Xem mẫu

  1. Đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty Bóng đèn Phích nước Rạng Đông”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Môc lôc Lêi më ®Çu.................................................................................................................... Ch­¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ............................... I. C¹nh tranh vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n........................ 1. Quan niÖm vÒ c¹nh tranh.............................................................................. 2. Vai trß cña c¹nh tranh.................................................................................. II. Kh¸i niÖm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ........................................................................................... 1. Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng cña mét doanh nghiÖp ....................... 2. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng........................................................................................ 3. C¸c c«ng cô sö dông ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. .. 4. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp...................... III. Néi dung ho¹t ®éng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng....... 1. Nghiªn cøu thÞ tr­êng, x¸c ®Þnh ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ........ 2. Nghiªn cøu tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp .............. 3. X¸c ®Þnh môc tiªu c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.......................................... 4. LËp c¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh cho doanh nghiÖp ........................................ 5. Tæ chøc thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh ............................................... Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng................................................................................. I. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng .......................... 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ................................................................... 2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty ............................ 3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (1998 – 2003) ................................ II. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng trªn thÞ tr­êng............................................................................. 1. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cã ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng ...................................................................... Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n 2. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng ................................................................................................................ 3. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng trªn thÞ tr­êng .................................................................................................. III. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng nh÷ng n¨m qua ........................................................................... 1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc................................................................................ 2. Nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm vµ nguyªn nh©n........................................................ Ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng.......................... I. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty tõ nay ®Õn n¨m 2010..................... II. Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng ................................................................. 1. X©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng thÝch hîp...................................... 2. T¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕch tr­¬ng s¶n phÈm vµ kÝch thÝch tiªu thô .......... 3. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ............................................. 4. Tæ chøc vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ m¹ng l­íi tiªu thô s¶n phÈm ...................... 5. Nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó x¸c ®Þnh chiÕn l­îc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp .................................................................................................. 6. X©y dùng chÝnh s¸ch gi¸ hîp lý..................................................................... 7. T¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô................................................................ 8. T¨ng c­êng ®Çu t­ cho ®µo t¹o, khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ, kü n¨ng qu¶n lý ............................................................................................................. 9. X©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu doanh nghiÖp còng nh­ c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty.............................................................................................. III. