Xem mẫu

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007

Nghieân cöùu Y hoïc

BÖÔÙC ÑAÀU ÑAÙNH GIAÙ HÌNH AÛNH HOÏC NOÄI SOI AÛO
CAÙC XOANG CAÏNH MUÕI QUA MSCT 64 LAÙT CAÉT
Ñoã Thaønh Trí*, Nguyeãn Hoaøng Nam*, Nguyeãn Höõu Khoâi*, Phan Thanh Sôn**

TOÙM TAÉT
Muïc Tieâu: Böôùc ñaàu ñaùnh giaù hình aûnh hoïc noäi soi aûo caùc xoang caïnh muõi.
Thieát keá vaø phöông phaùp nghieân cöùu: moâ taû haøng loaït ca, 30 beänh nhaân ñaït tieâu chuaån nghieân cöùu, chuïp ña
caét lôùp axial daøy 0,5mm, döïng laïi noäi soi aûo, töø thaùng 8/2006 ñeán thaùng 11/2006 taïi MEDIC TP.HCM.
Keát quaû: khaûo saùt ñöôïc moïi ngoùc ngaùch cuûa heä thoáng xoang muõi, trong tröôøng hôïp khoâng vieâm xoang
nieâm maïc xoang traéng hoàng, laùng nhaün, meàm maïi, khoâng coù öù ñoïng dòch vieâm. Ngöôïc laïi, trong tröôøng hôïp
vieâm nhieãm nieâm maïc nhaên nhuùm , noåi ñöôøng löôïn soùng, öù ñoïng dòch vieâm. Hình aûnh polype nhaún laùng coù
cuoáng. Ñöôøng daãn löu caùc xoang muõi roû neùt, hình aûnh loã thoâng xoang ñöôïc xaùc ñònh raát roû trong moãi
tröôøng hôïp.
Keát luaän: Coù söï töông quan veà maët hình aûnh hoïc giöõa NOÄI SOI AÛO vaø CT – SCANNER, ñöôøng ñi
ngoaèn ngoeøo cuûa daãn löu caùc xoang qua noäi soi aûo sinh ñoäng, tuy ñöùng veà maët chaån ñoaùn phaàn meàm hieän
nay treân MULTISLICE 64 laùt raát khoù phaân bieät hình aûnh nieâm maïc vieâm nheï vaø bình thöôøng qua noäi soi aûo.
Töø Khoùa: noäi soi aûo, traïm laøm vieäc

ABSTRACT
PRELIMINARY EVALUATING IMAGES OF THE PARANASAL SINUS BY VIRTURAL ENDOSCOPY
THROUGH MSCT 64
Do Thanh Tri, Nguyen Hoang Nam, Nguyen Huu Khoi,Phan Thanh Son
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 11 – Supplement of No 1 - 2007: 165 - 171
Objectives: to investigate the images of the virtual endoscopy in sinus systems.
Study design: descriptive study as case series.
Methods: Data were analysed from 30 patients with all 0,5-mm axial sinus MSCT scans, reconstructing
the virtual endoscopy, performing from 08/2005 to 11/2006 in MEDIC of HCM city.
Results: to investigate everywhere in the sinus symtems ,the non- sinusitis mucosal is pinky-white ,
smooth and shinny ,sharply . On the contrary , the sinusitis mucosal is wrinkl ed, rough .Polype is smooth
and copied .The sinus drainage pathway is clearly .
Conclusions: there are the balance of images beween the virtual endoscopy and the citi-scanner, the
sinus zigzag drainage pathways are very lively and clearly through the virtual endoscopy .However , for
diagnosis with the recent software there are difficulties in distinguishing images beween the shape sinusitis
and non-sinusitis.
Key words : virtual endoscopy, wordstation
vôùi phaàn meàm ña öùng duïng VITREA II cho nhieàu
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
thoâng soá chính xaùc trong vieäc chuaån ñoaùn haàu nhö
Ngaøy nay, coù nhieàu phöông tieän caän laâm saøng
caùc beänh lyù cuûa caùc xoang caïnh muõi. Ñaëc ñieåm
khaùc nhau ñoùng vai troù raát quan troïng trong chaån
giaûi phaãu hoïc ngoùc ngaùch cuûa caùc xoang maët raát
ñoaùn beänh lyù cuûa heä thoáng muõi xoang. Ñaët bieät
phöùc taïp, vôùi noäi soi baèng oáng cöùng hoaëc oáng
vieäc öùng duïng Multislice ña xoaén oác 64 laùt caét.
meàm chuùng ta khoâng theå luoàng qua caùc loã thoâng
Hình aûnh 2D-3D ñöôïc xöû lyù treân WORDTATION
* Boä moân Tai Mũi Họng - Ñaïi hoïc Y Döôïc Tp. Hoà Chí Minh
** Khoa MSCT - Trung Taâm Y Khoa MEDIC Khoa Muõi xoang - BV Tai Mũi Họng Tp. Hoà Chí Minh

