Xem mẫu
- Bệnh tay chân miệng và cách
phòng ngừađúngcách
Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây nên, cùng tìm
hiểu nguyên nhân và cách phòng chống để hạn chế những biến chứng nguy hiểm.
Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây nên, bệnh
thường gặp ở trẻ em (trên 90%). Bệnh có thể bị rải rác hoặc bùng phát thành các vụ
dịch nhỏ vào mùa hè ở những nơi đông dân cư, điều kiện vệ sinh kém. Biểu hiện của
bệnh là những mụn nước, bọng nước ở tay, chân và miệng. Rất nhiều bệnh nhân được
chẩn đoán nhầm với các bệnh da khác như chốc, thuỷ đậu, dị ứng,... dẫn đến điều trị
sai lầm và làm bệnh lan tràn.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh do Enterovirus (nhóm virus đường ruột) gây ra, thường gặp nhất là chủng virus
Coxsackie A16. Ngoài ra, một số chủng virus Coxsackie nhóm A khác (A4-A7, A9,
A10) hoặc virus Coxsackie nhóm B (B1-B3, và B5) cũng có thể là nguyên nhân gây
bệnh. Trong những năm gần đây, ở khu vực Đông Á và Đông Nam Á xuất hiện những
vụ dịch bệnh tay chân miệng do Enterovirus typ 71 gây nên. Khác với các chủng
Coxsackie cổ điển, chủng Enterovirus typ 71 có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm
như viêm não, màng não, viêm cơ tim, viêm phổi và có thể dẫn đến tử vong. Cần lưu
ý là bệnh này không có liên quan gì đến bệnh lở mồm long móng ở gia súc, một bệnh
gây ra bởi Aphthovirus.
Tính chất lây lan của bệnh
Virus có tính chất lây lan rất mạnh. Virus truyền trực tiếp từ người sang người. Người
lành bị nhiễm virus do hít hay nuốt phải các giọt nhỏ chất tiết đường tiêu hoá, hô hấp
được phát tán khi bệnh nhân ho, hắt hơi. Virus cũng có thể lây lan qua tiếp xúc trực
tiếp với dịch của mụn nước, bọng nước hoặc tiếp xúc với phân của bệnh nhân. Trong
- vùng dịch, có rất nhiều trẻ em bị nhiễm và đào thải virus ra môi trường nhưng không
phải tất cả trẻ đó có biểu hiện bệnh.
Biển hiện ở bệnh nhân tay chân miệng.
Triệu chứng của bệnh
Triệu chứng bắt đầu xuất hiện sau khi nhiễm virus từ 3-6 ngày. Biểu hiện sớm nhất
của bệnh là mệt mỏi, sốt nhẹ (38 - 38,5oC), đau họng, sổ mũi diễn ra trong vài ngày.
Sau đó bệnh sang giai đoạn toàn phát. Đầu tiên là sự xuất hiện các mụn nước ở niêm
- mạc miệng, thường là ở mặt trong má, lợi, mặt bên của lưỡi; các mụn nước có kích
thước nhỏ (2-3mm) nằm trên một nền niêm mạc viêm đỏ. Các mụn nước trong miệng
thường dập vỡ rất nhanh tạo ra các vết trợt loét rất đau rát làm bệnh nhân khó ăn uống.
Tiếp theo, xuất hiện các mụn nước, bọng nước ở bàn chân, bàn tay, đôi khi gặp cả
mụn nước, bọng nước ở mông. Các mụn nước, bọng nước này thường không gây đau
rát; chúng tồn tại trong vòng 7 đến 10 ngày rồi xẹp xuống và tự mất đi kể cả khi
không được điều trị. Bệnh nhân có khả năng lây bệnh cho người khác qua đường hô
hấp trong 1 tuần đầu bị bệnh. Bệnh nhân còn có khả năng đào thải virus qua phân
trong vòng vài tuần sau. Sau khi khỏi bệnh, cơ thể bệnh nhân có miễn dịch với chủng
virus gây bệnh, nhưng một người có thể bị bệnh tay chân miệng nhiều lần nếu lần sau
bị nhiễm các chủng virus khác với những lần trước. Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 10
tuổi, tuy nhiên người lớn chưa có miễn dịch với bệnh cũng có thể mắc bệnh.
Biến chứng của bệnh
Bệnh có thể gây biến chứng viêm não, màng não, viêm cơ tim, viêm phổi. Đây là một
biến chứng rất hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, có thể gây tử vong, thường do chủng
Enterovirus típ 71 gây ra.
Chẩn đoán bệnh
Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh và các yếu tố
dịch tễ. Các xét nghiệm virus chủ yếu sử dụng nhằm mục đích nghiên cứu khoa học.
