Xem mẫu
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Ñaùnh giaù vieäc duy trì hoä gia ñình vaø tröôøng hoïc
an toaøn taïi hai xaõ Daï Traïch vaø Ñoàng Tieán,
huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng Yeân, naêm 2009
Nguyeãn Thanh Höông (*), Cuø Thò Bích Haïnh (**)
Tai naïn thöông tích (TNTT) hieän laø vaán ñeà söùc khoûe coâng coäng nghieâm troïng treân toaøn caàu vaø taïi
Vieät Nam. Tröôùc nhöõng thaùch thöùc lôùn veà TNTT, chöông trình coäng ñoàng an toaøn (CÑAT) ñaõ baét ñaàu
trieån khai naêm 1996 taïi Vieät Nam. Naêm 2006 xaõ Daï Traïch vaø Ñoàng Tieán, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh
Höng Yeân ñaõ ñöôïc coâng nhaän laø CÑAT Quoác teá. Nghieân cöùu naøy nhaèm ñaùnh giaù vieäc duy trì caùc tieâu
chí gia ñình an toaøn (GÑAT) cuûa caùc hoä gia ñình (HGÑ) vaø tröôøng hoïc an toaøn cuûa caùc tröôøng Trung
hoïc cô sôû, Tieåu hoïc vaø Maãu giaùo taïi 2 xaõ treân sau 3 naêm ñöôïc coâng nhaän CÑAT.
Nghieân cöùu tieán haønh phoûng vaán theo boä caâu hoûi thieát keá saün vôùi 248 ñaïi dieän HGÑ vaø 4 cuoäc thaûo
luaän nhoùm HGÑ, phoûng vaán saâu 6 hieäu tröôûng cuûa 6 tröôøng taïi 2 xaõ. Keát quaû cho thaáy, naêm 2009,
tyû leä HGÑ ñaït GÑAT taïi hai xaõ laø 87,1%. Tyû leä naøy cao hôn so vôùi tieâu chuaån CÑAT laø 37% vaø cao
hôn so vôùi khi ñöôïc coâng nhaän CÑAT naêm 2006 laø 9,6%. Tuy nhieân vaãn coøn 7,2% HGÑ khoâng duy
trì ñöôïc GÑAT sau 3 naêm. Tuy coù moät soá tröôøng chöa thöïc hieän toát 3 treân 13 noäi dung baûng kieåm
tröôøng hoïc an toaøn, caû 6 tröôøng ñoùng treân ñòa baøn 2 xaõ vaãn duy trì laø tröôøng hoïc an toaøn theo tieâu
chuaån cuûa Boä Y teá. Caàn tieáp tuïc duy trì vaø ñaåy maïnh moâ hình CÑAT taïi 2 xaõ vaø laøm moâ hình ñieåm
ñeå chính quyeàn nhaân roäng tôùi caùc xaõ khaùc cuûa ñòa phöông.
Töø khoùa: Tai naïn thöông tích, coäng ñoàng an toaøn, gia ñình an toaøn, tröôøng hoïc an toaøn, beàn vöõng.
Assessment of sustainability of household
and school safety in Da Trach and Dong Tien
communes, Khoai Chau district,
Hung Yen province - 2009
Nguyen Thanh Huong (*), Cu Thi Bich Haïnh (**)
Injury is a critical public health problem in Vietnam as well as around the world. To cope with injury
challenges, the safety community program has been implemented in Vietnam since 1996. In 2006, Da
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
25
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Trach and Dong Tien communes were recognized as International safe communities. This study aims
to assess the sustainability of household and school safety indicators of those two communes after 3
years having been recognized as safe community.
In this study, 248 household representatives were interviewed, and four focus group discussions with
household representatives and 6 in-depth interviews with 6 school principals were conducted.
The results reveal that in 2009, 87.1% of households in those two communes achieved the title of safe
households. This figure is higher (37%) than the standard required for safe community and higher
(9,6%) than that in 2006. However, there are still 7.2% of households which could not sustain as safe
household after 3 years. Even though few schools could not fulfill 3 out of 13 requirements of safety
school in the checklist, all 6 schools in those two communes sustain as safe schools according to
Ministry of Health standards. These outcomes and safety models should be maintained and reinforced
in those two communes and should be used as good examples for expansion of the program to other
communes in this area.
Key words: Injury, safety community, safety household, safety school, sustainability.
Taùc giaû:
(*)
TS Nguyeãn Thanh Höông: Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng. Ñòa chæ: 138 Giaûng Voõ - Ba Ñình - Haø Noäi.
E.mail: nth@hsph.edu.vn
(**)
ThS Cuø Thò Bích Haïnh: Trung taâm y teá döï phoøng tænh Phuù Thoï.
1. Ñaët vaán ñeà
Tai naïn thöông tích (TNTT) hieän laø vaán ñeà söùc
khoûe coâng coäng nghieâm troïng ôû khaép moïi nôi treân
theá giôùi vôùi soá töû vong öôùc tính ngaøy caøng taêng vaø
laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân haøng ñaàu cuûa gaùnh
naëng beänh taät toaøn caàu [5]. ÔÛ Vieät Nam trong 10
naêm gaàn ñaây, TNTT ngaøy moät gia taêng vaø laø moät
trong nhöõng nguyeân nhaân haøng ñaàu gaây töû vong taïi
caùc beänh vieän [4]. Theo thoáng keâ töû vong do TNTT
cuûa Cuïc Y teá döï phoøng vaø Moâi tröôøng Vieät Nam
naêm 2007, tyû leä töû vong do TNTT treân toaøn quoác
naêm 2006 chieám 11,8% trong toång soá cheát [2].
Tröôùc nhöõng thaùch thöùc lôùn veà TNTT, chöông
trình coäng ñoàng an toaøn (CÑAT) vaø phoøng choáng
TNTT ñaõ baét ñaàu trieån khai ôû 2 coäng ñoàng cuûa ngoaïi
oâ Thaønh phoá Haø Noäi naêm 1996 döôùi söï hoã trôï cuûa
toå chöùc Phaùt trieån Quoác Teá Thuïy Ñieån. CÑAT Vieät
Nam ñöôïc xaây döïng treân cô sôû xaây döïng caùc gia
ñình an toaøn (GÑAT), tröôøng hoïc an toaøn (THAT).
Tieâu chuaån coäng ñoàng an toaøn Vieät Nam ñöôïc ñaùnh
26
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
giaù döïa theo quyeát ñònh soá 170/QÑ-BYT ngaøy
17/1/2006 cuûa Boä tröôûng Boä Y teá veà vieäc ban haønh
höôùng daãn XDCÑAT, phoøng choáng TNTT [1].