166

Chuyeân Ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét

Nghieân cöùu Y hoïc

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007

xoang23.5. MSCT 64 laùt caùt (MULTISLICE
TOSHIBA AQUILLION) vôùi phaàn meàm ñaëc bieät
noäi soi aûo coù theå khaûo saùt moïi ngoùc ngaùch cuûa heä
thoáng muõi xoang , thaäm chí khaûo saùt ñöôïc chi tieát
cuûa teá baøo saøng. Vì nhöõng öu ñieåm treân chuùng toâi
thöïc hieän nghieân cöùu naøy ñeå ñaùnh giaù hình aûnh
hoïc cuûa noäi soi aûo trong loøng caùc xoang caïnh muõi:
xoang haøm, xoang saøng, xoang böôùm, xoang traùn
trong moái töông quan giöõa hình aûnh hoïc 2D-3D
treân WORSTATION.

ÑOÁI TÖÔÏNG - PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN
CÖÙU
Thieát keá nghieân cöùu
Moâ taû haøng loaït ca

Ñoái töôïng Nghieân Cöùu
Laø nhöõng beänh nhaân kieåm tra söùc khoeû ôû
MEDIC vaø nhöõng beänh nhaân bò vieâm ña xoang
ñöôïc chæ ñònh chuïp MSCT 64. Choïn ngaãu nghieân,
sao cho thoaû caùc ñieàu kieän sau: treân 18 tuoåi,
khoâng chaán thöông muõi xoang tröôùc ñoù, khoâng coù
phaãu thuaät xoang tröôùc ñoù.
Chuùng toâi choïn ñöôïc 30 ca (töông ñöông 60
xoang)

Phöông tieän, duïng cuï nghieân cöùu
Maùy multis Toshiba aquilion 64 slice vaø maùy
vi tính WORSTATION cuøng vôùi phaàn meàm ña
öùng duïng VITREA II ñeå xöû lyù hình aûnh (hình 1).

Caùc Tieâu Chuaån Ñaùnh Giaù Cuûa Chuùng Toâi

Hình aûnh noäi soi aûo nieâm maïc trong loøng caùc xoang bình thöôøng khoâng vieâm.
Hình aûnh noäi soi aûo nieâm maïc hoïc trong loøng caùc xoang vieâm, polype, u xöông...
Döïng laïi ñöôøng daãn löu caùc xoang qua noäi soi aûo.

Tieán haønh nghieân cöùu:
- Chuïp da caét lôùp Axial vôùi laùt caét cöïc moûng
0.5 mm, döõ lieäu thoâ ñöôïc döng laïi
AXIAL_CORONAL-SIGITAL
treân
WOSDTATION. Nghieân cöùu ñöôïc khaûo saùt treân
caùc giao dieän protocol keát hôïp vôùi coâng cuï
CROSSHAIR 2D – 3D (con chíp ñieän töû): 2D
high contrast, 3D color survey (modified), 3D
with color and lighting, 3D survey, 3D Gray scale
3D coronal slab, 3D Fly through...

