- Trang Chủ
- Y học thường thức
- Các bệnh nhạy cảm với khí hậu tại Việt Nam: Độc tố aflatoxin B1 trong ngô và các bệnh lây nhiễm từ heo sang người
Xem mẫu
- Chủ đề 3: Chuỗi giá trị thực phẩm an toàn
Các bệnh nhạy cảm với khí hậu tại Việt Nam: Độc tố aflatoxin
B1 trong ngô và các bệnh lây nhiễm từ heo sang người
Hu Suk Lee1, Hung Nguyen-Viet1*, Nguyen Viet Khong2, Ha Minh Thanh3,
Bui Nghia Vuong2, Nguyen Van Huyen2, Johanna Lindahl1,4,5, Delia Grace1
Cơ quan
1
Viện Nghiên cứu Chăn nuôi quốc tế (ILRI), Việt Nam và Kenya
2
Viện Thú y quốc gia (NIVR), Hà Nội, Việt Nam
3
Viện Bảo vệ thực vật (PPRI), Hà Nội, Việt Nam
4
Đại học Uppsala, Uppsala, Thụy Điển
NÚI CƠ HỘI CHO PHÁT TRIỂN
5
Đại học Nông nghiệp Thụy Điển, Uppsala, Thụy Điển
Tác giả đại diện
H.S.lee@cgiar.org
Từ khóa
Bệnh Leptospira, Bệnh Viêm não Nhật Bản, nhận thức
Giới thiệu 163
Việt Nam là quốc gia nhiệt đới với nhiệt độ cao vơí lượng mưa nhiều là
nơi có thể cung cấp điều kiện phát triển tốt cho các bệnh nhạy cảm với
khí hậu. Một số ít các nghiên cứu đã được thực hiện nhằm đánh giá mức
độ nhiễm độc tố aflatoxin B1 trên ngô và các bệnh lây nhiễm từ heo sang
người tại Việt Nam. Ngoài ra, chưa có nghiên cứu nào trước đây được
triển khai để đánh giá về nhận thức và kiến thức về độc tố aflatoxin tại
Việt Nam. Do đó, mục đích chính của nghiên cứu này là xác định tỷ lệ lưu
hành của độc tố aflatoxin B1 trên ngô và hai bệnh truyền nhiễm (viêm não
Nhật Bản và bệnh leptospira) trên heo, cũng như để đánh giá nhận thức
và kiến thức về độc tố aflatoxin B1 với con người tại các vùng nghiên cứu.
Phương pháp
Các mẫu ngô và heo được lựa chọn ngẫu nhiên từ 6 tỉnh từ những khu
vực sản xuất ngô nhiều nhất đại diện cho 6 vùng sinh thái nông nghiệp:
Sơn La, Hà Nội, Nghệ An, Đắc Lắc, Đồng Nai và An Giang. Mẫu tại mỗi
tỉnh được thu thập bằng cách sử dụng việc lấy mẫu nhiều giai đoạn (tỉnh,
huyện, xã). Khảo sát kiến thức, thái độ và thực hành (KAP) cũng được
thực hiện với người dân tại 5 tỉnh này.
- Chủ đề 3: Chuỗi giá trị thực phẩm an toàn
Ngô được kiểm tra độc tố aflatoxin B1 bằng ELIZA trực tiếp (Helica Bio-
systems Inc, Santa Ana, CA. USA), và được tính toán trung bình, trung vị
và khoảng nhiễm tại mỗi huyện chỉ với các mẫu vượt ngưỡng phát hiện
(1µg/kg) được tính toán. Tất cả mẫu ngô, heo được phân tích tại Viện Bảo
vệ Thực vật (PPRI) và Viện Thú y Quốc gia (NIVR).
