Xem mẫu
- ĐẠI CƯƠNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Cần Thơ, tháng 2-2011
1
- Đại cương về ĐTĐ
• Là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh nội tiết
• Có tốc độ phát triển nhanh
• Có tính chất xã hội rõ rệt
• Chưa có khả năng điều trị khỏi bệnh
• Nếu không điều trị + quản lý tốt nhiều biến chứng
nguy hiểm.
2
- Các con số nói gì…?
• WHO : >300 M người bị ĐTĐ -2010 (dự đoán)
• USA: 23,6 M - 8% dân số bị ĐTĐ
17,9 M được CĐ
5,7M chưa CĐ
55 M bị tiền ĐTĐ
• VN: ???
3
- Diễn tiến lâm sàng điển hình của ĐTĐ type 2
Năm
0 4 7 10 16 20
Thứ tự
can
Ăn Thuốc Phối hợp các
thiệp kiêng uống thuốc uống Insulin
thông + tập
thường thể
dục
Tiến triển
lâm sàng
điển hình
Giảm dung
Xuất hiện Chẩn Các biến Các biến chứng Bệnh tiến Tử vong
nạp
bệnh ĐTĐ đoán chứng mạch máu nhỏ tiến triển hơn
glucose và
bệnh mach máu triển hơn + bệnh lý
đề kháng
ĐTĐ nhỏ tim mạch
insulin
4
- Muïc tieâu
1. Bieát ñöôïc taàmquan troïng cuûa vieäc theo doõi, phoøng
ngöøa vaø ñieàu trò ÑTÑ
2. Bieát ñöôïc nhöõng vaán ñeà caàn tö vaán cho BN tieàn ÑTÑ
vaø ÑTÑ
5
- Mục lục
• Phân loại và chẩn đoán ĐTĐ
• Xét nghiệm chẩn đoán tiền ĐTĐ và ĐTĐ
• Phòng ngừa và làm chậm ĐTĐ type 2
• Phòng ngừa biến chứng ĐTĐ
° Muïc tieâu ñieàu trò ÑTÑ
6
- Phân loại ĐTĐ
• Type 1
• Type 2
• Type đặc biệt khác: khiếm khuyết về gen trong tế bào β,
khiếm khuyết hoạt động insulin, thuốc, hóa ch ất
• ĐTĐ thai kỳ
7
- Chẩn đoán ĐTĐ
• Xét nghiệm chẩn đoán tiền ĐTĐ
• Xét nghiệm chẩn đoán ĐTĐ
• Tầm soát tiền ĐTĐ và ĐTĐ
8
- Chẩn đoán tiền ĐTĐ
• Bao gồm: Rối loạn đường huyết đói (IFG)
Rối loạn dung nạp Glucose (IGT)
• Là yếu tố nguy cơ cho ĐTĐ và bệnh tim mạch trong
tương lai
Rối loạn đường huyết đói (IFG)
Đường huyết đói: 100 mg/dl-125 mg/dl
(5.6 mmol/L-6.9 mmol/L)
Rối loạn dung nap glucose (IGT)
Đường huyết -2h: 140 mg/dl-199 mg/dl
(7.8 mmol/L-11mmol/L)
FPG Fasting plasma glucose Ñöôøng huyeát ñoùi
OGTT Oral Glucose tolerance test Lieäu phaùp dung naïp glucose
IFG Impaired fasting glucose Roái loaïn ñöôøng huyeát ñoùi
IGT Impaired glucose tolerance 9
Roái loaïn dung naïp glucose
- Chaån ñoaùn döïa vaøo keát quaû ño ñöôøng huyeát
(WHO-2006)
Ñöôøng huyeát
baát200mg/dl + caùc trieäu chöùng taêng ñöôøng huyeát
≥ kyø
Ñöôøng huyeát
luùc- ñoùi mg/dl : bình thöôøng
< 100
- ≥ 100mg/dl vaø < 126mg/dl ( nhöng OGTT bình thöôøng) :
Roái loaïn ñöôøng huyeát ñoùi
- ≥ 126mg/dl (7,0 mmol/l) : Ñaùi thaùo ñöôøng