Điều trị
Cần đưa bệnh nhân đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa da liễu hoặc
truyền nhiễm, không được tự mua thuốc điều trị để tránh các biến chứng. Hiện không
có thuốc đặc hiệu diệt virus gây bệnh tay chân miệng. Các biện pháp điều trị chủ yếu
là chăm sóc bệnh nhân. Cho bệnh nhân dùng các loại thuốc hạ sốt, giảm đau; bù đủ
nước cho bệnh nhân nếu có sốt cao. Bệnh nhân cần được ăn đủ dinh dưỡng, ăn thức ăn
lỏng, dễ tiêu; vệ sinh miệng thường xuyên bằng các dung dịch sát khuẩn. Tại các
thương tổn ngoài da, bôi các dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm. Khi có biến
chứng viêm não, màng não, viêm cơ tim, viêm phổi phải nhập viện để có biện pháp
điều trị tích cực.
- Phòng ngừa
Hiện tại vẫn chưa có vaccin phòng bệnh chân tay miệng. Trong vùng dịch, biện pháp
hữu hiệu nhất để khống chế dịch là phòng lây lan bệnh sang người lành. Các biện
pháp phòng ngừa là:
- Người lành, nhất là trẻ em nên hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân nếu không thực sự
cần thiết.
- Sau khi chăm sóc bệnh nhân, cần rửa tay kỹ với xà phòng.
- Không được chọc vỡ các mụn nước bọng nước trên da bệnh nhân.
- Giặt các đồ dùng của bệnh nhân và lau phòng ở của bệnh nhân bằng các dung dịch
sát khuẩn có chlor.
- Cần theo dõi chặt chẽ những trẻ có biểu hiện sốt trong vùng dịch.
- Cho trẻ nghỉ học cho đến khi khỏi bệnh.
PHÒNG CHỐNG BỆNH CHÂN TAY MIỆNG CÁCH SỬ DỤNG DUNG DỊCH
DIỆT KHUẨN TẠI NHÀ
Tay-chân-miệng là một bệnh truyền nhiễm do một nhóm vi rút đường ruột gây ra. Tại
TP.HCM bệnh bắt đếu được ghi nhận từ năm 2005 và được đưa vào hệ thống giám sát
các bệnh truyền nhiễm có khả năng gây thành dịch từ năm 2006.
Phòng bệnh tay-chân-miệng
Bệnh tay chân miệng lây lan qua tiếp trực tiếp với những giọt dịch tiết hầu họng hoặc
dịch vỡ từ những mụn nước trên bàn tay, bàn chân của bệnh nhân. Bệnh cũng có thể
lây qua sự tiếp xúc với đồ chơi, vật dụng bị dính dịch tiết hoặc dịch từ các bóng nước
trên bàn tay của bệnh nhân. Ngoài ra, bàn tay của người lớn cũng là trung gian truyền
virus từ trẻ bệnh sang trẻ lành nếu không rửa sạch bàn tay sau khi chăm sóc hoặc tiếp
xúc với trẻ bệnh. Nhìn chung đây là một bệnh truyền nhiễm dễ lây lan và cho đến nay
vẫn chưa có vắc-xin dự phòng cũng như chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Vì vậy, để phòng ngừa bệnh tay-chân-miệng chúng ta cần quan tâm thực hiện đầy đủ,
và thường xuyên các biện pháp vệ sinh cá nhân, vệ sinh – khử khuẩn đồ chơi, vật
dụng và khu vực sinh hoạt của trẻ. Cụ thể như sau:
- Thường xuyên rửa sạch bàn tay của trẻ bằng nước và xà bông, trước khi trẻ ăn và ngay
khi bàn tay trẻ bị dơ.
Ảnh minh họa.
Người chăm sóc trẻ thường xuyên rửa tay bằng nước và xà bông trước khi và sau khi
chăm sóc trẻ (cho trẻ ăn, tắm rửa, thay đồ, chơi đùa với trẻ…).
Không cho trẻ tiếp xúc với trẻ đang bị bệnh tay-chân-miệng. Nếu trong nhà có 1 trẻ bị
bệnh Tay-chân-miệng, phải cử riêng một người chăm sóc trẻ này.
Trong trường hợp không có người chăm sóc riêng cho trẻ bị bệnh, thì người chăm sóc
trẻ phải rửa tay thật kỹ bằng nước và xà phòng sau khi chăm sóc cho trẻ bệnh và trước
khi chăm sóc trẻ lành.
Thực hiện vệ sinh hàng ngày và khử khuẩn hàng tuần đối với vật dụng, đồ chơi và khu
vực sinh hoạt vui chơi của trẻ.
- Việc vệ sinh hàng ngày như: lau nhà, mặt bàn, kệ tủ mà trẻ thường tiếp xúc nên bằng
xà bông và các dung dịch lau sàn nhà thông dụng. Chúng ta cũng có thể sử dụng nước
tẩy trắng (nước javel) ở nồng độ thấp để làm vệ sinh hàng ngày.
Việc khử khuần hàng tuần nên được thực hiện định kỳ vào một ngày nhất định trong
tuần để dần tạo lập một thói quen mới. Việc khử khuẩn bao gồm ngâm đồ chơi và lau
sàn nhà, kệ tủ nơi trẻ sinh hoạt bằng các dung dịch sát khuẩn. Một số chất sát khuẩn
thường được sử dụng gồm: bột cloramin B 25%, các loại nước tẩy trắng (nước javel).
