Xem mẫu
- Cao huyết áp mãn và thai
Cao huyết áp mãn là
gì?
Bình thường, huyết áp
tối đa từ 120 – 130
mmHg, huyết áp tối
thiểu từ 70 – 80 mmHg.
Cao huyết áp xảy ra khi
áp lực máu trong thành
mạch lên cao quá
ngưỡng bình thường.
Triệu chứng thường gặp
là bị nhức đầu, hoa mắt,
chóng mặt. Người bệnh
không dám đứng dậy đi
lại. Huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) ≥ 140 mmHg
- và huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) ≥ 90
mmHg.
* Nghĩ tới cao huyết áp mãn khi cao huyết áp có kèm
theo những yếu tố sau:
- Xuất huyết và xuất tiết võng mạc.
- Créatinine máu ≥ 10 mg/L.
- Urée máu ≥ 200 mg/L.
- Có một trong những bệnh mãn tính sau đây: tiểu
đường với biến chứng bệnh thận hoặc bệnh mô liên
kết, béo phì, đa sản, có bệnh thận và đường tiết
niệu…
* Trong cao huyết áp mãn thường acid uric không cao
nhiều (nếu không kèm với tiền sản giật).
Nguyên nhân của cao huyết áp (trong Nội khoa):
- - Bệnh thận: viêm cầu thận, viêm thận mãn tính, sỏi
thận, ứ nước bể thận, bệnh thận đa nang.
- Bệnh hệ thống dính líu đến thận/mạch máu: đái tháo
đường, lupus ban đỏ.
- Rối loạn nội tiết: u sắc bào thượng thận, bướu độc
giáp trạng, bệnh Cushing, hội chứng Conn.
- Bệnh lý mạch máu: bệnh lý thận mạch, hẹp động
mạch chủ.
- Bệnh tổ chức tạo keo.
- Nguyên nhân thần kinh…
- Và nhiều trường hợp cao huyết áp không tìm ra
nguyên nhân (cao huyết áp vô căn).
Tình trạng cao huyết áp sẽ nặng thêm nếu người
- bệnh nghiện thuốc lá, béo phì, bị viêm phế quản
mãn…
Cao huyết áp mãn và thai:
Các phụ nữ bị cao huyết áp do một nguyên nhân
không tìm thấy được hoặc do một nguyên nhân đã
biết đều có thể mang thai.
Cao huyết áp mãn và thai là cao huyết áp (huyết áp ≥
140 / 90 mmHg) hiện diện và được quan sát trước
sanh, được chẩn đoán trước tuần lễ thứ 20 của thai
kỳ và không trở về bình thường vào 12 tuần sau
sanh.
Hậu quả của bệnh cao huyết áp:
* Đối với mẹ:
Cao huyết áp thường gây tai biến nhẹ là co thắt mạch
máu não. Trong trường hợp nặng có thể gây:
- - Suy tim.
- Suy thận.
- Biến chứng thuyên tắc mạch.
- Tai biến mạch não: xuất huyết não, liệt nửa người,
hôn mê hay nặng hơn có thể tử vong.
* Đối với thai:
Dễ bị thai kém phát triển hoặc thai chết trong tử cung.
Nếu tình trạng cao huyết áp mãn đã biết trước trở
nên nặng thêm sau tuần thứ 20 của thai kỳ, với sự
xuất hiện của đạm niệu và phù toàn thân (tiền sản
giật ghép trên cao huyết áp mãn) thì tiên lượng rất
xấu cho cả mẹ và con:
- Nguy cơ nhau bong non tăng cao.
- - Thai chậm tăng trưởng, tỷ lệ sanh non cao vì xuất
hiện sớm trong thai kỳ và là bệnh lý nặng cần phải
chấm dứt thai kỳ.
- Tử vong cho con có thể xảy ra rất sớm.
- Tai biến gây tử vong cho mẹ cũng hay xảy ra.
Khoảng 25% sản phụ cao huyết áp mãn có tiền sản
giật ghép trên.
Điều trị Nội khoa:
Chế độ ăn uống, sinh hoạt và luyện tập:
- Giảm ăn mặn, ít dầu mỡ, dùng mỡ thực vật, hạn chế
mỡ động vật, nên ăn dầu lạc vừng. Không nên ăn
nhiều thịt lợn nhất là thịt mỡ, óc lợn, các loại lòng mề
gà, trứng gà, gan, thịt bò. Ăn đậu phụ, cá, tôm, cua,
rau xanh, hoa quả. Hạn chế chất ngọt, đường sữa,
- tinh bột. Không uống bia, rượu, nước có gas, café,
thuốc lá, thuốc lào. Thực hiện chế độ ăn giảm cân
cho người béo phì…
- Tránh căng thẳng tinh thần, lo âu, buồn phiền, mất
ngủ. Tạo cho mình cuộc sống vui tươi, thoải mái và
yêu đời.