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc vµ Bé C«ng nghiÖp. ........................ 1. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc .............................................................. 2. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Bé C«ng nghiÖp...................................................... KÕt luËn .................................................................................................................................. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o .......................................................................... Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Lêi më ®Çu ChÝnh s¸ch ®æi míi më cöa nÒn kinh tÕ, xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· lµm cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chuyÓn biÕn m¹nh mÏ. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, khi mµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh, sù c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay g¾t, quyÕt liÖt th× sù ®øng v÷ng vµ kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña mét doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng lµ mét ®iÒu cùc kú khã kh¨n. BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo khi tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Òu ph¶i chÞu t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan, trong ®ã cã quy luËt c¹nh tranh. Theo quy luËt nµy, mçi doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc trªn thÞ tr­êng th× ph¶i kh«ng ngõng nç lùc ¸p dông khoa häc kü thuËt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm… Cã nh­ vËy, doanh nghiÖp míi thu hót ®­îc kh¸ch hµng ®ång thêi chiÕn th¾ng ®­îc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. V× vËy, vÊn ®Ò n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu mµ bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng ph¶i quan t©m. Víi ý nghÜa ®ã vµ sau mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng, t«i ®· chän vµ hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh víi ®Ò tµi: “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng”. Néi dung luËn v¨n ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng:  Ch­¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng.  Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng.  Ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña TS. Phan Tè Uyªn vµ c¸c c« chó, anh chÞ trong c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n­íc R¹ng §«ng ®Æc biÖt lµ Phßng thÞ tr­êng ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Ch­¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng I. C¹nh tranh vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n 1. Quan niªm vÒ c¹nh tranh B­íc vµo thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc, tõ v¨n ho¸ tíi t­ t­ëng cña toµn thÕ giíi tÊt sÏ thay ®æi lín vµ s©u s¾c ch­a tõng thÊy. Theo ®ã, lý luËn vÒ kinh tÕ còng cã xu thÕ ph¸t triÓn míi, ®ång thêi lý luËn c¹nh tranh còng cã b­íc ph¸t triÓn míi. Lý luËn kinh tÕ truyÒn thèng lµ c¬ së lý luËn trong nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp, do ®ã nã mang ®Æc ®iÓm cña thêi ®¹i kinh tÕ c«ng nghiÖp. Kinh tÕ c«ng nghiÖp lÊy s¶n xuÊt vËt chÊt vµ n¨ng l­îng lµm träng t©m, c¸c ngµnh phÇn lín lµ nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu t­ b¶n, lµ nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp gia c«ng cã quy m« lín vµ c«ng nghiÖp nÆng. Theo quan ®iÓm cña nhµ kinh tÕ häc næi tiÕng ng­êi Anh Alfred Masshall, nÒn kinh tÕ thêi ®¹i nµy c©n ®èi, æn ®Þnh, do ®ã mµ cã trËt tù, cã thÓ dù ®o¸n ®­îc. Trong nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt cã khuynh h­íng lÆp ®i lÆp l¹i, c¹nh tranh cã nghÜa lµ ph¶i lµm cho s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, gi¸ rÎ. Do ®ã, ph¶i c¶i tiÕn chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh, ®i ®Õn giíi h¹n cuèi cïng lµ gi¸ thµnh t¨ng lªn hoÆc lîi nhuËn gi¶m xuèng. Lý luËn kinh tÕ truyÒn thèng cho r»ng loµi ng­êi sèng trong mét thÕ giíi khan hiÕm tµi nguyªn, tÝnh chÊt khan hiÕm tµi nguyªn biÓu hiÖn ë chç thï lao gi¶m dÇn. Quy luËt thï lao gi¶m dÇn khiÕn mäi ng­êi cã quan ®iÓm bi quan ®èi víi mong ®îi kinh tÕ t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng vµ liªn tôc. Trong nÒn kinh tÕ tri thøc th× thï lao t¨ng dÇn. Nhµ kinh tÕ häc ng­êi Mü W.B Arthur cho r»ng thï lao t¨ng dÇn ph¶n ¸nh xu h­íng sau: DÉn ®Çu th× l¹i dÉn ®Çu h¬n n÷a, mÊt lîi thÕ th× sÏ mÊt lîi thÕ h¬n n÷a. ¤ng tæ cña lý luËn kinh tÕ ph­¬ng T©y, Adam Smith cho r»ng c¹nh tranh cã thÓ lµm gi¶m chi phÝ vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm, tõ ®ã khiÕn cho toµn bé x· Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n héi ®­îc lîi do n¨ng suÊt cña c¸c doanh nghiÖp t¨ng lªn t¹o ra. H¬n 200 n¨m sau thêi Adam Smith, quan ®iÓm cho r»ng c¹nh tranh cã thÓ n©ng cao n¨ng suÊt lµm cho x· héi ®­îc lîi ¨n s©u vµo toµn bé lý luËn kinh tÕ ph­¬ng T©y. C¹nh tranh ®­îc coi lµ ®éng lùc gi¶m gi¸ s¶n phÈm, c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm vµ s¸ng t¹o ra s¶n phÈm míi. Trong nÒn kinh tÕ tri thøc, tÇm quan träng cña c¹nh tranh kh«ng thay ®æi, h¬n n÷a cßn quan träng h¬n rÊt nhiÒu. Cã thÓ nãi