Naêm 1997, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng Yeân
laø moät trong nhöõng ñôn vò ñöôïc trieån khai chöông
trình phoøng choáng TNTT xaây döïng coäng ñoàng an
toaøn. Ñeán thaùng 6 naêm 2006 xaõ Daï Traïch vaø Ñoàng
Tieán, huyeän Khoaùi Chaâu ñaõ ñöôïc coâng nhaän laø
CÑAT Quoác teá. Naêm 2006, xaõ Daï traïch coù
976/1221 GHÑ (75%) ñaït tieâu chuaån GÑAT; xaõ
Ñoàng Tieán coù 877/1096 HGÑ (80%) ñaït tieâu chuaån
GÑAT. Theo soá lieäu baùo caùo, töø naêm 2006 ñeán
2009, taàn soá maéc TNTT taïi hai xaõ coù xu höôùng
giaûm, caùc nguy cô gaây TNTT taïi hai xaõ ñöôïc haïn
cheá. Maëc duø vaäy, theo soá lieäu veà tình hình TNTT
trong ba naêm gaàn ñaây cuûa Phoøng Y teá huyeän vaø soá
lieäu phaân tích soå töû vong A6 cuûa 25 xaõ treân toaøn
huyeän naêm 2008, TNTT laø nguyeân nhaân ñöùng thöù
hai cuûa töû vong treân toaøn huyeän [6].
Sau 3 naêm ñöôïc coâng nhaän CÑAT Quoác teá, caùc
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
HGÑ ñöôïc coâng nhaän GÑAT coù coøn duy trì ñöôïc hay
khoâng? Caùc tröôøng hoïc ñöôïc coâng nhaän tröôøng hoïc
an toaøn coù coøn giöõ vöõng danh hieäu ñoù hay khoâng? Ñeå
traû lôøi caùc caâu hoûi treân, nghieân cöùu naøy ñöôïc tieán
haønh nhaèm 2 muïc tieâu sau: (1) Ñaùnh giaù vieäc duy trì
caùc tieâu chí GÑATcuûa caùc hoä gia ñình taïi 2 xaõ Daï
Traïch vaø Ñoàng Tieán, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng
Yeân, naêm 2009; (2) Ñaùnh giaù vieäc duy trì tröôøng hoïc
an toaøn cuûa caùc tröôøng Trung hoïc cô sôû, Tieåu hoïc vaø
tröôøng Maãu giaùo taïi 2 xaõ nghieân cöùu.
2. Phöông phaùp nghieân cöùu
2.1. Thieát keá nghieân cöùu
Nghieân cöùu moâ taû caét ngang, keát hôïp nghieân cöùu
ñònh tính vaø ñònh löôïng coù so saùnh keát quaû vôùi soá
lieäu cuûa naêm 2006.
2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu
- Chuû HGÑ treân ñòa baøn hai xaõ nghieân cöùu.
- Caùc tröôøng hoïc ñoùng treân ñòa baøn hai xaõ
nghieân cöùu.
- Hieäu tröôûng tröôøng Tieåu hoïc vaø THCS, Maãu
giaùo ñoùng treân ñòa baøn hai xaõ.
2.3. Thôøi gian vaø ñòa ñieåm nghieân cöùu
Töø thaùng 3/2009 ñeán thaùng 9/2009, taïi hai xaõ
Ñoàng Tieán vaø Daï Traïch, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh
Höng Yeân.
2.4. Caùc chæ soá ñaùnh giaù
Caùc chæ soá ñaùnh giaù döïa theo Quyeát ñònh höôùng
daãn XDCÑAT, phoøng choáng TNTT cuûa Boä Y teá
[1].
2.5. Maãu vaø phöông phaùp choïn maãu
Nghieân cöùu ñònh löôïng
Choïn hoä gia ñình: AÙp duïng coâng thöùc tính côõ
maãu cho 1 tyû leä ta coù:
Z 12−α / 2 * p (1 − p )
n=
d2
Trong ñoù:
n: côõ maãu; Z1- α/2 = 1,96
(Heä soá tin caäy ôû möùc xaùc suaát 95%);
p = 0,75 (öôùc tính tyû leä gia ñình ñaït tieâu chuaån
GÑAT); d = 0,08 (Ñoä chính xaùc mong muoán).
Döï truø 10% ñoái töôïng khoâng tham gia nghieân
cöùu coù: n = 248. Moãi xaõ choïn 124 HGÑ tham gia
nghieân cöùu. Choïn HGÑ theo phöông phaùp ngaãu
nhieân heä thoáng.
Choïn tröôøng: Choïn toaøn boä 6 tröôøng (THCS,
Tieåu hoïc, Maãu giaùo) ñoùng treân ñòa baøn hai xaõ.
Nghieân cöùu ñònh tính
Choïn maãu coù chuû ñònh
"Phoûng vaán saâu (PVS): 06 Hieäu tröôûng cuûa 6
tröôøng THCS, Tieåu hoïc, Maãu giaùo ñoùng treân ñòa
baøn hai xaõ.
"Thaûo luaän nhoùm (TLN): 4 cuoäc. Sau khi ñaõ coù
keát quaû quan saùt HGÑ theo baûng kieåm GÑAT,
chuùng toâi choïn moãi xaõ 16 HGÑ chia laøm hai nhoùm
tham gia 2 cuoäc TLN. Tieâu chuaån choïn HGÑ vaø
ngöôøi tham gia TLN nhö sau:
Nhoùm 1: choïn 8 HGÑ ñaït GÑAT (trong ñoù coù
4 hoä naêm 2006 ñaït GÑAT, naêm 2009 cuõng ñaït
GÑAT; 4 hoä naêm 2006 khoâng ñaït GÑAT, naêm 2009
ñaït GÑAT).
❏
❏ Nhoùm 2: choïn 8 HGÑ khoâng ñaït GÑAT (trong
ñoù 4 hoä naêm 2006 ñaït GÑAT, naêm 2009 khoâng ñaït
GÑAT; 4 HGÑ caû 2 naêm 2006 vaø 2009 ñeàu khoâng
ñaït GÑAT).
Tieâu chuaån choïn ngöôøi tham gia TLN: Sau khi
choïn xong HGÑ, chuùng toâi môøi moãi HGÑ moät ngöôøi
ñaïi dieän laø chuû hoä hoaëc ngöôøi tröôûng thaønh töø 18
tuoåi trôû leân tham gia TLN.
❏
2.6. Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu
Nghieân cöùu ñònh löôïng
Ñieàu tra vieân tieán haønh phoûng vaán chuû hoä theo
boä caâu hoûi thieát keá saün vaø quan saùt HGÑ thoâng qua
baûng kieåm. Vôùi caùc tröôøng hoïc, söû duïng baûng kieåm
tröôøng hoïc an toaøn thoâng qua quan saùt ngoâi tröôøng
vaø ñoái chieáu caùc soá lieäu veà phoøng choáng TNTT cuûa
nhaø tröôøng. Baûng kieåm tröôøng hoïc an toaøn do Boä y
teá ban haønh naêm 2006.
Nghieân cöùu ñònh tính
Coâng cuï thu thaäp laø baûn höôùng daãn PVS; caùc
cuoäc PVS vaø TLN ñeàu ñöôïc ghi cheùp vaø coù ghi aâm,
chuïp aûnh vôùi söï cho pheùp cuûa ÑTNC.
2.7. Phöông phaùp phaân tích soá lieäu
Soá lieäu ñònh löôïng
Soá lieäu sau khi thu thaäp ñaõ ñöôïc maõ hoaù, laøm
saïch. Soá lieäu ñöôïc nhaäp vaø phaân tích baèng phaàn
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
27
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
meàm SPSS 15.0.
Soá lieäu ñònh tính
Caùc cuoäc PVS, TLN ñöôïc gôõ baêng vaø ghi cheùp
laïi sau ñoù ñoïc vaø phaân tích soá lieäu theo chuû ñeà.
