Xem mẫu
- CÒI XƯƠNG Ở TRẺ EM
- MỤC TIÊU
1 Tr× bµy ® t× h× thiÕu vitamin ë trÎ em .
nh îc nh nh
2 Tr× bµy ® vai trß vµ chuyÓn ho¸ cña vitamin
nh îc
D trong c¬thÓ .
3 LiÖt kª ® c¸c nguyªn nh© vµ c¸c yÕu tè nguy
îc n
c¬cña bÖnh thiÕu vitamin D .
4 M« t¶ ® c¸c triÖu trøng l© sµng vµ cËn l©
îc m m
sµng cña c¸c thÓ bÖnh thiÕu vitaminA D.
5 Nªu ® ph¸c ® ®
îc å iÒu trÞ.
6 Tr× bµy ® c¸c biÖn ph¸p phßng bÖnh.
nh îc
- TẦM QUAN TRỌNG
Đn: Cßi x¬ lµ bÖnh lo¹n dìng x¬ do
ng ng
thiÕu vitamin D hay rèi lo¹n chuyÓn hãa
vitamin D. BÖnh cßi x¬ ng do thiÕu
vitamin D gäi lµ cßi x¬ dinh dìng.
ng
- BÖnh cßi x¬ dinh dìng ¶nh hëng rÊt
ng
lín ® sù ph¸t triÓn thÓ chÊt cña trÎ lµm
Õn
t¨ng tÇn suÊt m¾c, c¸c bÖnh nhiÔn khuÈn
dÆc biÖt lµ nhiÔm khuÈn ® êng h« hÊp.
- NGUỒN CUNG CẤP VIT D
C¬thÓ ® cung cÊp vitamin D tõ 2 nguån chÝnh:
îc
* Ng uån v itam in D né i s inh : Do c¸c tiÒn Vit D (Dehydro
cholesterol) ë trong da, díi t¸c dông cña tia cùc tÝm
trong anh sang MT chuyÓn thµnh vitamin D3
(cholecalciterol).
Sù tæng hîp phô thuéc vµo khÝ hËu, sù chiÕu s¸ng,
mµu da.
Lµ nguån cung cÊp D chÝnh cña c¬ thÓ (chiÕm 80%
nhu cÇu vitamin D cña c¬ thÓ). NÕu c¬ thÓ tiÕp xóc ® ñ
víi ¸nh s¸ng, c¬thÓ tæng hîp ® 400 - 800 ® n vÞ D3.
îc ¬
* Ng uån v itam in D ng o ¹i s inh : tõ c¸c thøc ¨n.
- Vitamin D nguån gèc ®é ng vËt (vitamin D3 ):
1 lÝt s÷ mÑ cã 40 ® D3
a v
1 lÝt s÷ bß cã 20 ® D3
a v
100g trøng cã 130 ® D3.
v
- Vitamin D nguån thùc vËt (vitamin D2 ergocalciferol)
cã nhiÒu trong c¸c lo¹i nÊm
- NHU CẦU VIT D CỦA CƠ THỂ
Nhu cÇu vitamin D phô thuéc vµo tuæi:
- TrÎ em < 15 tuæi: Nhu cÇu / ngµy lµ
400 ® v.
- Ngêi lín: 200 ®v/ngµy.
- Phô n÷ cã thai hoÆc cho con bó cã
thÓ t¨ng thªm 200 ® 300 ® ngµy.
Õn /v
- NGUYÊN NHÂN
ThiÕu ¸nh s¸ng mÆt trêi.
Nhµ ë chËt chéi,
TËp qu¸n kiªng khem
MÆc nhiều quÇn ¸o vÒ mïa ® «ng.
M«i trêng vµ thêi tiÕt: mïa ® «ng ¸nh s¸ng mÆt
trêi gi¶m. Vïng nói cao nhiÒu s¬ mï.
ng
2. ChÕ ® ¨n:
é
- ThiÕu s÷ mÑ, nu«i con b»ng s÷ bß (tuy trong
a a
s÷ bß lîng canxi cao h¬ s÷ mÑ nhng tû lÖ
a n a
canxi/phospho kh«ng c© ® nªn khã hÊp thô
n èi
canxi.
TrÎ ¨n bét qu¸ nhiÒu: (trong bét cã nhiÒu a.phytic
sÏ c¶n trë sù hÊp thô canxi).
- ChÕ ® ¨n thiÕu dÇu, mì.
é
- YẾU TỐ NGUY CƠ
- Tuæi: hay gÆp ë trÎ díi 1 tuæi lµ tuæi mµ hÖ x
¬ ph¸t triÓn m¹nh nhÊt).
ng
- TrÎ ® non, ® thÊp c© do sù tÝch lòy trong thêi
Î Î n:
kú bµo thai thÊp, do tèc ® ph¸t triÓn cña trÎ
é
nhanh.
Do bÖnh tËt:
+C¸c bÖnh nhiÔm khuÈn
+Rèi lo¹n tiªu hãa kÐo dµi
+T¾c mËt, viªm gan
+Bµ mÑ bÞ thiÕu vitamin D trong lóc cã thai vµ cho
con bó.
- Mµu da; t× tr¹ng cña s¾c tè da còng ¶nh hëng
nh
® sù bøc x¹ cña tia cùc tÝm. Ngêi da mµu dÔ
Õn
m¾c cßi x¬ ng.
- ChuyÓn ho¸ vitaminD trong c ¬
thÓ
-7 dehydrocholestezol cã nhiÒu ë líp malpighi cña
biÓu b×da, díi t¸c dông cña tia cùc tÝm (bíc
sãng 230 - 320) chuyÓn thµnh vitaminD3. ChÊt
nµy ® protein vËn chuyÓn vµo m¸u (vitaminD
îc
bindinh protein).