- Hàng ngày, người bệnh nên thường xuyên đi bộ
trong lúc huyết áp bình thường. Hàng tuần đo theo
dõi huyết áp. Khi đi bộ, vừa đi vừa hít sâu, thở ra dài.
Đi bộ là phương pháp chống vữa xơ mạch máu, hạ
cholesterol, lipide máu để sống khoẻ, sống vui và
sống có ích. Có thể tập thể dục nhẹ nhàng khoảng 30
phút mỗi ngày.
Điều trị bằng thuốc:
- Nếu người bệnh đang được điều trị với thuốc hạ áp,
phải chuyển sang dùng những thuốc đã kinh qua sử
dụng trong thai kỳ và trong thời kỳ cho con bú, không
- dùng những thuốc mà hiệu quả điều trị chưa được
chứng minh. Nhiều khi phải dùng các thuốc này trong
suốt thai kỳ và trong thời kỳ cho con bú.
Những thể nhẹ của cao huyết áp phải được điều trị
bảo tồn.
- Những thuốc thích hợp trong điều trị hạ áp đường
uống dài ngày:
+ α-Methyl-Dopa (như Presinol, Aldomet):
Tác dụng phụ ở mẹ: gây an thần, trầm cảm, dễ gây
- phù, thiếu máu tán huyết, bệnh gan (sốt, men gan
tăng, vàng da).
Tác dụng phụ ở con: không có.
+ Thuốc ức chế giao cảm α-ß (như Labetalol):
Tác dụng phụ ở mẹ: nhức đầu, bệnh gan.
Tác dụng phụ ở con: không có.
+ Ức chế thụ thể giao cảm ß-1 (như Metoprolol,
Atenolol):
Chống chỉ định: Block nhĩ-thất, hen phế quản.
Tác dụng phụ ở mẹ: tối thiểu.
Tác dụng phụ ở con: giảm tăng trưởng, chậm nhịp
tim, cao huyết áp, hạ đường huyết.
- - Những thuốc thích hợp có điều kiện:
+ Dãn mạch ngoại biên (Dihydralazine như Nepresol):
Tác dụng phụ ở mẹ: nhức đầu, hồi hộp, chóng mặt,
nóng phừng mặt, dung nạp kém.
Tác dụng phụ ở con: không có.
+ Ức chế calci (Nifedipine):
Hiệu quả tích cực trên chức năng thận và giảm các
yếu tố gây nên tiền sản giật.
Các chất ức chế calci còn có tác dụng giảm co tử
cung.
Tác dụng phụ ở mẹ: nhức đầu, chóng mặt nhẹ, sưng
khớp, phừng mặt, tim đập nhanh.
Tác dụng phụ ở con: không có.
- - Những thuốc không thích hợp trong điều trị hạ áp
đường uống:
+ Thuốc ức chế men chuyển (ACE) do tác dụng phụ
trên thai nhi: chậm tăng trưởng trong tử cung, suy
thận thai nhi, tử vong sơ sinh. Nếu có thai trong lúc
điều trị ACE, nên thay đổi thuốc ngay.
+ Lợi tiểu: do các thuốc này làm giảm thể tích nội
mạch kèm giảm tưới máu tử cung-nhau.
Điều trị Sản khoa:
* Điều trị ngoại trú: người bệnh sẽ được:
+ Kiểm tra huyết áp trong tuần.
+ Xét nghiệm đạm niệu và chức năng thận sớm để
phát hiện những trường hợp tiền sản giật ghép trên
cao huyết áp mãn.
- + Làm Non stresstest mỗi tuần từ tuần lễ 30 – 32 của
thai kỳ.
+ Và được bác sĩ chú ý theo dõi phát hiện những
trường hợp thai chậm phát triển trong tử cung để
được xử trí kịp thời.
* Chuyển dạ: người bệnh sẽ được:
+ Theo dõi chuyển dạ như bình thường.
+ Lấy dấu hiệu sinh tồn mỗi giờ.
+ Và được đánh giá lượng nước xuất nhập trong
ngày.
* Phương thức điều trị Sản khoa:
- Mục tiêu là sanh ngã âm đạo khi thai đủ tháng đối
với những thai phát triển bình thường với đường kính
- lưỡng đỉnh không có gì đáng ghi nhận và với diễn tiến
lâm sàng và xét nghiệm cận lâm sàng ổn định và
không có biến chứng.
- Một số sản phụ đã có biến chứng của cao huyết áp
như tim to, thiếu máu cơ tim, suy thận, xuất huyết
võng mạc… bác sĩ thường cho chỉ định chấm dứt thai
kỳ sớm.
nguon tai.lieu . vn