3. Keát quaû nghieân cöùu
3.1. Keát quaû duy trì GÑAT cuûa caùc HGÑ taïi
hai xaõ
3.2.1. Thoâng tin chung veà chuû HGÑ vaø caùc
HGÑ tham gia nghieân cöùu
Tyû leä nam tham gia vaøo nghieân cöùu cao gaáp 3
laàn so vôùi nöõ giôùi ôû caû hai xaõ. Tuoåi trung bình cuûa
caùc ñoái töôïng tham gia nghieân cöùu laø 54 ôû xaõ Daï
Traïch vaø 55 ôû xaõ Ñoàng Tieán. Caùc ñoái töôïng chuû
yeáu laø daân toäc Kinh (99%). Trình ñoä hoïc vaán cuûa
ñoái töôïng nghieân cöùu töông ñoái cao, treân 60% soá
ngöôøi tham gia nghieân cöùu coù trình ñoä töø THCS trôû
leân. Ngheà nghieäp caùc chuû hoä chuû yeáu laø ngheà
noâng, xaõ Daï Traïch chieám treân 80%, xaõ Ñoàng Tieán
tyû leä naøy thaáp hôn (69%). Gaàn 90% soá HGÑ taïi hai
xaõ tham gia nghieân cöùu coù thu nhaäp bình quaân treân
200.000ñ/ngöôøi/thaùng. Trong soá caùc hoä tham gia
nghieân cöùu coù treân 70% soá hoä taïi xaõ Daï Traïch vaø
treân 80% soá HGÑ taïi xaõ Ñoàng Tieán ñöôïc coâng
nhaän laø GÑAT naêm 2006. Chæ coù 2% HGÑ môùi
ñöôïc thaønh laäp sau naêm 2006 ôû caû hai xaõ tham gia
nghieân cöùu.
3.2.2. Keát quaû duy trì GÑAT
3.2.2.1 Keát quaû ñaùnh giaù HGÑ theo baûng kieåm:
Baûng 1 moâ taû chi tieát keát quaû ñaùnh giaù HGÑ theo
baûng kieåm GÑAT.
Vieäc thöïc hieän caùc noäi dung an toaøn trong sinh
hoaït, vôùi noäi dung coù che chaén caùc daây cu roa cuûa
maùy xay saùt ñaït tyû leä toái ña, noäi dung coù phöông tieän
baûo hoä trong quaù trình phun thuoác baûo veä thöïc vaät
vaãn duy trì ñöôïc tyû leä nhö khi ñöôïc coâng nhaän
CÑAT (95%) nhöng noäi dung coù tuû thuoác gia ñình,
thuoác coù ghi nhaõn ñeå trong tuû khoùa vaø ñaët ngoaøi taàm
tay cuûa treû, coù ñuû phöông tieän ñeå sô caáp cöùu caùc
tröôøng hôïp thoâng thöôøng thì ñaït raát thaáp 46% ôû xaõ
Daï Traïch vaø 62% ôû xaõ Ñoàng Tieán. Thoâng qua TLN
ñöôïc bieát ñaây laø moät trong nhöõng noäi dung maø caùc
HGÑ chöa chuù yù thöïc hieän vaø cuõng laø moät trong soá
caùc nguyeân nhaân laøm cho caùc HGÑ khoâng ñaït ñöôïc
GÑAT. "Chuùng toâi bieát thuoác men keå caû thuoác
beänh, thuoác boå ñeàu phaûi ñeå ôû tuû thuoác treân cao khi
naøo duøng môùi laáy, theá nhöng meï caùc chaùu mang veà
28
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
cöù ñeå ngay ôû baøn khoâng caát…" (TLN khoâng ñaït
GÑAT).
Veà thöïc hieän noäi dung an toaøn cho treû em thì
coù 8/9 noäi dung caùc HGÑ ôû caû hai xaõ thöïc hieän toát,
ñaït treân 90%. Tuy nhieân, vôùi noäi dung coù hoäp ñöïng
phích nöôùc noùng, ñoà ñöïng ñoà noùng, dieâm baät löûa
ñeå xa taàm vôùi cuûa treû trung bình thì caû hai xaõ chæ
ñaït 66,9 (Daï Traïch laø 58%, Ñoàng Tieán laø 75%). Veà
vieäc thöïc hieän caùc noäi dung an toaøn cho ngöôøi giaø,
an toaøn giao thoâng, caùc HGÑ ñeàu ñaït tyû leä cao
treân 90%.
Bieåu ñoà 1 moâ taû tyû leä HGÑ ñaït GÑAT naêm 2009
taïi hai xaõ vaø so saùnh vôùi soá lieäu cuûa naêm 2006 (thu
thaäp qua soá lieäu thöù caáp) khi ñöôïc coâng nhaän CÑAT
ñeå coù theå so saùnh söï thay ñoåi sau 3 naêm.
Bieåu ñoà 1.Tyû leä HGÑ ñaït tieâu chuaån GÑAT cuûa hai
xaõ nghieân cöùu naêm 2006 vaø 2009
Naêm 2009, tyû leä HGÑ cuûa caû hai xaõ ñaït tieâu
chuaån GÑAT laø 87%. Trong ñoù tyû leä HGÑ ñaït tieâu
chuaån GÑAT cuûa xaõ Daï Traïch naêm 2009 cao hôn
tyû leä HGÑ ñaït tieâu chuaån GÑAT naêm 2006 khi ñöôïc
coâng nhaän CÑAT laø 10,5%; tyû leä naøy taïi xaõ Ñoàng
Tieán cuõng taêng gaàn 9% so vôùi naêm 2006.
3.2.2.2 Tyû leä HGÑ duy trì tieâu chuaån GÑAT
Naêm 2006, tröôùc khi coâng nhaän CÑAT, 100%
HGÑ taïi hai xaõ ñöôïc ñaùnh giaù thöïc hieän caùc tieâu chí
GÑAT theo baûng kieåm GÑAT, hieän nay danh saùch
HGÑ ñaït GÑAT naêm 2006 vaãn ñöôïc löu taïi Traïm Y
teá hai xaõ. Trong nghieân cöùu naøy thoâng tin xaùc ñònh
caùc HGÑ ñaït tieâu chuaån GÑAT naêm 2006 tham gia
nghieân cöùu ñöôïc keát hôïp giöõa soá lieäu thöù caáp vaø
phoûng vaán chuû HGÑ. Keát quaû giöõa soá lieäu thöù caáp
vaø sô caáp truøng nhau: Trong soá 248 HGÑ tham gia
nghieân cöùu thì coù 48 HGÑ naêm 2006 khoâng ñaït
GÑAT, 5 HGÑ laø môùi ñöôïc taùch hoä sau naêm 2006
vaø 195 HGÑ ñaït GÑAT naêm 2006 (Baûng 2).
