ho¸ (nÕu cã).
14
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
b.Thay mÆt ngêi nhËn hµng(ngêi nhËp khÈu).
Theo nh÷ng chØ dÉn giao hµng cña ngêi nhËp khÈu ngêi giao nhËn sÏ:
+ Thay mÆt ngêi nhËn hµng gi¸m s¸t viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ khi
ngêi nhËn hµng lo liÖu vËn t¶i hµng.
+ NhËn vµ kiÓm tra tÊt c¶ chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc vËn chuyÓn hµng
ho¸.
+ NhËn hµng cña ngêi chuyªn chë vµ thanh to¸n cíc(nÕu cÇn).
+ Thu xÕp viÖc khai b¸o h¶i quan vµ tr¶ lÖ phÝ thøc vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c
cho h¶I quan vµ nh÷ng nhµ ®¬ng côc kh¸c.
+ Thu xÕp viÖc lu kho qu¸ c¶nh (nÕu cÇn).
+ Giao hµng ®· lµm thñ tôc h¶i quan cho ngêi nhËn hµng.
+ NÕu cÇn gióp ®ì ngêi nhËn hµng tiÕn hµnh khiÕu n¹i ®èi víi ngêi
chuyªn chë vÒ nh÷ng tæn thÊt cña hµng ho¸ nÕu cã.
+ Gióp ngêi giao nhËn hµng trong viÖc lu kho vµ ph©n phèi nÕu cÇn.
c. Nh÷ng dÞch vô kh¸c
Ngoµi nh÷ng dÞch vô ®· nªu ë trªn, ngêi giao nhËn còng cã thÓ lµm mét
sè nh÷ng dÞch vô kh¸c n¶y sinh trong qu¸ tr×nh chuyªn chë vµ c¶ nh÷ng dÞch
vô ®Æc biÖt kh¸c nh gom hµng (tËp hîp nh÷ng l« hµng lÎ l¹i) cã liªn quan ®Õn
hµng c«ng tr×nh: c«ng tr×nh ch×a kho¸ trao tay (cung cÊp thiÕt bÞ, xëng … s½n
sµng vËn hµnh)…vv
Ngêi giao nhËn còng cã thÓ th«ng b¸o kh¸ch hµng cña m×nh vÒ nhu cÇu
tiªu dïng, nh÷ng thÞ trêng míi, t×nh h×nh c¹nh tranh, chiÕn lîc xuÊt khÈu,
nh÷ng ®iÒu kho¶n thÝch hîp cÇn ®a vµo hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng vµ
tãm l¹I tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc kinh doanh cña anh ta.
B¶ng 1 Nh÷ng dÞch vô ®îc ngêi giao nhËn thùc hiÖn
T vÊn/ cè vÊn vÒ :
§ãng gãi - Lùa chän nguyªn liÖu ®Ó sö dông
TuyÕn ®êng - Chän hµnh tr×nh vµ ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn
B¶o hiÓm - Lo¹i b¶o hiÓm cÇn cho hµng ho¸
Thñ tôc h¶i quan - Khai b¸o hµng xuÊt nhËp khÈu
Chøng tõ vËn t¶i - Nh÷ng chøng tõ ®i kÌm (ngêi chuyªn chë)
Nh÷ng quy ®Þnh cña L/C - Yªu cÇu cña Ng©n hµng
15
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ngêi tæ chøc vÒ
Nh÷ng l« hµng xuÊt nhËp khÈu vµ qu¸ c¶nh
Gom hµng, vËn t¶i hµng nÆng vµ ®Æc biÖt – hµng c«ng tr×nh
Hµng nhËp
Dì hµng ra khái ph¬ng tiÖn cña ngêi vËn vËn t¶i
Th¸o dì hµng thu gom. Khai b¸o h¶i quan.