Nhằm đánh giá tỷ lệ huyết thanh nhiễm bệnh viêm não nhật bản (JE)
và bệnh leptospira trên heo, ELISA và MAT trực tiếp đã được sử dụng
(ngưng kết hiển vi trong 15 mẫu huyết thanh: Australis, Autumnalis, Grip-
HỘI THẢO VỀ PHÁT TRIỂN TÂY BẮC
potyphosa, Hardjo, Javanica, Tarassovi Mitis, Hebdomadis, Icterohaemor-
rhagiae, Canicola, Bataviae, Panama, Pomona, Pyrogenes, Saxkoebing và
Semaranga). Ngoài ra, một bảng hỏi được sử dụng để thu thập thông tin
từ các hộ gia đình về KAP liên quan tới ngô mốc. Mô hình hồi qui logic đa
biến được áp dụng để đánh giá mối quan hệ giữa các biến nhân khẩu học
và nhận thức về độc tố aflatoxin sử dụng STATA (phiên bản 14.0, Stata-
Corp, College Station, TX, USA).
Kết quả
Tổng số 2.370 mẫu ngô được lựa chọn từ 6 tỉnh và được phân tích. Trong
164 số các mẫu thu thập được, có 799 mẫu (33,71%, 95% CI: 31,81%-35,66%)
trên ngưỡng 5 µg/kg, và 687 mẫu (28,98%, 95% CI: 27,17%-30,86%) trên
ngưỡng 20 µg/kg và dao động từ 0 đến 34,81 µg/kg, trung vị 4,59 µg/
kg, và trung bình: 0,46 µg/kg. Tổng 1.959 mẫu huyết thanh đã được thu
thập từ năm tỉnh và được phân tích. Nhìn chung, tỷ lệ huyết thanh nhiễm
bệnh leptospira là 8,17% (95% CI: 6,99-9,47) và huyết thanh Tarassovi Mi-
tis (2,19%) có tỷ lệ nhiễm cao nhất, sau đó là Australis (1,94%), Javanica
(1,68%) và Autumnalis (1,17%) bằng cách sử dụng chuẩn giới hạn ≥ 1:100
trong khi 3,98% (95% CI: 3,16-4,95) JE được phát hiện.
Tổng số 551 người được phỏng vấn từ 6 tỉnh, khảo sát cho thấy nhận thức
về độc tố aflatoxin (câu hỏi: Anh/chị đã bao giờ nghe về bệnh độc tố afla-
toxin trên cây ngô chưa?) Các tỉnh phía Nam Việt Nam [An Giang (25%),
Đắk Lăk (23,23%) và Đồng Nai (6%)] cao hơn các tỉnh phía Bắc như [Hà Nội
(1,25%), Sơn La (1,09%) và Nghệ An (0%)].
Thảo luận và kết luận
Đây là nghiên cứu sàng lọc trên diện rộng đầu tiên về độc tố aflatoxin
B1 trên ngô và bệnh leptospira cũng như JE trên heo tại Việt Nam và kết
quả rất có ý nghĩa cho việc nắm bắt sâu hơn về mức độ cũng như dịch
tễ học của bệnh aflatoxin, JE và leptospira tại những tỉnh khác nhau.
- Chủ đề 3: Chuỗi giá trị thực phẩm an toàn
Nghiên cứu này cũng cho thấy nguy cơ tiềm ẩn của các bệnh này trên
người và động vật tại Việt Nam cũng như xác định các yếu tố nhân khẩu
học (như giới và trình độ học vấn) có tác động đáng kể lên kiến thức về
bệnh độc tố aflatoxin. Cần điều tra sâu hơn tại mỗi vùng về vai trò của
các điều kiện môi trường và các loài hoang dã khác nhau đối với việc
truyền lây của dịch bệnh.
Tài liệu tham khảo
1. Hệ thống giám sát và cảnh báo sớm cho các bệnh nhạy cảm với khí hậu tại Việt
Nam và Lào: https://pestforecast,wikispaces,com/Pestforecast+project
2. Lee HS, Nguyen-Viet H, Lee M, Duc PP, Grace D: Khảo sát độc tố aflatoxin B1
NÚI CƠ HỘI CHO PHÁT TRIỂN
trên ngô và nhận thức về loại độc tố này tại Việt Nam: Tạp chí độc tố thế giới
2017, 0:0 (0) - Trang: 1 - 8
3. Lee HS, Khong NV, Xuan HN, Nghia VB, Nguyen-Viet H, Grace D: Tỷ lệ huyết
thanh nhiễm bệnh Leptospira trong lợn thịt tại 5 tỉnh Việt Nam. Nghiên cứu thú
y BMC 2017, 13:125.
165
nguon tai.lieu . vn