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Baûng 1. Keát quaû quan saùt HGÑ theo baûng kieåm GÑAT
Noäi dung kieåm ñònh ñaùnh giaù
Ñaït
n
Daï Traïch
Chöa ñaït
(%)
n
(%)
Ñaït
n
Ñoàng Tieán
Chöa ñaït
(%)
n
(%)
An toaøn trong sinh hoaït
1. OÅ phích caém ñieän an toaøn ñaët ngoaøi taàm vôùi cuûa treû.
113
91,1
11
8,9
117
94,4
7
5,6
2. Khoâng coù daây ñieän hôû.
122
98,4
2
1,6
122
98,4
2
1,6
3. Heä thoáng ñieän coù caàu dao ñaûm baûo an toaøn.
115
92,7
9
7,3
118
95,2
6
4,8
4. Khoâng duøng ñieän ñeå ñaùnh baãy chuoät, taét heát ñoà ñieän khoâng caàn thieát.
116
93,5
8
6,5
120
96,8
4
3,2
5. Caùc bình ñöïng, daây daãn xaêng daàu ga oâxy phaûi kín, ñeå nôi xa löûa.
122
98,4
2
1,6
121
97,6
4
3,2
6. Gia ñình khoâng taøng tröõ, saûn xuaát, söû duïng vaän chuyeån caùc chaát gaây chaùy noå
124
100
0
0
124
100
0
0
7. Coù tuû thuoác gia ñình, thuoác coù ghi nhaõn ñeå trong tuû khoùa vaø ñaët ngoaøi taàm vôùi cuûa treû, coù
ñuû phöông tieän ñeå sô cöùu caùc tröôøng hôïp thöông tích thoâng thöôøng
57
46,0
67
54,0
78
62,9
46
37,1
8. Thöïc hieän aên chín, uoáng soâi, söû duïng nöôùc saïch vaø veä sinh caù nhaân phoøng choáng ngoä ñoäc
thöïc phaåm
122
98,4
2
1,6
123
99,2
1
0,8
9. Hoùa chaát, thuoác Baûo veä thöïc vaät phaûi coù nhaõn, haïn söû duïng, caùch baûo quaûn
117
94,4
7
5,6
118
95,2
6
4,8
10. Coù phöông tieän baûo hoä caù nhaân khi phun thuoác baûo veä thöïc vaät (quaàn, aùo, muõ, khaåu
trang, uûng, gaêng tay) khi tuoát luùa (quaàn aùo, kính, gaêng tay, khaåu trang).
108
87,1
16
12,9
113
91,1
11
8,9
11. Coù che chaén caùc daây curoa cuûa maùy tuoát luùa, say saùt.
124
100
0
0
124
100
0
0
12. Caùc coâng cuï lao ñoäng phaûi ñaûm baûo an toaøn khi söû duïng vaø ñeå xa taàm vôùi cuûa treû em.
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
13. Nhaø coù choù phaûi tieâm phoøng, coù xích, coù roï moõm khi ñi ra ngoaøi.
103
83,1
21
16,9
111
89,5
13
10,5
14. Coù cöûa, coång, haøng raøo chaéc chaén neáu nhaø gaàn ñöôøng/ñöôøng ray xe löûa (ñoä cao phuø hôïp
vôùi löùa tuoåi treû)
112
90,3
12
9,7
112
90,3
12
9,7
15. Coù haøng raøo quanh nhaø, quanh ao caù vaø nhöõng hoà nöôùc, hoá voâi trong khu vöïc quanh nhaø
ôû, nôi treû deã tieáp caän
112
90,3
12
9,7
111
89,5
13
10,5
16. Gieáng vaø duïng cuï chöùa nöôùc coù naép ñaäy an toaøn.
115
92,7
9
7,3
120
96,8
4
3,2
17. Tay vòn caàu thang coù chaán song, coù cöûa chaén ôû ñaàu hoaëc cuoái caàu thang caàu thang, coù
chaán song ôû ban coâng hoaëc cöûa soå ñeå treû khoâng chui hoaëc treøo qua
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
18. Coù hoäp ñöïng phích nöôùc noùng. Ñoà ñöïng ñoà noùng, dieâm baät löûa ñeå xa taàm vôùi cuûa treû.
73
58,9
51
41,1
93
75,0
31
25,0
19. Raøo chaén an toaøn quanh beáp naáu ñeå treân saøn nhaø, neáu coù nhaø beáp thì phaûi coù cöûa ngaên
98
79,0
26
21,0
112
90,3
12
9,7
20. Vaät saéc nhoïn (dao, keùo, lieàm, haùi) phaûi ñeå goïn gaøng ôû nôi treû khoâng vôùi tôùi
212
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
21. Khoâng ñeå nhöõng ñoà chôi nhoû, hoaëc nhöõng vaät nhoû deã nuoát (ñoàng xu, bi, haït laïc, haït
nhaõn…) ôû choã chôi cuûa treû döôùi 5 tuoåi.
121
97,6
3
2,4
121
97,6
3
2,4
22. Treû em döôùi 5 tuoåi ñöôïc ngöôøi lôùn troâng giöõ hoaëc ñöôïc ñi nhaø treû maãu giaùo.
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
23. Saân vaø neàn nhaø taém, neàn nhaø, ñöôøng ñi baèng phaúng, laøm baèng vaät lieäu khoâng trôn tröôït
114
91,1
10
8,1
120
96,8
4
3,2
24. Baäc cöûa, baäc theàm khoâng ñöôïc laøm quaù cao
111
89,5
13
10,5
121
97,6
3
2,4
25. Ngöôøi söû duïng xe cô giôùi, xe moâ toâ hoaëc xe gaén maùy phaûi coù ñaày ñuû giaáy ñaêng kyù xe, coù
baèng laùi xe.
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
26. Coù muõ baûo hieåm xe maùy vaø söû duïng ñuùng quy ñònh
121
97,6
3
2,4
120
96,8
4
3,2
27. Xe phaûi ñöôïc trang bò ñaày ñuû caùc loaïi ñeøn, phanh phaûi ñaûm baûo an toaøn, coøi, coù göông
phaûn chieáu
120
96,8
4
3,2
121
97,6
3
2,4
28. Giaûi quyeát toát maâu thuaãn trong gia ñình (veà tieàn baïc, nhaø cöûa, ruoäng ñaát vaø quyeàn lôïi
khaùc…) khoâng gaây baát hoøa lôùn vôùi haøng xoùm laùng gieàng, khoâng xaûy ra nhöõng tranh chaáp.
Laéng nghe vaø toân troïng yù kieán cuûa toå hoøa giaûi
123
99,2
1
0,8
123
99,2
1
0,8
29. Gia ñình thuaän hoøa, haïnh phuùc, nuoâi daïy con ngoan
123
99,2
1
0,8
123
99,2
1
0,8
30. Gia ñình khoâng coù ai phaïm phaûi nhöõng teä naïn xaõ hoäi nhö nghieän huùt, côø baïc, röôïu cheø,
maïi daâm, meâ tín, dò ñoan…
120
96,8
4
3,2
122
98,4
2
1,6
31. Khoâng coù TNTT xaûy ra taïi gia ñình gaây cheát ngöôøi hay bò thöông naëng phaûi naèm vieän.
122
98,4
2
1,6
122
98,4
2
1,6
32. Gia ñình khoâng coù ngöôøi gaây tai naïn, thöông tích cho ngöôøi khaùc taïi gia ñình hay coäng
ñoàng.