r»ng, c«ng nghiÖp truyÒn thèng thiªn vÒ thèng nhÊt ho¸, nÒn nÕp ho¸ vµ tæ chøc ho¸ s¶n phÈm. Mçi lo¹i s¶n phÈm ®Òu lµ mét ®iÓm cña “kh«ng gian s¶n phÈm ®a hÖ”. Trong t¸c phÈm “lý luËn tæ chøc ngµnh” cña m×nh, Taylor dïng kh¸i niÖm kh«ng gian s¶n phÈm ®Ó m« t¶ tÝnh chÊt phong phó cña sù kh¸c nhau cña s¶n phÈm. Do ®ã, trong kh«ng gian ®· ®Þnh s½n Êy, c¹nh tranh cã nghÜa lµ lµm cho hµng ho¸ l­u th«ng nhanh, b»ng c¸ch lµm thay ®æi nh÷ng “hµm sè s¶n xuÊt” tøc lµ hoÆc tÝch cùc t¨ng ®Çu vµo trong ®iÒu kiÖn gi¸ thµnh ®· Ên ®Þnh s½n hoÆc tËn søc gi¶m gi¸ thµnh trong ®iÒu kiÖn ®Çu ra ®· Ên ®Þnh s½n ®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Trong nÒn kinh tÕ tri thøc, c¹nh tranh kh«ng cßn chØ ®¬n thuÇn lµ thay ®æi “hµm sè s¶n xuÊt” vµ më réng thÞ phÇn, mµ lµ c¹nh tranh më réng “kh«ng gian sinh tån”, lµ t­ b¶n ho¸ gi¸ trÞ thêi gian cña c¸c c¸ nh©n ng­êi tiªu dïng trong kh«ng gian thÞ tr­êng míi. Kh«ng gian nµy lÊy t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng, chuyªn m«n ho¸ ë tr×nh ®é cao vµ s¸ng t¹o ra hÖ thèng sinh th¸i con lµm ®Æc tr­ng. Doanh nghiÖp c¹nh tranh kh«ng gian, c¹nh tranh thÞ tr­êng lµ c¹nh tranh t­ b¶n. Lý luËn vÒ kinh tÕ tri thøc ®­îc x©y dùng trªn c¬ së lý luËn sinh vËt häc, cho r»ng nÒn kinh tÕ tri thøc m·i m·i ë bªn lÒ thêi gian, ph¸t triÓn kh«ng ngõng, kÕt cÊu kinh tÕ th­êng xuyªn s¾p xÕp l¹i. Kinh tÕ tri thøc lÊy ngµnh nghÒ kü thuËt cao lµm trô cét. Do vËy, viÖc hiÓu biÕt s¶n phÈm cña m×nh thuéc hÖ sinh th¸i nµo lµ viÖc hÕt søc quan träng, thµnh c«ng hay thÊt b¹i kh«ng chØ do b¶n th©n doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh mµ cßn do m¹ng l­íi cña nã cã thµnh c«ng hay kh«ng quyÕt ®Þnh. Muèn cã lîi thÕ c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, doanh nghiÖp “ph¶i n¾m b¾t thêi c¬ vµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng hÖ Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n thèng sinh th¸i, cã thÓ ®iÒu chØnh h­íng bay trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ c¶i tiÕn. HÖ thèng sinh th¸i míi ®ßi hái ng­êi lao ®éng cã kh¶ n¨ng v­ît lªn trªn tæ chøc truyÒn thèng vµ giíi h¹n v¨n ho¸ ®Ó h×nh thµnh quan ®iÓm c¹nh tranh v­ît qua giíi h¹n doanh nghiÖp, ngµnh vµ quèc gia”. (F. Moore) 2. Vai trß cña c¹nh tranh Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¹nh tranh cã vai trß v« cïng quan träng, nã ®­îc coi lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn kh«ng chØ cña mçi c¸ nh©n, mçi doanh nghiÖp mµ c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung. 2.1. §èi víi doanh nghiÖp §èi víi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¹nh tranh cã nh÷ng vai trß sau:  C¹nh tranh ®­îc coi nh­ lµ c¸i “sµng” ®Ó lùa chän vµ ®µo th¶i nh÷ng doanh nghiÖp. V× vËy n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cã vai trß cùc kú to lín.  C¹nh tranh quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. C¹nh tranh t¹o ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, thóc ®Èy doanh nghiÖp t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.  C¹nh tranh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i ph¸t triÓn c«ng t¸c marketing b¾t ®Çu tõ viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng tõ ®ã ra c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®ã. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao c¸c ho¹t ®éng dÞch vô còng nh­ t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶ng c¸o, khuyÕn m·i, b¶o hµnh...  C¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®­a ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao h¬n ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu th­êng xuyªn thay ®æi cña ng­êi tiªu dïng. Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n... tõ ®ã lµm cho doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n. 2.2. §èi víi ng­êi tiªu dïng Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Cã c¹nh tranh, hµng ho¸ sÏ cã chÊt l­îng ngµy cµng tèt h¬n, mÉu m· ngµy cµng ®Ñp, phong phó ®a d¹ng h¬n ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong x· héi. V× vËy, ®èi víi ng­êi tiªu dïng, c¹nh tranh cã c¸c vai trß sau:  Ng­êi tiªu dïng cã thÓ tho¶i m¸i, dÔ dµng trong viÖc lùa chän c¸c s¶n phÈm phï hîp víi tói tiÒn vµ së thÝch cña m×nh.  Nh÷ng lîi Ých mµ hä thu ®­îc tõ hµng ho¸ ngµy cµng ®­îc n©ng cao, tho¶ m·n ngµy cµng tèt h¬n c¸c nhu cÇu cña hä nhê c¸c dÞch vô kÌm theo ®­îc quan t©m nhiÒu h¬n. §ã chÝnh lµ nh÷ng lîi Ých mµ ng­êi tiªu dïng cã ®­îc tõ viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp. 2.3. §èi víi nÒn kinh tÕ C¹nh tranh ®­îc coi nh­ lµ “linh hån” cña nÒn kinh tÕ, vai trß cña c¹nh tranh ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt sau:  C¹nh tranh lµ m«i tr­êng, lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, gãp phÇn xo¸ bá nh÷ng ®éc quyÒn, bÊt hîp lý, bÊt b×nh ®¼ng trong kinh doanh.  C¹nh tranh b¶o ®¶m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi ngµy cµng x©u s¾c.  C¹nh tranh thóc ®Èy sù ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi, kÝch thÝch nhu cÇu ph¸t triÓn, lµm n¶y sinh nh÷ng nhu cÇu míi, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng ®êi sèng x· héi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.  