Nghieäm phaùp dung naïp glucose (OGTT)
- < 140 mg/dl : dung naïp bình thöôøng
- ≥ 140mg/dl vaø < 200 mg/dl : Roái loaïn dung naïp glucose
- ≥ 200 mg/dl : Ñaùi thaùo ñöôøng
OGTT: uoáng 75 g glucose pha trong 250 mg nöôùc uoáng trong10phuùt
5
- CHAÅN ÑOAÙN
-Bieåu hieän laâm saøng
khaùt nhieàu, uoáng nhieàu, ñaùi
nhieàu laâm saøng
- Caän
Xeùt nghieäm chaån ñoaùn (ñöôøng
huyeát) nghieäm ñaùnh giaù vaø theo doõi:
Xeùt
− Ure, creatinin ñaùnh giaù chöùc naêng thaän
− Lipid huyeát: cholesterol, triglycerid, LDL, HDL
− HbA1C (bt
- Mục lục
• Phân loại và chẩn đoán ĐTĐ
• Xét nghiệm chẩn đoán tiền ĐTĐ và ĐTĐ
• Phòng ngừa và làm chậm ĐTĐ type 2 (taàm soaùt tieàn
ÑTÑ)
• Phòng ngừa biến chứng ĐTĐ
° Muïc tieâu ñieàu trò ÑTÑ
12
- Taàm soaùt tieàn DTD vaø DTD
1. Ngöôøi lôùn thöøa caân (BMI >25 kh/m2) coù
theâm yeáu toá nguy cô
- Thoùi quen ít vaän ñoäng
- Lieân heä tröïc heä vôùi beänh nhaân ÑTÑ
- Cö daân nhoùm saéc toäc nguy cô cao ( Myõ da
ñen,
- Phuï nöõ sanh con > 4 kg hay ÑTÑ thai kyø
13
- Taàm soaùt tieàn DTD vaø DTD
CHA (140/90 mmHg hay ñang ñieàu trò CHA)
HDL-C 250 mg/dl
Xeùt nghieäm tröôùc ñoù laø tieàn ÑTÑ
Daáu hieäu laâm saøng keát hôïp vôùi ñeà
khaùng Insulin
Tieàn söû maïch vaønh
14
- Taàm soaùt tieàn DTD vaø DTD
2. Khi khoâng coù nhöõng tieâu chuaån treân:
45 tuoåi
Laäp laïi xeùt nghieäm moãi 3 naêm neáu keát
quaû bình thöôøng
15
- Phoøng ngöøa vaø laøm chaäm bieán
chöùng
• BN tieàn ÑTÑ neân ñöôïc khuyeán khích
• + Thay ñoåi loái soáng (giaûm 58 % nguy cô sau 3
naêm)
Giaûm 5-10 % troïng löôïng cô theå
Hoaït ñoäng theå löïc trung bình # 30 phuùt/
ngaøy
+ Xeùt nghieäm kieåm tra haøng naêm
16
- Mục lục
• Phân loại và chẩn đoán ĐTĐ
• Xét nghiệm chẩn đoán tiền ĐTĐ và ĐTĐ
• Phòng ngừa và làm chậm ĐTĐ type 2
• Phòng ngừa biến chứng ĐTĐ
° Muïc tieâu ñieàu trò ÑTÑ
17
- Caùc bieán chöùng cuûa ÑTÑ
Bieán chöùng caáp :
- Hoân meâ nhieãm ceton acid
- Hoân meâ taêng aùp löïc thaåm thaáu
- Hoân meâ haï ñöôøng huyeát
Bieán chöùng maõn :
+ Bieán chöùng maïch maùu lôùn:
- Beänh maïch vaønh
- Tai bieán maïch maùu naõo
- Beänh maïch maùu ngoaïi bieân
+ Bieán chöùng maïch maùu nhoû:
- Beänh voõng maïc
- Beänh thaän
- Beänh thaàn kinh
18
- Phoøng ngöøa bieán chöùng do ÑTÑ
Chaân
Maét
19
- LÀM GÌ ĐỂ NGỪA BIẾN CHỨNG Ở CHÂN??
Kiểm tra chân hàng ngày
• vết nứt, vết xước, vết thương tấy đỏ…
• Rối loạn cảm giác nóng lạnh
20
nguon tai.lieu . vn