122
98,4
2
1,6
122
98,4
2
1,6
An toaøn cho treû em
An toaøn cho ngöôøi giaø
An toaøn giao thoâng
Coù neáp soáng vaên hoùa laønh maïnh
Tình hình TNTT
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
29
nguon tai.lieu . vn
Ñaùnh giaù vieäc duy trì hoä gia ñình vaø tröôøng hoïc
an toaøn taïi hai xaõ Daï Traïch vaø Ñoàng Tieán,
huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng Yeân, naêm 2009
Nguyeãn Thanh Höông (*), Cuø Thò Bích Haïnh (**)
Tai naïn thöông tích (TNTT) hieän laø vaán ñeà söùc khoûe coâng coäng nghieâm troïng treân toaøn caàu vaø taïi
Vieät Nam. Tröôùc nhöõng thaùch thöùc lôùn veà TNTT, chöông trình coäng ñoàng an toaøn (CÑAT) ñaõ baét ñaàu
trieån khai naêm 1996 taïi Vieät Nam. Naêm 2006 xaõ Daï Traïch vaø Ñoàng Tieán, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh
Höng Yeân ñaõ ñöôïc coâng nhaän laø CÑAT Quoác teá. Nghieân cöùu naøy nhaèm ñaùnh giaù vieäc duy trì caùc tieâu
chí gia ñình an toaøn (GÑAT) cuûa caùc hoä gia ñình (HGÑ) vaø tröôøng hoïc an toaøn cuûa caùc tröôøng Trung
hoïc cô sôû, Tieåu hoïc vaø Maãu giaùo taïi 2 xaõ treân sau 3 naêm ñöôïc coâng nhaän CÑAT.
Nghieân cöùu tieán haønh phoûng vaán theo boä caâu hoûi thieát keá saün vôùi 248 ñaïi dieän HGÑ vaø 4 cuoäc thaûo
luaän nhoùm HGÑ, phoûng vaán saâu 6 hieäu tröôûng cuûa 6 tröôøng taïi 2 xaõ. Keát quaû cho thaáy, naêm 2009,
tyû leä HGÑ ñaït GÑAT taïi hai xaõ laø 87,1%. Tyû leä naøy cao hôn so vôùi tieâu chuaån CÑAT laø 37% vaø cao
hôn so vôùi khi ñöôïc coâng nhaän CÑAT naêm 2006 laø 9,6%. Tuy nhieân vaãn coøn 7,2% HGÑ khoâng duy
trì ñöôïc GÑAT sau 3 naêm. Tuy coù moät soá tröôøng chöa thöïc hieän toát 3 treân 13 noäi dung baûng kieåm
tröôøng hoïc an toaøn, caû 6 tröôøng ñoùng treân ñòa baøn 2 xaõ vaãn duy trì laø tröôøng hoïc an toaøn theo tieâu
chuaån cuûa Boä Y teá. Caàn tieáp tuïc duy trì vaø ñaåy maïnh moâ hình CÑAT taïi 2 xaõ vaø laøm moâ hình ñieåm
ñeå chính quyeàn nhaân roäng tôùi caùc xaõ khaùc cuûa ñòa phöông.
Töø khoùa: Tai naïn thöông tích, coäng ñoàng an toaøn, gia ñình an toaøn, tröôøng hoïc an toaøn, beàn vöõng.
Assessment of sustainability of household
and school safety in Da Trach and Dong Tien
communes, Khoai Chau district,
Hung Yen province - 2009
Nguyen Thanh Huong (*), Cu Thi Bich Haïnh (**)
Injury is a critical public health problem in Vietnam as well as around the world. To cope with injury
challenges, the safety community program has been implemented in Vietnam since 1996. In 2006, Da
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
25
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Trach and Dong Tien communes were recognized as International safe communities. This study aims
to assess the sustainability of household and school safety indicators of those two communes after 3
years having been recognized as safe community.
In this study, 248 household representatives were interviewed, and four focus group discussions with
household representatives and 6 in-depth interviews with 6 school principals were conducted.
The results reveal that in 2009, 87.1% of households in those two communes achieved the title of safe
households. This figure is higher (37%) than the standard required for safe community and higher
(9,6%) than that in 2006. However, there are still 7.2% of households which could not sustain as safe
household after 3 years. Even though few schools could not fulfill 3 out of 13 requirements of safety
school in the checklist, all 6 schools in those two communes sustain as safe schools according to
Ministry of Health standards. These outcomes and safety models should be maintained and reinforced
in those two communes and should be used as good examples for expansion of the program to other
communes in this area.
Key words: Injury, safety community, safety household, safety school, sustainability.
Taùc giaû:
(*)
TS Nguyeãn Thanh Höông: Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng. Ñòa chæ: 138 Giaûng Voõ - Ba Ñình - Haø Noäi.
E.mail: nth@hsph.edu.vn
(**)
ThS Cuø Thò Bích Haïnh: Trung taâm y teá döï phoøng tænh Phuù Thoï.
1. Ñaët vaán ñeà
Tai naïn thöông tích (TNTT) hieän laø vaán ñeà söùc
khoûe coâng coäng nghieâm troïng ôû khaép moïi nôi treân
theá giôùi vôùi soá töû vong öôùc tính ngaøy caøng taêng vaø
laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân haøng ñaàu cuûa gaùnh
naëng beänh taät toaøn caàu [5]. ÔÛ Vieät Nam trong 10
naêm gaàn ñaây, TNTT ngaøy moät gia taêng vaø laø moät
trong nhöõng nguyeân nhaân haøng ñaàu gaây töû vong taïi
caùc beänh vieän [4]. Theo thoáng keâ töû vong do TNTT
cuûa Cuïc Y teá döï phoøng vaø Moâi tröôøng Vieät Nam
naêm 2007, tyû leä töû vong do TNTT treân toaøn quoác
naêm 2006 chieám 11,8% trong toång soá cheát [2].
Tröôùc nhöõng thaùch thöùc lôùn veà TNTT, chöông
trình coäng ñoàng an toaøn (CÑAT) vaø phoøng choáng
TNTT ñaõ baét ñaàu trieån khai ôû 2 coäng ñoàng cuûa ngoaïi
oâ Thaønh phoá Haø Noäi naêm 1996 döôùi söï hoã trôï cuûa
toå chöùc Phaùt trieån Quoác Teá Thuïy Ñieån. CÑAT Vieät
Nam ñöôïc xaây döïng treân cô sôû xaây döïng caùc gia
ñình an toaøn (GÑAT), tröôøng hoïc an toaøn (THAT).
Tieâu chuaån coäng ñoàng an toaøn Vieät Nam ñöôïc ñaùnh
26
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
giaù döïa theo quyeát ñònh soá 170/QÑ-BYT ngaøy
17/1/2006 cuûa Boä tröôûng Boä Y teá veà vieäc ban haønh
höôùng daãn XDCÑAT, phoøng choáng TNTT [1].