C¹nh tranh lµm nÒn kinh tÕ quèc d©n v÷ng m¹nh, t¹o kh¶ n¨ng cho doanh nghiÖp v­¬n ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi.  C¹nh tranh gióp cho nÒn kinh tÕ cã nh×n nhËn ®óng h¬n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, rót ra ®­îc nh÷ng bµi häc thùc tiÔn bæ sung vµo lý luËn kinh tÕ thÞ tr­êng cña n­íc ta. Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Bªn c¹nh nh÷ng t¸c dông tÝch cùc, c¹nh tranh còng lµm xuÊt hiÖn nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc nh­ lµm hµng gi¶, bu«n lËu trèn thuÕ… g©y nªn sù bÊt æn trªn thÞ tr­êng, lµm thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña nhµ n­íc vµ cña ng­êi tiªu dïng. Ph¸t huy nh÷ng yÕu tè tÝch cùc, h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc cña c¹nh tranh kh«ng chØ lµ nhiÖm vô cña nhµ n­íc, doanh nghiÖp mµ lµ nhiÖm vô chung cña toµn bé c¸ nh©n. II. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 1. Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng cña mét doanh nghiÖp 1.1. Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh Trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tËp trung bao cÊp - c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ®­îc chØ ®¹o tõ trung ­¬ng, tõ trªn xuèng d­íi. Quan hÖ cung cÇu còng nh­ tÊt c¶ c¸c quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ®­îc tån t¹i theo ®óng nghÜa cña nã. Quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ hÇu nh­ kh«ng cã m©u thuÉn vÒ lîi Ých. ChÝnh v× vËy mµ c¹nh tranh kh«ng cã chç ®øng trong nÒn kinh tÕ. Thêi ®iÓm ®¸nh ®Êu c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë n­íc ta b¾t ®Çu tõ ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI cña §¶ng (1986). Tõ ®©y c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cã b­íc ®æi míi c¬ b¶n, nÒn kinh tÕ ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¹nh tranh xuÊt hiÖn. §Æc biÖt tõ khi n­íc ta tham gia héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× c¹nh tranh ®­îc nh×n nhËn theo h­íng tÝch cùc h¬n. M«i tr­êng c¹nh tranh ®­îc më réng trªn c¶ thÞ tr­êng néi ®Þa vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. Theo M¸c: “C¹nh tranh t­ b¶n chñ nghÜa (TBCN) lµ sù ganh ®ua, sù ®Êu tranh gay g¾t gi÷a c¸c nhµ t­ b¶n nh»m giµnh giËt c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ ®Ó thu ®­îc lîi nhuËn siªu ng¹ch”. Nghiªn cøu s©u vÒ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ TBCN vµ c¹nh tranh TBCN, M¸c ®· ph¸t hiÖn ra quy luËt c¹nh tranh c¬ b¶n lµ quy luËt ®iÒu chØnh tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n gi÷a c¸c ngµnh. Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Theo tõ ®iÓn kinh doanh (xuÊt b¶n n¨m 1992) ë Anh: “C¹nh tranh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®­îc ®Þnh nghÜa lµ sù ganh ®ua k×nh ®Þch gi÷a c¸c nhµ kinh doanh nh»m giµnh tµi nguyªn s¶n xuÊt cïng mét lo¹i vÒ phÝa m×nh”. Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh lµ mét ®iÒu kiÖn vµ lµ yÕu tè kÝch thÝch kinh doanh, lµ m«i tr­êng ®éng lùc thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng t¹o sù ph¸t triÓn cña x· héi nãi chung. Nh­ vËy c¹nh tranh lµ quy luËt kh¸ch quan cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, lµ néi dung c¬ chÕ vËn ®éng cña thÞ tr­êng. S¶n xuÊt hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn, hµng ho¸ b¸n ra cµng nhiÒu, sè l­îng nhµ cung øng cµng ®«ng th× c¹nh tranh cµng gay g¾t, kÕt qu¶ c¹nh tranh sÏ tù lo¹i bá nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶. Nh­ vËy, hiÓu theo mét nghÜa chung nhÊt, c¹nh tranh lµ sù ganh ®ua gi÷a c¸c chñ thÓ kinh doanh trong viÖc giµnh giËt thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng. 1.2. Kh¸i niÖm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ kh¶ n¨ng, n¨ng lùc mµ doanh nghiÖp cã thÓ tù duy tr× vÞ trÝ cña nã mét c¸ch l©u dµi vµ cã ý chÝ trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh, ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn mét tû lÖ lîi nhuËn Ýt nhÊt b»ng tû lÖ ®ßi hái cho viÖc tµi trî nh÷ng môc tiªu cña doanh nghiÖp, ®ång thêi thùc hiÖn ®­îc nh÷ng môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®Ò ra. NÕu mét doanh nghiÖp tham gia thÞ tr­êng mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh hay kh¶ n¨ng c¹nh tranh yÕu h¬n c¸c ®èi thñ cña nã th× sÏ rÊt khã kh¨n ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc, qu¸ tr×nh duy tr× søc m¹nh cña doanh nghiÖp ph¶i lµ qu¸ tr×nh l©u dµi vµ liªn tôc. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ c¬ së ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng duy tr× l©u dµi søc m¹nh c¹nh tranh ®ã. 1.3. C¸c nh©n tè t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh dùa vµo c¸c ­u thÕ c¹nh tranh cña nã. ¦u thÕ m¹nh ®­îc hiÓu lµ nh÷ng ®Æc tÝnh hoÆc nh÷ng th«ng sè cña s¶n phÈm nhê ®ã s¶n phÈm cã ®­îc ­u viÖt, sù v­ît tréi h¬n so Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n víi s¶n phÈm cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp. C¸c nh©n tè t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp bao gåm:  Uy tÝn: §¸nh gi¸ sù tin t­ëng cña kh¸ch hµng vµo doanh nghiÖp, t¹o ®­îc uy tÝn tèt ®èi víi kh¸ch hµng lµ c¬ së t¹o nªn sù quan t©m cña kh¸ch hµng ®Õn s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp.  