Tai Muõi Hoïng

- Ñaùnh giaù tình traïng cuûa heä thoáng xoang caïnh
muõi qua 3 maët caét cuûa 2D, cuøng vôùi 3D roài so saùnh
vôùi hình aûnh noäi soi aûo töông öùng, ñöa con chíp vaøo
vò trí caàn quan saùt vaø xoay nguoàn saùng aûo trong moïi
ngoùc ngaùch cuûa xoang ñeå khaûo saùt vaø ghi hình laïi.
- Döõ lieäu nhôù vaøo thö muïc coù mang teân hoï
beänh nhaân. Sau ñoù chuùng toâi saøng loïc laïi thoáng keâ
thu nhaäp döõ lieäu vaøo microsoft excel 2003 vaø
SPPS 11.5 for window .

167

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007

Nghieân cöùu Y hoïc

KEÁT QUAÛ

Hinh 3 : Loã thoâng xoang haøm binh th ng nhin töø
ngoaøi vaøo quan noäi soi aûo

Hình 2 nieâm maïc bình thöôøng qua noäi soi aûo
Khi trong loøng caùc xoang thoâng thoaùng khoâng
vieâm, nieâm maïc trôn laùng, traéng hoàng, khoâng goà
geà, khoâng coù hieän töôïng öù ñoïng dòch tieát, loã thoâng
xoang roäng raõi (hình 2). Heä thoáng daãn löu caùc
xoang qua noäi soi aûo raát roû raøng vaø sinh ñoäng,
thaáy roû loã thoâng caùc xoang töø ngoaøi xoang nhì
vaøo, cuõng nhö trong loøng xoang nhìn ra, nieâm
maïc loã thoâng xoang hoàng khoâng goà geà löôïn soùng.
Chuùng toâi döïng ñöôïc heát ñöôøng ñi noäi soi aûo cuûa
xoang haøm – xoang traùn – xoang böôùm thaäm chí
töøng teá baøo saøng (hình 3 – 5).
Hinh 4: Trong loøng TB AN binh th
soi aûo

168

ng qua noäi

Chuyeân Ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét

Nghieân cöùu Y hoïc

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007

Hình 5 loã thoâng xoang böôùm bình thöôøng
nhìn töø ngoaøi vaøo qua noäi soi aûo
Trong tröôøng hôïp vieâm nhieãm maïn tính, qua
noäi soi aûo thaáy nieâm maïc goà geà, noåi gôïn soùng
(hình 6).

Hình 7 :loã thoâng xoang haøm bò bít taéc nhìn töø
ngoaøi vaøo qua noäi soi aûo
Neáu vieâm nhieãm nhieàu loã thoâng xoang saàn suøi
bít taét (hình 7). Hình aûnh polype ñieån hình qua noäi
soi aûo gioáng nhö hình maët trôøi moïc, nieâm maïc qua
noäi soi aûo hoàng, trôn laùng, coù cuoáng, coù ranh giôùi
roõ raøng (hình 7).

Hình 6: Nieâm maïc vieâm trong loøng xoang haøm
qua noät soi aûo

Tai Muõi Hoïng

169

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007

Nghieân cöùu Y hoïc

haøm qua noäi soi aûo thaáy daån löu tröïc tieáp vaøo raûnh
baùn nguyeät.
Öu theá ba chieàu cuûa noäi soi aûo vôùi nguoàn saùng
aûo thoâng minh, khaûo saùt löôùt heát moïi nôi cuûa
xoang, vôùi cöûa soå protocol 3D FLY THROUTH
coù cheá ñoä töï ñoäng noäi soi aûo, chæ caàn nhích nheï
con chuoät thì aùnh saùng aûo löôùt qua heát nieâm maïc
cuûa xoang vaø tìm ñöôøng ra khoûi loã thoâng xoang
(nôi coù thoâng khí).

Hinh 7 : poly trong loøng xoang qua noäi soi ao
Coù moät soá tröôøng hôïp chuùng toâi thaáy khoù phaân
bieät hình aûnh nieâm maïc xoang bình thöôøng vôùi
vieâm maïc xoang vieâm nheï qua noäi soi aûo, trong
nhöõng tröôøng hôïp naøy nieâm maïc trôn laùng vaø neáu
coù nhaên nhuùm thì khoâng ñaùng keå. Trong loâ nghieân
cöùu cuûa chuùng toâi khoâng coù beänh nhaân bò naám
xoang vaø ung thö muõi xoang neân chuùng toâi khoâng
ghi nhaän ñöôïc hình aûnh beänh lyù cuûa chuùng qua noäi
soi aûo.