Naêm 1997, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng Yeân
laø moät trong nhöõng ñôn vò ñöôïc trieån khai chöông
trình phoøng choáng TNTT xaây döïng coäng ñoàng an
toaøn. Ñeán thaùng 6 naêm 2006 xaõ Daï Traïch vaø Ñoàng
Tieán, huyeän Khoaùi Chaâu ñaõ ñöôïc coâng nhaän laø
CÑAT Quoác teá. Naêm 2006, xaõ Daï traïch coù
976/1221 GHÑ (75%) ñaït tieâu chuaån GÑAT; xaõ
Ñoàng Tieán coù 877/1096 HGÑ (80%) ñaït tieâu chuaån
GÑAT. Theo soá lieäu baùo caùo, töø naêm 2006 ñeán
2009, taàn soá maéc TNTT taïi hai xaõ coù xu höôùng
giaûm, caùc nguy cô gaây TNTT taïi hai xaõ ñöôïc haïn
cheá. Maëc duø vaäy, theo soá lieäu veà tình hình TNTT
trong ba naêm gaàn ñaây cuûa Phoøng Y teá huyeän vaø soá
lieäu phaân tích soå töû vong A6 cuûa 25 xaõ treân toaøn
huyeän naêm 2008, TNTT laø nguyeân nhaân ñöùng thöù
hai cuûa töû vong treân toaøn huyeän [6].
Sau 3 naêm ñöôïc coâng nhaän CÑAT Quoác teá, caùc
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
HGÑ ñöôïc coâng nhaän GÑAT coù coøn duy trì ñöôïc hay
khoâng? Caùc tröôøng hoïc ñöôïc coâng nhaän tröôøng hoïc
an toaøn coù coøn giöõ vöõng danh hieäu ñoù hay khoâng? Ñeå
traû lôøi caùc caâu hoûi treân, nghieân cöùu naøy ñöôïc tieán
haønh nhaèm 2 muïc tieâu sau: (1) Ñaùnh giaù vieäc duy trì
caùc tieâu chí GÑATcuûa caùc hoä gia ñình taïi 2 xaõ Daï
Traïch vaø Ñoàng Tieán, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng
Yeân, naêm 2009; (2) Ñaùnh giaù vieäc duy trì tröôøng hoïc
an toaøn cuûa caùc tröôøng Trung hoïc cô sôû, Tieåu hoïc vaø
tröôøng Maãu giaùo taïi 2 xaõ nghieân cöùu.
2. Phöông phaùp nghieân cöùu
2.1. Thieát keá nghieân cöùu
Nghieân cöùu moâ taû caét ngang, keát hôïp nghieân cöùu
ñònh tính vaø ñònh löôïng coù so saùnh keát quaû vôùi soá
lieäu cuûa naêm 2006.
2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu
- Chuû HGÑ treân ñòa baøn hai xaõ nghieân cöùu.
- Caùc tröôøng hoïc ñoùng treân ñòa baøn hai xaõ
nghieân cöùu.
- Hieäu tröôûng tröôøng Tieåu hoïc vaø THCS, Maãu
giaùo ñoùng treân ñòa baøn hai xaõ.
2.3. Thôøi gian vaø ñòa ñieåm nghieân cöùu
Töø thaùng 3/2009 ñeán thaùng 9/2009, taïi hai xaõ
Ñoàng Tieán vaø Daï Traïch, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh
Höng Yeân.
2.4. Caùc chæ soá ñaùnh giaù
Caùc chæ soá ñaùnh giaù döïa theo Quyeát ñònh höôùng
daãn XDCÑAT, phoøng choáng TNTT cuûa Boä Y teá
[1].
2.5. Maãu vaø phöông phaùp choïn maãu
Nghieân cöùu ñònh löôïng
Choïn hoä gia ñình: AÙp duïng coâng thöùc tính côõ
maãu cho 1 tyû leä ta coù:
Z 12−α / 2 * p (1 − p )
n=
d2
Trong ñoù:
n: côõ maãu; Z1- α/2 = 1,96
(Heä soá tin caäy ôû möùc xaùc suaát 95%);
p = 0,75 (öôùc tính tyû leä gia ñình ñaït tieâu chuaån
GÑAT); d = 0,08 (Ñoä chính xaùc mong muoán).
Döï truø 10% ñoái töôïng khoâng tham gia nghieân
cöùu coù: n = 248. Moãi xaõ choïn 124 HGÑ tham gia
nghieân cöùu. Choïn HGÑ theo phöông phaùp ngaãu
nhieân heä thoáng.
Choïn tröôøng: Choïn toaøn boä 6 tröôøng (THCS,
Tieåu hoïc, Maãu giaùo) ñoùng treân ñòa baøn hai xaõ.
Nghieân cöùu ñònh tính
Choïn maãu coù chuû ñònh
"Phoûng vaán saâu (PVS): 06 Hieäu tröôûng cuûa 6
tröôøng THCS, Tieåu hoïc, Maãu giaùo ñoùng treân ñòa
baøn hai xaõ.
"Thaûo luaän nhoùm (TLN): 4 cuoäc. Sau khi ñaõ coù
keát quaû quan saùt HGÑ theo baûng kieåm GÑAT,
chuùng toâi choïn moãi xaõ 16 HGÑ chia laøm hai nhoùm
tham gia 2 cuoäc TLN. Tieâu chuaån choïn HGÑ vaø
ngöôøi tham gia TLN nhö sau:
Nhoùm 1: choïn 8 HGÑ ñaït GÑAT (trong ñoù coù
4 hoä naêm 2006 ñaït GÑAT, naêm 2009 cuõng ñaït
GÑAT; 4 hoä naêm 2006 khoâng ñaït GÑAT, naêm 2009
ñaït GÑAT).
❏
❏ Nhoùm 2: choïn 8 HGÑ khoâng ñaït GÑAT (trong
ñoù 4 hoä naêm 2006 ñaït GÑAT, naêm 2009 khoâng ñaït
GÑAT; 4 HGÑ caû 2 naêm 2006 vaø 2009 ñeàu khoâng
ñaït GÑAT).
Tieâu chuaån choïn ngöôøi tham gia TLN: Sau khi
choïn xong HGÑ, chuùng toâi môøi moãi HGÑ moät ngöôøi
ñaïi dieän laø chuû hoä hoaëc ngöôøi tröôûng thaønh töø 18
tuoåi trôû leân tham gia TLN.
❏
2.6. Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu
Nghieân cöùu ñònh löôïng
Ñieàu tra vieân tieán haønh phoûng vaán chuû hoä theo
boä caâu hoûi thieát keá saün vaø quan saùt HGÑ thoâng qua
baûng kieåm. Vôùi caùc tröôøng hoïc, söû duïng baûng kieåm
tröôøng hoïc an toaøn thoâng qua quan saùt ngoâi tröôøng
vaø ñoái chieáu caùc soá lieäu veà phoøng choáng TNTT cuûa
nhaø tröôøng. Baûng kieåm tröôøng hoïc an toaøn do Boä y
teá ban haønh naêm 2006.
Nghieân cöùu ñònh tính
Coâng cuï thu thaäp laø baûn höôùng daãn PVS; caùc
cuoäc PVS vaø TLN ñeàu ñöôïc ghi cheùp vaø coù ghi aâm,
chuïp aûnh vôùi söï cho pheùp cuûa ÑTNC.
2.7. Phöông phaùp phaân tích soá lieäu
Soá lieäu ñònh löôïng
Soá lieäu sau khi thu thaäp ñaõ ñöôïc maõ hoaù, laøm
saïch. Soá lieäu ñöôïc nhaäp vaø phaân tích baèng phaàn
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
27
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
meàm SPSS 15.0.
Soá lieäu ñònh tính
Caùc cuoäc PVS, TLN ñöôïc gôõ baêng vaø ghi cheùp
laïi sau ñoù ñoïc vaø phaân tích soá lieäu theo chuû ñeà.