Møc ®é næi tiÕng cña nh·n hiÖu: ¶nh h­ëng ®Õn mét lo¹i s¶n phÈm víi nh·n hiÖu cô thÓ cña doanh nghiÖp.  Kh¶ n¨ng thÝch øng: Lµ kh¶ n¨ng thÝch nghi víi sù thay ®æi cña m« tr­êng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn.  Sù linh ho¹t, nh¹y bÐn cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý doanh nghiÖp: Sù nh¹y bÐn cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý doanh nghiÖp t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp n¾m b¾t ®­îc c¸c c¬ héi s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ héi ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng.  Kinh nghiÖm kinh doanh trªn th­¬ng tr­êng: Bao gåm nh÷ng ph­¬ng ph¸p chiÕn thuËt, chiÕn l­îc trong kinh doanh. §©y lµ mét tµi s¶n v« h×nh t¹o nªn lîi thÕ c¹nh tranh cho doanh nghiÖp.  VÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng: §­îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së uy tÝn, h×nh ¶nh, thÞ phÇn… Nh÷ng doanh nghiÖp cã vÞ thÕ cao trªn th­¬ng tr­êng rÊt thuËn lîi trong c¹nh tranh. Nh÷ng c«ng ty nµy cã kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ph¸t triÓn thÞ tr­êng ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh.  HÖ thèng ®¶m b¶o n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, dÞch vô: Tiªu chuÈn chÊt l­îng mµ doanh nghiÖp ¸p dông nh»m ®¶m b¶o cho chÊt l­îng s¶n phÈm cña m×nh. Qua viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn, hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, dÞch vô lµm cho kh¸ch hµng tin t­ëng khi sö dông s¶n phÈm, dÞch vô.  Lîi thÕ vÒ vèn vµ chi phÝ: §©y lµ mét nh©n tè rÊt quan träng khi s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng lµ t­¬ng ®èi ®ång nhÊt th× viÖc gi¶m gi¸ b¸n lµ mét biÖn ph¸p rÊt cã hiÖu qu¶ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n 2. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 2.1. C¸c nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp 2.1.1. Nguån nh©n lùc Nh©n lùc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh, nã bao gåm mét sè néi dung chñ yÕu sau:  Ban gi¸m ®èc doanh nghiÖp Lµ nh÷ng c¸n bé qu¶n lý ë cÊp cao nhÊt trong doanh nghiÖp, nh÷ng ng­êi v¹ch ra chiÕn l­îc, trùc tiÕp ®iÒu hµnh, tæ chøc thùc hiÖn c«ng viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng c«ng ty cæ phÇn, nh÷ng tæng c«ng ty lín, ngoµi ban gi¸m ®èc cßn cã héi ®ång qu¶n trÞ lµ ®¹i diÖn cho c¸c chñ së h÷u doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh ph­¬ng h­íng kinh doanh cña c«ng ty. C¸c thµnh viªn cña ban gi¸m ®èc cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu c¸c thµnh viªn cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸, n¨ng ®éng, cã mèi quan hÖ tèt víi bªn ngoµi th× hä sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp kh«ng chØ nh÷ng lîi Ých tr­íc m¾t nh­: t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn mµ cßn uy tÝn lîi Ých l©u dµi cho doanh nghiÖp. §©y míi lµ yÕu tè quan träng t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.  §éi ngò c¸n bé qu¶n lý ë cÊp doanh nghiÖp Lµ nh÷ng ng­êi qu¶n lý chñ chèt cã kinh nghiÖm c«ng t¸c, phong c¸ch qu¶n lý, kh¶ n¨ng ra quyÕt ®Þnh, kh¶ n¨ng x©y dùng ª kÝp qu¶n lý vµ hiÓu biÕt s©u réng lÜnh vùc kinh doanh sÏ lµ mét lîi thÕ quan träng cho doanh nghiÖp. Ng­êi qu¶n lý lµm viÖc trùc tiÕp víi nh©n viªn cÊp d­íi, víi chuyªn viªn, v× vËy tr×nh ®é hiÓu biÕt cña hä sÏ gióp hä n¶y sinh nh÷ng ý t­ëng míi, s¸ng t¹o phï hîp víi sù ph¸t triÓn vµ tr­ëng thµnh cña doanh nghiÖp.  C¸c c¸n bé qu¶n lý ë cÊp ph©n x­ëng, ®èc c«ng vµ c«ng nh©n Tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n vµ lßng h¨ng say nhiÖt t×nh lµm viÖc cña hä lµ yÕu tè t¸c ®éng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Bëi khi tay nghÒ cao kÕt hîp víi lßng h¨ng say nhiÖt t×nh lao ®éng th× nhÊt ®Þnh n¨ng suÊt lao ®éng sÏ t¨ng trong khi chÊt l­îng s¶n phÈm ®­îc b¶o ®¶m. §©y lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tham gia vµ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Muèn ®¶m b¶o ®­îc ®iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò ng­êi lao ®éng cña m×nh, gi¸o dôc cho hä lßng nhiÖt t×nh h¨ng say vµ tinh thÇn lao ®éng tËp thÓ. 2.1.2. Nguån lùc vËt chÊt vµ tµi chÝnh  Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp QuyÕt ®Þnh ®Õn viÖc thùc hiÖn hay kh«ng thùc hiÖn bÊt cø mét ho¹t ®éng ®Çu t­, mua s¾m hay ph©n phèi cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh sÏ cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ, ®¶m b¶o n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh nh»m duy tr× vµ n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh, cñng cè vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng.  M¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ T×nh tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cã ¶nh h­ëng mét c¸ch s©u s¾c ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Nã lµ yÕu tè vËt chÊt quan träng bËc nhÊt thÓ hiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mçi doanh nghiÖp vµ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm, ®Õn gi¸ thµnh vµ gi¸ b¸n s¶n phÈm. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng mét doanh nghiÖp víi mét hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn céng víi kh¶ n¨ng qu¶n lý tèt sÏ lµm ra s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, gi¸ thµnh h¹ tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Ng­îc l¹i kh«ng mét doanh nghiÖp nµo mµ ®­îc coi lµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao trong khi trong tay hä lµ c¶ mét hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ cò kü víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹c hËu. Ngµy nay viÖc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn dÔ dµng, tuy nhiªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt sö dông víi quy m« hîp lý míi ®em l¹i hiÖu qu¶ cao.  HÖ thèng m¹ng l­íi ph©n phèi cña doanh nghiÖp M¹ng l­íi ph©n phèi cña doanh nghiÖp ®­îc tæ chøc, qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mét c¸ch hîp lý th× nã sÏ lµ mét ph­¬ng tiÖn cã hiÖu qu¶ ®Ó tiÕp cËn Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n kh¸ch hµng. Doanh nghiÖp thu hót kh¸ch hµng b»ng c¸ch trinh phôc (h×nh thøc mua b¸n, thanh to¸n, vËn chuyÓn) hîp lý nhÊt. 2.2. C¸c nh©n tè thuéc vÒ m«i tr­êng vÜ m« 2.2.1. C¸c nh©n tè vÒ chÝnh trÞ ph¸p luËt C¸c nh©n tè chÝnh trÞ ph¸p luËt cã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Nã bao gåm hÖ thèng luËt vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt, c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc, tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi. Mét thÓ chÕ chÝnh trÞ æn ®Þnh, luËt ph¸p râ rµng, réng më sÏ lµ c¬ së cho viÖc ®¶m b¶o sù thuËn lîi, b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp tham gia c¹nh tranh cã hiÖu qu¶. VÝ dô c¸c luËt thuÕ cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn c¹nh tranh, ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau vµ trªn mäi lÜnh vùc; thuÕ xuÊt nhËp khÈu còng ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n­íc. C¸c yÕu tè c¬ b¶n cña m«i tr­êng thµnh phÇn nµy ®­îc l­u ý lµ: - Quan ®iÓm, môc tiªu, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn x· héi vµ nÒn kinh tÕ cña §¶ng cÇm quyÒn. - Ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch triÓn khai thùc hiÖn c¸c quan ®iÓm, môc tiªu cña chÝnh phñ vµ kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ. - Møc ®é æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi - Th¸i ®é vµ ph¶n øng cña c¸c tæ chøc x· héi, cña c¸c nhµ phª b×nh x· héi. - Th¸i ®é ph¶n øng cña d©n chóng. 2.2.2. C¸c nh©n tè vÒ mÆt kinh tÕ C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng chñ yÕu lµ:  Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn trong n­íc Nh©n tè nµy cã t¸c ®éng nhanh chãng vµ s©u s¾c ®èi víi tõng quèc gia nãi chung vµ tõng doanh nghiÖp nãi riªng nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn trong nÒn kinh tÕ më. NÕu ®ång néi tÖ lªn, gi¸ c¶ cña doanh nghiÖp trong n­íc gi¶m, Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n kh¶ n¨ng c¹nh tranh ë n­íc ngoµi kÐm, khi ®ã gi¸ b¸n cña hµng ho¸ tÝnh b»ng ®ång ngo¹i tÖ sÏ cao h¬n cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. H¬n n÷a, khi ®ång néi tÖ lªn gi¸ khuyÕn khÝch nhËp khÈu v× gi¸ c¶ hµng nhËp khÈu sÏ gi¶m vµ nh­ vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc sÏ bÞ gi¶m ngay trªn thÞ tr­êng trong n­íc. Ng­îc l¹i khi ®ång néi tÖ gi¶m gi¸, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp t¨ng c¶ trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi v× khi ®ã gi¸ b¸n hµng ho¸ sÏ gi¶m h¬n so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kinh doanh hµng ho¸ do n­íc kh¸c s¶n xuÊt.  Tèc ®é t¨ng tr­ëng Tèc ®é t¨ng tr­ëng cao lµm cho thu nhËp cña d©n c­ t¨ng, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä t¨ng dÉn ®Õn søc mua t¨ng. §©y lµ c¬ héi tèt cho c¸c nhµ doanh nghiÖp, nÕu nhµ doanh nghiÖp nµo n¾m b¾t ®­îc ®iÒu nµy vµ cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu kh¸ch hµng (vÒ mÆt sè l­îng, gi¸ b¸n, chÊt l­îng, mÉu m·) th× ch¾c ch¾n doanh nghiÖp ®ã sÏ thµnh c«ng vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao.  L·i suÊt cho vay cña c¸c ng©n hµng Nh©n tè nµy còng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp bëi v× vèn vay trong c¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp lµ kh«ng thÓ thiÕu. Khi l·i suÊt cho vay cña ng©n hµng cao dÉn ®Õn chi phÝ cña c¸c doanh nghiÖp t¨ng lªn do ph¶i tr¶ tiÒn vay lín h¬n, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp kÐm ®i nhÊt lµ khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã tiÒm lùc m¹nh vÒ vèn. 2.2.3. M«i tr­êng kinh tÕ vµ c«ng nghÖ Nhãm c¸c yÕu tè nµy ngµy cµng quan träng vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn m«i tr­êng c¹nh tranh, t¸c ®éng mét c¸ch quyÕt ®Þnh ®Õn hai yÕu tè c¬ b¶n nhÊt t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng ®ã lµ chÊt l­îng vµ gi¸ b¸n. Khoa häc c«ng nghÖ t¸c ®éng ®Õn chi phÝ c¸ biÖt cña c¸c doanh nghiÖp, qua ®ã t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm nãi riªng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nãi chung. HiÖn nay trªn thÕ giíi ®· chuyÓn tõ c¹nh tranh vÒ gi¸ sang c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng, c¹nh tranh gi÷a c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cã hµm l­îng khoa häc c«ng nghÖ cao. Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n Kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi sÏ gióp c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong n­íc t¹o ra ®­îc nh÷ng thÕ hÖ kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiÕp theo nh»m trang bÞ vµ t¸i trang bÞ toµn bé c¬ së s¶n xuÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®©y lµ tiÒn ®Ò ®Ó c¸c doanh nghiÖp æn ®Þnh vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh. C¸c yÕu tè quan träng cña m«i tr­êng nµy bao gåm:  TiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ: Lµ mét yÕu tè tæng qu¸t ph¶n ¸nh nguån lùc cã thÓ huy ®éng vµ chÊt l­îng cña nã. Bao gåm: tµi nguyªn con ng­êi, vÞ trÝ ®Þa lý, dù tr÷ quèc gia…  Ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, xu h­íng ®ãng më cña nÒn kinh tÕ: T¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c¸c c¬ héi ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, c¸c ®iÒu kiÖn cña c¹nh tranh, kh¶ n¨ng sö dông ­u thÕ quèc gia vµ thÕ giíi vÒ c«ng nghÖ, nguån vèn, hµng ho¸, më réng quy m« ho¹t ®éng.  HÖ thèng thuÕ, møc ®é hoµn thiÖn vµ thùc thi: Liªn quan ®Õn sù c«ng b»ng trong c¹nh tranh, thÓ hiÖn ­u thÕ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ vµ cÇn ®­îc xem xÐt khi ®¸nh gi¸ c¬ héi kinh doanh.  Tr×nh ®é trang thiÕt bÞ kü thuËt, c«ng nghÖ cña ngµnh, cña nÒn kinh tÕ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s¶n phÈm víi c¸c cÊp chÊt l­îng, n¨ng suÊt lao ®éng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh.  Kh¶ n¨ng nghiªn cøu øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong nÒn kinh tÕ: Ph¶n ¸nh tiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, c«ng nghÖ qu¶n lý…liªn quan ®Õn ®æi míi s¶n phÈm, chu kú sèng cña s¶n phÈm, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cã tÝnh tiªn phong. 2.2.4. M«i tr­êng c¹nh tranh C¹nh tranh ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒ kinh tÕ thÞ tr­êng víi nguyªn t¾c ai hoµn thiÖn h¬n, ai tho¶ m·n tèt h¬n nhu cÇu, hiÖu qu¶ tèt h¬n th× ng­êi ®ã sÏ th¾ng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Duy tr× c¹nh tranh b×nh ®¼ng vµ ®óng ph¸p luËt lµ nhiÖm vô cña chÝnh phñ. Trong ®iÒu kiÖn ®ã võa më ra c¸c c¬ héi ®Ó doanh nghiÖp kiÕn t¹o ho¹t ®éng cña m×nh võa yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n v­¬n lªn phÝa tr­íc “v­ît qua ®èi thñ”. §iÒu Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n kiÖn ®Ó c¹nh tranh vµ c¸c thµnh phÇn tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó “v­ît lªn phÝa tr­íc” t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ. C¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh cho m×nh mét chiÕn l­îc c¹nh tranh hoµn h¶o. ChiÕn l­îc c¹nh tranh cÇn ph¶n ¸nh ®­îc c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng c¹nh tranh bao quanh doanh nghiÖp. C¸c nh©n tè cña m«i tr­êng c¹nh tranh bao gåm: o §iÒu kiÖn chung vÒ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng C¸c quan ®iÓm khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ c¹nh tranh, vai trß vµ kh¶ n¨ng cña chÝnh phñ trong viÖc ®iÒu khiÓn c¹nh tranh, c¸c quy ®Þnh vÒ c¹nh tranh vµ ¶nh h­ëng cña nã trong thùc tiÔn s¶n xuÊt kinh doanh… cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ c¬ héi kinh doanh vµ lùa chän gi¶i ph¸p c¹nh tranh. o Sè l­îng ®èi thñ Sè l­îng ®èi thñ c¹nh tranh bao gåm: + C¸c ®èi thñ c¹nh tranh s¬ cÊp: Cïng tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm ®ång nhÊt + C¸c ®èi thñ c¹nh tranh thø cÊp: s¶n xuÊt vµ tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng thay thÕ. §©y lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é khèc liÖt cña c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng th«ng qua ®¸nh gi¸ tr¹ng th¸i c¹nh tranh cña thÞ tr­êng mµ doanh nghiÖp tham gia. Cã 4 tr¹ng th¸i c¹nh tranh c¬ b¶n cña thÞ tr­êng ®ã lµ: - Tr¹ng th¸i thÞ tr­êng c¹nh tranh thuÇn tuý Cã rÊt nhiÒu ®èi thñ cã quy m« nhá vµ cã s¶n phÈm ®ång nhÊt. Doanh nghiÖp ®Þnh gi¸ theo gi¸ thÞ tr­êng vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tù ®Æt gi¸. - ThÞ tr­êng c¹nh tranh hçn t¹p Cã mét sè ®èi thñ cã quy m« lín h¬n so víi quy m« cña thÞ tr­êng ®­a ra b¸n s¶n phÈm ®ång nhÊt c¬ b¶n. Gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thÞ tr­êng, ®«i khi cã thÓ cã kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh gi¸ cña doanh nghiÖp. - ThÞ tr­êng c¹nh tranh ®éc quyÒn Cã mét sè Ýt ®èi thñ cã quy m« lín ®­a ra b¸n c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau. Doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tù ®iÒu chØnh gi¸ nh­ng kh«ng hoµn toµn tuú ý Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n m×nh bëi tuy cè g¾ng kiÓm so¸t ®­éc mét thÞ tr­êng nhá song cã kh¶ n¨ng thay thÕ. - ThÞ tr­êng ®éc quyÒn ChØ cã mét doanh nghiÖp ®­a ra b¸n s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, kh«ng cã ®èi thñ c¹nh tranh, hoµn toµn cã quyÒn ®Æt gi¸. o §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh Liªn quan ®Õn søc m¹nh cô thÓ cña tõng ®èi thñ trªn thÞ tr­êng: Quy m«, thÞ phÇn, tiÒm lùc tµi chÝnh, kü thuËt c«ng nghÖ, tæ chøc qu¶n lý, lîi thÕ c¹nh tranh… qua ®ã x¸c ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. o ChiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®«i thñ Liªn quan ®Õn môc tiªu, gi¶i ph¸p c¸ch thøc c¹nh tranh cña tõng doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng, mçi doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän chiÕn l­îc kinh doanh ®­îc x©y dùng theo vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. 