Hµng xuÊt
LÊy hµng
§ãng gãi vµ ®¸nh ký m· hiÖu hµng ho¸
Lu cíc, lu khoang víi ngêi chuyªn chë
Giao hµng cho ngêi chuyªn chë
CÊp chøng tõ vËn t¶i chøng tõ cíc phÝ ®i kÌm
Gi¸m s¸t giao hµng
Th«ng b¸o giao hµng cho kh¸ch hµng
Khai b¸o h¶i quan
Qu¸ c¶nh
LÊy mÉu
§ãng gãi l¹i
Lu kho h¶i quan(díi sù kiÓm so¸t cña H¶i quan)
16
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
B¶ng 1.2 : DÞch vô cña ngêi giao nhËn
Giao nhËn
- CÊp chøng tõ vËn t¶i
- Lu cíc hµng ho¸
- Tæ chøc vËn t¶i
Cíc phÝ (®êng s¾t/®êng kh«ng/bé/biÓn) Thuª tµu - §Æt khoang
Ra lÖnh th«ng qua telex hay
Gom hµng
®iÖn tÝn cho ngêi nhËn
§¹i lý tµu chë
Dì hµng vµ xö lý hµng nhËp
BH vËn t¶i
Khai b¸o h¶i quan hay chØ tiÕp hµng qu¸ c¶nh
G ® Þnh chÊt lîng
Lu kho & ph©n phèi hµng
KÕ ho¹ch xÕp hµng theo lÞch tµu
Giao hµng = ®Þa ph¬ng
Lu kho
D¸n nh·n hiÖu
DÞch vô VC =«t«
Nh÷ng dÞch vô ®Æc biÖt : hµng t¬i sèng, hµng may mÆc treo m¾c
CÊp chøng tõ xuÊt
Hµng c«ng tr×nh & nh÷ng CT ch×a kho¸ trao tay
§ãng gãi
KiÓm so¸t ®¬n hµng
4. Mèi quan hÖ cña ngêi giao nhËn víi c¸c bªn.
Ngoµi ngêi göi hµng vµ ngêi nhËn hµng, ngêi giao nhËn cßn ph¶i giao
dÞch víi c¸c bªn thø ba trong qóa tr×nh phôc vô kh¸ch hµng cña m×nh.
a. ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ ®¬ng côc kh¸c.
- C¬ quan H¶i quan ®Ó khai b¸o h¶i quan
- C¬ quan C¶ng ®Ó lµm thñ tôc th«ng qua C¶ng.
- Ng©n hµng TW ®Ó ®îc phÐp kÕt hèi.
17
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- Bé y tÕ ®Ó xin giÊy phÐp y tÕ, kiÓm dÞch thùc vËt
- Quan chøc l·nh sù ®Ó xin giÊy chøng nhËn xuÊt xø.
- C¬ quan kiÓm so¸t nhËp khÈu
- C¬ quan cÊp giÊy phÐp vËn t¶i
b. C¸c bªn t nh©n.
+ Ngêi chuyªn chë hay c¸c ®¹i lý kh¸c nh :
- Chñ tµu
- Ngêi kinh doanh vËn t¶i bé
- §êng s¾t
- Hµng kh«ng
- Ngêi kinh doanh vËn t¶i néi thñy vÒ mÆt s¾p xÕp lÞch tr×nh vËn chuyÓn
vµ lu cíc.
+ Ngêi gi÷a kho ®Ó lu kho hµng ho¸.
+ Ngêi b¶o hiÓm ®Ó b¶o hiÓm hµng ho¸
+ Tæ chøc ®ãng gãi bao b× ®Ó ®ãng gãi hµng
+ Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Ó thùc hiÖn tÝn dông chøng tõ
Mèi quan hÖ nµy cã thÓ ®îc m« t¶ bëi s¬ ®å sau :
ChÝnh phñ & c¸c nhµ ®¬ng côc kh¸c
C¸c c¬ quan c¶ng C¬ quan h¶i quan
KiÓm so¸t nhËp khÈu - gi¸m s¸t
ngo¹i hèi, vËn t¶i, cÊp giÊy phÐp y
tÕ C¬ quan l·nh sù
Ngêi chuyªn chë vµ c¸c ®¹i lý
Ngêi göi/ ngêi kh¸c
Ngêi giao nhËn
nhËn Chñ tµu
Ngêi KD vËn t¶i bé/®êng
s¾t/vËn t¶i néi thñy
Ngêi gi÷ kho
Ngêi KD vËn t¶i ®êng kh«ng
T/chøc ®ãng gãi
§¹i lý
NgÇn hµng
Tè tông.