3. Keát quaû nghieân cöùu
3.1. Keát quaû duy trì GÑAT cuûa caùc HGÑ taïi
hai xaõ
3.2.1. Thoâng tin chung veà chuû HGÑ vaø caùc
HGÑ tham gia nghieân cöùu
Tyû leä nam tham gia vaøo nghieân cöùu cao gaáp 3
laàn so vôùi nöõ giôùi ôû caû hai xaõ. Tuoåi trung bình cuûa
caùc ñoái töôïng tham gia nghieân cöùu laø 54 ôû xaõ Daï
Traïch vaø 55 ôû xaõ Ñoàng Tieán. Caùc ñoái töôïng chuû
yeáu laø daân toäc Kinh (99%). Trình ñoä hoïc vaán cuûa
ñoái töôïng nghieân cöùu töông ñoái cao, treân 60% soá
ngöôøi tham gia nghieân cöùu coù trình ñoä töø THCS trôû
leân. Ngheà nghieäp caùc chuû hoä chuû yeáu laø ngheà
noâng, xaõ Daï Traïch chieám treân 80%, xaõ Ñoàng Tieán
tyû leä naøy thaáp hôn (69%). Gaàn 90% soá HGÑ taïi hai
xaõ tham gia nghieân cöùu coù thu nhaäp bình quaân treân
200.000ñ/ngöôøi/thaùng. Trong soá caùc hoä tham gia
nghieân cöùu coù treân 70% soá hoä taïi xaõ Daï Traïch vaø
treân 80% soá HGÑ taïi xaõ Ñoàng Tieán ñöôïc coâng
nhaän laø GÑAT naêm 2006. Chæ coù 2% HGÑ môùi
ñöôïc thaønh laäp sau naêm 2006 ôû caû hai xaõ tham gia
nghieân cöùu.
3.2.2. Keát quaû duy trì GÑAT
3.2.2.1 Keát quaû ñaùnh giaù HGÑ theo baûng kieåm:
Baûng 1 moâ taû chi tieát keát quaû ñaùnh giaù HGÑ theo
baûng kieåm GÑAT.
Vieäc thöïc hieän caùc noäi dung an toaøn trong sinh
hoaït, vôùi noäi dung coù che chaén caùc daây cu roa cuûa
maùy xay saùt ñaït tyû leä toái ña, noäi dung coù phöông tieän
baûo hoä trong quaù trình phun thuoác baûo veä thöïc vaät
vaãn duy trì ñöôïc tyû leä nhö khi ñöôïc coâng nhaän
CÑAT (95%) nhöng noäi dung coù tuû thuoác gia ñình,
thuoác coù ghi nhaõn ñeå trong tuû khoùa vaø ñaët ngoaøi taàm
tay cuûa treû, coù ñuû phöông tieän ñeå sô caáp cöùu caùc
tröôøng hôïp thoâng thöôøng thì ñaït raát thaáp 46% ôû xaõ
Daï Traïch vaø 62% ôû xaõ Ñoàng Tieán. Thoâng qua TLN
ñöôïc bieát ñaây laø moät trong nhöõng noäi dung maø caùc
HGÑ chöa chuù yù thöïc hieän vaø cuõng laø moät trong soá
caùc nguyeân nhaân laøm cho caùc HGÑ khoâng ñaït ñöôïc
GÑAT. "Chuùng toâi bieát thuoác men keå caû thuoác
beänh, thuoác boå ñeàu phaûi ñeå ôû tuû thuoác treân cao khi
naøo duøng môùi laáy, theá nhöng meï caùc chaùu mang veà
28
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
cöù ñeå ngay ôû baøn khoâng caát…" (TLN khoâng ñaït
GÑAT).
Veà thöïc hieän noäi dung an toaøn cho treû em thì
coù 8/9 noäi dung caùc HGÑ ôû caû hai xaõ thöïc hieän toát,
ñaït treân 90%. Tuy nhieân, vôùi noäi dung coù hoäp ñöïng
phích nöôùc noùng, ñoà ñöïng ñoà noùng, dieâm baät löûa
ñeå xa taàm vôùi cuûa treû trung bình thì caû hai xaõ chæ
ñaït 66,9 (Daï Traïch laø 58%, Ñoàng Tieán laø 75%). Veà
vieäc thöïc hieän caùc noäi dung an toaøn cho ngöôøi giaø,
an toaøn giao thoâng, caùc HGÑ ñeàu ñaït tyû leä cao
treân 90%.
Bieåu ñoà 1 moâ taû tyû leä HGÑ ñaït GÑAT naêm 2009
taïi hai xaõ vaø so saùnh vôùi soá lieäu cuûa naêm 2006 (thu
thaäp qua soá lieäu thöù caáp) khi ñöôïc coâng nhaän CÑAT
ñeå coù theå so saùnh söï thay ñoåi sau 3 naêm.
Bieåu ñoà 1.Tyû leä HGÑ ñaït tieâu chuaån GÑAT cuûa hai
xaõ nghieân cöùu naêm 2006 vaø 2009
Naêm 2009, tyû leä HGÑ cuûa caû hai xaõ ñaït tieâu
chuaån GÑAT laø 87%. Trong ñoù tyû leä HGÑ ñaït tieâu
chuaån GÑAT cuûa xaõ Daï Traïch naêm 2009 cao hôn
tyû leä HGÑ ñaït tieâu chuaån GÑAT naêm 2006 khi ñöôïc
coâng nhaän CÑAT laø 10,5%; tyû leä naøy taïi xaõ Ñoàng
Tieán cuõng taêng gaàn 9% so vôùi naêm 2006.
3.2.2.2 Tyû leä HGÑ duy trì tieâu chuaån GÑAT
Naêm 2006, tröôùc khi coâng nhaän CÑAT, 100%
HGÑ taïi hai xaõ ñöôïc ñaùnh giaù thöïc hieän caùc tieâu chí
GÑAT theo baûng kieåm GÑAT, hieän nay danh saùch
HGÑ ñaït GÑAT naêm 2006 vaãn ñöôïc löu taïi Traïm Y
teá hai xaõ. Trong nghieân cöùu naøy thoâng tin xaùc ñònh
caùc HGÑ ñaït tieâu chuaån GÑAT naêm 2006 tham gia
nghieân cöùu ñöôïc keát hôïp giöõa soá lieäu thöù caáp vaø
phoûng vaán chuû HGÑ. Keát quaû giöõa soá lieäu thöù caáp
vaø sô caáp truøng nhau: Trong soá 248 HGÑ tham gia
nghieân cöùu thì coù 48 HGÑ naêm 2006 khoâng ñaït
GÑAT, 5 HGÑ laø môùi ñöôïc taùch hoä sau naêm 2006
vaø 195 HGÑ ñaït GÑAT naêm 2006 (Baûng 2).