- VitaminD2, D3 tõ thøc ¨n ® hÊp thô ë phÇn trªn
îc
ruét non víi sù tham gia cña muèi mËt (v×vËy c¸c
rèi lo¹n vÒ bµi tiÕt mËt sÏ ¶nh hëng ® sù hÊp
Õn
thu vitaminD. VitaminD nµy vµo m¸u qua hÖ
th«ng b¹ch huyÕt . Trong m¸u vitaminD ® g¾n
îc
víi 1 protein vµ chuyÓn ® gan (do ® lµ mét
Õn ã
globulin). T¹i gan vitaminD ® hydroxy ho¸ ë vÞ
îc
trÝ C5 ® díi t¸c dông cña men hydroxylaza
Ó
chuyÓn thµnh 25OHD, chÊt nµy ® vËn îc
chuyÓn ® th© ® hydroxy ho¸ ë vÞ trÝ C1
Õn n Ó
thµnh 1.25 (OH)2D, díi t¸c dông cña men 1.25
- Vai trß cña Vitamin D.
1. T¹i ruét: 1.25 (OH)2 D kÝch thÝch hÊp thô canxi
vµ phospho do sù t¨ng tæng hîp protein vËn
chuyÓn canxi t¹i diÔm bµn ch¶i cña tÕ bµo biÓu
m« ruét do ® lµm t¨ng vËn chuyÓn canxi vµo
ã
bµo t¬ råi khuyÕch t¸n vµo m¸u qua m¹ng ®
ng ¸y.
1.25 (OH)2 D cßn t¨ng t¹o Canxi ATPaza t¹i
diÒm bµn ch¶i cña niªm m¹c ruét.
2. T¹i x¬ng : T¨ng cêng sù t¹o khu«ng x¬ b»ng
ng
c¸ch t¨ng ho¹t tÝnh cña AND trong nguyªn bµo x
¬ lµm t¨ng tæng hîp khu«n x¬
ng ng.
KÝch thÝch vËn chuyÓn vµ l¾ng ® äng canxi
vµo khu«n x¬ th«ng qua viÖc gi÷c© b»ng
ng n
canxi trong m¸u.
3. T¹i thËn: 1,25 (OH)2 D kÝch thÝch t¸i hÊp thu
canxi vµ phospho t¹i thËn díi ¶nh hëng cña
hormon cËn gi¸p.
- TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
C¸c biÓu hiÖn ë hÖ thÇn kinh: lµ c¸c triÖu
chøng xuÊt hiÖn sím. NhÊt lµ c¸c thÓ tiÕn
triÓn cÊp tÝnh.
+ TrÎ ra må h«i nhiÒu, ngay c¶ khi trêi m¸t,
buæi ® (cßn gäi lµ må h«i trém).
ªm
+ TrÎ kÝch thÝch, khã ngñ, hay giËt m× nh.
+ Do hiÖn tîng trªn trÎ bÞ rông tãc g¸y (hãi
g¸y) vµ bÞ môn ngøa ë lng, ngùc.
- TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
+ §èi víi cßi x¬ cÊp cã thÓ gÆp c¸c
ng
biÓu hiÖn cña hä canxi m¸u: tiÕng thë rÝt
thanh qu¶n, c¬ khãc lÆng, hay n«n.
n
NÊc khi ¨n, cã thÓ cã co giËt do h¹ canxi
m¸u.
TrÎ chËm ph¸t triÓn vËn ® :
éng
ChËm biÕt lÉy bß…
- TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
C¸c biÓu hiÖn ë x¬ (xuÊt hiÖn muén):
ng
X¬ sä:
ng
- MÒm x¬ sä ( Craniotabez ) : ¢n nhÑ ® ngãn
ng Çu
tay vao gi÷ b¶n x¬ sä
a ng
( th¬ Ên vµo x¬ ®
ng ng Ønh ) thÊy x¬ lâm
ng
xuèng, khi bá ngãn tay ra x¬ l¹i trë vÒ nh cò.
ng
DÊu hiÖu nµy kh«ng cã gi¸ trÞ ë trÎ
- TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
. BiÓu hiÖn ë x¬ng lång ngùc.
- Chuçi h¹t sên: Nh÷ chç nèi gi÷ sôn vµ x¬
ng a ng
ph×® t¹o nªn chuçi h¹t sên.
¹i
- BiÕn d¹ng lång ngùc: lång ngùc gµ, lång ngùc
h× chu«ng.
nh
- R·nh Filatop - Harrison: lµ r·nh ë phÝa díi vó, ch¹y
chÕch ra 2 bªn. R·nh nay lµ kÕt qu¶ cña bông ch
íng vµ c¸c x¬ sên bÞ mÒm.
ng
3.3. C¸c x¬ dµi: thêng biÓu hiÖn muén h¬
ng n.
§Çu x¬ to bÌ t¹o thµnh vßng cæ ch© tay.
ng n,
X¬ chi díi bÞ cong t¹o thµnh h× ch÷X, O.
ng nh
3.4. X¬ cét sèng: gï vÑo
ng
3.5. X¬ chËu: HÑp.
ng
- R·nh Pilatopharrits on
- Lồng ng ực gà
- TriÖu chøng cËn l©m sµng:
1. BiÕn ® sinh häc m¸u: +Phosphataza kiÒm t¨ng:
æi
BiÓu hiÖn sím ( b× thêng 100 – 300 UI /L)
nh
+Canxi m¸u: B× thêng hoÆc gi¶m nhÑ.
nh
+Phospho m¸u gi¶m nhÑ < mg /dl.
4
+§Þnh lîng 25.OH.D m¸u gi¶m ( b× thêng 20-40/ml)
nh
gi¶m khi
nguon tai.lieu . vn