BAØN LUAÄN
Qua 3 maët caét axial – coronal – sigital xaùc
ñònh roõ khe baùn nguyeät, ñöa con chíp ñieän töû vaøo
ñoù, xoay nguoàn saùng vaøo loã thoâng xoang haøm
thaáy loã thoâng xoang hình baàu duïc, nieâm maïc trôn
laùng, tieáp tuïc soi vaøo trong xoang haøm, khaûo saùt
moïi höôùng, nieâm maïc traéng hoàng, trôn laùng,
khoâng goà geà hoaëc ít thì nieâm maïc bình thöôøng,
neáu nieâm maïc goà geà nhieàu, löôïn soùng laø nieâm
maïc vieâm nhieãm maõn tính. Hình aûnh polype raát
ñaët hieäu, nhö maët trôøi moïc, coù cuoán, nieâm maïc
trôn laùng. loã thoâng xoang haøm nhìn töø maët trong
xoang haøm laø moät loã baàu duïc, khi vò vieâm nhieãm
nieâm maïc gaáp neáp thaønh raûnh, saàn suøi coù theå bít
taét loã thoâng xoang. Khaûo saùt ñöôøng daãn löu xoang

170

Ñoái vôùi xoang böôùm vieäc khaûo saùt qua noäi soi
aûo töông ñoái ñôn giaûn nhö xoang haøm, phaûi xaùc
ñònh ñöôïc ngaùch saøng böôùm ñöa con chíp vaøo
xoay nguoàn saùng thì loã thoâng xoang böôùm quan
saùt raát roõ, nieâm maïc xoang bình thöôøng meàm maïi
trôn laùng. Polype xoang böôùm thöôøng naèm ôû vaùch
ngaên xoang, trôn laùng coù cuoán, chuùng toâi caét 3D
thaáy roõ ñieàu naøy daån löu xoang ñoå vaøo ngaùch
saøng böôùm, qua khaûo saùt chuùng khoâng ghi nhaän söï
taét ngheõ cuûa loã thoâng xoang
Heä thoáng teá baøo saøng goàm nhoùm teá baøo saøng
tröôùc vaø nhoùm teá baøo saøng sau, qua noäi soi aûo khi
bò vieâm nhieãm nieâm maïc goà geà, khi caû moät teá baøo
chöùa ñaày dòch vieâm, khoâng coøn khoaûng thoâng khí
chuùng toâi thaáy hình aûnh môû khoâng khaûo saùt ñöôïc
qua noäi soi aûo, khi teá baøo saøng khoâng vieâm chuùng
toâi xaùc ñònh roû loã daån löu cuûa töøng teá baøo (hình 4).
Ngaùch traùn, ñöôøng daãn löu cuûa xoang traùn laø
moät phöùc hôïp caáu taïo phöùc taïp ngoaèn ngoeøo, ñöôïc
taïo neân do nhoùm teá baøo saøng tröôùc vaø söï leân loõi
caùc chaân baùm cuûa phaàn treân moûm moùc, ñöôøng daãn
löu cuûa ngaùch traùn phuï thuoäc vaøo baùm taän cuûa
phaàn treân moûm moùc, khi moûm moùc 1 chaân chuùng
toâi xaùc ñònh ñöôïc daån löu cuûa ngaùch traùn vaø pheåu
saøng qua noäi soi aûo, khi moûm moùc >1 chaân qua
noäi soi aûo chuùng toâi thaáy ngaùch traùn daån löu tröïc
tieáp vaøo khe giöõa, khoâng qua pheåu saøng. Khi
vieâm nhieãm nhieàu xoang traùn öù ñoïng dòch tieát
nhieàu neáu coù bít taét, chuùng toâi thaáy raát roû qua noäi
soi aûo. Hình aûnh u xöông xoang traùn qua noäi soi
aûo trôn laùng nhöng khoâng ñeàu nhö hình aûnh
polype (khoù phaân bieät) (hình 8).

Chuyeân Ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét

nguon tai.lieu . vn