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Baûng 1. Keát quaû quan saùt HGÑ theo baûng kieåm GÑAT
Noäi dung kieåm ñònh ñaùnh giaù
Ñaït
n
Daï Traïch
Chöa ñaït
(%)
n
(%)
Ñaït
n
Ñoàng Tieán
Chöa ñaït
(%)
n
(%)
An toaøn trong sinh hoaït
1. OÅ phích caém ñieän an toaøn ñaët ngoaøi taàm vôùi cuûa treû.
113
91,1
11
8,9
117
94,4
7
5,6
2. Khoâng coù daây ñieän hôû.
122
98,4
2
1,6
122
98,4
2
1,6
3. Heä thoáng ñieän coù caàu dao ñaûm baûo an toaøn.
115
92,7
9
7,3
118
95,2
6
4,8
4. Khoâng duøng ñieän ñeå ñaùnh baãy chuoät, taét heát ñoà ñieän khoâng caàn thieát.
116
93,5
8
6,5
120
96,8
4
3,2
5. Caùc bình ñöïng, daây daãn xaêng daàu ga oâxy phaûi kín, ñeå nôi xa löûa.
122
98,4
2
1,6
121
97,6
4
3,2
6. Gia ñình khoâng taøng tröõ, saûn xuaát, söû duïng vaän chuyeån caùc chaát gaây chaùy noå
124
100
0
0
124
100
0
0
7. Coù tuû thuoác gia ñình, thuoác coù ghi nhaõn ñeå trong tuû khoùa vaø ñaët ngoaøi taàm vôùi cuûa treû, coù
ñuû phöông tieän ñeå sô cöùu caùc tröôøng hôïp thöông tích thoâng thöôøng
57
46,0
67
54,0
78
62,9
46
37,1
8. Thöïc hieän aên chín, uoáng soâi, söû duïng nöôùc saïch vaø veä sinh caù nhaân phoøng choáng ngoä ñoäc
thöïc phaåm
122
98,4
2
1,6
123
99,2
1
0,8
9. Hoùa chaát, thuoác Baûo veä thöïc vaät phaûi coù nhaõn, haïn söû duïng, caùch baûo quaûn
117
94,4
7
5,6
118
95,2
6
4,8
10. Coù phöông tieän baûo hoä caù nhaân khi phun thuoác baûo veä thöïc vaät (quaàn, aùo, muõ, khaåu
trang, uûng, gaêng tay) khi tuoát luùa (quaàn aùo, kính, gaêng tay, khaåu trang).
108
87,1
16
12,9
113
91,1
11
8,9
11. Coù che chaén caùc daây curoa cuûa maùy tuoát luùa, say saùt.
124
100
0
0
124
100
0
0
12. Caùc coâng cuï lao ñoäng phaûi ñaûm baûo an toaøn khi söû duïng vaø ñeå xa taàm vôùi cuûa treû em.
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
13. Nhaø coù choù phaûi tieâm phoøng, coù xích, coù roï moõm khi ñi ra ngoaøi.
103
83,1
21
16,9
111
89,5
13
10,5
14. Coù cöûa, coång, haøng raøo chaéc chaén neáu nhaø gaàn ñöôøng/ñöôøng ray xe löûa (ñoä cao phuø hôïp
vôùi löùa tuoåi treû)
112
90,3
12
9,7
112
90,3
12
9,7
15. Coù haøng raøo quanh nhaø, quanh ao caù vaø nhöõng hoà nöôùc, hoá voâi trong khu vöïc quanh nhaø
ôû, nôi treû deã tieáp caän
112
90,3
12
9,7
111
89,5
13
10,5
16. Gieáng vaø duïng cuï chöùa nöôùc coù naép ñaäy an toaøn.
115
92,7
9
7,3
120
96,8
4
3,2
17. Tay vòn caàu thang coù chaán song, coù cöûa chaén ôû ñaàu hoaëc cuoái caàu thang caàu thang, coù
chaán song ôû ban coâng hoaëc cöûa soå ñeå treû khoâng chui hoaëc treøo qua
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
18. Coù hoäp ñöïng phích nöôùc noùng. Ñoà ñöïng ñoà noùng, dieâm baät löûa ñeå xa taàm vôùi cuûa treû.
73
58,9
51
41,1
93
75,0
31
25,0
19. Raøo chaén an toaøn quanh beáp naáu ñeå treân saøn nhaø, neáu coù nhaø beáp thì phaûi coù cöûa ngaên
98
79,0
26
21,0
112
90,3
12
9,7
20. Vaät saéc nhoïn (dao, keùo, lieàm, haùi) phaûi ñeå goïn gaøng ôû nôi treû khoâng vôùi tôùi
212
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
21. Khoâng ñeå nhöõng ñoà chôi nhoû, hoaëc nhöõng vaät nhoû deã nuoát (ñoàng xu, bi, haït laïc, haït
nhaõn…) ôû choã chôi cuûa treû döôùi 5 tuoåi.
121
97,6
3
2,4
121
97,6
3
2,4
22. Treû em döôùi 5 tuoåi ñöôïc ngöôøi lôùn troâng giöõ hoaëc ñöôïc ñi nhaø treû maãu giaùo.
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
23. Saân vaø neàn nhaø taém, neàn nhaø, ñöôøng ñi baèng phaúng, laøm baèng vaät lieäu khoâng trôn tröôït
114
91,1
10
8,1
120
96,8
4
3,2
24. Baäc cöûa, baäc theàm khoâng ñöôïc laøm quaù cao
111
89,5
13
10,5
121
97,6
3
2,4
25. Ngöôøi söû duïng xe cô giôùi, xe moâ toâ hoaëc xe gaén maùy phaûi coù ñaày ñuû giaáy ñaêng kyù xe, coù
baèng laùi xe.
121
97,6
3
2,4
122
98,4
2
1,6
26. Coù muõ baûo hieåm xe maùy vaø söû duïng ñuùng quy ñònh
121
97,6
3
2,4
120
96,8
4
3,2
27. Xe phaûi ñöôïc trang bò ñaày ñuû caùc loaïi ñeøn, phanh phaûi ñaûm baûo an toaøn, coøi, coù göông
phaûn chieáu
120
96,8
4
3,2
121
97,6
3
2,4
28. Giaûi quyeát toát maâu thuaãn trong gia ñình (veà tieàn baïc, nhaø cöûa, ruoäng ñaát vaø quyeàn lôïi
khaùc…) khoâng gaây baát hoøa lôùn vôùi haøng xoùm laùng gieàng, khoâng xaûy ra nhöõng tranh chaáp.
Laéng nghe vaø toân troïng yù kieán cuûa toå hoøa giaûi
123
99,2
1
0,8
123
99,2
1
0,8
29. Gia ñình thuaän hoøa, haïnh phuùc, nuoâi daïy con ngoan
123
99,2
1
0,8
123
99,2
1
0,8
30. Gia ñình khoâng coù ai phaïm phaûi nhöõng teä naïn xaõ hoäi nhö nghieän huùt, côø baïc, röôïu cheø,
maïi daâm, meâ tín, dò ñoan…
120
96,8
4
3,2
122
98,4
2
1,6
31. Khoâng coù TNTT xaûy ra taïi gia ñình gaây cheát ngöôøi hay bò thöông naëng phaûi naèm vieän.
122
98,4
2
1,6
122
98,4
2
1,6
32. Gia ñình khoâng coù ngöôøi gaây tai naïn, thöông tích cho ngöôøi khaùc taïi gia ñình hay coäng
ñoàng.
122
98,4
2
1,6
122
98,4
2
1,6
An toaøn cho treû em
An toaøn cho ngöôøi giaø
An toaøn giao thoâng
Coù neáp soáng vaên hoùa laønh maïnh
Tình hình TNTT
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 11.2010, Soá 16 (16)
29