Cách sử dụng các dung dịch khử khuẩn tại nhà:
Các dung dịch sát khuẩn có thể dùng tại gia đình là cloramin B và nước javel. Đối với
bột cloramin B, pha 1 muỗng cà phê (loại muỗng có càn dài, thường dùng để uống cà
phê đá) với 1 lít nước để dùng khử khuẩn mỗi tuần trong trường hợp nhà không có
bệnh nhân. Nếu trong nhà có bệnh nhân, phải pha theo hướng dẫn của nhân viên y tế,
thường pha 5 muỗng cà phê nói trên trong 1 lít nước. Tuy nhiên, việc sử dụng bột
cloramin B có thể không thuận tiện đối với chúng ta khi mùi khá khó chịu, phải bảo
quản kỹ (phải đậy nắp kín, đựng trong chai lọ hoặc túi sẫm màu vì nếu để cloramin
tiếp xúc với ánh sáng thì sẽ làm mất tác dụng), ngoài ra phải nhớ công thức pha…
- Ảnh minh họa.
Để khắc phục những phiền toái trong sử dụng bột cloramin, Sở Y tế TP.HCM khuyến
khích các hộ dân tự mua các loại dung dịch nước tẩy trắng quần áo (nước javel) có
bán rộng rãi trên thị trường để sử dụng cho mục đích khử khuẩn thông thường trong
gia đình. Các sản phẩm trên được bán trên thị trường với mục đích tẩy quần áo trắng,
nhưng với bản chất là dung dịch natri hypochlorid (một hóa chất có tính năng khử
khuẩn được y học khuyến cáo) nên các sản phẩm trên hoàn toàn có thể sử dụng như
dung dịch khử khuẩn trong gia đình. Các nước trên thế giới cũng sử dụng các dung
dịch tẩy trắng tương tự để tẩy uế, khử khuẩn trong nhà. Lưu ý: chỉ nước tẩy trắng quần
áo mới được sử dụng để khử khuẩn, không được sử dụng nước tẩy quần áo màu vì sản
phẩm này không có thành phần natri hypochlorid. Một ưu điểm của javel so với bột
cloramin là có những sản phẩm nước javel đã được cho thêm hương liệu làm mất mùi
khó chịu của clo, khiến cho việc khử khuẩn trở nên dễ chịu hơn.
Cách pha nước javel thì khá đơn giản. Với tỷ lệ được hướng dẫn tẩy trắng quần áo in
trên nhãn sản phẩm có thể dùng để vệ sinh hàng ngày. Nếu sử dụng với mục đích khử
khuẩn hàng tuần, ta sẽ pha với tỷ lệ gấp đôi lên. Ví dụ để tẩy trắng quần áo, nhà sản
xuất hướng dẫn pha 2 nắp chai cho 1 lít nước, thì với mục đích khử khuẩn ta pha 4
nắp chai cho 1 lít nước.
Nên rửa sạch đồ chơi trước khi ngâm vào dung dịch khử khẩn. Sau khi ngâm trong
dung dịch khử khuẩn 30 phút phải vớt ra và rửa lại bằng nước sạch, sau đó phơi khô
rồi mới cho bé chơi. Trong lau nhà và các bề mặt cần lưu ý những điều sau:
Lau trước bằng nước và xà phòng để sạch bụi và các chất hữu cơ trước khi lau bằng
dung dịch khử khuẩn.
Sử dụng 2 xô, 1 xô chứa dung dịch khử khuẩn và 1 xô chứa nước để xả bẩn. Nhúng
ướt đẫm khăn lau trong dung dịch khử khuẩn để lau, khi khăn khô hoặc thấy khăn dơ,
cần xả sạch bằng nước nước khi nhúng lại vào dung dịch khử khuẩn, Cứ làm như vậy
cho đến khi lau xong. Cuối cùng lau lại bằng nước sạch.
Để đảm bảo nồng độ chất khử khuẩn, nên chọn mua những sản phẩm có thương hiệu
được nhiều người biết đến, do những nhà máy lớn sản xuất…Trong sử dụng các chất
- khử khuẩn, nên mang bao tay trong lúc pha, lau chùi và ngâm rửa để tránh bị kích ứng
da tay và cần tránh bị nước khử khuẩn văng vào mắt. Trong trường hợp bị chất khử
khuẩn văng vào mắt, cần rửa mắt nhiều lần với nước sạch và đi khám bác sĩ chuyên
khoa nếu cần thiết. Trong bảo quản, nên để riêng khu vực chất khử khuẩn và các dụng
cụ làm vệ sinh, tránh xa tầm với của trẻ em và không để lẫn lộn với đồ ăn thức uống.
Tóm lại, việc vệ sinh sát khuẩn các bề mặt, sàn nhà, đồ chơi của trẻ là rất quan trọng.
Đây là một trong những biện pháp giúp trẻ phòng ngừa bệnh Tay-chân-miệng. Việc
làm này chúng ta hoàn toàn có thể làm được để bảo vệ sức khỏe của con cái chúng ta.
nguon tai.lieu . vn