Ngêi b¶o hiÓm hµng Ngêi b¶o hiÓm
ho¸ tr¸ch nhiÖm
18
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
II. Giao nhËn hµng ho¸ XNK chuyªn chë b»ng ®êng hµng kh«ng.
1. C¸c tæ chøc quèc tÕ vÒ giao nhËn hµng ho¸ b»ng ®êng kh«ng.
§Ó thèng nhÊt ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn, còng nh viÖc
thèng nhÊt c¸c thñ tôc ph¸p lý, ph©n chia khu vùc ho¹t ®éng cña c¸c h·ng
hµng kh«ng d©n dông, trªn thÕ giíi ®· h×nh thµnh c¸c tæ chøc quèc tÕ cã liªn
quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña nghiÖp vô hµng kh«ng d©n dông. Nhê cã ho¹t
®éng cña c¸c tæ chøc nµy mµ m¹ng líi hµng kh«ng quèc tÕ ®îc thèng nhÊt
vµ ®ång bé, nh»m tr¸nh ®îc nh÷ng tranh chÊp cã thÓ x¶y ra. Tuy nhiªn, viÖc
¸p dông c¸c quy ph¹m ®iÒu luËt cña c¸c tæ chøc nµy lµ mang tÝnh tïy ý v× bªn
c¹nh viÖc ¸p dông ®ã c¸c h·ng hµng kh«ng quèc gia hay khu vùc cßn ®a ra
nh÷ng ®iÒu luËt quy ®Þnh riªng phï hîp víi tËp qu¸n chuyªn chë ë c¸c ®Þa
ph¬ng ®ã.
Sau ®©y lµ mét sè tæ chøc tiªu biÓu.
a. Tæ chøc hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ (INternational Civil Aviation
Organization - ICAO).
§©y lµ mét c¬ quan ®Æc biÖt cña Liªn hiÖp quèc, thµnh lËp n¨m 1947 ®Ó
qu¶n lý ho¹t ®éng cña h·ng hµng kh«ng trong c¸c níc héi viªn. C¸c c¬ quan
nµy ®îc thµnh lËp trªn c¬ së c«ng íc vÒ hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ do
Liªn hiÖp quèc th«ng qua n¨m 1944 t¹i Chicago.
Môc ®Ých t«n chØ ho¹t ®éng cña ICAO lµ thiÕt lËp nh÷ng nguyªn t¾c
chung cho ho¹t ®éng hµng kh«ng cña c¸c níc thµnh viªn ®Ò ra tiªu chuÈn
chung cho kü thuËt c«ng nghiÖp hµng kh«ng khuyÕn khÝch c¸c h·ng thµnh
viªn tham gia kÕ ho¹ch vËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
cña sù nghiÖp hµng kh«ng d©n dông thÕ giíi.
Trô së cña ICAO ®ãng t¹i Montreal, Cana®a, cã cac v¨n phßng ®¹i diÖn ë
Paris, Dakar, Cairo, Bankok, Lima & Mexico.
b. HiÖp héi vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ (International Air Trans port
Association - IATA).
IATA lµ mét tæ chøc tù nguyÖn phi chÝnh trÞ cña c¸c h·ng hµng kh«ng
trªn thÕ giíi ®îc thµnh lËp n¨m 1945. Thµnh viªn cña HiÖp héi nµy ®îc
dµnh cho tÊt c¶ nh÷ng h·ng hµng kh«ng cã danh s¸ch ®¨ng ký ë nh÷ng níc
lµ thµnh viªn cña ICAO vµ mét sè thµnh viªn kh¸c. TÝnh ®Õn ngµy IATA cã
19
nguon tai.lieu . vn