2.2.5. C¸c nh©n tè tù nhiªn C¸c nh©n tè tù nhiªn bao gåm tµi nguyªn thiªn nhiªn cña ®Êt n­íc, vÞ trÝ ®Þa lý, ph©n bè ®Þa lý cña c¸c tæ chøc kinh doanh. C¸c nh©n tè nµy t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi hoÆc khã kh¨n ban ®Çu cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc c¸c chi phÝ (nguyªn vËt liÖu, chi phÝ vËn chuyÓn…) do ®ã t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. H¬n n÷a vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp khuyÕch tr­¬ng s¶n phÈm, më réng thÞ tr­êng. Ng­îc l¹i nh÷ng nh©n tè tù nhiªn kh«ng thuËn lîi sÏ t¹o ra khã kh¨n ban ®Çu cho doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp tÊt sÏ bÞ thuyªn gi¶m. 2.3. C¸c nh©n tè thuéc m«i tr­êng ngµnh M«i tr­êng ngµnh (m«i tr­êng t¸c nghiÖp) lµ m«i tr­êng phøc t¹p nhÊt vµ còng ¶nh h­ëng nhiÒu nhÊt ®Õn c¹nh tranh. Sù thay ®æi cã thÓ diÔn ra th­êng xuyªn vµ khã sù b¸o chÝnh x¸c ®­îc, kh¸c víi m«i tr­êng vÜ m«, m«i Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n tr­êng ngµnh kh«ng ®­îc tæng hîp tõ nh÷ng quy ®Þnh, quy luËt mµ nã ®Ëm tÝnh thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Micheal Porter ®· ®­a ra kh¸i niªm c¹nh tranh më réng, theo ®ã c¹nh tranh trong mét ngµnh phô thuéc vµo 5 lùc l­îng: C¸c ®èi thñ tiÒm n¨ng, s¶n phÈm thay thÕ, ng­êi cung øng, kh¸ch hµng vµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i trong ngµnh. Bèn lùc l­îng ®Çu ®­îc xem nh­ lµ c¸c lùc l­îng bªn ngoµi vµ cuéc c¹nh tranh gi÷a c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong mét ngµnh ®­îc xem lµ c¹nh tranh quyÕt liÖt nhÊt. S¬ ®å 1: C¸c lùc l­îng ®iÒu khiÓn cuéc c¹nh tranh trong ngµnh C¸c ®èi thñ tiÒm n¨ng Nguy c¬ ®e däa tõ nh÷ng ng­êi míi vµo cuéc QuyÒn lùc QuyÒn lùc C¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong ngµnh Ng­êi Ng­êi th­¬ng l­îng th­¬ng l­îng mua cung (kh¸ch øng hµng) cña ng­êi cña Cuéc c¹nh tranh gi÷a c¸c ®èi thñ hiÖn t¹i cung øng ng­êi mua Nguy c¬ ®e do¹ tõ c¸c s¶n phÈm thay thÕ S¶n phÈm thay thÕ N¨m lùc l­îng c¹nh tranh nµy kÕt hîp víi nhau x¸c ®Þnh c­êng ®é c¹nh tranh vµ møc lîi nhuËn ngµnh. Lùc l­îng nµo m¹nh nhÊt sÏ thèng trÞ vµ trë thµnh träng yÕu theo quan ®iÓm x©y dùng chiÕn l­îc. 2.3.1. C¸c ®èi thñ tiÒm n¨ng ViÖc gia nhËp thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp míi trùc tiÕp lµm gi¶m tÝnh chÊt quy m« c¹nh tranh do t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ khèi l­îng s¶n xuÊt trong ngµnh. Sù xuÊt hiÖn cña c¸c ®èi thñ míi cã kh¶ n¨ng g©y ra nh÷ng có sèc m¹nh cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn t¹i v× th«ng th­êng nh÷ng ng­êi ®i sau Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n th­êng cã nhiÒu c¨n cø cho viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ nh÷ng chiªu bµi cña hä th­êng cã tÝnh bÊt ngê. §èi thñ tiÒm n¨ng lµ nh÷ng ng­êi mµ ý t­ëng “nh¶y vµo cuéc” cña hä ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh theo dâi, chøng kiÕn, ph©n tÝch vµ ®i ®Õn nh÷ng nhËn ®Þnh cuéc c¹nh tranh hiÖn ®¹i. TÝnh kh«ng hiÖn diÖn nh­ lµ mét bøc b×nh phong che ch¾n cho h­íng suy tÝnh vµ hµnh ®éng cña ®èi thñ tiÒm n¨ng. §Ó chèng l¹i c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn, c¸c doanh nghiÖp th­êng thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc ph©n biÖt s¶n phÈm, n©ng cao chÊt l­îng, bæ sung thªm nh÷ng ®Æc ®iÓm míi cña s¶n phÈm, kh«ng ngõng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn s¶n phÈm nh»m lµm cho s¶n phÈm cña m×nh cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt hoÆc næi tréi trªn thÞ tr­êng, hoÆc phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, tiªu thô. 2.3.2. Søc Ðp cña ng­êi cung øng Víi vai trß lµ ng­êi cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, quyÒn lùc cña nhµ cung øng ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua søc Ðp vÒ gi¸ nguyªn vËt liÖu. Mét sè nh÷ng ®Æc ®iÓm sau cña nhµ cung øng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn cuéc c¹nh tranh trong ngµnh: - Sè l­îng ng­êi cung øng: ThÓ hiÖn møc cung nguyªn vËt liÖu vµ møc ®é lùa chän nhµ cung øng cña c¸c doanh nghiÖp cao hay thÊp. NhiÒu nhµ cung øng t¹o ra sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng nguyªn vËt liÖu, nã cã t¸c dông lµm gi¶m chi phÝ ®Çu vµo cho c¸c nhµ s¶n xuÊt. - TÝnh ®éc quyÒn cña nhµ cung øng: T¹o ra cho hä nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó Ðp gi¸ c¸c nhµ s¶n xuÊt, g©y ra nh÷ng khã kh¨n trong viÖc c¹nh tranh b»ng gi¸ c¶. - Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c nhµ cung øng vµ nhµ s¶n xuÊt: Khi mµ cung øng ®ång thêi lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong cïng mét tæ chøc víi nhµ s¶n xuÊt th× tÝnh liªn kÕt néi bé ®­îc ph¸t huy t¹o cho c¸c nhµ s¶n xuÊt cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¹nh tranh b»ng gi¸. §Ó gi¶m bít c¸c ¶nh h­ëng xÊu tõ phÝa c¸c nhµ cung øng, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mèi quan hÖ tèt víi hä, hoÆc mua cña nhiÒu ng­êi trong ®ã Sinh viªn: Lª Quèc Uy Líp: Th­¬ng m¹i 42B
nguon tai.lieu . vn